Operatie aan de aangezichtszenuw

Operatie aan de
aangezichtszenuw
In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten tot een operatie aan de
aangezichtszenuw vanwege aangezichtspijn. Deze operatie vindt plaats op de
afdeling Neurochirurgie van het Radboudumc.
Om u zo goed mogelijk voor te bereiden op de operatie ontvangt u uitgebreide
mondelinge informatie van uw behandelend arts. Deze folder is een aanvulling
deze informatie, zodat u alles nog eens rustig kunt doorlezen. Deze folder gaat
vooral over de voorbereiding op en het herstel van de operatie en geeft algemene
informatie. Uw behandelend neurochirurg geeft u specifieke informatie over uw
situatie. Ongetwijfeld heeft u ook na het lezen van de folder nog vragen. Stel deze
gerust aan uw behandelend arts of verpleegkundige.
Hersenzenuwen
Er zijn twaalf paar hersenzenuwen die bijna allemaal rechtstreeks uit de hersenen
ontspringen. Voor het gevoel in het gezicht waar de pijnscheuten plaatsvinden,
is de ‘nervus trigeminus’ verantwoordelijk, kortweg de ‘nervus V’ genoemd. De
zenuw ontspringt uit de Pons (brug) en verdeelt zich later in drie takken (vandaar
de naam trigeminus).
De eerste tak verzorgt het gevoel van het voorhoofd en de ogen.
De tweede tak verzorgt het middenstuk van het gezicht, ofwel de wangen, de
neus, de bovenkaak, het bovengebit en de neusbijholten.
De derde tak is verantwoordelijk voor het gevoel in de onderkaak, het ondergebit, de tong en de kin. De derde tak bevat behalve de zenuwvezels die het
gevoel overbrengen, ook motorische zenuwvezels voor het bewegen van de
kauwspieren.
•
•
•
Aangezichtspijn
Aangezichtspijn of trigeminusneuralgie is een aandoening waarbij u last heeft van
kortdurende pijnscheuten aan één kant van uw gezicht. De pijnscheuten kunnen
worden opgewekt door kou, bewegingen in het gezicht (praten, kauwen, slikken)
en/of aanraken van een bepaalde plek (een zogenaamde triggerpoint, bijvoorbeeld de neusvleugel of zijkant van de tong). Het gevoel in de gebieden waar de
pijnscheuten zitten, is meestal normaal.
1
Oorzaak
Volgens de Amerikaanse neurochirurg Jannetta moet de oorzaak van aangezichtspijn worden gezocht in de aanraking van de nervus trigeminus door een
kronkel van een nabijgelegen slagadertje. Het kloppen van dit slagadertje tegen
de zenuw geeft veranderingen in de zenuwvezels (zie figuur 1). Hierdoor is de
zenuw heel gevoelig geworden en kunnen kleine prikkels heftige pijnscheuten
veroorzaken.
Figuur 1: Verloop van de nervus trigeminus. Bij de hersenstam is te zien hoe een
kronkel van de bovenste kleine hersenslagader tegen de zenuw aanzit.
Voorbereiding op de operatie
Haren wassen
Voorafgaand aan de operatie moet u uw haren wassen met een desinfecterend
middel. U krijgt hiervoor instructies op de polikliniek of verpleegafdeling.
Scheren
Het is erg belangrijk dat u vijf dagen voor de ingreep uw hoofd niet scheert met
een scheermes. Dit vermindert het risico op een infectie. Als de neurochirurg het
nodig vindt om te scheren, gebeurt dit op de operatiekamer.
2
Crème
Op de dag van de operatie mag u geen (gezicht-)crèmes gebruiken.
Sieraden, piercings etc.
U mag geen nagellak, make-up, contactlenzen, bril, gebitsprotheses en sieraden
(ook piercings) dragen tijdens de operatie. Verwijder ook acryl- of gelnagels van
uw wijsvingervoor de operatie.
Veiligheid
Rondom uw operatie zijn diverse veiligheidsmomenten ingebouwd. Vlak de start
van de operatie, neemt het gehele operatieteam bijvoorbeeld een ‘Time out’.
Tijdens dit moment controleert het team uw naam, geboortedatum, het lichaamsdeel dat zij gaan opereren en de operatiebenodigdheden.
Medicijnen
De anesthesioloog bepreekt met u welke medicijnen u mag blijven gebruiken en
met welke u moet stoppen. Uw behandelend arts overlegt met u of u bloedverdunners kunt blijven gebruiken of niet. Heeft u hierover vragen? Stel ze dan gerust
aan uw behandelend arts.
Anesthesie
Omdat de ingreep onder anesthesie (verdoving/narcose) gebeurt, brengt u vooraf
een bezoek aan het preoperatieve spreekuur van de anesthesioloog. Tijdens dit
gesprek beoordeelt de anesthesioloog uw algehele gezondheidstoestand. Indien
nodig bespreekt hij aanvullende onderzoeken. Ook krijgt u uitleg over de mogelijke vormen van anesthesie en de gang van zaken rondom de operatie.
Informatie over de anesthesie, het nuchter zijn, de verkoeverafdeling en de pijnbehandeling vindt u ook in de folder ‘Behandeling of onderzoek onder anesthesie’.
Dag van opname
Voor de opname heeft u contact met de behandelend arts, anesthesioloog, zaalarts en een verpleegkundige. Tijdens de opnamedag vangt een verpleegkundige
u op en wijst u de weg op de verpleegafdeling Neurochirurgie. Hij of zij neemt een
korte vragenlijst met u door. U bespreekt met de anesthesioloog vanaf welk tijdstip
3
u niet meer mag eten en drinken (nuchter zijn). U krijgt een bed toegewezen en
wordt vervolgens voorbereid op de operatie. De operatie kan pas beginnen als
zeker is dat er een bed op de afdeling Medium Care (MC) of Intensive Care (IC)
beschikbaar is. Dit is noodzakelijk voor extra bewaking na de operatie.
De operatie
Soms helpen medicijnen tegen aangezichtspijn. Als deze medicijnen onvoldoende
werken of te veel bijwerkingen geven, komt u in aanmerking voor een neurochirurgische operatie. De operatietechniek die gebruikt wordt is de ‘microvasculaire
decompressieoperatie volgens Jannetta’.
Microvasculair betekent dat er een operatiemicroscoop wordt gebruikt om de
slagader op te zoeken.
Decompressie betekent het ontlasten van de zenuw.
Jannetta is de neurochirurg die de operatie veel heeft toegepast.
•
•
•
Bij deze operatie krijgt u een kleine opening in de schedel achter het oor. De
neurochirurg zoekt de slagader op dat tegen de zenuw aanklopt. Meestal is dat
de bovenste kleine hersenslagader (arteria cerebelli superior) die het bovenste
gedeelte van de kleine hersenen van bloed voorziet. De slagader wordt van de
zenuw losgemaakt. De neurochirurg plaatst een klein kussentje van kunststof tussen de zenuw en de slagader om te voorkomen dat ze elkaar opnieuw raken.
Een voordeel van de operatie volgens Jannetta is dat het gevoel in uw gezicht
normaal blijft.
Complicaties
Na iedere operatie en narcose kunnen complicaties optreden. Een operatie aan
de aangezichtszenuw vormt hierop geen uitzondering. De kans op complicaties is
afhankelijk van een aantal factoren. De neurochirurg informeert u voor de operatie
over mogelijke complicaties.
Medium Care
Na de operatie gaat u naar de afdeling Medium Care. Gespecialiseerde verpleegkundigen controleren regelmatig uw bewustzijn, bloeddruk, pupilreflexen en
de wond. Met behulp van een bewakingsmonitor observeren zij u om eventuele
4
complicaties vroegtijdig te ontdekken en te behandelen. Als u wakker wordt,
merkt u dat u verbonden bent aan een aantal slangen. Dit zijn onder andere een
blaaskatheter, een infuus en eventueel een maagslang. Op de wond zit soms een
drukverband. Als uw toestand stabiel blijft en zich geen problemen voordoen, gaat
u de volgende dag weer terug naar de verpleegafdeling Neurochirurgie.
Na de operatie
Op de verpleegafdeling komt u, als dat mogelijk is, op een eenpersoonskamer te
liggen. Ook hier controleert de verpleegkundige regelmatig uw bewustzijn, bloeddruk, pupilreflexen en de wond. Afhankelijk van uw herstel en lichamelijke conditie
kunt u vaak al snel weer beginnen met revalideren en mobiliseren. Hierbij kunnen
een fysiotherapeut, logopedist of ergotherapeut worden ingeschakeld. Als u er
behoefte aan heeft, kunt u contact opnemen met een maatschappelijk werker of
een medewerker van de Dienst Geestelijke Verzorging en Pastoraat. Zij zijn aan
de afdeling verbonden. De meeste patiënten zijn binnen drie tot vijf dagen na de
operatie zover hersteld dat ze naar huis kunnen.
Vanaf 48 uur na de operatie mag u uw haren wassen met een milde shampoo. Tot
zes weken na de operatie mag u uw haren niet permanenten of kleuren.
Naar huis
Afhankelijk van hoe snel het herstel verloopt, mag u naar huis. U krijgt een afspraak mee voor de polikliniek om op controle te komen bij de neurochirurg. Als u
hechtingen heeft die niet oplosbaar zijn, kunt u deze na acht dagen bij uw huisarts
laten verwijderen. Uw behandelend arts bespreekt met u het afbouwen van de
pijnstilling en instructies ten aanzien van het hervatten van activiteiten zoals sporten en autorijden.
Nazorg
Heeft u een van de onderstaande symptomen? Neem dan contact op met uw behandelend arts via het algemene telefoonnummer Neurochirurgie (024-3616604).
zwelling, roodheid, pijn van de wond;
openspringen of pus uit de wond;
hoge koorts;
lekkage van helder vocht uit de wond;
•
•
•
•
5
•
•
•
last van het licht (fotofobie);
ernstige hoofdpijn;
toenemende sufheid.
Vragen
Via het algemene telefoonnummer voor de afdeling Neurochirurgie
kunt u terecht met al uw vragen over:
operatieplanning;
wachttijden;
(poli) afspraken;
medische klachten;
contact verpleegafdeling.
•
•
•
•
•
Extra informatie
Raadpleeg voor meer informatie de volgende websites:
www.nvvn.org/patienteninfo.php
www.nccn.nl/nccn/patienteninfo
6
Ruimte voor uw notities
03-2016-7098
Adres
Polikliniek Neurochirurgie C0
Hoofdingang
Geert Grooteplein-Zuid 10, route 725, Poliplein C0, Balie A
6525 GA Nijmegen
Postadres
Radboudumc
727 Neurochirurgie / Plastische Chirurgie
Postbus 9101
6500 HB Nijmegen
Adres
Verpleegafdeling Neurochirurgie / Plastische Chirurgie C2
Hoofdingang
Geert Grooteplein-Zuid 10, route 736, Zone C2
6525 GA Nijmegen
Postadres
Radboudumc
736 Neurochirurgie / Plastische Chirurgie (uw naam)
Postbus 9101
6500 HB Nijmegen
Algemeen telefoonnummer Neurochirurgie
024 - 361 66 04
www.radboudumc.nl/neurochirurgie
Radboud universitair medisch centrum