Altgriechisches Abkunfts- und Wirkungswörterbuch 2. Auflage 2010

Werbung
a
¢- (a), ¢n- (an), gr., Präf.: nhd. un..., ...los, ...leer; Vw.: s. -©toj (õtos), -batoj
(batos), -blem»j (blem›s), -blšteroj (bléteros), -boul…a (bulía), -bouloj
(bulos), -bussoj (byssos), -g»ratoj (g›ratos), -geustoj (geustos), -gnoe‹n
(gnoein), -gnoia (gnoia), -gnèj (gnæs), -gr£mmatoj (grámmatos), -d£mantinoj
(dámantinos), -d£m©j (dámas), -da»mwn (da›mæn), -da»j (da›s), -d£m©toj
(dámatos), -dastoj (dastos), -deuk»j (deuk›s), -dike‹n (dikein), -dik…a (dikía), -dikoj
(dikos), -dÁloj (dÐlos), -dm»j (dm›s), -dmhtoj (dmÐtos), -dran»j (dran›s), -drastoj
(drastos), -dunatÒj (dynatós), -dàton (dyton), -dàtoj (dytos), -e…deloj
(eídelos), -eik»j (eik›s), -z»mioj (z›mios), -zumoj (zymos) (1), -zumoj (zymos)
(2), -zux (zyx), -qamb»j (thamb›s), -qamb…a (thambía), -qamboj (thambos), -q£natoj
(thánatos), -qaptoj (thaptos), -qemij (themis), -qšmistoj (thémistos), -qšmitoj
(thémitos), -qeoj (theos), -qume‹n (thymein), -qum…a (thymía), -qumoj
(thymos), -qurÒstomoj (thyróstomos), -„k…a (ikía), -iktoj (iktos), -istoj
(ístos), -istoàn (istðn), -k£maj (kámas), -kat£lhptoj (katálÐptos), -katalhy…a
(katalÐpsía), -kaustoj (kaustos), -kšraioj (kéraios), -kšratoj (kératos), -kersekÒmnhj
(kersekómnÐs), -khde‹n (kÐdein), -khd»j (kÐd›s), -k»ratoj (k›ratos), -k»rioj
(k›rios), -k…bdhloj (kíbdÐlos), -kma (kma), -kmhnoj (kmÐnos), -km»j (km›s), -kikuj
(kikys),
-k…ndunon
(kíndynon),
-k…ndunoj
(kíndynos),
-kindÚnwj
(kind‹næs), -k…nhtoj (kínÐtos), -knafoj (knaphos), -klitoj (klitos), -klonoj
(klonos), -klustoj (klystos), -kolas…a (kolasía), -konit… (konití), -kopoj
(kopos), -kosme‹n (kosmein), -kosm…a (kosmía), -kosmoj (kosmos), -krat»j
(krat›s), -kratoj (kratos), -kris…a (krisía), -kritoj (kritos), -kuroj (kyros), -laloj
(lalos), -lhq»j (lÐth›s), -lhktoj (lÐktos), -loge‹n (logein), -log…a (logía), -logoj
(logos), -luktopšdh (lyktopédÐ), -lupoj (lypos), -maq»j (math›s), -maq…a
(mathía), -m£rturoj (mártyros), -mšgartoj (mégartos), -me…nwn (meínæn), -mšleia
(méleia), -mele‹n (melein), -mel»j (mel›s), -melht… (melÐtí), -metroj
(metros), -mnhst…a (mnÐstía), -m»twr (m›tær), -m»canoj (m›chanos), -mitroj
(mitros), -mnestoj (mnestos), -mÒluntoj (mólyntos), -moton (moton), -motoj
(motos), -mulon (mylon) (1), -mulon (mylon) (2), -must… (mystí), -mwmoj
(mæmos), -nigrÒj (nigrós), -niptoj (niptos), -nome‹n (nomein), -nom…a
(nomía), -nomoj (nomos), -nostoj (nostos), -nèmaloj (nænalos), -nènumoj
(nænymos), -outoj (utos), -p£qeia (pátheia), -paideus…a (paideusía), -pa…deutoj
(paídeutos), -par£cutoj (paráchytos), -pastoj (pastos), -peiqe‹n (peithein), -peiroj
(peiros) (1), -peiroj (peiros) (2), -pe…rwn (peíræn), -peloj (pelos), -peptoj
(peptos), -pesk»j (pesk›s), -peuq»j (peuth›s), -pey…a (pepsía), -p»mwn
(p›mæn), -phn»j (pÐn›s), -phroj (peros), -pin»j (pin›s), -piste‹n (pistein), -pistoj
(pistos), -plan»j (plan›s), -plastoj (plastos), -platoj (platos), -pore‹n (porein), -por…a
(poría), -poroj (poros), -prax…a (praxía), -proshgor…a (prosÐgoría), -ptaistoj
(ptaistos), -pt»j (pt›s), -pustoj (pystos), -rektoj (rektos), -rratoj (rratos), -sark…a
(sarkía), -sarkoj (sarkos), -sbestoj (sbestos), -seb»j (aseb›s), -semnoj
(semnos), -shmoj (sÐmos), -sqšneia (sthéneia), -sqen»j (sthen›s), -sikcÒj
(sikchos), -sin»j (sin›s), -skhq»j (skÐth›s), -spiloj (spilos), -stemf»j
(stemph›s), -stocoj (stochos), -sÚgcetoj (s‹nchetos), -sulon (sylon), -suloj
1
(sylos), -sf£leia (spháleia), -sfal»j (sphal›s), -sfukte‹n (sphyktein), -sfux…a
(sphyxía), -scal©n (schalan), -sc£llein (schállein), -scetoj (schetos), -scole‹n
(scholein), -scol…a (scholía), -scoloj (scholos), -takte‹n (taktein), -taktoj
(taktos), -tax…a (taxía), -tarb»j (tarb›s), -t£rbhtoj (tárbÐtos), -t£rmuktoj
(tármyktos), -tšleutoj (téleutos), -tel»j (tel›s), -tšramoj (téramos), -ter£mwn
(terámæn), -teuc»j (teuch›s), -tecn»j (techn›s), -tecnoj (technos), -thktoj
(tÐktos), -thr…a (tÐría), -t…ein (tíein), -t…etoj (tíetos), -t…zein (tízein), -tim£zein
(timázein), -tim©n (timan), -timast»r (timast›r), -timastÒj (timastós), -tim…a
(timía), -timoj (timos), -timoàn (timðn), -tomoj (tomos) (1), -tomoj (tomos) (2), -topoj
(topos), -trek»j (trek›s), -tršma (tréma), -tremšj (trem›s), -trestoj (trestos), -upnoj
(ypnos), -f£nai (pháinai), -sfal…zein (sphalízein), -fan»j (phan›s), -fan…zein
(phanízein), -faroj (pharos), -fas…a (phasía), -fatoj (phatos), -fertoj (phertos), -fqektoj
(phthektos), -fqitoj (phthitos), -fqonoj (phthonos), -fiktÒj (phiktós), -fiktrÒj
(phiktrós), -fil…a (philía), -filoj (philos), -filotim…a (philotimía), -filÒtimoj
(philótimos), -fob…a (phobía), -fo…bantoj (phoíbantos), -frouroj (phruros), -frwn
(phræn), -fuktoj (phyktos), -fusoj (physos), -fwn…a (phænía), -fwnoj (phænos), -can»j
(chan›s), -carij (charis), -ce…mastoj (cheímastos), -cra»j (chra›s), -cranton
(chranton), -crantoj (chrantos), -cumoj (chymos), -y©n (psan), -yeud»j
(pseud›s), -wroj (æros); E.: s. idg. *nÁ (1), Konj., Negationspartikel, nicht, Pokorny 757
« (a), gr., Interj.: nhd. ach!, weh!; E.: idg. *õ, Interj., ah (Ausruf der Empfindung), Pokorny 1
¡ (ha), gr. (dor.), Demon.-Pron.: Vw.: s. ¹ (hÐ)
¢£ein (aáein), gr., V.: nhd. verletzen, betören, verblenden; E.: idg. *øõ- (1), *øæ-, *øý-, V.,
schlagen, verwunden, Pokorny 1108; L.: Frisk 1, 2
¢£zein (aázein), gr., V.: nhd. hauchen; E.: s. idg. *aøÐd-, V., wehen, blasen, lüften,
Pokorny 83; vgl. idg. *aøe-, *aø- (10), *aøÐ-, *aøÐi-, V., wehen, blasen, hauchen, Pokorny
81; L.: Frisk 1, 2
¢as…frwn (aasíphræn), ¢es…frwn (aesíphræn), gr., Adj.: nhd. geschädigt am Verstand;
E.: s. idg. *øõ- (1), *øæ-, *øý-, V., schlagen, verwunden, Pokorny 1108; s. gr. fr»n (phr›n);
L.: Frisk 1, 25
¢asmÒj (aasmós), gr., M.: nhd. Ausatmen; E.: s. ¢£zein (aázein); L.: Frisk 1, 2
¢©toj (aõtos), ¥atoj (áatos), gr., Adj.: nhd. ungesättigt, unersättlich; E.: s. ¢- (a); s. idg.
*sõ-, *sý-, Adj., V., satt, sättigen, Pokorny 876; L.: Frisk 1, 2
¥atoj (áatos), gr., Adj.: Vw.: s. ¢©toj (aõtos)
¢b£kion (abákion), gr., N.: nhd. kleines Brett, Brettchen, kleine Tafel, Täfelchen; E.: s.
¥bax (ábax); L.: Frisk 1, 3
¢bak…skoj (abakískos), gr., M.: nhd. kleines Brett, Brettchen, kleine Tafel, Täfelchen; E.:
s. ¥bax (ábax); L.: Frisk 1, 3
¥bax (ábax), gr., M.: nhd. Brett, Tafel; E.: Herkunft unbekannt; L.: Frisk 1, 3
¥batoj (ábatos), gr., Adj.: nhd. unbestiegen, unbetreten, rein, keusch; E.: s. ¢- (a); s. idg.
*gÝõ-, *gÝõh2-, *gÝeh2-, *gÝem-, V., kommen, gehen, geboren werden, Pokorny 463
¢bb© (abba), gr., M.: nhd. Vater; I.: Lw. aram. abbõ; E.: s. aram. abbõ, M., Vater; W.: got.
abba, M., Vater
¢blem»j (ablem›s), gr., Adj.: nhd. kraftlos; E.: s. ¢- (a), blemea…nein (blemeaínein); L.:
Frisk 1, 242
¢blšteroj (abléteros), gr., Adj.: nhd. einfältig, dumm; E.: s. ¢- (a), bšlteroj (bélteros); L.:
Frisk 1, 3
¢bley…a (ablepsía), gr., F.: nhd. Verblendung?; E.: s. ¢- (a), blšpein (blépein); W.: lat.
ablepsia, F., Verblendung
2
¥blhra (áblÐra), gr., N. Pl.: nhd. Zügel; E.: idg. *ølÐro-, *ølæro-, *ølýro-, Sb., Zügel,
Schnur (F.) (1), Pokorny 1143; s. idg. *øel- (7), *øelý-, *ølÐ-, V., drehen, winden, wälzen,
Pokorny 1140
¢blhcrÒj (ablÐchrós), gr., Adj.: nhd. zart, schwach, sanft; Hw.: s. blhcrÒj (blÐchrós); E.:
s. idg. *melýk-, *mlõk-, V., Adj., schlagen, mahlen, zermalmen, weich, schwach, matt, albern
(Adj.), Pokorny 719; vgl. idg. *mel- (1), *smel-, *melý-, *mlÐ-, *melH-, V., schlagen,
mahlen, zermalmen, Pokorny 716; L.: Frisk 1, 4
¢bÒllhj (abóllÐs), gr., Sb.: nhd. eine Art Mantel; E.: wahrscheinlich Lw. von lat. abolla, F.,
doppelter Mantel, zweifacher Umwurf, dichter Mantel, Kriegstracht, Philosophentracht;
dieses wiederum wohl gr. Ursprungs aus Sizilien; L.: Frisk 1, 4
¢boul…a (abulía), gr., F.: nhd. Ratlosigkeit, Unentschlossenheit; E.: s. ¢- (a), boul» (bul›);
W.: mlat. aboulia, F., Willenlosigkeit
¥bouloj (ábulos), gr., Adj.: nhd. ratlos, unbesonnen, unüberlegt, töricht; E.: s. ¢- (a),
boul» (bul›); W.: mlat. abyle, Adj.?, unbesonnen
¤bra (hábra), gr., F.: nhd. Lieblingssklavin, Zofe; E.: aram. habrõ, F., Genossin, s. Frisk 1, 4;
W.: lat. abra, F., Lieblingszofe
¢br…x (abríx), gr., Adj.: nhd. schlaflos, wach; E.: s. idg. *gÝrei•-, V., schlafen?, träumen?,
Pokorny 485
¡brod…aiton (habrodíaiton), gr., N.: nhd. Weichlichkeit, verzärtelte Lebensweise; E.: s.
¡brod…aitoj (habrodíatos) (1)
¡brod…aitoj (habrodíaitos) (1), gr., Adj.: nhd. üppig, weichlich; E.: s. ¡brÒj (habrós),
diait©sqai (diaitasthai)
¡brod…aitoj (habrodíaitos) (2), gr., M.: nhd. üppig Lebender, Verweichlichter; E.: s.
¡brod…aitoj (habrodíatos) (1); W.: lat. habrodiaetus, M., weichlich Lebender, Verwöhnter
¡brÒj (habrós), gr., Adj.: nhd. weich, zart, angenehm; E.: entweder von idg. *ØÐgÝõ, F.,
Kraft, Pokorny 503?; oder Fremdwort, vgl. aram. habrõ, F., Genossin, s. Frisk 1, 4; W.: lat.
habrus, Adj., beweglich, biegsam; L.: Frisk 1, 4
¡brosÚnh (habros‹nÐ), gr., F.: nhd. Weichheit, Zartheit; E.: s. ¡brÒj (habrós); L.: Frisk 1,
4
¡brÒthj (habrótÐs), gr., F.: nhd. Weichheit, Zartheit; E.: s. ¡brÒj (habrós); L.: Frisk 1, 4
¢broton…thj (abrotonítÐs), gr., M.: nhd. Stabwurzwein?; E.: s. ¢brÒtonon (abrótonon);
W.: lat. abrotonÆtÐs, M., Stabwurz gewürzter Wein, Stabwurzwein
¢brÒtonon (abrótonon), gr., N.: nhd. Stabwurz; Hw.: s. ¢broton…thj (abrotonítÐs); E.:
Herkunft unklar; W.: lat. abrotonum, abrotanum, N., Stabwurz; s. nhd. Eberraute, F.,
Eberraute (Wermutpflanze); L.: Frisk 1, 5, Kluge s. u. Eberraute
¡brÚnesqai (habr‹nesthai), gr., V.: nhd. weichlich leben, großtun, sich brüsten; E.: s.
¡brÒj (habrós); L.: Frisk 1, 4
¥bussoj (ábyssos), gr., Adj.: nhd. unergründlich, grundlos; E.: s. ¢- (a), buqÒj (bythós);
W.: s. lat. abyssus, F., Abgrund, Hölle; mhd. abyss, abysse, st. M., sw. M., st. N., Abgrund,
Höllengrund
¢ga- (aga), gr., Adv.: nhd. über, auf, sehr; Vw.: s. -stonoj (stonos); E.: s. idg. *me•h-,
*me•-, *me•h-, *me•-, *me•h2-, Adj., groß, Pokorny 708
¢gaq…j (agathís), gr., F.: nhd. Knäuel; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 5
¢gaqÒj (agathós), gr., Adj.: nhd. gut, tüchtig; Vw.: s. pant- (pant); E.: Herkunft bisher
ungeklärt; L.: Frisk 1, 5; Son.: Komp. s. lèion (læion), lw…teroj (læíteros), Superl. s.
lèistoj (læistos)
¢g£zein (agázein), gr., V.: nhd. nicht unwillig annehmen; Hw.: s. ¢ga- (aga); E.: s. idg.
*me•h-, *me•-, *me•h-, *me•-, *me•h2-, Adj., groß, Pokorny 708
3
¢g£llein (agállein), gr., V.: nhd. verherrlichen, schmücken; E.: s. idg. *me•h-, *me•-,
*me•h-, *me•-, *me•h2-, Adj., groß, Pokorny 708; idg. *•el-, *•elý-, *•lÐ-, *•elÐi-,
*•elýi-, *•lýi-, Adj., V., hell, heiter, glänzen, lachen, lächeln, Pokorny 366; L.: Frisk 1, 6
¢g£llesqai (agállesthai), gr., V.: nhd. stolz sein (V.), sich freuen; E.: s. idg. *me•h-,
*me•-, *me•h-, *me•-, *me•h2-, Adj., groß, Pokorny 708; idg. *•el-, *•elý-, *•lÐ-,
*•elÐi-, *•elýi-, *•lýi-, Adj., V., hell, heiter, glänzen, lachen, lächeln, Pokorny 366; L.:
Frisk 1, 6
¢gall…j (agallís), gr., F.: nhd. Schwertlilie; E.: s. gal»nh (gal›nÐ); W.: mlat. agallis, F.,
Lolch
¥galma (ágalma), gr., N.: nhd. Schmuckstück, Prachtstück, Kostbarkeid, Kleinod; E.:
Herkunft ungeklärt?; W.: gr.-lat. agalma, N., Bildsäule
¢g£locon (agálochon), ¢g£llocon (agállochon), gr., N.: nhd. bitteres Aloeholz; E.:
orientalisches Lehnwort; L.: Frisk 1, 6
Agam»dh (Agam›dÐ), gr., PN: nhd. Agamede (Heilgottheit); E.: vgl. idg. *med- (1), V.,
messen, Pokorny 705; idg. *mÐ- (3), V., messen, Pokorny 703
¥gamoj (ágamos), gr., Adj.: nhd. unverheiratet; E.: s. ¢- (a), game‹n (gamein)
¥gan (ágan), gr., Adv.: nhd. sehr, zu sehr; Hw.: s. ¢ga- (aga); E.: s. idg. *me•h-, *me•-,
*me•h-, *me•-, *me•h2-, Adj., groß, Pokorny 708
¢ganakte‹n (aganaktein), gr., V.: nhd. aufgeregt sein (V.), entrüstet sein (V.); Vw.: s.
sun- (syn), Øper- (hyper); E.: s. ¢ga- (aga), ¢- (a), ¥gein (ágein); L.: Frisk 1, 6
¢gan£kthsij (aganáktÐsis), gr., F.: nhd. Unwille, Entrüstung; E.: s. ¢ganakte‹n
(aganaktein); L.: Frisk 1, 6
¢g£nn‹foj (aÏgánniphos), gr., Adj.: nhd. stark beschneit; E.: s. ¢ga- (aga), nif©j (niphás);
L.: Frisk 1, 7
¢ganÒj (aganós), gr., Adj.: nhd. freundlich, lieblich, mild, sanft; Hw.: s. g£noj (gános); E.:
s. idg. *gõu-, V., sich freuen, sich brüsten, Pokorny 353; L.: Frisk 1, 7
¢gap©n (agapan), gr., V.: nhd. lieben, schätzen, zufrieden sein (V.); Vw.: s. Øper- (hyper);
E.: vgl. idg. *me•h-, *me•-, *me•h-, *me•-, *me•h2-, Adj., groß, Pokorny 708; L.: Frisk 1,
7
¢g£ph (agápÐ), gr., F.: nhd. Liebe, Liebesmahl; E.: s. ¢gap©n (agapan); L.: Frisk 1, 7
¢g£phma (agápÐma), gr., N.: nhd. Liebe, Lieben (N.); E.: s. ¢gap©n (agapan); L.: Frisk
1, 7
¢g£phsij (agápÐsis), gr., F.: nhd. Liebe, Lieben (N.); E.: s. ¢gap©n (agapan); L.: Frisk 1,
7
¢gaphsmÒj (agapÐsmós), gr., M.: nhd. Liebe, Lieben (N.); E.: s. ¢gap©n (agapan); L.:
Frisk 1, 7
¢gaphtÒj (agapÐtós), gr., Adj.: nhd. geliebt, lieb; E.: s. ¢gap©n (agapan)
¢g©sqai (agasthai), gr., V.: nhd. beneiden; E.: s. idg. *me•h-, *me•-, *me•h-, *me•-,
*me•h2-, Adj., groß, Pokorny 708
¢g£stonoj (agástonos), gr., Adj.: nhd. laut tosend, sehr stönend; E.: s. ¢ga- (aga), stšnein
(sténein) (1), stÒnoj (stónos)
¢gauÒj (agauós), gr., Adj.: nhd. erlaucht, erhaben, trefflich, verehrungswürdig; E.: s. idg.
*me•h-, *me•-, *me•h-, *me•-, *me•h2-, Adj., groß, Pokorny 708; idg. *gõu-, V., sich
freuen, sich brüsten, Pokorny 353; L.: Frisk 1, 7
¢gaurÒj (agaurós), gr., Adj.: nhd. prangend, stolz; E.: nach Pokorny 353 Kreuzung aus
¢gauÒj (agauós) und ¥gan (ágan)
¢ggare…a (angareía), gr., F.: nhd. Fronleistung; E.: s. ¢ggareÚein (angareúein),
¥ggaroj (ángaros); L.: Frisk 1, 7
4
¢ggareÚein (angareúein), gr., V.: nhd. zum Botendienst aufbieten, zur Fron heranziehen;
E.: s. ¥ggaroj (ángaros); W.: s. lat. angariõre, V., für den öffentlichen Dienst in Anspruch
nehmen, zum Frondienst verlangen; L.: Frisk 1, 7
¢ggareut»j (angareut›s), gr., M.: nhd. zur Fron Herangezogener; E.: s. ¢ggareÚein
(angareúein), ¥ggaroj (ángaros); L.: Frisk 1, 7
¥ggaroj (ángaros), gr., M.: nhd. reitender Eilbote; I.: Lw. apers. *hangharah; E.: s. apers.
*hangharah, M., Reichspostbote; W.: lat. angarius, M., Bote, reitender Eilbote; L.: Frisk 1, 7
¢ggeiologe‹n (aggeiologein), gr., V.: nhd. die Ader operieren; E.: s. ¢gge‹on
(angeÆon), lÒgoj (lógos)
¢ggeiolog…a (aggeiología), gr., F.: nhd. Aderschnitt?; E.: s. ¢gge‹on (angeÆon), lÒgoj
(lógos); W.: mlat. aggiologia, F., Aderschnitt
¢gge‹on (angeÆon), gr., N.: nhd. Gefäß, Behälter; E.: vgl. idg. *ang-, Sb., Glied, Pokorny
46
¢ggel…a (angelía), gr., F.: nhd. Botschaft; Vw.: s. ™x- (ex), kat- (kat), par- (par); E.: s.
¢ggšllein (angéllein), ¥ggeloj (ángelos); L.: Frisk 1, 8
¢ggelikÒj (angelikós), gr., Adj.: nhd. zum Boten gehörig, Boten...; E.: s. ¥ggeloj
(ángelos); L.: Frisk 1, 8
¢ggšllein (angéllein), gr., V.: nhd. Botschaft sagen, melden, künden, verkünden; Vw.: s.
¢p- (ap), di- (di), ™x- (ex), ™p- (ep), kat- (kat), par- (par), peri- (peri), proex- (proex),
proep- (proep), pros- (pros); E.: s. ¥ggeloj (ángelos); L.: Frisk 1, 8
¥ggeloj (ángelos), gr., M.: nhd. Bote, Gesandter, Engel; Vw.: s. di- (di), ™x- (ex), kak(kak), sun- (syn), yeud- (pseud); E.: wahrscheinlich auf unbekannten Wegen aus dem
Orient eingedrungen; W.: lat. angelus, M., Engel, Gottesbote; W.: germ. *angil-, M., Engel;
ae. ’ngel (1), st. M. (a), Engel; an. engill, st. M. (a), Engel; W.: germ. *angil-, M., Engel; as.
’ngil (1) 43, st. M. (a), Engel; W.: germ. *angil-, M., Engel; ahd. engil (1), 173, st. M. (a),
Engel; mhd. engel, st. M., Engel; nhd. Engel, M., Engel, DW 3, 472; L.: Frisk 1, 8, Kluge s. u.
Engel
¢ggšlteira (angélteira), gr., F.: nhd. Botin; E.: s. ¢ggšllein (angéllein), ¥ggeloj
(ángelos); L.: Frisk 1, 8
¢ggeltikÒj (angeltikós), gr., Adj.: nhd. meldend; E.: s. ¢ggšllein (angéllein), ¥ggeloj
(ángelos); L.: Frisk 1, 8
¢gg…dion (angídion), gr., N.: nhd. kleines Gefäß; E.: s. ¥ggoj (ángos); L.: Frisk 1, 8
*¢ggob¥tai (angobátai), gr., M.: nhd. Flaschenmännchen; E.: s. ¢ggoj (ángos); W.: lat.
angobata, M., Art Automat
¥ggoj (ángos), gr., N.: nhd. Gefäß, Eimer, Schale (F.) (2); E.: s. idg. *ang-, Sb., Glied,
Pokorny 46; L.: Frisk 1, 8
¡gšesqai (hagéesthai), gr. (dor.), V.: Vw.: s. ¹ge‹sqai (hÐgeisthai)
¥gein (ágein), gr., V.: nhd. in Bewegung setzen, bringen, holen, führen, leiten, verfolgen;
Vw.: s. ¢n- (an), ¢ntipar- (antipar), ¢p- (ap), di- (di), e„j- (eis), ™x- (ex), ™p- (ep),
™peis- (epeis), ™pex- (epex), kat- (kat), par- (par), pareis- (pareis), parex- (parex),
peri- (peri), pro- (pro), proeis- (proeis), proex- (proex), pros- (pros), sugkat- (synkat),
sumperi- (symperi), sumpro- (sympro), sun- (syn), sunap- (synap), sundi- (syndi),
sunep- (synep), Øp- (hyp), Øpex- (hypex); E.: idg. *a•-, *h2e•-, *h2a•-, *h2o•-, V.,
treiben, schwingen, bewegen, führen, Pokorny 4; L.: Frisk 1, 18
¢ge…rein (ageírein), ¢gere‹n (agerein), gr., V.: nhd. zuammenbringen, versammeln;
Vw.: s. peri- (peri), sun- (syn); E.: s. ™n (en); s. idg. *ger- (1), *gere-, V.,
zusammenfassen, sammeln, Pokorny 382; L.: Frisk 1, 8
5
¢gel£zesqai (agelázesthai), gr., V.: nhd. sich versammeln; E.: s. ¢gšlh (agélÐ); L.: Frisk
1, 9
¢gela‹oj (agelaios), gr., Adj.: nhd. zur Herde gehörig; E.: s. ¢gšlh (agélÐ); L.: Frisk 1, 9
¢gšlastoj (agélastos), gr., Adj.: nhd. nicht lachend, mürrisch; E.: s. ¢- (a), gel©n (gelan)
¢gel£taj (agelátas), gr., M.: nhd. Führer einer Knabenschar; E.: s. ¢gšlh (agélÐ); L.: Frisk
1, 9
¢gšlh (agélÐ), gr., F.: nhd. Herde, Schar (F.) (1); E.: s. ¥gein (ágein); L.: Frisk 1, 9
¢gelhdÒn (agelÐdón), gr., Adv.: nhd. nach Herdenart; E.: s. ¢gšlh (agélÐ); L.: Frisk 1, 9
¢genealÒghtoj (agenealógÐtos), gr., Adj.: nhd. ohne Genealogie seiend; E.: s. ¢- (a),
genealog…a (genealogía), gene£ (geneá), lšgein (légein); W.: mlat., agenealogetus,
Adj., ohne Genealogie seiend
¢gere‹n (agerein), gr., V.: Vw.: s. ¢ge…rein (ageírein)
¥gesqai (ágesthai), gr., V.: nhd. bewundern; Vw.: s. ¢n- (an), kat- (kat); E.: s. idg.
*me•h-, *me•-, *me•h-, *me•-, *me•h2-, Adj., groß, Pokorny 708
¢gerwc…a (ageræchía), gr., F.: nhd. Hochherzigkeit, Hochmut; E.: s. ¢gšrwcoj
(agéræchos); L.: Frisk 1, 9
¢gšrwcoj (agéræchos), gr., Adj.: nhd. hochherzig, hochmütig, stolz; E.: s. gšraj (géras),
œcein (échein) (1); L.: Frisk 1, 9
¥geustoj (ágeustos), gr., Adj.: nhd. nciht kostend, unerfahren; E.: s. ¢- (a), geÚesqai
(geúesthai)
¢g»ratoj (ag›ratos), gr., Adj.: nhd. nicht alternd, ewig jung; E.: s. ¢- (a), ghr©n (gÐran)
¢g»j (ag›s), gr., Adj.: nhd. verflucht; Vw.: s. ™n- (en); E.: s. idg. *agos-, Sb., Fehl, Schuld,
Sünde, Pokorny 8
¡ght»r (hagÐt›r), gr., M.: Vw.: s. ¹ght»r (hÐgÐt›r)
¡g…asma (hagíasma), gr., N.: nhd. Heiligung, Heiligtum; E.: s. ¡g…zein (hagízein); L.:
Frisk 1, 10
¡giasmÒj (hagiasmós), gr., M.: nhd. Heiligung; E.: s. ¡g…zein (hagízein); L.: Frisk 1, 10
¡giast»rion (hagiast›rion), gr., N.: nhd. Heiligtum; E.: s.. ¡g…zein (hagízein); L.: Frisk 1,
10
¡g…zein (hagízein), gr., V.: nhd. weihen; Vw.: s. ™n- (en); Hw.: s. ¤gioj (hágios); E.: s.
idg. *Øag-, V., verehren, Pokorny 501; L.: Frisk 1, 10
¢ginšein (aginéein), gr., V.: nhd. führen, herbeibringen; Hw.: s. ¥gein (ágein); E.: s. idg.
*a•-, *h2e•-, *h2a•-, *h2o•-, V., treiben, schwingen, bewegen, führen, Pokorny 4; Son.:
Nebenform von ¥gein (ágein)
¥gioj (ágios), gr., Adj.: nhd. verbrecherisch, verrucht; Hw.: s. ¥goj (ágos); E.: s. idg.
*agos-, Sb., Fehl, Schuld, Sünde, Pokorny 8
¤gioj (hágios), gr., Adj.: nhd. heilig, ehrwürdig; E.: idg. *Øag-, V., verehren, Pokorny 501;
L.: Frisk 1, 10
¡giÒthj (hagiótÐs), gr., F.: nhd. Heiligkeit, Ehrwürdigkeit; E.: s. ¤gioj (hágios); L.: Frisk 1,
10
¡giosÚnh (hagios‹nÐ), gr., F.: nhd. Heiligkeit, Ehrwürdigkeit; E.: s. ¤gioj (hágios); L.:
Frisk 1, 10
¡gismÒj (hagismós), gr., M.: nhd. Totenopfer; E.: s. ¡g…zein (hagízein); L.: Frisk 1, 10
¡giste…a (hagisteía), gr., F.: nhd. Weihe, Heiligung; E.: s. ¡gisteÚein (hagisteúein); W.:
s. lat. machagistÆa, F., Mysterien der Magiker
¡gisteÚein (hagisteúein), gr., V.: nhd. heiligen, weihen, heilig sein (V.); Vw.: s. ™f- (eph);
E.: s. ¡g…zein (hagízein); L.: Frisk 1, 10
6
¡g…steuma (hagísteuma), gr., N.: nhd. Heiligtum; E.: s. ¡gisteÚein (hagisteúein),
¡g…zein (hagízein); L.: Frisk 1, 10
¡gist»rion (hagist›rion), gr., N.: nhd. Weihkessel; E.: s.. ¡g…zein (hagízein); L.: Frisk 1,
10
¡gistÚj (hagist‹s), gr., F.: nhd. Zeremonie; E.: s.. ¡g…zein (hagízein); L.: Frisk 1, 10
¢gk£lh (ankálÐ), gr., F.: nhd. Arm, Ellbogen, Gekrümmtes; E.: s. idg. *ank- (2), ang-,
*h2enk-, V., biegen, Pokorny 45; L.: Frisk 1, 11
¢gkal…j (ankalís), gr., F.: nhd. Ärmchen, Ärmlein; E.: s. ¢gk£lh (ankálÐ); L.: Frisk 1, 11
¥gkistron (ánkistron), gr., N.: nhd. Angelhaken, Haken (M.); Hw.: s. ¢gkoj (ánkos); E.:
vgl. idg. *ank- (2), ang-, *h2enk-, V., biegen, Pokorny 45; L.: Frisk 1, 12
¥gkoina (ánkoina), gr., N. Pl.: nhd. alles Gekrümmte; Hw.: s. ¢gkoj (ánkos); E.: vgl. idg.
*ank- (2), ang-, *h2enk-, V., biegen, Pokorny 45
¢gko…nh (ankoínÐ), gr., F.: nhd. gebogener Arm; E.: vgl. idg. *ank- (2), ang-, *h2enk-, V.,
biegen, Pokorny 45; W.: lat. anquÆna, F., Ring, Schlinge von Tauwerk am Segelschiff
¥gkoj (ánkos), gr., N.: nhd. Biegung, Tal, Bergtal, Schlucht; E.: s. idg. *ank- (2), ang-,
*h2enk-, V., biegen, Pokorny 45; L.: Frisk 1, 11
¢gkt»r (ankt›r), gr., M.: nhd. Spange, Verband; E.: s. idg. *an•hos-, Sb., Beklemmung,
Bedrängnis, Pokorny 42; vgl. idg. *an•h-, *h2en•h-, *h2an•h-, *h2em•h-, Adj., V., eng,
einengen, schnüren, Pokorny 42; L.: Frisk 1, 17
¢gkthri£zein (anktÐriázein), gr., V.: nhd. mit einer Spange verschließen; E.: s. ¢gkt»r
(ankt›r); W.: mlat. anctorismos, M., Schließen einer Wunde mit einer Hakennadel
¢gkÚlh (ank‹lÐ), gr., F.: nhd. Krümmung, Handgelenk, Riemen (M.) (1); Hw.: s. ¢gkÚloj
(ank‹los); E.: s. idg. *ank- (2), ang-, *h2enk-, V., biegen, Pokorny 45; W.: lat. ancyla, F.,
Kniebug, Kniekehle; L.: Frisk 1, 11
¢gkulhtÒj (ankylÐtós), gr., Adj.: nhd. mit einem Riemen versehen (Adj.); E.: s. ¢gkÚlh
(ank‹lÐ); L.: Frisk 1, 11
¢gkÚlion (ank‹lion), gr., N.: nhd. Schlinge; E.: s. ¢gkÚlh (ank‹lÐ); L.: Frisk 1, 11
¢gkul…j (ankylís)?, gr., F.: nhd. Jagdspieß; E.: s. ¢gkÚloj (ank‹los); W.: lat. aclys, F.,
kurzer Wurfspieß, mit Riemen (M.) (1) geschleuderter Speer der Osker; L.: Frisk 1, 11
¢gkÚllein (ank‹llein), gr., V.: nhd. zurückbiegen; E.: s. ¢gkÚloj (ank‹los); L.: Frisk 1, 11
¢gkÚloj (ank‹los), gr., Adj.: nhd. krumm, verwickelt, gebogen; E.: s. idg. *ank- (2), ang-,
*h2enk-, V., biegen, Pokorny 45; L.: Frisk 1, 11
¢gkuloàn (ankylðn), gr., V.: nhd. krumm machen, krümmen, biegen; E.: s. ¢gkÚloj
(ank‹los); L.: Frisk 1, 11
¥gkura (ánkyra), gr., F.: nhd. Anker (M.) (1); E.: s. idg. *ank- (2), ang-, *h2enk-, V.,
biegen, Pokorny 45; W.: lat. ancora, F., Anker (M.) (1); germ. *ankor-, Sb., Anker (M.) (1);
ae. ancor, ancer, st. M. (a), Anker (M.) (1); an. akkeri, N., Anker (M.) (1); W.: lat. ancora, F.,
Anker (M.) (1); germ. *ankor-, Sb., Anker (M.) (1); ae. ancra, sw. M. (n), Anker (M.) (1); W.:
lat. ancora, F., Anker (M.) (1); germ. *ankor-, Sb., Anker (M.) (1); afries. anker, onker, M.,
Anker (M.) (1); W.: lat. ancora, F., Anker (M.) (1); germ. *ankor-, Sb., Anker (M.) (1); ahd.
anker 3, st. M. (a), Anker (M.) (1); mhd. anker, enker, st. M., Anker (M.) (1); nhd. Anker, M.,
Anker (M.) (1), DW 1, 379; L.: Frisk 1, 11, Kluge s. u. Anker
¢gkur…zein (ankyrízein), gr., V.: nhd. jemandem ein Bein stellen; E.: s. ¥gkura
(ánkyra); L.: Frisk 1, 11
¢gkurwtÒj (ankyrætós), gr., Adj.: nhd. ankerförmig; E.: s. ¥gkura (ánkyra); L.: Frisk 1,
11
¢gkèn (ankæn), gr., N.: nhd. gebogener Arm, Ellenbogen, Biegung, Krümmung; Hw.: s.
¢gkoj (ánkos); E.: s. idg. *ank- (2), ang-, *h2enk-, V., biegen, Pokorny 45; W.: lat. ancæn,
M., Armbug, Ellbogen, Schenkel, Anker; L.: Frisk 1, 11
7
¢gkwn…zein (ankænízein), gr., V.: nhd. sich auf den Ellbogen lehnen; E.: s. ¢gkèn
(ankæn); L.: Frisk 1, 11
¢gla•a (aglaïa), gr., F.: nhd. Glanz, Pracht; Hw.: s. ¢gl©Òj (aglaós); E.: s. idg. *•el-,
*•elý-, *•lÐ-, *•elÐi-, *•elýi-, *•lýi-, Adj., V., hell, heiter, glänzen, lachen, lächeln,
Pokorny 366
¢gla•zein (aglaïzein), gr., V.: nhd. mit Pracht ehren; E.: s. ¢gla•a (aglaïa)
¢gl£isma (agláisma), gr., N.: nhd. Schmuck; E.: s. ¢gla•zein (aglaïzein), ¢gla•a (aglaïa)
¢glaÒj (aglaós), gr., Adj.: nhd. hell, glänzend, klar; E.: s. idg. *•el-, *•elý-, *•lÐ-,
*•elÐi-, *•elýi-, *•lýi-, Adj., V., hell, heiter, glänzen, lachen, lächeln, Pokorny 366; L.:
Frisk 1, 12
¥glij (áglís), gr., Sb.: nhd. Knoblauchkopf; E.: s. idg. *gel•-, Sb., Kern, Pokorny 357; vgl.
idg. *gel- (1), V., Sb., ballen, sich, ballen, Ball (M.) (1), Kugeliges, Pokorny 357; L.: Frisk 1,
12
¥gma (ágma), gr., N.: nhd. Bruchstück; E.: ? s. ¢gnÚnai (agn‹nai)
¢gmÒj (agmós), gr., M.: nhd. jäher Abhang, Kluft (F.) (1); Hw.: s. ¢gnÚnai (agn‹nai); E.:
s. idg. *øÀg-, V., spalten, brechen, Pokorny 1110, Frisk 1, 13
¡gne…a (hagneía), gr., F.: nhd. Reinigung; E.: s. ¡gnÒj (hagnós); L.: Frisk 1, 13
¢gne‹n (agnein), gr. (lak./kret./ätol.), V.: nhd. führen, bringen; Hw.: s. ¥gein (ágein); E.: s.
idg. *a•-, *h2e•-, *h2a•-, *h2o•-, V., treiben, schwingen, bewegen, führen, Pokorny 4
¡gneÚein (hagneúein), gr., V.: nhd. als heilig betrachten, rein sein (V.), reinigen; E.: s.
¡gnÒj (hagnós); L.: Frisk 1, 13
¡gn…zein (hagnízein), gr., V.: nhd. reinigen, weihen; Vw.: s. ™ph- (eph); E.: s. ¡gnÒj
(hagnós); L.: Frisk 1, 13
¤gnisma (hágnisma), gr., N.: nhd. Reinigen, Sühne, Weihen (N.); E.: s. ¡gn…zein
(hagnízein), ¡gnÒj (hagnós); L.: Frisk 1, 13
¡gnismÒj (hagnismós), gr., M.: nhd. Reinigen, Sühne, Weihen (N.); E.: s. ¡gn…zein
(hagnízein), ¡gnÒj (hagnós); L.: Frisk 1, 13
¡gnistikÒj (hagnistikós), gr., Adj.: nhd. reinigend, gereinigt; E.: s. ¡gn…zein (hagnízein),
¡gnÒj (hagnós); L.: Frisk 1, 13
¡gnit»j (hagnit›s), gr., M.: nhd. Reiniger; E.: s. ¡gn…zein (hagnízein), ¡gnÒj (hagnós);
L.: Frisk 1, 13
¢gnoe‹n (agnoein), gr., V.: nhd. nicht erkennen, nicht kennen; E.: s. ¢- (a); s. idg. *•nætós,
*•¤tós, *•¤h3tós, Adj., bekannt, Pokorny 377; vgl. idg. *•en- (2), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-,
*•enh3-, *•neh3-, *•noh3-, *•¤h3-, V., erkennen, kennen, Pokorny 376
¥gnoia (ágnoia), gr., F.: nhd. Unkenntnis, Unwissenheit; E.: s. ¢- (a); s. idg. *•nætós,
*•¤tós, *•¤h3tós, Adj., bekannt, Pokorny 377; vgl. idg. *•en- (2), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-,
*•enh3-, *•neh3-, *•noh3-, *•¤h3-, V., erkennen, kennen, Pokorny 376
¡gnÒj (hagnós), gr., Adj.: nhd. verehrt, heilig, rein, lauter, unbefleckt; E.: s. idg. *Øag-, V.,
verehren, Pokorny 501; L.: Frisk 1, 13
¥gnoj (ágnos), gr., F., M.: nhd. Keuschlamm, eine Weidenart; E.: Etymologie unbekannt,
Frisk 1, 13; W.: mlat. agnus, M., Keuschlamm, Abrahamsbaum
¢gnÚnai (agn‹nai), gr., V.: nhd. biegen, umbiegen, brechen, umknicken; Vw.: s. ™x- (ex),
™p- (ep), kat- (kat), peri- (peri); E.: idg. *øÀg-, V., spalten, brechen, Pokorny 1110; L.:
Frisk 1, 13, Pokorny 1110
¢gnÚj (agn‹s), gr., Sb.: nhd. Weberstein; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 13
¢gnèj (agnæs), gr., Adj.: nhd. unbekannt, unbegründet, nicht kennend; E.: s. ¢- (a); s. idg.
*•nætós, *•¤tós, *•¤h3tós, Adj., bekannt, Pokorny 377; vgl. idg. *•en- (2), *•ený-,
*•nÐ-, *•næ-, *•enh3-, *•neh3-, *•noh3-, *•¤h3-, V., erkennen, kennen, Pokorny 376
8
¢gor£ (agorá), gr., F.: nhd. Versammlung der Bürger, Platz (M.) (1), Markt; Hw.: s.
¢ge…rein (ageírein); E.: vgl. idg. *ger- (1), *gere-, V., zusammenfassen, sammeln, Pokorny
382; W.: mlat. agola, F., Versammlungsort; L.: Frisk 1, 13
¢gor£zein (agorázein), gr., V.: nhd. auf dem Markte verkehren, kaufen, einkaufen; E.: s.
¢gor£ (agorá); L.: Frisk 1, 14
¢gora‹oj (agoraios), gr., Adj.: nhd. zur Volksversammlung gehörig, zum Markt gehörend;
E.: s. ¢gor£ (agorá)
¢goranome‹n (agoronomein), gr., V.: nhd. Ädil sein (V.); E.: s. ¢goranÒmoj
(agoranómos)
¢goranom…a (agoronomía), gr., F.: nhd. Ädilität; E.: s. ¢goranÒmoj (agoranómos);
W.: mlat. agorõnomia, F., Feldmessen
¢goranÒmoj (agoranómos), gr., M.: nhd. Marktmeister, Aufsichtsbehörde über
Marktwaren; E.: s. ¢gor£ (agorá), nšmein (némein)
¢gor©sqai (agorasthai), gr., V.: nhd. reden, in der Versammlung öffentlich reden; E.: s.
¢gor£ (agorá); L.: Frisk 1, 14
¢goras…a (agorasía), gr., F.: nhd. Einkauf; E.: s. ¢gor£zein (agorázein), ¢gor£ (agorá);
L.: Frisk 1, 14
¢gÒrasij (agórasis), gr., F.: nhd. Einkauf; E.: s. ¢gor£zein (agorázein), ¢gor£ (agorá);
L.: Frisk 1, 14
¢gÒrasma (agórasma), gr., N.: nhd. Ware; E.: s. ¢gor£zein (agorázein), ¢gor£ (agorá);
L.: Frisk 1, 14
¢gorasmÒj (agorasmós), gr., M.: nhd. Einkauf; E.: s. ¢gor£zein (agorázein), ¢gor£
(agorá); L.: Frisk 1, 14
¢gorast»j (agorast›s), gr., M.: nhd. Einkäufer auf dem Markt; Vw.: s. pro- (pro); E.: s.
¢gor£zein (agorázein), ¢gor£ (agorá); L.: Frisk 1, 14
¢goreÚein (agoreúein), gr., V.: nhd. sagen, sprechen, reden, öffentlich reden, in der
Versammlung öffentlich reden; Vw.: s. ¢p- (ap), di- (di), pro- (pro), pros- (pros), sun(syn); E.: s. ¢gor£ (agorá); L.: Frisk 1, 14
¢goreut»rion (agoreut›rion), gr., N.: nhd. Redestelle; E.: s. ¢goreÚein (agoreúein),
¢gor£ (agorá); L.: Frisk 1, 13
¢goreut»j (agoreut›s), gr., M.: nhd. Redner; E.: s. ¢goreÚein (agoreúein), ¢gor£
(agorá); L.: Frisk 1, 13
¢gorht»j (agorÐt›s), gr., M.: nhd. Redner; E.: s. ¢gor©sqai (agorasthai), ¢gor£ (agorá);
L.: Frisk 1, 13
¢gorhtÚj (agorÐt‹s), gr., F.: nhd. Beredsamkeit, Redegabe; E.: s. ¢gor©sqai
(agorasthai), ¢gor£ (agorá); L.: Frisk 1, 13
¢gÒj (agós), gr., M.: nhd. Führer, Anführer, Heerführer; Hw.: s. ¥gein (ágein); E.: s. idg.
*a•-, *h2e•-, *h2a•-, *h2o•-, V., treiben, schwingen, bewegen, führen, Pokorny 4; L.: Frisk
1, 18
¥goj (ágos), gr., N.: nhd. schwere Schuld, schweres Verbrechen, Blutschuld, Fluch; E.: idg.
*agos-, Sb., Fehler, Schuld, Sünde, Pokorny 8; L.: Frisk 1, 14
¤goj (hágos), gr., N.: nhd. Opfer, Sühne, Schuld, Befleckung; E.: s. idg. *Øag-, V., verehren,
Pokorny 501
¢gostÒj (agostós), gr., M.: nhd. Hand, zum Greifen gekrümmte Hand; E.: vgl. idg.
*ger- (1), *gere-, V., zusammenfassen, sammeln, Pokorny 382; L.: Frisk 1, 14
¥gra (ágra), ¥grh (agrÐ), gr., F.: nhd. Ergreifen, Fangen, Fang, Jagd; E.: idg. *a•ra-, Sb.,
Hetze, Jagd, Pokorny 6; s. idg. *a•-, *h2e•-, *h2a•-, *h2o•-, V., treiben, schwingen,
bewegen, führen, Pokorny 4; L.: Frisk 1, 14
9
¢gr£mmatoj (agrámmatos), gr., Adj.: nhd. nicht schreiben könnend, ungebildet; E.: s. ¢(a), gr£mma (grámma)
¢grauloj (ágraulos), gr., Adj.: nhd. im Freien übernachtend, Wohnsitz im Freien habend,
ländlich; E.: s. ¢grÒj (agrós), aÙl» (aul›)
¢gre‹n (agrein), gr., V.: nhd. ergreifen, nehmen; Hw.: s. ¥gra (ágra); E.: s. idg. *a•ra-,
Sb., Hetze, Jagd, Pokorny 6; vgl. idg. *a•-, *h2e•-, *h2a•-, *h2o•-, V., treiben, schwingen,
bewegen, führen, Pokorny 4; L.: Frisk 1, 15
¢gre‹fna (agreiphna), gr., F.: nhd. Harke, Rechen (M.); E.: s. idg. *gerebh-, V., ritzen,
kerben, Pokorny 392; L.: Frisk 1, 16
¢grštaj (agrétas), gr. (dor.), M.: nhd. Sammler; E.: s. ¢ge…rein (ageírein)
¢greÚein (agreúein), gr., V.: nhd. fangen, jagen; Hw.: s. ¥gra (ágra); E.: s. idg. *a•ra-,
Sb., Hetze, Jagd, Pokorny 6; vgl. idg. *a•-, *h2e•-, *h2a•-, *h2o•-, V., treiben, schwingen,
bewegen, führen, Pokorny 4; L.: Frisk 1, 14
¥greuma (ágreuma), gr., N.: nhd. Jagdbeute, Jagdnetz; E.: s. ¢greÚein (agreúein); L.:
Frisk 1, 15
¢greÚj (agreús), gr., M.: nhd. Jäger; Hw.: s. ¥gra (ágra); E.: s. idg. *a•ra-, Sb., Hetze,
Jagd, Pokorny 6; vgl. idg. *a•-, *h2e•-, *h2a•-, *h2o•-, V., treiben, schwingen, bewegen,
führen, Pokorny 4
¢greut»r (agreut›r), gr., M.: nhd. Jäger; E.: s. ¢greÚein (agreúein); L.: Frisk 1, 15
¢greut»j (agreut›s), gr., M.: nhd. Jäger; E.: s. ¢greÚein (agreúein); L.: Frisk 1, 15
¥grh (agrÐ), gr. (ion.), F.: Vw.: s. ¥gra (ágra)
¢gria…nein (agriaíein), gr., V.: nhd. wild machen; E.: s. ¥grioj (ágrios); L.: Frisk 1, 16
¢griok£rdamon (agriokárdamon), gr., N.: nhd. Kresse; E.: s. ¥grioj (ágrios),
k£rdamon (kárdamon); W.: mlat. agriocardamum, N., Kresse
¥grioj (ágrios), gr., Adj.: nhd. auf dem Felde lebend, im Freien wachsend, ländlich, wild,
unkultiviert; Hw.: s. ¢grÒj (agrós); E.: s. idg. *a•ros, *h2e•ros, Sb., Weide (F.) (2), Feld,
Flur (F.), Pokorny 6; vgl. idg. *a•-, *h2e•-, *h2a•-, *h2o•-, V., treiben, schwingen,
bewegen, führen, Pokorny 4; L.: Frisk 1, 16
¢griÒthj (agriótÐs), gr., F.: nhd. Wildheit; E.: s. ¥grioj (ágrios); L.: Frisk 1, 16
¢grioàn (agriðn), gr., V.: nhd. wild machen; E.: s. ¥grioj (ágrios); L.: Frisk 1, 16
¢gr…fh (agríphÐ), gr., F.: nhd. Harke, Rechen (M.); E.: s. idg. *gerebh-, V., ritzen, kerben,
Pokorny 392
¢groik…a (agroikía), gr., F.: nhd. Ländlichkeit, Tölpelhaftigkeit; E.: s. ¥groikoj
(ágroikos)
¥groikoj (ágroikos), gr., Adj.: nhd. auf dem Felde wohnend, ländlich, ungesittet, tölpelhaft;
E.: s. ¢grÒj (agrós), o„ke‹n (oikein)
¢gronÒmoj (agronómos) (1), gr., Adj.: nhd. feldbewohnend; E.: s. ¢grÒj (agrós),
nšmein (némein)
¢gronÒmoj (agronómos) (2), gr., M.: nhd. Landmann, Aufseher über die Stadtländereien;
E.: s. ¢grÒj (agrós), nšmein (némein); W.: nhd. Agronom, M., Agronom,
Landwirtschaftskundiger; L.: Kluge s. u. Agronom
¢grÒj (agrós), gr., M.: nhd. Acker, Feld, Land; E.: idg. *a•ros, *h2e•ros, Sb., Weide (F.)
(2), Feld, Flur (F.), Pokorny 6; s. idg. *a•-, *h2e•-, *h2a•-, *h2o•-, V., treiben, schwingen,
bewegen, führen, Pokorny 4; L.: Frisk 1, 16
¢grÒtaj (agrótas) (1), gr. (dor.), Adj.: Vw.: s. ¢grÒthj (agrótÐs) (1)
¢grÒtaj (agrótas) (2), gr. (dor), M.: Vw.: s. ¢grÒthj (agrótÐs) (2)
10
¢grÒteroj (agróteros), gr., Adj.: nhd. auf dem Felde lebend, wild; Hw.: s. ¢grÒj (agrós);
E.: s. idg. *a•ros, *h2e•ros, Sb., Weide (F.) (2), Feld, Flur (F.), Pokorny 6; vgl. idg. *a•-,
*h2e•-, *h2a•-, *h2o•-, V., treiben, schwingen, bewegen, führen, Pokorny 4
¢grot»r (agrot›s) (1), gr., Adj.: nhd. landbewohnend, ländlich; E.: s. ¢grÒj (agrós); L.:
Frisk 1, 16
¢grit»r (agrot›r) (2), gr., M.: nhd. Landmann, Bauer (M.) (1), Grundbesitzer; E.: s. ¢grÒj
(agrós); L.: Frisk 1, 16
¢grÒthj (agrótÐs) (1), ¢grÒtaj (agrótas), gr., Adj.: nhd. landbewohnend, ländlich; E.: s.
¢grÒj (agrós); L.: Frisk 1, 16
¢grÒthj (agrótÐs) (2), ¢grÒtaj (agrótas), gr., M.: nhd. Landmann, Bauer (M.) (1),
Grundbesitzer; E.: s. ¢grÒj (agrós); L.: Frisk 1, 16
¢grupne‹n (agrypnein), gr., V.: nhd. schlaflos sein (V.), wach sein (V.), wachsam sein
(V.); E.: s. ¥grupnoj (agrypnós)
¢grupnht»r (agrypnÐt›r), gr., M.: nhd. Wächter; E.: s. ¥grupnoj (agrypnós); L.: Frisk 1,
16
¢grupn…a (agrypnía), gr., F.: nhd. Schlaflosigkeit, Wachen (N.); E.: s. ¥grupnoj
(agrypnós); L.: Frisk 1, 16
¥grupnoj (ágrypnos), gr., Adj.: nhd. schlaflos, wach; Vw.: s. ™p- (ep); E.: s. ¢grÒj
(agrós), Ûpnoj (h‹pnos); L.: Frisk 1, 16
¥grwstij (ágræstis), gr., F.: nhd. eine Grasart, Quecke?; E.: s. ¢grÒj (agrós); L.: Frisk 1,
16
¢gui£ (agyiá), gr., F.: nhd. Weg, Straße; Hw.: s. ¥gein (ágein); E.: idg. *a•m¤, *a•mos,
Sb., Zug, Bahn, Pokorny 5; s. idg. *a•-, *h2e•-, *h2a•-, *h2o•-, V., treiben, schwingen,
bewegen, führen, Pokorny 4; W.: lat. agÐa, F., Schiffsgang; L.: Frisk 1, 17
¥gàrij (ágyris), gr., F.: nhd. Versammlung, Menge; Hw.: s. ¢ge…rein (ageírein); E.: vgl.
idg. *ger- (1), *gere-, V., zusammenfassen, sammeln, Pokorny 382
¢gÚrthj (ag‹rtÐs), gr., M.: nhd. Sammler, Bettler; Hw.: s. ¢ge…rein (ageírein); E.: vgl.
idg. *ger- (1), *gere-, V., zusammenfassen, sammeln, Pokorny 382
¥gcauroj (ánchauros), gr., Adj.: nhd. dem Morgen nahe; E.: s. ¥gc‹ (ánchi), aÜrion
(aúrion), ºèj (Ðæs)
¥gcein (ánchein), gr., V.: nhd. zusammenschnüren, erdrosseln, beängstigen; E.: idg. *an•h-,
*h2en•h-, *h2an•h-, *h2em•h-, Adj., V., eng, einengen, schnüren, Pokorny 42; L.: Frisk 1, 17
¥gc‹ (ánchi), gr., Adv.: nhd. nahe, bei; Vw.: s. -st‹noj (stinos); E.: s. idg. *an•h-, *h2en•h-,
*h2an•h-, *h2em•h-, Adj., V., eng, einengen, schnüren, Pokorny 42; L.: Frisk 1, 17
¢gc…lwy (anchílæps), gr., Sb.: nhd. eine Geschwulst die den Tränenkanal versperrt; E.: s.
¥gcein (ánchein), Ôy (óps); L.: Frisk 1, 17
¢gciste…a (anchisteía), gr., F.: nhd. nächste Verwandtschaft, Erbfolgerecht; E.: s.
¥gcistoj (ánchistos)
¢gcisteÚj (anchisteús), gr., M.: nhd. nächster Verwandter, nächster Erbberrechtigter; E.: s.
¥gcistoj (ánchistos)
¢gcist»r (anchist›r), gr., M.: nhd. nächster Mitschuldiger, Miturheber; E.: s. ¥gcistoj
(ánchistos)
¢gcist‹noj (anchistinos), gr., Adj.: nhd. dicht nebeneinander gedrängt; E.: s. ¥gc‹ (ánchi);
vgl. idg. *stõi-, *stÂ-, *stØõ-, V., verdichten, drängen, stopfen, gerinnen, stocken, Pokorny
1010
¥gcistoj (ánchistos), gr., Adj.: nhd. nächste; E.: s. ¥gc‹ (ánchi)
¢gcÒqi (ánchóthi), gr., Adv.: nhd. in der Nähe, nahe; E.: vgl. idg. *an•h-, *h2en•h-,
*h2an•h-, *h2em•h-, Adj., V., eng, einengen, schnüren, Pokorny 42
11
¢gcon©n (anchonan), gr., V.: nhd. erdrosseln; E.: s. ¥gcein (ánchein); L.: Frisk 1, 17
¢gcÒnh (anchónÐ), gr., F.: nhd. Erdrosseln, Angst, Strick (M.) (1), Schlinge; E.: s. idg.
*an•hos-, Sb., Beklemmung, Bedrängnis, Pokorny 42; vgl. idg. *an•h-, *h2en•h-, *h2an•h-,
*h2em•h-, Adj., V., eng, einengen, schnüren, Pokorny 42; W.: lat. angina, F., Halsbräune,
Bräune; nhd. Angina, F., Angina, Halskrankheit; L.: Kluge s. u. Angina
¢gcÒnioj (anchónios), gr., Adj.: nhd. zum Erhängen dienend; E.: s. ¥gcein (ánchein); L.:
Frisk 1, 17
¥gcousa (ánchusa), gr., F.: nhd. Ochsenzunge (eine Pflanze); E.: vielleicht von ¥gcein
(ánchein), Frisk 1, 17; W.: lat. anchðsa, F., färbende Ochsenzunge (eine Pflanze); L.: Frisk 1,
17
¢gwg» (agæg›), gr., F.: nhd. Führung, Herbeischaffen, Vorführen, Hinwegführen; Vw.: s.
¢n- (an), di- (di), e„s- (eis), ™x- (ex), ™p- (ep), ™peis- (epeis), pro- (pro), sun- (syn);
E.: vgl. idg. *a•-, *h2e•-, *h2a•-, *h2o•-, V., treiben, schwingen, bewegen, führen, Pokorny
4
¢gègimoj (agægimos), gr., Adj.: nhd. leicht fortzuschaffen, leicht zu lenken; E.: s.
¢gwgÒj (agægós)
¢gwgÒj (agægós), gr., Adj.: nhd. führend, leitend; Hw.: s. ¥gein (ágein); E.: vgl. idg.
*a•-, *h2e•-, *h2a•-, *h2o•-, V., treiben, schwingen, bewegen, führen, Pokorny 4
¢gèn (agæn), gr., M.: nhd. Versammlung, Versammlungsplatz, Wettkampf, Prozess; E.: s.
¥gein (ágein)
¢gwn…a (agænía), gr., F.: nhd. Wettkampf, Kampfesart, Kampf; E.: s. ¢gèn (agæn); W.:
lat. agænia, F., äußerste Angst, Todeskampf; nhd. Agonie, F., Agonie, Todeskampf; L.: Kluge
s. u. Agonie
¢gwni©n (agænian), gr., V.: nhd. kampfbegierig sein (V.), wetteifern, sich anstrengen, sich
ängstigen; Vw.: s. sun- (syn); E.: s. ¢gèn (agæn)
¢gwn…zesqai (agænízesthai), gr., V.: nhd. kämpfen, prozessieren; Vw.: s. ¢nt- (ant),
™n- (en), ™x- (ex), sun- (syn); E.: s. ¢gèn (agæn); W.: s. mlat. agænizõrÆ, V., streiten
¢gènioj (agænios), gr., Adj.: nhd. zum Wettkampf gehörig; E.: s. ¢gèn (agæn)
¢gwnikÒj (agænikós), gr., Adj.: nhd. zum Wettkampf gehörig; E.: s. ¢gèn (agæn)
¢gwnist»j (agænist›s), gr., M.: nhd. Wettkämpfer; Vw.: s. sun- (syn); E.: s.
¢gwn…zesqai (agænízesthai), ¢gèn (agæn)
¢gwnistikÒj (agænistikós), gr., Adj.: nhd. zum Streiten geeignet, zum Kämpfen geeignet;
E.: s. ¢gwn…zesqai (agænízesthai), ¢gèn (agæn)
¢gwnoqes…a (agænothesía), gr., F.: nhd. Amt des Kampfrichters; E.: s. ¢gèn (agæn)
¤da (háda), gr., F.: nhd. Sättigung; E.: s. idg. *sõ-, *sý-, Adj., V., satt, sättigen, Pokorny 876
¢dagmÒj (adagmós), gr., M.: nhd. Jucken, Kratzen; Hw.: s. d£knein (dáknein); E.: s. idg.
*den¨-, V., beißen, Pokorny 201; vgl. idg. *de¨- (2), V., reißen, zerreißen, zerfasern, Pokorny
191
¢da»mwn (ada›mæn), gr., Adj.: nhd. unkundig, unbekannt; E.: s. ¢- (a), da»mwn
(da›mæn)
¢da»j (ada›s), gr., Adj.: nhd. unkundig, unbekannt; E.: s. ¢da»mwn (ada›mæn); L.: Frisk
1, 18
¢dam£ntinoj (adamántinos), gr., Adj.: nhd. starr, hart, fest, unbezwinglich; E.: s.
¢d£m©j (adámas); W.: lat. adamantinus, Adj., stählern, stahlhart; ahd. adamantÆn* 1, Adj.,
stählern; mhd. adamantÆn, Adj., diamanten; vgl. fnhd. demanten, Adj., mit Diamanten
besetzt, diamanten, hart; vgl. nhd. diamanten, Adj., aus Diamant hergestellt, Diamant...,
diamanten, mit Diamanten besetzt, DW 2, 917; L.: Frisk 1, 19
¢d£maj (adámas), gr., M.: nhd. Stahl, Diamant; E.: s. ¢- (a), damnein (damnein); W.: lat.
adamõs, adamõns, M., Unbezwingbarer, härtestes Eisen, Stahl; s. afrz. diamant, M., Diamant;
12
mhd. dÆemant, dÆamant, M. Diamant; nhd. Diamant, M., Diamant; W.: lat. adamõs,
adamõns, M., Unbezwingbarer, härtestes Eisen, Stahl; ae. aþamans, M., Diamant; L.: Frisk 1,
19, Kluge s. u. Diamant
¢d£m©toj (adámatos), gr., Adj.: nhd. unbezwingbar, unvermählt; E.: s. ¢- (a); s. idg.
*demý-, *domý-, *domý-, *demh2-, V., zähmen, Pokorny 199; vgl. idg. *dem-, *demý-,
*demh2-, V., bauen, zusammenfügen, Pokorny 198
¤dan (hádan), gr., Adv.: s. ¤dhn (hádÐn)
¢d£rkh (adárkÐ), gr., F.: nhd. Salzablagerung am Schilf; E.: aus dem Gall, vgl. ir. adarc, F.,
Horn; bask. adar, Sb., Horn; L.: Frisk 1, 19
¢d£rkoj (adárkos), gr., M.: nhd. Salzablagerung am Schilf; E.: aus dem Gall, vgl. ir. adarc,
F., Horn; bask. adar, Sb., Horn; L.: Frisk 1, 19
¥dastoj (ádastos), gr., Adj.: nhd. ungeteilt; E.: s. ¢- (a), datšsqai (datésthai)
¢d£ce‹n (adáchein), gr., V.: nhd. kratzen, jucken; Hw.: s. d£knein (dáknein); E.: s. idg.
*den¨-, V., beißen, Pokorny 201; vgl. idg. *de¨- (2), V., reißen, zerreißen, zerfasern, Pokorny
191
¥ddauon (áddauon), gr., N.: nhd. Dürre?; Hw.: s. ¥zein (ázein) (2); E.: idg. *azd-, V.,
brennen, glühen, dörren, trocknen, Pokorny 69; s. idg. *Às-, *h2es-, V., brennen, glühen,
Pokorny 68
°dein (áidein), gr., V.: Vw.: s. ¢e…dein (aeídein)
¢delif»r (adeliph›r), gr., M.: nhd. Bruder, Halbbruder; Hw.: s. ¢delfÒj (adelphós); E.: s.
delfÚj (delph‹s)
¢delfe» (adelphe›), ¢delf» (adelph›), gr., F.: nhd. Schwester; E.: s. ¢delfÒj (adelphós),
delfÚj (delph‹s)
¢delfeÒj (adelpheós), gr., Adj.: nhd. brüderlich, ähnlich, gleich; E.: s. ¢delfÒj (adelphós),
delfÚj (delph‹s)
¢delf» (adelph›), gr., F.: Vw.: s. ¢delfe» (adelphe›)
¢delfidÁ (adelphidÐ), gr., F.: nhd. Nichte; E.: s. ¢delfÒj (adelphós); W.: gr.-lat.
adelphides, F., »die Schwestern« (Name einer Dattelart)
¢delf…zein (adelphízein), gr., V.: nhd. zum Bruder annehmen; E.: s. ¢delfÒj (adelphós);
L.: Frisk 1, 19
¢delfikÒj (adelphikós), gr., Adj.: nhd. brüderlich, schwesterlich; E.: s. ¢delfÒj (adelphós);
L.: Frisk 1, 19
¢delfÒj (adelphós), gr., M.: nhd. Bruder, Halbbruder; Hw.: s. ¢delif»r (adeliph›r); E.: s.
delfÚj (delph‹s); W.: mlat. adelphus, M., Bruder; L.: Frisk 1, 19
¢dšspotoj (adéspotos), gr., Adj.: nhd. herrenlos; E.: s. ¢- (a), despÒthj (despótÐs)
¢deuk»j (adeuk›s), gr., Adj.: nhd. unerfreulich, rücksichtslos; E.: s. ¢- (a); s. idg. *deuk-,
V., ziehen, Pokorny 220; vgl. idg. *deu-?, V., ziehen, Pokorny 220; L.: Frisk 1, 20
¥dhloj (ádÐlos), gr., Adj.: nhd. unbekannt, ungewiss; E.: s. ¢- (a), dÁloj (dÐlos); W.: gr.lat. adÐlos, Adj., ungewiss, unsicher
¤dhma (hádÐma), gr., F.?: nhd. Beschluss; E.: vgl. idg. *søõd-, Adj., V., süß, sich freuen,
gefallen (V.), Pokorny 1039
¢dhmone‹n (adÐmonein), gr., V.: nhd. unruhig sein (V.), ängstlich sein (V.); E.: Herkunft
ungeklärt?; L.: Frisk 1, 20
¢demon…a (ademonía), gr., F.: nhd. Ängstlichkeit; E.: s. ¢dhmone‹n (adÐmonein); L.:
Frisk 1, 20
¢demosÚnh (ademos‹nÐ), gr., F.: nhd. Ängstlichkeit; E.: s. ¢dhmone‹n (adÐmonein);
L.: Frisk 1, 20
¢d»n (ad›n), gr., F.: nhd. Drüse; E.: s. idg. *engÝ-, Sb., Geschwulst, Leistengegend,
Pokorny 319; L.: Frisk 1, 20
13
¤dhn (hádÐn), ¤dan (hádan), gr., Adv.: nhd. genug, bis zur Sättigung; Hw.: s. ¤da (háda);
E.: s. idg. *sõ-, *sý-, Adj., V., satt, sättigen, Pokorny 876; L.: Frisk 1, 20
¢denèdhj (agenædÐs), gr., Adj.: nhd. drüsenförmig; E.: s. ¢d»n (ad›n), e•doj (eidos); L.:
Frisk 1, 20
”Adhj (AdÐs), gr., M.=PN, M.: Vw.: s. 'A•dhj (HaídÐs)
¡dhf£goj (hadÐphágos), gr., Adj.: nhd. reichlich essend, gefräßig; E.: s. ¤dhn (hádÐn),
fage‹n (phageÆn)
¢di£lutoj (adiálytos), gr., Adj.: nhd. unauflöslich; E.: s. ¢- (a), di£ (dia), lÚein (l‹ein);
W.: s. gr.-lat. adialyton, adialyto, N., ein Heilkraut
¢dianÒhtoj (adianóÐtos), gr., Adj.: nhd. unbegreiflich; E.: s. ¢- (a), di£ (dia), nÒoj
(nóos)
¢d…anton (adíanton), gr., N.: nhd. Frauenhaar (eine Pflanze); E.: Herkunft unklar, s. Frisk
1, 21; W.: lat. adiantum, N., Frauenhaar (eine Pflanze), Venushaar; L.: Frisk 1, 21
¢di£foroj (adiáphoros), gr., Adj.: nhd. weder gut noch böse, gleichgültig; E.: s. ¢- (a), di£
(dia), fÒroj (phóros) (2); W.: gr.-lat. adiaphoros, Adj., gleichgültig
¢dike‹n (adikein), gr., V.: nhd. Unrecht tun, kränken; Vw.: s. sun- (syn); E.: s. ¥dikoj
(ádikos)
¢d…kh (adíkÐ), gr., F.: nhd. Nessel?; E.: s. idg. *ned- (1), V., drehen, knoten, knüpfen,
Pokorny 759 (*¤d-ikõ); L.: Frisk 1, 21, Pokorny 759
¢d…khma (adíkÐma), gr., N.: nhd. Unrecht, Ungerechtigkeit, Beleidigung; E.: s. ¢dike‹n
(adikein)
¢dik…a (adikía), gr., F.: nhd. Unrecht; E.: s. ¥dikoj (ádikos
¥dikoj (ádikos), gr., Adj.: nhd. widerrechtlich, ungerecht, unrechtmäßig; Hw.: s.
deiknÚnai (deikn‹nai); E.: s. ¢- (a); s. idg. *dei¨-, V., zeigen, weisen, sagen, Pokorny 188;
vgl. idg. *dei- (1), *deØý-, *dÆ-, *dØõ-, V., glänzen, schimmern, scheinen, Pokorny 183
¢d…kwj (adíkæs), gr., Adv.: nhd. ungerechterweise, ohne Grund; E.: s. ¥dikoj (ádikos)
¢dinÒj (adinós), gr., Adj.: nhd. dicht, fest; E.: vgl. idg. *sõ-, *sý-, Adj., V., satt, sättigen,
Pokorny 876
¥diyoj (ádipsos), gr., Adj.: nhd. ohne Durst seiend; E.: s. ¢- (a), d…ya (dípsa); W.: lat.
adipsos, F., Adj., durststillend (Beiname des Süßholzes), eine Dattelart
¢dm»j (adm›s), gr., Adj.: nhd. ungezähmt, noch nicht im Joch befindlich, unverheiratet; E.:
s. ¢- (a), damnein (damnein)
¥dmhtoj (ádmÐtos), gr., Adj.: nhd. ungezähmt, noch nicht im Joch befindlich,
unverheiratet; E.: s. ¢- (a), damnein (damnein)
¢dolesce‹n (adoleschein), gr., V.: nhd. schwatzen; E.: s. ¢dolšschj (adoléschÐs); L.:
Frisk 1, 21
¢dolšschj (adoléschÐs), gr., M.: nhd. Schwätzer, Plauderer; E.: Herkunft bisher ungeklärt;
L.: Frisk 1, 21
¢dolesc…a (adoleschía), gr., F.: nhd. Geschwätzigkeit; E.: s. ¢dolšschj (adoléschÐs); L.:
Frisk 1, 21
¥doxoj (ádoxos), gr., Adj.: nhd. ruhmlos; E.: s. ¢- (a), dÒxa (dóxa); W.: lat. adoxus, Adj.,
unberühmt, niedrig
¤doj (hádos), gr., M.: nhd. Beschluss; E.: s. ¡nd£nein (handánein); vgl. idg. *søõd-, Adj.,
V., süß, sich freuen, gefallen (V.), Pokorny 1039
¢dran»j (adran›s), gr., Adj.: nhd. ohne Tatkraft seiend, untätig, schwach, unwirksam,
spröde; E.: s. ¢- (a), dr£n (drán)
'Adr£steia (Adrásteia), gr., F.=PN: nhd. Unentrinnbare (Beiname der Nemesis); E.: s.
¥drastoj (ádrastos)
14
¥drastoj (ádrastos), gr., Adj.: nhd. nicht zu entfliehen suchen, nicht zum Entlaufen geneigt;
E.: s. ¢- (a); s. idg. *der- (3), *drõ-, V., laufen, treten, Pokorny 204
¡drÒj (hadrós), gr., Adj.: nhd. herangewachsen, dicht, frei, stark; E.: s. idg. *sõ-, *sý-, Adj.,
V., satt, sättigen, Pokorny 876; L.: Frisk 1, 21
¡drot»j (hadrat›s), gr., F.: nhd. volle Reife, Vollkraft, reiche Spende; E.: s. ¡drÒj (hadrós)
¡drÒthj (hadrótÐs), gr., F.: nhd. volle Reife, Vollkraft, Stärke, reiche Spende; E.: s. ¡drÒj
(hadrós); L.: Frisk 1, 22
¡droàn (hadrðn), gr., V.: nhd. zur Reife bringen; E.: s. ¡drÒj (hadrós); L.: Frisk 1, 22
¥drua (ádrya), gr., F.?: nhd. Einbaum; E.: s. dÒru (dóry); L.: Frisk 1, 22
¡drÚnein (hadr‹nein), gr., V.: nhd. zur Reife bringen; E.: s. ¡drÒj (hadrós); L.: Frisk 1, 22
¤dumoj (hádymos), gr., Adj.: Vw.: s. ¼dumoj (h›dymos)
¢dunatÒj (adynatós), gr., Adj.: nhd. machtlos, unfähig; E.: s. ¢- (a), dunatÒj (dynatós),
dÚnasqai (d‹nasthai)
¡dÚj (had‹s), gr., Adj.: Vw.: s. ¹dÚj (hÐd‹s)
¢dàton (adyton), gr., N.: nhd. Unbetretbares, Ort wo man nicht eintreten darf,
Allerheiligstes; E.: s. ¢dàtoj; W.: lat. adytum, N., Unbetretbares, Allerheiligstes, den Laien
unzugänglicher Raum eines Heiligtums
¢dàtoj (adytos), gr., Adj.: nhd. unbetreten, heilig, geheim; E.: s. ¢- (a), dÚein (d‹ein)
'Adwnij (Adænis), gr., M.=PN: nhd. Adonis, schöner Jüngling; E.: Etymologie unbekannt,
vielleicht aus dem Semit., adon, adonai, M., Herr, s. Frisk 1, 22; W.: nhd. Adonis, M.,
Adonis, schöner Jüngling; L.: Frisk 1, 22, Kluge s. u. Adonis
¥eqlon (áethlon), gr. (ion.), N.: Vw.: s. «qlon (athlon)
¥eqloj (áethlos), gr. (ion.), M.: Vw.: s. «qloj (athlos)
¢e… (aeí), a„e… (aieí), gr., Adv.: nhd. immer, beständig; E.: s. idg. *aiø-, *aØu-, *h2óØu-,
*h2éØu-, *h2Øu-, Sb., Lebenskraft, Pokorny 17
¢e…dein (aeídein), °dein (áidein), gr., V.: nhd. singen, besingen; Vw.: s. sun- (syn); E.:
idg. *aøeid-, V., Sb., singen, Sänger, Pokorny 77; s. idg. *aø- (6), *aøed-, V., sprechen,
Pokorny 76; L.: Frisk 1, 22
¢e…deloj (aeídelos), gr., Adj.: nhd. unsichtbar; E.: s. ¢- (a); vgl. idg. *øeid- (2), *øedi-,
*udi-, V., sehen, erblicken, finden, Pokorny 1125; idg. *aø- (8), *aøÐi-, V., sinnlich
wahrnehmen, auffassen, Pokorny 78
¢e…zwon (aeízæon), gr., Adj.: nhd. ewig lebend, ewig, immer grün lebend; E.: s. ¢e…
(aeí), zwÒj (zæós); W.: s. lat. aÆzæon, N., Hauswurz, Hauslauch
¢eiqalšj (aeithalés), gr., Adj.: nhd. immer blühend; E.: s. ¢e… (aeí), q£llein (thállein)
¢eike…h (aeikeíÐ), gr., F.: nhd. unziemliche Behandlung, Schmach; E.: s. ¢eik»j (aeik›s);
L.: Frisk 1, 38
¢eik»j (aeik›s), ¢ik»j (aik›s), gr., Adj.: nhd. unziemlich, unpassend, schimpflich,
schmählich; E.: s. ¢- (a), e‡kein (eíkein); L.: Frisk 1, 38
¢eik§zein (aeikízein), gr., V.: nhd. misshandeln; E.: s. ¢eik»j (aeik›s); L.: Frisk 1, 38
¢e…rein (aeírein), gr., V.: Vw.: s. a‡rein (aírein)
¢ekazÒmenoj (aekazómenos), gr., Adj.: nhd. widerwillig; E.: s. ¥kwn (ákæn)
¢škwn (aékæn), gr., Adv.: Vw.: s. ¥kwn (ákæn)
¢šlioi (aélioi), a‡lioi (aílioi), gr., M.: nhd. Schwäger über Schwestern, Schwäger die
Schwestern zur Frau haben; Hw.: s. e„l…onej (eilíones); E.: idg. *søelo-?, *søeliØon-,
*søeliØo-, M., Schwager (über Schwestern), Pokorny 1046; vgl. idg. *se-, Adv., Pron.,
abseits, getrennt, für sich, sich, Pokorny 882
¢šlioj (aélios), gr. (dor.), M., M.=PN: Vw.: s. ¼lioj (h›lios)
15
¥ella (áella), aÜella (aúella), gr., F.: nhd. Sturmwind, Staubwind; E.: vgl. idg. *aøe-,
*aø- (10), *aøÐ-, *aøÐi-, V., wehen, blasen, hauchen, Pokorny 81; L.: Frisk 1, 24
¢ella‹oj (aellaios), gr., Adj.: nhd. sturmschnell; E.: s. ¥ella (áella); L.: Frisk 1, 24
¢ell£j (aellás), gr., Adj.: nhd. sturmschnell; E.: s. ¥ella (áella); L.: Frisk 1, 24
¢ell»j (aell›s), gr., Adj.: nhd. wirbelnd, zusammengewirbelt, dicht; E.: vgl. idg. *øel- (3), V.,
drängen, pressen, einschließen, Pokorny 1138
'Aellè (Aëllæ), gr., F.=PN: nhd. Aëllo (eine der Harpyen); E.: s. ¥ella (áella)
¥emma (áemma), gr., N.: nhd. Bogen; E.: Herkunft unklar; L.: Frisk 1, 25
¢šxein (aéxein), gr. (ion.), V.: nhd. mehren; Hw.: s. aÜxein (aúxein), aàx£nein
(auxánein), ¢šxesqai (aéxesthai); E.: s. idg. *aøeg-, *øæg-, *aug-, *ug-, *h2eøg-, *h2aug-,
*h2ug-, V., vermehren, zunehmen, Pokorny 84
¢šxesqai (aéxesthai), gr., V.: nhd. wachsen (V.) (1); Hw.: s. ¢šxein (aéxein); E.: s. idg.
*aøeg-, *øæg-, *aug-, *ug-, *h2eøg-, *h2aug-, *h2ug-, V., vermehren, zunehmen, Pokorny 84
¢šrioj (aérios), gr., Adj.: nhd. im Nebel befindlich, dunstig; E.: s. ¢»r (a›r); W.: lat. õerius,
Adj., zur Luft gehörig, in der Luft befindlich, luftig, hoch
¢eroeid»j (aeroeid›ss), gr., Adj.: nhd. luftartig; E.: s. ¢»r (a›r); W.: lat. õeroÆdÐs, Adj.,
luftähnlich, luftfarbig
¢erofÒboj (aerophóbos), gr., Adj.: nhd. luftscheu; E.: s. ¢»r (a›r), fobe‹n (phobein); W.:
lat. õerophobos, Adj., luftscheu
¥esai (áesai), gr., V. (epischer Aorist): nhd. zubringen; Hw.: s. ¢šskein (aéskein); E.: s.
idg. *øes- (1), V., weilen, verweilen, wohnen, Pokorny 1170; vgl. idg. *au- (2), *aøes-, *aus-,
V., übernachten, schlafen, Pokorny 72; L.: Frisk 1, 25
¢es…frwn (aesíphræn), gr., Adj.: Vw.: s. ¢as…frwn (aasíphræn)
¢šskein (aéskein), gr., V.: nhd. zubringen; Hw.: s. ¥esai (áesai); E.: s. idg. *øes- (1), V.,
weilen, verweilen, wohnen, Pokorny 1170; vgl. idg. *au- (2), *aøes-, *aus-, V., übernachten,
schlafen, Pokorny 72
¥etma (áetma), gr., F.?: nhd. Flamme, Brand; E.: s. idg. *aøet-, Sb., Dampf (M.) (1), Atem,
Pokorny 82; vgl. idg. *aøe-, *aø- (10), *aøÐ-, *aøÐi-, V., wehen, blasen, hauchen, Pokorny
81
¥etmon (áetmon), gr., N.: nhd. Hauch, Atem; E.: s. idg. *aøet-, Sb., Dampf (M.) (1), Atem,
Pokorny 82; vgl. idg. *aøe-, *aø- (10), *aøÐ-, *aøÐi-, V., wehen, blasen, hauchen, Pokorny
81
¢etÒj (aetós), a„etÒj (aietós), gr., M.: nhd. Adler; E.: idg. *aøei-, *ýøei-?, Sb., Vogel,
Pokorny 86; L.: Frisk 1, 36
¢štwma (aétæma), gr., N.: nhd. Giebelfeld; E.: s. ¢etÒj (aetós); L.: Frisk 1, 36
¢ecÁnej (aechÐnes), gr., Sb.: nhd. Armut; Hw.: s. ¢c»n (ach›n); E.: vgl. idg. *õi•h-,
*õ•h-, *Æ•h-, V., bedürfen, begehren, Pokorny 14
¥za (áza), gr., F.: nhd. trockener Schmutz, Trockenheit, Schmutz; Hw.: s. ¥zein (ázein) (2);
E.: s. idg. *azd-, V., brennen, glühen, dörren, trocknen, Pokorny 69; vgl. idg. *Às-, *h2es-, V.,
brennen, glühen, Pokorny 68
¢za…nein (azaínein), gr., V.: nhd. austrocknen; Vw.: s. kat- (kat); E.: s. ¥zein (ázein)
(2); L.: Frisk 1, 26
¢zalšoj (azaléos), gr., Adj.: nhd. trocken, dürr; E.: s. ¥zein (ázein) (2); L.: Frisk 1, 26
¢z£nesqai (azánesthai), gr., V.: nhd. austrocknen; E.: s. ¥zein (ázein) (2); L.: Frisk 1, 26
¢z£nein (azánein), gr., V.: nhd. dörren, austrocknen; E.: s. ¥za (áza); W.: s. lat. azania nux,
F., sich von selbst spaltende Piniennuss
¥zein (ázein) (1), gr., V.: nhd. ächzen; E.: s. idg. *õ, Interj., ah (Ausruf der Empfindung),
Pokorny 1; L.: Frisk 1, 26
16
¥zein (ázein) (2), gr., V.: nhd. dörren, trocknen; E.: idg. *azd-, V., brennen, glühen, dörren,
trocknen, Pokorny 69; s. idg. *Às-, *h2es-, V., brennen, glühen, Pokorny 68; L.: Frisk 1, 25
¤zesqai (házesthai), gr., V.: nhd. Scheu haben, hoch verehren; E.: s. idg. *Øag-, V.,
verehren, Pokorny 501
¢z»mioj (az›mios), gr., Adj.: nhd. ungestraft, straflos, verlustlos; E.: s. ¢- (a), zhm…a
(zÐmía)
¢zhc»j (azÐchÐs), gr., Adj.: nhd. unablässig, ohne Einhalt etwas tuend; E.: vgl. idg. *se•h-,
*se•hi-, *se•hu-, V., Sb., halten, überwältigen, Sieg, Pokorny 888
¥zon (ázon), gr., N.?: nhd. Großes?; E.: vgl. idg. *me•h-, *me•-, *me•h-, *me•-, *me•h2-,
Adj., groß, Pokorny 708
¢zug»j (azygÐs), gr., Adj.: nhd. unverbunden, unvermählt, ledig; E.: s. idg. *Øeugos-, N.,
Gespann, Joch, Pokorny 509; vgl. idg. *Øeu- (2), *Øeøý-, *Øeug-, V., bewegen, verbinden,
Pokorny 508
¥zumoj (ázymos) (1), gr., Adj.: nhd. ungesäuert; E.: s. ¢- (a), zÚmh (z‹m›); W.: lat.
az‘mus, Adj., ungesäuert
¥zumoj (ázymos) (2), gr., M.: nhd. ungesäuertes Brot; E.: s. ¥zumoj (ázymos) (1); W.:
got. azwmus*, st. M. (u), ungesäuertes Brot; W.: s. mhd. azyme, st. F., Fest der ungesäuerten
Brote
¥zux (ázyx), gr., Adj.: nhd. nicht gejocht, unverbunden, ungesellig, ledig; E.: s. ¢- (a); s. idg.
*Øug-, V., Sb., Adv., verbinden, Jochgenosse, Gefährte, geschirrt, Pokorny 509; vgl. idg.
*Øeu- (2), *Øeøý-, *Øeug-, V., bewegen, verbinden, Pokorny 508
¢hd»j (aÐd›s), gr., Adj.: nhd. unerfreulich, unfreundlich; E.: s. ¢- (a), ¼desqai (h›desthai)
¢hd»sein (aÐd›sein), gr. (hom.), V.: nhd. verdrossen sein (V.); E.: vgl. idg. *søõd-, Adj.,
V., süß, sich freuen, gefallen (V.), Pokorny 1039
¢hd…a (aÐdía), gr., F.: nhd. Unlust, Widerwille; E.: s. ¢hd»j (aÐd›s)
¢hdÒnioj (aÐdónios), gr., Adj.: nhd. die Nachtigall betreffend; E.: s. ¢hdèn (aÐdæn); W.:
lat. aÐdonius, Adj., der Nachtigall eigen, Nachtigallen...
¢hdè (aÐdæ), gr., F.: nhd. »Sängerin«, Nachtigall; Hw.: s. ¢hdèn (aÐdæn); E.: s. idg.
*aøÐd-, V., Sb., sprechen, Sprecher, Pokorny 76; vgl. idg. *aø- (6), *aøed-, V., sprechen,
Pokorny 76
¢hdèn (aÐdæn), ¢»dwn (a›dæn), gr., F.: nhd. »Sängerin«, Nachtigall; Hw.: s. ¢hdè
(aÐdæ); E.: s. idg. *aøÐd-, V., Sb., sprechen, Sprecher, Pokorny 76; vgl. idg. *aø- (6),
*aøed-, V., sprechen, Pokorny 76; W.: lat. aÐdæn, F., Nachtigall
¢»dwn (a›dæn), gr., F.: Vw.: s. ¢hdèn (aÐdæn)
¥hma (áÐma), gr., N.: nhd. Wind; E.: s. ¢»menai (a›menai); L.: Frisk 1, 26
¢»menai (a›menai), gr., V.: nhd. wehen; E.: idg. *aøe-, *aø- (10), *aøÐ-, *aøÐi-, V.,
wehen, blasen, hauchen, Pokorny 81; L.: Frisk 1, 26
¢»r (a›r), gr., M., F.: nhd. Dunst, Nebel, Dunkel, untere Luftschicht; E.: Herkunft unbekannt,
s. Frisk 1, 27, nicht mit aÜra (aúra) verwandt, s. Pokorny 82; W.: lat. õÐr, F., untere
Luftschicht, Atmospäre, Dunstkreis, Luft; W.: nhd. aero-, Präf., aero..., Luft...; L.: Frisk 1, 27,
Kluge s. u. aero¥hsij (áÐsis), gr., F.: nhd. Wind; E.: s. ¢»menai (a›menai); L.: Frisk 1, 26
¢»suloj (a›sylos), a‡suloj (aísylos), gr., Adj.: nhd. frevelhaft, freventlich; E.: vgl. idg.
*aøe-, *aø- (10), *aøÐ-, *aøÐi-, V., wehen, blasen, hauchen, Pokorny 81?
¢»suroj (a›syros), gr., Adj.: nhd. luftig, windig, beweglich; E.: vgl. idg. *aøe-, *aø- (10),
*aøÐ-, *aøÐi-, V., wehen, blasen, hauchen, Pokorny 81
¢»th (a›tÐ), gr., F.: nhd. Wind; E.: s. ¢»menai (a›menai); L.: Frisk 1, 26
17
¢»thj (a›tÐs), gr., M.: nhd. »Weher«, Wehen (N.), Wind; Hw.: s. ¢»menai (a›menai); E.:
s. idg. *aøe-, *aø- (10), *aøÐ-, *aøÐi-, V., wehen, blasen, hauchen, Pokorny 81; L.: Frisk 1,
26
¢qamb»j (athamb›s), gr., Adj.: nhd. furchtlos, unerschrocken; E.: s. ¢- (a), q£mboj
(thámbos); L.: Frisk 1, 651
¢qamb…a (athambía), gr., F.: nhd. Furchtlosigkeit, Unerschrockenheit; E.: s. ¢qamb»j
(athamb›s); L.: Frisk 1, 651
¥qamboj (áthambos), gr., Adj.: nhd. unerschrocken; E.: s. ¢- (a), q£mboj (thámbos); L.:
Frisk 1, 651
¢qanas…a (athanasía), gr., F.: nhd. Unsterblichkeit; E.: s. ¢- (a), q£natoj (thánatos)
¢q£natoj (athánatos), gr., Adj.: nhd. unsterblich; E.: s. ¢- (a), q£natoj (thánatos); W.: lat.
athanatus, Adj., unsterblich
¥qaptoj (áthaptos), gr., Adj.: nhd. unbegraben; E.: s. ¢- (a), q£ptein (tháptein)
¢q£rh (athárÐ), gr., F.: nhd. Mehlbrei; E.: vgl. idg. *andher-, *¤dher-, Sb., Spitze, Stängel,
Stengel, Pokorny 41?; L.: Frisk 1, 27
¢qarèdhj (atharædÐs), gr., Adj.: nhd. mehlbreiartig; E.: s. ¢q£rh (athárÐ), e•doj (eidos);
L.: Frisk 1, 27
¢qemboàsa (athembusa), gr., Adj.: nhd. ausgelassen; E.: s. idg. *gÝhemb-, V., springen,
hüpfen, Pokorny 490
¥qemij (áthemis), gr., Adj.: nhd. gesetzlos, ungesetzlich; E.: s. ¢- (a), qšmij (thémis); L.:
Frisk 1, 661
¢qšmistoj (athémistos), gr., Adj.: nhd. gesetzlos, ungesetzlich; E.: s. ¢- (a), qšmij
(thémis); L.: Frisk 1, 661
¢qšmitoj (athémitos), gr., Adj.: nhd. gesetzlos, ungesetzlich; E.: s. ¢- (a), qšmij (thémis);
L.: Frisk 1, 661
¢qer£peutoj (atherápeutos), gr., Adj.: nhd. ungepflegt; E.: s. ¢- (a), qer£pwn
(therápæn); W.: lat. atherapeutos, Adj., ungepflegt
¢qer…zein (atherízein), gr., V.: nhd. verachten, gering schätzen; E.: vgl. idg. *¤dhos,
*¤dheri, Adv., unter, Pokorny 771?; L.: Frisk 1, 27
¥qeoj (átheos), gr., Adj.: nhd. gottlos, die Götter leugnend, gottverlassen, gottvergessen; E.:
s. ¢- (a), qeÒj (théos); W.: s. nhd. Atheismus, Adj., Atheismus; L.: Kluge s. u. Atheiusmus
¢qer…nh (atherínÐ), gr., F.: nhd. eine Art Stint; E.: s. ¢q»r (ath›r); L.: Frisk 1, 28
¢qer‹noj (atherinos), gr., M.: nhd. eine Art Stint; E.: s. ¢q»r (ath›r); L.: Frisk 1, 28
'AqÁnai (AthÐnai), gr., F.=ON: nhd. Athen; E.: s. 'Aq»nh (Ath›nÐ)
'Aqhna‹oj (AthÐnaios) (1), gr., Adj.: nhd. athenisch, aus Athen stammend; E.: s. 'AqÁnai
(AthÐnai)
'Aqhna‹oj (AthÐnaios) (12, gr., M.: nhd. Athener; E.: s. 'AqÁnai (AthÐnai)
'Aq»nh (Ath›nÐ), gr., F.=PN: nhd. Athene; E.: Name ist vorgr. Herkunft; L.: Frisk 1, 28
¢q»r (ath›r), gr., M.: nhd. Ährenspitze, Lanzenspitze; E.: idg. *andher-, *¤dher-, Sb., Spitze,
Stängel, Stengel, Pokorny 41; L.: Frisk 1, 28
¢q»ra (ath›ra), gr., F.: nhd. Mehlbrei; E.: vgl. idg. *andher-, *¤dher-, Sb., Spitze, Stängel,
Stengel, Pokorny 41?
¢q»rwma (ath›ræma), gr., N.: nhd. eine Art Geschwulst; E.: s. ¢q£rh (athárÐ); L.: Frisk
1, 27
¥qlein (áthlein), gr., V.: nhd. wettkämpfen, sich mühen; Vw.: s. kat- (kat); E.: s. «qlon
(athlon)
¢qlht»j (athlÐt›s), gr., M.: Wettkämpfer, Meister; E.: s. ¥qlein (áthlein); W.: lat. õthlÐta,
M., Wettringer, Athlet, Held, Meister; nhd. Athlet, M., Athlet, Wettkämpfer; L.: Kluge s. u.
Athlet
18
¢qlhtikÒj (athlÐtikós), gr., Adj.: nhd. athletisch; E.: s. ¢qlht»j (athlÐt›s); W.: lat.
õthlÐticus, Adj., athletisch
¥qlioj (áthlios), gr., Adj.: nhd. zum Wettkampf gehörig, mühselig, unglücklich; E.: s.
«qlon (athlon)
¢qloqšthj (athlothétÐs), gr., M.: nhd. Kampfordner, Kampfrichter; E.: s. «qlon (athlon),
qetÒj (thetós); W.: mlat. õthlotheta, M., Kampfrichter, Preisrichter
«qlon (athlon), ¥eqlon (áethlon), gr., N.: nhd. Wettkampf, Kampfpreis, Preis, Belohnung;
Vw.: s. pšnt- (pént); E.: vgl. idg. *øõdh-, *øýdh-, Sb., V., Pfand, Pfand geben, wetten,
Pokorny 1109?; idg. *aøÐ- (11), *øedh-?, *øed-?, V., sich mühen, anstrengen, Pokorny 84?
«qloj (athlos), ¥eqloj (áethlos), gr., M.: nhd. Wettkampf, Kampf, Anstrengung, Arbeit; E.:
vgl. idg. *øõdh-, *øýdh-, Sb., V., Pfand, Pfand geben, wetten, Pokorny 1109?; idg. *aøÐ- (11),
*øedh-?, *øed-?, V., sich mühen, anstrengen, Pokorny 84?; L.: Frisk 1, 22
¢qragšnh (athragénÐ), gr., F.: nhd. eine Pflanze; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 28
¥qraj (áthras), gr. (rhod.), Sb.: nhd. Wagen (M.); E.: s. idg. *øendh- (1), V., drehen, winden,
wenden, flechten, Pokorny 1148; vgl. idg. *aø- (5), *aøÐ-, V., flechten, weben, Pokorny 75
¢qre‹n (athrein), gr., V.: nhd. sehen, erblicken; Vw.: s. di- (di); E.: vgl. idg. *dher- (2),
*dherý-, V., halten, festhalten, stützen, Pokorny 252?; L.: Frisk 1, 29
¥qrij (áthris), gr., Adj.: Vw.: s. ™qr…j (ethrís)
¢qro…zein (athroízein), gr., V.: nhd. sammeln, versammeln, einen, vereinigen; Vw.: s.
sun- (syn); E.: s. ¡qrÒoj (hathróos); L.: Frisk 1, 29
¥qroisij (áthroisis), gr., F.: nhd. Versammeln; E.: s. ¢qro…zein (athroízein); L.: Frisk 1,
29
¥qroisma (áthroisma), gr., N.: nhd. Versammeln; E.: s. ¢qro…zein (athroízein); L.: Frisk
1, 29
¢qroismÒj (athroismós), gr., M.: nhd. Versammeln; E.: s. ¢qro…zein (athroízein); L.:
Frisk 1, 29
¢qrÒoi (athróoi), gr., Adv.?: nhd. im Verein, gesamt; E.: s. ¡qrÒoj (hathróos)
¢qrÒoj (athróos), gr., Adj.: Vw.: s. ¡qrÒoj (hathróos)
¡qrÒoj (hathróos), ¢qrÒoj (athróos), gr., Adj.: nhd. versammelt, zusammengedrängt,
dichtgedrängt; E.: vgl. idg. *sem- (2), Num. Kard., Adv., Präp., eins, ein, zusammen, samt,
Pokorny 902; idg. *dher- (2), *dherý-, V., halten, festhalten, stützen, Pokorny 252?; L.: Frisk
1, 29
¢qume‹n (athymein), gr., V.: nhd. mutlos sein (V.); Vw.: s. kat- (kat); E.: s. ¥qumoj
(áthymos)
¢qum…a (athymía), gr., F.: nhd. Mutlosigkeit; E.: s. ¥qumoj (áthymos)
¥qumoj (áthymos), gr., Adj.: nhd. mutlos; E.: s. ¢- (a), qumÒj (thymós)
¢qÚrein (ath‹rein), gr., V.: nhd. sich belustigen, spielen; Vw.: s. sun- (syn); E.: idg.
*dheøer-, *dhøer-, *dheur-, V., Sb., wirbeln, stürmen, eilen, Wirbel, Pokorny 266; s. idg.
*dheu- (4), *dheøý-, *dheøh2-, *dhuh2-, V., Sb., stieben, wirbeln, wehen, stinken, schütteln,
Dampf (M.) (1), Rauch, Hauch, Pokorny 261; L.: Frisk 1, 29
¥qurma (áthyrma), gr., N.: nhd. Spielzeug, Spiel, Tand; Hw.: s. ¢qÚrein (ath‹rein); E.: s.
idg. *dheøer-, *dhøer-, *dheur-, V., Sb., wirbeln, stürmen, eilen, Wirbel, Pokorny 266; vgl. idg.
*dheu- (4), *dheøý-, *dheøh2-, *dhuh2-, V., Sb., stieben, wirbeln, wehen, stinken, schütteln,
Dampf (M.) (1), Rauch, Hauch, Pokorny 261; L.: Frisk 1, 29
¢qurm£tion (athyrmátion), gr., N.: nhd. kleines Spielzeug, Spielerei; E.: s. ¥qurma
(áthyrma); L.: Frisk 1, 29
¢qurÒstomoj (athyróstomos), gr., Adj.: nhd. geschwätzig, schwatzhaft; E.: s. ¢- (a),
qÚra (th‹ra), stÒma (stóma)
a‡ (ai), gr., Interj.: Vw.: s. a• (ai)
19
a• (ai), a‡ (ai), gr., Interj.: nhd. ach!, weh!, Ausruf der Verwunderung, Ausruf des
Schmerzes; E.: idg. *ai (1), Interj., Ausruf (des Sichbesinnens, Staunens, Schmerzes),
Pokorny 10
a•a (aia), gr., M.: nhd. Erde, Land; E.: die Herkunft als »Großmutter Erde« von idg. *aøos,
M., Großvater (mütterlicherseits), Pokorny 89 eher zweifelnd, s. Pokorny 98; L.: Frisk 1, 29
a‡agma (aíagma), gr., N.: nhd. Ächzen, Wehklagen (N.); Hw.: s. a• (ai); E.: s. idg. *ai (1),
Interj., Ausruf (des Sichbesinnens bzw. Staunens bzw. Schmerzes), Pokorny 10
a…£zein (aiázein), gr., V.: nhd. wehklagen, bejammern; Vw.: s. ™p- (ep); Hw.: s. a• (ai);
E.: s. idg. *ai (1), Interj., Ausruf (des Sichbesinnens, Staunens, Schmerzes), Pokorny 10; L.:
Frisk 1, 30
a„a‹ (aíai), gr., Interj.: nhd. ach!, weh!, Ausruf der Verwunderung, Ausruf des Schmerzes;
Hw.: s. a• (ai); E.: s. idg. *ai (1), Interj., Ausruf (des Sichbesinnens bwz. Staunens bzw.
Schmerzes), Pokorny 10
a„aktÒj (aiaktós), gr., Adj.: nhd. zu bejammern seiend, beklagenswert; E.: s. a…£zein
(aiázein); L.: Frisk 1, 30
a„an»j (aian›s), a„hn»j (aiÐn›s), gr., Adj.: nhd. grausig, düster, mit grausigem Anlitz
blickend, ewig; E.: vgl. idg. *sõi-, Sb., V., Schmerz, Krankheit, versehren, Pokorny 877; L.:
Frisk 1, 30
A‡aj (Aías) (1), gr., M.=PN: nhd. Aiax; E.: Herkunft ungeklärt?, vielleicht von a•a (aia)?;
W.: lat. —iõx, M.=PN, Aiax; L.: Frisk 1, 30
A‡aj (Aías) (2), gr., M.=FlN: nhd. Äas (Fluss in Griechenland); E.: Herkunft unklar?
a„ast»j (aiast›s), gr., M.: nhd. Jammerer, eine Pflanze; E.: s. a…£zein (aiázein); L.: Frisk
1, 30
a„ganšh (aiganéÐ), gr., F.: nhd. leichter Speer für Jagd und Wettspiel; E.: vgl. idg.
*aig- (3), V., sich heftig bewegen, schwingen, vibrieren, Pokorny 13?; L.: Frisk 1, 30
a‡geioj (aígeos), gr., Adj.: nhd. von der Ziege stammend; E.: s. a‡x (aíx)
a„ge…rinoj (aigeírinos), gr., Adj.: nhd. zur Pappel gehörig; E.: s. a‡geiroj (aígeros); L.:
Frisk 1, 30
a„geir…thj (aigeirítÐs), gr., Adj.: nhd. zur Pappel gehörig; E.: s. a‡geiroj (aígeros); L.:
Frisk 1, 30
a‡geiroj (aígeros), a‡giroj (aígiros), gr., F.: nhd. Schwarzpappel; E.: wohl nicht von idg.
*aig- (2), Sb., Eiche, Pokorny 13; L.: Pokorny 13, Frisk 1, 30
a•gej (aiges), gr., Sb.: nhd. Bewegtes?; E.: vgl. idg. *aig- (3), V., sich heftig bewegen,
schwingen, vibrieren, Pokorny 13
a„gialÒj (aigialós), gr., M.: nhd. Gestade, Strand; E.: vgl. idg. *aig- (3), V., sich heftig
bewegen, schwingen, vibrieren, Pokorny 13; W.: mlat. agialus, M., Strand, Küste; L.: Frisk 1,
31
a„g…qalloj (aigíthallos), gr., M.: nhd. Meise; E.: Herkunft unbekannt; L.: Frisk 1, 31
a‡giqoj (aígithos), gr., M.: nhd. Hänfling?; E.: Herkunft unbekannt; W.: lat. aegithus, M.,
Blaumeise?; L.: Frisk 1, 31
a„g…liy (aigílips), gr., Adj.: nhd. von Ziegen zu erkletternd, schwer zugänglich; E.: s. a‡x
(aíx); vgl. idg. *leip- (1), V., beschmieren, kleben, Pokorny 670; idg. *lei- (3), Adj., V.,
schleimig, klebrig, gleiten, glätten, streichen, Pokorny 662; L.: Frisk 1, 31
a„g…lwy (aigílæps), gr., Sb.: nhd. eine Eichenart; E.: vgl. idg. *aig- (2), Sb., Eiche,
Pokorny 13; L.: Frisk 1, 31
a„g…ocij (aigíochis), gr., Adj.: nhd. »ägisführend«, die Ägis schwingend; E.: s. a„g…j
(aigís), Ñcšesqai (ochéesthai)
A„g…pan (Aigípan), gr., M.=PN: nhd. Ziegenpan; E.: s. a‡x (aíx), P£n (Pán)
a‡giroj (aígiros), gr., F.: Vw.: s. a‡geiroj (aígeros)
20
a„g…j (aigís), gr., F.: nhd. Ziegenfell, Lederharnisch, Sturmschild des Zeus und der Athene;
E.: s. idg. *aig- (3), V., sich heftig bewegen, schwingen, vibrieren, Pokorny 13; W.: lat. aegis,
F., Ägide, Schild Juppiters, Schild, Schirm, Schutzwehr; nhd. Ägide, F., Ägide,
Schirmherrschaft; L.: Frisk 1, 32, Kluge s. u. Ägide
a„gl£zein (aiglázein), gr., V.: nhd. glänzen; E.: s. a‡glh (aíglÐ) (1); L.: Frisk 1, 32
a‡glh (aíglÐ) (1), gr., F.: nhd. Glanz, Fackel; E.: s. idg. *aig- (3), V., sich heftig bewegen,
schwingen, vibrieren, Pokorny 13; L.: Frisk 1, 32
a‡glh (aíglÐ) (2), gr., F.: nhd. Ring; E.: Lehnwort, s. hebr. õgÆl, Sb., »Ohrring«; L.: Frisk
1, 32
a„goq»laj (aigoth›las), gr., M.: nhd. Ziegenmelker (ein Vogel); E.: s. a‡x (aíx), qhl»
(thÐl›)
a„gokšrwj (aigokéræs), gr., M.: nhd. Steinbock; E.: s. a‡x (aíx), kšraj (kéras)
a„gupiÒj (aigypiós), gr., M.: nhd. Geier; E.: aus dem idg.; L.: Frisk 1, 33
A‡guptoj (Aígyptos), gr., M.=ON, Ägypten; E.: aus dem Ägyptischen, abgeleitet vom Gott
Ptah; W.: lat. Aegyptus, M., Agypter (M. Sg.); ahd. Egipti 1, Egypti*, M. Pl.=PN, Ägypter
(M. Pl.); nhd. Ägypter, M.Pl.=PN, Ägypter; W.: lat. Aegyptus, M., Agypter (M. Sg.); s. ahd.
Egypt* 1 und häufiger?, Egypt*, st. M. (i), Ägypter (M. Sg.)
a„gwliÒj (aigæliós), gr., M.: nhd. eine Art Nachteule?; E.: Herkunft unbekannt, s. Frisk 1,
33; W.: gr.-lat. aegælios, M., eine Art Nachteule; L.: Frisk 1, 33
a„dšsqai (aidésthai), gr., V.: nhd. Scheu empfinden, Ehrfurcht empfinden, sich schämen,
verehren; E.: s. idg. *ais- (2), V., ehrfürchtig sein (V.), verehren, Pokorny 16; L.: Frisk 1, 34
¢•dhloj (aídÐlós), gr., Adj.: nhd. verhasst, verderblich; E.: s. ¢- (a), „de‹n (idein); L.:
Frisk 1, 33
a„d»mwn (aid›mæn), gr., Adj.: nhd. schamhaft, bescheiden (Adj.), schüchtern; E.: s.
a„dèj (aidæs)
A…dhj (AídÐs), gr., M.=PN, M.: Vw.: s. 'A•dhj (HaídÐs)
'A•dhj (HaídÐs), A…dhj (AídÐs), ”Adhj (AdÐs), gr., M.=PN, M.: nhd. Hades, Unterwelt;
Hw.: s. e‡desqai (eídesthai); E.: s. idg. *øeid- (2), *øedi-, *udi-, V., sehen, erblicken,
finden, Pokorny 1125; vgl. idg. *aø- (8), *aøÐi-, V., sinnlich wahrnehmen, auffassen,
Pokorny 78
¢…dioj (aídios), gr., Adj.: nhd. immerwährend, ewig; Hw.: s. ¢ei (aeí); E.: s. idg. *aiø-,
*aØu-, *h2óØu-, *h2éØu-, *h2Øu-, Sb., Lebenskraft, Pokorny 17
a„do‹on (aidoion), gr., N.: nhd. Schamteil; E.: s. a„dèj (aidæs)
a„do‹oj (aidoios), gr., Adj.: nhd. schamhaft, bescheiden (Adj.), schüchtern; E.: s. a„dèj
(aidæs)
a„dèj (aidæs), gr., M., F.: nhd. Scham, Scheu, Schamgefühl, Achtung, Ehrfurcht; Hw.: s.
a„dšsqai (aidésthai); E.: s. idg. *ais- (2), V., ehrfürchtig sein (V.), verehren, Pokorny 16; L.:
Frisk 1, 34
a„e… (aieí), gr. (hom.), Adv.: Vw.: s. ¢ei (aeí)
¢…ein (aíein), gr., V.: nhd. wahrnehmen, hören; Vw.: s. ™p- (ep); E.: idg. *aø- (8), *aøÐi-,
V., sinnlich wahrnehmen, auffassen, Pokorny 78; L.: Frisk 1, 48
a„šlouroj (aiéluros), gr., M., F.: Vw.: s. a‡louroj (aíluros)
a„šn (aién), a„šj (aiés), gr., Adv.: nhd. immer, beständig; Hw.: s. ¢ei (aeí); E.: s. idg. *aiø-,
*aØu-, *h2óØu-, *h2éØu-, *h2Øu-, Sb., Lebenskraft, Pokorny 17
a„šj (aiés), gr., Adv.: Vw.: s. a„šn (aién)
a„etÒj (aietós), gr., V.: Vw.: s. ¢etÒj (aetós)
a„etia‹oj (aietiaios), gr., Adj.: nhd. zum Giebelfeld gehörig; E.: s. ¢etÒj (aetós); L.: Frisk
1, 36
a„hn»j (aiÐn›s), gr., Adj.: Vw.: s. a„an»j (aian›s)
21
a„qalšoj (aithaléos), gr., Adj.: nhd. rußig, räucherig, rauchfarben; E.: s. a„q£lh (aíthálÐ);
L.: Frisk 1, 36
a„q£lh (aíthálÐ), gr., F.: nhd. Ruß; Hw.: s. a‡qein (aíthein); E.: vgl. idg. *aidh-, V.,
brennen, leuchten, Pokorny 11; idg. *Ài- (4), *h1ai-, *h3ai-, V., brennen, leuchten, Pokorny
11; W.: über arab. atõl, atõlÆ s. mlat. ethelia, F., Quecksilberdampf, Schwefeldamp; L.: Frisk
1, 36
a„qalÒeij (aithalóeis), gr., Adj.: nhd. rußig, räucherig, rauchfarben; E.: s. a„q£lh
(aíthálÐ); L.: Frisk 1, 36
a‡qaloj (aíthalos), gr., M.: nhd. Ruß; Hw.: s. a‡qein (aíthein); E.: vgl. idg. *aidh-, V.,
brennen, leuchten, Pokorny 11; idg. *Ài- (4), *h1ai-, *h3ai-, V., brennen, leuchten, Pokorny
11; L.: Frisk 1, 36
a‡qein (aíthein), gr., V.: nhd. entzünden, in Brand stecken; Vw.: s. ¢n- (an), Øp- (hyp); E.:
idg. *aidh-, V., brennen, leuchten, Pokorny 11; s. idg. *Ài- (4), *h1ai-, *h3ai-, V., brennen,
leuchten, Pokorny 11; L.: Frisk 1, 37
a„q»eij (aith›eis), gr., Adj.: nhd. brandfarbig; E.: s. a‡qein (aíthein); L.: Frisk 1, 37
a„q»r (aith›r), gr., M.: nhd. obere Luftschicht, heiterer Himmel; E.: s. a‡qein (aíthein); W.:
lat. aethÐr, M., Luftregion, obere feinere Luft, Elementarfeuer, Himmelsraum; mhd. Ðther,
M., Äther; nhd. Äther, M., Äther, Raum des Himmels, Narkosemittel; L.: Frisk 1, 37, Kluge s.
u. Äther
A„q…opej (Aithíopes), gr., M. Pl.: nhd. Äthiopier; E.: vielleicht von a‹qoy (aithops); W.:
lat. Aethiopia, F.=ON, Äthiopien; anfrk. Aethiopia* 1, F.=ON, Äthiopien; L.: Frisk 1, 37
a•qoj (aithos), gr., M.: nhd. Feuerbrand; E.: s. idg. *aidh-, V., brennen, leuchten, Pokorny
11; vgl. idg. *Ài- (4), *h1ai-, *h3ai-, V., brennen, leuchten, Pokorny 11; L.: Frisk 1, 37
a„qÒj (aithós), gr., Adj.: nhd. verbrannt; E.: s. idg. *aidh-, V., brennen, leuchten, Pokorny
11; vgl. idg. *Ài- (4), *h1ai-, *h3ai-, V., brennen, leuchten, Pokorny 11
a‡qousa (aíthusa), gr., F.: nhd. Glühende, Säulenhalle; E.: s. a‡qein (aíthein); L.: Frisk 1,
37
a‹qoy (aithops), gr., Adj.: nhd. feurig aussehend, funkelnd, brennend, dunkelfarbig; E.: s.
a‡qein (aíthein), Ôy (óps)
a‡qra (aíthra), gr., N.?: nhd. heiterer Himmel; Hw.: s. a‡qein (aíthein), a„q»r (aith›r); E.:
vgl. idg. *aidh-, V., brennen, leuchten, Pokorny 11; idg. *Ài- (4), *h1ai-, *h3ai-, V., brennen,
leuchten, Pokorny 11
a‡qrioj (aíthrios), gr., Adj.: nhd. hell, heiter, zum Himmel gehörig; Hw.: s. a‡qein
(aíthein), a„q»r (aith›r); E.: vgl. idg. *aidh-, V., brennen, leuchten, Pokorny 11; idg. *Ài- (4),
*h1ai-, *h3ai-, V., brennen, leuchten, Pokorny 11; L.: Frisk 1, 37
a•qroj (aithros), gr., M.: nhd. frische kühle Luft; E.: s. a„q»r (aith›r); L.: Frisk 1, 37
a‡quia (aíthyia), gr., F.: nhd. Wasserhuhn, Taucher (ein Wasservogel); E.: s. a‡qwn
(aíthæn)
a„qÚssein (aith‹ssein), gr., V.: nhd. in zitternde Bewegung setzen, schütteln; Vw.: s. par(par); E.: s. a‡qein (aíthein)?
a‡qwn (aíthæn), gr., Adj.: nhd. brennend, rotbraun, funkelnd, feurig; Hw.: s. a‡qein
(aíthein); E.: vgl. idg. *aidh-, V., brennen, leuchten, Pokorny 11; idg. *Ài- (4), *h1ai-, *h3ai-,
V., brennen, leuchten, Pokorny 11
a„k£zein (aikázein), gr., V.: nhd. rufen, anrufen; E.: s. idg. *aik-, V., anrufen (?), Pokorny
15
a„k£llein (aikállein), gr., V.: nhd. schmeicheln, liebkosen; E.: Etymologie unbekannt, s.
Frisk 1, 38; L.: Frisk 1, 38
¢ik»j (aik›s), gr., Adj.: Vw.: s. ¢eik»j (aeik›s)
a„k…a (aikía), gr., F.?: nhd. Misshandlung; E.: s. ¢- (a), e‡kein (eíkein)
22
a•klon (aiklon), gr., N.: nhd. Abendmahl der Spartiaten; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1,
39
a•kloj (aiklos), gr., M.: nhd. Spitze eines Wurfgeschosses?; E.: s. idg. *Ài¨-, ¨-, Sb., Adj.,
V., Spieß (M.) (1), spitz, treffen, Pokorny 15
¥iktoj (áiktos), gr., Adj.: nhd. unzugänglich; E.: s. ¢- (a), †kein (híkein)
a‡linoj (aílinos), gr., M.: nhd. Klagelied; E.: s. a• (ai), l…noj (línos); W.: gr.-lat. aelinos,
M., Klagegesang; L.: Frisk 1, 39
a‡lioi (aílioi), gr., M.: Vw.: s. ¢šlioi (aélioi)
a•loj (ailos), gr. (kypr.), Adj., Pron.: Vw.: s. ¥•lloj (állos)
a‡louroj (aíluros), a„šlouroj (aiéluros), gr., M., F.: nhd. Kater (M.) (1), Katze, Wiesel;
E.: vgl. idg. *øel- (7), *øelý-, *ølÐ-, V., drehen, winden, wälzen, Pokorny 1140; W.: lat.
aelðrus, M., Kater, Katze; L.: Frisk 1, 36
aŒma (haima), gr., N.: nhd. Blut, Blutvergießen, Mord; E.: Herkunft unklar, manchmal
wird das Wort mit ahd. seim verglichen, s. Frisk 1, 39; L.: Frisk 1, 39
aƒmakour…a (haimakuría), gr., F.: nhd. Blutopfer, blutige Opferspende; E.: s. aŒma
(haima); s. idg. *skers-, *kers-, V., schneiden, scheren (V.) (1), Pokorny 945; vgl. idg.
*sker- (4), *ker- (11), *skerý-, *kerý-, *skrÐ-, *krÐ-, V., schneiden, Pokorny 938
aƒm£j (haimás), gr., F.: nhd. Bluterguss, Blutstrom; E.: s. aŒma (haima)
aƒmas…a (haimasía), gr., F.: nhd. Stein, Steinwall, Mauer, Zaun; E.: s. idg. *saip-?, Sb.,
Hürde?, Zaun?, Pokorny 878; L.: Frisk 1, 39
aƒm£ssein (haimássein), aƒm£ttein (haimáttein), gr., V.: nhd. blutig machen, mit Blut
beflecken; Vw.: s. kaq- (kath); E.: s. aŒma (haima)
aƒmathrÒj (haimatÐrós), gr., Adj.: nhd. blutig, blutbefleckt, bluttriefend; E.: s. aŒma
(haima)
aƒmathfÒroj (haimatÐphóros), gr., Adj.: nhd. blutbringend, mordbringend; E.: s. aŒma
(haima), fšrein (phérein)
aƒmatikÒj (haimatikós), gr., Adj.: nhd. blutig; E.: s. aŒma (haima); L.: Frisk 1, 39
aƒm£tinoj (haimátinos), gr., Adj.: nhd. blutig; E.: s. aŒma (haima); W.: lat. haematinus,
Adj., blutig, blutrot
aƒmatÒeij (haimatóeis), gr., Adj.: nhd. blutend, blutig; E.: s. aŒma (haima); L.: Frisk 1,
39
aƒmatoàn (haimatðn), gr., V.: nhd. blutig machen, mit Blut beflecken; E.: s. aŒma
(haima)
aƒm£ttein (haimáttein), gr. (att.), V.: Vw.: s. aƒm£ssein (haimássein)
aƒmatèdhj (haimatædÐs), gr., Adj.: nhd. blutartig, blutunterlaufen, blutrot; E.: s. aŒma
(haima), e•doj (eidos)
aƒmac£thj (haimachátÐs), gr., M.: nhd. Blutachat; E.: s. aŒma (haima), ac£thj
(achátÐs)
aƒmhrÒj (haimÐrós), gr., Adj.: nhd. blutend, blutig; E.: s. aŒma (haima); L.: Frisk 1, 39
a„mobaf»j (haimobaph›s), gr., Adj.: nhd. blutgetränkt, blutbespritzt; E.: s. aŒma
(haima), b£ptein (báptein)
a„mobÒlion (haimobólion), gr., N.: nhd. Blutauswurf?; E.: s. aŒma (haima), bÒloj
(bólos); W.: lat. haemobolium, aemobolium, N., Blutauswurf?
aƒmoptuikÒj (haimoptyikós), gr., Adj.: nhd. blutspuckend; E.: s. aŒma (haima),
ptÚein (pt‹ein); W.: lat. haemoptyicus, Adj., blutspuckend
aƒmÒj (haimós), gr., M.: nhd. Dickicht; E.: s. idg. *saip-?, Sb., Hürde?, Zaun?, Pokorny 878
aƒmÒstasij (haimóstasis), gr., F.: nhd. ein blutstillendes Kraut?; E.: s. aŒma (haima),
ƒst£nai (histánai)
23
aƒmèdhj (haimædÐs), gr., Adj.: nhd. blutig; E.: s. aŒma (haima), e•doj (eidos); L.:
Frisk 1, 39
aƒmwde‹n (haimædein), gr., V.: nhd. stumpfe Zähne haben; E.: s. aƒmwd…a
(haimædía); L.: Frisk 1, 40
aƒmwd…a (haimædía), gr., F,: nhd. eine Art Zahnweh; E.: vgl. idg. *sõi-, Sb., V.,
Schmerz, Krankheit, versehren, Pokorny 877; L.: Frisk 1, 40
aƒmwdi©n (haimædian), gr., V.: nhd. Zahnweh haben; E.: s. aƒmwd…a (haimædía); L.:
Frisk 1, 40
a„ne‹n (ainein), gr., V.: nhd. rühmend erwähnen, loben, billigen; Vw.: s. ™p- (ep), kat(kat), par- (par), sugkat- (synkat), sun- (syn), sunep- (synep), Øperep- (hyperep); E.: s.
idg. *ai- (5), *oi-, Sb., bedeutsame Rede (?), Pokorny 11; L.: Frisk 1, 40
a†nein (haínein), gr., V.: nhd. beuteln?, Körner von der Spreu reinigen; E.: s. idg. *aøe-,
*aø- (10), *aøÐ-, *aøÐi-, V., wehen, blasen, hauchen, Pokorny 81; L.: Frisk 1, 41
a‡nenai (aínenai), gr., V.: nhd. rühmend erwähnen, loben, billigen; Hw.: s. a„ne‹n
(ainein); E.: s. idg. *ai- (5), *oi-, Sb., bedeutsame Rede (?), Pokorny 11; L.: Frisk 1, 40
a‡nhsij (aínesis), gr., F.: nhd. Lob; E.: s. a†nein (haínein); L.: Frisk 1, 40
a‡nh (aínÐ), gr., F.: nhd. rühmende Erwähnung, Lob, Geschichte, Sprichwort; Hw.: s.
a„ne‹n (ainein); E.: s. idg. *ai- (5), *oi-, Sb., bedeutsame Rede (?), Pokorny 11
a„nhtÒj (ainÐtós), gr., Adj.: nhd. rühmlich; E.: s. a„ne‹n (ainein)
a‡nigma (aínigma), gr., N.: nhd. Rätsel, dunkle Rede; Hw.: s. a„n…ssesqai (ainísesthai);
E.: vgl. idg. *ai- (5), *oi-, Sb., bedeutsame Rede (?), Pokorny 11; W.: lat. aenigma, N., Rätsel,
Rätselhaftes, Andeutung
a„nigmatèdhj (ainigmatædÐs), gr., Adj.: nhd. rätselhaft; E.: s. a‡nigma (aínigma),
e•doj (eidos)
a„nigmÒj (ainigmós), gr., M.: nhd. Rätsel; E.: s. a‡nigma (aínigma)
a„n…zesqai (ainízesthai), gr., V.: nhd. loben; E.: s. a•noj (ainos); L.: Frisk 1, 40
a„niktÒj (ainiktós), gr., Adj.: nhd. rätselhaft; E.: s. a„n…ssesqai (ainíssesthai)
a„n…ssesqai (ainíssesthai), gr., V.: nhd. dunkel reden, dunkel andeuten; Hw.: s. a„ne‹n
(ainein); E.: vgl. idg. *ai- (5), *oi-, Sb., bedeutsame Rede (?), Pokorny 11
a•noj (ainos), gr., M.: nhd. rühmende Erwähnung, Lob, Geschichte, Sprichwort; Vw.: s.
œp- (ép); Hw.: s. a„ne‹n (ainein); E.: s. idg. *ai- (5), *oi-, Sb., bedeutsame Rede (?),
Pokorny 11; L.: Frisk 1, 40
a„nÒj (ainós), gr., Adj.: nhd. gräßlich, schrecklich, furchtbar, gewaltig; E.: s. idg. *ai- (2),
V., worauf eindringen, treiben, überwältigen, kränken, Pokorny 10; L.: Frisk 1, 41
a‡nuesqai (aínyesthai), gr., V.: nhd. nehmen, fassen, ergreifen; E.: s. idg. *ai- (3), V.,
geben, zuteilen, nehmen, Pokorny 10; L.: Frisk 1, 41
a‡x (aíx), gr., M., F.: nhd. Ziegenbock, Ziege, Sturmwelle; E.: idg. *ai•-, Sb., Ziege,
Pokorny 13; L.: Frisk 1, 41
a„ol©sqai (aiolasthai), gr., V.: nhd. rastlos sein (V.); E.: s. a„Òloj (aiólos); L.: Frisk 1, 42
a„ole‹n (aiolein), gr., V.: nhd. bunt machen; E.: s. a„Òloj (aiólos); L.: Frisk 1, 42
A„ole‹j (Aioleis), gr., M.: nhd. Äolier; E.: vielleicht s. A‡oloj (Aíolos)
a„Òlhsij (aiólÐsis), gr., F.: nhd. schnelle Bewegung; E.: s. a„ole‹n (aiolein), a„Òloj
(aiólos); L.: Frisk 1, 42
a„ol…zein (aiolízein), gr., V.: nhd. bunt ausstatten; E.: s. a„Òloj (aiólos); L.: Frisk 1, 42
A„olikÒj (Aiolikós) (1), gr., Adj.: nhd. zu Äolos gehörig; E.: s. A‡oloj (Aíolos)
A„olikÒj (Aiolikós) (2), gr., Adj.: nhd. äolisch; E.: s. A„ole‹j (Aioleis)
a„Òlisma (aiólisma), gr., N.: nhd. Buntheit; E.: s. a„ol…zein (aiolízein), a„Òloj
(aiólos); L.: Frisk 1, 42
24
a„Òllein (aióllein), gr., V.: nhd. schnell hin und her bewegen, Farbe wechseln; E.: s.
a„Òloj (aiólos); L.: Frisk 1, 42
a„Òloj (aiólos), gr., Adj.: nhd. beweglich, schnell, gewandt; E.: vgl. idg. *øel- (7), *øelý-,
*ølÐ-, V., drehen, winden, wälzen, Pokorny 1140; W.: mlat. Ðolus, Adj., abwechslungsreich,
bunt, verschieden (Adj.); L.: Frisk 1, 42
A‡oloj (Aíolos), gr., M.=PN: nhd. Äolus; E.: s. idg. *aøe-, *aø- (10), *aøÐ-, *aøÐi-, V.,
wehen, blasen, hauchen, Pokorny 81
a„on©n (aionan), gr., V.: nhd. befeuchten, blähen; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 42
a„pole‹n (aipolein), gr., V.: nhd. Ziegen weiden (V.); E.: s. a„pÒloj (aipólos); L.: Frisk 1,
43
a„pÒlia (aipólia), gr., F.: nhd. Ziegenherde; E.: s. a„pÒloj (aipólos); L.: Frisk 1, 43
a„pÒloj (aipólos), gr., M.: nhd. Ziegenhirt; E.: s. a‡x (aíx), pšlein (pélein); s. idg. *kÝel(1), *kÝelý-, *kÝelh1-, V., drehen, sich drehen, sich bewegen, wohnen, Pokorny 639; vgl.
idg. *kel- (1), *kelý-, V., Adj., ragen, hoch, Pokorny 544; L.: Frisk 1, 43
a•poj (aipos), gr., N.: nhd. steile Höhe, Berg, Gipfel; E.: s. a„pÚj (aip‹s); L.: Frisk 1, 43
a„pÚj (aip‹s), gr., Adj.: nhd. hochgelegen, steil, plötzlich, schwierig; E.: Herkunft ungeklärt,
s. Frisk 1, 43
a•ra (aira), gr., F.: nhd. Unkraut, Hammer; E.: s. idg. *airõ, F., Grasart, Pokorny 16; L.:
Frisk 1, 43
a‡rein (aírein), ¢e…rein (aeírein), gr., V.: nhd. heben, aufheben, hochheben, steigern,
hintragen; Vw.: s. ¢nt- (ant), di- (di), ™p- (ep), sun- (syn), sunep- (synep), Øperep(hyperep); E.: s. idg. *øer- (1), V., Adj., Sb., binden, reihen, aufhängen, schwer, Schnur (F.)
(1), Strick (M.) (1), Pokorny 1150; L.: Frisk 1, 23
aƒre‹n (hairein), gr., V.: nhd. an sich nehmen, nehmen, ergreifen, fangen; Vw.: s. ¢n- (an),
¢f- (aph), di- (di), ™x- (ex), ™pidi- (epidi), ™f- (eph), kaq- (kath), par- (par), peri(peri), pro- (pro), sugkaq- (synkath), sun- (syn), sunex- (synex), Øpex- (hypex), Øper(hyper); E.: s. idg. *ser- (1), V., strömen, sich bewegen, Pokorny 909; L.: Frisk 1, 43
aƒre‹sqai (haireisthai), gr., V.: nhd. an sich nehmen, wählen; Vw.: s. ™n- (en), pro- (pro);
E.: s. aƒre‹n (hairein)
aƒresi£rchj (hairesiárchÐs), gr., M.: nhd. Sektenführer, Haupt einer Sekte; E.: s. a†resij
(haíresis), ¥rcein (árchein); W.: lat. haeresiarcha, M., Haupt einer Sekte
aƒršsimoj (hairésimos), gr., Adj.: nhd. zu ergreifen seiend, zu erfassen seiend, einnehmbar,
gewählt, wählbar; E.: s. aƒre‹n (hairein); L.: Frisk 1, 43
a†resij (haíresis), gr., F.: nhd. Einnahme, Eroberung, Erwähltes; Vw.: s. kaq- (kath), par(par), peri- (peri), pro- (pro); E.: s. aƒre‹n (hairein); W.: lat. haeresis, F., Lehrart, Dogma,
Schule, Sekte; mhd. ÐresÆe, st. F., Häresie; W.: lat. haeresis, F., Lehrart, Dogma, Schule,
Sekte; nhd. Häresie, F., Häresie, Ketzerei; W.: got. hairaíseis, F. Pl. (i), Parteien, Ketzerei?;
L.: Frisk 1, 43, Kluge s. u. Häresie
aƒret»j (hairet›s), gr., M.: nhd. Erwähler; E.: s. aƒre‹n (hairein); L.: Frisk 1, 44
aƒret…zein (hairetízein), gr., V.: nhd. erwählen; E.: s. aƒretÒj (hairetós), aƒre‹n
(hairein); W.: s. mlat. haeretizõre, V., ketzerische Lehren vertreten, ketzerische Lehren
befürworten; L.: Frisk 1, 44
aƒretikÒj (hairetikós), gr., Adj.: nhd. auswählend, ketzerisch; E.: s. aƒre‹n (hairein); W.:
lat. haereticus, Adj., ketzerisch; ae. eretic, Adj., ketzerisch; L.: Frisk 1, 43
aƒret…j (hairetís), gr., F.: nhd. Erwählerin; E.: s. aƒre‹n (hairein); L.: Frisk 1, 44
aƒretist»j (hairetist›s), gr., M.: nhd. Erwähler, Parteigänger; E.: s. aƒret…zein
(hairetízein), aƒre‹n (hairein); L.: Frisk 1, 44
25
aƒretÒj (hairetós), gr., Adj.: nhd. zu ergreifen seiend, zu erfassen seiend, einnehmbar,
gewählt, wählbar; E.: s. aƒre‹n (hairein); L.: Frisk 1, 43
a„rikÒj (airikós), gr., Adj.: nhd. von Lolch seiend, Lolch betreffend, Lolch...; E.: s. a•ra
(aira)
a‡rinoj (aírinos), gr., Adj.: nhd. von Lolch seiend, Lolch betreffend, Lolch...; E.: s. a•ra
(aira); W.: lat. aerinus, Adj., aus Lolch bereitet, aus Trespe bereitet
a„romšnh (airoménÐ), gr., F.: nhd. Rucksack; E.: ?; W.: lat. aerumna, F., Plackerei,
Mühseligkeit, Trübsal, Drangsal, Not
a•sa (aisa), ‡sa (ísa), gr., F.: nhd. Anteil, Schicksal, von Göttern verhängtes Geschick; E.:
idg. *aiti-, Sb., Anteil, Pokorny 10; s. idg. *ai- (3), V., geben, zuteilen, nehmen, Pokorny 10;
L.: Frisk 1, 44
a„s£lwn (aisálæn), gr., M.: nhd. eine Falkenart; E.: Herkunft unbekannt, s. Frisk 1, 45; W.:
lat. aesalæn, M., Rotweihe, eine Falkenart; L.: Frisk 1, 45
A‡saroj (Aísaros), gr., M.=N: nhd. Aesaros (Bruttium); E.: vgl. idg. *eis- (1), V., bewegen,
antreiben, schleudern, Pokorny 299?
a„sq£nesqai (aisthánesthai), gr., V.: nhd. wahrnehmen, bemerken; Vw.: s. pro- (pro),
sun- (syn); E.: s. idg. *aø- (8), *aøÐi-, V., sinnlich wahrnehmen, auffassen, Pokorny 78; L.:
Frisk 1, 45
¢…sqein (aísthein), gr., V.: nhd. ausatmen, aushauchen; E.: s. idg. *aøe-, *aø- (10), *aøÐ-,
*aøÐi-, V., wehen, blasen, hauchen, Pokorny 81
a‡sqhsij (aísthÐsis), gr., F.: nhd. Gefühl, Wahrnehmung, Empfindung, Sinn, Erkenntnis;
Vw.: s. pro- (pro), sun- (syn); E.: s. a„sq£nesqai (aisthánesthai); L.: Frisk 1, 45
a„sqht»rion (aisthÐt›rion), gr., N.: nhd. Sinneswerkzeug, Vernunft; E.: s. a„sq£nesqai
(aisthánesthai)
a„sqhtikÒn (aisthÐtikón), gr., N.: nhd. Wahrnehmbares; E.: s. a„sq£nesqai
(aisthánesthai)
a„sqhtikÒj (aisthÐtikós), gr., Adj.: nhd. zum Wahrnehmen fähig; E.: s. a„sq£nesqai
(aisthánesthai); W.: s. nhd. Ästhetik, F., Ästhetik, Lehre von der Schönheit; L.: Frisk 1, 45,
Kluge s. u. Ästhetik
a„sqhtÒn (aisthÐtón), gr., N.: nhd. physikalisches Experiment; E.: s. a„sq£nesqai
(aisthánesthai)
a„sqhtÒj (aisthÐtós), gr., Adj.: nhd. wahrnehmbar, sinnlich; E.: s. a„sq£nesqai
(aisthánesthai); L.: Frisk 1, 45
a‡simoj (aísimos), gr., Adj.: nhd. vom Schicksal bestimmt, schicklich, gebührend,
angemessen; Hw.: s. a•sa (aisa); E.: s. idg. *aiti-, Sb., Anteil, Pokorny 10; vgl. idg. *ai- (3),
V., geben, zuteilen, nehmen, Pokorny 10
a‡sioj (aísios), gr., Adj.: nhd. glückverheißend, günstig; Hw.: s. a•sa (aisa); E.: s. idg.
*aiti-, Sb., Anteil, Pokorny 10; vgl. idg. *ai- (3), V., geben, zuteilen, nehmen, Pokorny 10; L.:
Frisk 1, 44
a„sioàsqai (aisiðsthai), gr., V.: nhd. als günstiges Zeichen aufnehmen; E.: s. a•sa (aisa);
L.: Frisk 1, 44
¢•ssein (aíssein), gr., V.: nhd. sich schnell bewegen, anstürmen, losfahren; Vw.: s. par(par); E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1, 45
¥istoj (áístos), gr., Adj.: nhd. ungesehen, unsichtbar; E.: s. ¢- (a), e‡desqai (eídesthai)
¢istoàn (aistðn), gr., V.: nhd. vernichten, vertilgen, ausrotten; E.: s. ¥istoj (áístos)
a‡suloj (aísylos), gr., Adj.: nhd. ungebührlich, frevelhaft; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk
1, 46
a„sumn©n (aisymnan), gr., V.: nhd. gebieten, herrschen, Recht sprechen; E.: s. a•sa
(aisa); L.: Frisk 1, 46
26
a„smn»thj (aismn›tÐs), gr., M.: nhd. ein leitender Beamter; E.: s. a„sumn©n
(aisymnan); L.: Frisk 1, 46
a•scoj (aischos), gr., M.: nhd. Schandtat, Schande, Scham, Ehrgefühl; E.: s. idg. *aigÝh-, V.,
sich schämen, Pokorny 14; L.: Frisk 1, 46
a„scrologe‹n (aischrologein), gr., V.: nhd. schändliche schmutzige Reden führen; E.: s.
a„scrÒj (aischrós), lÒgoj (lógos)
a„scrolog…a (aischrología), gr., F.: nhd. hässliche unflätige Rede; E.: s. a„scrÒj
(aischrós), lÒgoj (lógos); W.: lat. aischrologia, F., durch Zweideutigkeit unanständiger
Ausdruck
a„scrÒj (aischrós), gr., Adj.: nhd. hässlich, körperlich verunstaltet, untauglich, schimpflich,
schmachvoll, garstig, schändlich; E.: s. idg. *aigÝh-, V., sich schämen, Pokorny 14; L.: Frisk
1, 46
a„scrÒthj (aischrótÐs), gr., F.: nhd. Hässlichkeit, Schändlichkeit, Unsauberkeit; E.: s.
a„scrÒj (aischrós)
a„scrourg…a (aischrurgía), gr., F.: nhd. Ausführung von Schandtaten, Unzucht; E.: s.
a„scrÒj (aischrós), œrgon (érgon)
A„scÚloj (Aisch‹los), gr., M.=PN: nhd. Aischylos; E.: s. a•scoj (aischos)
a„scÚnein (aisch‹nein), gr., V.: nhd. entehren, schänden, hässlich machen, verunstalten;
Vw.: s. kat- (kat); Hw.: s. a•scoj (aischos); E.: s. idg. *aigÝh-, V., sich schämen, Pokorny
14; L.: Frisk 1, 46
a„scÚnesqai (aisch‹nesthai), gr., V.: nhd. sich schämen, sich scheuen; E.: s. a•scoj
(aischos)
a„scÚnh (aisch‹nÐ), gr., F.: nhd. Schande, Schändung, Entehrung; Hw.: s. a•scoj
(aischos); E.: s. idg. *aigÝh-, V., sich schämen, Pokorny 14; L.: Frisk 1, 46
a„scunthlÒj (aischyntÐlós), gr., Adj.: nhd. schüchtern, bescheiden (Adj.); E.: s.
a„scÚnein (aisch‹nein)
a„scunt»r (aischynt›r), gr., M.: nhd. Schänder; E.: s. a„scÚnein (aisch‹nein)
a„scunthrÒj (aischyntÐrós), gr., Adj.: nhd. verschämt; E.: s. a„scÚnein (aisch‹nein)
¢…taj (aítas), gr., M.: Vw.: s. ¢…thj (aítÐs)
a„te‹n (aitein), gr., V.: nhd. bitten, fordern, betteln, verlangen, erbitten, borgen; Vw.: s. ¢p(ap), ™x- (ex), ™p- (ep); Hw.: s. a‡tioj (aítios); E.: s. idg. *aiti-, Sb., Anteil, Pokorny 10;
vgl. idg. *ai- (3), V., geben, zuteilen, nehmen, Pokorny 10; L.: Frisk 1, 47
a‡thma (aítÐma), gr., N.: nhd. Forderung, Wunsch, Bitte; E.: s. a„te‹n (aitein); L.: Frisk
1, 47
a‡thsij (aítÐsis), gr., F.: nhd. Forderung, Wunsch; Vw.: s. ™x- (ex); E.: s. a„te‹n (aitein);
L.: Frisk 1, 47
¢…thj (aítÐs), ¢…taj (aítas), gr., M.: nhd. Geliebter, Freund; E.: s. idg. *aø- (7), *aøÐ-,
*aøÐi-, V., gern haben, verlangen, begünstigen, Pokorny 77; L.: Frisk 1, 47
a„tht»j (aitÐt›s), gr., M.: nhd. Bittsteller; E.: s. a„te‹n (aitein); L.: Frisk 1, 47
a„thtÒj (aitÐtós), gr., Adj.: nhd. gefordert, erbeten; E.: s. a„te‹n (aitein)
a„t…a (aitía), gr., F.: nhd. Beschuldigung, Anklage, Schuld, Ursache; E.: s. a‡tioj (aítios);
L.: Frisk 1, 47
a„ti£zesqai (aitiázesthai), gr., V.: nhd. beschuldigt werden; E.: s. a„ti©sqai (aitiasthai),
a„te‹n (aitein)
a„t…ama (aitíama), gr., N.: nhd. Beschuldigung, Anklage, Vergehen, Schuld; E.: s.
a„ti©sqai (aitiasthai), a„te‹n (aitein); L.: Frisk 1, 47
a„t…asij (aitíasis), gr., F.: nhd. Beschuldigung; E.: s. a„ti©sqai (aitiasthai); L.: Frisk 1,
47
27
a„ti©sqai (aitiasthai), gr., V.: nhd. beschuldigen; Vw.: s. kat- (kat); E.: s. a„te‹n (aitein);
L.: Frisk 1, 47
a„tiatÒn (aitiatón), gr., N.: nhd. Wirkung, Bewirktes; E.: s. a„ti©sqai (aitiasthai); L.:
Frisk 1, 47
a„tiatÒj (aitiatós), gr., Adj.: nhd. Ursache habend, bewirkt; E.: s. a„ti©sqai (aitiasthai);
L.: Frisk 1, 47
a„t…zein (aitízein), gr., V.: nhd. bitten, betteln, erbetteln, fordern; Hw.: s. a‡tioj (aítios);
E.: s. idg. *aiti-, Sb., Anteil, Pokorny 10; vgl. idg. *ai- (3), V., geben, zuteilen, nehmen,
Pokorny 10
a‡tion (aítion), gr., N.: nhd. Ursache; E.: s. a‡tioj (aítios)
a‡tioj (aítios), gr., Adj.: nhd. schuldig, haftbar; Vw.: s. pan- (pan); E.: s. idg. *aiti-, Sb.,
Anteil, Pokorny 10; vgl. idg. *ai- (3), V., geben, zuteilen, nehmen, Pokorny 10; L.: Frisk 1, 47
a‡fnhj (aíphnÐs), gr., Adv.: nhd. plötzlich; Vw.: s. ™x- (ex); E.: verwandt mit a•ya
(aipsa)?; L.: Frisk 1, 47
a„cm£eij (aichmáeis), gr., Adj.: Vw.: s. a„cm»eij (aichm›eis)
a„cmalws…a (aichmalæsía), gr., F.: nhd. Gefangenschaft, Gefangene, Erbeutung; E.: s.
a„cm£lwtoj (aichmálætos) (1)
a„cmalwteÚein (aichmalæteúein), gr., V.: nhd. gefangen nehmen, zum Gefangenen
machen, unterwerfen; E.: s. a„cm£lwtoj (aichmálætos) (1)
a„cmalwt…zein (aichmalætízein), gr., V.: nhd. gefangen nehmen, zum Gefangenen
machen, unterwerfen; E.: s. a„cm£lwtoj (aichmálætos) (1)
a„cmalwt…j (aichmalætís), gr., F.: nhd. Kriegsgefangene (F.); E.: s. a„cm£lwtoj
(aichmálætos) (1)
a„cm£lwtoj (aichmálætos) (1), gr., Adj.: nhd. kriegsgefangen, im Kampf gewonnen,
erobert, erbeutet, gefangen; E.: s. a„cm» (aichm›), ¡l…skesqai (halískesthai)
a„cm£lwtoj (aichmálætos) (2), gr., M.: nhd. Kriegsgefangener; E.: s. a„cm» (aichm›),
¡l…skesqai (halískesthai)
a„cm£zein (aichmázein), gr., V.: nhd. mit der Lanze kämpfen, die Lanze schwingen, die
Lanze schleudern; E.: s. a„cm» (aichm›); L.: Frisk 1, 48
a„cm» (aichm›), gr., F.: nhd. Lanze, Speer, Spieß (M.) (1); E.: s. idg. *Ài¨-, ¨-, Sb., Adj.,
V., Spieß (M.) (1), spitz, treffen, Pokorny 15; L.: Frisk 1, 48
a„cm»eij (aichm›eis), a„cm£eij (aichmáeis), gr., Adj.: nhd. lanzenbewehrt; E.: s.
a„cm» (aichm›); L.: Frisk 1, 48
a„cmht£ (aichmÐtá), gr., M.: nhd. Lanzenschwinger, Kriegsheld, Krieger; E.: s. a„cm»
(aichm›)
a„cmht»r (aichmÐt›r), gr., M.: nhd. Lanzenschwinger, Kriegsheld, Krieger; E.: s. a„cm»
(aichm›); L.: Frisk 1, 48
a„cmht»j (aichmÐt›s) (1), gr., M.: nhd. Lanzenschwinger, Kriegsheld, Krieger; E.: s.
a„cm» (aichm›); L.: Frisk 1, 48
a„cmht»j (aichmÐt›s) (2), gr., Adj.: nhd. schwerbewaffnet, kriegerisch, streitbar; E.: s.
a„cm» (aichm›); L.: Frisk 1, 48
a‡cmhtij (aíchmÐtis), gr., F.: nhd. Lanzenschwingerin; E.: s. a„cm» (aichm›); L.: Frisk 1,
48
a„cmofÒroj (aichmophóros), gr., M.: nhd. Lanzenträger; E.: s. a„cm» (aichm›), fšrein
(phérein)
a•ya (aipsa), gr., Adv.: nhd. schnell, sogleich; E.: wahrscheinlich zu a•poj (aipos)?; L.:
Frisk 1, 48
a„yhrÒj (aipsÐrós), gr., Adj.: nhd. baldig, eilig; E.: s. a•ya (aipsa)
28
a„èn (aiæn), gr., M., F.: nhd. Lebenskraft, Lebensdauer; Hw.: s. ¢ei (aeí); E.: idg. *aiø-,
*aØu-, *h2óØu-, *h2éØu-, *h2Øu-, Sb., Lebenskraft, Pokorny 17; L.: Frisk 1, 49
a„wn…zein (aiænízein), gr., V.: nhd. verewigen, ewig sein (V.); E.: s. a„èn (aiæn); L.:
Frisk 1, 49
a„ènioj (aiænios), gr., Adj.: nhd. andauernd, beständig, ewig; E.: s. a„èn (aiæn); L.: Frisk
1, 49
a„wniÒthj (aiæniótÐs), gr., F.: nhd. beständige Dauer, Beständigkeit; E.: s. a„ènioj
(aiænios), a„èn (aiæn); L.: Frisk 1, 49
a„ènisma (aiænisma), gr., N.: nhd. Verewigung, Denkmal; E.: s. a„wn…zein
(aiænízein), a„èn (aiæn); L.: Frisk 1, 49
a„èra (aiæra), gr., F.: nhd. Schaukel, Schaukeln, Schwebe; E.: s. idg. *øer- (1), V., Adj., Sb.,
binden, reihen, aufhängen, schwer, Schnur (F.) (1), Strick (M.) (1), Pokorny 1150; L.: Frisk 1,
49
a„wre‹n (aiærein), gr., V.: nhd. in die Höhe heben, erheben, schweben, umherschweifen;
E.: s. idg. *øer- (1), V., Adj., Sb., binden, reihen, aufhängen, schwer, Schnur (F.) (1), Strick
(M.) (1), Pokorny 1150; L.: Frisk 1, 49
a„èrhma (aiærÐma), gr., N.: nhd. Schweben, Schaukeln; E.: s. a„wre‹n (aiærein)
a„èrhsij (aiærÐsis), gr., F.: nhd. Schweben, Schaukeln; E.: s. a„wre‹n (aiærein)
¢k© (aka), gr., Adv.: nhd. ruhig, stillschweigend; E.: s. idg. *sÐk- (3), V., Adj., nachlassen,
träge, ruhig, Pokorny 896; vgl. idg. *sÐi- (2), *sÐ-, *sýi-, *sÆ-, *sý-, V., Sb., senden,
werfen, fallen lassen, säen, säumen (V.) (1), Ruhe, Kraft, Pokorny 889
'Akad»meia (Akad›mÆa), gr., F.: nhd. Gymnasion am Kephissos nordwestlich von Athen
in dem Plato lehrte; E.: s. 'Ak£dhmoj (AkádÐmos)?; W.: lat. AcadÐmÆa, F., Akademie;
nhd. Akademie, F., Akademie, wissenschaftliche Gesellschaft; L.: Kluge s. u. Akademie
'Ak£dhmoj (AkádÐmos), gr., M.=PN: nhd. Akademos (Heros); E.: vgl. idg. *øe¨-, V.,
wollen (V.), wünschen, Pokorny 1135
¥kaqoj (ákathos), gr., M.: nhd. Nachen; E.: s. idg. *a¨en-, Sb., Spitze, Spieß (M.) (1), Stein,
Pokorny 19; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig,
Stein, Pokorny 18
¥kaina (ákaina), gr., F.?, N.?: nhd. Spitze, Stachel; E.: s. idg. *a¨en-, Sb., Spitze, Spieß (M.)
(1), Stein, Pokorny 19; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-,*h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz,
kantig, Stein, Pokorny 18; L.: Frisk 1, 49
¢kakal…j (akakalís), gr., F.: nhd. Name verschiedener Pflanzen; E.: wahrscheinlich ägypt.
Herkunft; L.: Frisk 1, 49
¢kak…a (akakía), gr., F.: nhd. Akazie; E.: das Wort ist wohl eine Entlehnung; vielleicht
auch Zusammenhang mit idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz,
kantig, Stein, Pokorny 18?; W.: lat. acacia, F., Gebärmutter, ägyptischer Schotendorn,
Akaziensaft, Akaziengummi; nhd. Akazie, F., Akazie; L.: Frisk 1, 50, Kluge s. u. Akazie
¢kalanq…j (akalanthís), gr., Sb.: nhd. Distelfink; E.: vgl. idg. *a¨en-, Sb., Spitze, Spieß
(M.) (1), Stein, Pokorny 19; s. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf,
spitz, kantig, Stein, Pokorny 18
¢kalarre…thj (akalarreítÐs), gr., Adj.: nhd. ruhig fließend; E.: vgl. idg. *sÐk- (3), V.,
Adj., nachlassen, träge, ruhig, Pokorny 896; idg. *sÐi- (2), *sÐ-, *sýi-, *sÆ-, *sý-, V., Sb.,
senden, werfen, fallen lassen, säen, säumen (V.) (1), Ruhe, Kraft, Pokorny 889; s. gr. ∙e‹n
(rhein)
¢kal£rrooj (akalárroos), gr., Adj.: nhd. ruhig fließend; E.: vgl. idg. *sÐk- (3), V., Adj.,
nachlassen, träge, ruhig, Pokorny 896; idg. *sÐi- (2), *sÐ-, *sýi-, *sÆ-, *sý-, V., Sb., senden,
werfen, fallen lassen, säen, säumen (V.) (1), Ruhe, Kraft, Pokorny 889; s. gr. ∙e‹n (rhein)
29
¢kal»fh (akal›phÐ), gr., F.: nhd. Seeanemone, Brennnessel; E.: Herkunft ungeklärt?; L.:
Frisk 1, 50
*¢kalÒj (akalós), gr., Adj.: nhd. ruhig; Hw.: s. ¢kalarre…thj (akalarreítÐs),
¢kal£rrooj (akalárroos); E.: vgl. idg. *sÐk- (3), V., Adj., nachlassen, träge, ruhig, Pokorny
896; idg. *sÐi- (2), *sÐ-, *sýi-, *sÆ-, *sý-, V., Sb., senden, werfen, fallen lassen, säen,
säumen (V.) (1), Ruhe, Kraft, Pokorny 889
¢k£maj (akámas), gr., Adj.: nhd. unermüdlich, unermüdet, frisch; E.: s. ¢- (a), k£mnein
(kámnein)
¥kanqa (ákantha), gr., F.: nhd. Distel, Stachel, Dorn; Vw.: s. Ñxu- (oxy), pur- (pyr); E.: s.
idg. *a¨en-, Sb., Spitze, Spieß (M.) (1), Stein, Pokorny 19; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-,
*h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig, Stein, Pokorny 18; s. gr. ¨nqoj (ánthos); L.:
Frisk 1, 50
¢kanq»eij (akanth›eis), gr., Adj.: nhd. aus einer stacheligen Pflanze bestehend; E.: s.
¥kanqa (ákantha); L.: Frisk 1, 50
¢kanq…a (akanthía), gr., F.: nhd. eine Art Haifisch; E.: s. ¥kanqa (ákantha); L.: Frisk 1,
50
¢k£nqinoj (akánthinos), gr., Adj.: nhd. vom Akazienbaum stammend, vom Dornstrauch
stammend, dornig; E.: s. ¥kanqa (ákantha); W.: lat. acanthinus, Adj., dem Akanthus
ähnlich, bärenklauartig
¢kanq…j (akanthís), gr., F.: nhd. Distelfink; E.: s. ¥kanqa (ákantha); W.: lat. akanthis, F.,
Distelfink, Stieglitz, Goldfink
¢kanq…wn (akanthíæn), gr., M.: nhd. Igel; E.: s. ¥kanqa (ákantha); L.: Frisk 1, 50
¥kanqoj (ákanthos), gr., M.: nhd. Distelart, Bärenklau, Akanthus; E.: s. idg. *a¨en-, Sb.,
Spitze, Spieß (M.) (1), Stein, Pokorny 19; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj.,
Sb., scharf, spitz, kantig, Stein, Pokorny 18; s. gr. ¥nqoj (ánthos); W.: lat. acanthus, M.,
Akanthus, Bärenklau; W.: nhd. Akanthus, M., Akanthus, Bärenklau; L.: Frisk 1, 50
¢kanqull…j (akanthyllís), gr., F.: nhd. ein Vogel; E.: s. ¥kanqa (ákantha); L.: Frisk 1, 50
¢kan…zein (akanízein), gr., V.: nhd. dornige Fruchtköpfe tragend; Hw.: s. ¥kanoj
(ákanos); E.: s. idg. *a¨en-, Sb., Spitze, Spieß (M.) (1), Stein, Pokorny 19; vgl. idg. *a¨- (2),
*o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig, Stein, Pokorny 18; L.: Frisk 1, 51
¥kanoj (ákanos), gr., M.: nhd. Distelart, dorniger Pflanzekopf; E.: s. idg. *a¨en-, Sb., Spitze,
Spieß (M.) (1), Stein, Pokorny 19; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb.,
scharf, spitz, kantig, Stein, Pokorny 18; W.: lat. acanus, M., Krebsdistel; L.: Frisk 1, 51
¢kar»j (akar›s), gr., Adj.: nhd. winzig, kurz; E.: s. idg. *sker- (4), *ker- (11), *skerý-,
*kerý-, *skrÐ-, *krÐ-, V., schneiden, Pokorny 938; L.: Frisk 1, 51
¢kar… (akarí), gr., N.: nhd. Milbe; E.: s. idg. *sker- (4), *ker- (11), *skerý-, *kerý-, *skrÐ-,
*krÐ-, V., schneiden, Pokorny 938
¢karia‹oj (akariaios), gr., Adj.: nhd. gering, kurz, knapp; E.: vgl. idg. *sker- (4), *ker- (11),
*skerý-, *kerý-, *skrÐ-, *krÐ-, V., schneiden, Pokorny 938; L.: Frisk 1, 51
¥karna (ákarna), gr., F.: nhd. Lorbeerbaum; E.: s. idg. *a¨er-, *o¨er-, Adj., spitz, Pokorny
20; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig, Stein,
Pokorny 18
¢kask´ (akaskai), gr., Adj.: Vw.: s. ¥kaska (ákaska)
¥kaska (ákaska), ¢kask´ (akaskai), gr., Adj.: nhd. sacht; E.: vgl. idg. *sÐk- (3), V., Adj.,
nachlassen, träge, ruhig, Pokorny 896; idg. *sÐi- (2), *sÐ-, *sýi-, *sÆ-, *sý-, V., Sb., senden,
werfen, fallen lassen, säen, säumen (V.) (1), Ruhe, Kraft, Pokorny 889; L.: Frisk 1, 51
¥kastoj (ákastos), gr., F.?: nhd. Ahorn; E.: s. idg. *a¨er-, *o¨er-, Adj., spitz, Pokorny 20;
vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig, Stein, Pokorny
18; L.: Frisk 1, 51
30
¢kat£lhktoj (akatálÐktos), gr., Adj.: nhd. akatalektisch, am Ausgange vollständig seiend;
E.: s. ¢- (a), kat£ (katá), l»gein (l›gein); W.: lat. acatalÐcuts, Adj., akatalektisch, am
Ausgange vollständig
¢kat£lhptoj (akatálÐptos), gr., Adj.: nhd. nicht zu erfassen, unbegreiflich; E.: s. ¢- (a),
kat£ (katá), lamb£nein (lambánein)
¢katalhy…a (akatalÐpsía), gr., F.: nhd. Unfassbarkeit der Erscheinungen; E.: s.
¢kat£lhptoj (akatálÐptos); W.: mlat. acatalÐpsia, F., Skepsis
¢k£th (akátÐ), gr., F.: nhd. schnellsegelndes leichtes Fahrzeug, Frauenschuh (Pflanze);
Hw.: s. ¢k£tion (akátion); E.: vgl. idg. *a¨en-, Sb., Spitze, Spieß (M.) (1), Stein, Pokorny
19; idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig, Stein, Pokorny 18
¢k£tion (akátion), gr., N.: nhd. schnellsegelndes leichtes Fahrzeug, Frauenschuh (Pflanze);
Hw.: s. ¢k£th (akátÐ); E.: vgl. idg. *a¨en-, Sb., Spitze, Spieß (M.) (1), Stein, Pokorny 19;
idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig, Stein, Pokorny 18;
W.: lat. acatium, N., ein kleines schnellsegelndes Schiff, Brigg
¥katoj (ákatos), gr., F.: nhd. schnellsegelndes leichtes Fahrzeug, Frauenschuh (Pflanze);
Hw.: s. ¢k£tion (akátion), ¢k£th (akátÐ); E.: vgl. idg. *a¨en-, Sb., Spitze, Spieß (M.) (1),
Stein, Pokorny 19; idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig,
Stein, Pokorny 18; W.: lat. acatus, F., ein kleines schnellsegelndes Schiff, Brigg; L.: Frisk 1,
51
¥kaustoj (ákaustos), gr., Adj.: nhd. nicht niedergebrannt; E.: s. ¢- (a), ka…ein (kaíein);
W.: lat. acaustos, Adj., unverbrennlich
¢kac…zein (akachízein), gr., V.: nhd. betrüben, trauern; E.: s. vgl. idg. *agh-, *h2egh-, V.,
seelisch bedrückt sein (V.), sich fürchten, Pokorny 7
¢kacmšnoj (akachménos), gr., Adj.: nhd. gespitzt, geschärft; E.: s. idg. *a¨es-, *a¨s-, Sb.,
Spitze, Ähre, Pokorny 21; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf,
spitz, kantig, Stein, Pokorny 18; L.: Frisk 1, 52
¢ke‹sqai (ákeisthai), gr., V.: nhd. heilen (V.) (1), wiederherstellen, ausbessern, flicken,
abhelfen; Hw.: s. ¥koj (ákos); E.: s. idg. *ØÐk-, *Øýk-, V., heilen (V.) (1)?, Pokorny 504;
L.: Frisk 1, 56
¢kšnthtoj (akéntÐtos), gr., Adj.: nhd. ungestachelt, munter; E.: s. kente‹n (kentein); W.:
lat. acentÐtus, Adj., ohne Punkte seiend, ohne Flecken seiend
¢kšraioj (akéraios), gr., Adj.: nhd. unzerstört, unversehrt; E.: s. ¢- (a); s. idg. *¨er- (4),
*¨erý-, *¨rÐ-, V., versehren, zerfallen (V.), Pokorny 578; L.: Frisk 1, 52
¢keraiÒthj (akeraiótÐs), gr., F.: nhd. Unversehrtheit; E.: s. ¢kšraioj (akéraios); L.: Frisk
1, 52
¢keraiosÚnhj (akeraios‹nÐ), gr., F.: nhd. Unversehrtheit; E.: s. ¢kšraioj (akéraios); L.:
Frisk 1, 52
¢kšratoj (akératos), gr., Adj.: nhd. ungehörnt; E.: s. ¢- (a), kšraj (kéras); W.: lat. aceratos,
Adj., ungehörnt
¢kersekÒmnhj (akersekómnÐs), gr., Adj.: nhd. mit ungeschorenem Haupthaar,
langhaarig; E.: s. ¢- (a), kÒmh (kómÐ); s. idg. *skers-, *kers-, V., schneiden, scheren (V.)
(1), Pokorny 945; vgl. idg. *sker- (4), *ker- (11), *skerý-, *kerý-, *skrÐ-, *krÐ-, V.,
schneiden, Pokorny 938; W.: gr.-lat. acersecomÐs, M., mit ungeschorenem Haupthaar
Seiender
¢kšsimoj (akésimos), gr., Adj.: nhd. heilend; E.: s. ¢ke‹sqai (akeisthai); L.: Frisk 1, 56
¥kesij (ákesis), gr., F.: nhd. Heilung; E.: s. ¢ke‹sqai (akeisthai); W.: lat. acesis, F., Art
Berggrün (zur Heilung); L.: Frisk 1, 56
¥kesma (ákesma), gr., N.: nhd. Heilmittel; E.: s. ¢ke‹sqai (akeisthai); L.: Frisk 1, 56
¢kesmÒj (akesmós), gr., M.: nhd. Heilung; E.: s. ¢ke‹sqai (akeisthai); L.: Frisk 1, 56
31
¢kest»r (akest›r), gr., M.: nhd. Heiler, Arzt; E.: s. ¥koj (ákos); vgl. idg. *ØÐk-, *Øýk-, V.,
heilen (V.) (1)?, Pokorny 504
¢kest»j (akest›s), gr., M.: nhd. Ausbesserer, Flicker; E.: s. ¢ke‹sqai (akeisthai)
¢kestik» (akestik›), gr., F.: nhd. Flickschneiderkunst; E.: s. ¢ke‹sqai (akeisthai)
¢kestÒj (akestós), gr., Adj.: nhd. heilbar; E.: s. ¢ke‹sqai (akeisthai)
¥kestra (ákestra), gr., F.: nhd. Stopfnadel, Nähnadel; E.: s. ¢kest»j (akest›s)
¢kšstwr (akéstær), gr., M.: nhd. Heiler, Arzt, Beiname Apolls; E.: s. ¥koj (ákos); vgl. idg.
*ØÐk-, *Øýk-, V., heilen (V.) (1)?, Pokorny 504
¢keÚein (akeúein), gr., V.: nhd. beobachten; E.: s. ¢koÚein (akúein)
¢kšfaloj (aképhalos), gr., Adj.: nhd. ohne Kopf seiend, ohne Anfang seiend; E.: s. ¢- (a),
kefal» (kephal›); W.: lat. acephalus, Adj., ohne Kopf seiend
¢kšwn (akéæn), gr., Adv.: nhd. schweigsam, still, schweigend, stumm; Hw.: s. ¢k»n
(ak›n); E.: s. idg. *sÐk- (3), V., Adj., nachlassen, träge, ruhig, Pokorny 896; vgl. idg.
*sÐi- (2), *sÐ-, *sýi-, *sÆ-, *sý-, V., Sb., senden, werfen, fallen lassen, säen, säumen (V.)
(1), Ruhe, Kraft, Pokorny 889; L.: Frisk 1, 52
¢k» (ak›), gr., F.: nhd. Spitze; E.: s. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb.,
scharf, spitz, kantig, Stein, Pokorny 18; L.: Frisk 1, 52
¢khde‹n (akÐdein), gr., V.: nhd. nicht sorgen für, vergessen (V.), vernachlässigen; E.: s.
¢khd»j (akÐd›s)
¢khd»j (akÐd›s), gr., Adj.: nhd. unbesorgt, unbestattet; E.: s. ¢- (a); s. idg. *¨õd-, *¨ýdes-,
*¨ýds-, Sb., Kummer, Haß, Pokorny 517
¢khd…a (akÐdía), gr., F.: nhd. Sorglosigkeit, stumpfe Gleichgültigkeit; E.: vgl. idg. *¨õd-,
*¨ýdes-, *¨ýds-, Sb., Kummer, Haß, Pokorny 517; W.: lat. acÐdia, acÆdia, F., mürrisches
Wesen, üble Laune
¢k»n (ak›n), gr., Adv.: nhd. still, schweigend; Hw.: s. ¢kšwn (akéæn); E.: s. idg. *sÐk(3), V., Adj., nachlassen, träge, ruhig, Pokorny 896; vgl. idg. *sÐi- (2), *sÐ-, *sýi-, *sÆ-,
*sý-, V., Sb., senden, werfen, fallen lassen, säen, säumen (V.) (1), Ruhe, Kraft, Pokorny 889
¢k»ratoj (ak›ratos), gr., Adj.: nhd. unbeschädigt, unverletzt, rein, lauter; E.: s. ¢- (a),
khra…nein (kÐreinein); L.: Frisk 1, 52, Frisk 1, 53
¢k»rioj (ak›rios), gr., Adj.: nhd. unversehrt, unschädlich, unbeschädigt, nicht dem Tode
verfallen (Adj.); E.: s. ¢- (a), k»r (k›r); L.: Frisk 1, 52
¢k…bdhloj (akíbdÐlos), gr., Adj.: nhd. unverfälscht; E.: s. ¢- (a), k…bdhloj (kíbdÐlos);
L.: Frisk 1, 847
¢k…dion (akídion), gr., N.: nhd. kleiner Widerhaken; E.: s. ¢k» (ak›); L.: Frisk 1, 52
¢kidnÒj (akidnós), gr., Adj.: nhd. schwach, winzig; E.: Herkunft unklar?; L.: Frisk 1, 53
¢kidèdhj (akidædÐs), gr., Adj.: nhd. spitz; E.: s. ¢k» (ak›), e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 52
¢kidwtÒj (akidætós), gr., Adj.: nhd. spitz; E.: s. ¢k» (ak›); L.: Frisk 1, 52
¥kikuj (ákikys), gr., Adj.: nhd. kraftlos, schwach; E.: s. ¢- (a), k‹kuj (kikys)
¢k…ndunon (akíndynon), gr., N.: nhd. Sicherheit; E.: s. ¢k…ndunoj (akíndynos)
¢k…ndunoj (akíndynos), gr., Adj.: nhd. gefahrlos, sicher; E.: s. ¢- (a), k…ndunoj
(kíndynos); W.: s. mlat., aquindinas, acindynus, Sb., gefahrlos anwendbares Heilmittel
¢kindÚnwj (akind‹næs), gr., Adv.: nhd. auch mit Substantiven verbunden; E.: s.
¢k…ndunoj (akíndynos)
¢kin£khj (akinákÐs), gr., M.: nhd. medisch-persisches dolchartiges Schwert; E.: Herkunft
unklar; W.: lat. acÆnacÐs, M., kurzer krummer Säbel; L.: Frisk 1, 53
ak…nhtoj (akínÐtos), gr., Adj.: nhd. unbewegt, unbeweglich; E.: s. ¢- (a), kine‹n
(kinein); W.: lat. acinetus (1), Adj., unbeweglich; W.: s. lat. AcÆnÐtos, M., Acinetos (einer
der Äonen der Valentinianer)
32
¥kinoj (ákinos), gr., F.: nhd. wohlriechende Blume; E.: s. idg. *a¨er-, *o¨er-, Adj., spitz,
Pokorny 20; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig,
Stein, Pokorny 18
¢kirÒj (akirós), gr., Adj.: nhd. schwach; E.: Herkunft unklar?; L.: Frisk 1, 53
¢k…j (akís), gr., F.: nhd. Spitze, Lanze; E.: s. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj.,
Sb., scharf, spitz, kantig, Stein, Pokorny 18
¢kk…zesqai (akkízesthai), gr., V.: nhd. sich zieren, sich unwissend stellen; Hw.: s. ¢kkè
(akkæ); E.: s. idg. *akkõ, Sb., Mutter (F.) (1), Pokorny 23; L.: Frisk 1, 53
¢kkè (akkæ) (1), gr., F.: nhd. eitles Weib, Popanz; E.: idg. *akkõ, Sb., Mutter (F.) (1),
Pokorny 23; L.: Frisk 1, 53
'Akkè (Akkæ) (2), gr., F.: nhd. Akko (Amme der Demeter); E.: idg. *akkõ, Sb., Mutter (F.)
(1), Pokorny 23
¥klitoj (áklitos), gr., Adj.: nhd. unflektierbar, unveränderlich; E.: s. ¢- (a), kl…nein
(klínein)
¥klonoj (áklonos), gr., Adj.: nhd. ohne Erregung seiend, ruhig; E.: s. ¢- (a), klÒnoj
(klónos); L.: Frisk 1, 876
¥klustoj (áklystos), gr., Adj.: nhd. von den Wogen nicht bespült; E.: s. ¢- (a), klÚzein
(kl‹zein)
¥kma (ákma), gr., F.?: nhd. Fasten (N.); E.: s. ¢- (a); s. idg. *kemý-, *komý-, *kmõ-, Sb.,
Bissen?, Pokorny 557
¢km£zein (akmázein), gr., V.: nhd. blühen, ausgewachsen sein (V.), reif sein (V.), auf dem
Höhepunkt stehen; Vw.: s. par- (par); Hw.: s. ¢km» (akm›); E.: s. idg. *a¨mo-, Sb., Spitze,
Schärfe, Pokorny 19; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz,
kantig, Stein, Pokorny 18; L.: Frisk 1, 53
¢kma‹oj (akmaios), gr., Adj.: nhd. in voller Blüte stehend, ausgewachsen; Hw.: s. ¢km»
(akm›); E.: s. idg. *a¨mo-, Sb., Spitze, Schärfe, Pokorny 19; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-,
*h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig, Stein, Pokorny 18; L.: Frisk 1, 53
¢kmast»j (akmast›s), gr., Adj.: nhd. in voller Blüte stehend, ausgewachsen; E.: s.
¢km£zein (akmázein); L.: Frisk 1, 53
¢kmastikÒj (akmastikós), gr., Adj.: nhd. voll blühend; E.: s. ¢km£zein (akmázein); W.:
mlat. acmõsticus, agmõsticus, Adj., in voller Blüte seiend, kräftig, zunehmend, bei der
Krankheitskrise geschehend
¢km» (akm›), gr., F.: nhd. Spitze, Schärfe, Schneide, höchster Punkt; E.: idg. *a¨mo-, Sb.,
Spitze, Schärfe, Pokorny 19; s. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf,
spitz, kantig, Stein, Pokorny 18; W.: s. nhd. Akne, F., Akne; L.: Frisk 1, 53, Kluge s. u. Akne
¢km»n (akm›n), gr., Adv.: nhd. im Augenblick, jetzt; Hw.: s. ¢km» (akm›); E.: s. idg.
*a¨mo-, Sb., Spitze, Schärfe, Pokorny 19; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj.,
Sb., scharf, spitz, kantig, Stein, Pokorny 18; L.: Frisk 1, 53
¥kmhnoj (ákmÐnos), gr., Adj.: nhd. ohne Imbiss seiend, hungrig, nüchtern; E.: s. ¢- (a); s.
idg. *kemý-, *komý-, *kmõ-, Sb., Bissen?, Pokorny 557; L.: Frisk 2, 54
¢km»j (akm›s), gr., Adj.: nhd. nicht ermüdet, frisch; E.: s. ¢- (a), k£mnein (kámnein)
¥kmwn (ákmæn), gr., F.: nhd. Amboss, Donnerkeil; E.: idg. *a¨men-, *a¨mer-, Sb., Stein,
Gewölbe, Pokorny 19; s. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz,
kantig, Stein, Pokorny 18; W.: mlat. acmæn, F., Amboss; L.: Frisk 2, 54
¥knafoj (áknaphos), gr., Adj.: nhd. ungewalkt; E.: s. ¢- (a), kn£ptein (knáptein); W.: lat.
acnafus, Adj., ungewalkt
¥knhstij (áknÐstis), gr., F.: nhd. Rückgrat, eine Pflanze; E.: ursprünglich kat¦ knÁstin
(katà knÐstin); L.: Frisk 1, 54
33
¢ko» (ako›), ¢kou» (aku›), gr., F.: nhd. Gehör, Überlieferung; Vw.: s. Øp- (hyp); Hw.: s.
¢koÚein (akúein); E.: s. idg. *keu- (1), *skeu- (4), V., wahrnehmen, Pokorny 587
¢ko…mhtoj (akoímÐtos), gr., Adj.: nhd. schlaflos, ruhelos; E.: s. ¢- (a), koim©n
(koiman); W.: lat. s. acoemetÐnsis, Adj., schlaflos?
¢ko…thj (akoítÐs), gr., M.: nhd. Gemahl, Lagergenosse; Hw.: s. ¥koitij (ákoitis); E.: s.
ko…th (koítÐ), ko‹toj (koitos); L.: Frisk 1, 54
¥koitij (ákoitis), gr., F.: nhd. Gemahlin; Hw.: s. ¢ko…thj (akoítÐs); E.: s. ko…th
(koítÐ), ko‹toj (koitos); L.: Frisk 1, 54
¢kolas…a (akolasía), gr., F.: nhd. Zügellosigkeit; E.: s. ¢- (a), kol£zein (kolázein); W.:
mlat. acolasia, F., Berechtigung, Zügellosigkeit
¥koloj (ákolos), gr., M.: nhd. Brocken (M.), Bissen; E.: s. idg. *a¨- (1), *a¨o-, V., essen,
Pokorny 18; L.: Frisk 1, 55
¢kolouqe‹n (akoluthein), gr., V.: nhd. folgen, nachfolgen; Vw.: s. kat- (kat), sun- (syn);
E.: s. ¢kÒlouqoj (akóluthos); L.: Frisk 1, 55
¢koloÚqhsij (akolúthÐsis), gr., F.: nhd. Folge; E.: s. ¢kÒlouqoj (akóluthos); L.: Frisk 1,
55
¢kolouqhtikÒj (akoluthÐtikós), gr., Adj.: nhd. folgend; E.: s. ¢kÒlouqoj (akóluthos);
L.: Frisk 1, 55
¢kolouq…a (akoluthía), gr., F.: nhd. Gefolge, Reihenfolge, Konsequenz; E.: s.
¢kÒlouqoj (akóluthos); L.: Frisk 1, 55
¢kolouq…skoj (akoluthískos), gr., M.: nhd. kleiner Begleiter; E.: s. ¢kÒlouqoj
(akóluthos); L.: Frisk 1, 55
¢kÒlouqon (akóluthon), gr., N.: nhd. Folgerichtiges; E.: s. ¢kÒlouqoj (akóluthos)
¢kÒlouqoj (akóluthos) (1), gr., M.: nhd. Begleiter; E.: s. idg. *keleu-, V., Sb., wandern,
Weg, Pokorny 554; vgl. idg. *kel- (5), V., treiben, antreiben, Pokorny 548?; W.: lat.
acoluthus, M., Gehilfe des Priesters, Messgehilfe; ae. acolitus, M., Lichtträger; W.: lat.
acoluthus, M., Gehilfe des Priesters, Messgehilfe; afries. akolitus, M., Akoluth, vierter
geistlicher Stand; L.: Frisk 1, 55
¢kÒlouqoj (akóluthos) (2), gr., Adj.: nhd. begleitend, angemessen, übereinstimmend; E.: s.
idg. *keleu-, V., Sb., wandern, Weg, Pokorny 554; vgl. idg. *kel- (5), V., treiben, antreiben,
Pokorny 548?; W.: lat. acoluthus, M., Gehilfe des Priesters, Messgehilfe; ae. acolitus, M.,
Lichtträger; W.: lat. acoluthos, Adj., nachfolgend
¢kÒlumboj (akólymbos), gr., Adj.: nhd. des Schwimmens unkundig; E.: s. ¢- (a),
kÒlumboj (kólymbos)
¢kon©n (akonan), gr., V.: nhd. wetzen, schärfen; E.: s. ¢kon» (akon›); L.: Frisk 1, 55
¢kon» (akon›), gr., F.: nhd. Wetzstein; E.: idg. *a¨en-, Sb., Spitze, Spieß (M.) (1), Stein,
Pokorny 19; s. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig, Stein,
Pokorny 18; W.: lat. aconÐ, F., Wetzstein; W.: lat. acona, F., Wetzstein; L.: Frisk 1, 55
¢kÒnhsij (akónÐsis), gr., F.: nhd. Wetzen, Schärfen; E.: s. ¢kon©n (akonan), ¢kon»
(akon›); L.: Frisk 1, 55
¢kinht»j (akonÐt›s), gr., M.: nhd. Wetzer, Schärfer; E.: s. ¢kon©n (akonan), ¢kon»
(akon›); L.: Frisk 1, 55
¢konit… (akonití), gr., Adv.: nhd. unbesiegbar, ohne Kampf, ohne Mühe; E.: s. ¢- (a); s.
idg. *ken- (2), V., kratzen, schaben, reiben, Pokorny 559; W.: lat. aconÆti, Adv., ohne Mühe
¢kÒniton (akóniton), gr., N.: nhd. Eisenhut, Giftpflanze; E.: Etymologie unbekannt; W.:
lat. aconÆtum, N., Eisenhut, Sturmhut, Wolfswurz; L.: Frisk 1, 55
¢kont…aj (akontías), gr., M.: nhd. eine Schlangenart; E.: Etymologie unbekannt; W.: lat.
acontiõs, M., ein Meteor mit pfeilartigem Schweif, eine Schlangenart
34
¢kont…zein (akontízein), gr., V.: nhd. Wurfspieß werfen, schleudern; Vw.: s. kat- (kat),
pro- (pro); E.: s. idg. *a¨en-, Sb., Spitze, Spieß (M.) (1), Stein, Pokorny 19; vgl. idg. *a¨- (2),
*o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig, Stein, Pokorny 18; W.: lat.
acontizõre, V., fortschießen, schießen; L.: Frisk 1, 62
¢kÒntion (akóntion), gr., N.: nhd. Wurfspieß; E.: s . ¥kwn (ákæn); W.: s. mlat. acontia,
F., Pfeil
¢kontismÒj (akontismós), gr., M.: nhd. Speerwerfen, Wurf; E.: s. ¢kont…zein
(akontízein); L.: Frisk 1, 62
¥kopoj (ákopos), gr., Adj.: nhd. unermüdlich, nicht ermüdend; E.: s. ¢- (a), kÒpoj (kópos);
W.: lat. acopos (1), F., ein Quarzkristall, ein Spat; W.: lat. acopos (2), F., eine Arzneipflanze;
W.: s. lat. acopum, N., eine Linderungssalbe
¥korna (ákorna), gr., F.?: nhd. gelbe Distelart; E.: s. idg. *a¨er-, *o¨er-, Adj., spitz, Pokorny
20; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig, Stein,
Pokorny 18; L.: Frisk 1, 55
¥koron (ákoron), gr., N.: nhd. Wurzel des Kalmus (eine Pflanze); E.: s. ¥koroj (ákoros);
W.: lat. acoron, N., Kalmus (eine Pflanze); W.: lat. acorum, N., Kalmus (eine Pflanze); L.:
Frisk 1, 55
¥koroj (ákoros), gr., F.?: nhd. Kalmus (eine Pflanze); E.: s. idg. *a¨er-, *o¨er-, Adj., spitz,
Pokorny 20; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig,
Stein, Pokorny 18; W.: s. lat. acoros, F., Kalmus (eine Pflanze)
¥koj (ákos), gr., N.: nhd. Heilung (F.) (1), Heilmittel; E.: s. idg. *ØÐk-, *Øýk-, V., heilen
(V.) (1)?, Pokorny 504; L.: Frisk 1, 56
¢kosme‹n (akosmein), gr., V.: nhd. ungebürhlich handeln; E.: s. ¥kosmoj (ákosmos);
W.: mlat. F., Ruhen der Rechtsprechung der kretischen Beamten
¢kosm…a (akosmía), gr., F.: nhd. Mangel an Orndung, Unordnung, Unmäßigkeit,
ausschweifendes Leben; E.: s. ¥kosmoj (ákosmos); W.: mlat. F., Ruhen der Rechtsprechung
der kretischen Beamten
¥kosmoj (ákosmos), gr., Adj.: nhd. ungeordnet, ungebührlich; E.: s. ¢- (a), kÒsmoj
(kósmos); W.: gr.-lat. acosmos, Adj., ohne Ordnung seiend, verwirrt
¢kost» (akost›), gr., F.: nhd. Gerste; E.: vgl. idg. *a¨es-, *a¨s-, Sb., Spitze, Ähre, Pokorny
21; idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig, Stein, Pokorny 18;
L.: Frisk 1, 56
¢koÚein (akúein), gr., V.: nhd. mit den Ohren vernehmen, hören, erfahren (V.); Vw.: s. di(di), ™n- (en), kat- (kat), par- (par), pro- (pro), pros- (pros), sun- (syn), Øp- (hyp); E.: s.
idg. *keu- (1), *skeu- (4), V., wahrnehmen, Pokorny 587; L.: Frisk 1, 57
¢kou» (aku›), gr., F.: Vw.: s. ¢ko» (ako›)
¥kousij (ákusis), gr., F.: nhd. Hören; Vw.: s. kat- (kat); E.: s. ¢koÚein (akúein); L.: Frisk
1, 57
¢koÚsimoj (akúsimos), gr., Adj.: nhd. zum Hören geeignet; E.: s. ¢koÚein (akúein); L.:
Frisk 1, 57
¥kousma (ákusma), gr., N.: nhd. Gehörtes, Ohrenschmaus, Gerücht, Erzählung; E.: s.
¢koÚein (akúein); L.: Frisk 1, 57
¢koust»j (akust›s), gr., M.: nhd. Hörer, Schüler; E.: s. ¢koÚein (akúein); L.: Frisk 1, 57
¢koust…zein (akustízein), gr., V.: nhd. hören machen; E.: s. ¢koÚein (akúein)
¢koustikÒn (akustikós), gr., N.: nhd. Fähigkeit zu hören; E.: s. ¢koÚein (akúein)
¢koustikÒj (akustikós), gr., Adj.: nhd. Hören betreffend; E.: s. ¢koÚein (akúein); W.: s.
mlat. acusticus, Adj., Hören betreffend, Gehör...; s. nhd. Akustik, F., Akustik, Lehre vom
Schall; L.: Frisk 1, 57, Kluge s. u. Akustik
¢koustÒj (akustós), gr., Adj.: nhd. hörbar; E.: s. ¢koÚein (akúein); L.: Frisk 1, 57
35
¥kra (ákra), gr., F.: nhd. Spitze, Gipfel, Vorsprung; Hw.: s. ¥kroj (ákros); E.: s. idg. *a¨ri-,
*a¨ro-, Sb., Ecke, Spitze, Pokorny 21; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb.,
scharf, spitz, kantig, Stein, Pokorny 18
'Akr£gaj (Akrágas), gr., M.=ON, F.=ON: nhd. Agrigent; E.: s. idg. *o¨ri-, *o¨ro-, Sb.,
Ecke, Spitze, Pokorny 21; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf,
spitz, kantig, Stein, Pokorny 18; L.: Frisk 1, 58
¢kra»j (akra›s), gr., Adj.: nhd. scharfwehend, starkwehend; E.: s. idg. *øÐ- (3), *øý-,
*h2øeh1-, V., blasen, wehen, hauchen, Pokorny 1114; vgl. idg. *aøe-, *aø- (10), *aøÐ-,
*aøÐi-, V., wehen, blasen, hauchen, Pokorny 81
¢kra…a (akraía), gr., F.: nhd. Burggöttin; E.: s. ¢kra‹oj (akraios), ¥kroj (ákros)
¢kra‹oj (akraios), gr., Adj.: nhd. auf der Burg verehrt; E.: s. ¥kroj (ákros); L.: Frisk 1, 60
¢kraifn»j (akraiphn›s), gr., Adj.: nhd. lauter, rein, unversehrt; E.: Herkunft ungeklärt; L.:
Frisk 1, 58
¢krat»j (akrat›s), gr., Adj.: nhd. ohne Kraft seiend, nicht enthaltsam; E.: s. ¢- (a), kr£toj
(krátos); W.: mlat. acratÐs, Adj., maßlos
¢kr£tisma (akrátisma), gr., N.: nhd. Frühstück; E.: s. ¥kratoj (ákratos); W.: gr.-lat.
acratisma, N., Frühstück?
¥kratoj (ákratos), gr., Adj.: nhd. ungemischt; E.: s. ¢- (a); s. idg. *¨erý-, *¨rõ-, *¨erh2-, V.,
mischen, rühren, kochen, Pokorny 582
¢kratofÒroj (akratophóros), gr., M.: nhd. ein Gefäß für unvermischten Wein; E.: s.
¥kratoj (ákratos), fore‹n (phorein); W.: gr.-lat. acratophoros, M., ein Gefäß für
unvermischten Wein; W.: s. gr.-lat. acratophoron, N., ein Gefäß für unvermischten Wein
¢kracol…a (akracholía), gr., F.: nhd. heftiges Zürnen; E.: s. ¢kr£coloj (akrácholos); L.:
Frisk 1, 58
¢kr£coloj (akrácholos), gr., Adj.: nhd. heftig zürnend; Hw.: s. ¢krÒcoloj (akrócholos);
E.: s. ¥kratoj (ákratos), col» (chol›); L.: Frisk 1, 58
¢kremèn (akremæn), gr., N.: nhd. Ast, Zweig; E.: s. idg. *a¨ri-, *a¨ro-, Sb., Ecke, Spitze,
Pokorny 21; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig,
Stein, Pokorny 18; L.: Frisk 1, 58
¢krib£zein (akribázein), gr., V.: nhd. genau untersuchen, stolz sein (V.); E.: s. ¢krib»j
(akrib›s); L.: Frisk 1, 59
¢kribasmÒj (akribasmós), gr., M.: nhd. genaue Untersuchung, Gebot, Gesetz; E.: s.
¢krib£zein (akribázein), ¢krib»j (akrib›s); L.: Frisk 1, 59
¢kribast»j (akribast›s), gr., M.: nhd. Untersucher, Gesetzgeber; E.: s. ¢krib£zein
(akribázein), ¢krib»j (akrib›s); L.: Frisk 1, 59
¢kr…beia (akríbeia), gr., F.: nhd. Genauigkeit, Sorgfalt, Gründlichkeit; E.: s. ¢krib»j
(akrib›s); W.: lat. acribia, F., Akribie, höchste Genauigkeit; nhd. Akribie, F., Akribie, höchste
Genauigkeit; L.: Frisk 1, 58, Kluge s. u. Akribie
¢kribeÚein (akribeúein), gr., V.: nhd. richtig benutzen, genau unterrichten; E.: s. ¢krib»j
(akrib›s); L.: Frisk 1, 59
¢krib»j (akrib›s), gr., Adj.: nhd. genau, sorgfältig, gründlich, streng; E.: Herkunft unklar,
vielleicht zu ¥kroj (ákros); L.: Frisk 1, 58
£kribod…kaion (akribodíkaion), gr., N.: nhd. strenges Recht; E.: s. £kribod…kaioj
(akribodíkaios)
£kribod…kaioj (akribodíkaios), gr., Adj.: nhd. genau im Recht seiend; E.: s. ¢krib»j
(akrib›s), d…kaioj (díkaios); W.: s. mlat. acerbodiaeos, M., genau im Recht Seiender
¢kriboàn (akribðn), gr., V.: nhd. genau machen; E.: s. ¢krib»j (akrib›s); L.: Frisk 1, 58
¢kr…bwma (akríbæma), gr., N.: nhd. genaue Ausführung, genaue Kenntnis; E.: s.
¢kriboàn (akribðn), ¢krib»j (akrib›s); L.: Frisk 1, 58
36
¢kr…bwsij (akríbæsis), gr., F.: nhd. genaue Beobachtung; E.: s. ¢kriboàn (akribðn),
¢krib»j (akrib›s); L.: Frisk 1, 58
¢kr…dion (akrídion), gr., N.: nhd. kleine Heuschrecke; E.: s. ¢kr…j (akrís); L.: Frisk 1,
59
¢kr…j (akrís), gr., F.: nhd. Heuschrecke; E.: nicht sicher gedeutet, vielleicht von ¥kroj
(ákros)?; L.: Pokorny 21, Frisk 1, 59
¥krij (ákris), gr., F.: nhd. Spitze, Gipfel, Vorsprung; Hw.: s. ¥kroj (ákros); E.: s. idg. *a¨ri-,
*a¨ro-, Sb., Ecke, Spitze, Pokorny 21; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb.,
scharf, spitz, kantig, Stein, Pokorny 18; L.: Frisk 1, 59
¢kris…a (akrisía), gr., F.: nhd. Unordnung, Verwirrung, Urteilslosigkeit; E.: s. ¥kritoj
(ákritos); W.: mlat. acrisia, F., vorübergehende Blindheit, Zerstreuung, Verwirrung
¥kritoj (ákritos), gr., Adj.: nhd. ungesondert, verworren, wüst, unendlich, zahllos; E.: s. ¢(a), kr…nein (krínein)
¢krÒama (akróama), gr., N.: nhd. Gehörtes, Vortrag, Gesang; E.: s. ¢kro©sqai
(akroasthai); W.: lat. acroõma, N., Gehörtes, Ohrenschmaus, Vortrag, unterhaltende Person
¢kroamatikÒj (akroamatikós), gr., Adj.: nhd. nur zum Anhören bestimmt; E.: s.
¢kro©sqai (akroasthai); W.: lat. acroõmaticus, Adj., nur zum Anhören bestimmt
¢kro©sqai (akroasthai), gr., V.: nhd. scharfes Gehör haben, anhören, Ohr spitzen; Hw.: s.
¥kroj (ákros), oâj (ðs); L.: Frisk 1, 59
¢krÒasij (akróasis), gr., F.: nhd. Anhören, Aufmerksamkeit, Vortrag; E.: s. ¢kro©sqai
(akroasthai); W.: lat. acroõsis, F., Vorlesung, Vortrag; L.: Frisk 1, 59
¢krÒasma (akróasma), gr., N.: nhd. Gehörtes, Gegenstand des Hörens, Gerücht,
Vorlesung, Gesang; E.: s. ¢kro©sqai (akroasthai); L.: Frisk 1, 59
¢kroat»rion (akroat›rion), gr., N.: nhd. Hörsaal, Zuhörerschaft; E.: s. ¢kro©sqai
(akroasthai); L.: Frisk 1, 59
¢kroat»j (akroat›s), gr., M.: nhd. Zuhörer, Schüler, Leser; E.: s. ¢kro©sqai (akroasthai);
L.: Frisk 1, 59
¢kroatikÒj (akroatikós), gr., Adj.: nhd. Hören betreffend; E.: s. ¢kro©sqai (akroasthai);
W.: lat. acroõticus, Adj., für den Zuhörer bestimmt, esoterisch
¢krobate‹n (akrobatein), gr., V.: nhd. auf den Zehen gehend; E.: s. ¥kroj (ákros),
ba…nein (baínein)
¢krob£thj (akrobátÐs), gr., M.: nhd. auf den Zehenspitzen Gehender; E.: s. ¢krÒbatoj
(akróbatos); W.: frz. acrobate, M., F., Seiltänzer; nhd. Akrobat, M., Akrobat; L.: Kluge s. u.
Akrobat
¢krÒbatoj (akróbatos), gr., M.: nhd. auf den Zehenspitzen Gehender; E.: s. ¥kroj (ákros),
ba…nein (baínein)
¢krobatoàsa (akrobatusa), gr., Adj.: nhd. auf den Fußspitzen gehend; E.: s. ¢krobate‹n
(akrobatein)
¢krobust…a (akrobystía), gr., F.: nhd. Vorhaut; E.: s. ¥kroj (ákros), bune‹n (bynein);
W.: lat. acrobustia, F., Vorhaut
¢krÒdruon (akródryon), gr., N.: nhd. fruchttragender Baum, Baumfrucht; E.: s. ¥kroj
(ákros)?, dÒru (dóry)
¥kron (ákron), gr., N.: nhd. Spitze, Gipfel, Vorgebirge; Hw.: s. ¥kroj (ákros); E.: s. idg.
*a¨ri-, *a¨ro-, Sb., Ecke, Spitze, Pokorny 21; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-,
Adj., Sb., scharf, spitz, kantig, Stein, Pokorny 18; L.: Frisk 1, 59
¢krÒpolij (akrópolis), gr., F.: nhd. höher gelegener Teil der Stadt, befestigter Teil der
Stadt, Burg; E.: s. ¥kroj (ákros), pÒlij (pólis)
37
¥kroj (ákros), gr., Adj.: nhd. spitz auslaufend, an der Spitze befindlich, spitz, äußerste,
höchste; E.: s. idg. *a¨ri-, *a¨ro-, Sb., Ecke, Spitze, Pokorny 21; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-,
*h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig, Stein, Pokorny 18; L.: Frisk 1, 59
¢krosfal»j (akrosphal›s), gr., Adj.: nhd. wankend, geneigt; E.: s. ¥kroj (ákros), sf£llein
(sphállein)
¢krÒthj (akrótÐs), gr., F.: nhd. Äußerstes, Extrem; E.: s. ¥kroj (ákros)
¢krÒcoloj (akrócholos), gr., Adj.: nhd. jähzornig, zürnend; Hw.: s. ¢kr£coloj
(akrácholos); E.: s. ¥kroj (ákros), cÒloj (chólos); W.: mlat., acrocholus, Adj., zornig
¢krocordèn (akrochordæn), gr., F.: nhd. Warze (mit dünnem Stiel); E.: s. ¥kroj (ákros),
cord» (chord›); W.: lat. acrochordæn, F., Warze
¥krwn (ákræn), gr., M.: nhd. Extremität; E.: s. ¥kroj (ákros); L.: Frisk 1, 60
¢krwt»rion (akræt›rion), gr., N.: nhd. äußerster hervorragender Teil; E.: s. ¥kroj (ákros);
W.: lat. acrætÐrium, N., hervorlaufende Landspitze, Giebel-Bilderstuhl
¢kta…nein (aktaínein), gr., V.: nhd. aufrichten; E.: s. ¥gein (ágein)?; L.: Frisk 1, 60
¢kta‹oj (aktaios), gr., Adj.: nhd. an der Küste gelegen, am Ufer befindlich; E.: s. ¢kt»
(akt›) (1); W.: lat. actaeus, Adj., an der Meeresküste gelegen, am Meeresstrande gelegen; L.:
Frisk 1, 61
¢ktša (aktéa), gr., F.: nhd. Holunder; Hw.: s. ¢ktšoj (aktéos); E.: Herkunft unbekannt; W.:
nhd. actÐ (2), F., Attich, Niederholunder; L.: Frisk 1, 60
¢ktšoj (aktéos), gr., M.: nhd. Holunder; Hw.: s. ¢ktša (aktéa); E.: Herkunft unbekannt; L.:
Frisk 1, 60
¢kt» (akt›) (1), gr., F.: nhd. hohes schroffes Ufer, Vorgebirge, Landspitze; E.: s. idg.
*a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig, Stein, Pokorny 18; W.: lat.
acta, F., Gestade, Meeresgestade, Meeresküste; L.: Frisk 1, 61
¢kt» (akt›) (2), gr., F.: nhd. Korn; E.: Herkunft unbekannt; L.: Frisk 1, 61
¢kthr…j (aktÐrís), gr., F.: nhd. Stab, Holzstange zum Stützen der Deichsel; E.: vielleicht s.
¢kta…nein (aktaínein)?; L.: Frisk 1, 61
¥ktion (áktion), gr., N.: nhd. eine Pflanze?; E.: s. ¢kt» (akt›) (1); L.: Frisk 1, 61
¢kt…j (aktís), gr., F.: nhd. Strahl, Licht; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1, 61
¢ktÒj (aktós), gr., (Part. Prät.=)Adj.: nhd. in Bewegung gesetzt, geführt; E.: s. ¥gein
(ágein)
¥kuloj (ákylos), gr., F.: nhd. Eichel; E.: s. idg. *a¨- (1), *a¨o-, V., essen, Pokorny 18; W.:
lat. adylos, aculos, F., essbare Eichel; L.: Frisk 1, 61
¥kuroj (ákyros), gr., Adj.: nhd. nicht rechtskräftig, ungültig; E.: s. ¢- (a), kuein (kyein)
¢kwk» (akæk›), gr., F.: nhd. Spitze, Schärfe, Schneide; E.: vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-,
*h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig, Stein, Pokorny 18
¥kwn (ákæn) (1), ¢škwn (aékæn), gr., Adv.: nhd. wider Willen, ohne Vorsatz, ohne
Absicht, unfreiwillig; E.: s. idg. *øe¨-, V., wollen (V.), wünschen, Pokorny 1135
¥kwn (ákæn), gr., M.: nhd. Wurfspieß; E.: idg. *a¨en-, Sb., Spitze, Spieß (M.) (1), Stein,
Pokorny 19; s. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig, Stein,
Pokorny 18; L.: Frisk 1, 62
¢l£bastron (alábastron), gr., N.: nhd. Alabaster, aus Alabaster gefertigtes Salbengefäß;
Hw.: s. al£bastroj (alábastros); E.: wohl ägyptischer Herkunft; W.: lat. alabastrum, N.,
Salbenfläschchen; mhd. alabaster, st. N., Alabaster, Alabastergefäß, Salbe, Balsam; W.: s. lat.
alabastrer, M., Salbenfläschchen; nhd. Alabaster, M., Alabaster, Edelgips; W.: got.
alabalstraún*, st. N. (a), Salbenbüchse (aus Alabaster); L.: Kluge s. u. Alabaster
¢l£bastroj (alábastros), gr., M.: nhd. Alabaster, aus Alabaster gefertigtes Salbengefäß;
Hw.: s. al£bastron (alábastron); E.: wohl ägyptischer Herkunft; W.: lat. alabastrer, M.,
38
Salbenfläschchen; nhd. Alabaster, M., Alabaster, Edelgips; L.: Frisk 1, 62, Kluge s. u.
Alabaster
¢l£bh (alábÐ), gr., F.: nhd. Kohle, Glutkohle; E.: vgl. idg. *al- (4), V., brennen, Pokorny 28
¢laq»j (alath›s), gr. (dor.), Adj.: Vw.: s. ¢lhq»j (alÐth›s)
¢lazone…a (alazoneía), gr., F.: nhd. Prahlerei, Prahlsucht, Anmaßung; E.: s. ¢lazèn
(alazæn)
¢lazoneÚesqai (alazoneúesthai), gr., V.: nhd. prahlen, großtun, aufschneiden; E.: s.
¢lazèn (alazæn); L.: Frisk 1, 62
¢lazon…aj (alazonías), gr., M.: nhd. Prahler, Aufschneider; E.: s. ¢lazèn (alazæn); L.:
Frisk 1, 62
¢lazonikÒj (alazonikós), gr., Adj.: nhd. ruhmredig, prahlerisch; E.: s. ¢lazèn (alazæn);
L.: Frisk 1, 62
¢lazosÚnh (alazos‹nÐ), gr., F.: nhd. Großtuerei; E.: s. ¢lazèn (alazæn); L.: Frisk 1, 62
¢lazèn (alazæn), gr., M.: nhd. Prahler, Aufschneider; E.: das Wort stammt von einem
thrakischen EN 'AlazÒnej (Alazónes) ab; L.: Frisk 1, 62
¢la…nein (alaínen), gr., V.: nhd. umherschweifen; Hw.: s. ¢l©sqai (alasthai); E.: s. idg.
*Àl- (3), V., umherschweifen, irren, irr sein (V.), Pokorny 27
¢lal£ (alalá), ¢lala… (alalaí), gr., F., Interj.: nhd. Kriegsgeschrei, hallo!, hurra!; E.: s. idg.
*alõ, Interj., hallo, Pokorny 29; L.: Frisk 1, 63
¢lala… (alalaí) gr., F., Interj.: Vw.: s. ¢lal£ (alalá)
¢lal£zein (alalázein), gr., V.: nhd. Kriegsruf erheben, Schlachtruf ausstoßen; Vw.. s.
sun- (syn); Hw.: s. ¢lal£ (alalá); E.: s. idg. *alõ, Interj., hallo, Pokorny 29
¢lalhtÒj (alalÐtós), gr., M.: nhd. Kriegsgeschrei; Hw.: s. ¢lal£ (alalá); E.: s. idg. *alõ,
Interj., hallo, Pokorny 29
¢lalhtÚj (alalÐt‹s), gr., Sb.: nhd. Kriegsgeschrei; Hw.: s. ¢lal£ (alalá); E.: s. idg. *alõ,
Interj., hallo, Pokorny 29
¢lalke‹n (alalkein), gr., V.: nhd. abwehren, beistehen; E.: s. idg. *alek-, *h2lek-, V.,
abschließen, abwehren, schützen, Pokorny 32
¥laloj (álalos), gr., Adj.: nhd. stumm; E.: s. ¢- (a), l£loj (lálos)
al£lugx (alálynx), gr., F.: nhd. Schlucken, Schluchzen; E.: s. lÚgx (l‹nx) (1); L.: Frisk 1,
63
¥lax (álax), gr., Sb.: nhd. Ellbogen, Unterarm; E.: s. idg. *ÁlÁk-, Sb., Ellbogen, Ellenbogen,
Arm, Pokorny 308; vgl. idg. *el- (8), *elÁi-, *lÁi- (1), *h2el-, V., biegen, Pokorny 309
¢laÒj (alaós), gr., Adj.: nhd. blind; E.: Herkunft ungeklärt, vielleicht s. ¢- (a), l©n (lan); L.:
Frisk 1, 64
¢lapadnÒj (alapadnós), gr., Adj.: nhd. schwach, gering; E.: s. idg. *alp-, Adj., klein?,
schwach?, Pokorny 33; L.: Frisk 1, 64
¢lapadnosÚnh (alapadnos‹nÐ), gr., F.: nhd. Schwäche; E.: s. ¢lapadnÒj (alapadnós);
L.: Frisk 1, 64
¢lap£zein (alapázein), gr., V.: nhd. ausleeren, zerstören; E.: s. idg. *alp-, Adj., klein?,
schwach?, Pokorny 33; L.: Frisk 1, 64
¢l©sqai (alasthai), gr., V.: nhd. umherirren, sich herumtreiben; E.: idg. *Àl- (3), V.,
umherschweifen, irren, irr sein (V.), Pokorny 27; L.: Frisk 1, 63
¢lge‹n (algein), gr., V.: nhd. Schmerz empfinden, krank sein (V.); Vw.: s. kardi- (kardi),
kat- (kat), peri- (peri), sun- (syn), Øper- (hyper); E.: s. ¥lgoj (álgos)
¢lgeinÒj (algeinós), ¢legeinÒj (alegeinós), gr., Adj.: nhd. Schmerz verursachend,
schmerzlich, lästig; E.: s. ¥lgoj (álgos)
¢lghdèn (algÐdæn), gr., F.: nhd. Schmerz, Schmerzgefühl; E.: s. ¢lge‹n (algein), ¥lgoj
(álgos)
39
¥lghma (álgÐma), gr., N.: nhd. Schmerz, Schmerzgefühl; E.: s. ¢lge‹n (algein), ¥lgoj
(álgos); W.: mlat., algÐma, F., Schmerz, Schmerzgefül
¢lghrÒj (algÐrós), gr., Adj.: nhd. schmerzhaft, mühselig; E.: s. ¢lge‹n (algein), ¥lgoj
(álgos); L.: Frisk 1, 65
¥lghsij (álgÐsis), gr., F.: nhd. Schmerz, Schmerzgefühl; E.: s. ¢lge‹n (algein), ¥lgoj
(álgos); L.: Frisk 1, 65
-¢lg…a (algía), gr., F.: nhd. Schmerz; E.: s. ¥lgoj (álgos); W.: nhd. -algie, Suff., ...algie,
Name für Krankheiten; L.: Kluge s. u. ...algie
¢lginÒeij (alginóeis), gr., Adj.: nhd. schmerzhaft, mühselig; E.: s. ¥lgoj (álgos); L.: Frisk
1, 65
¥lgoj (álgos), gr., M.: nhd. Schmerz, Leid, Kummer; E.: wahrscheinlich von ¢lšgein
(alégein) (1); L.: Frisk 1, 65
¢lgÚnein (alg‹nein), gr., V.: nhd. Schmerz verursachen, quälen, betrüben; E.: s. ¥lgoj
(álgos); L.: Frisk 1, 65
¢lda…nein (aldaínein), gr., V.: nhd. kräftigen, im Wachstum fördern, stärken; E.: s. idg.
*al- (2), *h2el-, V., wachsen (V.) (1), nähren, Pokorny 26; L.: Frisk 1, 65
¥ldesqai (áldesthai), gr., V.: nhd. hervorbringen; E.: s. idg. *al- (2), *h2el-, V., wachsen
(V.) (1), nähren, Pokorny 26
¢ld»eij (ald›eis), gr., Adj.: nhd. wachsend; E.: s. ¢lda…nein (aldaínein); L.: Frisk 1, 65
¢ld»mioj (ald›mios), gr., Adj.: nhd. wachsen machend; E.: s. ¢lda…nein (aldaínein); L.:
Frisk 1, 65
¢ld»skein (ald›skein), gr., V.: nhd. wachsen (V.) (1), heranwachsen; E.: vgl. idg. *al- (2),
*h2el-, V., wachsen (V.) (1), nähren, Pokorny 26; L.: Frisk 1, 65
¢lša (aléa) (1), gr., F.: nhd. Sonnenwärme, von der Sonne beschienener Ort; E.: s. idg. *søel(2), V., schwelen, brennen, Pokorny 1045; L.: Frisk 1, 65
¢lša (aléa) (2), gr., F.: nhd. Ausweichen, Entrinnen, Schutz; E.: vgl. idg. *Àl- (3), V.,
umherschweifen, irren, irre sein (V.), Pokorny 27; L.: Frisk 1, 66
¢leaÒnein (aleaínein), gr., V.: nhd. erwärmen, warm halten; Hw.: s. ¢lša (aléa) (1); E.:
vgl. idg. *søel- (2), V., schwelen, brennen, Pokorny 1045
¥lear (álear), gr., Sb. Pl.: nhd. Mehl; Hw.: s. ¢le‹n (alein); E.: s. idg. *al- (5), V., mahlen,
zermalmen, Pokorny 28
¢lšgein (alégein) (1), gr., V.: nhd. kümmern um, auf etwas achten; E.: s. idg. *leg- (2), V.,
sich kümmern?, Pokorny 658; L.: Frisk 1, 66
¢lšgein (alégein) (2), gr., V.: nhd. zählen; E.: s. idg. *le•-, V., sammeln, zusammenlesen,
Pokorny 658
¢legeinÒj (alegeinós), gr., V.: Vw.: s. ¢lgeinÒj (algeinós)
¢leg…zein (alegízein), gr., V.: nhd. achten auf, sich kümmern um, Rücksicht nehmen,
berücksichtigen; Hw.: s. ¢lšgein (alégein); E.: s. idg. *leg- (2), V., sich kümmern?, Pokorny
658; L.: Frisk 1, 66
¢legÚnein (aleg‹nein), gr., V.: nhd. besorgen, bereiten; Hw.: s. ¢lšgein (alégein); E.: s.
idg. *leg- (2), V., sich kümmern?, Pokorny 658; L.: Frisk 1, 66
¢lee…nein (aleeínein), gr., V.: nhd. ausweichen, vermeiden; Hw.: s. ¢lšesqai (aléesthai);
E.: s. idg. *Àl- (3), V., umherschweifen, irren, irr sein (V.), Pokorny 27
¢leeinÒj (aleeinós), gr., Adj.: nhd. erwärmend, warm; Hw.: s. ¢lša (aléa) (1); E.: vgl. idg.
*søel- (2), V., schwelen, brennen, Pokorny 1045; L.: Frisk 1, 65
¢lšesqai (aléesthai), ¢leÚesqai (aleúesthai), gr., V.: nhd. ausweichen, vermeiden; E.: s.
idg. *Àl- (3), V., umherschweifen, irren, irr sein (V.), Pokorny 27
¢le…ata (aleíata), gr., N. Pl.: nhd. Weizenmehl; E.: s. ¢le‹n (alein)
40
¥leimma (áleimma), gr., N.: nhd. Salbe, Salbung; E.: s. ¢le…fein (aleíphein); W.: lat.
alÆmma, N., Salbe; L.: Frisk 1, 67
¢le‹n (alein), gr., V.: nhd. mahlen, zermalmen; Vw.: s. kat- (kat); E.: idg. *al- (5), V.,
mahlen, zermalmen, Pokorny 28; L.: Frisk 1, 70
¢le…pthr (aleíptÐr), gr., M.: nhd. Einsalber, Lehrer der Athleten; E.: s. ¢le…fein
(aleíphein); L.: Frisk 1, 68
¢le…pthj (aleíptÐs), gr., M.: nhd. Einsalber, Lehrer der Athleten; E.: s. ¢le…fein
(aleíphein); L.: Frisk 1, 68
¢leiptikÒj (aleiptikós), gr., Adj.: nhd. schmierend; E.: s. ¢le…fein (aleíphein)
¥leison (áleison), gr., N.: nhd. Becher, Weingefäß; E.: vgl. idg. *lÁi- (4), V., gießen,
fließen, tröpfeln, Pokorny 664; L.: Frisk 1, 67
¥leisoj (áleisos), gr., M.: nhd. Becher, Weingefäß; E.: s. ¥leison (áleison); L.: Frisk 1, 67
¢le…thj (aleítÐs), gr., M.: nhd. Frevler; E.: s. idg. *leit- (1), V., verabscheuen, freveln,
Pokorny 672; L.: Frisk 1, 67
¢le‹tij (aleitis), gr., F.: nhd. Frevlerin; E.: s. ¢le…thj (aleítÐs); L.: Frisk 1, 67
¥leifa (áleipha), gr., N.: nhd. Fett, Salbe; E.: s. ¢le…fein (aleíphein); W.: ? lat. adeps, F.,
Fett, vulgärlat. alipes, Sb., Fett; ahd. alapi (?) 2, st. N. (a, ja)?, Fett; L.: Frisk 1, 68
¥leifar (áleiphar), gr., N.: nhd. Fett, Salbe; E.: s. ¢le…fein (aleíphein); W.: ? lat. adeps, F.,
Fett, vulgärlat. alipes, Sb., Fett; ahd. alapi (?) 2, st. N. (a, ja)?, Fett; L.: Frisk 1, 68
¢leif£j (aleiphás), gr., F.: nhd. Ausstreichen, Rasur; E.: s. ¢le…fein (aleíphein)
¢le…fein (aleíphein), gr., V.: nhd. salben, schmieren (V.) (1), bestreichen; Vw.: s. di- (di),
™n- (en), ™x- (ex), peri- (peri), sunex- (synex), Øp- (hyp); E.: s. idg. *leip- (1), V.,
beschmieren, kleben, Pokorny 670; vgl. idg. *lei- (3), Adj., V., schleimig, klebrig, gleiten,
glätten, streichen, Pokorny 662; L.: Frisk 1, 67
¥leiyij (áleipsis), gr., F.: nhd. Salbung; E.: s. ¢le…fein (aleíphein); L.: Frisk 1, 68
¢lektor…j (alektorís), gr., F.: nhd. Huhn; E.: s. ¢lšktwr (aléktær); L.: Frisk 1, 68
¢lektrÚaina (alektr‹aina), gr., F.: nhd. Huhn; E.: s. ¢lektruèn (alektryæn) (1); L.: Frisk
1, 68
¢lektruèn (alektryæn) (1), gr., M.: nhd. Hahn, Huhn; E.: s. ¢lšxein (aléxein); L.: Frisk 1,
68
'Alektruèn (Alektryæn) (2), gr., M.=PN: nhd. Alektryon (epischer Name); E.: vgl. idg.
*alek-, *h2lek-, V., abschließen, abwehren, schützen, Pokorny 32
¢lšktwr (aléktær), gr., M.: nhd. Hahn; E.: s. ¢lšxein (aléxein); W.: lat. alectoria, F., ein
Edelstein
'Alšktrwr (Aléktær), gr., M.=PN: nhd. Alektor (epischer Name); E.: vgl. idg. *alek-,
*h2lek-, V., abschließen, abwehren, schützen, Pokorny 32
¢lšmatoj (alématos), gr. (dor.), Adj.: Vw.: s. ºlšmatoj (Ðlématos)
Alšxandroj (Aléxandros), gr., PN: nhd. Alexander, die Männer beschützend; E.: s. idg.
*alek-, *h2lek-, V., abschließen, abwehren, schützen, Pokorny 32; W.: über ein lat.
alexandrÆnum vgl. ae. alex-andr-e, sw. F. (n), Brustkraut
¢lšxein (aléxein), gr., V.: nhd. abschließen, abwehren, schützen, schirmen; E.: idg. *alek-,
*h2lek-, V., abschließen, abwehren, schützen, Pokorny 32; L.: Frisk 1, 68
¢lšxhsij (aléxÐsis), gr., F.: nhd. Abwehr, Hilfe; E.: s. ¢lšxein (aléxein); L.: Frisk 1, 68
¢lexht»r (alexÐt›r), gr., M.: nhd. Verteidiger, Helfer; E.: s. ¢lšxein (aléxein); L.: Frisk 1,
68
¢lexht»rion (alexÐt›rion), gr., N.: nhd. Heilmittel; E.: s. ¢lšxein (aléxein); L.: Frisk 1,
68
¢lexht»rioj (alexÐt›rios), gr., Adj.: nhd. abhelfend; E.: s. ¢lšxein (aléxein); L.: Frisk 1,
68
41
¢lex»twr (alex›tær), gr., M.: nhd. Verteidiger, Helfer; E.: s. ¢lšxein (aléxein); L.: Frisk 1,
68
¢lex…kakoj (alexíkakos), gr., Adj.: nhd. Unglück abwehrend; E.: s. ¢lšxein (aléxein),
kakÒj (kakós)
¢lšxion (aléxion), gr., N.: nhd. Heilmittel; E.: s. ¢lšxein (aléxein); L.: Frisk 1, 68
¢lexif£rmakon (alexiphármakon), gr., N.: nhd. Gegenmittel, Gegengift; E.: s. ¢lšxein
(aléxein), f£rmakon (phármakon)
*aleÒj (aleós), dor.-gr., Adj.: nhd. betäubt, verwirrt, betört; E.: s. idg. *Àl- (3), V.,
umherschweifen, irren, irr sein (V.), Pokorny 27; W.: s. lat. õlea, F., blindes Glück, Würfel,
Würfelspiel
¥lesij (álesis), gr., F.: nhd. Mahlen; E.: s. ¢le‹n (alein); L.: Frisk 1, 70
¥lesma (álesma), gr., N.: nhd. Mahlen; E.: s. ¢le‹n (alein); L.: Frisk 1, 70
¢letÒj (aletós), gr., M.: nhd. Mahlen; Hw.: s. ¢le‹n (alein); E.: s. idg. *al- (5), V., mahlen,
zermalmen, Pokorny 28; L.: Frisk 1, 70
¥letoj (áletos), gr., M.: nhd. Mahlen; Hw.: s. ¢le‹n (alein); E.: s. idg. *al- (5), V., mahlen,
zermalmen, Pokorny 28
¢letreÚein (aletreúein), gr., V.: nhd. mahlen; Hw.: s. ¢le‹n (alein); E.: s. idg. *al- (5), V.,
mahlen, zermalmen, Pokorny 28; L.: Frisk 1, 70
¢letr…j (aletrís) (1), gr., Adj.: nhd. mahlend; E.: s. ¢letreÚein (aletreúein); L.: Frisk 1,
70
¢letr…j (aletrís) (2), gr., F.: nhd. Müllerin; E.: s. ¢letreÚein (aletreúein); L.: Frisk 1, 70
¢letèn (aletæn), gr., Sb.: nhd. Mühle; Hw.: s. ¢le‹n (alein); E.: s. idg. *al- (5), V., mahlen,
zermalmen, Pokorny 28
¢leÚesqai (aleúesthai), gr., V.: Vw.: s. ¢lšesqai (aléesthai)
¥leuron (áleuron), gr., N.: nhd. Mehl, Weizenmehl; Hw.: s. ¢le‹n (alein); E.: vgl. idg.
*al- (5), V., mahlen, zermalmen, Pokorny 28
¢leurÒthsij (aleurótÐsis), gr., F.: nhd. Mehlsieb; E.: vgl. idg. *teøý-, *tøõ-, V., sieben
(V.), durchschlagen, Pokorny 1085
¢lewl» (aleæl›), gr., F.: nhd. Abwehr; Hw.: s. ¢lšesqai (aléesthai); E.: s. idg. *Àl- (3), V.,
umherschweifen, irren, irr sein (V.), Pokorny 27
¥lh (álÐ), gr., F.: nhd. Umherschweifen, Umherirren, Irrfahrt; E.: s. idg. *Àl- (3), V.,
umherschweifen, irren, irr sein (V.), Pokorny 27
¢l»qeia (al›theia), gr., F.: nhd. Wahrheit, Wirklichkeit; E.: s. ¢lhq»j (alÐth›s)
¢lhqeÚein (alÐtheúein), gr., V.: nhd. die Wahrheit sagen; E.: s. ¢lhq»j (alÐth›s); L.:
Frisk 1, 71
¢l»teusij (al›theusis), gr., F.: nhd. Wahrhaftigkeit; E.: s. ¢lhqeÚein (alÐtheúein); L.:
Frisk 1, 71
¢lhteut»j (alÐtheut›s), gr., M.: nhd. stets die Wahrheit Sprechender; E.: s. ¢lhqeÚein
(alÐtheúein); L.: Frisk 1, 71
¢lhq»j (alÐth›s), ¢laq»j (alath›s), gr., Adj.: nhd. ohne verheimlichendes Täuschen, nicht
verhehlend, wahrhaftig, wahr, ehrlich; E.: s. ¢- (a), lÁqoj (lÐthos); L.: Frisk 1, 71
alhq…zesqai (alÐthízesthai), gr., V.: nhd. die Wahrheit sagen; E.: s. ¢lhq»j (alÐth›s)
¢lhqinÒj (alÐthinós), gr., Adj.: nhd. echt, richtig; E.: s. ¢lhq»j (alÐth›s)
¢l»ioj (al›ios), gr. (hom.), Adj.: nhd. arm, unbegütert, ohne Saatfeld; E.: vgl. idg. *lõu-, V.,
erbeuten, genießen, Pokorny 655
¥lhktoj (álÐktos), ¥llhktoj (állÐktos), gr., Adj.: nhd. unaufhörlich, beständig; E.: s. ¢(a), l»gein (l›gein)
¥lhma (álÐma), gr., N.: nhd. feines Mehl; E.: s. ¢le‹n (alein); L.: Frisk 1, 70
42
¢l»mwn (al›mæn), gr., M.: nhd. Bettler; Hw.: s. ¢l©sqai (alasthai)
¢l»j (al›s), gr., Adj.: Vw.: s. ¡l»j (hal›s)
¡l»j (hal›s), ¢l»j (al›s), gr., Adj.: nhd. versammelt, zusammengedrängt; Hw.: s. ¢ell»j
(aell›s); E.: vgl. idg. *øel- (3), V., drängen, pressen, einschließen, Pokorny 1138; L.: Frisk 1,
71
¢lhteÚein (alÐteúein), gr., V.: nhd. umherirren, sich umhertreiben; Hw.: s. ¢l¨sqai
(alasthai); E.: s. ¢l»thj (al›tÐs)
¢l»thj (al›tÐs) (1), gr., M.: nhd. Bettler, Landstreicher; Hw.: s. ¢l©sqai (alasthai); E.: s.
idg. *Àl- (3), V., umherschweifen, irren, irr sein (V.), Pokorny 27
¢l»thj (al›tÐs) (2), gr., Adj.: nhd. umherschweifend; E.: s. ¢l»thj (al›tÐs) (1)
¢lhtikÒj (alÐtikós), gr., Adj.: nhd. einem untätigen weitgereisten Manne eigen; E.: s.
¢l»thj (al›tÐs) (1)
¥lhton (álÐton), gr., N.: nhd. Mehl, Weizenmehl; Hw.: s. ¢le‹n (alein); E.: vgl. idg.
*al- (5), V., mahlen, zermalmen, Pokorny 28
¢l»ton (al›ton), gr., N.: nhd. Mehl, Weizenmehl; Hw.: s. ¢le‹n (alein); E.: vgl. idg. *al- (5),
V., mahlen, zermalmen, Pokorny 28
¢lqa…a (althaía), gr., F.: nhd. Malvenart; E.: s. ¢lqa…nein (althaínein); W.: lat. althaea,
F., wilde Malve, gemeiner Eibisch; mhd. altÐe, F., Eibisch
¢lqa…nein (althaínein), gr., V.: nhd. heilen (V.) (1); E.: vgl. idg. *al- (2), *h2el-, V.,
wachsen (V.) (1), nähren, Pokorny 26; L.: Frisk 1, 72
¢lqa…nesqai (althaínesthai), gr., V.: nhd. heilen (V.) (1); E.: vgl. idg. *al- (2), *h2el-, V.,
wachsen (V.) (1), nähren, Pokorny 26
¥lqein (álthein), gr., V.: nhd. heilen (V.) (1); E.: vgl. idg. *al- (2), *h2el-, V., wachsen (V.)
(1), nähren, Pokorny 26
¥lqesqai (álthesthai), gr., V.: nhd. wachsen (V.) (1), heilen (V.) (1); E.: vgl. idg. *al- (2),
*h2el-, V., wachsen (V.) (1), nähren, Pokorny 26
¢lq»eij (alth›eis), gr., Adj.: nhd. heilsam; E.: s. ¢lqa…nein (althaínein); L.: Frisk 1, 72
¡l…a (halía) (1), gr., F.: nhd. Versammlung; E.: s. idg. *øel- (3), V., drängen, pressen, einschließen, Pokorny 1138
¡l…a (halía) (2), gr., F.: nhd. Salzfass; E.: s. ¤lj (háls); L.: Frisk 1, 78
¡li£etoj (haliáetos), gr., M.: nhd. Meeradler; E.: s. ¤lj (háls); W.: lat. haliõetos, M.,
Meeradler, Fischadler
¡lia…a (haliaía), gr., F.: nhd. Versammlung; E.: s. idg. *øel- (3), V., drängen, pressen, einschließen, Pokorny 1138
`Ali£rtioj (Haliártios), gr., M.: nhd. Einwohner von Haliartos, Haliartier; E.: s.
`Al…artoj (Halíartos)
`Al…artoj (Halíartos), gr., F.=ON: nhd. Haliartos (Stadt in Böotien); E.: Herkunft unklar?;
vielleicht s. ¢ri- (ari)
¢l…baj (alíbas), gr., M.: nhd. Leichnam, Gestorbener; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1,
72
¡libdÚein (halibd‹ein), gr., V.: nhd. ins Meer senken; Q.: Kallimachos; E.: s. ¤lj (háls); vgl.
idg. *deu- (1), V., einsinken, eindringen, hineinschlüpfen, Pokorny 217; L.: Frisk 1, 72
¢l…gkioj (alínkios), gr., Adj.: nhd. gleich, ähnlich; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 73
¡l…donoj (halídonos), gr., Adj.: nhd. vom Meer erschüttert, meergepeitscht; E.: s. ¤lj
(háls); s. done‹n (donein)
¡lieÚj (halieús) (1), gr., Adj.: nhd. seekundig; Hw.: s. ¤lj (háls); E.: vgl. idg. *sal- (1),
*sald-, N., Salz, Pokorny 878; idg. *sÐ-, *sý-, V., sich setzen, herausträufeln, Kluge s. u.
Salz; L.: Frisk 1, 79
43
¡lieÚj (halieús) (2), gr., M.: nhd. Seemann, Fischer; Hw.: s. ¤lj (háls); E.: vgl. idg. *sal- (1),
*sald-, N., Salz, Pokorny 878; idg. *sÐ-, *sý-, V., sich setzen, herausträufeln, Kluge s. u.
Salz; L.: Frisk 1, 79
¢l…zein (alízein), gr., V.: nhd. drehen, wälzen; E.: s. idg. *øel- (7), *øelý-, *ølÐ-, V.,
drehen, winden, wälzen, Pokorny 1140
¡l…zein (halízein) (1), gr., V.: nhd. versammeln, zusammenbringen; Vw.: s. sun- (syn); E.:
s. idg. *øel- (3), V., drängen, pressen, einschließen, Pokorny 1138; L.: Frisk 1, 71
¡l…zein (halízein) (2), gr., V.: nhd. salzen, läutern; E.: s. ¤lj (háls); L.: Frisk 1, 78
¡l…h (halíÐ), gr., F.: nhd. Versammlung; E.: s. idg. *øel- (3), V., drängen, pressen, einschließen, Pokorny 1138
¡li»rhj (hali›rÐs), gr., Adj.: nhd. das Meer durchrudernd; E.: s. ¤lj (háls); vgl. idg. *erý- (1),
*rÐ- (3), V., Sb., rudern, Ruder, Pokorny 338
¡likÒn (halikón), gr., N.: nhd. Salzlake?; E.: s. ¡lukÒj (halykós); W.: lat. allÐc, halÐc,
hallÐc, M., F., Fischsuppe, Fischlake; W.: lat. allex, hallex, M., F., Fischsuppe, Fischlake
¡likÒj (halikós), gr., Adj.: nhd. salzig; Hw.: s. ¤lj (háls); E.: vgl. idg. *sal- (1), *sald-, N.,
Salz, Pokorny 878; idg. *sÐ-, *sý-, V., sich setzen, herausträufeln, Kluge s. u. Salz
`AlikÚai (Halik‹ai), gr., F. Pl.=ON: nhd. Halicyä (Stadt auf Sizilien); E.: Herkunft unklar
¤limoj (hálimos), gr., Adj.: nhd. zur See gehörig; E.: s. ¤lj (háls); L.: Frisk 1, 78
¡limur»eij (halimyr›eis), gr., Adj.: nhd. ins Meer rauschend; E.: s. ¤lj (háls), mÚresqai
(m‹resthai)
¢linde‹n (alindein), ¢l…ndein (alíndein), gr., V.: nhd. drehen, wälzen; E.: s. idg.
*øel- (7), *øelý-, *ølÐ-, V., drehen, winden, wälzen, Pokorny 1140; L.: Frisk 1, 73
¢l…ndein (alíndein), gr., V.: Vw.: s. ¢linde‹n (alindein)
¢lind»qra (alind›thra), gr., N.: nhd. Wälzplatz; E.: s. ¢linde‹n (alindein); L.: Frisk 1, 73
¢l…ndhsij (alíndÐsis), gr., F.: nhd. Wälzen; E.: s. ¢linde‹n (alindein); L.: Frisk 1, 73
¢l…nein (alínein), gr., V.: nhd. bestreichen, salben; E.: s. idg. *lei- (3), Adj., V., schleimig,
klebrig, gleiten, glätten, streichen, Pokorny 662; L.: Frisk 1, 73
¢linÒj (alinós), gr., Adj.: nhd. »zermahlen« (Adj.), schwach; Hw.: s. ¢le‹n (alein); E.: s.
idg. *al- (5), V., mahlen, zermalmen, Pokorny 28
¤linoj (hálinos), gr., Adj.: nhd. aus Salz bestehend; E.: s. ¤lj (háls); L.: Frisk 1, 78
¤linoj (hálinos), gr., Adj.: nhd. aus Salz gemacht; E.: s. ¤lj (háls)
¥lix (álix), gr., F.: nhd. Speltgraupe; E.: s. idg. *al- (5), V., mahlen, zermalmen, Pokorny 28;
W.: lat. alica, halica, F., Speltgraupe, Spelttrank, Speltmus; L.: Frisk 1, 73
¤lioj (hálios) (1), gr., Adj.: nhd. vergeblich, fruchtlos; E.: s. idg. *Àl- (3), V.,
umherschweifen, irren, irr sein (V.), Pokorny 27?; L.: Frisk 1, 74
¤lioj (hálios) (2), gr., Adj.: nhd. zum Meer gehörig; Vw.: s. par- (par); Hw.: s. ¤lj (háls); E.:
vgl. idg. *sal- (1), *sald-, N., Salz, Pokorny 878; idg. *sÐ-, *sý-, V., sich setzen,
herausträufeln, Kluge s. u. Salz
¤lioj (hálios) (3), gr. (dor.), M., M.=PN: Vw.: s. ¼lioj (h›lios)
¡lipÒrfuroj (halipórphyros), gr., Adj.: nhd. die Purpurfarbe habend, die Farbe des Meeres
habend; E.: s. ¤lj (háls), porfÚra (porph‹ra)
¡l…rroqoj (halírrothos), gr., Adj.: nhd. meerumrauscht, flutdurchströmt; E.: s. ¤lj (háls),
∙Òqoj (rhóthos)
¤lij (hális), gr., Adj.: nhd. gedrängt, zahlreich, scharenweise, genügend, hinreichend, genug;
Meerwasser, Salzigkeit, Schärfe; E.: s. idg. *øel- (3), V., drängen, pressen, einschließen,
Pokorny 1138; L.: Frisk 1, 74
’Alij (Alis), gr. (dor.), F.=ON: Vw.: s. ’hlij (-lis)
¢lisge‹n (alisgein), gr., V.: nhd. verunreinigen; E.: Herkunft unbekannt; L.: Frisk 1, 74
44
¡l…skesqai (halískesthai), gr., V.: nhd. gefangen werden, eingenommen werden, überführt
werden; Vw.: s. ¢n- (an); E.: vgl. idg. *øel- (8), V., Sb., reißen, rauben, verwunden, töten,
Wunde, Verderben, Blut, Leiche, Pokorny 1144; L.: Frisk 1, 74
¡lismÒj (halismós), gr., M.: nhd. Salzen; E.: s. ¡l…zein (halízein) (2), ¤lj (háls); L.: Frisk
1, 78
¡listÒj (halistós), gr., Adj.: nhd. eingesalzen; E.: s. ¡l…zein (halízein) (2), ¤lj (háls)
¢l…tainein (alítainein), gr., V.: nhd. freveln, durch Frevel beleidigen, sündigen; E.: s. idg.
*leit- (1), V., verabscheuen, freveln, Pokorny 672; L.: Frisk 1, 67
¢l…thma (alítÐma), gr., N.: nhd. Frevel; E.: s. ¢l…tainein (alítainein); L.: Frisk 1, 67
¢lithmosÚnh (alitÐmos‹nÐ), gr., N.: nhd. Frevel; E.: s. ¢l…tainein (alítainein); L.:
Frisk 1, 67
¢lit»mwon (alit›mæon) (1), gr., Adj.: nhd. frevelhaft, sündhaft; Hw.: s. ¢l…tainein
(alítainein); E.: vgl. idg. *leit- (1), V., verabscheuen, freveln, Pokorny 672
¢lit»mwon (alit›mæon) (2), gr., M.: nhd. Frevler; Hw.: s. ¢l…tainein (alítainein); E.: s.
¢lit»mwon (alit›mæn) (1)
¢lit»rioj (alit›rios), gr., Adj.: nhd. frevelhaft, sündhaft; E.: s. ¢l…tainein (alítainein)
¢lithrièdhj (alitÐriædÐs), gr., Adj.: nhd. verderblich; E.: s. ¢lit»rioj (alist›rios), e•doj
(eidos)
¢lithrÒj (alitÐrós), gr., Adj.: nhd. frevelhaft, sündhaft; E.: s. ¢l…tainein (alítainein)
¢litrÒj (alitrós), gr., M.: nhd. Frevler; Hw.: s. ¢l…tainein (alítainein); E.: vgl. idg.
*leit- (1), V., verabscheuen, freveln, Pokorny 672
¥liy (álips), gr., Sb.?: nhd. Fels?; E.: s. idg. *leip- (1), V., beschmieren, kleben, Pokorny 670;
vgl. idg. *lei- (3), Adj., V., schleimig, klebrig, gleiten, glätten, streichen, Pokorny 662
¢lk£qein (alkáthein), gr., V.: nhd. abwehren; E.: s. idg. *alek-, *h2lek-, V., abschließen,
abwehren, schützen, Pokorny 32
¥lkar (álkar), gr., N.: nhd. Schutzwehr, Abwehr, Schutz, Hilfe; E.: s. idg. *alek-, *h2lek-, V.,
abschließen, abwehren, schützen, Pokorny 32
¢lk» (alk›), gr., F.: nhd. Abwehr, Schutz, Hilfe, Stärke, Kraft; E.: s. idg. *alek-, *h2lek-, V.,
abschließen, abwehren, schützen, Pokorny 32; L.: Frisk 1, 74
¥lkh (alkÐ), gr., F.: nhd. Elch; I.: Lw. germ. *algiz; E.: s. germ. *algi-, *algiz, st. M. (i),
Elch; idg. *el¨-, Sb., Hirsch, Pokorny 303; vgl. idg. *el- (1), Adj., rot, braun, Pokorny 302; L.:
Frisk 1, 75
¥lkimoj (álkimos), gr., Adj.: nhd. wehrhaft, stark; Hw.: s. ¢lk» (alk›); E.: s. idg. *alek-,
*h2lek-, V., abschließen, abwehren, schützen, Pokorny 32
”Alkippoj (Alkippos), gr., M.=PN: nhd. Alkippos; E.: s. †ppoj (híppos)
¢lkuÒnioj (alkyónius), gr., Adj.: nhd. zum Eisvogel gehörig; E.: s. ¢lkuèn (alkuæn)
¢lkuon…j (alkyonís), gr., F.: nhd. Eisvogel; E.: s. ¢lkuèn (alkuæn); L.: Frisk 1, 75
¢lkuèn (alkyæn), gr., F.: nhd. Eisvogel; E.: vgl. idg. *el- (1), Adj., rot, braun, Pokorny 302;
W.: lat. alcÐdo, F., Eisvogel; mhd. alz, sw. M., Eisvogel; L.: Frisk 1, 75
¢ll£ (allá), gr., Konj.: nhd. aber, sondern (Konj.), hingegen; E.: s. ¥lloj (állos)
¢ll£dhn (allágdÐn), gr., Adv.: nhd. abwechselnd; E.: s. ¢ll£ssein (allássein); L.: Frisk 1,
75
¢llag» (allag›), gr., F.: nhd. Vertauschung, Veränderung; Vw.: s. di- (di), ™n- (en), ™x(ex), met- (met), sun- (syn), Øp- (hyp); Hw.: s. ¢ll£ssein (allássein); E.: vgl. idg. *alØos,
*h2elØos, Adj., andere, Pokorny 25; s. idg. *al- (1), *ol-, Adv., darüberhinaus, Pokorny 24;
L.: Frisk 1, 75
¢ll£gion (allágion), gr., N.: nhd. Veränderung, Wechsel; E.: s. ¢ll£ssein (allássein); L.:
Frisk 1, 75
45
¥llagma (állagma), gr., N.: nhd. Austausch, Preis; E.: s. ¢ll£ssein (allássein); L.: Frisk 1,
75
¢llaktikÒj (allaktikós), gr., Adj.: nhd. zum Austausch gehörig; E.: s. ¢ll£ssein
(allássein); L.: Frisk 1, 75
¥llaxij (állaxis), gr., F.: nhd. Austausch, Tauschhandel; E.: s. ¢ll£ssein (allássein); L.:
Frisk 1, 75
¢ll©j (allas), gr., M.: nhd. Wurst; E.: Herkunft nicht sicher geklärt, vielleicht aus dem Osk.
*allæ zu idg. *õlu-, *õlo-, Sb., bittere Pflanze?, Pokorny 33; L.: Pokorny 33, Frisk 1, 75
¢ll£ssein (allássein), ¢ll£ttein (alláttein), gr., V.: nhd. anders machen, verändern,
wechseln, vertauschen; Vw.: s. ¢p- (ap), di- (di), ™n- (en), ™x- (ex), kat- (kat), met(met), par- (par), sun- (syn), sundi-* (syndi), Øp- (hyp); E.: s. idg. *alØos, *h2elØos, Adj.,
andere, Pokorny 25; vgl. idg. *al- (1), *ol-, Adv., darüberhinaus, Pokorny 24; L.: Frisk 1, 75
¢ll£ttein (alláttein), gr., V.: Vw.: s. ¢ll£ssein (allássein)
¤llesqai (hállesthai), gr., V.: nhd. springen, hüpfen; Vw.: s. ™f- (eph), kaq- (kath), katef(kateph); E.: idg. *sel- (4), V., springen, Pokorny 899; L.: Frisk 1, 76
¢llhgor…a (allÐgoría), gr., F.: nhd. »Anderssagen« (N.); E.: s. ¥lloj (állos), ¢gor£
(agorá); W.: lat. allÐgoria, F., Allegorie; ahd. alligoria 1, Sb., Allegorie; nhd. Allegorie, F.,
Allegorie, sinnbildliche Darstellung, Duden 1, 104; L.: Kluge s. u. Allegorie
¢llhgorizein (allÐgorizein), gr., V.: nhd. in Allegorien reden; E.: s. ¢llhgor…a
(allÐgoría)
¢llhgorikÒj (allÐgorikós), gr., Adj.: nhd. allegorisch; E.: s. ¢llhgor…a (allÐgoría)
¢llhgorikîj (allÐgorikæs), gr., Adv.: nhd. allegorisch; E.: s. ¢llhgor…a (allÐgoría)
¥llhktoj (állÐktos), gr., Adj.: Vw.: s. ¥lhktoj (álÐktos)
¢ll»lwn (all›læn), gr., Adv.: nhd. einander, gegenseitig; E.: s. ¥lloj (állos)
¥llhn (állÐn), gr., Adv.: nhd. anderswohin; E.: s. ¥lloj (állos)
¥llix (állix), gr., F.: nhd. Oberkleid für Männer, Reisemantel; E.: ?; W.: lat. alicula, F.,
»Reisemäntellein«, Zipfelmantel; L.: Frisk 1, 76
¢llodapÒj (allodapós), gr., Adj.: nhd. aus einer anderen Gegend stammend, fremd; E.: s.
¥lloj (állos); L.: Frisk 1, 76
¥lloqen (állothen), gr., Adv.: nhd. anderswoher; E.: s. ¥lloj (állos)
¥lloqi (állothi), gr., Adv.: nhd. anderswo; E.: s. ¥lloj (állos)
¢llo‹oj (alloios), gr., Adj.: nhd. andersartig, anders beschaffen (Adj.), verschieden; E.: s.
¥lloj (állos); L.: Frisk 1, 76
¢lloioàn (alloiðn), gr., V.: nhd. verändern, umgestalten, verwandeln; E.: s. ¢llo‹oj
(alloios), ¥lloj (állos); L.: Frisk 1, 76
¢lloièdhj (alloiædÐs), gr., Adj.: nhd. von fremdem Aussehen seiend; E.: s. ¢llo‹oj
(alloios), e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 76
¢llo…wma (alloíæma), gr., N.: nhd. Veränderung; E.: s. ¢llo‹oj (alloios), ¥lloj (állos);
L.: Frisk 1, 76
¢llo…wsij (alloíæsis), gr., F.: nhd. Veränderung; E.: s. ¢llo‹oj (alloios), ¥lloj (állos); L.:
Frisk 1, 76
¢lloiwtikÒj (alloiætikós), gr., Adj.: nhd. verändernd; E.: s. ¢llo‹oj (alloios), ¥lloj
(állos); W.: mlat. alliæticus, Adj., verändernd, Verdauung bewirkend
¥lloj (állos), a•loj (ailos), gr., Adj., Pron.: nhd. andere; E.: idg. *alØos, *h2elØos, Adj.,
andere, Pokorny 25; s. idg. *al- (1), *ol-, Adv., darüberhinaus, Pokorny 24; W.: nhd. allo-,
Präf., allo..., fremd, anders; L.: Frisk 1, 76, Kluge s. u. allo¥llose (állose), gr., Adv.: nhd. anderswohin; E.: s. ¥lloj (állos)
¥llote (állote), gr., Adv.: nhd. ein andermal, vormals, später; E.: s. ¥lloj (állos)
46
¢llÒtrioj (allótrios), gr., Adj.: nhd. einem andern gehörig, fremd, ausländisch, feindlich;
Hw.: s. ¥lloj (állos); E.: s. idg. *alØos, *h2elØos, Adj., andere, Pokorny 25; vgl. idg. *al- (1),
*ol-, Adv., darüberhinaus, Pokorny 24; W.: s. nhd. Allotria, N., Allotria, Unfug; L.: Kluge s.
u. Allotria
¢llÒfuloj (allóphylos), gr., Adj.: nhd. anderen Stammes seiend, ausländisch, fremd; E.: s.
¥lloj (állos), fàlon (phylon); W.: lat. alloph‘lus, Adj., anderen Stammes seiend, ausländisch,
fremd
¥lma (álma), gr., N.: nhd. Hain; E.: s. idg. *al- (2), *h2el-, V., wachsen (V.) (1), nähren,
Pokorny 26
¤lma (hálma), gr., N.: nhd. Sprung; Hw.: s. ¤llesqai (hállesthai); E.: s. idg. *sel- (4), V.,
springen, Pokorny 899; W.: nhd. Halma, N., Halma; L.: Frisk 1, 76, Kluge s. u. Halma
¡lma…a (halmaía), gr., F.: nhd. Meerwasser, Salzigkeit, Schärfe; E.: s. ¤lj (háls); L.: Frisk
1, 78
¡lmeÚein (almeúein), gr., V.: nhd. pökeln, einpökeln; E.: s. ¤lmh (hálmÐ); L.: Frisk 1, 78
¤lmh (hálmÐ), gr., F.: nhd. Meerwasser, Salzigkeit, Schärfe; Hw.: s. ¤lj (háls); E.: vgl. idg.
*sal- (1), *sald-, N., Salz, Pokorny 878; idg. *sÐ-, *sý-, V., sich setzen, herausträufeln, Kluge
s. u. Salz; L.: Frisk 1, 78
¡lmur…j (halmyrís), gr., F.: nhd. salziger Boden, salzige Flüssigkeit; E.: s. ¡lmurÒj
(almyrós), e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 78
¡lmurÒj (almyrós), gr., Adj.: nhd. salzig, bitter, scharf; E.: s. ¤lmh (hálmÐ); L.: Frisk 1, 78
¡lmurèdhj (halmyrædÐs), gr., Adj.: nhd. salzig; E.: s. ¡lmurÒj (almyrós), e•doj (eidos);
L.: Frisk 1, 78
¢lo©n (aloan), ¢loi©n (aloian), gr., V.: nhd. dreschen, zerschlagen (V.), schlagen; Vw.: s.
kat- (kat); E.: s. ¢lw» (alæ›); L.: Frisk 1, 82
¢loge‹n (alogein), gr., V.: nhd. nicht in Rechnung setzen, nicht beachten; Vw.: s. kata(kata); E.: s. ¢- (a), lÒgoj (lógos)
¢log…a (alogía), gr., F.: nhd. Nichtbeachtung, Gleichgültigkeit; E.: s. ¢- (a), lÒgoj (lógos);
W.: lat. alogia, F., Unvernunft, Unverstand
¥logoj (álogos), gr., Adj.: nhd. sprachlos, unvernünftig; E.: s. ¢- (a), lÒgoj (lógos); W.: lat.
alogus, Adj., unvernünftig, irrational
¢lÒh (alóÐ), gr., F.: nhd. Aloe; E.: Lehnwort aus dem orientalischen Raum, vgl. hebr.
ahõlÆm; W.: lat. aloÐ, F., Aloe; ahd. aloe 5, F.?, N.?, Aloe; mhd. õlæe, st. N., Aloe; nhd.
Aloe, F., Aloe, bittere tropische Pflanze, Duden 1, 109; R.: ¢lÒh ox…nhj (alóÐ oxínÐs),
gr., Sb.: nhd. säuerliche Aloe; W.: ahd. alahsan, st. M. (a?, i?), Alsem, Wermut; nhd.
(ält.-dial.) Alsem, M., Alsem, DW 1, 259; R.: ¢lÒh ox…nhj (alóÐ oxínÐs), gr., Sb.: nhd.
säuerliche Aloe; W.: lat. aloxinum, N., Wermut, Wermutwein; W.: ahd. alahsan, st. M. (a?,
i?), Alsem, Wermut; nhd. (ält.-dial.) Alsem, M., Alsem, DW 1, 259; L.: Frisk 1, 77, Kluge s.
u. Aloe, Alsem
¢lohsmÒj (aloÐsmós), gr., M.: nhd. Dreschen; E.: s. ¢lo©n (aloan); L.: Frisk 1, 82
¢loht»r (aloÐt›r), gr., M.: nhd. Drescher; E.: s. ¢lo©n (aloan); L.: Frisk 1, 82
¢loht»j (aloÐt›s), gr., M.: nhd. Drescher; E.: s. ¢lo©n (aloan); L.: Frisk 1, 82
¢loi©n (aloian), gr., V.: Vw.: s. ¢lo©n (aloan)
¢lo…thj (aloítÐs), gr. (äol.), M.: nhd. Rächer; E.: s. idg. *leit- (1), V., verabscheuen,
freveln, Pokorny 672
¢loitÒj (aloitós), gr., M.: nhd. Frevler; E.: s. idg. *leit- (1), V., verabscheuen, freveln,
Pokorny 672
¢loif©n (aloiphan), gr., V.: nhd. mit Pech beschmieren; E.: s. ¢loif» (aloiph›); L.: Frisk 1,
68
47
¢loife‹on (aloipheion), gr., N.: nhd. Salbungszimmer; E.: s. ¢loif» (aloiph›); L.: Frisk 1,
68
¢loif» (aloiph›), gr., F.: nhd. Fett, Schweinefett, Öl, Salbe; E.: s. idg. *leip- (1), V.,
beschmieren, kleben, Pokorny 670; vgl. idg. *lei- (3), Adj., V., schleimig, klebrig, gleiten,
glätten, streichen, Pokorny 662; L.: Frisk 1, 68
¢lok…zein (alokízein), gr., V.: nhd. Furchen ziehen; E.: s. ¥lox (álox); L.: Frisk 1, 77
¥lox (álox), gr., F.: nhd. Furche; E.: s. idg. *øelk- (1), V., ziehen, Pokorny 1145; vgl. idg.
*øel- (8), V., Sb., reißen, rauben, verwunden, töten, Wunde, Verderben, Blut, Leiche,
Pokorny 1144; L.: Frisk 1, 77
¡losÚdnh (halos‹dnÐ), gr., F., F.=PN: nhd. Meerestochter, Meereswoge (Beiname); E.: s.
idg. *sal- (1), *sald-, N., Salz, Pokorny 878; idg. *sÐ-, *sý-, V., sich setzen, herausträufeln,
Kluge s. u. Salz; idg. *udros, M., Wassertier, Pokorny 79; idg. *aøe-, *aø- (9), V., benetzen,
befeuchten, fließen, Pokorny 78
¥locoj (álochos), gr., F.: nhd. Gattin, Bettgenossin; E.: vgl. idg. *legh-, V., sich legen,
liegen, Pokorny 658
¢lpalšoj (alpaléos), gr., Adj.: nhd. erwünscht, reizend; E.: vgl. idg. *øel- (2), *ølei-, *ølÐi-,
*ølÐ-, V., wollen (V.), wählen, Pokorny 1137; idg. *aø- (7), *aøÐ-, *aøÐi-, V., gern haben,
verlangen, begünstigen, Pokorny 77
”Alpeij (Alpeis), gr., F. Pl.: nhd. Alpen; E.: gall. Herkunft?; vgl. idg. *albhos, Adj., weiß,
Pokorny 30?
¤lj (háls), gr., F., M.: nhd. Meer, Salz; E.: s. idg. *sal- (1), *sald-, N., Salz, Pokorny 878; vgl.
idg. *sÐ-, *sý-, V., sich setzen, herausträufeln, Kluge s. u. Salz; L.: Frisk 1, 78
¤lsij (hálsis), gr., F.: nhd. Springen; Hw.: s. ¤llesqai (hállesthai); E.: s. idg. *sel- (4), V.,
springen, Pokorny 899; L.: Frisk 1, 76
¥lsoj (álsos), gr., M.: nhd. heiliger Hain; E.: s. idg. *al- (2), *h2el-, V., wachsen (V.) (1),
nähren, Pokorny 26; L.: Frisk 1, 76
¡lsèdhj (halsædÐs), gr., Adj.: nhd. zum Hain gehörig; E.: s. ¥lsoj (álsos), e•doj (eidos);
L.: Frisk 1, 79
¡lt»r (halt›r), gr., M.: nhd. Sprunggewicht; E.: s. ¤llesqai (hállesthai)
¡ltikÒj (haltikós), gr., Adj.: nhd. im Springen geschickt; E.: s. ¤llesqai (hállesthai)
”Altij (Altis), gr., F.: nhd. Altis (dem Zeus geweihter Hein in Olympia); E.: vgl. idg.
*al- (2), *h2el-, V., wachsen (V.) (1), nähren, Pokorny 26
¢lÚein (al‹ein), gr., V.: nhd. sich in aufgeregter Weise bewegen, sich in unbehaglicher
Stimmung befinden, betrübt sein (V.), verlegen sein (V.); E.: idg. *alu-, *aleu, V.,
umherschweifen, Pokorny 27; s. idg. *Àl- (3), V., umherschweifen, irren, irr sein (V.),
Pokorny 27; W.: lat. alðcinõrÆ, V., gedankenlos reden, gedankenlos handeln; W.: s. lat.
alðcita, F., Mücke, Schnake; L.: Frisk 1, 80
¢lÚkh (al‹kÐ), gr., F.: nhd. Unruhe, Beängstigung, Angst; Hw.: s. ¢lÚein (al‹ein); E.: s.
idg. *alu-, *aleu, V., umherschweifen, Pokorny 27; vgl. idg. *Àl- (3), V., umherschweifen,
irren, irr sein (V.), Pokorny 27; L.: Frisk 1, 80
¡luk…j (halykís), gr., F.: nhd. Salzquelle, Salzlache; E.: s. ¤lj (háls)
¡lukÒj (halykós), gr., Adj.: nhd. salzig; E.: s. ¤lj (háls); L.: Frisk 1, 79
¡lukrÒj (halykrós), gr., Adj.: nhd. warm; Hw.: s. ¢lša (aléa) (1); E.: vgl. idg. *søel- (2), V.,
schwelen, brennen, Pokorny 1045
¢luktopšdh (alyktopédÐ), gr., F.: nhd. unzerreißbare Bande (N. Pl.), unzerreißbares Band
(N.), unentwirrbare Bande (N. Pl.); E.: s. ¢- (a); s. idg. *leu•-, V., brechen, Pokorny 686; L.:
Frisk 1, 80
¥lupoj (álypos), gr., Adj.: nhd. ohne Leid seiend, kummerlos; E.: s. ¢- (a), lÚph (l‹pÐ)
48
¥luj (álys), gr., F.: nhd. Untätigkeit, Müßiggang, Langeweile; E.: s. idg. *Àl- (3), V.,
umherschweifen, irren, irr sein (V.), Pokorny 27; L.: Frisk 1, 80
“Aluj (Hálys), gr., M.=FlN: nhd. Halys (Salzfluss); Hw.: s. ¤lj (háls); E.: s. idg. *sal- (1),
*sald-, N., Salz, Pokorny 878; vgl. idg. *sÐ-, *sý-, V., sich setzen, herausträufeln, Kluge s. u.
Salz
¡lushdÒn (halysÐdón), gr., Adv.: nhd. in Ketten; E.: s. ¤lusij (hálysis); L.: Frisk 1, 80
¥lusij (álysis), gr., Sb.: nhd. Angst; E.: vgl. idg. *Àl- (3), V., umherschweifen, irren, irr sein
(V.), Pokorny 27
¤lusij (hálysis), gr., F.: nhd. Kette (F.) (1), Fessel (F.) (1); E.: vgl. idg. *øel- (7), *øelý-,
*ølÐ-, V., drehen, winden, wälzen, Pokorny 1140; L.: Frisk 1, 80
¡lus…dion (halysídion), gr., N.: nhd. kleine Kette, Kettchen; E.: s. ¤lusij (hálysis); L.:
Frisk 1, 80
¡lusidwtÒj (halysidætós), gr., Adj.: nhd. aus Ketten bestehend; E.: s. ¤lusij (hálysis); L.:
Frisk 1, 80
¡lÚsion (hal‹sion), gr., N.: nhd. kleine Kette, Kettchen; E.: s. ¤lusij (hálysis); L.: Frisk 1,
80
¢lusk£zein (alyskázein), gr., V.: nhd. vermeiden, fliehen; Hw.: s. ¢lšesqai (aléesthai);
E.: s. idg. *Àl- (3), V., umherschweifen, irren, irr sein (V.), Pokorny 27
¢lÚskein (al‹skein), gr., V.: nhd. entkommen (V.), ausweichen, vermeiden, sich entziehen;
Vw.: s. Øp- (hyp); Hw.: s. ¢lšesqai (aléesthai); E.: s. idg. *Àl- (3), V., umherschweifen,
irren, irre sein (V.), Pokorny 27; L.: Frisk 1, 80
¥lusij (álysis), gr., F.: nhd. Angst, Unruhe; E.: s. ¢lÚein (al‹ein); L.: Frisk 1, 80
¢lusmÒj (alysmós), gr., M.: nhd. Angst, Unruhe; E.: s. ¢lÚein (al‹ein); L.: Frisk 1, 80
¢lÚssein (al‹ssein), gr., V.: nhd. sich in aufgeregter Weise bewegen, sich in unbehaglicher
Stimmung befinden, betrübt sein (V.), verlegen sein (V.); Hw.: s. ¢lÚein (al‹ein); E.: idg.
*alu-, *aleu, V., umherschweifen, Pokorny 27; s. idg. *Àl- (3), V., umherschweifen, irren, irr
sein (V.), Pokorny 27
¥lusson (álysson), gr., N.: nhd. ein Pflanzenname; E.: s. lÚssa (l‹ssa); L.: Frisk 1, 80
¥lfa (álpha), gr., N.: nhd. Alpha; I.: Lw. hebr.-phöniz. õleph; E.: s. hebr.-phöniz. õleph; W.:
mhd. alfa, Sb., Alpha; nhd. Alpha, N, Alpha; L.: Frisk 1, 81
¢lf£bhtoj (alphábÐtos), gr., M., F.: nhd. Alphabet; E.: s. ¥lfa (álpha), bÁta (bÐta); W.:
lat. alphabÐtum, N., Alphabet; mhd. alphabÐt, st. N., Alphabet; nhd. Alphabet, N., Alphabet;
L.: Kluge s. u. Alphabet
¢lf£nein (alphánein), gr., V.: nhd. erwerben, tragen, einbringen; E.: idg. *algÝh-, V., Sb.,
verdienen, Gegenwert, Pokorny 32; L.: Frisk 1, 81
¢lfe‹n (alphein), gr., V.: nhd. erwerben, tragen, einbringen; E.: idg. *algÝh-, V., Sb.,
verdienen, Gegenwert, Pokorny 32
'AlfeiÒj (Alpheiós), gr., M.=FlN: nhd. Alpheius (Fluss); E.: s. idg. *albhos, Adj., weiß,
Pokorny 30; vgl. idg. *al- (6), *alæu-, *alýu-, Adj., weiß, glänzend, Pokorny 29
¢lfes…boioj (alphesíboios), gr., V.: nhd. Rinder einbringend; E.: s. ¢lfe‹n (alphein),
boàj (bðs)
¢lf» (alph›), gr., F.: nhd. Erwerb; E.: idg. *algÝh-, V., Sb., verdienen, Gegenwert, Pokorny
32; L.: Frisk 1, 81
¥lfhsij (álphÐsis›s), gr., F.: nhd. Erwerb; E.: s. ¢lf£nein (alphánein); L.: Frisk 1, 80
¢lfhst»j (alphÐst›s), gr., Adj.: nhd. erwerbsam, arbeitsam; E.: s. ¢lf£nein (alphánein)
¥lfi (álphi), gr., N.: nhd. Gerstengraupe, Gerstenmehl; Hw.: s. ¥lfiton (álphiton); E.: idg.
*albhi-, Sb., Gerste, Pokorny 29; vgl. idg. *al- (6), *alæu-, *alýu-, Adj., weiß, glänzend,
Pokorny 29; L.: Frisk 1, 81
49
¥lfiton (álphiton), gr., N.: nhd. Gerstengraupe, Gerstenmehl; Hw.: s. ¥lfi (álphi); E.: idg.
*albhi-, Sb., Gerste, Pokorny 29; vgl. idg. *al- (6), *alæu-, *alýu-, Adj., weiß, glänzend,
Pokorny 29
¢lfÒj (alphós), gr., M.: nhd. weißer Hautausschlag; E.: s. idg. *albhos, Adj., weiß, Pokorny
30; vgl. idg. *al- (6), *alæu-, *alýu-, Adj., weiß, glänzend, Pokorny 29; L.: Frisk 1, 81
¢lfèdhj (alphædÐs), gr., Adj.: nhd. leprös; E.: s. ¢lfÒj (alphós), e•doj (eidos); L.: Frisk 1,
81
¢lweinÒj (alæeinós), gr., Adj.: nhd. zur Tenne gehörig; E.: s. ¢lw» (alæ›); L.: Frisk 1, 82
¢lweÚj (alæeús), gr., M.: nhd. Landwirt, Bauer (M.) (1); E.: s. ¢lw» (alæ›); L.: Frisk 1, 82
¢lw» (alæ›), gr., F.: nhd. feuchte Niederung, Nutzland, Saatfeld, Tenne; E.: s. idg. *leu- (2),
V., schneiden, trennen, lösen, Pokorny 681; L.: Frisk 1, 82
¢lèioj (alæios), gr., Adj.: nhd. zur Tenne gehörig; E.: s. ¢lw» (alæ›); L.: Frisk 1, 82
¢lwn…a (alænía), gr., F.: nhd. Tenne; E.: s. ¢lw» (alæ›); L.: Frisk 1, 82
¢lwn…zein (alænízein), gr., V.: nhd. auf der Tenne arbeiten; E.: s. ¢lw» (alæ›); L.: Frisk
1, 82
¢lwpek…a (alæpekía), gr., F.: nhd. Fuchsräude?; E.: s. ¢lwp»x (alæp›x)
¢lwpškion (alæpékion), gr., N.: nhd. kleiner Fuchs, Füchslein; E.: s. ¢lwp»x (alæp›x);
L.: Frisk 1, 83
¢lwpek…j (alæpekís), gr., F.: nhd. Fuchsrebe; E.: s. ¢lwp»x (alæp›x)
¢lwpškouroj (alæpékuros), gr., F.: nhd. Fuchsschwanz (eine Grasart)?; E.: s. ¢lwp»x
(alæp›x)
¢lwp»x (alæp›x), gr., F.: nhd. Fuchs (M.) (1); Vw.: s. chn- (chÐn); Hw.: s. ¢lwpÒj
(alæpós); E.: s. idg. *ø¢p-, *lup-, M., Wolf (M.) (1), Pokorny 1179; L.: Frisk 1, 83
aÙlwp…aj (aulæpías), gr., M.: nhd. eine Thunfischart; E.: Herkunft unklar?; W.: mlat.
alæpias, M., eine Thunfischart
¢lwpÒj (alæpós), gr., F.?: nhd. Fuchs (M.) (1); Hw.: s. ¢lwp»x (alæp›x); E.: s. idg. *ø¢p-,
*lup-, M., Wolf (M.) (1), Pokorny 1179
¤lwj (hálæs), gr., F.: nhd. Tenne; E.: s. idg. *leu- (2), V., schneiden, trennen, lösen, Pokorny
681
¤lwma (hálæma), gr., N.: nhd. Aufwand; E.: s. ¡l…skesqai (halískesthai); L.: Frisk 1, 74
¡lèsimoj (halæsimos), gr., Adj.: nhd. einnehmbar, fasslich; E.: s. ¡l…skesqai
(halískesthai); L.: Frisk 1, 74
¤lwsij (hálæsis), gr., F.: nhd. Gefangennahme, Eroberung; E.: s. ¡l…skesqai
(halískesthai); L.: Frisk 1, 74
¡lwtÒj (halætós), gr., Adj.: nhd. gefangen; Hw.: s. ¡l…skesqai (halískesthai); E.: vgl. idg.
*øel- (8), V., Sb., reißen, rauben, verwunden, töten, Wunde, Verderben, Blut, Leiche,
Pokorny 1144
¤ma (háma), ¡m© (hama), gr., Adv., Präp.: nhd. zusammen, gemeinschaftlich, zugleich,
gleichkommend; E.: s. idg. *sem- (2), Num. Kard., Adv., Präp., eins, ein, zusammen, samt,
Pokorny 902; L.: Frisk 1, 83
¡m© (hama), gr., Adv., Präp.: Vw.: s. ¤ma (háma)
¡madru£j (hamadryás), gr., F.: nhd. eine Baumnymphe; E.: s. DrÚaj (Dr‹as)
¡mazak£ran (hamazakáran), gr., V.: nhd. Krieg führen, kämpfen; E.: vgl. idg. *ma•h-, V.,
kämpfen, Pokorny 697
'AmazÒnej (Amazónes), gr., F. Pl.: nhd. Amazonen; E.: Herkunft unbekannt; W.: lat.
Amõzæn, F., Amazone; mhd. amazæne, F., Amazone; nhd. Amazone, F., Amazone; L.: Kluge
s. u. Amazone
50
'Amazèn (Amazæn), gr., M.: nhd. Krieger; E.: über äol. Vermittlung Lehnwort aus einem
iran. Volksnamen *ha-mazan-, M., Krieger; vgl. idg. *ma•h-, V., kämpfen, Pokorny 697; L.:
Frisk 1, 83
¢maq»j (amath›s), gr., Adj.: nhd. unwissend, ungelehrt, unerfahren; E.: s. ¢- (a),
manq£nein (manthánein)
¢maq…a (amathía), gr., F.: nhd. Unwissenheit, Unkenntnis; E.: s. ¢maq»j (amath›s)
¢maq‹tij (amathitis), gr., Adj.: nhd. im Sand lebend; E.: s. ¥maqoj (ámathos); L.: Frisk 1,
84
¥maqoj (ámathos), gr., F.: nhd. Sand, Staub, Düne; E.: vgl. idg. *bhes- (1), V., abreiben,
zerreiben, ausstreuen, Pokorny 145; L.: Frisk 1, 84
¢maqÚnein (amath‹nein), gr., V.: nhd. zu Sand machen, in Asche legen, vertilgen; E.: s.
¥maqoj (ámathos); L.: Frisk 1, 84
¢maqèdhj (amathædÐs), gr., Adj.: nhd. sandig; E.: s. ¥maqoj (ámathos), e•doj (eidos);
L.: Frisk 1, 84
¢m£kij (amákis), gr. (kret.), Adv.: nhd. einmal; E.: vgl. idg. *sem- (2), Num. Kard., Adv.,
Präp., eins, ein, zusammen, samt, Pokorny 902
¢maldÚnein (amald‹nein), gr., V.: nhd. vernichten, zerstören; E.: s. idg. *meld-, *mled-,
V., Adj., schlagen, mahlen, zermalmen, weich, Pokorny 718; vgl. idg. *mel- (1), *smel-,
*melý-, *mlÐ-, *melH-, V., schlagen, mahlen, zermalmen, Pokorny 716; L.: Frisk 1, 84
¥malla (ámalla), ¥milla (ámilla), gr., F.: nhd. Garbe (F.) (1); E.: vgl. idg. *sem- (1), V.,
schöpfen (V.) (1), gießen, Pokorny 901; L.: Frisk 1, 85
¢malleÚein (amalleúein), gr., V.: nhd. Garben binden; E.: s. ¥malla (ámalla); L.: Frisk 1,
85
¢mallodet»r (amallodet›r), gr., M.: nhd. Garbenbinder; E.: s. ¥malla (ámalla), de‹n
(dein)
¢malÒj (amalós), gr., Adj.: nhd. schwach, zart; E.: s. idg. *mel- (1), *smel-, *melý-, *mlÐ-,
*melH-, V., schlagen, mahlen, zermalmen, Pokorny 716; L.: Frisk 1, 85
¢m£maxuj (amámaxys), gr., F.: nhd. an zwei Pfählen hochgezogene Weinrebe; E.:
Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 85
¡mamhl…j (hamamÐlís), gr., F.: nhd. eine Baumart, Mispel?; E.: Herkunft ungeklärt; L.:
Frisk 1, 85
¢m©n (aman) (1), gr., V.: nhd. schneiden, mähen, ernten; E.: s. idg. *met-, V., mähen,
Pokorny 703; vgl. idg. *mÐ- (2), V., mähen, Pokorny 703; L.: Frisk 1, 88
*¢m©n (aman) (2), gr., V.: nhd. graben, scharren; Vw.: s. di- (di), ™x- (ex); E.: idg.
*ØÀm-, *Øem-, *Øem-, *Øæm-, V., graben, Pokorny 502
¤maxa (hámaxa), gr., F.: nhd. vierrädriger Lastwagen, Wagen (M.); E.: s. idg. *a•es-, *a¨s-,
Sb., Drehpunkt, Achse, Achsel, Pokorny 6; vgl. idg. *a•-, *h2e•-, *h2a•-, *h2o•-, V.,
treiben, schwingen, bewegen, Pokorny 4; L.: Frisk 1, 85
¡maxeÚein (hamaxeúein), gr., V.: nhd. fahren, fuhrwerken; E.: s. ¤maxa (hámaxa)
¡maxeÚj (hamaxeús), gr., M.: nhd. Kutscher, Zugtier; E.: s. ¤maxa (hámaxa); L.: Frisk 1,
85
¡max»rhj (hamax›rÐs), gr., Adj.: nhd. an den Wagen gefügt, zum Wagen gehörig; E.: s.
¤maxa (hámaxa); L.: Frisk 1, 86
¡maxia‹oj (hamaxiaios), gr., Adj.: nhd. einen Frachtwagen füllend, wagenlastschwer; E.: s.
¤maxa (hámaxa); L.: Frisk 1, 85
¡maxikÒj (hamaxikós), gr., Adj.: nhd. zum Wagen gehörig; E.: s. ¤maxa (hámaxa); L.:
Frisk 1, 85
¡m£xion (hamáxion), gr., N.: nhd. kleiner Wagen, Wägelchen; E.: s. ¤maxa (hámaxa); L.:
Frisk 1, 85
51
¡max…j (hamaxís), gr., F.: nhd. kleiner Wagen, Wägelchen; E.: s. ¤maxa (hámaxa); L.:
Frisk 1, 85
¡maxitÒj (hamaxitós), gr., Adj.: nhd. für Wagen fahrbar; E.: s. ¤maxa (hámaxa), „šnai
(iénai)
¡maxourgÒj (hamaxurgós), gr., M.: nhd. Stellmacher, Wagenmacher, Wagner; E.: s.
¤maxa (hámaxa),. œrgon (érgon); W.: mlat. hamaxðrgus, M., Stellmacher, Wagenmacher,
Wagner
«mar (amar), gr., N.: Vw.: s. Ãmar (Ðmar)
¢m£ra (amára), gr., F.?: nhd. Graben (M.), Kanal, Furche; E.: s. idg. *ØÀm-, *Øem-,
*Øem-, *Øæm-, V., graben, Pokorny 502; L.: Frisk 1, 86
¢mar£kinoj (amarákinos), gr., Adj.: nhd. aus Majoran gemacht; E.: s. ¢m£rakon
(amárakon); L.: Frisk 1, 86
¢m£rakon (amárakon), gr., N.: nhd. Majoran; E.: kulturelles Wanderwort; vgl. ai. maruva,
s. Frisk 1, 86; W.: lat. amõracum, N., Majoran; mhd. majeron, majoran, M., Majoran; nhd.
Majoran, M., Majoran; L.: Frisk 1, 86, Kluge s. u. Majoran
¢m£rantoj (amárantos), gr., Adj.: nhd. unverwelklich, ewig; E.: s. ¢- (a), mara…nein
(maraínein)
¢mareÚein (amareúein), gr., V.: nhd. bewässern; E.: vgl. idg. *ØÀm-, *Øem-, *Øem-,
*Øæm-, V., graben, Pokorny 502
¡mart£nein (hamartánein), gr., V.: nhd. verfehlen, nicht treffen, daneben treffen, verlieren,
abschweifen; Vw.: s. di- (di), ™x- (ex), pro- (pro), sunex- (synex); E.: vgl. idg. *smer-,
*mer-, V., gedenken, sich erinnern, sorgen, versorgen, zögern, Pokorny 969?; L.: Frisk 1, 87
¡mart£j (hamartás), gr., F.: nhd. Fehler, Vergehen, Sünde; E.: s. ¡mart£nein
(hamartánein); L.: Frisk 1, 87
¡mart» (hamart›), gr., Adv.: nhd. gleichzeitig, zugleich; E.: vgl. idg. *¥t-, *art-, Adj.,
zusammengefügt, Pokorny 56; idg. *ar- (1), *h2er-, V., fügen, passen, Pokorny 55; L.: Frisk 1,
87
¡m£rthma (hamártÐma), gr., N.: nhd. Fehler, Vergehen, Sünde; Vw.: s. di- (di); E.: s.
¡mart£nein (hamartánein); L.: Frisk 1, 87
¡mart…a (hamartía), gr., F.: nhd. Fehler, Vergehen, Sünde, Irrtum; E.: s. ¡mart£nein
(hamartánein); L.: Frisk 1, 87
¡m£rtion (hamártion), gr., N.: nhd. Fehler, Vergehen, Sünde; E.: s. ¡mart£nein
(hamartánein)
¡martoep»j (hamartoep›s) (1), gr., Adj.: nhd. verkehrt redend; E.: s. ¡mart£nein
(hamartánein), œpoj (épos)
¡martoep»j (hamartoep›s) (2), gr., M.: nhd. Fehlredner; E.: s. ¡mart£nein
(hamartánein), œpoj (épos)
¢m£rturoj (amártyros), gr., Adj.: nhd. unbezeugt; E.: s. ¢- (a), m£rtuj (mártys)
¡martwl» (hamartæl›), gr., F.: nhd. Fehler, Vergehen, Sünde, Irrtum; E.: s. ¡mart£nein
(hamartánein); L.: Frisk 1, 87
¡martwl…a (hamartælía), gr., F.: nhd. Fehler, Vergehen, Sünde, Irrtum; E.: s.
¡mart£nein (hamartánein); L.: Frisk 1, 87
¡martwlÒj (hamartælós) (1), gr., Adj.: nhd. sündig; E.: s. ¡mart£nein (hamartánein)
¡martwlÒj (hamartælós) (2), gr., M.: nhd. Sünder; E.: s. ¡mart£nein (hamartánein)
¢marug» (amaryg›), gr., F.: nhd. schnelle Bewegung, Glanz, Funkeln; E.: vgl. idg.
*mer- (2), V., flimmern, funkeln, Pokorny 733; L.: Frisk 1, 87
¢m£rugma (amárygma), ¢m£rucma (amárychma), gr., N.: nhd. Schimmern, Funkeln;
E.: s. ¢marÚssein (amar‹ssein); L.: Frisk 1, 87
52
¢m£rugx (amárynx), gr., Sb.: nhd. Schimmern, Funkeln; E.: s. ¢marÚssein
(amar‹ssein); L.: Frisk 1, 87
¢marÚssein (amar‹ssein), gr., V.: nhd. flimmern lassen, funkeln lassen; E.: vgl. idg.
*mer- (2), V., flimmern, funkeln, Pokorny 733; L.: Frisk 1, 87
¢m£rucma (amárychma), gr. (äol.), N.: Vw.: s. ¢m£rugma (amárygma)
¢m©sqai (amasthai), gr., V.: nhd. sammeln; E.: s. idg. *sem- (1), V., schöpfen (V.) (1),
gießen, Pokorny 901; L.: Frisk 1, 88
¢m£tij (amátis), gr. (tarent.), Adv.: nhd. einmal; E.: vgl. idg. *sem- (2), Num. Kard., Adv.,
Präp., eins, ein, zusammen, samt, Pokorny 902
¢maur…a (amauría), gr., F.: nhd. Dunst, dichter Nebel; E.: s. ¢maurÒj (amaurós); L.:
Frisk 1, 88
¢maur…skein (amaurískein), gr., V.: nhd. verdunkeln, entkräften, schwächen; E.: s.
¢maurÒj (amaurós); L.: Frisk 1, 88
¢mauroàn (amaurun), gr., V.: nhd. verdunkeln, entkräften, schwächen; E.: s. idg. *mauro-,
Adj., matt, schwach, dunkel, Pokorny 701; L.: Frisk 1, 88
¢maurÒj (amaurós), gr., Adj.: nhd. schwach scheinend, undeutlich, dunkel; E.: s. idg.
*mauro-, Adj., matt, schwach, dunkel, Pokorny 701; L.: Frisk 1, 88
¢maurÒthj (amaurótÐs), gr., F.: nhd. Undeutlichkeit; E.: s. ¢maurÒj (amaurós); L.:
Frisk 1, 88
¢maÚrwma (amaúma), gr., N.: nhd. Verdunkelung, Trübung; E.: s. ¢mauroàn
(amaurun); L.: Frisk 1, 88
¢maÚrwsij (amaúræsis), gr., F.: nhd. Verdunkelung, Trübung; E.: s. ¢mauroàn
(amaurun); L.: Frisk 1, 88
¥mbix (ámbix), gr., F.: nhd. Destillierhelm; E.: unklar, Frisk 1, 89; W.: lat. ambix, F.,
Destillierhelm, Blasenhut; L.: Frisk 1, 89
¢mbl…skein (amblískein), gr., V.: nhd. eine Fehlgeburt tun lassen; E.: vgl. idg. *mel- (2),
V., trügen, verfehlen, Pokorny 719; L.: Frisk 1, 89
¢mbloàn (amblun), gr., V.: nhd. eine Fehlgeburt tun lassen; E.: vgl. idg. *mel- (2), V.,
trügen, verfehlen, Pokorny 719; L.: Frisk 1, 89
¢mblugènioj (amblygænios), gr., Adj.: nhd. stumpfwinkelig; E.: s. ¢mblÚj (ambl‹s),
gwn…a (gænía)
¢mblÚnein (ambl‹nein), gr., V.: nhd. abstumpfen, schwächen; Vw.: s. kat- (kat); E.: s.
¢mblÚj (ambl‹s); L.: Frisk 1, 89
¥mblunsij (ámblynsis), gr., F.: nhd. Schwächen (N.); E.: s. ¢mblÚnein (ambl‹nein),
¢mblÚj (ambl‹s); L.: Frisk 1, 89
¢mblunt»r (amblynt›r), gr., F.: nhd. Schwächer; E.: s. ¢mblÚnein (ambl‹nein),
¢mblÚj (ambl‹s); L.: Frisk 1, 89
¢mbluntikÒj (amblyntikós), gr., Adj.: nhd. Schwäche verursachend; E.: s. ¢mblÚnein
(ambl‹nein), ¢mblÚj (ambl‹s); L.: Frisk 1, 89
¢mblÚj (ambl‹s), gr., Adj.: nhd. kraftlos, schwach, stumpf; E.: vgl. idg. *mel- (1), *smel-,
*melý-, *mlÐ-, *melH-, V., schlagen, mahlen, zermalmen, Pokorny 716; L.: Frisk 1, 89
¢mblÚthj (ambl‹tÐs), gr., F.: nhd. Stumpfsinn, Trägheit, Verzagtheit; E.: s. ¢mblÚj
(ambl‹s); L.: Frisk 1, 89
¢mbluwp…a (amblyæpía), gr., F.: nhd. Kurzsichtigkeit, Blödsichtigkeit; E.: s. ¢mblÚj
(ambl‹s), Ôpwpa (ópæpa)
¢mbluèssein (amblyæssein), ¢mbluèttein (amblyættein), gr., V.: nhd. kurzsichtig sein
(V.), schwachsichtig sein (V.), blödsichtig sein (V.); E.: s. ¢mblÚj (ambl‹s); L.: Frisk 1, 89
¢mbluèttein (amblyættein), gr. (att.), V.: Vw.: s. ¢mbluèssein (amblyæssein)
53
¥mblwma (ámblæma), gr., N.: nhd. Fehlgeburt, Abtreibung; E.: s. ¢mbloàn (amblun)
¥mblwsij (ámblæsis), gr., F.: nhd. Fehlgeburt, Abtreibung; E.: s. ¢mbloàn (amblun)
¢mblwsmÒj (amblæsmós), gr., M.: nhd. Fehlgeburt, Abtreibung; E.: s. ¢mbloàn
(amblun)
¢mbol£dhn (amboládÐn), gr., Adj.: nhd. aufwallend; E.: s. ¢nab£llein (anabállein)
¢mbros…a (ambrosía), gr., F.: nhd. Ambrosia, Götterspeise; E.: s. ¥mbrotoj (ámbrotos);
W.: lat. ambrosia, F., Ambrosia, Götterspeise, Göttertrank; nhd. Ambrosia, F., Ambrosia,
Götternahrung; L.: Kluge s. u. Ambrosia
¢mbrÒsioj (ambrósios), gr., Adj.: nhd. zu den Unsterblichen gehörig; E.: s. ¢- (a), brotÒj
(brotós)
¥mbrotoj (ámbrotos), gr., Adj.: nhd. unsterblich, von den Göttern stammend; E.: s. ¢- (a),
brotÒj (brotós)
¥mbwn (ámbæn), gr., M.: nhd. Gefäßrand, ein erhöhter Gegenstand, ein ansteigender
Gegenstand; E.: Herkunft unklar; W.: mlat. ambo, Sb., Kanzel, Lesepult; L.: Frisk 1, 90
¢mšgartoj (amégartos), gr., Adj.: nhd. nicht beneidenswert, leidig, unglücklich; E.: s. ¢(a), mega…rein (megaírein); L.: Frisk 2, 188
¢mšqustoj (améthystos), gr., F.: nhd. Amethyst; E.: aus dem arabischen jamsitun; W.:
amethystus, F., Amethyst; afrz. améthyste, M., Amethyst; mhd. ametiste, amatist, M.,
Amethyst; nhd. Amethyst, M., Amethyst; L.: Frisk 1, 90, Walde/Hofmann 1, 38, Kluge s. u.
Amethyst
¢me…bein (ameíbein), gr., V.: nhd. wechseln, umtauschen, abwechseln, erwidern; Vw.: s.
di- (di), ™x- (ex), par- (par); E.: idg. *meigÝ-?, V., wechseln, tauschen, wandern, Pokorny
713; s. idg. *mei- (2), V., Adj., Sb., wechseln, tauschen, täuschen, gemeinsam, Leistung,
Pokorny 709; L.: Frisk 1, 90
¢me…besqai (ameíbesthai), gr., V.: nhd. erwidern; E.: s. ¢me…bein (ameíbein)
¢me…bwn (ameíbæn), gr., M.: nhd. Dachsparren; E.: s. ¢me…bein (ameíbein)
¢me…nwn (ameínæn), gr., Adj. (Komp.): nhd. bessere, tüchtigere, tapferere; Hw.: s.
me‹on (meion); E.: s. ¢- (a), *me…nwn (meínæn); L.: Frisk 1, 91
¢me…rein (ameírein), gr., V.: nhd. berauben; Hw.: ¢mšrdein (amérdein); E.: s. idg.
*merd-, V., reiben, rauben, packen, Pokorny 736; vgl. idg. *mer- (5), *merý-, V., reiben,
packen, rauben, Pokorny 735; Son.: gebildet von der Aoristform ¢mšrsai (amérsai) von
¢mšrdein (amérdein); L.: Frisk 1, 91
¥meiyij (ámeipsis), gr., F.: nhd. Vertauschung, Veränderung; E.: s. ¢me…bein
(ameíbein)
¢mšlgein (amélgein), gr., V.: nhd. melken, saugen; Vw.: s. ™n- (en); E.: idg. *mÁl•-,
*melý•-?, V., abstreifen, wischen, melken, Pokorny 722; L.: Frisk 1, 91
¢mšleia (améleia), gr., F.: nhd. Sorglosigkeit, Unachtsamkeit, Nachlässigkeit; E.: s.
¢mel»j (amel›s)
¢mele‹n (amelein), gr., V.: nhd. sorglos sein (V.), unbekümmert sein (V.), nachlässig sein
(V.), vernachlässigen; Vw.: s. ™x- (ex), kat- (kat); E.: s. ¢mel»j (amel›s)
¢mel»j (amel›s), gr., Adj.: nhd. sorglos, unbekümmert, nachlässig; E.: s. ¢- (a), mšlein
(mélein)
¢melht… (amelÐtí), gr., Adv.: nhd. sorglos; E.: s. ¢mel»j (amel›s)
¢melkt»r (amelkt›r), gr., Sb.: nhd. Melkeimer; Hw.: s. ¢mšlgein (amélgein); E.: s. idg.
*mÁl•-, *melý•-?, V., abstreifen, wischen, melken, Pokorny 722
¢melx…nh (amelxínÐ), gr., F.: nhd. eine Pflanze; E.: s. ¢mšlgein (amélgein); L.: Frisk 1,
91
¥melxij (ámelxis), gr., F.: nhd. Melken; E.: s. ¢mšlgein (amélgein); L.: Frisk 1, 91
54
¥menai (ámenai), gr., V.: nhd. sättigen, sich sättigen, satt werden; E.: idg. *sõ-, *sý-, Adj.,
V., satt, sättigen, Pokorny 876; L.: Frisk 1, 91
¢menhnÒj (amenÐnós), gr., Adj.: nhd. kraftlos, schwach; E.: Herkunft unklar?; L.: Frisk 1,
91
¢mšra (améra), gr. (dor.), F.: Vw.: s. ¹mšra (hÐméra)
¢mšrgein (amérgein), gr., V.: nhd. abpflücken, abstreifen; E.: *mer•- (1), V., abstreifen,
abwischen, Pokorny 738; L.: Frisk 1, 91
¢mšrdein (amérdein), gr., V.: nhd. berauben; E.: idg. *merd-, V., reiben, rauben, packen,
Pokorny 736; s. idg. *mer- (5), *merý-, V., reiben, packen, rauben, Pokorny 735; L.: Frisk 1,
92
¢mšrimnoj (amérimnos), gr., Adj.: nhd. unbeachtet, vernachlässigt, sorglos,
unbekümmert; E.: s. ¢- (a), mšrimna (mérimna)
¢merfšj (amerphés), gr., Sb.: nhd. Hässlichkeit; E.: s. morf» (morph›)
¢met£boloj (ametábolos), gr., Adj.: nhd. unveränderlich; E.: s. ¢- (a), met£ (metá),
bÒloj (bólos)
¥metoj (ámetos), gr., M.: nhd. Mähen, Ernten, Ernte, Ertrag; E.: s. idg. *mÐ- (2), V.,
mähen, Pokorny 703
¥metroj (ámetros), gr., Adj.: nhd. unermesslich, zahllos; E.: s. ¢- (a), mštron (métron)
¢meÚsasqai (ameúsasthai), gr., V.: nhd. vorankommen, übertreffen; E.: vgl. idg.
*meu- (2), *meøý-, V., fortschieben, bewegen, Pokorny 743; L.: Frisk 1, 92
¥mh (ámÐ) (1), gr., F.: nhd. Schaufel, Hacke (F.) (2); E.: s. idg. *ØÀm-, *Øem-, *Øem-,
*Øæm-, V., graben, Pokorny 502
¥mh (ámÐ) (2), gr., F.: nhd. Wassereimer; E.: s. idg. *sem- (1), V., schöpfen (V.) (1),
gießen, Pokorny 901; W.: lat. hama, ama, F., Eimer, Feuereimer; mnd. õme, F., Hohlmaß für
Wein; an. ama (1), sw. F. (n), große Tonne; W.: lat. hama, ama, F., Eimer, Feuereimer; mhd.
õme, æme, F., N., ein Flüssigkeitsmaß; nhd. Ohm, M., N., Ohm, ein Flüssigkeitsmaß; L.:
Frisk 1, 88, Kluge s. u. Ohm
¢mÁ (amÐ), gr., Adv.: Vw.: s. ¡mÁ (hamÐ)
¡mÁ (hamÐ), ¢mÁ (amÐ), gr., Adv.: nhd. gewissermaßen, irgendwie; E.: s. idg. *sem- (2),
Num. Kard., Adv., Präp., eins, ein, zusammen, samt, Pokorny 902
¢mhn (amÐn), gr., Interj.: nhd. fürwahr, wahrlich, es geschehe also; I.: Lw. hebr. 'amÐn; E.:
s. hebr. 'amÐn, Interj., wahrlich, es geschehe; W.: nhd. õmÐn, Interj. (indeklinabel), es
geschehe, es sei; ahd. amen 17, Interj., amen; mhd. õmen, Interj., amen; nhd. amen, Adv.,
amen, Duden 1, 117; W.: got. amen, Interj., amen; L.: Kluge s. u. Amen
¥mhj (ámÐs), gr., M.: nhd. ein Kuchen; E.: Herkunft unbekannt; L.: Frisk 1, 92
¢mht»r (amÐt›r), gr., M.: nhd. Schnitter; E.: s. ¢m©n (aman) (1); L.: Frisk 1, 88
¢mht»rion (amÐt›rion), gr., N.: nhd. Sichel; E.: s. ¢m©n (aman) (1); L.: Frisk 1, 88
¥mhtoj (ámÐtos), gr., M.: nhd. Ernte, Ertrag; E.: s. ¢m©n (aman) (1); L.: Frisk 1, 88
¢mhtr…j (amÐtrís), gr., F.: nhd. Schnitterin; E.: s. ¢m©n (aman) (1); L.: Frisk 1, 88
¢m»twr (am›tær), gr., Adj.: nhd. ohne Mutter seiend, mutterlos, unmütterlich; E.: s. ¢- (a),
m»thr (m›tÐs)
¢m»canoj (am›chanos), gr., Adj.: nhd. ratlos, schwierig, unmöglich; E.: ¢- (a), mhcan»
(mÐchan›)
¢m…a (amía), gr., F.: nhd. Art Thunfisch; Hw.: s. ¢m…aj (amías); E.: Herkunft unklar; L.:
Frisk 1, 93
¢m…aj (amías), gr., M.: nhd. Art Thunfisch; Hw.: s. ¢m…a (amías); E.: Herkunft unklar,
Frisk 1, 93; W.: s. lat. amiõs, F., Thunfisch; L.: Frisk 1, 93
¢m…antoj (amíantos), gr., Adj.: nhd. unbefleckt, rein; E.: s. ¢- (a), ma…nein (maínein);
W.: s. lat. amiantus, M., Amiant, Bergflachs, Erdflachs
55
¥milla (ámilla), gr., F.: Vw.: s. ¥malla (ámalla)
¤milla (hámilla), gr., F.: nhd. Wettkampf, Kampf, Wettstreit; Hw.: s. ¤ma (háma); E.: vgl.
idg. *sem- (2), Num. Kard., Adv., Präp., eins, ein, zusammen, samt, Pokorny 902; L.: Frisk 1,
93
¡mill©sqai (hamillasthai), gr., F.: nhd. wettkämpfen, sich eifrig bemühen; E.: s. ¤milla
(hámilla); L.: Frisk 1, 93
¡millht»r (hamillÐt›r), gr., Adj.: nhd. wettrennend; E.: s. ¡mill©sqai (hamillasthai),
¤milla (hámilla); L.: Frisk 1, 93
¡millht»rioj (hamillÐt›rios), gr., Adj.: nhd. zum Wettkampf gehörend; E.: s. ¡mill©sqai
(hamillasthai), ¤milla (hámilla); L.: Frisk 1, 93
¢m…mhtoj (amímÐtos), gr., Adj.: nhd. unnachahmlich; E.: s. ¢- (a), mimeisqai
(mimeisthai)
¢m…j (amís), gr., F.: nhd. Nachen, Nachttopf; E.: s. idg. *sem- (1), V., schöpfen (V.) (1),
gießen, Pokorny 901
¥mitroj (ámitros), gr., Adj.: nhd. ohne Gürtel seiend; E.: s. ¢- (a), m…tra (mítra); L.:
Frisk 2, 246
¢micqalÒessan (amichthalóessan), gr., Adj.: nhd. nebelig; Hw.: s. Ñm…clh (omíchlÐ);
E.: vgl. idg. *meigh-, V., Adj., flimmern, blinzeln, dunkel, Pokorny 712
¤mma (hámma), gr., N.: nhd. Schlinge, Knoten, Band (N.); E.: s. ¤ptein (háptein); L.:
Frisk 1, 127
¢mm£j (ammás), gr., F.: nhd. Mutter (F.) (1); E.: idg. *amma, *ama, *amÂ, F., Mutter (F.)
(1), Pokorny 36
¥mmi (ámmi), gr., N.: nhd. Kümmelart; E.: ?; W.: ae. ameos, Sb., Ammi
¢mm…a (ammía), gr., F.: nhd. Mutter (F.) (1); E.: idg. *amma, *ama, *amÂ, F., Mutter (F.)
(1), Pokorny 36
¢mm…thj (ammítÐs), gr., M.: nhd. Sandstein; E.: s. ¥mmoj (ámmos); L.: Frisk 1, 93
¢mm‹tij (ammitis), gr., F.: nhd. Sandstein; E.: s. ¥mmoj (ámmos); L.: Frisk 1, 93
¥mmoroj (ámmoros), gr., Adj.: nhd. unteilhaftig, unglücklich; E.: vgl. idg. *smer-, *mer-,
V., gedenken, sich erinnern, sorgen, versorgen, zögern, Pokorny 969
¥mmoj (ámmos), gr., F.: nhd. Sand, Staub; E.: vgl. idg. *bhes- (1), V., abreiben, zerreiben,
ausstreuen, Pokorny 145; L.: Frisk 1, 93
¢mmocws…a (ammochæsía), gr., F.: nhd. Sandbad; E.: s. ¥mmoj (ámmos), cîsij
(chæsis); W.: lat. ammochosia, F., Sandbad
¢mmèdhj (ammædÐs), gr., Adj.: nhd. sandartig; E.: s. ¥mmoj (ámmos), e•doj (eidos);
L.: Frisk 1, 93
”Ammwn (—mmæn), gr., M.=PN: nhd. Ammon; E.: aus dem Ägyptischen; W.: lat.
Ammæn, M.=PN: nhd. Ammon; W.: gr. 'AmmwniakÒn ¤laj (Ammæniakón hálas), gr.,
N.: nhd. Steinsalz; lat. sõl ammæniacum, N., ammonisches Salz; s. nhd. Ammoniak, M.,
Ammoniak; L.: Kluge s. u. Ammoniak
¢mna‹oj (amnaios), gr., Adj.: nhd. aus Lammfell gemacht, aus Lamm gemacht; E.: s.
¢mnÒj (amnós); L.: Frisk 1, 93
¢mne‹oj (amneios), gr., Adj.: nhd. aus Lammfell gemacht, aus Lamm gemacht; E.: s.
¢mnÒj (amnós); L.: Frisk 1, 93
¥mnestoj (ámnestos), gr., Adj.: nhd. ohne Erinnerung seiend; E.: s. ¢- (a), mimneskein
(mimneskein)
¢mn» (amn›), gr., F.: nhd. Lamm, weibliches Lamm; E.: s. idg. *agÝhnos, Sb., Lamm,
Pokorny 9; L.: Frisk 1, 93
56
¢mnhst…a (amnÐstía), gr., F.: nhd. Vergessen, Vergesslichkeit, Amnestie; E.: s.
¥mnestoj (ámnestos); W.: lat. amnÐstia, F., Vergessen, Vergeben, Amnestie; nhd.
Amnestie, F., Amnestie, Begnadigung; L.: Kluge s. u. Amnestie
¢mn…on (amníon), gr., N.: nhd. Gefäß zum Auffangen des Blutes der geschlachteten Tiere,
Opferschale; E.: vgl. idg. *sem- (1), V., schöpfen (V.) (1), gießen, Pokorny 901; L.: Frisk 1,
93
¢mnÒj (amnós), gr., M.: nhd. Lamm, männliches Lamm; E.: idg. *agÝhnos, Sb., Lamm,
Pokorny 9; L.: Frisk 1, 93
¢mÒqein (amóthein), ¡mÒqein (hamóthein), gr., Adv.: nhd. irgendwoher; Hw.: s. *¡mÒj
(hamós); E.: s. idg. *sem- (2), Num. Kard., Adv., Präp., eins, ein, zusammen, samt, Pokorny
902
¡mÒqein (hamóthein), gr. (att.), Adv.: Vw.: s. ¢mÒqein (amóthein)
¡mÒqi (hamóthi), gr., Adv.: nhd. zusammen; E.: vgl. idg. *sem- (2), *s£-, Num. Kard., Adv.,
Präp., eins, ein, zusammen, samt, Pokorny 902
¢moib£dioj (amoibádios), gr., Adj.: nhd. abwechselnd; E.: s. ¢moib» (amoib›); L.: Frisk
1, 90
¢moiba‹oj (amoibaios), gr., Adj.: nhd. abwechselnd; E.: s. ¢moib» (amoib›); W.: lat.
amoebaeus, Adj., abwechselnd; L.: Frisk 1, 90
¢moib» (amoib›), gr., F.: nhd. Wechsel, Veränderung, Umtausch, Antwort; Hw.: s.
¢me…bein (ameíbein); E.: s. idg. *meigÝ-?, V., wechseln, tauschen, wandern, Pokorny
713; vgl. idg. *mei- (2), V., Adj., Sb., wechseln, tauschen, täuschen, gemeinsam, Leistung,
Pokorny 709; W.: s. nhd. Amöbe, F., Amöbe, Einzeller, Wechseltierchen; L.: Frisk 1, 90,
Kluge s. u. Amöbe
¢moibhd…j (amoibÐdís), gr., Adv.: nhd. abwechselnd, wechselnd, wechselweise; E.: s.
¢me…bein (ameíbein)
¢moibÒj (amoibós), gr., Adj.: nhd. wechselnd; Hw.: s. ¢me…bein (ameíbein); E.: s. idg.
*meigÝ-?, V., wechseln, tauschen, wandern, Pokorny 713; vgl. idg. *mei- (2), V., Adj., Sb.,
wechseln, tauschen, täuschen, gemeinsam, Leistung, Pokorny 709
¢molgeÚj (amolgeús), gr., M.: nhd. Melkeimer; Hw.: s. ¢mšlgein (amélgein); E.: s. idg.
*mÁl•-, *melý•-?, V., abstreifen, wischen, melken, Pokorny 722; L.: Frisk 1, 91
¢mÒlgion (amólgion), gr., N.: nhd. Milcheimer; E.: s. ¢mšlgein (amélgein); L.: Frisk 1,
91
¢mÒluntoj (amólyntos), gr., Adj.: nhd. schmutzfrei; E.: s. ¢- (a), molÚnein (mol‹nein);
W.: mlat. amolyntus, Adj., schmutzfrei
¢morbe‹n (amorbein), gr., V.: nhd. begleiten; E.: s. ¢morbÒj (amorbós) (2); L.: Frisk 1,
94
¢morbeÚein (amorbeúein), gr., V.: nhd. begleiten; E.: s. ¢morbÒj (amorbós) (2); L.:
Frisk 1, 94
¢morbÒj (amorbós) (1), gr., Adj.: nhd. dunkel; E.: s. idg. *merýgÝ-, *mergÝ-, V., Adj.,
flimmern, verdunkeln, dunkel, Pokorny 734; vgl. idg. *mer- (2), V., flimmern, funkeln,
Pokorny 733
¢morbÒj (amorbós) (2), gr., M.: nhd. Begleiter, Hirte; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1,
94
¢mÒrgh (amórgÐ), gr., F.: nhd. Masse der ausgepressten Oliven; Hw.: s. ¢mšrgein
(amérgein); E.: s. idg. *mer•- (1), V., abstreifen, abwischen, Pokorny 738; W.: lat. amurca,
amurga, F., Art Ölschaum der Oliven; L.: Frisk 1, 91
¢morgÒj (amorgós) (1), gr., Adj.: nhd. ausdrückend; Hw.: s. ¢mšrgein (amérgein); E.: s.
idg. *mer•- (1), V., abstreifen, abwischen, Pokorny 738
57
¢morgÒj (amorgós) (2), gr., M.: nhd. Masse der ausgepressten Oliven; Hw.: s. ¢mšrgein
(amérgein); E.: s. idg. *mer•- (1), V., abstreifen, abwischen, Pokorny 738; L.: Frisk 1, 92
*¡mÒj (hamós), gr., Adv.: nhd. irgend ein; Vw.: s. oàd- (oud); Hw.: s. ¢mÒqein
(amóthein); E.: s. idg. *sem- (2), Num. Kard., Adv., Präp., eins, ein, zusammen, samt,
Pokorny 902; L.: Frisk 1, 95
¥moton (ámoton), gr., Adv.: nhd. unaufhörlich, unermüdlich; E.: s. ¢- (a); s. idg. *mæ-,
*molo-, V., Sb., streben, wollen (V.), sich mühen, Mut, Pokorny 746; vgl. idg. *mÐ- (5),
*mæ-, *mý-, V., Sb., streben, wollen (V.), sich mühen, Mut, Pokorny 704; L.: Frisk 1, 95
¥motoj (ámotos), gr., Adj.: nhd. unermüdlich, unablässig; E.: s. ¢- (a); s. idg. *mæ-,
*molo-, V., Sb., streben, wollen (V.), sich mühen, Mut, Pokorny 746; vgl. idg. *mÐ- (5),
*mæ-, *mý-, V., Sb., streben, wollen (V.), sich mühen, Mut, Pokorny 704; L.: Frisk 1, 95
¢mous…a (amusía), gr., F.: nhd. Mangel an Bildung; E.: s. ¢- (a), Moàsa (Musa)
¥mousoj (ámusos), gr., Adj.: nhd. den Musen feind, ungebildet; E.: s. ¢- (a), Moàsa
(Musa)
¢mousèteroj (amðsæterós), gr., M.: nhd. den Musen Fremder?; E.: s. ¢mous…a
(amusía); W.: mlat. amðsaeterus, M., den Musen Fremder
¢mpelikÒj (ampelikós), gr., Adj.: nhd. vom Weinstock stammend; E.: s. ¥mpeloj
(ámpelos); L.: Frisk 1, 95
¢mpšlinoj (ampélinos), gr., Adj.: nhd. vom Weinstock stammend; E.: s. ¥mpeloj
(ámpelos); L.: Frisk 1, 95
¢mpšlioj (ampélios), gr., Adj.: nhd. vom Weinstock stammend; E.: s. ¥mpeloj (ámpelos);
L.: Frisk 1, 95
¢mpel‹tij (ampelitis), gr., F.: nhd. Weinbau; E.: s. ¥mpeloj (ámpelos); W.: lat.
ampelÆtis, F., Art Erdpech
¢mpelÒeij (ampelóeis), gr., Adj.: nhd. rebenreich; E.: s. ¥mpeloj (ámpelos); L.: Frisk 1,
95
¥mpeloj (ámpelos), gr., F.: nhd. Weinstock, Weinrebe; Vw.: s. Ñrq- (orth); E.: wohl ein
mediterranes Kulturwort; L.: Frisk 1, 95
¢mpelèn (ampelæn), gr., M.: nhd. Weinberg; E.: s. ¥mpeloj (ámpelos); L.: Frisk 1, 95
¢mpelwn…dion (ampelænídion), gr., N.: nhd. kleiner Weinberg; E.: s. ¢mpelèn
(ampelæn), ¥mpeloj (ámpelos); L.: Frisk 1, 95
¢mplak…a (amplakía), gr., F.: nhd. Vergehen; E.: s. ¢mplak…skein (amplakískein); L.:
Frisk 1, 95
¢mplak…skein (amplakískein), gr., V.: nhd. fehlen, sich verfehlen, verlieren; E.:
Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1, 95
¢mpnàsqai (ampnysthai), gr., V.: nhd. wieder zum Bewusstsein kommen; E.: s. pneàma
(pneuma), pne‹n (pnein)
¢mpreÚein (ampreúein), gr., V.: nhd. mit einer Zugleine ziehen, schleppen; E.: s.
¢mprÒn (amprón); L.: Frisk 1, 96
¢mprÒn (amprón), gr., N.: nhd. Zugleine; E.: technisches Fremdwort unbekannter
Herkunft; L.: Frisk 1, 96
¢mpuk£zein (ampykázein), gr., V.: nhd. mit einem Stirnband aufbinden; E.: s. ¥mpux
(ámpyx); L.: Frisk 1, 96
¥mpux (ámpyx), gr., M.: nhd. Stirnband, metallenes Stirnband der Frauen, Metallenes
Stirnband der Pferde; E.: s. idg. *pu¨- (2), V., drängen, umschließen, Pokorny 849; L.: Frisk 1,
96
¥mpwtij (ámpætis), gr., F.: nhd. Ebbe; E.: s. ¢nap…nein (anapínein); L.: Frisk 1, 96
¢mugdalša (amygdaléa), gr., F.: nhd. Mandelbaum; E.: s. ¢mugd£lh (amygdálÐ); L.:
Frisk 1, 96
58
¢mugd£lh (amygdálÐ), gr., F.: nhd. Mandel; E.: Lehnwort unbekannten Ursprungs; W.:
lat. amygdala, amiddula, F., Mandel; rom. *amendla, *amendola, F., Mandel; afrz. almande,
Sb., Mandel; an. alemandel, M., Mandel; W.: lat. amygdala, amiddula, F., Mandel; rom.
*amendla, *amendola, F., Mandel; afrz. almande, Sb., Mandel; me. almande, Sb., Mandel; an.
almandr, st. M. (a), Mandel; W.: lat. amygdala, amiddula, F., Mandel; s. ae. magdalatréo, st.
N. (wa), Mandelbaum; W.: lat. amygdala, amiddula, F., Mandel; as. mandala* 1, st. F. (æ),
sw. F. (n), Mandel; W.: lat. amygdala, amiddula, F., Mandel; ahd. mandala 13, sw. F. (n),
Mandel; mhd. mandel, st. F., st. M., Mandel; nhd. Mandel, M., F., Mandel, DW 12, 1535; L.:
Frisk 1, 96, Kluge s. u. Mandel
¢mugd£linoj (amygdálinos), gr., Adj.: nhd. aus Mandeln bereitet; E.: s. ¢mugd£lh
(amygdálÐ); L.: Frisk 1, 96
¢mugd£lioj (amygdálios), gr., Adj.: nhd. mandelförmig; E.: s. ¢mugd£lh (amygdálÐ);
L.: Frisk 1, 96
¢mugdal…j (amygdalís), gr., F.: nhd. Mandel; E.: s. ¢mugd£lh (amygdálÐ); L.: Frisk 1,
96
¢mugdal…thj (amygdalítÐs), gr., M.: nhd. Wolfsmilch; E.: s. ¢mugd£lh (amygdálÐ);
L.: Frisk 1, 96
¢mugdalÒeij (amygdalóeis), gr., Adj.: nhd. mandelförmig; E.: s. ¢mugd£lh
(amygdálÐ); L.: Frisk 1, 96
¢mÚgdalon (am‹gdalon), gr., N.: nhd. Mandel; E.: s. ¢mugd£lh (amygdálÐ)
¢mÚgdaloj (am‹gdalos), gr., M.: nhd. Mandel; E.: s. ¢mugd£lh (amygdálÐ); L.: Frisk 1,
96
¢mugdalèdhj (amygdalædÐs), gr., Adj.: nhd. mandelförmig; E.: s. ¢mugd£lh
(amygdálÐ), e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 96
¥mugma (ámygma), gr., N.: nhd. Zerraufen; E.: s. ¢mÚssein (am‹ssein); L.: Frisk 1, 98
¢mugmÒj (amygmós), gr., M.: nhd. Wunde; E.: s. ¢mÚssein (am‹ssein); L.: Frisk 1, 98
¥mudij (ámydis), gr. (äol.), Adj.: nhd. zusammen; E.: s. ¤ma (háma); L.: Frisk 1, 83
¢mudr»eij (amydr›eis), gr., Adj.: nhd. dunkel, schwer erkennbar; E.: s. ¢mudrÒj
(amydrós)
¢mudroàn (amydrðn), gr., V.: nhd. verdunkeln, dunkel machen, schwächen; E.: s.
¢mudrÒj (amydrós); L.: Frisk 1, 96
¢mudroàsqai (amydrðsthai), gr., V.: nhd. dunkel werden; E.: s. ¢mudrÒj (amydrós); L.:
Frisk 1, 96
¢mudrÒj (amydrós), gr., Adj.: nhd. dunkel, schwer erkennbar, undeutlich; E.: vgl. idg.
*mauro-, Adj., matt, schwach, dunkel, Pokorny 701?; L.: Frisk 1, 96
¢mudrÒthj (amydrótÐs), gr., Sb.: nhd. Undeutlichkeit, Schwäche; E.: s. ¢mudrÒj
(amydrós); L.: Frisk 1, 96
¢mul…on (amylíon), gr., N.: nhd. Kuchen, Stärke; E.: s. ¥muloj (ámylos); L.: Frisk 1, 97
¥mulon (ámylon) (1), gr., Adj.: nhd. nicht gemahlen; E.: s. ¢- (a), mÚlh (m‹lÐ)?
¥mulon (ámylon) (2), gr., N.: nhd. Stärke, Stärkemehl; E.: s. ¥mulon (ámylon) (1); W.:
lat. amulum, amollum, amylum (ält.), N., Kraftmehl, Amelmehl, Stärke; L.: Frisk 1, 97
¥muloj (ámylos), gr., M.: nhd. Kuchen; E.: s. ¥mulon (ámylon) (1)?; L.: Frisk 1, 97
¢mÚmwn (am‹mæn), gr., Adj.: nhd. tadellos, edel, herrlich; E.: s. ¢- (a), mîmoj
(mæmos); L.: Frisk 1, 97
¥muna (ámyna), gr., F.: nhd. Abwehr, Verteidigung; E.: s. ¢mÚnein (am‹nein); L.: Frisk
1, 97
¢mÚnein (am‹nein), gr., V.: nhd. abwehren, fernhalten, vergelten, helfen; Vw.: s. peri(peri); E.: vgl. idg. *meu- (2), *meøý-, V., fortschieben, bewegen, Pokorny 743; L.: Frisk 1,
97
59
¢mÚnesqai (am‹nesthai), gr., V.: nhd. sich wehren, sich verteidigen; Vw.: s. pro- (pro);
E.: s. ¢mÚnein (am‹nein)
¢munt»r (amynt›r), gr., M.: nhd. »Abwehrer«; E.: s. ¢mÚnein (am‹nein); W.: mlat.
amyntÐr, M., die nach vorn gekehrte Zacke des Hirschgeweihs
¢munt»rioj (amynt›rios), gr., Adj.: nhd. zur Abwehr geeignet; E.: s. ¢mÚnein
(am‹nein); L.: Frisk 1, 97
¢mÚnthj (am‹ntÐs), gr., M.: nhd. Verteidiger; E.: s. ¢mÚnein (am‹nein); L.: Frisk 1, 97
¢muntikÒj (amyntikós), gr., Adj.: nhd. zur Abwehr geeignet; E.: s. ¢mÚnein (am‹nein)
¢mÚntwr (am‹ntær), gr., M.: nhd. Abwehrer; E.: s. ¢mÚnein (am‹nein); L.: Frisk 1, 97
¥muxij (ámysis), gr., F.: nhd. Zerkratzen; E.: s. ¢mÚssein (am‹ssein); L.: Frisk 1, 98
¢mÚj (am‹s), gr., F.: nhd. Süßwasserschildkröte; E.: s. ™mÚj (em‹s); L.: Frisk 1, 97
¢mÚssein (am‹ssein), ¢mÚttein (am‹ttein), gr., V.: nhd. kratzen, zerkratzen, ritzen; Vw.:
s. kat- (kat); E.: idg. *meu¨-, V., kratzen, ritzen, Pokorny 745; L.: Frisk 1, 97
¢must… (amystí), gr., Adv.: nhd. in einem Zug; E.: s. ¢- (a), mue‹n (myein); L.: Frisk 2,
280
¥mustij (ámystis), gr., F.: nhd. starker in einem Zug getaner Trunk, Zechen (N.); E.: s. ¢(a), mue‹n (myein); W.: lat. amystis, F., Leeren des Bechers auf einen Zug, Heruntergießen
¢muscrÒj (amyschrós), gr., Adj.: nhd. unbefleckt, rein; E.: s. ¢- (a); vgl. idg. *meug- (2),
*meuk-, Adj., V., Sb., schlüpfrig, schleimig, gleiten, schlüpfen, Schleim, Pokorny 744; L.:
Frisk 1, 98
¢mÚttein (am‹ttein), gr., V.: Vw.: s. ¢mÚssein (am‹ssein)
¢muc» (amych›), gr., F.: nhd. Schramme, Verwundung, Riss; E.: s. idg. *meu¨-, V., kratzen,
ritzen, Pokorny 745; L.: Frisk 1, 97
¢mucmÒj (amychmós), gr., M.: nhd. Wunde; E.: s. ¢mÚssein (am‹ssein); L.: Frisk 1, 98
¢mucnÒj (amychnós), gr., Adj.: nhd. unbefleckt, rein; E.: s. ¢- (a); vgl. idg. *meug- (2),
*meuk-, Adj., V., Sb., schlüpfrig, schleimig, gleiten, schlüpfen, Schleim, Pokorny 744
¢mucrÒj (amychrós), gr., Adj.: nhd. unbefleckt, rein; E.: s. ¢- (a); vgl. idg. *meug- (2),
*meuk-, Adj., V., Sb., schlüpfrig, schleimig, gleiten, schlüpfen, Schleim, Pokorny 744
¢mucèdhj (amychædÐs), gr., Adj.: nhd. rissig, aufgesprungen; E.: s. ¢muc» (amych›),
e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 97
¢mf£dioj (amphádios), gr., Adj.: nhd. öffentlich, offenbar; E.: s. ¢nafa…nein
(anaphaínein)
¢mfadÒn (amphadón), gr., N.: nhd. Offenbares?; E.: s. ¢nafa…nein (anaphaínein)
¢mfas…h (amphasíÐ), gr., F.: nhd. Sprachlosigkeit; E.: Herkunft unklar?; L.: Frisk 1, 98
¢mfeÚein (ampheúein), gr., V.: nhd. ringsherum verbrennen, versengen, braten; E.: s.
¢mf… (amphi), eÞein (heúein)
¢mf»khj (amph›kÐs), gr., Adj.: nhd. zweischneidig, auf beiden Seiten scharf; E.: s. ¢mf…
(amphi); s. idg. *a¨es-, *a¨s-, Sb., Spitze, Ähre, Pokorny 21; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-,
*h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig, Stein, Pokorny 18
¢mfhmerinÒj (amphÐmerinós), gr., Adj.: nhd. einen Tag um den anderen eintretend; E.:
s. ¢mf… (amphí), Ãmar (Ðmar)
¢mf»n (amph›n), aÜfhn (aúphÐn), aÜfen (aúphen), gr., M.: nhd. Hals; E.: s. idg.
*an•hús, Adj., eng, Pokorny 42; vgl. idg. *an•h-, *h2en•h-, *h2an•h-, *h2em•h-, Adj., V.,
eng, einengen, schnüren, Pokorny 42; L.: Frisk 1, 98
¢mf»rhj (amph›rÐs) (1), gr., Adj.: nhd. ringsum eingefügt; E.: s. ¢mf… (amphi)
¢mf»rhj (amph›rÐs) (2), gr., Adj.: nhd. doppelrudrig; E.: s. ¢mf… (amphi); vgl. idg.
*erý- (1), *rÐ- (3), V., Sb., rudern, Ruder, Pokorny 338
60
¢mf… (amphí), gr., Adv., Präp.: nhd. auf beiden Seiten, ringsum, um, um ... herum; Vw.:
s. -£cein (áchein), -acu‹a (achyia), -bion (bion), -bioj (bios), -gu»eij (gy›eis), -guoj
(gyos), -d£knein (dáknein), -dumoj (dymos), -špein (épein), -q£lassoj
(thálassos), -qal»j (thal›s), -qhšatron (théatron), -kalÚptein (kal‹ptein), -k£rhnoj
(kárÐnos), -kar»j (kar›s), -ke£zein (keázein), -kl©n (klan), -klustoj (klystos), -kranoj
(kranos), -kt…onhj (ktíonÐs), -laf»j (laph›s), -laca…nein (lachaínein), -lšgein
(légein), -lektoj (lektos), -loge‹sqai (logeisthai), -log…a (logía), -logoj (logos), -lÚkh
(l‹kÐ), -makroj (makros), -m»khj (m›kÐs), -neik»j (neik›s), -ne…khtoj
(neíkÐtos), -noe‹n (noein), -p…ptein (píptein), -plektoj (plektos), -plhktoj
(plÐktos), -pl»x (pl›x), -poleÚein (poleúein), -pole‹n (polein), -poloj (polos), -rrep»j
(rrep›s), -stomoj (stomos), -teÚcein (teúchein); E.: idg. *ambhi, *£bhi, *h2¤bh-, *h2mbhi,
Präp., um herum, beiderseits, Pokorny 34; L.: Frisk 1, 98
¢mfi£zein (amphiázein), gr., V.: nhd. bekleiden, anziehen; E.: s. ¢mf… (amphí); L.: Frisk
1, 98
¢mf…asij (amphíasis), gr., F.: nhd. Bekleiden; E.: s. ¢mfi£zein (amphiázein); L.: Frisk
1, 98
¢mf…asma (amphíasma), gr., N.: nhd. Bekleiden; E.: s. ¢mfi£zein (amphiázein); L.:
Frisk 1, 98
¢mfiasmÒj (amphiasmós), gr., M.: nhd. Anzug; E.: s. ¢mfi£zein (amphiázein); L.: Frisk
1, 98
¢mfi£cein (amphiáchein), gr., V.: nhd. umjammern, ringsum schreien; E.: s. ¢mf…
(amphi); vgl. idg. *øÀg- (2)?, V., schreien, Pokorny 1110
¢mfiacu‹a (amphiachyia), gr., (Part.=)Adj.: nhd. zusammenschreiend; E.: s. ¢mfi£cein
(amphiáchein)
¢mfib£llein (amphibállein), gr., V.: nhd. herumwerfen, umtun, anlegen; E.: s. ¢mf…
(amphí), b£llein (bállein)
¢mf…bion (amphíbion), gr., N.: nhd. Amphibie; E.: s. ¢mf…bioj (amphíbios); W.: lat.
amphibion, N., Amphibie; nhd. Amphibie, F, Amphibie, Tier das sowohl im Wasser als auch
auf dem Land lebt; L.: Kluge s. u. Amphibie
¢mf…bioj (amphíbios), gr., Adj.: nhd. zwei Leben habend; E.: s. ¢mf… (amphi), b…oj
(bíos)
¢mfibol…a (amphibolía), gr., F.: nhd. doppelte Bedrängnis, Ungewissheit; E.: s. ¢mf…
(amphí), b£llein (bállein)
¢mf…boloj (amphíbolos), gr., Adj.: nhd. umgeworfen, zweideutig; E.: s. ¢mf… (amphí),
b£llein (bállein); W.: lat. amphibolus, Adj., doppelsinnig
¢mfigu»eij (amphigy›eis), gr., Adj.: nhd. auf beiden Seiten starkgliedrig (Beiname des
Hephaistos), gliedergewandt; E.: s. ¢mf… (amphi), gu‹on (gyion)
¢mf…guoj (amphígyos), gr., Adj.: nhd. auf beiden Seiten starkgliedrig, gliedergewandt; E.:
s. ¢mf… (amphi), gu‹on (gyion)
¢mfid£knein (amphidáknein), gr., V.: nhd. sich in etwas festbeißen; E.: s. ¢mf…
(amphi), d£knein (dáknein); L.: Frisk 1, 343
¢mf…doxoj (amphídoxos), gr., Adj.: nhd. zweifelnd, unentschieden; E.: s. ¢mf…
(amphí), dÒxa (dóxa); W.: lat. amphidoxus, Adj., zweideutig, doppelsinnig
¢mf…dumoj (amphídymos), gr., Adj.: nhd. zweifach, zwiefach, doppelt; E.: s. ¢mf…
(amphi), dÚo (d‹o)
¢mfišpein (amphiépein), gr., V.: nhd. beschäftigt sein um, besorgen; E.: s. ¢mfi- (amphi),
›pein (hépein)
61
¢mfiq£lassoj (amphithálassos), gr., Adj.: nhd. vom Meer umgeben (Adj.); E.: s.
¢mfi- (amphi), q£lassa (thálassa); L.: Frisk 1, 648
¢mfiqal»j (amphithal›s), gr., Adj.: nhd. umblüht, reich; E.: s. ¢mfi- (amphi), q£llein
(thállein); L.: Frisk 1, 649
¢mfiqhšatron (amphithéatron), gr., N.: nhd. Amphitheater; E.: s. ¢mf… (amphi),
qšatron (théatron); W.: lat. amphitheõtrum, N., Amphitheater; nhd. Amphitheater, N.,
Amphitheater; L.: Kluge s. u. Amphitheater
¢mfikalÚptein (amphikal‹ptein), gr., V.: nhd. umhüllen, aufnehmen; E.: s. ¢mf…
(amphí), kalÚptein (kal‹ptein)
¢mfik£rhnoj (amphikárÐnos), gr., Adj.: nhd. zweiköpfig, zweispitzig; E.: s. ¢mf…
(amphí), k£rhnon (kárÐnon)
¢mfikšazein (amphikéazein), gr., V.: nhd. rings abhauen; E.: s. ¢mf… (amphí), ke£zein
(keázein)
¢mfikar»j (amphikar›s), gr., Adj.: nhd. zweiköpfig, zweispitzig; E.: s. ¢mf… (amphí),
k£rhnon (kárÐnon)
¢mfikl©n (amphiklan), gr., V.: nhd. rings brechen, ganz entkräften; E.: s. ¢mf… (amphí),
kl©n (klan) (1)
¢mf…klustoj (amphíklystos), gr., Adj.: nhd. rings umflutet; E.: s. ¢mf… (amphí),
klÚzein (kl‹zein)
¢mf…komoj (amphíkomos), gr., Adj.: nhd. rings belaubt, dicht belaubt; E.: s. ¢mf…
(amphí), kÒmh (kómÐ)
¢mf…kranoj (amphíkranos), gr., Adj.: nhd. rings mit Köpfen versehen (Adj.); E.: s.
¢mf… (amphi), kr©n…on (kraníon)
¢mfikt…onhj (amphiktíonÐs), gr., M. Pl.: nhd. Herumwohnende; E.: s. ¢mf… (amphi),
kt…zein (ktízein)
¢mf…kurtoj (amphíkyrtos), gr., Adj.: nhd. auf beiden Seiten gekrümmt; E.: s. ¢mf…
(amphí), kurtÒj (kyrtós)
¢mfilaf»j (amphilaph›s), gr., Adj.: nhd. ausgedehnt, umfangreich, reichlich, umfassend,
groß; E.: s. ¢mf… (amphi); vgl. idg. *labh-, V., fassen, greifen, ergreifen, Pokorny 652
¢mfilaca…nein (amphilachaínein), gr., V.: nhd. umhacken; E.: s. ¢mf… (amphi),
laca…nein (lachaínein)
¢mfilšgein (amphilégein), gr., V.: nhd. in Wortwechsel sein (V.), streiten; E.: s. ¢mf…
(amphi), lšgein (légein) (1)
¢mf…lektoj (amphílektos), gr., Adj.: nhd. bestritten, streitig, bedenklich; E.: s.
¢mfilšgein (amphilégein)
¢mfiloge‹sqai (amphilogeisthai), gr., V.: nhd. streiten, hadern; E.: s. ¢mf…logoj
(amphílogos)
¢mfilog…a (amphilogía), gr., F.: nhd. Streit; E.: s. ¢mf…logoj (amphílogos)
¢mf…logoj (amphílogos), gr., Adj.: nhd. bestritten, streitig, zweifelhaft; E.: s.
¢mfilšgein (amphilégein)
¢mfilÚkh (amphil‹kÐ), gr., F.: nhd. Zwielicht, Morgendämmerung; E.: s. ¢mf… (amphi),
lÚcnoj (l‹chnos)
¢mf…makroj (amphímakros), gr., Adj.: nhd. vorn und hinten lang seiend; E.: s. ¢mf…
(amphí), makrÒj (makrós); W.: s. lat. amphimacrus, M., ein Versfuß
¢mfim»khj (amphim›kÐs), gr., Adj.: nhd. zweierlei Arten von Versmaß enthaltend; E.: s.
¢mf… (amphí), mÁkoj (mÐkos)
62
¢mfineik»j (amphineik›s), gr., Adj.: nhd. umstritten, umworben; E.: s. ¢mf… (amphi),
ne‹koj (neikos)
¢mfine…khtoj (amphineíkÐtos), gr., Adj.: nhd. umstritten, umworben; E.: s. ¢mf…
(amphi), ne‹koj (neikos)
¢mfinoe‹n (amphinoein), gr., V.: nhd. in Zweifel sein (V.), ungewiss sein (V.); E.: s.
¢mf… (amphi), noe‹n (noein)
¢mfip…ptein (amphipíptein), gr., V.: nhd. sich werfen über; E.: s. ¢mf… (amphi),
p…ptein (píptein)
¢mf…plektoj (amphíplektos), gr., Adj.: nhd. auf beiden Seiten umschlungen; E.: s.
¢mf…on (amphíon), gr., N.: nhd. Gewand; E.: s. ¢mf… (amphí); L.: Frisk 1, 98
¢mf… (amphi), plškein (plékein)
¢mf…plhktoj (amphíplÐktos), gr., Adj.: nhd. auf beiden Seiten anschlagend, sich rings
brechend; E.: s. ¢mf… (amphi), pl»ssein (pl›ssein)
¢mfipl»x (amphipl›x), gr., Adj.: nhd. von beiden Seiten treffend; E.: s. ¢mf… (amphi),
pl»ssein (pl›ssein)
¢mfipole‹n (amphipolein), gr., V.: nhd. sich um jemanden aufhalten, umgeben (V.),
bewachen; E.: s. ¢mf… (amphi), pole‹n (polein); L.: Frisk 1, 99
¢mfipole‹on (amphipoleion), gr., N.: nhd. Wohnung eines Dieners; E.: s. ¢mf… (amphi),
pole‹n (polein); L.: Frisk 1, 99
¢mfipoleÚein (amphipoleúein), gr., V.: nhd. besorgen, warten, bebauen; E.: s. ¢mf…
(amphi), poleÚein (poleúein); L.: Frisk 1, 99
¢mf…poloj (amphípolos), gr., F., M.: nhd. Dienerin, Diener; E.: s. ¢mf… (amphi); s. idg.
*kÝel- (1), *kÝelý-, *kÝelh1-, V., drehen, sich drehen, sich bewegen, wohnen, Pokorny 639;
vgl. idg. *kel- (1), *kelý-, V., Adj., ragen, hoch, Pokorny 544; W.: lat. anculus, M., Diener,
Knecht; L.: Frisk 1, 99
¢mfirrep»j (amphirrep›s), gr., Adj.: nhd. sich auf beide Seiten neigend; E.: s. ¢mf…
(amphi), ∙op» (rhop›)
¢mf…j (amphís), gr., Adv.: nhd. auf beiden Seiten, beiderseits, um, ringsum; E.: s. ¢mf…
(amphi)
¢mf…sbaina (amphísbaina), gr., F.: nhd. eine Schlangenart die vorwärts und rückwärts
kriechen kann; E.: s. ¢mf…j (amphís), ba…nein (baínein); W.: lat. amphisbaena, F., eine
Schlangenart die vorwärts und rückwärts kriechen kann
¢mfisbate‹n (amphisbatein), gr., V.: Vw.: s. ¢mfisbhte‹n (amphisbÐtein)
¢mfisbhte‹n (amphisbÐtein), ¢mfisbate‹n (amphisbatein), gr., V.: nhd. »nach beiden
Seiten auseinandergehen«, streiten; E.: s. ¢mf… (amphi); vgl. idg. *gÝõ-, *gÝõh2-, *gÝeh2-,
*gÝem-, V., kommen, gehen, geboren werden, Pokorny 463; L.: Frisk 1, 99
¢mfisb»thma (amphisb›tÐma), gr., N.: nhd. Streitfrage, Streitigkeit; E.: s. ¢mfisbhte‹n
(amphisbÐtein); L.: Frisk 1, 99
¢mfisb»thsij (amphisb›tÐsis), gr., F.: nhd. Streit, Anspruch, Gegenbehauptung; E.: s.
¢mfisbhte‹n (amphisbÐtein); L.: Frisk 1, 99
¢mfisbht»simoj (amphisbÐt›simos), gr., Adj.: nhd. strittig, umstritten; E.: s.
¢mfisbhte‹n (amphisbÐtein); L.: Frisk 1, 99
¢mf…sbhtoj (amphísbÐtos), gr., Adj.: nhd. umstritten; E.: s. ¢mfisbhte‹n
(amphisbÐtein)
¢mf…stomoj (amphístomos), gr., Adj.: nhd. mit doppelter Öffnung seiend, mit doppelter
Mündung seiend; E.: s. ¢mf… (amphi), stÒma (stóma)
¢mfiteÚcein (amphiteúchein), gr., V.: nhd. verfertigen, fertigbringen, herstellen; E.: s.
¢mf… (amphi), teÚcein (teúchein); L.: Frisk 2, 888
63
'Amfitr…th (AmphitrítÐ), gr., F.=PN: nhd. Amphitrite (Gattin des Poseidon); E.: s. idg.
*triØýto-?, *trÆto-?, Adj., Sb., nass?, Meer?, Pokorny 1096
¢mf…cwloj (amphíchælos), gr., Adj.: nhd. auf beiden Seiten lahmend; E.: s. ¢mf…
(amphí), cwlÒj (chælós); W.: lat. amphicælus, Adj., auf beiden Seiten lahmend, auf beiden
Seiten verstümmelt
¥mfodon (ámphodon), gr., N.: nhd. Straße, Kreuzweg; E.: s. ¢mf… (amphí), ÐdÒj
(hodós)
¢mforeÚj (amphoreús), gr., M.: nhd. Amphore, Vorratsgefäß mit beidseitigen Henkeln,
Gefäß das rings umschließt?; E.: vgl. idg. *bher- (1), V., tragen, bringen, Pokorny 128; W.: s.
lat. amphora, F., Amphore; ae. ’mbren, *ambrÆn, N., Eimer; W.: s. lat. amphora, F.,
Amphore; lat.-ahd. ambra* 1, Sb., Eimer; W.: s. lat. amphora, F., Amphore; ahd. eimbar 42,
st. N. (a), Eimer, Krug (M.) (1), Topf, Gefäß; mhd. eimber, eimer, ember, st. M., Eimer; nhd.
Eimer, M., Eimer, DW 3, 111; W.: s. lat. amphora, F., Amphore; nhd. Amphore, F.,
Amphore; L.: Frisk 1, 99, Walde/Hofmann 1, 42, Walde/Hofmann 1, 846, Kluge s. u.
Amphore, Eimer
¢mfÒteroj (amphóteros), gr., Adj. (Komp.): nhd. beiderseitig, beide; E.: s. ¥mfw
(ámphæ); L.: Frisk 1, 100
¥mfw (ámphæ), gr., Adv.: nhd. beide; E.: idg. *ambhæu, *ambhæ, Adj., beide, Pokorny 34;
L.: Frisk 1, 100
¢mfîhj (amphæÐs), gr., Adj.: nhd. auf beiden Seiten mit einem Henkel versehen (Adj.); E.:
s. ¢mf… (amphi), oâj (us)
¥mwmoj (ámæmos), gr., Adj.: nhd. untadelig; E.: s. ¢- (a), mîmoj (mæmos); W.: mlat.
amæmus, Adj., rein; L.: Frisk 2, 284
¥mwnon (ámænon), gr., N.: nhd. eine Gewürzpflanze; E.: Lehnwort aus dem Orient; L.:
Frisk 1, 100
¢mîj (amæs), ¡mîj (hamæs), gr., Adv.: nhd. irgendwie; Vw.: s. oàd- (oud); Hw.: s. *¡mÒj
(hamós); E.: s. idg. *sem- (2), Num. Kard., Adv., Präp., eins, ein, zusammen, samt, Pokorny
902
¡mîj (hamæs), gr. (att.), Adv.: Vw.: s. ¢mîj (amæs)
¢n- (an), gr., Präf.: Vw.: s. ¢- (a)
¢n (an), gr. (kypr.), Adv., Präp.: Vw.: s. ¢n£ (an˜)
¥n- (án), gr., Partikel: nhd. wohl; E.: idg. *an (2), Partik., Adv., dort, andererseits, Pokorny
37
¢n£ (aná), ¢n (an), Ñn (on), Ùn (yn), gr., Adv., Präp.: nhd. auf, in die Höhe, auf ... hinauf,
entlang, gemäß, entsprechend; Vw.: s. -baqmÒj
(bathmós), -ba…nein
(baínein), -bapt…zein (baptízein), -basij (basis), -bib£zein (bibázein), -blšpein
(blépein), -bleyij (blepsis), -blhsij (blÐsis), -boleÚj (boleús), -bol» (bol›), -gel©n
(gelan), -gignèskein (gignæskein), -gnwsij (gnæsis), -gnèsthj (gnæstÐs), -gramma
(gramma),
-grammat…zein
(grammatízein),
-d£knein
(dáknein),
-de‹n
(dein),
-dšcesqai
(déchesthai),
-diploÚmenoj
(diplúmenos),
-diploàn
(diplðn), -d…plwsij (díplæsis), -dosij (dosis), -dotoj (dotos), -doc» (doch›), -docoj
(dochos), -ze‹n (zein), -zesmoj (zesmos), -zeÚgnunai (zeúgnynai), -zhte‹n
(zÐtein), -z»thsij (z›tÐsis), -q£llein (thállein), -q£lpein (thálpein), -qe‹n
(thein), -qema (thema), -qewre‹n (theærein), -qeèrhsij (theærÐsis), -qhma
(thÐma), -qróskein (thræiskein), -kale‹n (kalein), -kaqa…rein (kathaírein), -k£ptein
(káptein), -k£yij (kápsis), -kar (kar), -kerannÚnai (kerann‹nai), -kefalaioàn
(kephalaiðn), -kefala…wsij (kephalaíæsis), -kine‹n (kinein), -kl£zein (klázein), -kl©n
(klan), -klhsij (klÐsis), -klhtikÒn (klÐtikón), -klhtikÒj (klÐtikós), -kl…nein
64
(klínein), -koinoàn (koinðn), -ko…nwsij (koínæsis), -komid» (komid›), -kom…zein
(komízein), -kop» (kop›), -kÒptein (kóptein), -kr£zein (krázein), -kremannÚnai
(kremann‹nai), -kr…nein (krínein), -krisij (krisis), -kroÚein (krúein), -kt©sqai
(ktasthai), -kukle‹n (kyklein), -kÚklhsij (k‹klÐsis), -kukloàn (kyklðn), -kÚklwsij
(k‹klæsis), -kÚptein (k‹ptein), -lamb£nein (lambánein), -l…skein (lískein), -log…a
(logía), -loàn (lun), -lÚein (l‹ein), -lÚzein (l‹zein), -lusij (lysis), -lut»r (lyt›r), -lwma
(læma), -lwsij (læsis), -lwt»r (læt›r), -lwtikÒj
(lætikós), -maim©n
(maiman),
-mšlpein
(mélpein),
-memigmšnoj
(memigménos),
-mšnein
(ménein),
-metre‹n
(metrein),
-mštrhsij
(métrÐsis),
-mimnÇskein
(mimn›iskein), -m…sgein (mísgein), -mocleÚein (mochleúein), -nšmesqai
(némesthai), -neoàn (neðn), -neÚein (neúein), -nšwsij (néæsis), -xen…a
(xenía), -xenoj (xenos), -xhra…nein (xhraínein), -x»ransij (x›ransis), -xhrantikÒj
(xÐrantikós), -xhras…a (xÐrasía), -xhrasmÒj (xÐrasmós), -xÚein (x‹ein), -pa…ein
(paíein), -paistoj (paistos), -palin (palin), -paleÚein (paleúein), -p£llein
(pállein), -paÚein (paúein), -paÚesqai (paúesthai), -pe…qein (peíthein), -pe…rein
(peírein), -pile‹n (pilein), -p…nein (pínein), -p…ptein (píptein), -pl£zein
(plázein), -pl£ssein (plássein), -ple‹n (plein), -plškein (plékein), -plhroàn
(plÐrðn), -pnšwn (pnéæn), -pod…zein (podízein), -rric©sqai (rrichasthai), -rr…chsij
(rrhíchÐsis),
-rrwnnÚnai
(rrhænn‹nai),
-rrwsij
(rrhæsis),
-ska…rein
(skaírein), -sk£ptein (skáptein), -skolop…zein
(skolopízein), -skolÒpisij
(skolópisis),
-skubal…zein
(skybalízein),
-stalÚzein
(stal‹zein),
-stasij
(stasis), -stšllein (stéllein), -stšnein (sténein), -stomoàn (stomðn), -stÒmwsij
(stómæsis), -stršfein (stréphein), -scinduleÚein (schindyleúein), -sózein
(sæizein), -te…nein (teínein), -tšllein (téllein), -tšmnein (témnein), -tiqšnai
(tithénai), -titr©n (titran), -tol» (tol›), -tom» (tom›), -trhsij (trÐsis), -tr…zein
(trízein), -fa…nein (phaínein), -falant…aj (phalantías), -fansij (phansis), -fšrein
(phérein),
-flšgein
(phlégein),
-flegma…nein
(phlegmaínein),
-flexij
(phlexis), -foib£zein (phoibázein), -c£zein (cházein), -cait…zein (chaitízein), -cal©n
(chalan),
-cron…zein
(chronízein),
-cronismÒj
(chronismós),
-cwre‹n
(chærein), -cèrhsij (chærÐsis), -cwr…zein (chærízein), -yÚcein (ps‹chein); E.: idg. *an
(4), *anu, *anæ, *næ, Präp., an, hin, hinan, Pokorny 39; R.: ¢n¦ p©san t¾n ¹mšran (anà
pasan tÐn hÐméran), gr., Adv.: nhd. den ganzen Tag über; R.: ¢n¦ kr£toj (anà krátos), gr.,
Adv.: nhd. mit aller Macht; L.: Frisk 1, 100
¢nabaqmÒj (anabathmós), gr., M.: nhd. Aufstieg, Stufe, Leiter (F.); E.: s. ¢n£ (an˜),
baqmÒj (bathmós); W.: lat. anabathmus, M., Aufstieg, Stufe
¢n£baqra (anábathra), gr., F.: nhd. Treppe, Leiter (F.); E.: s. ¢n£ (an˜), baqmÒj
(bathmós)
¢naba…nein (anabaínein), gr., V.: nhd. hinaufgehen, hinaufsteigen; Vw.: s. ™x- (ex),
pro- (pro), pros- (pros), sun- (syn); E.: s. ¢n£ (aná), ba…nein (baínein)
¢nab£llein (anabállein), gr., V.: nhd. aufwerfen, hinaufwerfen, zurückwerfen, umwerfen,
sich etwas umwerfen; E.: s. ¢n£ (aná), b£llein (bállein)
¢nabapt…zein (anabaptízein), gr., V.: nhd. wiederholt untertauchen; E.: s. ¢n£ (an˜),
bapt…zein (baptízein); W.: s. mlat. anabaptista, M., Wiedertäufer
¢n£basij (anábasis), gr., F.: nhd. Hinaufsteigen, Aufsteigen; E.: s. ¢n£ (an˜), b£sij (básis)
¢nabib£zein (anabibázein), gr., V.: nhd. hinaufgehen lassen, hinaufführen; E.: s. ¢n£
(an˜), bib£zein (bibázein)
65
¢nablšpein (anablépein), gr., V.: nhd. aufblicken, erblicken, das Gesicht wieder erhalten
(V.); E.: s. ¢n£ (aná), blšpein (blépein)
¢n£bleyij (anáblepsis), gr., F.: nhd. Wiederlangung des Sehvermögens; E.: s. ¢nablšpein
(anablépein)
¢n£blhsij (anáblÐsis), gr., F.: nhd. Aufschub, Verzögerung; E.: s. ¢nab£llein
(anabállein)
¢naboleÚj (anaboleús), gr., M.: nhd. Reitknecht, Stallmeister; E.: s. ¢nab£llein
(anabállein)
¢nabol» (anabol›), gr., F.: nhd. Erdaufwurf, Wall, Überwurf, Aufschub; E.: s. ¢nab£llein
(anabállein); W.: mlat. anabola, F., Kopftuch
¢nabrocismÒj (anabrochismós), gr., M.: nhd. Hochbinden mit einer Schlinge?; E.: s. ¢n£
(an˜), broc…j (brochís); W.: mlat. anabrocismus, M., Hochbinden mit einer Schlinge
¢n£brwcij (anábræchis), gr., F.: nhd. Zersetzung; E.: s. ¢n£ (an˜), brîsij (bræsis); W.:
mlat., anabræsis, F., Zersetzung
¢nagall…j (anagallís), gr., F.: nhd. eine Pflanze; E.: Herkunft unklar; L.: Frisk 1, 101
¢n£gein (anágein), gr., V.: nhd. hinaufführen; E.: s. ¢n£ (aná), ¥gein (ágein)
¢nagel©n (gelan), gr., V.: nhd. auflachen, laut lachen; E.: s. ¢n£ (aná), gel©n (gelan)
¢n£gesqai (anágesthai), gr., V.: nhd. in See stechen, abfahren; E.: s. ¢n£gein (anágein)
¢nag»j (anag›s), gr., Adj.: nhd. schuldlos; E.: s. ¢n£ (aná), ¢g»j (ag›s)
¢nagignèskein (anagignæskein), gr., V.: nhd. wiedererkennen, lesen; Vw.: s. ™x- (ex),
sun- (syn); E.: s. ¢n£ (aná), gignèskein (gignæskein)
¢nagk£zein (anankázein), gr., V.: nhd. zwingen, nötigen, veranlassen; Vw.: s. ™x- (ex);
Hw.: s. ¢n£gkh (anánkÐ); E.: s. idg. *ank- (1), Sb., Zwang, Notwendigkeit, Pokorny 45; L.:
Frisk 1, 101
¢nagka…h (anankaíÐ), gr. (ion.), F.: Vw.: s. ¢n£gkh (anánkÐ)
¢nagka‹on (anankaion), gr., N.: nhd. Notwendigkeit; E.: s. ¢n£gkh (anánkÐ)
¢nagka‹oj (anankaios), gr., Adj.: nhd. notwendig, zwingend, eindringlich, notgedrungen,
blutsverwandt; Hw.: s. ¢n£gkh (anánkÐ); E.: vgl. idg. *ank- (1), Sb., Zwang,
Notwendigkeit, Pokorny 45; L.: Frisk 1, 101
¢nagkaiÒthj (anankaiótÐs), gr., F.: nhd. Blutsverwandtschaft; E.: s. ¢nagka‹oj
(anankaios); L.: Frisk 1, 101
¢nagkaièdhj (anankaiædÐs), gr., Adj.: nhd. unentbehrlich; E.: s. ¢nagka‹oj (anankaios),
e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 101
¢n£gkasma (anánkasma), gr., N.: nhd. Zwang, Zwangsmittel; E.: s. ¢nagk£zein
(anankázein); L.: Frisk 1, 101
¢n£gkh (anánkÐ), ¢nagka…h (anankaíÐ), gr., F.: nhd. Einengung, Zwang, Nötigung,
Notwendigkeit, Schicksal; E.: s. idg. *ank- (1), Sb., Zwang, Notwendigkeit, Pokorny 45; L.:
Frisk 1, 101
¢n£gnwsij (anágnæsis), gr., F.: nhd. Wiedererkennen, Vorlesen; E.: s. ¢nagignèskein
(anagignæskein); L.: Frisk 1, 308
¢nagnèsthj (anagnæstÐs), gr., M.: nhd. Vorleser; E.: s. ¢nagignèskein
(anagignæskein)
¢n£gramma
(anágramma), gr., N.: nhd. Buchstabenumstellung; E.: s.
¢nagrammat…zein (anagrammatízein); W.: mlat. anagramma, F., Anagramm,
Buchstabenumstellung; W.: nhd. Anagramm, N., Anagramm, Wort das durch Umstellung der
Buchstaben eines anderen Wortes gebildet wurde; L.: Kluge s. u. Anagramm
¢nagrammat…zein (anagrammatízein), gr., V.: nhd. Buchstaben umstellen; E.: s. ¢n£
(aná), gr£mma (grámma)
66
¢n£gurij (anágyris), gr., F.: nhd. ein übelriechender Strauch; Hw.: s. ¢n£guroj
(anágyros); E.: Herkunft unbekannt; L.: Frisk 1, 101
¢n£guroj (anágyros), gr., M.: nhd. ein übelriechender Strauch; Hw.: s. ¢n£gurij
(anágyris); E.: Herkunft unbekannt; L.: Frisk 1, 101
¢nagwg» (anagæg›), gr., F.: nhd. Auslaufen der Schiffe, Abfahrt; E.: s. ¢n£gein
(anágein)
¢nagwg…a (anagægía), gr., F.: nhd. Erhebung der Seele?; E.: s. ¢n£gein (anágein); W.:
mlat. anagægea, anagægia, F., geheimnisvolle Auslegung, Erhebung der Seele
¢nad£knein (anadáknein), gr., V.: nhd. verletzen?, beißen?; E.: s. ¢n£ (an˜), d£knein
(dáknein); L.: Frisk 1, 343
¢nade‹n (anadein), gr., V.: nhd. in die Hähe binden, zurückbinden, anbinden; E.: s. ¢n£
(an˜), de‹n (dein) (1)
¢nadesmÒj (anadesmós), gr., M.: nhd. Haarband, Stirnband; E.: s. ¢n£ (an˜), diadein
(diadein)
anadšcesqai (anadéchesthai), gr., V.: nhd. aufnehmen, auffangen, auf sich nehmen,
ertragen (V.); E.: s. ¢n£ (an˜), dšcesqai (déchesthai)
¢n£dhma (anádÐma), gr., N.: nhd. Haarband, Stirnband; E.: s. ¢n£ (an˜), diadein
(diadein)
¢nad…denai (anadídenai), gr., V.: nhd. in Höhe hinaufwachsen, hingeben; E.: s. ¢n£
(an˜), didÒnai (didónai)
¢nadiploÚmenoj (anadiplúmenos), gr., Adj.: nhd. verdoppelnd, wiederholend; E.: s.
¢nadiploàn (anadiplðn)
¢nadiploàn (anadiplðn), gr., V.: nhd. verdoppeln; E.: s. ¢n£ (an˜), diplÒoj (diplóos)
¢nad…plwsij (anadíplæsis), gr., F.: nhd. Verdoppelung, Einschlagen des Saumes; E.: s.
¢nadiploàn (anadiplðn)
¢n£dosij (anádosis), gr., F.: nhd. Emporwachsen, Ermutigung, Verdauung; E.: s.
¢nad…denai (anadídenai)
¢n£dotoj (anádotos), gr., Adj.: nhd. zurückgegeben; E.: s. ¢nad…denai (anadídenai)
¢nadoc» (anadoch›), gr., F.: nhd. Übernahme; E.: s. anadšcesqai (anadéchesthai)
¢n£docoj (anádochos), gr., M.: nhd. Bürge; E.: s. anadšcesqai (anadéchesthai); W.:
mlat. anadochus, M., Taufpate
¢nadÚesqai (anad‹esthai), gr., V.: nhd. auftauchen; E.: s. ¢n£ (an˜), dÚein (d‹ein)
¢naduomšnh (anadyoménÐ), gr., F.: nhd. Auftauchende; E.: s. ¢nadÚesqai
(anad‹esthai)
¢n£ednoj (anáednos), gr., Adj.: nhd. ohne Brautgaben seiend, vom Bräutigem
unbeschenkt; E.: s. ¢- (a), ›dnon (hédnon)
¢naze‹n (anazein), gr., V.: nhd. aufsprudeln, aufwallen; E.: s. ¢n£ (aná), ze‹n (zein)
¢n£zesmoj (anázesmos), gr., M.: nhd. Aufwallen; E.: s. ¢naze‹n (anazein)
¢nazeÚgnunai (anazeúgnynai), gr., V.: nhd. aufbrechen lassen, aufbrechen, abziehen,
weiterziehen; E.: s. ¢n£ (aná), zeÚgnunai (zeúgnynai)
¢nazhte‹n (anazÐtein), gr., V.: nhd. aufsuchen, durchforschen; Vw.: s. pros- (pros); E.: s.
¢n£ (aná), zhte‹n (zÐtein); L.: Frisk 1, 613
¢naz»thsij (anaz›tÐsis), gr., F.: nhd. Aufsuchen, Untersuchen; E.: s. ¢nazhte‹n
(anazÐtein); L.: Frisk 1, 613
¢naq£llein (anathálöein), gr., V.: nhd. hervorsprossen, aufblühen; E.: s. ¢n£ (aná),
q£llein (thállein)
¢naq£lpein (anathálpein), gr., V.: nhd. wieder erwärmen; E.: s. ¢n£ (aná), q£lpein
(thálpein)
67
¢naqe‹n (anathein), gr., V.: nhd. wieder laufen, zurücklaufen; E.: s. ¢n£ (aná), qe‹n
(thein) (1)
¢n£qema (anáthema), gr., N.: nhd. Aufgestelltes, Verfluchung; E.: s. ¢natiqšnai
(anatihénai); W.: got. anaþaíma, anaþema*, Sb. (indekl.), »Fluch«, Verfluchter
¢naqewre‹n (anatheærein), gr., V.: nhd. aufs neue betrachten, aufmerksam betrachten; E.:
s. ¢n£ (aná), qewre‹n (theærein)
¢naqeèrhsij (anatheærÐsis), gr., F.: nhd. Tiefsinn; E.: s. ¢naqewre‹n (anatheærein)
¢n£qhma (anáthÐma), gr., N.: nhd. Aufgestelltes, Weihgeschenk; E.: s. ¢natiqšnai
(anatithénai)
¢naqróskein (anathræiskein), gr., V.: nhd. aufspringen; E.: s. ¢n£ (aná), qróskein
(thræiskein)
¢naqum…asij (anathymíasis), gr., F.: nhd. Aufdampfen; E.: s. ¢n£ (aná), qumÒj
(thymós)
¢na…deia (anaídeia), gr., F.: nhd. Schamlosigkeit; E.: s. ¢naid»j (anaid›s)
¢naid»j (anaid›s), gr., Adj.: nhd. schamlos; E.: s. ¢n£ (aná), a„dèj (aidæs)
¢naid…a (anaidía), gr., F.: nhd. Schamlosigkeit; E.: s. ¢naid»j (anaid›s)
¢na…qein (anaíthein), gr., V.: nhd. anzünden; E.: s. ¢n£ (aná), a‡qein (aíthein)
¥naimoj (ánaimos), gr., Adj.: nhd. blutlos; E.: s. ¢n£ (an˜), aŒma (haima); W.: mlat.,
anaemus, Adj., blutlos
¢naire‹n (anairein), gr., V.: nhd. aufnehmen, aufheben, bestatten, vernichten; E.: s. ¢n£
(aná), aƒre‹n (hairein)
¢na…resij (anaírÐsis), gr., F.: nhd. Aufheben, Bestattung, Vernichtung, Zerstörung; E.: s.
¢naire‹n (anairein)
¢nairetikÒj (anairetikós), gr., Adj.: nhd. ohne Sinn seiend, aufgehoben, zerstört; E.: s.
¢naire‹n (anairein); W.: mlat., anõreticus, Adj., ausgewählt, gewählt
¢na…scuntoj (anaíschyntos), gr., Adj.: nhd. schamlos; E.: s. ¢n£ (an˜), a„scÚnein
(aisch‹nein)
¢na…tioj (anaítios), gr., Adj.: nhd. unschuldig; E.: s. ¢n£ (an˜), a‡tioj (aítios); W.: lat.
anaetius, Adj., unschuldig
¥naimoj (áneimos), gr., Adj.: nhd. blutlos; E.: s. ¢- (a), aŒma (haima); W.: s. nhd.
Anämie, F., Anämie, Blutarmut; L.: Kluge s. u. Anämie
¢na…nesqai (anaínesthai), gr., V.: nhd. verneinen; E.: s. ¢- (a), a„ne‹n (ainein)
¥nairoj (áneiros), gr. (kret.), M.: Vw.: s. Ôneiroj (óneiros)
¢naisimoàn (anaisimun), gr., V.: nhd. verwenden, verbrauchen, anwenden, gebrauchen;
E.: vgl. idg. *aiti-, Sb., Anteil, Pokorny 10; idg. *ai- (3), V., geben, zuteilen, nehmen,
Pokorny 10
¢naisqhs…a (anaisthÐsía), gr., F.: nhd. Mangel (M.) an Empfindung, Stumpfsinn,
Dummheit; E.: s. ¢na…sqhtoj (anaísthÐtos); W.: nhd. Anästhesie, F., Anästhesie, Narkose;
L.: Kluge s. u. Anästhesie
¢na…sqhtoj (anaísthÐtos), gr., Adj.: nhd. gefühllos, unempfindlich, stumpfsinnig; E.: s.
¢- (a), a„sq£nesqai (aisthánesthai)
¢nakaqa…rein (anakathaírein), gr., V.: nhd. gründlich reinigen; E.: s. ¢n£ (aná),
kaqa…rein (kathaírein); L.: Frisk 1, 752
¢nakale‹n (anakalein), gr., V.: nhd. aufrufen, anrufen, herbeirufen, nennen; E.: s. ¢n£
(aná), kale‹n (kalein)
¢nak£mptein (anakámptein), gr., V.: nhd. umbiegen, umlenken, zurückbringen; E.: s.
¢n£ (an˜), k£mptein (kámptein)
68
¢nak£ptein (anakáptein), gr., V.: nhd. aufschnappen, verschlucken; E.: s. ¢n£ (an˜),
k£ptein (káptein)
¢nak£yij (anakápsis), gr., F.: nhd. Verschlucken; E.: s. ¢nak£ptein (anakáptein)
¢n£kar (anákar), gr., Adv.: nhd. nach oben; E.: s. ¢n£ (aná), k£r (kar)
¢nakerannÚnai (anakerann‹nai), gr., V.: nhd. durchmischen, vermischen, mischen; Vw.:
s. sun- (syn); E.: s. ¢n£ (an˜), kerannÚnai (kerann‹nai)
¢nakefalaioàn (anakephalaiðn), gr., V.: nhd. kurz zusammenfassen; E.: s. ¢n£ (an˜),
kefal» (kephal›)
¢nakefala…wsij (anakephalaíæsis), gr., F.: nhd. Zusammenfassung; E.: s.
¢nakefalaioàn (anakephalaiðn)
¢nakine‹n (anakinein), gr., V.: nhd. in die Höhe heben, schwingen, aufregen, erregen; E.:
s. ¢n£ (an˜), kine‹n (kinein)
¢nakl£zein (anaklázein), gr., V.: nhd. aufschreien, laut schreien; E.: s. ¢n£ (an˜),
kl£zein (klázein)
¢nakl©n (anaklan), gr., V.: nhd. in die Höhe biegen, abziehen, ablenken; E.: s. ¢n£ (an˜),
kl©n (klan) (1); L.: Frisk 1, 866
¢n£klhsij (anáklÐsis), gr., F.: nhd. Anrufung, Rückzugssignal; E.: s. ¢nakale‹n
(anakalein)
¢n£klhtikÒn (anáklÐtikón), gr., N.: nhd. Rückzugssignal; E.: s. ¢nakale‹n (anakalein)
¢n£klhtikÒj (anáklÐtikós), gr., Adj.: nhd. auffordernd; E.: s. ¢nakale‹n (anakalein)
¢nakl…nein (anaklínein), gr., V.: nhd. zurücklehnen; E.: s. ¢n£ (an˜), kl…nein (klínein)
¢nakoinoàn (anakoinðn), gr., V.: nhd. mitteilen, um Rat fragen; E.: s. ¢n£ (an˜), koinÒj
(koinós)
¢nako…nwsij (anakoínæsis), gr., F.: nhd. Mitteilung?; E.: s. ¢nakoinoàn (anakoinðn)
¢nakomid» (anakomid›), gr., F.: nhd. Wiedererlangung, Rückkehr; E.: s. ¢nakom…zein
(anakomízein)
¢nakom…zein (anakomízein), gr., V.: hinaufbringen, hinaufschaffen, zurückbringen; E.:
s. ¢n£ (an˜), kom…zein (komízein)
¢nakop» (anakop›), gr., F.: nhd. Anschlagen der Wellen, Branden der Wellen,
stehengebliebenes Gewässer; E.: s. ¢nakÒptein (anakóptein)
¢nakÒptein (anakóptein), gr., V.: nhd. zurückstoßen, zurückschieben, zurückschlagen; E.:
s. ¢n£ (an˜), kÒptein (kóptein)
¢nakr£zein (anakrázein), gr., V.: nhd. auffschreien, ausrufen, herausplatzen; E.: s. ¢n£
(an˜), kr£zein (krázein)
¢nakremannÚnai (anakremann‹nai), gr., V.: nhd. aufhängen; E.: s. ¢n£ (an˜),
kremannÚnai (kremann‹nai)
¢nakr…nein (anakrínein), gr., V.: nhd. Fragen richten an, ausfragen, verhören, erforschen,
prüfen; Vw.: s. pro- (pro); E.: s. ¢n£ (an˜), kr…nein (krínein)
¢n£krisij (anákrisis), gr., F.: nhd. Befragung, Verhör, Voruntersuchung; E.: s.
¢nakr…nein (anakrínein)
¢nakroÚein (anakrúein), gr., V.: nhd. zurückstoßen, anhalten; E.: s. ¢n£ (an˜), kroÚein
(krúein)
¢nakt©sqai (anaktasthai), gr., V.: nhd. wiedergewinnen; E.: s. ¢n£ (aná), kt©sqai
(ktasthai)
¢makukle‹n (anakyklein), gr., V.: nhd. herumdrehen, sich wiederholen; E.: s. ¢n£ (aná),
kukle‹n (kyklein)
¢makÚklhsij (anak‹klÐsis), gr., F.: nhd. Umlauf, Kreislauf; E.: s. ¢makukle‹n
(anakyklein)
69
¢makukloàn (anakyklðn), gr., V.: nhd. wiederholen; E.: s. ¢n£ (aná), kukle‹n (kyklein)
¢makÚklwsij (anak‹klæsis), gr., F.: nhd. Umlauf, Kreislauf; E.: s. ¢makukloàn
(anakyklðn)
¢nakÚptein (anak‹ptein), gr., V.: nhd. aufducken, emportauchen; E.: s. ¢n£ (aná),
kÚptein (k‹ptein)
¢nalamb£nein (analambánein), gr., V.: nhd. aufnehmen, hochheben, wiederaufnehmen,
wiederherstellen; Vw.: s. ™p- (ep), pros- (pros); E.: s. ¢n£ (aná), lamb£nein (lambánein)
¢nald»j (anald›s), gr., Adj.: nhd. nicht gedeihend, Wachstum hemmend; E.: vgl. idg.
*al- (2), *h2el-, V., wachsen (V.) (1), nähren, Pokorny 26
¢nalšgein (analégein), gr., V.: nhd. auflesen, sammeln; E.: s. ¢n£ (aná), lšgein (légein)
¢n£lhyij (análÐpsis), gr., F.: nhd. Aufnehmen; E.: s. ¢nalamb£nein (analambánein)
¢nal…skein (analískein), gr., V.: nhd. aufwenden, verbrauchen, verschwenden,
vergeuden; Vw.: s. kat- (kat), par- (par), sun- (syn), Øp- (hyp); E.: s. ¢n£ (aná); vgl. idg.
*øel- (8), V., Sb., reißen, rauben, verwunden, töten, Wunde, Verderben, Blut, Leiche,
Pokorny 1144; L.: Frisk 1, 102
¢nalog…a (analogía), gr., F.: nhd. Übereinstimmung, Gleichung, Verhältnis; E.: s. ¢n£
(aná), lÒgoj (lógos); W.: lat. analogia, F., Analogie, gleiches Verhältnis, Proportion; nhd.
Analogie, F., Analogie, Ähnlichkeit; L.: Kluge s. u. Analogie
¢n£logoj (análogos), gr., Adj.: nhd. verhältnismäßig, angemessen; E.: s. ¢n£ (aná), lÒgoj
(lógos)
¢naloàn (analðn), gr., V.: nhd. zerstören, verbrauchen, vergeuden; E.: s. ¢n£ (aná); vgl.
idg. *øel- (8), V., Sb., reißen, rauben, verwunden, töten, Wunde, Verderben, Blut, Leiche,
Pokorny 1144
¥naltoj (ánaltos), gr., Adj.: nhd. unersättlich, unernährt, ungesättigt; E.: s. ¢- (a); vgl. idg.
*al- (2), *h2el-, V., wachsen (V.) (1), nähren, Pokorny 26; L.: Frisk 1, 102
¢nalÚein (anal‹ein), gr., V.: nhd. zergliedern, auflösen; E.: s. ¢n£ (aná), lÚein (l‹ein)
¢nalÚzein (anal‹zein), gr., V.: nhd. aufschluchzen; E.: s. ¢n£ (aná), lÚzein (l‹zein)
¢n£lusij (análysis), gr., F.: nhd. Auflösung, Befreiung, Erlösung, Tod; E.: s. ¢nalÚein
(anal‹ein); W.: mlat. analysis, Sb., Zergliederung, Auflösung; nhd. Analyse, F., Analyse,
Untersuchung, Zergliederung; L.: Kluge s. u. Analyse
¢nalut»r (analyt›r), gr., M.: nhd. Erlöser, Retter; E.: s. ¢nalÚein (anal‹ein)
¢nalutik» (analytik›), gr., F.: nhd. Analyse in der Logik; E.: s. ¢nalÚein (anal‹ein)
¢n£lwma (análæma), gr., N.: nhd. Aufwand, Ausgabe; Vw.: s. par- (par); E.: s.
¢nal…skein (analískein); L.: Frisk 1, 102
¢n£lwsij (análæsis), gr., F.: nhd. Aufwand, Verbrauch; E.: s. ¢nal…skein (analískein);
L.: Frisk 1, 102
¢nalwt»j (analæt›s), gr., F.: nhd. Verschwender; E.: s. ¢nal…skein (analískein); L.:
Frisk 1, 102
¢nalwtikÒj (analætikós), gr., Adj.: nhd. verschwenderisch, verbrauchend; E.: s.
¢nal…skein (analískein); L.: Frisk 1, 102
¢namaim©n (anamaiman), gr., V.: nhd. durchtoben; E.: s. ¢n£ (aná), maim©n
(maiman)
¢nam£rthtoj (anamártÐtos), gr., Adj.: nhd. schuldlos; E.: s. ¢n£ (aná), ¡mart£nein
(hamartánein)
¢namšlpein (anamélpein), gr., V.: nhd. anstimmen; E.: s. ¢n£ (aná), mšlpein (mélpein);
L.: Frisk 2, 204
¢namemigmšnoj (anamemigménos), gr., Adj.: nhd. zusammengemischt; E.: s. ¢n£
(aná), meignÚnai (meign‹nai)
70
¢namšnein (anaménein), gr., V.: nhd. bleiben, warten, ausharren, zögern; Vw.: s. ™p(ep); E.: s. ¢n£ (aná), mšnein (ménein)
¢nametre‹n (anametrein), gr., V.: nhd. noch einmal durchmessen (V.), noch einmal
durchfahren (V.); E.: s. ¢n£ (aná), metre‹n (metrein)
¢namštrhsij (anamétrÐsis), gr., F.: nhd. Schätzung, Würdigung; E.: s. ¢nametre‹n
(anametrein)
¢namimnÇskein (anamimn›iskein), gr., V.: nhd. erinnern, ins Gedächtnis rufen; E.: s.
¢n£ (aná), mimnÇskein (mimn›iskein)
¢nam…sgein (anamísgein), gr., V.: nhd. dazumischen, daruntermischen; E.: s. ¢n£ (aná),
m…sgein (mísgein)
¢n£mnhsij (anámnÐsis), gr., F.: nhd. Erinnerung; E.: s. ¢namimnÇskein
(anamimn›skein); W.: lat. anamnÐsis, F., Erinnerung
¢namocleÚein (anamochleúein), gr., V.: nhd. durch einen Hebel emporheben,
aufsprengen; E.: s. ¢n£ (aná), mocleÚein (mochleúein); L.: Frisk 2, 263
¢nanšmesqai (ananémesthai), gr., V.: nhd. verteilen; E.: s. ¢n£ (aná), nšmein (némein)
¢naneoàn (ananeðn), gr., V.: nhd. erneuern; E.: s. ¢n£ (aná), nšoj (néos)
¢naneÚein (ananeúein), gr., V.: nhd. abwinken, verneinen, verweigern; E.: s. ¢n£ (aná),
neÚein (neúein)
¢nanšwsij (ananéæsis), gr., F.: nhd. Erneuerung; E.: s. ¢naneoàn (ananeðn); W.: lat.
ananeosis, F., Erneuerung
¥nanta (ánanta), gr., Adv.: nhd. bergauf; E.: s. ¥nta (ánta)
¥nax (ánax), gr., M.: nhd. Herrscher, Herr, Lenker; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 102
¢naxhra…nein (anaxÐraínein), gr., V.: nhd. austrocknen, trocken legen; E.: s. ¢na (ana),
xhra…nein (xÐraínein); L.: Frisk 2, 336
¢nax»ransij (anax›ransis), gr., F.: nhd. Austrocknung; E.: s. ¢naxhra…nein
(anaxÐraínein); L.: Frisk 2, 336
¢naxhrantikÒj (anaxÐrantikós), gr., Adj.: nhd. austrockend; E.: s. ¢naxhra…nein
(anaxÐraínein); W.: mlat. anaxÐranticus, Adj., trocknend; L.: Frisk 2, 336
¢naxhras…a (anaxÐrasía), gr., F.: nhd. Austrocknung; E.: s. ¢naxhra…nein
(anaxÐraínein); L.: Frisk 2, 336
¢naxhrasmÒj (anaxÐrasmós), gr., M.: nhd. Austrocknen; E.: s. ¢naxhra…nein
(anaxÐraínein); L.: Frisk 2, 336
¢nax…a (anaxía), gr., F.: nhd. Herrschaft, Befehl; E.: s. ¥nax (ánax); L.: Frisk 1, 102
¢n£xioj (anáxios), gr., Adj.: nhd. fürstlich; E.: s. ¥nax (ánax); L.: Frisk 1, 102
¢naxÚein (anax‹ein), gr., V.: nhd. aufkratzen, lockern; E.: s. ¢na (ana), xÚein (x‹ein)
¢napa…ein (anapaíein), gr., V.: nhd. zurückschlagen; Vw.: s. ¢na (ana), pa…ein
(paíein)
¢n£paistoj (anápaistos), gr., M.: nhd. Anapäst; Vw.: s. ¢napa…ein (anapaíein); W.: lat.
anapaestus, M., Anapäst; nhd. Anapäst, M., Anapäst; L.: Kluge s. u. Anapäst
¢napaleÚein (anapaleúein), gr., V.: nhd. zurücknehmen, aufheben; E.: s. ¢n£palin
(anápalin); L.: Frisk 2, 468
¢n£palin (anápalin), gr., Adv.: nhd. rückwärts, zurück; E.: s. ¢na (ana), p£lin (pálin); L.:
Frisk 2, 468
¢nap£llein (anapállein), gr., V.: nhd. emporschwingen; E.: s. ¢na (ana), p£llein
(pállein)
¢napaÚein (anapaúein), gr., V.: nhd. zum Aufhören bringen, aufhören machen, hemmen,
ausruhen lassen; Vw.: s. di- (di); E.: s. ¢na (ana), paÚein (paúein)
71
¢napaÚesqai (anapaúesthai), gr., V.: nhd. ausruhen, sich erholen; Vw.: s. sun- (syn); E.:
s. ¢n£ (aná), paÚein (paúein)
¢nape…qein (anapeíthein), gr., V.: nhd. überreden, überzeugen, umstimmen; E.: s. ¢n£
(aná), pe…qein (peíthein)
¢nape…rein (anapeírein), gr., V.: nhd. anheften, aufspießen; E.: s. ¢n£ (aná), pe…rein
(peírein)
¢napile‹n (anapilein), gr., V.: nhd. herausdrücken, heraufdrücken; E.: s. ¢n£ (ana),
pile‹n (pilein)
¢nap…nein (anapínein), gr., V.: nhd. aufschlürfen, verschlingen; E.: s. ¢n£ (ana),
p…nein (pínein)
¢nap…ptein (anapíptein), gr., V.: nhd. zurückfallen, zurückweichen; E.: s. ¢n£ (ana),
p…ptein (píptein)
¢napl£zein (anaplázein), gr., V.: nhd. umbilden, gestalten, umgestalten; E.: s. ¢n£ (ana),
pl£zein (plázein)
¢napl£ssein (anaplássein), ¢napl£ttein (anapláttein), gr., V.: nhd. wiederbilden,
wiederherstellen; E.: s. ¢n£ (ana), pl£ssein (plássein)
¢napl£ttein (anapláttein), gr. (att.), V.: Vw.: s. ¢napl£ssein (anaplássein)
¢naple‹n (anaplein), gr., V.: nhd. hinaufsegeln, auf die hohe See fahren; Vw.: s. ™p- (ep);
E.: s. ¢n£ (ana), ple‹n (plein)
¢naplškein (anaplékein), gr., V.: nhd. aufflechten, durchflechten, verflechten; Vw.: s.
sun- (syn); E.: s. ¢n£ (ana), plškein (plékein)
¢naplhroàn (anaplÐrðn), gr., V.: nhd. anfüllen, ausfüllen; E.: s. ¢n£ (aná), plhroàn
(plÐrun)
¢napnšwn (anapnéæn), gr., M.: nhd. ein schwer Atmender; E.: s. ¢n£ (aná), pne‹n
(pnein)
¢napod…zein (anapodízein), gr., V.: nhd. zurückgehen, zurücktreten, rückgängig machen;
E.: s. ¢n£ (aná), pod…zein (podízein)
¢n£rguroj (anárgyros), gr., Adj.: nhd. ohne Silber seiend; E.: s. ¢- (a), ¥rguroj (árgyros);
W.: mlat. Anargyrus, M.=PN, »ohne Silber Seiender« (Beiname von zwei Heiligen)
¢narric©sqai (anarrichasthai), gr., V.: nhd. mit Füßen und Händen heraufklimmen; E.: s.
¢n£- (ana); s. idg. *sreigh-, *reigh-, V., klettern, kriechen, Pokorny 1002; L.: Frisk 1, 103
¢narr…chsij (anarríchÐsis), gr., F.: nhd. Emporklettern; E.: s. ¢narric©sqai
(anarrichasthai); L.: Frisk 1, 103
¢narrwnnÚnai (anarrhænn‹nai), gr., V.: nhd. neue Kräfte geben, neu stärken; E.: s. ¢n£
(aná), ∙wnnÚnai (rhænn‹nai)
¢n£rrwsij (anárrhæsis), gr., F.: nhd. Kraftgeben; E.: s. ¢narrwnnÚnai (anarrhænn‹nai);
W.: s. mlat. anaroxia, F., Gesundwerden
¢n£rsioj (anársios), gr., Adj.: nhd. ungnädig, feindlich; E.: s. ¢- (a), ¥rtioj (ártios)
¢narc…a (anarchía), gr., F.: nhd. Mangel eines Herrn, gesetzloser Zustand; E.: s. ¥narcoj
(ánarchos); W.: mlat. anarchia, F., Gesetzlosigkeit, Chaos, Anarchie; nhd. Anarchie, F.,
Anarchie, Gesetzlosigkeit, Chaos; L.: Kluge s. u. Anarchie
¥narcoj (ánarchos), gr., Adj.: nhd. führerlos, zügellos; E.: s. ¢n£ (aná), ¢rcÒj (archós)
¢naska…rein (anaskaírein), gr., V.: nhd. hüpfen, springen, tanzen; E.: s. ¢n£ (aná), ska…rein (skaírein); L.: Frisk 2, 714
¢nask£ptein (anaskáptein), gr., V.: nhd. wieder aufgraben; E.: s. ¢n£ (aná), sk£ptein
(skáptein)
¢naskolop…zein (anaskolopízein), gr., V.: nhd. auf einen Pfahl stecken, aufpfählen; E.:
s. ¢n£ (aná), skolop…zein (skolopízein); L.: Frisk 2, 736
72
¢naskolÒpisij (anaskolópisis), gr., F.: nhd. Aufpfählen; E.: s. ¢naskolop…zein
(anaskolopízein); L.: Frisk 2, 736
¢naskubal…zein (anaskybalízein), gr., V.: nhd. als Abfall behandeln, als Abfall ansehen;
E.: s. ¢n£ (aná), skubal…zein (skybalízein); L.: Frisk 2, 740
¢n£ssein (anássein), gr., V.: nhd. Herrscher sein (V.); E.: s. ¥nax (ánax); Frisk 1, 102
¢nastalÚzein (anastal‹zein), gr., V.: nhd. aufweinen, aufschluchzen; E.: s. ¢n£ (aná),
stal£ssein (stalássein); L.: Frisk 1, 103
¢n£stasij (anástasis), gr., F.: nhd. Aufstehenlassen, Aufrichtung, Entfernung; E.: s. ¢n£
(aná), st£sij (stásis)
¢nastšllein (anastéllein), gr., V.: nhd. in die Höhe schleppen, zurückdrängen, abweisen;
Vw.: s. ™p- (ep), pro- (pro), pros- (pros); E.: s. ¢n£ (aná), stšllein (stéllein)
¢nastšnein (anasténein), gr., V.: nhd. aufstöhnen, aufseufzen; E.: s. ¢n£ (aná), stšnein
(sténein) (1)
¢nastomoàn (anastomðn), gr., V.: nhd. eine Öffnung machen, öffnen; E.: s. ¢n£ (aná),
stÒma (stóma)
¢nastÒmwsij (anastómæsis), gr., F.: nhd. Öffnung; E.: s. ¢nastomoàn (anastomðn)
¢nastršfein (anastréphein), gr., V.: nhd. drehen, wenden, umkehren; E.: s. ¢n£ (aná),
stršfein (stréphein)
¥nastroj (ánastros), gr., Adj.: nhd. keinen Planeten tragend; E.: s. ¢- (a), ¥stron (ástron)
¢nastrof» (anastroph›), gr., F.: nhd. Umstürzen, Schwenken; E.: s. ¢nastršfein
(anastréphein)
¢nascinduleÚein (anaschindyleúein), gr., V.: nhd. aufspießen; E.: s. ¢n£ (aná),
skindalmÒj (skindalmós)
¢nasózein (anasæizein), gr., V.: nhd. wieder erretten; E.: s. ¢n£ (aná), sózein (sæizein);
L.: Frisk 2, 844
¢nate…nein (anateínein), gr., V.: nhd. in die Höhe strecken, aufstecken, recken,
ausdehnen; Vw.: s. sun- (syn), Øp- (hyp), Øper- (hyper); E.: s. ¢n£ (aná), te…nein
(teínein); L.: Frisk 2, 863
¢natšllein (anatéllein), gr., V.: nhd. aufgehen, aufspießen; Vw.: s. ™p- (ep), ™x- (ex); E.:
s. ¢n£ (aná), tšllein (téllein) (1)
¢natšmnein (anatémnein), gr., V.: nhd. aufschneiden, sezieren; E.: s. ¢n£ (aná),
tšmnein (témnein)
¢natiqšnai (anatithénai), gr., V.: nhd. aufstellen, auflegen, aufbürden, weihen; E.: s. ¢n£
(aná), tiqšnai (tithénai)
¢natitr©n (anatitran), gr., V.: nhd. aufbohren; E.: s. ¢n£ (aná), titr©n (titran)
¢natol» (anatol›), gr., F.: nhd. Aufgang, Osten; E.: s. ¢natšllein (anatéllein); W.: mlat.
AnatholÐ, F., Osten
¢natolikÒj (anatolikós), gr., Adj.: nhd. östlich, orientalisch; E.: s. ¢natšllein
(anatéllein); W.: lat. anatolicus, Adj., aus dem Morgenlande kommend, orientalisch
¢natom» (anatom›), gr., F.: nhd. Aufschneiden, Ausschnitt; E.: s. ¢natšmnein
(anatémnein); W.: nhd. anatomia, F., Anatomie; nhd. Anatomie, F., Anatomie, Wissenschaft
vom Aufbau des Körpers; L.: Kluge s. u. Anatomie
¥natoj (ánatos), gr., Adj.: nhd. ungefährdet, ungestraft, unschädlich; E.: s. ¢- (a), ¥th (átÐ)
¢n£trhsij (anátrÐsis), gr., F.: nhd. Aufbohren, Trepanation; E.: s. ¢natitr©n (anatitran);
W.: mlat., anatrÐsis, F., Durchbohren
¢natr…zein (anatrízein), gr., V.: nhd. knarren, knirschen; E.: s. ¢n£ (aná), tr…zein
(trízein); L.: Frisk 2, 932
73
¥nauroj (ánauros), gr., Adj.: nhd. wasserlos; E.: s. ¢- (a); s. idg. *ðr-, *aøer-, Sb., Wasser,
Harn, Regen (M.), Pokorny 80; vgl. idg. *aøe-, *aø- (9), V., benetzen, befeuchten, fließen,
Pokorny 78; L.: Frisk 1, 103
¢nafa…nein (anaphaínein), gr., V.: nhd. aufleuchten lassen, ans Licht bringen; E.: s.
¢n£- (ana), fa…nein (phaínein)
anafalant…aj (anaphalantías), gr., F.: nhd. Kahlköpfiger; E.: s. ¢n£- (ana), falÒj
(phalós), ¥kroj (ákros)
¢nafansij (anaphansis), gr., F.: nhd. Erscheinung; E.: s. ¢nafa…nein (anaphaínein); L.:
Frisk 2, 982
¢nafšrein (anaphérein), gr., V.: nhd. hinaufbringen, zurückführen, beziehen auf; Vw.: s.
ep- (ep); E.: s. ¢n£ (aná), fšrein (phérein)
¢naflšgein (anaphlégein), gr., V.: nhd. wieder anzünden; E.: s. ¢n£ (aná), flšgein
(phlégein); L.: Frisk 2, 1022
¢naflegma…nein (anaphlegmaínein), gr., V.: nhd. wieder entzündet sein (V.); E.: s. ¢n£
(aná), flegma…nein (phlegmaínein); L.: Frisk 2, 1022
¢n£flexij (anáphlexis), gr., F.: nhd. Entzündung; E.: s. ¢naflšgein (anaphlégein)
¢nafoib£zein (anaphoibázein), gr., V.: nhd. prophezeien; E.: s. ¢n£ (aná), foib£zein
(phoibázein); L.: Frisk 2, 1031
¢nafor£ (anaphorá), gr., F.: nhd. Erhebung, Tilgung; E.: s. ¢nafšrein (anaphérein)
¢nafus©n (anaphysan), gr., V.: nhd. emporblasen, hinaufschleudern; E.: s. ¢n£ (aná),
fus©n (physan)
¢nafÚshma (anaph‹sÐma), gr., N.: nhd. Aufgeblasenheit, Prahlerei; E.: s. ¢nafus©n
(anaphysan)
¢nafènhsij (anaphænÐsis), gr., F.: nhd. Geschrei, Toast; E.: s. ¢n£ (aná), fwn» (phæn›)
¢nac£zein (anacházein), gr., V.: nhd. zurückweichen, sich zurückziehen; E.: s. ¢n£ (ana),
c£zesqai (cházesthai)
¢nacait…zein (anachaitízein), gr., V.: nhd. die Mähne nach hinten werfen; E.: s. ca…th
(chaítÐ); L.: Frisk 2, 1065
¢nacal©n (anachalan), gr., V.: nhd. nachlassen; E.: s. ¢n£ (ana), cal©n (chalan); L.:
Frisk 2, 1066
¢nacron…zein (anachronízein), gr., V.: nhd. sich verspäten, zeitlich oder metrisch falsch
einordnen; E.: s. ¢n£ (an˜), crÒnoj (chrónos)
¢nacronismÒj (anachronismós), gr., M.: nhd. Zuspätkommen, zeitlich falsche
Einordnung; E.: s. ¢n£cron…zein (anachronízein); W.: über lat. s. frz. anachronisme, M.,
Anachronismus, zeitlich falsche Einordnung; nhd. Anachronismus, M., Anachronismus,
zeitlich falsche Einordnung; L.: Kluge s. u. Anachronismus
¢nacwre‹n (anachærein), gr., V.: nhd. sich zurückziehen, zurückweichen, Platz machen;
Vw.: s. sun- (syn), Øp- (hyp); E.: s. ¢n£ (an˜), cwre‹n (chærein)
¢nacèrhsij (anachærÐsis), gr., F.: nhd. Rückzug, Zurückgezogenheit; E.: s. ¢nacwre‹n
(anachærein); W.: lat. anachærÐsis, F., Einsiedlerleben
¢nacwrht»j (anachærÐt›s), gr., M.: nhd. Einsiedler, Anachoret; E.: s. ¢nacwre‹n
(anachærein); W.: lat. anachærÐta, M., Einsiedler, Eremit, Anachoret; ae. õncor, st. M. (a),
Einsiedler; W.: lat. anachærÐta, M., Einsiedler, Eremit, Anachoret; germ. *anakora?, M.,
Einsiedler; s. as. ênkora 1, Adj., einsam; W.: lat. anachærÐta, M., Einsiedler, Eremit,
Anachoret; ahd. einkoran* 1, Adj.=M., Einsiedler, Eremit, Anachoret
¢nacwr…zein (anachærízein), gr., V.: nhd. zurückgehen lassen, zurücktreten lassen,
zurückführen; E.: s. ¢n£ (an˜), cwr…zein (chærízein)
74
¢nayÚcein (anaps‹chein), gr., V.: nhd. abkühlen, erfrischen; E.: s. ¢n£ (an˜), yÚcein
(ps‹chein) (2)
¢nglein (anglein), gr., V.: nhd. schöpfen (V.) (1); E.: Herkunft ungeklärt?; W.: lat. anclõre,
V., schöpfen (V.) (1); W.: lat. anclõrÆ, V., schöpfen (V.) (1)
¡nd£nein (handánein), gr., V.: nhd. gefallen (V.), angenehm sein (V.); Vw.: s. ™f- (eph);
E.: s. idg. *søõd-, Adj., V., süß, sich freuen, gefallen (V.), Pokorny 1039; L.: Frisk 1, 104
¢ndhreut»j (andÐreut›s), gr., M.: nhd. Rieselmeister des Weinlandes; E.: s. ¥ndhron
(ándÐron); L.: Frisk 1, 104
¥ndhron (ándÐron), gr., N.: nhd. erhöhtes Ufer oder Rand der Flüsse und Gräben,
Erdaufwurf, Rabatte, Weinbeet; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 104
¤doj (hádos), gr., M.: nhd. Beschluss; E.: s. ¡nd£nein (handánein); L.: Frisk 1, 104
¢ndragaq…a (antragathía), gr., F.: nhd. Mannhaftigkeit, Ruhm; E.: s. ¢n»r (an›r),
¢gaqÒj (agathós); W.: mlat., andragathia, F., Mut
¢ndrak£j (andrakás), gr., Adv.: nhd. Mann für Mann; E.: s. ¢n»r (an›r), kat£ (katá)
¢ndrapod…zein (andrapodízein), gr., V.: nhd. in Knechtschaft versetzen; E.: s.
¢ndr£podon (andrápodon); L.: Frisk 1, 104
¢ndrapÒdisij (andrapódisis), gr., F.: nhd. Knechtung; E.: s. ¢ndrapod…zein
(andrapodízein), ¢ndr£podon (andrápodon); L.: Frisk 1, 104
¢ndrapodismÒj (andrapodismós), gr., M.: nhd. Knechtung; E.: s. ¢ndrapod…zein
(andrapodízein), ¢ndr£podon (andrápodon); L.: Frisk 1, 104
¢ndrapodist»j (andrapodist›s), gr., M.: nhd. Sklavenhändler; E.: s. ¢ndrapod…zein
(andrapodízein), ¢ndr£podon (andrápodon); L.: Frisk 1, 104
¢ndrapodist»rioj (andrapodist›rios), gr., Adj.: nhd. zum Sklavenverkauf gehörig, zum
Sklavenhändler gehörig; E.: s. ¢ndrapod…zein (andrapodízein), ¢ndr£podon
(andrápodon); L.: Frisk 1, 104
¢ndrapodistikÒj (andrapodistikós), gr., Adj.: nhd. zum Sklavenverkauf gehörig, zum
Sklavenhändler gehörig; E.: s. ¢ndrapod…zein (andrapodízein), ¢ndr£podon
(andrápodon); L.: Frisk 1, 104
¢ndr£podon (andrápodon), gr., N.: nhd. Sklave, Sklavenseele, als Sklave verkaufter
Kriegsgefangener, gemeiner Mensch; E.: s. ¢n»r (an›r), poÚj (pús); L.: Frisk 1, 104
¢ndrapodèdhj (andrapodædÐs), gr., Adj.: nhd. sklavenmäßig; E.: s. ¢ndr£podon
(andrápodon), e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 104
¢ndr£cnh (andráchnÐ), gr., F.: nhd. eine Pflanze; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 105
¢ndre…a (andreía), gr., F.: nhd. Mannhaftigkeit; E.: s. ¢n»r (an›r); L.: Frisk 1, 107
¢ndre‹on (andreion), gr., N.: nhd. Mannhaftigkeit; E.: s. ¢n»r (an›r)
¢ndre‹oj (andreios), gr., Adj.: nhd. männlich, mannhaft handelnd, mutig, tapfer; Hw.: s.
¢n»r (an›r); E.: s. idg. *ner- (1), *nert-, *aner-, Sb., Lebenskraft, Mann, Pokorny 765; L.:
Frisk 1, 107
¢ndreioàn (andreiðn), gr., V.: nhd. mutig machen; E.: s. ¢ndre‹oj (andreios); L.: Frisk 1,
107
¢ndreioàsqai (andreiðsthai), gr., V.: nhd. zum Mann werden; E.: s. ¢ndre‹oj (andreios);
L.: Frisk 1, 107
¢ndri£j (andriás), gr., M.: nhd. Menschenbild, Statue; E.: s. ¢n»r (an›r); L.: Frisk 1, 107
¢ndr…zein (andrízein), gr., V.: nhd. zum Mann machen; E.: s. ¢n»r (an›r); L.: Frisk 1,
107
¢ndr…zesqai (andrízesthai), gr., V.: nhd. zum Mann werden; E.: s. ¢n»r (an›r); L.: Frisk
1, 107
75
¢ndr…on (andríon), gr., N.: nhd. kleiner Mensch, Menschlein; E.: s. ¢n»r (an›r); L.: Frisk
1, 107
¢ndr…j (andrís), gr., F.: nhd. Weib; E.: s. ¢n»r (an›r); L.: Frisk 1, 107
¥ndrisma (ándrisma), gr., N.: nhd. männliches Auftreten; E.: s. ¢n»r (an›r); L.: Frisk 1,
107
¢ndrismÒj (andrismós), gr., M.: nhd. männliches Auftreten; E.: s. ¢n»r (an›r); L.: Frisk 1,
107
¢ndrÒgunoj (andrógynos), gr., M.: nhd. Zwitter, Hermaphrodit; E.: s. ¢n»r (an›r), gun»
(gyn›); W.: lat. androgynus, M., Mannweib, Zwitter, Hermaphrodit; s. frz. androgyne, Adj.,
androgyn; nhd. androgyn, Adj., androgyn, mit männlichen und weiblichen Merkmalen
versehen (Adj.); L.: Kluge s. u. androgyn
¢ndrod£maj (androdámas), gr., Adj.: nhd. »menschenbezwingend«; E.: s. ¢n»r (an›r),
damnein (damnein); W.: s. mhd. antrodrõgmõ, Sb., ein silberglänzender Edelstein; W.: s.
mhd. andromant, st. M., st. N., ein silberglänzender Edelstein
'Androm£ch (AndromáchÐ), gr., F.=PN: nhd. Andromache; E.: s. ¢n»r (an›r), m£ch
(máchÐ); L.: Frisk 1, 105
¢ndrÒthj (andrótÐs), gr., M.: nhd. Manneskraft; E.: s. ¢n»r (an›r); L.: Frisk 1, 107
¢ndroàn (andrðn), gr., V.: nhd. zum Mann machen; E.: s. ¢n»r (an›r); L.: Frisk 1, 107
¢ndroàsqai (andrðsthai), gr., V.: nhd. ein Mann werden, in das Mannesalter treten; E.: s.
¢n»r (an›r); L.: Frisk 1, 107
¢ndrofonoj (androphónos), gr., Adj.: nhd. männermordend; E.: s. ¢n»r (an›r), fÒnoj
(phónos); L.: Frisk 2, 1035
¢ndrèdhj (andrædÐs), gr., Adj.: nhd. mannhaft; E.: s. ¢n»r (an›r), e•doj (eidos); L.:
Frisk 1, 107
¢ndrèn (andræn), gr., M.: nhd. Männersaal; E.: s. ¢n»r (an›r)
¢ndrùoj (andræios), gr., Adj.: nhd. zum Mann gehörig; E.: s. ¢n»r (an›r); L.: Frisk 1, 107
¥nein (ánein), gr. (hom.), V.: Vw.: s. ¢nÚein (an‹ein)
¡ne‹n (hanein), gr., V.: nhd. Körner durch Aufrütteln vom Spreu reinigen; E.: vgl. idg.
*aøe-, *aø- (10), *aøÐ-, *aøÐi-, V., wehen, blasen, hauchen, Pokorny 81
¢nškdota (anékdota), gr., N. Pl.: nhd. nicht Herausgegebenes; E.: s. ¢nškdotoj
(anékdotos); W.: frz. anecdote, F., Anekdote, kurze treffende Erzählung; nhd. Anecdote, F.,
Anekdote, kurze treffende Erzählung; L.: Kluge s. u. Anekdote
¢nškdotoj (anékdotos), gr., Adj.: nhd. nicht herausgegeben, nicht veröffentlicht, nicht
verheiratet; E.: s. ¢- (a), ™kdidÒnai (ekdidónai)
¢nemia‹oj (anemiaios), gr., Adj.: nhd. windig, eitel; E.: s. ¥nemoj (ánemos); L.: Frisk 1,
105
¢nem…zein (anemízein), gr., V.: nhd. durch den Wind bewegen; E.: s. ¥nemoj
(ánemos); L.: Frisk 1, 105
¢nemÒeij (anemóeis), ºnemÒeij (Ðnemóeis), gr., Adj.: nhd. windreich, windig, luftig;
E.: s. ¥nemoj (ánemos)
¥nemoj (ánemos), gr., M.: nhd. Wind, Sturm, Hauch; E.: s. idg. *aný-, *an- (3), *h2enh1-,
V., atmen, hauchen, Pokorny 38; L.: Frisk 1, 105
¢nemoàn (anemðn), gr., V.: nhd. aufblähen; Vw.: s. ™x- (ex); E.: s. ¥nemoj (ánemos);
L.: Frisk 1, 105
¢nemèdhj (anemædÐs), gr., Adj.: nhd. windig; E.: s. ¥nemoj (ánemos), e•doj (eidos);
L.: Frisk 1, 105
¢nemèlioj (anemælios), gr., Adj.: nhd. windig, nichtig, vergeblich, eitel; E.: s. ¥nemoj
(ánemos); L.: Frisk 1, 105
76
¢nemènh (anemænÐ), gr., F.: nhd. Anemone; E.: Herkunft unklar; W.: lat. anemænÐ, F.,
Anemone; nhd. Anemone, F., Anemone, Buschwindröschen; L.: Frisk 1, 105, Kluge s. u.
Anemone
¢nemwn…j (anemænís), gr., F.: nhd. Anemone; E.: s. ¢nemènh (anemænÐ); L.: Frisk 1,
105
¢nereq…zein (anerethízein), gr., V.: nhd. aufreizen; E.: s. ¢n£ (aná), ™req…zein
(erethízein)
¢nereÚgesqai (anereúgesthai), gr., V.: nhd. hervorsprudeln, sich ergießen; E.: s. ¢n£
(aná), ™reÚgesqai (ereúgesthai)
¢nereun©n (anereunan), gr., V.: nhd. aufspüren; E.: s. ¢n£ (aná), ™reun©n (ereunan)
¢nerÚein (aner‹ein), gr., V.: nhd. emporziehen; E.: s. ¢n£ (aná), ™rÚein (er‹ein)
¢nšrcesqai (anérchesthai), gr., V.: nhd. hinaufgehen, zurückkehren; E.: s. ¢n£ (aná),
œrcesqai (érchesthai)
¥nesij (ánesis), gr., F.: nhd. Nachlassen der Spannung, Milderung, Ruhe, Zügellosigkeit; E.:
s. ¢nišnai (anhiénai); W.: mlat., anesis, F., Entspannung
¥neu (áneu), gr., Präp.: nhd. ohne, sonder; E.: idg. *Áneø, *Ðnu, Präp., ohne, Pokorny 318;
L.: Frisk 1, 106
¥neuqe (áneuthe), ¥neuqen (áneuthen), gr., Präp.: nhd. getrennt, fern; Hw.: s. ¥neu
(áneu); E.: s. idg. *Áneø, *Ðnu, Präp., ohne, Pokorny 318
¥neuqen (áneuthen), gr., Präp.: Vw.: s. ¥neuqe (áneuthe)
¢neÚqunoj (aneúthynos), gr., Adj.: nhd. nicht rechenschaftspflichtig, nicht verantwortlich;
E.: s. ¢n£ (aná), eÙqÚnein (euth‹nein)
¢neur…skein (eneurískein), gr., V.: nhd. ausfindig machen, ermitteln; E.: s. ¢n£ (aná),
eØr…skein (heurískein)
¢nšcein (anéchein), gr., V.: nhd. emporhalten, aufrecht halten, zurückhalten, hervorragen;
Vw.: s. ™p- (ep); E.: s. ¢n£ (an), œcein (échein) (1)
¢nšcesqai (anéchesthai), gr., V.: nhd. aushalten, ertragen (V.); E.: s. ¢n£ (an), œcein
(échein) (1)
¢neyi£ (anepsiá), gr., F.: nhd. Geschwistertochter, Cousine, Base (F.) (1); E.: s. ¢neyiÒj
(anepsiós); L.: Frisk 1, 106
¢neyiadÁ (anepsiadÐ), gr., F.: nhd. Tochter des Vetters; E.: s. ¢neyiÒj (anepsiós); L.:
Frisk 1, 106
¢neyiÒj (anepsiós), gr., M.: nhd. Geschwistersohn, Vetter; E.: idg. *neptØos, M.,
Abkömmling, Nachkomme, Pokorny 764; s. idg. *nepæt-, M., Abkömmling, Enkel (M.) (1),
Neffe?, Pokorny 764; L.: Frisk 1, 106
¥neJ (áneæi), gr., Adv.: nhd. schweigend, still; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 106
¢nhqšlaion (anÐthélaion), gr., N.: nhd. Dillöl; E.: s . ¥nhqon (ánÐthon), œlaion
(élaion); W.: mlat. anÐtileon, anõtileon, N., Öl aus Dill oder Anis
¢n»qinoj (an›thinos), gr., Adj.: nhd. aus Dill gemacht; E.: s. ¥nhqon (ánÐthon); W.: lat.
anÐthinus, Adj., aus Dill bereitet; L.: Frisk 1, 106
¥nhqon (ánÐthon), gr., N.: nhd. Dill; E.: Herkunft unklar, aus Ägypten oder Kleinasien, s.
Walde/Hofmann 1, 846; W.: lat. anÐthum, N., Dill; L.: Frisk 1, 106
¢nhleg»j (anÐleg›s), gr., Adj.: nhd. rücksichtslos? (Beiwort zum Tod); E.: s. ¢- (a),
¢lšgein (alégein)
¥ghma (ágÐma), gr., N.: nhd. auserlesene Abteilung im spartanischen Heer; E.: s.
¹ge‹sqai (hÐgeisthai); W.: lat. agÐma, N., Leibschar, Gardetruppe
¢n»nemoj (an›nemos), gr., Adj.: nhd. windstill; E.: s. ¢- (a), ¥nemoj (ánemos)
¢g»nwr (ag›nær), gr., Adj.: nhd. mutig; E.: s. ¥gan (ágan), ¢n»r (an›r)
77
¢nhpel…h (anÐpelíÐ), gr. (ion.), F.: nhd. Kraftlosigkeit, Schwäche; E.: s. ¢- (a); s. idg.
*apelo-, Sb., Kraft, Pokorny 52
¢nhpÚein (anÐp‹ein), gr., V.: nhd. aufschreien; E.: s. ¢n£ (aná), ºpÚein (Ðp‹ein)
¢n»r (an›r), gr., M.: nhd. Mann, Mensch; E.: idg. *ner- (1), *nert-, *aner-, Sb., Lebenskraft,
Mann, Pokorny 765; W.: s. nhd. Androide, M., Androide, künstlicher Mensch; L.: Frisk 1,
107, Kluge s. u. Androide
¢nqe‹n (anthein), gr., V.: nhd. hervorsprießen, blühen; Vw.: s. ™p- (ep), ™x- (ex); E.: s.
idg. *andh-, *anedh-, V., hervorstechen, sprießen, blühen, Pokorny 40; L.: Frisk 1, 109
¢nqšmion (anthémion), gr., N.: nhd. Blüte, als Verzierung gebrauchte Blüte; E.: s.
¥nqemon (ánthemon); L.: Frisk 1, 108
¢nqemÒeij (anthemóeis), gr., Adj.: nhd. blumenreich; E.: s. ¥nqemon (ánthemon); L.:
Frisk 1, 108
¥nqemon (ánthemon), gr., N.: nhd. Blume; Vw.: s. ºr- (Ðr), crus- (chrys); E.: s. ¨nqoj
(ánthos); L.: Frisk 2, 108
¢nqemèdhj (anthemædÐs), gr., Adj.: nhd. blumenreich; E.: s. ¥nqemon (ánthemon),
e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 108
¢nqemwtÒj (anthemætós), gr., Adj.: nhd. blumenreich; E.: s. ¥nqemon (ánthemon); L.:
Frisk 1, 108
¢nqereèn (anthereæn), gr., M.: nhd. Bartstelle, Kinn; E.: s. idg. *andher-, *¤dher-, Sb.,
Spitze, Stängel, Stengel, Pokorny 41; vgl. idg. *andh-, *anedh-, V., hervorstechen, sprießen,
blühen, Pokorny 40
¢nqšrikoj (anthérikos), gr., M.: nhd. Halm, Stängel, Stengel; E.: s. idg. *andher-, *¤dher-,
Sb., Spitze, Stängel, Stengel, Pokorny 41; vgl. idg. *andh-, *anedh-, V., hervorstechen,
sprießen, blühen, Pokorny 40
¢nqšrix (anthérix), gr., M.: nhd. Kachel, Ähre, Halm; E.: s. ¢nqe‹n (anthein)
¢nqšrix (anthérix), gr., M.: nhd. Halm, Stängel, Stengel; E.: s. idg. *andher-, *¤dher-, Sb.,
Spitze, Stängel, Stengel, Pokorny 41; vgl. idg. *andh-, *anedh-, V., hervorstechen, sprießen,
blühen, Pokorny 40
¢nqest»ria (anthest›ria), gr., F.: nhd. Blumenfest des Bacchos in Athen; E.: s. ¥nqoj
(ánthos)
¢nqeèn (antheæn), gr., M.: nhd. Blumenflur, Garten; E.: s. ¥nqoj (ánthos); L.: Frisk 1, 108
¥nqh (ánthÐ), gr., F.: nhd. Blühen; E.: s. ¢nqe‹n (anthein); L.: Frisk 1, 109
¢nqhdèn (anthÐdæn), gr., M.: nhd. Biene; E.: s. ¥nqoj (ánthos); L.: Frisk 1, 108
¢nq»eij (anth›eis), gr., Adj.: nhd. hellfarbig; E.: s. ¥nqoj (ánthos); L.: Frisk 1, 109
¢nqhl©j (anthÐlas), gr., M.: nhd. Blumenhändler?; E.: s. ¥nqoj (ánthos); L.: Frisk 1, 108
¢nqhdèn (anthÐdæn), gr., F.: nhd. eine Pflanze, Mispel?; E.: s. ¥nqoj (ánthos)
¢nq»lh (anth›lÐ), gr., F.: nhd. Federkrone der Blumen; E.: s. ¥nqoj (ánthos); L.: Frisk 1,
108
¥nqhma (ánthÐma), gr., N.: nhd. Blüte; E.: s. ¢nqe‹n (anthein); L.: Frisk 1, 109
¢nqhrÒj (anthÐrós), gr., Adj.: nhd. blühend, blumig, frisch, neu; Hw.: s. ¢nqe‹n
(anthein), ¥nqoj (ánthos); E.: vgl. idg. *andh-, *anedh-, V., hervorstechen, sprießen, blühen,
Pokorny 40; W.: s. lat. anthÐra, F., Arzneimittel aus Blüten; L.: Frisk 1, 109
¢nqhrÒthj (anthÐrótÐs), gr., F.: nhd. Blühen?; E.: s. ¢nqhrÒj (anthÐrós); L.: Frisk 1,
109
¥nqhsij (ánthÐsis), gr., F.: nhd. Blüte; E.: s. ¢nqe‹n (anthein); L.: Frisk 1, 109
¢nq…aj (anthías), gr., M.: nhd. ein Fisch; E.: s. ¥nqoj (ánthos); L.: Frisk 1, 108
¢nq…zein (anthízein), gr., V.: nhd. mit Blumen bedecken, bunt machen, färben, bunt
schmücken, jugendlich machen; Vw.: s. di- (di), ™p- (ep); E.: s. ¥nqoj (ánthos); L.: Frisk 1,
109
78
¢nqinÒj (anthinós), gr., Adj.: nhd. von Blumen gemacht, Blumen...; E.: s. ¥nqoj (ánthos);
W.: lat. anthinus, Adj., aus Blumen bestehend, aus Blumen gemacht; L.: Frisk 1, 109
¢nqismÒj (anthismós), gr., M.: nhd. Glanz; E.: s. ¢nq…zein (anthízein), ¥nqoj (ánthos);
L.: Frisk 1, 109
¢nq…stanai (anthístanai), gr., V.: nhd. entgegenstellen; E.: s. ¢nt… (antí), ƒst£nai
(histánai)
¢nqolog…a (anthología), gr., F.: nhd. Sammeln von Blumen; E.: s. ¢nqolÒgoj
(anthológos); W.: nhd. Anthologie, F., Anthologie, Sammlung ausgewählter Literaturstücke;
L.: Kluge s. u. Anthologie
¢nqologik£ (anthologicá), gr., N.: nhd. Blumenlese, Blütenlese; E.: s. ¥nqoj (ánthos),
lšgein (légein)
¢nqolÒgoj (anthológos), gr., Adj.: nhd. Blüten lesend; E.: s. ¥nqoj (ánthos)
¥nqoj (ánthos), gr., N.: nhd. Blume, Blüte; E.: s. idg. *andh-, *anedh-, V., hervorstechen,
sprießen, blühen, Pokorny 40; L.: Frisk 1, 108
¢nqosÚnh (anthos‹nÐ), gr., F.: nhd. reichliche Blüte; E.: s. ¥nqoj (ánthos)
¢nqofÒroj (anthophóros), gr., Adj.: nhd. Blumen tragend; E.: s. ¥nqoj (ánthos), fšrein
(phérein)
¢nqrak£rioj (anthrakários), gr., M.: nhd. Kohlenbrenner, Köhler; E.: s. ¥nqrax
(ánthrax); L.: Frisk 1, 109
¢nqrake…a (anthrakeía), gr., F.: nhd. Kohlenbrennen; E.: s. ¢nqrakeÚein
(anthrakeúein), ¥nqrax (ánthrax); L.: Frisk 1, 110
¢nqrakeÚein (anthrakeúein), gr., V.: nhd. Kohlen verbrennen, verkohlen; E.: s. ¥nqrax
(ánthrax); L.: Frisk 1, 109
¢nqrakeÚj (anthrakeús), gr., M.: nhd. Kohlenbrenner; E.: s. ¢nqrakeÚein
(anthrakeúein), ¥nqrax (ánthrax); L.: Frisk 1, 110
¢nqrakeut»j (anthrakeut›s), gr., M.: nhd. Kohlenbrenner; E.: s. ¢nqrakeÚein
(anthrakeúein), ¥nqrax (ánthrax); L.: Frisk 1, 110
¢nqrakhrÒj (anthrakÐrós), gr., Adj.: nhd. zu Kohlen gehörig; E.: s. ¥nqrax (ánthrax);
L.: Frisk 1, 109
¢nqraki£ (anthrakiá), gr., F.: nhd. Kohlenfeuer, Kohlenhaufe, Kohlenhaufen; E.: s.
¥nqrax (ánthrax); L.: Frisk 1, 109
¢nqrak…aj (anthrakías), gr., M.: nhd. Kohlschwarzer; E.: s. ¥nqrax (ánthrax); W.: lat.
anthraciõs, M., Kohlschwarzer
¢nqrak…zein (anthrakízein), gr., V.: nhd. auf Kohlen rösten, auf Kohlen dörren; E.: s.
¥nqrax (ánthrax); L.: Frisk 1, 109
¢nqr£kinoj (anthrákinos), gr., Adj.: nhd. aus Karfunkel bestehend, karfunkelfarbig; E.: s.
¥nqrax (ánthrax); L.: Frisk 1, 109
¢nqr£kion (anthrákion), gr., N.: nhd. Kohlschwärze?; E.: s. ¥nqrax (ánthrax); W.: lat.
anthraciõs, M., Kohlschwarzer; L.: Frisk 1, 109
¢nqrak…tij (anthrakítis), gr., F.: nhd. Kohlenkarbunkel; E.: s. ¥nqrax (ánthrax); W.: lat.
anthracÆtis, F., Anthrazit, Kohlenkarbunkel frz. anthracite, M., Anthrazit, Kohlekarbunkel;
nhd. Anthrazit, M., N., Anthrazit, Kohlekarbunkel; L.: Kluge s. u. Anthrazit
¢nqrakoàsqai (anthrakðsthai), gr., V.: nhd. zu Kohlen verbrannt werden, ein Geschwür
bilden; E.: s. ¥nqrax (ánthrax); L.: Frisk 1, 109
¢nqrakèdhj (anthrakædÐs), gr., Adj.: nhd. kohlenähnlich; E.: s. ¥nqrax (ánthrax),
e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 109
¢nqr£kwma (anthrákæma), gr., N.: nhd. Kohlenhaufe, Kohlenhaufen; E.: s. ¥nqrax
(ánthrax); L.: Frisk 1, 109
79
¢nqr£kwsij (anthrákæsis), gr., F.: nhd. Verkohlung; E.: s. ¢nqrakoàsqai
(anthrakðsthai), ¥nqrax (ánthrax); W.: mlat. anthracæsis, F., Geschwür, Karbunkel; L.:
Frisk 1, 109
¢nqrakèn (anthrakæn), gr., M.: nhd. Kohlenhaufe, Kohlenhaufen; E.: s. ¥nqrax
(ánthrax); L.: Frisk 1, 109
¥nqrax (ánthrax), gr., M.: nhd. Kohle, Glutkohle; E.: Herkunft unklar, s. Frisk 1, 109; L.:
Frisk 1, 109
¢nqrhdèn (anthrÐdæn), gr., M.: nhd. Wespe, Waldbiene; E.: s. idg. *andher-, *¤dher-, Sb.,
Spitze, Stängel, Stengel, Pokorny 41; vgl. idg. *andh-, *anedh-, V., hervorstechen, sprießen,
blühen, Pokorny 40; L.: Frisk 1, 110
¢nqr»nh (anthr›nÐ), gr., F.: nhd. Wespe, Waldbiene; E.: von *¢nqo-qr»nh (anthothr›nÐ); s. idg. *andher-, *¤dher-, Sb., Spitze, Stängel, Stengel, Pokorny 41; vgl. idg. *andh-,
*anedh-, V., hervorstechen, sprießen, blühen, Pokorny 40; idg. *dher- (3), *dhereu-, *dhrÁn-,
V., murren, brummen, dröhnen, Pokorny 255; L.: Frisk 1, 110
¢nqrhnièdhj (anthrÐniædÐs), gr., Adj.: nhd. wie ein Wespennest gebaut; E.: s. ¢nqr»nh
(anthr›nÐ), e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 110
¢nqr…skoj (anthrískos), gr., M.: nhd. gemeiner Kerbel; E.: s. idg. *andher-, *¤dher-, Sb.,
Spitze, Stängel, Stengel, Pokorny 41; vgl. idg. *andh-, *anedh-, V., hervorstechen, sprießen,
blühen, Pokorny 40
¥nqruskon (ánthryskon), gr., N.: nhd. Kerbel; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 110
¢nqrèpeioj (anthræpeios), gr., Adj.: nhd. menschlich, irdisch; E.: s. ¥nqrwpoj
(ánthræpos); L.: Frisk 1, 111
¢nqrwph…h (anthræpÐíÐ), gr., F.: nhd. Menschenhaut; E.: s. ¥nqrwpoj (ánthræpos);
L.: Frisk 1, 110
¢nqrwp»ioj (anthræp›ios), gr. (ion), Adj.: nhd. menschlich, irdisch; E.: s. ¥nqrwpoj
(ánthræpos)
¢nqrwp…zesqai (anthræpízesthai), gr., V.: nhd. sich wie ein Mensch benehmen; E.: s.
¥nqrwpoj (ánthræpos); L.: Frisk 1, 111
¢nqrwpikÒj (anthræpikós), gr., Adj.: nhd. menschlich, irdisch; E.: s. ¥nqrwpoj
(ánthræpos)
¢nqrèpinoj (anthræpinos), gr., Adj.: nhd. menschlich, irdisch; E.: s. ¥nqrwpoj
(ánthræpos)
¢nqrèpion (anthræpion), gr., N.: nhd. Menschlein; E.: s. ¥nqrwpoj (ánthræpos); L.:
Frisk 1, 110
¢nqrwp…skoj (anthræpískos), gr., M.: nhd. Menschlein; E.: s. ¥nqrwpoj (ánthræpos);
L.: Frisk 1, 110
¥nqrwpoj (ánthræpos), gr., M.: nhd. Mensch; Vw.: s. mis- (mis); E.: Herkunft ungeklärt,
s. Frisk 1, 111, vielleicht als *¢nqro-wpoj (anthro-æpos), Adj., mit bärtigem Gesicht aus
idg. *andher-, *¤dher-, Sb., Spitze, Stängel, Stengel, Pokorny 41?; L.: Pokorny 41, Frisk 1,
111; W.: s. nhd. -anthrop, Suffix, ...anthrop, Mensch; L.: Frisk 1, 110, Kluge s. u. –anthrop
¢nqrwpÒthj (anthræpótÐs), gr., F.: nhd. Menschheit, Menschlichkeit; E.: s. ¥nqrwpoj
(ánthræpos); L.: Frisk 1, 111
¢nqrwpofag…a (anthræpophagía), gr., M.: nhd. Menschenfresserei; E.: s. ¥nqrwpoj
(ánthræpos), fage‹n (phageÆn)
¢nqÚllion (anth‹llion), gr., N.: nhd. kleine Blüte, Blumenmuster; E.: s. ¥nqoj (ánthos);
W.: lat. anthyllium, N., kretisches Harzkraut; L.: Frisk 1, 108
¢nqull…j (anthyllís), gr., F.: nhd. eine Pflanze; E.: s. ¥nqoj (ánthos); W.: lat. anthyllis, F.,
Bisam-Günsel; L.: Frisk 1, 108
80
¢nqupateÚein (anthypateúein), gr., V.: nhd. Prokonsul sein (V.); E.: s. ¢nqÚpatoj
(anth‘patos)
¢nqÚpatoj (anth‘patos), gr., M.: nhd. Prokonsul; E.: s. ¢nt… (antí), Ûpatoj (h‹patos);
W.: mlat. anthypathus, M., Prokonsul
¢n…a (anía), Ñn…a (onía), gr., F.: nhd. Plage, Beschwerde; E.: idg. *enos-, N., Last,
Pokorny 321?; L.: Frisk 1, 111
¡n…a (hanía), gr., F.: Vw.: s. ¹n…a (hÐnía)
¢ni©n (anian), gr., V.: nhd. beleidigen, belästigen; E.: s. ¢n…a (anía); L.: Frisk 1, 111
¥niaroj (ániaros), gr., Adj.: nhd. betrübend, lästig, quälend; Hw.: s. ¢n…a (anía); E.: s. idg.
*enos-, N., Last, Pokorny 321?; L.: Frisk 1, 111
¢nigrÒj (anigrós), gr., Adj.: nhd. ungereinigt; E.: s. ¢- (a), n…zein (nízein); L.: Frisk 1,
112
¢nid…ein (anidíein), gr., V.: nhd. schwitzen, hervorschwitzen; E.: s. ¢n£ (aná), „d…ein
(idíein); L.: Frisk 1, 709
¢nišnai (anhiénai), gr., V.: nhd. loslassen, nachlassen; E.: s. ¢n£ (aná), ƒšnai (hiénai) (1)
¢n…eroj (aníeros), gr., Adj.: nhd. unheilig, ruchlos; E.: s. ¢n£ (aná), ƒerÒj (hierós)
¡n…ka (haníka), gr., Konj.: Vw.: s. ¹n…ka (hÐníka)
¥nioj (ánios), gr., Adj.: nhd. lästig, quälend; Hw.: s. ¢n…a (anía); E.: s. idg. *enos-, N.,
Last, Pokorny 321?
¥niptoj (ániptos), gr., Adj.: nhd. ungewaschen; E.: s. ¢- (a), n…zein (nízein)
¢nisÒkukloj (anisókyklos), gr., Adj.: nhd. mit ungleichen Kreisen seiend; E.: s. ¥nisoj
(ánisos), kÚkloj (k‹klos); W.: s. lat. anisocyclum, N., Räderwerk, Anisozyklus
¥nison (ánison), gr., N.: nhd. Anis; E.: Herkunft unklar, aus Ägypten oder Kleinasien, s.
Walde/Hofmann 1, 846; W.: lat. anÆsum, anÐsum, N., Anis; ahd.? anis 5, st. N. (a), Anis,
Dill; nhd. Anis, M., Anis; L.: Kluge s. u. Anis
¥nisoj (ánisos), gr., Adj.: nhd. ungleich, ungerecht; E.: s. ¢- (a), ‡soj (ísos)
¢nist£nai (anistánai), gr., V.: nhd. aufstellen, vertreiben; Vw.: s. ™x- (ex), Øp- (hyp),
Øper- (hyper); E.: s. ¢n£ (ana), ƒst£nai (histánai)
¢nicneÚein (anichneúein), gr., V.: nhd. aufspüren, erspähen; E.: s. ¢n£ (ana), „cneÚein
(ichneúein)
¢nn…j (annís), gr., M.: nhd. Großmutter; E.: s. idg. *an- (1), Sb., Ahn, Pokorny 36; L.:
Frisk 1, 112
¥nodoj (ánodos), gr., M.: nhd. Aufstieg, Eingang; E.: s. ¢n£ (aná), ÐdÒj (hodós); W.: s.
nhd. Anode, F., Anode, Pluspol; L.: Kluge s. u. Anode
¢no…gein (anoígein), gr., V.: nhd. öffnen, eröffnen, offenbaren; E.: s. ¢n£ (aná),
Ñe…ghn (oeígÐn); L.: Frisk 2, 356
¢noigeÚj (anoigeús), gr., M.: nhd. Öffner; E.: s. ¢no…gein (anoígein); L.: Frisk 1, 356
¥noigma (ánoigma), gr., N.: nhd. Öffnung; E.: s. ¢no…gein (anoígein); L.: Frisk 1, 356
¥noixij (ánoixis), gr., F.: nhd. Öffnen; E.: s. ¢no…gein (anoígein); L.: Frisk 1, 356
¢no…sein (anoísein), gr., V.: nhd. hinaufbringen, hinauftragen; E.: s. ¢n£ (aná), o‡sein
(oísein); L.: Frisk 2, 370
¢nokwc» (anokæch›), gr., F.: nhd. Anhalten, Hemmung; E.: s. œcein (échein) (1); L.:
Frisk 1, 112
¢nofÚresqai (anoloph‹resthai), gr., V.: nhd. laut wehklagen; E.: s. ¢n£ (aná),
ÑlofÚresqai (oloph‹resthai)
¢nome‹n (anomein), gr., V.: nhd. gesetzwidrig handeln; E.: s. ¥nomoj (ánomos)
¢nom…a (anomía), gr., F.: nhd. Gesetzlosigkeit, Ungesetzlichkeit; E.: s. ¥nomoj
(ánomos)
81
¢nomoiomer»j (anhomoiomer›s), gr., Adj.: nhd. nicht homogen seiend; E.: s. ¢- (a),
Ðmo‹oj (homoios), mer…j (merís); W.: mlat. anomiomerus, Adj., aus ungleichten Teilen
bestehend
¢nÒmoioj (anómoios), gr., Adj.: nhd. unähnlich; E.: s. ¢- (a), Ðmo‹oj (homoios)
¥nomoj (ánomos), gr., Adj.: nhd. ungesetzlich, gesetzeswidrig, gesetzlos; E.: s. ¢- (a),
nÒmoj (nómos); W.: mlat. anomus, Adj., unrecht
¢nÒrektoj (anórektos), gr., Adj.: nhd. ohne Appetit seiend, nicht appetitlich; E.: s. ¢- (a),
Ñršgein (orégein); W.: lat. anorectus, Adj., appetitlos, ohne Appetit seiend
¢noroÚein (anorúein), gr., V.: nhd. aufspringen, emporfahren; E.: s. ¢n£ (aná), ÑroÚein
(orúein)
¥nostoj (ánostos), gr., Adj.: nhd. ohne Ertrag seiend; E.: s. ¢- (a), nÒstoj (nóstos); L.:
Frisk 2, 305
¢noÚtatoj (anútatos), gr., Adj.: nhd. unverwundet; E.: s. ¢- (a), oÙt©n (utan)
¥nta (ánta), gr., Adv.: nhd. entgegen, gegenüber; E.: s. idg. *ants, *h2ent-, *h2ant-, Sb.,
Vorderseite, Stirn, Pokorny 48; L.: Frisk 1, 112
¢ntagwn…zesqai (antagænízesthai), gr., V.: nhd. gegen jemanden kämpfen; E.: s.
¢nt…- (anti), ¢gwn…zesqai (agænízesthai); W.: s. nhd. Antagonismus, F., Antagonismus,
Gegensätzlichkeit; L.: Kluge s. u. Antagonismus
¢ntagwnist»j (antagænist›s), gr., M.: nhd. Widersacher; E.: s. ¢ntagwn…zesqai
(antagænízesthai)
¢nt£eioj (antáeios), gr., Adj.: nhd. feindlich; E.: s. ¥nta (ánta); L.: Frisk 1, 112
¢nta…rein (antaírein), gr., V.: nhd. Gegenwehr erheben; E.: s. ¢nt… (antí), a‡rein
(aírein); W.: s. lat. antõrius, Adj., zum Aufrichten dienlich
¢ntaka‹oj (antakaios), gr., M.: nhd. eine Art Stör; E.: Herkunft unbekannt; L.: Frisk 1, 113
¢nt©n (antan), gr., V.: nhd. entgegenkommen, begegnen; Vw.: s. ¢p- (ap), kat- (kat),
proap- (proap), sun- (syn), Øp- (hyp); Hw.: s. ¥nta (ánta); E.: vgl. idg. *ants, *h2ent-,
*h2ant-, Sb., Vorderseite, Stirn, Pokorny 48; L.: Frisk 1, 112
¢nt£xioj (antáxios), gr., Adj.: nhd. gleich viel wert, gleichwertig; E.: s. ¢nt… (antí), ¥xioj
(áxios)
¢ntanaklastikÒj (antanaklastikós), gr., Adj.: nhd. zurückbrechend; E.: s. ¢nt… (antí),
¢n£ (aná), kl©n (klan) (1)
¢ntapodidÒnai (antapodidónai), gr., V.: nhd. zurückgeben, vergelten; E.: s. ¢nt… (antí),
¢pÒ (apó), didÒnai (didónai)
¢ntapÒdosij (antapódosis), gr., F.: nhd. Wiedererstattung, Ersatz; E.: s. ¢ntapodidÒnai
(antapodidónai); W.: lat. antapodosis, F., Gegensatz
¥ntar (ántar), gr., Sb.: nhd. Kettfaden; E.: s. idg. *ent-?, *ant-, V., anzetteln?, weben?,
Pokorny 322?, oder altes Kulturwort
¢ntarktikÒj (antarktikós), gr., Adj.: nhd. »antarktisch«, dem Norden gegenüber befindlich,
südlich; E.: s. ¢nt… (antí), ¥rktoj (árktos); W.: lat. antarcticus, Adj., südlich
¥ntarcoj (ántarchos), gr., M.: nhd. »Gegenmagistrat«?; E.: s. ¢nt… (antí), ¥rcein
(árchein)
¢nt£rcwn (antárchæn), gr., M.: nhd. »Gegenmagistrat«?; E.: s. ¢nt… (antí), ¥rcwn
(árchæn)
¢nteis£gein (anteiságein), gr., V.: nhd. statt eines anderen führen, dagegen in Vorschlag
bringen; E.: s. ¢nt… (antí), e„j (eis), ¥gein (ágein)
¥ntesqai (ántesthai), gr., V.: nhd. begegnen; E.: s. ¥nta (ánta)
¢ntšcein (antéchein), gr., V.: nhd. entgegenhalten, standhalten, ausdauern; E.: s. ¢nt…
(antí), œcein (échein) (1)
82
¢n»lioj (ant›lios), gr., Adj.: nhd. der Sonne gegenüberliegend, der Sonne ausgesetzt; E.: s.
¢nt… (antí), ¼lioj (h›lios); W.: lat. antÐlius, Adj., der Sonne ausgesetzt, vor der Tür
befindlich
¥nthn (ántÐn), gr., Adv.: nhd. entgegen, gegenüber; E.: s. ¥nta (ánta)
¢nt»nwr (ant›nær), gr., Adj.: nhd. statt eines Mannes seiend; E.: s. ¢nt… (antí), ¢n»r
(an›r)
¢nt»rioj (ant›rios), gr., Sb.: nhd. Kettfaden; E.: s. idg. *ent-?, *ant-, V., anzetteln?, weben?,
Pokorny 322?, oder altes Kulturwort
¢nthr…j (antÐrís), gr., F.: nhd. Strebe, Stützpfeiler; E.: s. ¢nt… (antí)?; s. idg. *reid-?, V.,
anlehnen?, stützen?, Pokorny 860; L.: Frisk 1, 113
¢nt… (antí), gr., Adv., Präp.: nhd. angesichts, gegenüber, vor; Vw.: s. -£neira
(áneira), -ba…nein (báinein), -b£llein (bállein), -basij (basis), -batikÒj (batikós), -bioj
(bios), -blšpein (blépein), -bole‹n (bolein), -bÒlhsij
(bólÐsis), -bol…a
(bolía), -gr£fein (gráphein), -grafeÚj (grapheús), -graf» (graph›), -grafoj
(graphos), -did£skein (didáskein), -dike‹n (dikein), -dioj (dios), -dr©n
(dran), -qerapeÚein (therapeúein), -qesij (thesis), -kaqist£nai (kathistánai), -kale‹n
(kalein), -kathgor…a (katÐgoría), -keleÚein (keleúein), -kl£zein (klázein), -kla…ein
(klaíein), -kÚrein (k‹rein), -lab» (lab›), -lagc£nein (lanchánein), -lamb£nein
(lambánein), -l£mpein (lámpein), -lšgein (légein), -lšgwn (légæn), -loge‹n
(logein), -log…a (logía), -marture‹n (martyrein), -mšllein (méllein), -metre‹n
(metrein), -mštwpoj (métæpos), -nom…a (nomía), -p£qeia (pátheia), -paq»j
(path›s), -paij (pais), -parab£llein (parabállein), -par£gein (parágein), -parat£ssein
(paratássein), -p£scein (páschein), -pšmpein (pémpein), -pemyij (pempsis), -podej
(podes), -pouj (pus), -rršpein
(rrépein), -rropoj
(rropos), -sthr…zein
(stÐrízein), -tecnoj (technos), -t…nein (tínein), -tolm©n (tolman), -toxeÚein
(toxeúein), -tršfein (tréphein), -tugc£nein (tynchánein), -tupoj (typos), -f£nai
(phánai),
-f£rmakon
(phármakon),
-fšrein
(phérein),
-fr£ssein
(phrássein), -car…zesqai (charízesthai), -ceir (cheir), -cristoj (christos), -y£llein
(psállein), -yalmoj (psalmos), -yhf…zesqai (psÐphízesthai); E.: idg. *anti, *h2ánti, Adv.,
im Angesicht, gegenüber, Pokorny 48; W.: nhd. anti-, Präf., anti..., gegen; L.: Frisk 1, 113,
Kluge s. u. anti¢nti£zein (antiázein), gr., V.: nhd. entgegengehen, begegnen; Vw.: s. sun- (syn); Hw.: s.
¢nti©n (antian), ¢nt… (antí); E.: vgl. idg. *ants, *h2ent-, *h2ant-, Sb., Vorderseite, Stirn,
Pokorny 48; L.: Frisk 1, 114
¢nti©n (antian), gr., V.: nhd. entgegengehen, begegnen; Hw.: s. ¢nti£zein (antiázein),
¢nt… (antí); E.: vgl. idg. *ants, *h2ent-, *h2ant-, Sb., Vorderseite, Stirn, Pokorny 48
¢nti£neira (antiáneira), gr., Adj.: nhd. männergleich; E.: s. ¢nt… (antí), ¢n»r (an›r); L.:
Frisk 1, 114
¢nti£j (antías), gr., F.: nhd. Halsmandel, Mandel (im Hals); E.: s. ¢nt… (antí); L.: Frisk 1,
113
¢ntiba…nein (antibaínein), gr., V.: nhd. entgegentreten, widerstreben; E.: s. ¢nt… (antí),
ba…nein (baínein)
¢ntib£llein (antibállein), gr., V.: nhd. dagegen werfen; E.: s. ¢nt… (antí), b£llein
(bállein)
¢nt…basij (antíbasis), gr., F.: nhd. Entgegentreten, Widerstand; E.: s. ¢ntiba…nein
(antibaínein); W.: lat. antibasis, F., Gegenbasis
¢ntibatikÒj (antibatikós), gr., Adj.: nhd. widerstrebend; E.: s. ¢ntiba…nein
(antibaínein)
83
¢nt…bioj (antíbios), gr., Adj.: nhd. feindselig; E.: s. ¢nt… (antí), b…a (bía)
¢ntiblšpein (antiblépein), gr., V.: nhd. in die Augen sehen, gerade hinsehen; E.: s. ¢nt…
(antí), blšpein (blépein)
¢ntibole‹n (antibolein), gr., V.: nhd. entgegengehen, begegnen, antreffen, teilnehmen,
anflehen; E.: s. ¢nt… (antí), bol» (bol›)
¢ntibÒlhsij (antibólÐsis), gr., F.: nhd. Anflehen, flehentliches Bitten; Hw.: s. ¢ntibol…a
(antibolía); E.: s. ¢ntibole‹n (antibolein)
¢ntibol…a (antibolía), gr., F.: nhd. Anflehen, flehentliches Bitten; Hw.: s. ¢ntibÒlhsij
(antibólÐsis); E.: s. ¢ntibole‹n (antibolein)
¢ntigr£fein (antigráphein), gr., V.: nhd. dagegen schreiben, wiederschreiben, schriftlich
antworten; E.: s. ¢nt… (antí), gr£fein (gráphein)
¢ntigrafeÚj (antigrapheús), gr., M.: nhd. Gegenschreiber; E.: s. ¢ntigr£fein
(antigráphein)
¢ntigraf» (antigraph›), gr., F.: nhd. Gegenschrift; E.: s. ¢ntigr£fein (antigráphein)
¢nt…grafoj (antígraphos), gr., Adj.: nhd. gleichgeschrieben; E.: s. ¢nt… (antí), gr£fein
(gráphein)
¢ntidid£skein (antididáskein), gr., V.: nhd. dagegen lehren; E.: s. ¢nt… (antí),
did£skein (didáskein)
¢ntidike‹n (antidikein), gr., V.: nhd. gegen jemanden prozessieren; E.: s. ¢nt… (antí),
dik» (dik›)
¢nt…dioj (antídios), gr., Adj.: nhd. feindselig; E.: s. ¢nt…bioj (antíbios)
¢ntidr©n (antidran), gr., V.: nhd. dagegen tun; E.: s. ¢nt… (antí), dr©n (dran)
¢ntiqerapeÚein (antitherapeúein), gr., V.: nhd. wieder ehrern, dagegen ehren; E.: s.
¢nt… (antí), qerapeÚein (therapeúein)
¢nt…qesij (antíthesis), gr., F.: nhd. Entgegensetzung, Gegensatz; E.: s. ¢nt… (antí), qšsij
(thésis); W.: lat. antithesis, F., Antithese (grammatikalische Figur)
¢ntikaqist£nai (antikathistánai), gr., V.: nhd. dagegen aufstellen, entgegenstellen, dafür
etwas anderes hinstellen; E.: s. ¢nt… (antí), kat£ (katá), ƒst£nai (histánai)
¢ntikale‹n (antikalein), gr., V.: nhd. dagegen einladen; E.: s. ¢nt… (antí), kale‹n
(kalein)
¢ntikathgor…a (antikatÐgoría), gr., F.: nhd. Gegenklage; E.: s. ¢nt… (antí), kat£
(katá), ¢goreÚein (agoreúein)
¢ntikeleÚein (antikeleúein), gr., V.: nhd. dagegen auffordern; E.: s. ¢nt… (antí),
keleÚein (keleúein)
¢ntikl£zein (antiklázein), gr., V.: nhd. entgegentönen lassen; E.: s. ¢nt… (antí), kl£zein
(klázein)
¢ntikla…ein (antiklaíein), gr., V.: nhd. seinerseits auch weinen; E.: s. ¢nt… (antí),
kla…ein (klaíein)
¢ntikrÚ (antikr‹), ¢ntikrÚj (antikr‹s), gr., Präp., Adv.: nhd. entgegen, geradezu,
geradeaus gerichtet; E.: s. ¢nt… (antí), k£ra (kára); L.: Frisk 1, 114
¢ntikrÚj (antikr‹s), gr. (att.), Präp., Adv.: Vw.: s. ¢ntikrÚ (antikr‹)
¢ntikÚrein (antik‹rein), gr., V.: nhd. begegnen, auf etwas treffen, zusammentreffen; E.: s.
¢nt… (antí), kÚrein (k‹rein)
¢ntilab» (antilab›), gr., F.: nhd. Widerhalt, Handhabe, Griff, Anhalt, Blöße; E.: s.
¢ntilamb£nein (antilambánein)
¢ntilagc£nein (antilanchánein), gr., V.: nhd. gegen eine richterliche Entscheidung
protestieren; E.: s. ¢nt… (antí), lagc£nein (lanchánein)
84
¢ntilamb£nein (antilambánein), gr., V.: nhd. an Stelle von etwas nehmen, fest angreifen,
anpacken; E.: s. ¢nt… (antí), lamb£nein (lambánein)
¢ntil£mpein (antilámpein), gr., V.: nhd. entgegenleuchten, in Gesicht leuchten; E.: s.
¢nt… (antí), l£mpein (lámpein)
¢ntilšgein (antilégein), gr., V.: nhd. widersprechen; E.: s. ¢nt… (antí), lšgein (légein)
(1)
¢ntilšgwn (antilégæn), gr., N.: nhd. Widersprechender; E.: s. ¢ntilšgein (antilégein)
¢nt…lhyij (antílÐpsis), gr., F.: nhd. Dagegenempfangen, Angriff; E.: s. ¢ntilamb£nein
(antilambánein)
¢ntiloge‹n (antilogein), gr., V.: nhd. widersprechen, leugnen; E.: s. ¢nt… (antí), lšgein
(légein) (1)
¢ntilog…a (antilogía), gr., F.: nhd. Gegenrede, Verteidigung; E.: s. ¢ntiloge‹n
(antilogein)
¢nt…logoj (antílogos), gr., M.: nhd. Widersprechen; E.: s. ¢nt… (antí), lÒgoj (lógos);
W.: mlat. antilogus, M., Widerlegung
¢ntimarture‹n (antimartyrein), gr., V.: nhd. dagegen zeugen; E.: s. ¢nt… (antí),
marture‹n (martyrein)
¢ntimšllein (antiméllein), gr., V.: nhd. ebenfalls zögern, ebenfalls abwarten; E.: s. ¢nt…
(antí), mšllein (méllein)
¢ntimetre‹n (anitmetrein), gr., V.: nhd. wieder messen; E.: s. ¢nt… (antí), metre‹n
(metrein)
¢ntimštwpoj (antimétæpos), gr., Adj.: nhd. entgegengekehrt, mit entgegengekehrter Front
seiend, von vorn seiend; E.: s. ¢nt… (antí), mštwpon (métæpon)
¢ntinom…a (antinomía), gr., F.: nhd. »Antinomie«, Widerspruch eines Gesetzes; E.: s.
¢nt… (antí), nÒmoj (nómos); W.: lat. antinomia, F., Widerstreit der Gesetze
¢nt…on (antíon), gr., N.: nhd. Teil des Webstuhls; E.: s. ¢nt…oj (antíos)?
¢nt…oj (antíos), gr., Adj.: nhd. entgegengerichtet, gegenüber befindlich, widerstrebend;
Hw.: s. ¢nt… (antí); E.: idg. *antØos, *h2ántØo-, Adj., gegenüber, vor einem liegend,
Pokorny 50; s. idg. *ants, *h2ent-, *h2ant-, Sb., Vorderseite, Stirn, Pokorny 48
¢ntioàsqai (antiðsthai), gr., V.: nhd. sich entgegenstellen; E.: s. ¢nt…oj (antíos); L.: Frisk
1, 114
¢ntip£qeia (antipátheia), gr., F.: nhd. Abneigung, Antipathie; E.: s. ¢ntipaq»j
(antipath›s); W.: lat. antipathÆa, F., Antipathie, Abwendungsmittel; nhd. Antipathie, F.,
Antipathie, Abneigung; L.: Kluge s. u. Antipathie
¢ntipaq»j (antipath›s), gr., Adj.: nhd. gegenseitig empfunden, entgegengesetzt fühlend; E.:
s. ¢nt… (antí), p£qoj (páthos)
¢nt…paij (antípais), gr., Adj.: nhd. einem Kinde gleich, über das Knabenalter hinaus; E.: s.
¢nt… (antí), pa‹j (pais)
¢ntiparab£llein (antiparabállein), gr., V.: nhd. gegenüberhalten, vergleichen; E.: s.
¢nt… (antí), par£ (pará), b£llein (bállein)
¢ntipar£gein (antiparágein), gr., V.: nhd. gegen den Feind ausrücken, neben etwas
hinziehen; E.: s. ¢nt… (antí), par£ (pará), ¥gein (ágein)
¢ntiparat£ssein (antiparatássein), ¢ntiparat£ttein (antiparatáttein), gr., V.: nhd.
gegegenüber in Schlachtordnung aufstellen; E.: s. ¢nt… (antí), par£ (pará), t£ssein
(tássein)
¢ntiparat£ttein (antiparatáttein), gr. (att.), V.: Vw.: s. ¢ntiparat£ssein
(antiparatássein)
85
¢ntip£scein (antipáschein), gr., V.: nhd. dagegen erleiden, wieder erleiden; E.: s. ¢nt…
(antí), p£scein (páschein)
¢ntipšmpein (antipémpein), gr., V.: nhd. entgegenschicken, ebenfalls schicken; E.: s.
¢nt… (antí), pšmpein (pémpein)
¢nt…pemyij (antípempsis), gr., F.: nhd. Widerhall; E.: s. ¢ntipšmpein (antipémpein)
¢ntiper…stasij (antiperístasis), gr., F.: nhd. wechselseitiges Eintreten füreinander; E.: s.
¢nt… (antí), per… (perí), st£sij (stásis); W.: mlat. antiperistasis, F., Reaktion oder
Vermehrung einer Güte durch die gegenteilige Güte
¢nt…podej (antípodes), gr., M.: nhd. Gegenfüßler; E.: s. ¢nt…pouj (antípus); W.: lat.
antipodes, M., Gegenfüßler; nhd. Antipode, M., Antipode, Gegenspieler, Mensch mit
entgegengesetzter Eigenart; L.: Kluge s. u. Antipode
¢nt…pouj (antípus), gr., Adj.: nhd. gegenfüßig, die Füße umgekehrt habend; E.: s. ¢nt…
(antí), poÚj (pús)
¢ntirršpein (antirrépein), gr., V.: nhd. Gegengewicht halten, Gleichgewicht halten; E.: s.
¢nt… (antí), ∙špein (rhépein)
¢nt…rropoj (antírropos), gr., V.: nhd. Gegengewicht haltend, Gleichgewicht haltend; E.:
s. ¢ntirršpein (antirrépein)
¢nt…staqmoj (antístathmos), gr., Adj.: nhd. gleichviel wiegend; E.: s. ¢nt… (antí),
staqmÒj (stathmós)
¢ntisthr…zein (antistÐrízein), gr., V.: nhd. fest stützen, feststellen; E.: s. ¢nt… (antí),
sthr…zein (stÐrízein)
¢ntistršfein (antistréphein), gr., V.: nhd. sich nach entgegengesetzter Richtung wenden;
E.: s. ¢nt… (antí), stršfein (stréphein)
¢ntistrof» (antistrophÐ), gr., F.: nhd. Gegenwendung des Chores beim Tanz,
Gegenstrophe; E.: s. ¢ntistršfein (antistréphein); W.: lat. antistropha, F., Antistrophe,
Gegenstrophe
¢ntistrofÒj (antistrophós), gr., Adj.: nhd. entgegengekehrt, als Gegenstück entsprechend;
E.: s. ¢ntistršfein (antistréphein); W.: lat. antistrophus, Adj., einander entsprechend
¢ntiscur…zesqai (antischyrízesthai), gr., V.: nhd. gleichfalls fest versichern; E.: s.
¢nt… (antí), „scur…zesqai (ischyrízesthai); L.: Frisk 1, 742
¢nt…tecnoj (antítechnos), gr., M.: nhd. Gegner in einer Kunst, Kunstnebenbuhler; E.: s.
¢nt… (antí), tšcnh (téchnÐ)
¢ntitiqšnai (antitithénai), gr., V.: nhd. gegenüberstellen, dafür setzen; E.: s. ¢nt… (antí),
tiqšnai (tithénai)
¢ntit…nein (antitínein), gr., V.: nhd. zur Vergeltung büßen, abbüßen lassen; E.: s. ¢nt…
(antí), t…nein (tínein)
¢ntitolm©n (antitolman), gr., V.: nhd. dagegen wagen, kühn wagen, gleichfalls kühn
handeln; E.: s. ¢nt… (antí), tolm©n (tolman)
¢ntitoxeÚein (antitoxeúein), gr., V.: nhd. wieder schießen, wieder mit dem Bogen
schießen; E.: s. ¢nt… (antí), toxeÚein (toxeúein)
¢ntitršfein (antitréphein), gr., V.: nhd. wiederernähren; E.: s. ¢nt… (antí), tršfein
(tréphein)
¢ntitugc£nein (antitynchánein), gr., V.: nhd. als Ersatz erlangen, dagegen erlangen; E.: s.
¢nt… (antí), tugc£nein (tynchánein)
¢nt…tupoj (antítypos), gr., Adj.: nhd. zurückstoßend, hart, spröde, widerhallend; E.: s.
¢nt… (antí), tÚptein (t‹ptein)
¢ntif£nai (antiphánai), gr., V.: nhd. widersprechen; E.: s. ¢nt… (antí), f£nai (phánai); L.:
Frisk 2, 1009
86
¢ntif£rmakon (antiphármakon), gr., N.: nhd. Gegenmittel; E.: s. ¢nt… (antí),
f£rmakon (phármakon)
¢ntifšrein (antiphérein), gr., V.: nhd. dagegenstellen; E.: s. ¢nt… (antí), fšrein (phérein)
¢nt…fernoj (antíphernos), gr., Adj.: nhd. statt der Mitgift gegeben, die Stelle der Mitgift
vertretend; E.: s. ¢nt… (antí), fern» (phern›); W.: s. lat. antipherna, N. Pl., Gegengift
(Gegensatz zur Mitgift)
¢ntifor£ (antiphorá), gr., F.: nhd. Dagegenstellen?; E.: s. ¢ntifšrein (antiphérein); W.:
lat. antiphora, F., Dagegenstellen?
¢ntifr£ssein (antiphrássein), ¢ntifr£ttein (antiphráttein), gr., V.: nhd. absperren,
versperren; E.: s. ¢nt… (antí), fr£ssein (phrássein); L.: Frisk 2, 1039
¢ntifr£ttein (antiphráttein), gr. (att.), V.: Vw.: s. ¢ntifr£ssein (antiphrássein)
¢nticar…zesqai (anitcharízesthai), gr., V.: nhd. zum Dank gefällig zeigen; E.: s. ¢nt…
(antí), car…zesqai (charízesthai); L.: Frisk 2, 1063
¢nt…cqwn (antíchthæn), gr., F.: nhd. Gegenerde, südliche Halbkugel; E.: s. ¢nt… (antí),
cqèn (chthæm)
¢nt…ceir (antícheir), gr., M.: nhd. Daumen; E.: s. ¢nt… (antí), ce…r (cheír)
¢nt…cristoj (antíchristos), gr., M.: nhd. Antichrist; E.: s. ¢nt… (antí), cristÒj (christós);
W.: lat. Antichristus, M., Antichrist; as. Antikrist 2, st. M. (a), Antichrist; W.: lat.
Antichristus, M., Antichrist; ahd. Antikrist* 1, Endikrist, M.=PN, Antichrist; mhd. Endekrist,
Antekrist, st. M., Antichrist; nhd. Antichrist, M., Antichrist, Duden 1, 165
¢ntiy£llein (antipsallein), gr., V.: nhd. zur Begleitung spielen; E.: s. ¢nt… (antí),
y£llein (psállein)
¢nt…yalmoj (antípsalmos), gr., Adj.: nhd. einstimmend, harmonisch, vom Saitenspiel
begleitet; E.: s. ¢ntiy£llein (antipsallein); L.: Frisk 2, 1129
¢ntiyhf…zesqai (antipsÐphízesthai), gr., V.: nhd. dagegen stimmen; E.: s. ¢nt… (antí),
yhf…zein (psÐphízein)
¢ntle‹n (antlein), gr., V.: nhd. pumpen, ausschöpfen; Vw.: s. ™x- (ex); E.: s. ¥ntloj
(ántlos); L.: Frisk 1, 114
¥ntlhsij (ántlÐsis), gr., F.: nhd. Ausschöpfen; E.: s. ¢ntle‹n (antlein), ¥ntloj (ántlos);
L.: Frisk 1, 114
¢ntlhsmÒj (antlÐsmós), gr., M.: nhd. Ausschöpfen; E.: s. ¢ntle‹n (antlein), ¥ntloj
(ántlos); L.: Frisk 1, 114
¢ntlht»r (antlÐt›r), gr., M.: nhd. Ausschöpfer, Schöpfkelle; E.: s. ¢ntle‹n (antlein),
¥ntloj (ántlos); L.: Frisk 1, 114
¢ntlht»j (antlÐt›s), gr., M.: nhd. Ausschöpfer, Schöpfkelle; E.: s. ¢ntle‹n (antlein),
¥ntloj (ántlos); L.: Frisk 1, 114
¢ntlhtikÒj (antlÐtikós), gr., Adj.: nhd. zur Bewässerung dienend; E.: s. ¢ntle‹n (antlein),
¥ntloj (ántlos); L.: Frisk 1, 114
¢ntlhtr…a (antlÐtría), gr., F.: nhd. Ausschöpferin; E.: s. ¢ntle‹n (antlein), ¥ntloj
(ántlos); L.: Frisk 1, 114
¢ntl…a (antlía), gr., F.: nhd. Schiffsboden, Kiel; E.: s. ¥ntloj (ántlos); W.: lat. antlia,
ancla, F., Pumpe, Pumpenstock und Stempel, Schöpfrad; L.: Frisk 1, 114
¥ntlon (ántlon), gr., N.: nhd. Haufe, Haufen, Schiffsraum, Kielwasser; E.: von einem heth.
han-, V., gießen?; vgl. idg. *sem- (1), V., schöpfen (V.) (1), gießen, Pokorny 901?; L.: Frisk
1, 114
¥ntloj (ántlos), gr., M.: nhd. Haufe, Haufen, Schiffsraum, Kielwasser; E.: von einem heth.
han-, V., gießen?; vgl. idg. *sem- (1), V., schöpfen (V.) (1), gießen, Pokorny 901?; L.: Frisk
1, 114
87
¥ntomoj (ántomos), gr., M.: nhd. Palisade, Zaun; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 115
¢ntonom£zein (antonomázein), gr., V.: nhd. anders benennen; E.: s. ¢nt… (antí),
Ônoma (ónoma)
¢ntra‹oj (antraios), gr., Adj.: nhd. in Höhlen hausend; E.: s. ¥ntron (ántron); L.: Frisk 1,
115
¥ntron (ántron), gr., N.: nhd. Höhle, Grotte; E.: idg. *antrom, Sb., Höhle, Luftloch,
Pokorny 50; s. idg. *aný-, *an- (3), *h2enh1-, V., atmen, hauchen, Pokorny 38; W.: lat.
antrum, N., Höhle, Grotte; L.: Frisk 1, 115
¢ntrèdhj (antrædÐs), gr., Adj.: nhd. höhlenreich; E.: s. ¥ntron (ántron), e•doj (eidos);
L.: Frisk 1, 115
¥ntux (ántyx), gr., M.: nhd. Rundung, Schildrand; E.: s. ¢n£ (aná), teÚcein (teúchein);
L.: Frisk 1, 115
¥nudroj (ánydros), gr., Adj.: nhd. wasserarm, dürr; E.: s. ¢- (a), Ûdwr (h‹dær); W.: s. lat.
anhydros, F., Narzisse
¢nÚein (an‹ein), ¡nÚein (han‹ein), ¥nein (ánein), ¥nunai (ánynai), gr., V.: nhd.
gewinnen, verschaffen, vollenden, erreichen; Vw.: s. di- (di), kat- (kat); E.: idg. *sen-,
*sene-, *seneu-, *senu-, *sený-, V., bereiten, ausarbeiten, vollenden, erzielen, Pokorny 906;
L.: Frisk 1, 115
¡nÚein (han‹ein), gr. (att.), V.: Vw.: s. ¢nÚein (an‹ein)
¥nunai (ánynai), gr., V.: Vw.: s. ¢nÚein (an‹ein)
¢nÚpoistoj (an‹poistos), gr., Adj.: nhd. untertäglich; E.: s. ¢n£ (aná), ØpÒ- (hypó),
o„stÒj (oistós); L.: Frisk 2, 370
¢nupÒstatoj (anypóstatos), gr., Adj.: nhd. substanzlos; E.: s. ¢n£ (aná), ØpÒ (hypó),
ƒst£nai (histánai)
¥nusma (ánysma), gr., N.: nhd. Vollendung, Erfolg; E.: s. ¢nÚein (an‹ein); L.: Frisk 1,
115
¡nusimÒj (anysimós), gr., Adj.: nhd. erfolgreich, fördernd; E.: s. ¢nÚein (an‹ein); L.:
Frisk 1, 115
¥nusij (ánysis), gr., F.: nhd. Vollendung, Erfolg; E.: s. ¢nÚein (an‹ein); L.: Frisk 1, 115
¡nustÒj (anystós), gr., Adj.: nhd. tunlich; E.: s. ¢nÚein (an‹ein); L.: Frisk 1, 115
¥nw (ánæ), gr., Adv.: nhd. aufwärts, hinauf, oberhalb; Vw.: s. ™p- (ep); Hw.: s. ¢n£ (an˜);
E.: s. idg. *an (4), *anu, *anæ, *næ, Präp., an, hin, hinan, Pokorny 39
¢nwgšmen (anægémen), gr., V.: nhd. gebieten, auffordern, befehlen; E.: s. idg. *Е-,
*æ•-, *ý•-, V., sprechen, sagen, Pokorny 290; L.: Frisk 1, 115
¢nwg» (anæg›), gr., F.: nhd. Befehl; E.: s. ¢nwgšmen (anægémen); L.: Frisk 1, 115
¢nèdunon (anædynon), gr., N.: nhd. schmerzstillendes Heilmittel; E.: s. ¢nèdunoj
(anædynos)
¢nèdunoj (anædynos), gr., Adj.: nhd. schmerzstillend; E.: s. ¢n£ (aná), ÑdÚnh (od‹nÐ);
W.: mlat. anædynus, Adj., schmerzlindernd
¥nwqen (ánæthen), gr., Adv.: nhd. von oben her; E.: s. ¥nw (ánæ)
¢nwist… (anæistí), gr., Adv.: nhd. unerwartet, unvermutet; E.: s. ¢nèistoj
¢nèistoj (anæistos), gr., Adj.: nhd. unerwartet, unvermutet; E.: s. ¢- (a), o‡ein (oíein)
¢nwmal…a (anæmalía), gr., F.: nhd. »Anomalie«. Unebenheit, Ungleichförmigkeit; E.: s.
¢nèmaloj (anæmalos); W.: lat. anæmalia, F., Ausnahme, Anomalie; nhd. Anomalie, F.,
Anomalie
¢nèmaloj (anæmalos), gr., Adj.: nhd. »anomal«, ungleich; E.: s. ¢- (a), ÐmÒj (homós);
W.: lat. anæmalus, Adj., unregelmäßig, anomal; nhd. anomal, Adj., unregelmäßig, anomal; L.:
Kluge s. u. anomal
88
¢nènumoj (anænymos), gr., Adj.: nhd. »anonym«, namlos, namenlos, unbekannt; E.: s. ¢(a), Ônoma (ónoma); W.: lat. anænymus, Adj., namlos, namenlos, unbekannt; frz. anonyme,
Adj., anonym, namelos; nhd. anonym, Adj., anonym, namlos, namenlos; L.: Kluge s. u.
anonym
¥xeinoj (áxeinos), gr., Adj.: Vw.: s. ¥xenoj (áxenos)
¢xen…a (axenía), gr., F.: nhd. Ungastlichkeit; E.: s. ¥xenoj (áxenos); E.: mlat. axenia, F.,
Ungastlichkeit
¥xenoj (áxenos), ¥xeinoj (áxeinos), gr., Adj.: nhd. ungastlich, nicht gastfreundlich; E.: s.
¢- (a), xšnoj (xénos) (1); W.: lat. Axenus, M.=PN, »Ungastlicher«, Axenus
¢xin£rion (axinárion), gr., N.: nhd. kleine Streitaxt; E.: s. ¢x…nh (axínÐ); L.: Frisk 1,
115
¢x…nh (axínÐ), gr., F.: nhd. Axt, Streitaxt; E.: idg. *agøesÆ, *agusÆ, *aksÆ, Sb., Axt,
Pokorny 9, EWAhd 1, 43; s. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz,
kantig, Stein, Pokorny 18 oder eine Entlehnung aus einer voridg. Sprache; L.: Frisk 1, 115
¢xin…dion (axinídion), gr., N.: nhd. kleine Streitaxt; E.: s. ¢x…nh (axínÐ); L.: Frisk 1,
115
¢xinomante…a (axinomanteía), gr., F.: nhd. Weissagen mittels Äxten; E.: s. ¢x…nh
(axínÐ), manq£nein (manthánein); W.: lat. axinomantÆa, F., Weissagen mittels Äxten
¥xioj (áxios), gr., Adj.: nhd. würdig, wert, wertvoll; Vw.: s. ¢nt- (ant); E.: s. ¥gein
(ágein); L.: Frisk 1, 116
¢xioàn (axiðn), gr., V.: nhd. für würdig halten, fordern, bitten; Vw.: s. ™p- (ep); E.: s.
¥xioj (áxios); L.: Frisk 1, 116
¢x…wma (axíæma), gr., N.: nhd. Würdigung, Wertschätzung, Achtung, Würde, Forderung,
Grundsatz; E.: s. ¢xioàn (aniðn), ¥xioj (áxios); W.: lat. axiæma, N., Grundsatz,
Grundwahrheit; nhd. Axiom, N., Axiom, Grundsatz; L.: Frisk 1, 116, Kluge s. u. Axiom
¢xiwmatikÒj (axiæmatikós), gr., Adj.: nhd. würdevoll, in Amt und Würden seiend; E.: s.
¢xioàn (aniðn), ¥xioj (áxios); L.: Frisk 1, 116
¢x…wsij (axíæsis), gr., F.: nhd. Würdigung, Wertschätzung, Achtung, Würde, Forderung;
E.: s. ¢xioàn (aniðn), ¥xioj (áxios); L.: Frisk 1, 116
¢xÒnioj (axónios), gr., Adj.: nhd. zur Achse gehörig; E.: s. ¥xwn (áxæn); L.: Frisk 1, 116
¥xwn (áxæn), gr., M.: nhd. Achse, Wagenachse; E.: idg. *a•es-, *a¨s-, Sb., Drehpunkt,
Achse, Achsel, Pokorny 6; s. idg. *a•-, *h2e•-, *h2a•-, *h2o•-, V., treiben, schwingen,
bewegen, Pokorny 4; L.: Frisk 1, 116
¢oz…a (aozía), gr., F.: nhd. Bedienung eines Gottes; E.: s. ¥ozoj (áozos); L.: Frisk 1, 116
¥ozoj (áozos), gr., M.: nhd. Diener eines Gottes; E.: Herkunft unklar?; L.: Frisk 1, 116
¢oid£rion (aoidárion), òd£rion (æidárion), gr., N.: nhd. Gesang, Lied; E.: s. ¢e…dein
(aeídein); W.: lat. ædõrium, N., Gesang, Lied
¢oid» (aoid›), òd» (æidÐ), gr., F.: nhd. Gesang, Lied, Ode; E.: s. ¢e…dein (aeídein); W.:
lat. ædÐ, F., Gesang, Lied, Ode; nhd. Ode, F., Ode; L.: Kluge s. u. Ode
¢oidi©n (aoidian), gr., V.: nhd. singen; E.: s. ¢oid» (aoid›)
¢o…dimoj (aoídimos), gr., Adj.: nhd. besungen; E.: s. ¢e…dein (aeídein)
¢oidÒj (aoidós), gr., M.: nhd. Sänger; E.: s. ¢e…dein (aeídein); L.: Frisk 1, 22
¢oll»j (aoll›s), gr., Adj.: nhd. dicht gedrängt, alle zusammen stehend, versammelt; E.: vgl.
idg. *øel- (3), V., drängen, pressen, einschließen, Pokorny 1138; L.: Frisk 1, 117
¢oll…zein (aollízein), gr., V.: nhd. zusammendrängen, versammeln; E.: s. ¢oll»j (aoll›s);
L.: Frisk 1, 117
¥olx (áolx), gr. (hom.), F.: Vw.: s. ðlx (ælx)
89
¥or (áor), gr., N.: nhd. Schwert; E.: s. idg. *øer- (1), V., Adj., Sb., binden, reihen, aufhängen,
schwer, Schnur (F.) (1), Strick (M.) (1), Pokorny 1150; L.: Frisk 1, 117
¢Òratoj (aóratos), gr., Adj.: nhd. ungesehen, unsichtbar; E.: s. ¢- (a), Ðr©n (horan)
¢Òristoj (aóristos) (1), gr., Adj.: nhd. nicht abgegrenzt, unbestimmt; E.: s. ¢- (a),
Ðr…zein (hórízein)
¢Òristoj (aóristos) (2), gr., M.: nhd. Aorist; E.: s. ¢Òristoj (aóristos) (1)
¥ornoj (áornos), gr., Adj.: nhd. ohne Vögel seiend, vogellos; E.: s. ¢- (a), Ôrnij (órnis);
W.: ? lat. Avernus, Adj., avernisch, mit gefährlichen Dämpfen seiend
¢ort» (aort›), gr., F.: nhd. Schlauch, Ledersack, Schlagader, Aorta; E.: s. idg. *øer- (11),
*øerý-, Sb., Freundlichkeit, Pokorny 1165; W.: lat. averta, F., Felleisen, Packsack; W.: lat.
mlat. aorta, F., Aorta, Hauptschlagader; nhd. Aorta, Aorta, F., Aorta, Hauptschlagader; L.:
Kluge s. u. Aorta
¢ort»r (aort›r), gr., M.: nhd. Anhänger, Tragriemen, Schwertkoppel; E.: vgl. idg. *øer- (11),
*øerý-, Sb., Freundlichkeit, Pokorny 1165
¢osse‹n (aossein), gr., V.: nhd. helfen, beistehen; E.: s. idg. *sokÝØos, M., Gefolgsmann,
Pokorny 896; vgl. idg. *sekÝ- (1), V., folgen, Pokorny 896; L.: Frisk 1, 117
¢ossht»r (aossÐt›r), gr., M.: nhd. Helfer, Beistand; Hw.: s. ¢osse‹n (aossein); E.: s. idg.
*sokÝØos, M., Gefolgsmann, Pokorny 896; vgl. idg. *sekÝ- (1), V., folgen, Pokorny 896; L.:
Frisk 1, 117
¥outoj (áutos), gr., Adj.: nhd. unverwundet; E.: ¢- (a), oÙt©n (utan)
¢paggšllein (apangéllein), gr., V.: nhd. vermelden, verkünden; E.: s. ¢pÒ (apó),
¢ggšllein (angéllein)
¥page (ápage), gr., Interj.: nhd. pack dich!, fort mit dir!; E.: s. ¢p£gein (apágein); W.: lat.
apage, Interj., fort mit dir!, fort!, weg damit!, pack dich!
¢p£gein (apágein), gr., V.: nhd. wegführen, fortschaffen; Vw.: s. sun- (syn); E.: s. ¢pÒ
(apó), ¥gein (ágein)
¢pagoreÚein (apagoreúein), gr., V.: nhd. verbieten, untersagen; E.: s. ¢pÒ (apó),
¢goreÚein (agoreúein)
¢p£qeia (apátheia), gr., F.: nhd. Unempfindlichkeit; E.: s. ¢- (a), p£qoj (páthos); W.: lat.
apathÆa, F., Apathie, Leidenschaftslosigkeit; nhd. Apathie, F., Apathie, Teilnahmslosigkeit;
L.: Kluge s. u. Apathie
¢paideus…a (apaideusía), gr., F.: nhd. Mangel an Erziehung und Bildung; E.: s.
¢pa…deutoj (apaídeutos)
¢pa…deutoj (apaídeutos), gr., Adj.: nhd. nicht unterrichtet, albern, ungebildet, ruh
ungeschickt; E.: s. ¢- (a), paideÚein (paideúein)
¢paitÁn (apaitÐn), gr., V.: nhd. abfordern, fordern, zurückfordern; E.: s. ¢pÒ (apó),
a„te‹n (aitein)
¢pa…thsij (apaítÐsis), gr., F.: nhd. Abforderung, Zurückforderung; E.: s. ¢paitÁn
(apaitÐn); W.: lat. apaetÐsis, F., Zurückfordern (rhetorische Figur)
¢par£cutoj (aparáchytos), gr., Adj.: nhd. unvermischt; E.: s. ¢- (a), par£ (pará), cutÒj
(chytós)
¢pall£ssein (apallássein), ¢pall£ttein (apalláttein), gr., V.: nhd. entfernen, befreien;
Vw.: s. ™x- (ex); E.: s. ¢pÒ (apo), ¢ll£ssein (allássein)
¢pall£ssesqai (apallássesthai), ¢pall£ttesqai (apalláttesthai), gr., V.: nhd. sich
entfernen, sich davonmachen, sich freimachen; Vw.: s. ¢pall£ssein (apallássein)
¢pall£ttein (apalláttein), gr., V.: Vw.: s. ¢pall£ssein (apallássein)
¡pal…a (hapalía), gr., F.: nhd. Zartheit; E.: s. ¡palÒj (hapalós); L.: Frisk 1, 117
¡pal…aj (hapalías), gr., Sb.: nhd. saugendes Ferkel; E.: s. ¡palÒj (hapalós); L.: Frisk 1, 117
90
¢pall£ttesqai (apalláttesthai), gr., V.: Vw.: s. ¢pall£ssesqai (apallássesthai)
¡palÒj (hapalós), gr., Adj.: nhd. zart, weich, frisch, jung; E.: Herkunft unklar; W.: lat.
apalus, hapalus, Adj., zart, weich; L.: Frisk 1, 117
¡palÒsarkoj (hapalósarkos), gr., Adj.: nhd. zartfleischig, zartes Fleisch habend; E.: s.
¡palÒj (hapalós), sarx (sarx)
¡palos£rkwn (hapalosárkæn), gr., Sb.: nhd. Zartfleischiges?; E.: s. ¡palÒj (hapalós),
sarx (sarx)
¡palÚnein (hapal‹nein), gr., V.: nhd. weich machen; E.: s. ¡palÒj (hapalós); L.: Frisk 1,
118
¢p£nthma (apántÐma), gr., N.: nhd. Begegnung; E.: s. ¢pant©n (apantan)
¢p£nthsij (apántÐsis), gr., F.: nhd. Begegnung, Entgegengehen; E.: s. ¢pant©n
(apantan)
¢pant©n (apantan), gr., V.: nhd. begegnen; Vw.: s. pro- (pro); E.: s. ¢pÒ (apó), ¢nt©n
(antan)
¤pax (hápax), gr., Adv.: nhd. einmal; E.: s. idg. *sem- (2), Num. Kard., Adv., Präp., eins,
ein, zusammen, samt, Pokorny 902; idg. *pˬ-, *p˥-, V., festmachen, Pokorny 787; L.:
Frisk 1, 118
¢par£ssein (aparássein), gr., V.: nhd. abschlagen; E.: s. ¢pÒ (apó), ¢r£ssein (arássein)
¢parg…a (apargía), gr., F.: nhd. eine Pflanze; E.: vielleicht von ¢rgÒj (argós); L.: Frisk 1,
118
¢p£rqenoj (apárthenos), gr., Adj.: nhd. entjungfert; E.: s. ¢- (a), parqšnoj (parthénos);
W.: s. lat. abartenum?, N., Unehrenhaftigkeit, Ehrlosigkeit
¢parne‹sqai (aparneisthai), gr., V.: nhd. gänzlich leugnen, ableugnen; E.: s. ¢pÒ (apó),
¢rne‹sqai (arneisthai); W.: lat. aparnesin, Sb., Verleugnung, Verneinung
¥parnoj (áparnos), gr., Adj.: nhd. leugnend, verweigernd; E.: vgl. idg. *ar- (5), V.,
verweigern, leugnen (?), Pokorny 62
¤paj (hápas), gr., Adv.: nhd. insgesamt, sämtlich, ganz, jeder; E.: s. idg. *¨eu- (1), *¨eøý-,
*¨ð-, *¨øõ-, V., Sb., Adj., schwellen, wölben, höhlen, Schwellung, Wölbung, Höhlung, hohl,
Pokorny 592; L.: Frisk 1, 118
¥pastoj (ápastos), gr., Adj.: nhd. nüchtern; E.: s. ¢- (a), pate‹sqai (pateisthai); L.: Frisk 2,
480
¢pat©n (apatan), gr., V.: nhd. verleiten, betrügen, täuschen; Vw.: s. ™x- (ex), sunex(synex); Hw.: s. ¢p£th (apátÐ); E.: s. idg. *akÝ-, V., schädigen (?), Pokorny 23; idg. *pent-,
V., treten, gehen, Pokorny 808; L.: Frisk 1, 118
¢pateÚein (apateúein), gr., V.: nhd. verleiten, betrügen, täuschen; E.: s. ¢p£th (apátÐ);
L.: Frisk 1, 118
¢pateèn (apateæn), gr., M.: nhd. Betrüger; E.: s. ¢p£th (apátÐ); L.: Frisk 1, 118
¢p£th (apátÐ), gr., F.: nhd. Betrug, Täuschung; E.: s. idg. *akÝ-, V., schädigen (?), Pokorny
23; idg. *pent-, V., treten, gehen, Pokorny 808; L.: Frisk 1, 118
¢pathliÒj (apatÐliós), gr., Adj.: nhd. betrügerisch; E.: s. ¢p£th (apátÐ); L.: Frisk 1, 118
¢pathlÒj (apatÐlós), gr., Adj.: nhd. betrügerisch; E.: s. ¢p£th (apátÐ); L.: Frisk 1, 118
¢p£thma (apátÐma), gr., F.: nhd. Betrug; E.: s. ¢pat©n (apatan); L.: Frisk 1, 118
¢pat»mwn (apat›mæn), gr., Adj.: nhd. trügerisch; E.: s. ¢pat©n (apatan); L.: Frisk 1,
118
¢p£thsij (apátÐsis), gr., F.: nhd. Täuschung; E.: s. ¢pat©n (apatan); L.: Frisk 1, 118
¢patht»j (apatÐt›s), gr., M.: nhd. Betrüger; E.: s. ¢pat©n (apatan); L.: Frisk 1, 118
¢pathtikÒj (apatÐtikós), gr., Adj.: nhd. trügerisch; E.: s. ¢pat©n (apatan); L.: Frisk 1,
118
91
'ApatoÚria (Apatúria), gr., N. Pl.: nhd. Apaturien (Volksfest in Athen); E.: s. ¢- (a),
pat»r (patÐr); W.: lat. Apatðria, N. Pl., Apaturien (ein Volksfest in Athen); L.: Frisk 1, 118
¢paf…skein (apaphískein), gr., V.: nhd. täuschen, betrügen; E.: s. idg. *ap- (1), *ýp-,
*Ðp-, V., fassen, nehmen, erreichen, Pokorny 50
¢pafÒj (apaphós), gr., M.: nhd. Wiedehopf; E.: vgl. idg. *epop-, *opop-, Sb., Ruf des
Wiedehopfs, Wiedehopf, Pokorny 323
¢peiqe‹n (apeithein), gr., V.: nhd. nicht gehorchen; E.: s. ¢- (a), pe…qein (peíthein)
¢peile‹n (apeilein), gr., V.: nhd. drohen, androhen; Vw.: s. ™p- (ep), Øp- (hyp); Hw.: s.
¢peil» (apeil›); E.: vgl. idg. *spel- (1), *pel- (8), V., sprechen, Pokorny 985; L.: Frisk 1, 119
¢peil» (apeil›), gr., F.: nhd. Drohung, Prahlerei; E.: s. idg. *spel- (1), *pel- (8), V.,
sprechen, Pokorny 985; L.: Frisk 1, 119
¢pe…lhma (apeílÐma), gr., N.: nhd. Drohung; E.: s. ¢peile‹n (apeilein); L.: Frisk 1, 119
¢pe…lhsij (apeílÐsis), gr., F.: nhd. Drohung; E.: s. ¢peile‹n (apeilein); L.: Frisk 1, 119
¢peil»teira (apeil›teira), gr., F.: nhd. Prahlerin, Maulheldin; E.: s. ¢peile‹n (apeilein);
L.: Frisk 1, 119
¢peilht»r (apeilÐt›r), gr., M.: nhd. Prahler, Maulheld; Hw.: s. ¢peilht»j (apeilÐt›s); E.:
s. ¢peile‹n (apeilein); L.: Frisk 1, 119
¢peilht»rioj (apeilÐt›rios), gr., Adj.: nhd. drohend; Hw.: s. ¢peilhtikÒj (apeilÐtikós);
E.: s. ¢peile‹n (apeilein); L.: Frisk 1, 119
¢peilht»j (apeilÐt›s), gr., M.: nhd. Prahler, Maulheld; Hw.: s. ¢peilht»r (apeilÐt›r); E.:
s. ¢peile‹n (apeilein); L.: Frisk 1, 119
¢peilhtikÒj (apeilÐtikós), gr., Adj.: nhd. drohend; Hw.: s. ¢peilht»rioj (apeilÐt›rios);
E.: s. ¢peile‹n (apeilein); L.: Frisk 1, 119
¥peinai (ápeinai), gr., V.: nhd. entfernt sein (V.), fehlen; E.: s. ¢pÒ (apó), e•nai (einai)
¢peiršsioj (apeirésios), gr., Adj.: nhd. endlos, unermesslich; E.: s. ¢- (a), pšraj (péras);
L.: Frisk 1, 120
¢peirÒkaloj (apeirókalos), gr., Adj.: nhd. im Schönen unerfahren, geschmacklos; E.: s.
¥peiroj (ápeiros), kalÒj (kalós); W.: lat. apÆrocalus, Adj., im Schönen unerfahren,
geschmacklos
¥peiroj (ápeiros) (1), gr., Adj.: nhd. unerfahren; E.: s. ¢- (a), pe‹ra (peira)
¥peiroj (ápeiros) (2), gr., Adj.: nhd. unbegrenzt, unendlich; E.: s. ¢- (a), pšra (péra); W.:
mlat. apÆros, Adj., unbegrenzt
¥peiroj (ápeiros) (3), gr. (dor.), F.: Vw.: s. ½peiroj (›peiros)
¢pe…rwn (apeíræn), ¢pšrwn (apéræn), gr., Adv.: nhd. endlos, unermesslich; E.: s. ¢- (a),
pšraj (péras)
¢pšrwn (apéræn), gr. (att.), Adv.: Vw.: s. ¢pe…rwn (apeíræn)
¢pellÒn (apellón), gr., N.: nhd. Schwarzpappel; E.: von einem Wurzelnomen *ap-, das auch
in idg. *apsõ, F., Espe, Pokorny 55 steckt?; L.: Pokorny 55
¥peloj (ápelos), gr., Adj.: nhd. nicht verheilte Wunde; E.: s. ¢- (a)?, pšlaj (pélas)?; L.:
Frisk 1, 120
¢peme‹n (apemein), gr., V.: nhd. ausspeien; E.: s. ¢pÒ (apó), ™me‹n (emein)
¢pempol©n (apempolan), gr., V.: nhd. verkaufen, preisgeben, verraten (V.); E.: s. ¢pÒ
(apó), ™mpol©n (empolan)
¥peptoj (ápeptos), gr., Adj.: nhd. unverdaut, unreif; E.: s. ¢- (a), pšssein (péssein)
¢per©n (aperan), gr., V.: nhd. Flüssigkeit eingießen, wegspeien?; E.: s. ¢pÒ (apó); s. idg.
*eres- (2), V., fließen, Pokorny 336; L.: Frisk 1, 120
¢perantolog…a (aperantología), gr., F.: nhd. grenzenloses Schwatzen; E.: s. ¢pšrantoj
(apérantos); W.: lat. aperantologia, F., unbegrenzte Geschwätzigkeit
92
¢pšrantoj (apérantos), gr., Adj.: nhd. unbegrenzt, unendlich; E.: s. ¢- (a), lÒgoj (lógos)
¢perg£zesqai (apergázesthai), gr., V.: nhd. abarbeiten, ausarbeiten, herstellen; E.: s. ¢pÒ
(apó), ™rg£zesqai (ergázesthai)
¢pšrdein (apérdein), gr., V.: nhd. abtun, vollenden; E.: s. ¢pÒ (apó), œrdein (érdein)
¢pere…dein (apereídein), gr., V.: nhd. stützen, befestigen; E.: s. ¢pÒ (apó), ™re…dein
(ereídein)
¢perÚkein (aper‹kein), gr., V.: nhd. fernhalten, abhalten, abwehren; E.: s. ¢pÒ (apó),
™rÚkein (er‹kein)
¢perwe‹n (aperæein), gr., V.: nhd. zurückweichen, ablassen; E.: s. ¢pÒ (apó), ™rwe‹n
(eræein) (2)
¢pestÚj (apest‹s), gr., Sb.: nhd. Abwesenheit; E.: vgl. idg. *es-, *h1es-, V., sein (V.),
Pokorny 340
¢pestè (apestæ), gr., F.: nhd. Abwesenheit; E.: vgl. idg. *es-, *h1es-, V., sein (V.), Pokorny
340
¢pesk»j (apesk›s), gr., Adj.: nhd. ohne Hülle seiend, ohne Futteral seiend; E.: s. ¢- (a),
pšskoj (péskos); L.: Frisk 2, 519
¢peuq»j (apeuth›s), gr., Adj.: nhd. ohne Kunde seiend, unerforscht, unbekannt; Hw.: s.
peÚqesqai (peúthesthai); E.: s. ¢- (a); vgl. idg. *bheudh-, V., wach sein (V.), wecken,
beobachten, erkennen, erkennen machen, Pokorny 150
¢pšcein (apéchein), gr., V.: nhd. fernhalten, sich fernhalten, fern sein (V.); E.: s. ¢pÒ
(apó), œcein (échein) (1)
¢pšcesqai (apéchesthai), gr., V.: nhd. sich fernhalten, sich enthalten (V.); E.: s. ¢pšcein
(apéchein)
¢pecqa…rein (apechthaírein), gr., V.: nhd. gänzlich verleiden; E.: s. ¢pÒ (apó), œcqoj
(échthos), ™cqrÒj (echthrós)
¢pecq£nesqai (apechthánesthai), gr., V.: nhd. feind werden, verhasst werden, sich
verhasst machen; E.: s. ¢pÒ (apó), œcqoj (échthos), ™cqrÒj (echthrós)
¢pey…a (apepsía), gr., F.: nhd. Unverdaulichkeit; E.: s. ¥peptoj (ápeptos)
¢phlièthj (apÐliætÐs), gr., M.: nhd. Ostwind; E.: s. ¢pÒ (apó), ¼lioj (h›lios); W.: lat.
apÐliætÐs, M., Ostwind
¢p»mwn (ap›mæn), gr., Adv.: nhd. nicht schadend, günstig, heilsam; E.: s. ¢- (a), pÁma
(pÐma)
¢p»nh (ap›nÐ), gr., F.: nhd. Wagen (M.), vierrädriger Wagen; E.: Herkunft ungeklärt?; L.:
Frisk 1, 121
¢phn»j (apÐn›s), gr., Adj.: nhd. unfreundlich, abhold; E.: s. ¢- (a); vgl. idg. *ans-, V.,
wohlgeneigt sein (V.), günstig sein (V.), Pokorny 47; L.: Frisk 1, 121
¥phroj (áperos), gr., Adj.: nhd. unverstümmelt; E.: s. ¢- (a), phrÒj (pÐrós)
'Ap…a (Apía), gr., F.=ON: nhd. Peloponnes; E.: s. idg. *Àp- (2), *h2ep-, Sb., Wasser, Fluss,
Pokorny 51
'ApidanÒj (Apidanós), gr., M.=FlN: nhd. Apidanos (Fluss in Thessalien); E.: s. idg.
*Àp- (2), *h2ep-, Sb., Wasser, Fluss, Pokorny 51
'Apidèn (Apidæn), gr., M.?=FlN: nhd. Apidon (Fluss in Arkadien); E.: s. idg. *Àp- (2),
*h2ep-, Sb., Wasser, Fluss, Pokorny 51
¢p…qanoj (apíthanos), gr., Adj.: nhd. nicht überzeugend, unglaublich; E.: s. ¢- (a),
piqanÒj (pithanós)
¢pin»j (apin›s), gr., Adj.: nhd. ohne Schmutz seiend, rein; E.: s. ¢- (a), p…noj (pínos); L.:
Frisk 2, 540
¥pion (ápion), gr., N.: nhd. Birne; E.: Lehnwort aus dem Mittelmeerraum; L.: Frisk 1, 121
93
¥pioj (ápios), gr., Adj.: nhd. abgelegen, fern; Hw.: s. ¢pÒ (apó); E.: s. ¢- (a); s. idg. *apo-,
*pÅ, *apu, *pu, *h2epo, *h2epu, Präp., Adv., ab, weg, Pokorny 53
¢pipoàn (apipðn), gr., V.: nhd. auspressen, auskeltern; E.: s. ¢pÒ (apó), „poàn (ipðn); L.:
Frisk 1, 733
’Apij (Apis), gr., M.=PN: nhd. Apis; E.: aus dem Ägypt., s. hp, PN, Apis; L.: Frisk 1, 121
¢piste‹n (apistein), gr., V.: nhd. nicht trauen, nicht gehorchen; E.: s. ¥pistoj (ápistos)
¥pistoj (ápistos), gr., Adj.: nhd. nicht vertrauenswürdig, misstrauisch, ungehorsam; E.: s. ¢(a), pistÒj (pistós)
¢piscur…zesqai (apischyrízesthai), gr., V.: nhd. sich entgegenstemmen; E.: s. ¢pÒ
(apó), „scur…zesqai (ischyrízesthai); L.: Frisk 1, 742
¢plan»j (aplan›s), gr., Adj.: nhd. nicht umherrrrend; E.: s. ¢- (a), plan©n (planan)
¥plastoj (áplastos), gr., Adj.: nhd. ungeformt, einfach, natürlich; E.: s. ¢- (a), pl£ssein
(plássein)
¥platoj (áplatos), ¥plhtoj (áplÐtos), gr., Adj.: nhd. unnahbar, furchtbar, entsetzlich; E.: s.
¢- (a); s. idg. *pel- (2a), *pelý-, *plõ-, V., stoßen, bewegen, treiben, Pokorny 801
¥plhtoj (áplÐtos), gr. (ion.), Adj.: Vw.: s. ¥platoj (áplatos)
¡plÒoj (haplóos), ¡ploàj (haplus), ¡plÒj (haplós), gr., Adj.: nhd. einfach; E.: s. idg.
*sem- (2), Num. Kard., Adv., Präp., eins, ein, zusammen, samt, Pokorny 902; idg. *pel- (3a),
V., falten, Pokorny 802; L.: Frisk 1, 121
¡plÒj (haplós), gr., Adj.: Vw.: s. ¡plÒoj (haplóos)
¢plÒthj (aplótÐs), gr., F.: nhd. Einfachheit, Schlichtheit; E.: s. ¡plÒoj (haplóos); L.: Frisk
1, 121
¡ploàn (haplðn), gr., V.: nhd. entfalten, ausbreiten; Vw.: s. ™f- (eph); E.: s. ¡plÒoj
(haplóos); L.: Frisk 1, 121
¤plwma (háplæma), gr., N.: nhd. Entfalten, Ausbreiten; E.: s. ¡ploàn (haplðn), ¡plÒoj
(haplóos); L.: Frisk 1, 122
¤plwsij (háplæsis), gr., F.: nhd. Entfalten, Ausbreiten; E.: s. ¡ploàn (haplðn), ¡plÒoj
(haplóos); L.: Frisk 1, 121
”Aploun (Aplun), gr. (thess.), M.=PN: Vw.: s. 'ApÒllwn (Apóllæn)
¡ploàj (haplus), gr., Adj.: Vw.: s. ¡plÒoj (haplóos)
¢pÒ (apó), ¢pÚ (ap‹), gr., Adv., Präp., Präf.: nhd. ab, weg; Vw.: s. -ba…nein
(baínein), -b£llein (bállein), -b£ptein (báptein), -basij (basis), -bib£zein
(bibázein), -bl£ptein (bláptein), -blšpein (blépein), -blÚzein (bl‹zein), -bol»
(bol›), -geioj (geios), -g…gnesqai (gígnesthai), -gignèskein (gignæskein), -gr£fein
(gráphein), -grafon (graphon), -d£knein (dáknein), -deiknÚnai (deikn‹nai), -deili©n
(deilian), -deil…asij (deilíasis), -deiktikÒj (deiktikós), -deixij (deixis), -deipnÁsai
(deipnÐsai),
-didr£skein
(didráskein),
-didÒnai
(didónai),
-dièkein
(diækein), -dokim£zein (dokimázein), -dokimastšoj (dokimastéos), -dokimast»j
(dokimast›s), -drasij (drasis), -drÚptein (dr‹ptein), -zeÚgnunai (zeúgnynai), -qarse‹n
(tharsein), -qaum£zein (thaumázein), -qerapeÚein (therapeúein), -qestoj
(thestos), -qeoàn (theðn), -qer…zein (therízein), -qšwsij (théæsis), -q»kh
(th›kÐ), -qhlÚnein
(thÐl‹nein), -qhsaur…zein (thÐsaurízein), -qinoàsqai
(thinðsthai), -ql…bein (thlíbein), -qliyij (thlipsis), -qnÇskein (thn›iskein), -qraÚein
(thraúein), -qróskein (thræiskein), -qÚein (th‹ein), -kade‹n (kadein), -kaqa…rein
(kathaírein), -ka…ein (kaíein), -kale‹n (kalein), -k£luyij (kálypsis), -kapÚein
(kap‹ein), -ke…rein (keírein), -kine‹n (kinein), -kinoj (kinos), -kle…ein
(kleíein), -klšptein (kléptein), -kna…ein (knaíein), -komid» (komid›), -kom…zein
(komízein), -kop» (kop›), -kopoj (kopos), -kÒptein (kóptein), -kr…nesqai
94
(krínesthai), -krisij (krisis), -kue‹n (kyein), -kunon (kynon), -lagc£nein
(lanchánein), -lamb£nein (lambánein), -l£mpein (lámpein), -laÚein (laúein), -lausij
(lausis), -lausma (lausma), -laustikÒj (laustikós), -lea…nein (leaínein), -le…pein
(leípein), -lšpein (lépein), -litarg…zein (litargízein), -lÒghsij (lógÐsis), -log…a
(logía), -logoj (logos), -loÚein (lúein), -lÚein (l‹ein), -lwb©n (læban), -mad…zein
(madízein), -ma…nesqai (maínesthai), -manq£nein (manthánein), -manteÚesqai
(manteúesthai), -m£cesqai (máchesthai),
-me…resqai
(meíresthai),
-meli
(meli),
-mer…zein
(merízein),
-metre‹n
(metrein),
-mime‹sqai
(mimeisthai),
-m…mhma
(mímÐma),
-m…mhsij
(mímÐsis),
-misqoàn
(misthðn), -muxij (myxis), -mÚssein (m‹ssein), -neÚein (neúein), -xe‹n
(xein), -xhra…nein (xÐraínein), -xur©n (xyran), -xurein (xyrein), -xuroj
(xyros), -parqenoàn (parthenðn), -pate‹n (patein), -p£thma (pátÐma), -p£thsij
(pátÐsis), -pšmpein (pémpein), -plan©n (planan), -pl£nhsij (plánÐsis), -plhx…a
(plÐxía),
-pr…ein
(príein),
-rroibde‹n
(rrhoibdein),
-semnÚnein
(semn‹nein),
-shma…nein
(sÐmaínein),
-skšllein
(skéllein),
-skeu£zein
(skeuázein), -skeu» (skeu›), -skhnoj (skÐnos), -skhnoàn (skÐnðn), -skolop…zein
(skolopízein), -skolÚptein (skol‹ptein), -skubal…zein (skybalízein), -smileÚein
(smileúein), -spinqhr…zein (spinthÐrízein), -spode‹n
(spodein), -stadÒn
(stadón), -st£zein (stázein), -st£thj (stat›s), -stegnoàn (stegnðn), -ste…cein
(steíchein), -stšllein (stéllein), -stšrgein (stérgein), -stere‹n (sterein), -stšrhsij
(stérÐsis), -sterht»j (sterÐt›s), -ster…skein (sterískein), -sthma (stÐma), -stÁnai
(stÐnai), -sthr…zein (stÐrízein), -stoleÚj (stoleús), -stol» (stol›), -stoloj
(stolos), -stomat…zein (stomatízein), -stom…zein (stomízein), -straggal…zein
(strangalízein), -stragg…zein (strangízein), -stršfein (stréphein), -strofoj
(strophos), -stuge‹n (stygein), -stÚghsij (st‹gÐsis), -suk£zein (sykázein), -sf£zein
(spházein),
-sf£llein
(sphállein),
-sfigxij
(sphinxis),
-sfrag…zein
(sphragízein), -sfr£gisma (sphrágisma), -sfragist»j
(sphragist›s), -sc£zein
(scházein),
-scasij
(schasis),
-scedi£zein
(schediázein),
-sózein
(sæizein), -tamieÚesqai (tamieúesthai, -te…nein (teínein), -tele‹n (telein), -teleut©n
(teleutan), -teleÚthsij (teleútÐsis), -terateÚesqai (terateúesthai), -termat…zein
(termatízein), -teugma (teugma), -teuxij (teuxis), -tiqšnai (tithénai), -t…ktein
(tíktein), -t…nein (tínein), -tin£ssein (tinássein), -tisij (tisis), -tm»gein
(tm›gein), -tm»x (tm›x), -tmhxij (tmÐxis), -tomoj (tomos), -tršpein (trépein), -tršcein
(tréchein), -tr…bein (tríbein), -trÚein (tr‹ein), -trègein (trægein), -fa…nein
(phaínein), -f£nai (phánai), -fansij (phansis), -feÚgein (pheúgein), -fqar£xasqai
(phtharáxasthai), -fqšggesqai (phthengesthai), -fqegma (phthegma), -fq…nein
(phthínein), -flÚzein (phl‹zein), -foib£zein (phoibázein), -foit©n (phoitan), -fÒrhtoj
(phórÐtos), -fraxij (phraxis), -fr£j (phrás), -fr£ssein (phrássein), -full…zein
(phyllízein), -c£zesqai (cházesthai), -calkeÚein (chalkeúein), -ceirob…otoj
(cheirobíotos),
-cra…nein
(chraínein),
-y©n
(psan),
-yhf…zesqai
(psÐphízesthai), -yiloàn (psilðn), -yÚcein (ps‹chein); E.: idg. *apo-, *pÅ, *apu, *pu,
*h2epo, *h2epu, Präp., Adv., ab, weg, Pokorny 53; L.: Frisk 1, 122
¢poba…nein (apobaínein), gr., V.: nhd. weggehen, absteigen, landen; Vw.: s. ™x- (ex),
sun- (syn); E.: s. ¢pÒ (apó), ba…nein (baínein); R.: ¢poba…nei (apobaínei), gr., V.:
nhd. es geht gut aus
¢pob£llein (apobállein), gr., V.: nhd. abwerfen, wegwerfen, fallen lassen; Vw.: s. pros(pros), sun- (syn); E.: s. ¢pÒ (apó), b£llein (bállein)
95
¢pob£ptein (apobáptein), gr., V.: nhd. eintauchen; E.: s. ¢pÒ (apó), b£ptein (báptein)
¢pÒbasij (apóbasis), gr., F.: nhd. Herabsteigen, Aussteigen; E.: s. ¢poba…nein
(apobaínein)
¢pobib£zein (apobibázein), gr., V.: nhd. weggehen lassen, wegführen, ans Land setzen;
E.: s. ¢pÒ (apó), bib£zein (bibázein)
¢pobl£ptein (apobláptein), gr., V.: nhd. schaden; E.: s. ¢pÒ (apó), bl£ptein (bláptein)
¢poblšpein (apoblépein), gr., V.: nhd. hinschauen, hinblicken; E.: s. ¢pÒ (apó), blšpein
(blépein)
¢poblÚzein (apobl‹zein), gr., V.: nhd. aussprudeln, wegsprudeln, verschütten; E.: s. ¢pÒ
(apó), blÚzein (bl‹zein)
¢pobol» (apobol›), gr., F.: nhd. Wegwerfen, Verwerfung; E.: s. ¢pob£llein (apobállein)
¢pÒgeioj (apógeios), gr., Adj.: nhd. vom Lande herkommend, von der Erde fern seiend; E.:
s. ¢pÒ (apó), gÁ (gÐ); W.: lat. abogÐus, Adj., vom Lande herkommend
¢pog…gnesqai (apogígnesthai), gr., V.: nhd. abwesend sein (V.), verloren gehen; E.: s.
¢pÒ (apó), g…gnesqai (gígnesthai)
¢pogignèskein (apogignæskein), gr., V.: nhd. freisprechen, aufgeben, seine Meinung
aufgeben, verzweifeln; E.: s. ¢pÒ (apó), gignèskein (gignæskein)
¢pogr£fein (apographein), gr., V.: nhd. abschreiben, niederschreiben; Vw.: s. pros(pros); E.: s. ¢pÒ (apó), gr£fein (gráphein)
¢pÒgrafon (apógraphon), gr., N.: nhd. Abschrift; E.: s. ¢pogr£fein (apographein)
¢pod£knein (apodáknein), gr., V.: nhd. abbeißen, anbeißen; E.: s. ¢pÒ (apó), d£knein
(dáknein); L.: Frisk 1, 343
¢podeiknÚnai (apodeikn‹nai), gr., V.: nhd. vorzeigen, aufzeigen, ernennen, beweisen; E.:
s. ¢pÒ (apó), deiknÚnai (deikn‹nai)
¢podeiktikÒj (apodeiktikós), gr., Adj.: nhd. von unumstößlicher Beweiskraft seiend; E.: s.
¢podeiknÚnai (apodeikn‹nai); W.: lat. apodÆcticus, Adj., »apodiktisch«, von
unumstößlicher Beweiskraft seiend; nhd. apodiktisch, Adj., apodiktisch, unumstößlich, nicht
zu widerlegen; L.: Kluge s. u. apodiktisch
¢podeili©n (apodeilian), gr., V.: nhd. den Mut verlieren; E.: s. ¢pÒ (apó), deilÒj
(deilós)
¢podeil…asij (apodeilíasis), gr., F.: nhd. Verzagtheit; E.: s. ¢podeili©n (apodeilian)
¢pÒdeixij (apódeixis), gr., F.: nhd. Nachweis, Beweis, Probe; E.: s. ¢podeiknÚnai
(apodeikn‹nai); W.: mlat. apodixa, F., Nachweis; s. it. polizza, F., Police,
Versicherungsurkunde; nhd. Police, F., Police, Versicherungsurkunde; L.: Kluge s. u. Police
¢podeipnÁsai (apodeipnÐsai), gr., V.: nhd. speisen; E.: s. ¢pÒ (apó), de‹pnon
(deipnon)
¢podškthj (apodéktÐs), gr., M.: nhd. Abnehmer, Einnehmer; E.: s. ¢podšcesqai
(apodéchesthai); W.: lat. apodecta, M., Steuereinnehmer
¢podšrein (apodérein), gr., V.: nhd. Fell abziehen, abhäuten, prügeln; E.: s. ¢pÒ (apó),
dšrein (dérein); W.: lat. apoderÆnus, Adj., von ausgeschälten Mandeln und Nüssen
gemacht
¢podšcesqai (apodéchesthai), gr., V.: nhd. annehmen, aufnehmen, verstehen; E.: s. ¢pÒ
(apó), dšcesqai (déchesthai)
¢podhm…a (apodÐmía), gr., F.: nhd. Abwesenheit von der Heimat, Aufenthalt in der
Fremde; E.: s. ¢pÒdhmoj (apódÐmos); W.: lat. apodemia, F., Abwesenheit von der Heimat
¢pÒdhmoj (apódÐmos), gr., Adj.: nhd. in die Fremde gegangen, verreist; E.: s. ¢pÒ (apó),
dÁmoj (dÐmos); W.: mlat. apodemus, Adj., in der Fremde seiend
96
¢podidr£skein (apodidráskein), gr., V.: nhd. fortlaufen, entfliehen, entweichen; E.: s.
¢po- (apo), didr£skein (didráskein); L.: Frisk 1, 122
¢podidÒnai (apodidónai), gr., V.: nhd. zurückgeben, bezahlen, erfüllen, ausliefern,
mitteilen; E.: s. ¢pÒ (apó), didÒnai (didónai)
¢podièkein (apodiækein), gr., V.: nhd. fortjagen, vertreiben; E.: s. ¢pÒ (apó), dièkein
(diækein)
¢podokim£zein (apodokimázein), gr., V.: nhd. zurückweisen, missbilligen, verwerfen,
abschaffen; E.: s. ¢pÒ (apó), dokim£zein (dokimázein)
¢podokimastšoj (apidokimastéos), gr., Adj.: nhd. zu verwerfen seiend; E.: s.
¢podokim£zein (apidokimázein)
¢podokimast»j (apidokimast›s), gr., F.: nhd. Verwerfer; E.: s. ¢podokim£zein
(apidokimázein)
¢pÒdrasij (apódrasis), gr., F.: nhd. Weglaufen; E.: s. ¢podidr£skein (apodidráskein);
L.: Frisk 1, 122
¢podrÚptein (apodr‹ptein), ¢podrÚfein (apodr‹phein), gr., V.: nhd. zerkratzen,
zerschinden; E.: s. ¢pÒ (apó), drÚptein (dr‹ptein)
¢podrÚfein (apodr‹phein), gr., V.: Vw.: s. ¢podrÚptein (apodr‹ptein)
¢podÚein (apod‹ein), gr., V.: nhd. ablegen, ausziehen, entkleiden; E.: s. ¢po- (apo),
dÚein (d‹ein)
¢podut»rion (apodyt›rion), gr., N.: nhd. Auskleidezimmer; E.: s. ¢podÚein (apod‹ein);
W.: lat. apodytÐrium, N., Auskleidezimmer
¢pozeÚgnunai (apozeúgnynai), gr., V.: nhd. ausspannen, abspannen, getrennt werden; E.:
s. ¢pÒ (apó), zeÚgnunai (zeúgnynai)
¢poqarre‹n (apotharrein), gr., V.: Vw.: s. ¢poqarse‹n (apotharsein)
¢poqarse‹n (apotharsein), ¢poqarre‹n (apotharrein), gr., V.: nhd. Mut fassen; E.: s.
¢pÒ (apó), qarse‹n (tharsein)
¢poqaum£zein (apothaumázein), gr., V.: nhd. sich sehr wundern; E.: s. ¢pÒ (apó),
qaum£zein (thaumázein)
¢poqerapeÚein (apotherapeúein), gr., V.: nhd. pflegen, ausheilen; E.: s. ¢pÒ (apó),
qerapeÚein (therapeúein)
¢pÒqesij (apóthesis), gr., F.: nhd. Ablegung, Lokal zum Ablegen der Kleider; E.: s.
¢pot…qenai (apotíthenai)
¢pÒqestoj (apóthestos), gr., Adj.: nhd. unerbeten, unerwünscht, verschmäht, verwünscht;
E.: s. ¢po- (apo), qšssesqai (théssesthai); L.: Frisk 1, 123
¢poqeoàn (apotheðn), gr., V.: nhd. vergöttern; E.: s. ¢pÒ (apó), qeoàn (theðn)
¢poqer…zein (apotherízein), gr., V.: nhd. abmähen, abschneiden; E.: s. ¢pÒ (apó),
qer…zein (therízein)
¢poqšwsij (apothéæsis), gr., F.: nhd. Vergöttlichung, Apotheose; E.: s. ¢poqeoàn
(apotheðn); W.: nhd. Apotheose, F., Apotheose, Vergöttlichung, Verherrlichung; L.: Frisk 1,
662
¢poq»kh (apoth›kÐ), gr., F.: nhd. Aufbewahrungsort, Speicher; E.: s. ¢pÒ (apó), q»kh
(th›kÐ); W.: lat. apothÐca, F., Speicher, Vorratskammer; ? ahd. botega* 13, sw. F. (n),
Bottich, Kufe (F.) (2); mhd. boteche, botech, st. M., sw. F., Bottich; nhd. Bottich, DW 2, 279,
(bay./tirol.) Bottig, F., M., Bottich, Schmeller 1, 309, Schöpf 52, (kärntn.) Poutige, Poutinge,
F., M., Bottich, Lexer 37, (schweiz.) Botechen, F., M., Bottich, Schweiz. Id. 4, 1907; W.: lat.
apothÐca, F., Speicher, Vorratskammer; nhd. Apotheke, F., Apotheke; L.: Kluge s. u.
Apotheke
97
¢poqhlÚnein (apothÐl‹nein), gr., V.: nhd. weibisch machen, entnerven, mildern; E.: s.
¢pÒ (apó), qhlÚnein (thÐl‹nein)
¢poqhsaur…zein (apothÐsaurízein), gr., V.: nhd. im Schatzhaus speichern, Schätze
sammeln; E.: s. ¢pÒ (apó), qhsaur…zein (thÐsaurízein)
¢poqinoàsqai (apothinðsthai), gr., V.: nhd. versandet werden; E.: s. ¢pÒ (apó), q…j
(thís); L.: Frisk 1, 675
¢poql…bein (apothlíbein), gr., V.: nhd. ausdrücken, verdrängen; E.: s. ¢pÒ (apó),
ql…bein (thlíbein)
¢pÒqliyij (apóthlipsis), gr., F.: nhd. Verdrängung, Ausstoßung; E.: s. ¢poql…bein
(apothlíbein)
¢poqnÇskein (apothn›iskein), gr., V.: nhd. sterben, absterben, getötet werden; Vw.: s.
Øper- (hyper); E.: s. ¢pÒ (apó), qnÇskein (thn›iskein)
¢poqraÚein (apothraúein), gr., V.: nhd. abbrechen, zerbrechen; E.: s. ¢pÒ (apó),
qraÚein (thraúein)
¢poqróskein (apothræiskein), gr., V.: nhd. herabspringen, aufsteigen; E.: s. ¢pÒ (apó),
qróskein (thræiskein)
¢poqÚein (apoth‹ein), gr., V.: nhd. ein schuldiges Opfer darbringen, ein gelobtes Opfer
darbringen; E.: s. ¢pÒ (apó), qÚein (th‹ein)
¢poik…a (apoikía), gr., F.: nhd. Kolonie; E.: s. ¢pÒ (apó), o‹koj (oikos)
¥poina (ápoina), gr., N. Pl.: nhd. Wergeld, Lösegeld, Buße; E.: s. ¢pÒ (apó), poin»
(poin›); L.: Frisk 1, 123
¢poin©n (apoinan), gr., V.: nhd. Wergeld fordern; E.: s. ¥poina (ápoina); L.: Frisk 1, 123
¢po…sein (apoísein), gr., V.: nhd. wegtragen, wegbringen; E.: s. ¢pÒ (apó), o‡sein
(oísein); L.: Frisk 2, 370
¢pokade‹n (apokadein), gr., V.: nhd. schwach sein (V.), kraftlos sein (V.); E.: s. ¢po(apo); vgl. idg. *kÀd-, V., schädigen, berauben, verfolgen, Pokorny 516
¢pokaqa…rein (apokathaírein), gr., V.: nhd. abwaschen, abwischen, reinigen; E.: s. ¢pÒ
(apó), kaqa…rein (kathaírein); L.: Frisk 1, 752
¢poka…ein (apokaíein), gr., V.: nhd. abbrennen, verbrennen; E.: s. ¢pÒ (apó), ka…ein
(kaíein)
¢pokale‹n (apokalein), gr., V.: nhd. zurückrufen, abrufen; E.: s. ¢pÒ (apó), kale‹n
(kalein)
¢pokaq…stanai (apokathístanai), gr., V.: nhd. wiedereinsetzen, wiederherstellen; E.: s.
¢pÒ (apó), kat£ (katá), ƒst£nai (histánai)
¢pok£luyij (apokálypsis), gr., F.: nhd. Enthüllung, Offenbarung, Apokalypse; E.: s. ¢pÒ
(apó), kalÚptein (kal‹ptein); W.: lat. apocalypsis, F., Offenbarung, Apokalypse; nhd.
Apokalypse, F., Apokalypse, Offenbarung, schreckliches Unheil; L.: Kluge s. u. Apokalypse
¢pokapÚein (apokap‹ein), gr., V.: nhd. aushauchen; E.: s. ¢po- (apo), kapnÒj (kapnós)
¢pokartereˆn (apokarterein), gr., V.: nhd. das Leben nicht länger aushalten, freiwillig den
Hungertod sterben; E.: s. ¢pÒ (apó), kr£toj (krátos)
¢pokartšrhsij (apokartérÐsis), gr., F.: nhd. freiwilliger Hungertod; E.: s. ¢pokartereˆn
(apokarterein)
¢pokat£stasij (apokatástasis), gr., F.: nhd. Wiederherstellung, Rückversetzung; E.: s.
¢pokaq…stanai (apokathístanai); W.: lat. apocatastasis, F., Wiederkehr auf einen früheren
Standpunkt
¢poke…rein (apokeírein), gr., V.: nhd. abschneiden, abscheren; E.: s. ¢pÒ (apó),
ke…rein (keírein)
98
¢pok»ruxij (apok›ryxis), gr., F.: nhd. öffentliche Lossagung des Vaters vom Sohne,
Verstoßung; E.: s. ¢pokhrÚssein (apoker‹ssein); W.: lat. apoceryxis, F., öffentliche
Lossagung des Vaters vom Sohne, Verstoßung
¢pokhrÚssein (apokÐr‹ssein), gr., V.: nhd. öffentlich ausrufen lassen, durch öffentlichen
Ausruf zum Verkauf stellen, sich vom Sohn öffentlich lossagen; E.: s. ¢pÒ (apó),
khrÚssein (kÐr‹ssein)
¢pokine‹n (apokinein), gr., V.: nhd. wegbewegen; E.: s. ¢pÒ (apó), kine‹n (kinein); L.:
Frisk 1, 855
¢pÒkinoj (apókinos), gr., M.: nhd. Entfliehen, ein Tanz; E.: s. ¢pokine‹n (apokinein); L.:
Frisk 1, 855
¢pokle…ein (apokleíein), gr., V.: nhd. abschließen, versperren; E.: s. ¢pÒ (apó),
kle…ein (kleíein); W.: lat. apoclÐtus, M., Mitglied des ständigen Ausschusses des
ätolischen Bundes
¢poklšptein (apokléptein), gr., V.: nhd. wegstehlen; E.: s. ¢pÒ (apó), klšptein
(kléptein)
¢pokl…nein (apoklínein), gr., V.: nhd. ablenken, weglenken, abbiegen; E.: s. ¢pÒ (apó),
kl…nein (klínein)
¢pÒklisij (apóklisis), gr., F.: nhd. Ausbiegung, Sinken; E.: s. ¢pokl…nein (apoklínein);
W.: lat. apoclisis, F., Seitenwendung, Ausweichung
¢pokna…ein (apoknaíein), gr., V.: nhd. abschaben, aufreiben; E.: s. ¢po- (apo); vgl. idg.
*keni-, *kenýi-, V., kratzen, schaben, reiben, Pokorny 561; idg. *ken- (2), V., kratzen,
schaben, reiben?, Pokorny 559
¢pokomid» (apokomid›), gr., F.: nhd. Rückzug, Rückkehr; E.: s. ¢pÒ (apó), kom…zein
(komízein); L.: Frisk 1, 908
¢pokom…zein (apokomízein), gr., V.: nhd. wegtragen, wegführen, wegschaffen; E.: s.
¢pÒ (apó), kom…zein (komízein); L.: Frisk 1, 908
¢pokop» (apokop›), gr., F.: nhd. Abschneiden; E.: s. ¢pokÒptein (apokóptein); W.: lat.
apocopa, F., eine grammatikalische Figur wenn am Ende eines Wortes ein Buchstabe oder
eine Silbe weggelassen wird
¢pÒkopoj (apókopos), gr., Adj.: nhd. abgeschnitten; E.: s. ¢pokÒptein (apokóptein); W.:
lat. apocopus, Adj., entmannt
¢pokÒptein (apokóptein), gr., V.: nhd. abhauen, loshauen; E.: s. ¢pÒ (apó), kÒptein
(kóptein)
¥pokoj (ápokos), gr., Adj.: nhd. ohne Wolle seiend; E.: ?; W.: s. lat. apica, F., Kahlbauch
¢pokr…nesqai (apokrínesthai), gr., V.: nhd. anworten; E.: s. ¢pÒ (apó), kr…nein
(krínein); W.: s. lat. apocrisiõrius, M., Stellvertreter
¢pÒkrisij (apókrisis), gr., F.: nhd. Antwort; E.: s. ¢pokr…nesqai (apokrínesthai); W.:
mlat. apocrisis, F., Antwort
¢pÒkrotoj (apókrotos), gr., Adj.: nhd. rauh, rau, hart; E.: s. ¢pÒ (apó), krÒtoj (krótos);
W.: lat. apocrotus, Adj., hart und rauh
¢pokroÚein (apokrúein), gr., V.: nhd. wegschlagen, zurückstoßen; E.: s. ¢pÒ (apó),
kroÚein (krúein)
¢pÒkrousij (apókrusis), gr., F.: nhd. Wegschlagen?; E.: s. ¢pokroÚein (apokrúein); W.:
lat. apocrusis, F., Wegschlagen, Abstoßen
¢pokrÚptein (apokryptein), gr., V.: nhd. verbergen, bedecken; E.: s. ¢pÒ (apó),
krÚptein (kr‹ptein)
¢pÒkrufoj (apókryphos), gr., Adj.: nhd. »apokryph«, verborgen, dunkel; E.: s.
¢pokrÚptein (apokryptein); W.: lat. apocryphus, Adj., untergeschoben, unecht
99
¢pokte…nein (apokteínein), gr., V.: nhd. töten; E.: s. ¢pÒ (apó), kte…nein (kteínein)
¢pokue‹n (apokyein), ¢pokÚein (apok‹ein), gr., V.: nhd. gebären, hervorbringen; E.: s.
¢pÒ (apó), kue‹n (kyein)
¢pokÚein (apok‹ein), gr., V.: Vw.: s. ¢pokue‹n (apokyein)
¢pÒkunon (apókynon), gr., N.: nhd. eine Pflanze; E.: s. ¢pÒ (apó), kÚwn (k‹æn); L.:
Frisk 1, 123
¢polagc£nein (apolanchánein), gr., V.: nhd. durch das Los ein Teilchen bekommen; E.: s.
¢pÒ (apó), lagc£nein (lanchánein)
¢polakt…zein (apolaktízein), gr., V.: nhd. mit den Füßen stoßen; E.: s. ¢pÒ (apó),
lakt…zein (laktízein); W.: s. lat. apolactizõre, V., mit den Füßen von sich stoßen,
verschmähen
¢polamb£nein (apolambánein), gr., V.: nhd. wegnehmen; Vw.: s. sun- (syn); E.: s. ¢pÒ
(apó), lamb£nein (lambánein)
¢pol£mpein (apolámpein), gr., V.: nhd. erglänzen, strahlen; E.: s. ¢pÒ (apó), l£mpein
(lámpein)
¢pol£ntion (apolántion), gr., N.: nhd. eine Pflanze?; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1,
123
¢polaÚein (apolaúein), gr., V.: nhd. genießen, sich zunutze machen; E.: s. ¢po- (apo); s.
idg. *lõu-, V., erbeuten, genießen, Pokorny 655; L.: Frisk 1, 123
¢pÒlausij (apólausis), gr., F.: nhd. Genuss; E.: s. ¢polaÚein (apolaúein); L.: Frisk 1, 123
¢pÒlausma (apólausma), gr., N.: nhd. Genuss; E.: s. ¢polaÚein (apolaúein); L.: Frisk 1,
123
¢polaustikÒj (apolaustikós), gr., Adj.: nhd. dem Genuss ergeben (Adj.), genießbar; E.: s.
¢polaÚein (apolaúein); L.: Frisk 1, 123
¢polea…nein (apoleaínein), gr., V.: nhd. glätten, abglätten; E.: s. ¢pÒ (apó), lea…nein
(leaínein)
¢polšgein (apolégein), gr., V.: nhd. auswählen, herauslesenn, verwerfen; E.: s. ¢pÒ (apó),
lšgein (légein); W.: s. lat. apologõre, V., verwerfen, verschmähen
¢pole…pein (apoleípein), gr., V.: nhd. verlassen (V.), zurücklassen, übrig lassen, fehlen,
zurückbleiben, nachlassen, schwinden; E.: s. ¢pÒ (apó), le…pein (leípein)
¢pÒlektoj (apólektos), gr., Adj.: nhd. auserlesen (Adj.), vorzüglich; E.: s. ¢polšgein
(apolégein); W.: s. lat. apolectus, F., Thunfisch
¢polšpein (apolépein), gr., V.: nhd. abschälen, wegschneiden; E.: s. ¢pÒ (apó), lšpein
(lépein)
¢politarg…zein (apolitargízein), gr., V.: nhd. sich schnell davonmachen; E.: s. ¢pÒ
(apó), litarg…zein (litargízein); L.: Frisk 2, 130
¢pollÚnai (apoll‹nai), gr., V.: nhd. vernichten, verlieren, vernichtet serden, zugrunde
gehen; E.: s. ¢pÒ (apó), ÑllÚnai (oll‹nai)
¢pologe‹sqai (apologeisthai), gr., V.: nhd. sich verteidigen; E.: s. ¢pÒ (apó), lÒgoj
(lógos)
'ApÒllwn (Apóllæn), ”Aploun (Aplun), gr., M.=PN: nhd. Apollon; E.: Herkunft
unbekannt; W.: lat. Apollæ, M.=PN, Apollo; L.: Frisk 1, 124, Pokorny 52, 118, 825
'Apollènioj (Apollænios), gr., Adj.: nhd. appollonisch, zu Apollon gehörig; E.: s.
'ApÒllwn (Apóllæn); L.: Frisk 1, 124
¢polÒghsij (apológÐsis), gr., F.: nhd. Rechtfertigung?; E.: s. ¢pÒ (apó), lÒgoj (lógos);
W.: mlat. apologÐsis, F., Rechtfertigung
100
¢polog…a (apología), gr., F.: nhd. Verteidigung, Verteidigungsrede; E.: s. ¢pÒ (apó),
lÒgoj (lógos); W.: lat. apologia, F., Verteidigung; nhd. Apologie, F., Apologie,
Verteidigung, Rechtfertigung; L.: Kluge s. u. Apologie
¢pologismÒj (apologismós), gr., F.: nhd. Rechnungsanlegung, Rechtfertigung; E.: s. ¢pÒ
(apó), lÒgoj (lógos); W.: gr.-lat. apologismos, M., Auseinandersetzung der Gründe
¢pÒlogoj (apólogos), gr., M.: nhd. Erzählung, Fabel; E.: s. ¢pÒ (apó), lÒgoj (lógos); W.:
lat. apologus, M., Fabel, Märchen
¢poloÚein (apolúein), gr., V.: nhd. abwaschen, abspülen; E.: s. ¢pÒ (apó), loÚein (lúein)
¢pofÚresqai (apoloph‹resthai), gr., V.: nhd. laut beklagen; E.: s. ¢pÒ (apó),
ÑlofÚresqai (oloph‹resthai)
¢polÚein (apol‹ein), gr., V.: nhd. befreien, entlassen (V.); E.: s. ¢pÒ (apó), lÚein (l‹ein)
£polwb©n (apolæban), gr., V.: nhd. beschimpfen, entehren; E.: s. ¢pÒ (apó), lwb©sqai
(læbasthai)
¢pomad…zein (apomadízein), gr., V.: nhd. Haare entfernen, die Haare auszupfen; E.: s.
¢pÒ (apó), mad…zein (madízein); L.: Frisk 2, 157
¢poma…nesqai (apomaínesthai), gr., V.: nhd. zu rasen aufhören; E.: s. ¢pÒ (apó),
ma…nesqai (maínesthai)
¢pomanq£nein (apomanthánein), gr., V.: nhd. verlernen, sich abgewöhnen; E.: s. ¢pÒ
(apó), manq£nein (manthánein)
¢pomanteÚesqai (apomanteúesthai), gr., V.: nhd. vermuten, erraten (V.); E.: s. ¢pÒ
(apó), manteÚesqai (manteúesthai)
¢pom£cesqai (apomáchesthai), gr., V.: nhd. von etwas herab kämpfen, kämpfend von sich
abwehren; E.: s. ¢pÒ (apó), m£cesqai (máchesthai)
¢pome…resqai (apomeíresthai), gr., V.: nhd. austeilen; E.: s. ¢pÒ (apó), me…resqai
(meíresthai)
¢pÒmeli (apómeli), gr., N.: nhd. eine Metart die von dem Wasser bereitet wurde mit dem
man die Honigwaben wusch; E.: s. ¢pÒ (apó), mšli (méli); L.: Frisk 1, 125
¢pomer…zein (apomerízein), gr., V.: nhd. abteilen, trennen, aussondern; E.: s. ¢pÒ
(apó), mer…zein (merízein)
¢pometre‹n (apometrein), gr., V.: nhd. abmessen, zumessen, messen; E.: s. ¢pÒ (apó),
metre‹n (metrein)
¢pomime‹sqai (apomimeisthai), gr., V.: nhd. sorgfältig nachahmen, nachbilden; E.: s.
¢pÒ (apó), mime‹sqai (mimeisthai)
¢pom…mhma (apomímÐma), gr., N.: nhd. Nachahmung; E.: s. ¢pomime‹sqai
(apomimeisthai)
¢pom…mhsij (apomímÐsis), gr., F.: nhd. Nachahmung; E.: s. ¢pomime‹sqai
(apomimeisthai)
¢pomisqoàn (apomisthðn), gr., V.: nhd. um Lohn verdingen, um Sold verdingen,
verpachten; E.: s. ¢pÒ (apó), misqoàn (misthðn)
¢xÒmorgma (apómorgma), gr., N.: nhd. Abgewischtes; E.: s. ¢pomorgnÚnai
(apomorgn‹nai); L.: Frisk 2, 390
¢pomorgnÚnai (apomorgn‹nai), gr., V.: nhd. abwichen; E.: s. ¢pÒ (apó),
ÑmorgnÚnai (omorgn‹nai); L.: Frisk 2, 390
¢pÒmuxij (apómyxis), gr., Sb.: nhd. Schneuzen; E.: s. ¢pomÚssein (apom‹ssein)
¢pomÚssein (apom‹ssein), ¢pomÚttein (apom‹ttein), gr., V.: nhd. schneuzen,
ausschneuzen, betrügen; E.: s. ¢po- (apo); s. idg. *meug- (2), *meuk-, Adj., V., Sb.,
schlüpfrig, schleimig, gleiten, schlüpfen, Schleim, Pokorny 744
¢pomÚttein (apom‹ttein), gr., V.: Vw.: s. ¢pomÚssein (apom‹ssein)
101
¢poneÚein (aponeúein), gr., V.: nhd. sich seitwärts neigen; Vw.: s. sun- (syn); E.: s. ¢pÒ
(apó), neÚein (neúein)
¥ponoj (áponos), gr., Adj.: nhd. Schmerzen vertreibend; E.: s. ¢popone‹n (apoponein);
W.: s. lat. Aponus, M.=ON, Aponus (Schwefelquellen bei Padua)
¢poxe‹n (apoxein), gr., V.: nhd. abschaben, abglätten, abhauen; E.: s. ¢pÒ (apó), xe‹n
(xein); L.: Frisk 2, 335
¢poxhra…nein (apoxÐraínein), gr., V.: nhd. austrocknen; E.: s. ¢pÒ (apó), xhra…nein
(xÐraínein); L.: Frisk 2, 336
¢poxÚein (apox‹ein), gr., V.: nhd. abschaben, abstreifen, abtun; E.: s. ¢pÒ (apó), xÚein
(x‹ein)
¢poxur©n (apoxyran), gr., V.: nhd. abscheren, sich rasieren; E.: s. ¢pÒ (apó), xur©n
(xyran); L.: Frisk 2, 340
¢poxure‹n (apoxyrein), gr., V.: nhd. abscheren, sich rasieren; E.: s. ¢pÒ (apó), xur©n
(xyran); L.: Frisk 2, 340
¢pÒxuroj (apóxyros), gr., Adj.: nhd. abgeschnitten, schroff, steil; E.: s. ¢poxur©n
(apoxyran); L.: Frisk 2, 340
¢poparqenoàn (apoparthenðn), gr., V.: nhd. entjungfern; E.: s. ¢pÒ (apó), parqšnoj
(parthénos); L.: Frisk 2, 475
¢popate‹n (apopatein), gr., V.: nhd. abtreten, seine Notdurft verrichten; E.: s. ¢pÒ (apó),
pate‹n (patein); L.: Frisk 2, 481
¢pop£thma (apopátÐma), gr., N.: nhd. Abtreten, Notdurft; E.: s. ¢popate‹n (apopatein);
L.: Frisk 2, 481
¢pop£thsij (apopátÐsis), gr., F.: nhd. Abtreten, Notdurft; E.: s. ¢popate‹n (apopatein);
L.: Frisk 2, 481
¢pÒpeira (apópeira), gr., F.: nhd. Versuch, Probe; E.: s. ¢pÒ (apó), pe‹ra (peira); W.: s.
lat. apopras, N., Versuch, Heilmittel
¢popšmpein (apopémpein), gr., V.: nhd. abschicken, wegschicken; Vw.: s. pro- (pro),
sun- (syn); E.: s. ¢pÒ (apo), pšmpein (pémpein)
¢poplan©n (apoplanan), gr., V.: nhd. abirren machen, irreführen, verleiten; E.: s. ¢pÒ
(apó), plan©n (planan)
¢popl£nhsij (apoplánÐsis), gr., F.: nhd. Abirren, Abschweifung; E.: s. ¢polan©n
(apoplanan); W.: lat. apoplanesis, F., Abirren, Abschweifung, Vorbegriff; L.: Frisk 2, 549
¢pÒplhktoj (apóplÐktos), gr., Adj.: nhd. zum Schlagflusse geeignet?; E.: s. ¢popl»ssein
(apopl›ssein); W.: lat. apoplÐctus, Adj., vom Schlagflusse getroffen
¢poplhx…a (apoplÐxía), gr., F.: nhd. Schlag; E.: s. ¢popl»ssein (apopl›ssein); W.: lat.
apoplÐxia, F., Schlag, Schlagfluss; mhd. apoplesÆa, F., »Apoplexie«, Schlagfluss
¢popl»ssein (apopl›ssein), gr., V.: nhd. abschlagen, niederschlagen; E.: s. ¢pÒ (apó),
pl»ssein (pl›ssein)
¢popone‹n (apoponein), gr., V.: nhd. mit den Mühen aufhören; E.: s. ¢pÒ (apó), pone‹n
(ponein)
¢popr…ein (apopríein), gr., V.: nhd. sägen; E.: s. ¢pÒ (apó), pr…ein (príein)
¢pore‹n (aporein), gr., V.: nhd. ratlos sein (V.); Vw.: s. di- (di); E.: s. ¥poroj (áporos)
¢porqoàn (aporthðn), gr., V.: nhd. gerade richten, leiten, lenken; E.: s. ¢pÒ (apó),
Ñrqoàn (orthðn), ÑrqÒj (orthós)
¢pÒrqwsij (apórthæsis), gr., F.: nhd. Geraderichten; E.: s. ¢porqoàn (aporthðn)
¢pÒrhma (apórÐma), gr., F.: nhd. zweifelhafter Punkt, Streitfrage; E.: s. ¢pore‹n
(aporein); W.: lat. aporÐma, F., Streitfrage
102
¢por…a (aporía), gr., F.: nhd. Ratlosigkeit, Verlegenheit, Ausweglosigkeit, Mangel (M.);
E.: s. ¥poroj (áporos); W.: lat. aporia, F., Verlegenheit; nhd. Aporie, F., Aporie,
Ausweglosigkeit; L.: Kluge s. u. Aporie
¢poripte‹n (apóriptein), gr., V.: Vw.: s. ¢porripte‹n (apórriptein)
¥poroj (áporos), gr., Adj.: nhd. hilflos, ratlos, auswegslos, unmöglich; E.: s. ¢- (a), pÒroj
(póros), oder Vorderglied von idg. *akÝ-, V., schädigen (?), Pokorny 23; idg. *pent-, V.,
treten, gehen, Pokorny 808?
¢pÒrrhxij (apórrÐxis), gr., F.: nhd. Hervorbrechen; E.: s. ¢pÒ (apó), ∙Áxij (rhÐxis)
¢porrin©n (aporrhinan), gr., V.: nhd. abfeilen; E.: s. ¢pÒ (apó), ∙in©n (rhinan); W.: s.
mlat. aporinisis, F., Abfeilen
¢porripte‹n (apórriptein), ¢poripte‹n (apóriptein), gr., V.: nhd. herabwerfen,
wegwerfen, ablegen; E.: s. ¢pÒ (apó), ∙…ptein (rhíptein)
¢porroibde‹n (aporrhoibdein), gr., V.: nhd. krächzend ertönen lassen; E.: s. ¢pÒ (apó),
∙oibde‹n (rhoibdein)
¢pÒrroia (apórroia), gr., F.: nhd. Abfluss, Ausfluss; E.: s. ¢porripte‹n (apórriptein); W.:
lat. aporrÆa, F., Abfluss
¢posemnÚnein (aposemn‹nein), gr., V.: nhd. ehrwürdig machen, preisen, loben; E.: s.
¢pÒ (apó), semnÚnein (semn‹nein); L.: Frisk 2, 693
¢poshma…nein (aposÐmaínein), gr., V.: nhd. Zeichen geben, anzeigen, befehlen; E.: s.
¢pÒ (apó), shma…nein (sÐmaínein); L.: Frisk 2, 696
¢posiwp©n (aposiæpan), gr., V.: nhd. verstummen; E.: s. ¢pÒ (apó), siwp©n (siæpan)
¢posièphsij (aposiæpÐsis), gr., F.: nhd. Verstummen; E.: s. ¢posiwp©n (aposiæpan);
W.: lat. aposiæpÐsis, F., Abbrechen mitten in der Rede
¢poskšllein (aposkéllein), gr., V.: nhd. zusammenschrumpfen, verdorren; E.: s. ¢po(apo), skšllein (skéllein)
¢poskeparnismÒj (aposkeparnismós), gr., M.: nhd. eine Art der Schädelverletzung
durch eine Axt?; E.: s. ¢pÒ (apó), skšparnoj (sképarnos)
¢poskeu£zein (aposkeuázein), gr., V.: nhd. fortschaffen, wegräumen, aus dem Weg
räumen; E.: s. ¢po- (apo), skeu£zein (skeuázein)
¢poskeu» (aposkeu›), gr., F.: nhd. Gepäck, Gerät; E.: s. ¢po- (apo), skeu» (skeu›)
¢pÒskhnoj (apóskÐnos), gr., Adj.: nhd. abgesondert wohnend; E.: s. ¢po- (apo), skhn»
(skÐn›)
¢poskhnoàn (aposkÐnðn), gr., V.: nhd. entfernt von jemandem sein Lager aufschlagen;
E.: s. ¢pÒskhnoj (apóskÐnos)
¢poskolop…zein (aposkolopízein), gr., V.: nhd. die Pfähle entfernen; E.: s. ¢po- (apo),
skolop…zein (skolopízein); L.: Frisk 2, 736
¢poskolÚptein (aposkol‹ptein), gr., V.: nhd. verstümmeln, beschneiden, kastrieren; E.: s.
¢po- (apo), skolÚptein (skol‹ptein)
¢poskope‹n (aposkopein), gr., V.: nhd. von fern hinsehen, spähend hinsehen; E.: s. ¢pÒ
(apó), skope‹n (skopein)
¢poskubal…zein (aposkybalízein), gr., V.: nhd. als Abfall behandeln, als Abfall ansehen;
E.: s. ¢po- (apo), skubal…zein (skybalízein); L.: Frisk 2, 740
¢posmileÚein (aposmileúein), gr., V.: nhd. mit dem Meißel glätten, abhobeln; E.: s. ¢po(apo), *smileÚein (smileúein), sm…lh (smílÐ)
apospinqhr…zein (apospinthÐrízein), gr., V.: nhd. funkeln, Funken hervorrufen; E.: s.
¢po- (apo), spinqhr…zein (spinthÐrízein)
¢pospode‹n (apospodein), gr., V.: nhd. abreißen, abstoßen; E.: s. ¢po- (apo), spode‹n
(spodein)
103
¢postadÒn (apostadón), gr., Adv.: nhd. fern stehend, abseits stehend, entfernt; E.: s. ¢po(apo), st£dhn (stádÐn)
¢post£zein (apostázein), gr., V.: nhd. herabtröpfeln lassen, herabträufeln; E.: s. ¢po(apo), st£zein (stázein); L.: Frisk 2, 774
¢post£thj (apostátÐs), gr., M.: nhd. Abtrünniger, entlaufener Sklave; E.: s. ¢pÒ (apó),
ƒst£nai (histánai); W.: lat. apostata, M., Abtrünniger; mhd. apostate, st. M., Abtrünniger
¢postatikÒj (apostatikós), gr., Adj.: nhd. zum Abfall geneigt; E.: s. ¢pÒ (apó), ƒst£nai
(histánai); W.: lat. apostaticus, Adj., abtrünnig vom Glauben, eiternd
¢postegnoàn (apostegnðn), gr., V.: nhd. verstopfen, fest zumachen; E.: s. ¢pÒ (apó),
stegnoàn (stegnðn); L.: Frisk 2, 780
¢poste…cein (aposteíchein), gr., V.: nhd. weggehen; E.: s. ¢pÒ (apó), ste…cein
(steíchein); L.: Frisk 2, 783
¢postšllein (apostéllein), gr., V.: nhd. abschicken, ausschicken, entsenden, wegschicken;
Vw.: s. sun- (syn); E.: s. ¢pÒ (apó), stšllein (stéllein)
¢postšrgein (apostérgein), gr., V.: nhd. zu lieben aufhören, verabscheuen; E.: s. ¢pÒ
(apó), stšrgein (stérgein); L.: Frisk 2, 790
¢postere‹n (aposterein), gr., V.: nhd. berauben; E.: s. ¢pÒ (apó), stere‹n (sterein)
¢postšrhsij (apostérÐsis), gr., F.: nhd. Beraubung, Entziehung; E.: s. ¢postere‹n
(aposterein)
¢posterht»j (aposterÐt›s), gr., M.: nhd. Räuber; E.: s. ¢postere‹n (aposterein)
¢poster…skein (aposterískein), gr., V.: nhd. berauben; E.: s. ¢pÒ (apó), stere‹n
(sterein)
¢poisteÚein (apoisteúein), gr., V.: nhd. Pfeile schießen; E.: s. ¢pÒ (apó), ÑisteÚein
(oisteúein); L.: Frisk 2, 369
¢pÒsthma (apóstÐma), gr., N.: nhd. Abszess, Abstand; E.: s. ¢postÁnai (apostÐnai);
W.: lat. apostÐma, N., Abszess; mhd. apostem, st. N. eitriges Geschwür; nhd. Apostem, N.,
Abszess
¢postÁnai (apostÐnai), gr., V.: nhd. abstehen, entfernt sein (V.); E.: s. ¢pÒ (apó),
ƒst£nai (histánai)
¢posthr…zein (apostÐrízein), gr., V.: nhd. fest stützen, feststellen; E.: s. ¢pÒ (apó),
sthr…zein (stÐrízein); L.: Frisk 2, 797
¢postoleÚj (apostoleús), gr., M.: nhd. Beamter zum Ausrüsten und Entsenden der Flotte;
E.: s. ¢postšllein (apostéllein); L.: Frisk 2, 786
¢postol» (apostol›), gr., F.: nhd. Absendung, Apostelamt, Apostolat; E.: s. ¢pÒstoloj
(apóstolos); W.: got. apaústaúlei*, sw. F. (n), Apostolat
¢pÒstoloj (apóstolos), gr., M.: nhd. Abgesandter, Bote; Vw.: s. yeud- (pseud); E.: s.
¢postšllein (apostéllein); W.: lat. apostolus, M., Bote; germ. *apostol, M., Apostel; got.
apaústaúlus, st. M. (u/i), Apostel, Bote, Abgesandter; W.: lat. apostolus, M., Bote; germ.
*apostol, M., Apostel; ae. apostol, st. M. (a), Apostel, Jünger; an. postoli, M., Apostel; W.:
lat. apostolus, M., Bote; germ. *apostol, M., Apostel; afries. apostol, apostel, M. Apostel; W.:
lat. apostolus, M., Bote; germ. *apostol, M., Apostel; ahd. apostol* 4, st. M. (a), Apostel; nhd.
Apostel, M., Apostel, DW 1, 536; W.: lat. apostolus, M., Bote; germ. *apostol, M., Apostel;
ahd. postul* 2, st. M. (i), Apostel; L.: Kluge s. u. Apostel
¢postomat…zein (apostomatízein), gr., V.: nhd. hersagen, ausfragen; E.: s. ¢pÒ (apó),
stÒma (stóma); L.: Frisk 2, 801
¢postom…zein (apostomízein), gr., V.: nhd. Schneide entfernen; E.: s. ¢pÒ (apó),
stÒma (stóma); L.: Frisk 2, 801
104
¢postraggal…zein (apostrangalízein), gr., V.: nhd. erwürgen, erdrosseln; E.: s. ¢pÒ
(apó), straggal…zein (strangalízein); L.: Frisk 2, 805
¢postragg…zein (apostrangízein), gr., V.: nhd. tropfenweise auspressen; E.: s. ¢pÒ
(apó), stragg…zein (strangízein); L.: Frisk 2, 805
¢postršfein (apostréphein), gr., V.: nhd. zurückdrehen, sich abwenden, zurückkehren; E.:
s. ¢pÒ (apó), stršfein (stréphein)
¢postrof» (apostroph›), gr., F.: nhd. Zurückdrängung, Ablenkung; E.: s. ¢postršfein
(apostréphein); W.: lat. apostropha, F., Abkehr (rhetorische Figur)
¢pÒstrofoj (apóstrophos), gr., Adj.: nhd. abgewandt; E.: s. ¢postršfein (apostréphein);
W.: lat. apostrophus, F., Apostroph; nhd. Apostroph, M., Apostroph, Auslassungszeichen; L.:
Kluge s. u. Apostroph
¢postuge‹n (apostygein), gr., V.: nhd. verabscheuen; E.: s. ¢pÒ (apó), stuge‹n (stygein);
L.: Frisk 2, 812
¢postÚghsij (apost‹gÐsis), gr., F.: nhd. Abscheu; E.: s. ¢postuge‹n (apostygein); L.:
Frisk 2, 812
¢posuk£zein (aposykázein), gr., V.: nhd. Feigen ernten; E.: s. ¢pÒ (apó), suk£zein
(sykázein); L.: Frisk 2, 818
¢posf£zein (apospházein), gr., V.: nhd. abschlachten, töten; E.: s. ¢pÒ (apó), sf£zein
(spházein); L.: Frisk 2, 825
¢posf£llein (aposphállein), gr., V.: nhd. abirren lassen, verschlagen (V.); E.: s. ¢pÒ (apó),
sf£llein (sphállein); L.: Frisk 2, 827
¢posfrag…zein (aposphragízein), gr., V.: nhd. versiegeln; E.: s. ¢pÒ (apó), sfr©g…j
(sphragís)
¢posfr£gisma (aposphrágisma), gr., F.: nhd. eingeschnittenes Bild?, Siegelabdruck; E.: s.
¢posfrag…zein (aposphragízein); W.: lat aposphragisma, F., eingeschnittenes Bild
¢pÒsfigxij (apósphinxis), gr., F.: nhd. Zuschnüren; E.: s. ¢pÒ (apó), sf…gxij (sphínxis);
L.: Frisk 2, 832
¢posfragist»j (aposphragist›s), gr., M.: nhd. Versiegler?, Entsiegler?; E.: s.
¢posfrag…zein (aposphragízein)
¢posc£zein (aposcházein), gr., V.: nhd. aufritzen; E.: s. ¢pÒ (apó), sc£zein (scházein);
L.: Frisk 2, 835
¢pÒscasij (apóschasis), gr., F.: nhd. Aufritzen; E.: s. ¢posc£zein (aposcházein); L.:
Frisk 2, 836
¢poscedi£zein (aposchediázein), gr., V.: nhd. schnell machen; E.: s. ¢pÒ (apó),
scedi£zein (schediázein); W.: mlat., apeschediasmenos, Adj., unsorgfältig, unüberlegt
¢posózein (aposæizein), gr., V.: nhd. von etwas retten, glücklich hinbringen; E.: s. ¢pÒ
(apó), sózein (sæizein); L.: Frisk 2, 844
¢pÒtaktoj (apótaktos), gr., Adj.: nhd. zu bestimmten Gebrauch ausgesondert, eigens für
etwas bestimmt; E.: s. ¢pot£ssein (apotassein); W.: lat. Apotactitae, M. Pl., eine
Ketzersekte
¢potamieÚesqai (apotamieúesthai), gr., V.: nhd. einschließen, bewahren; E.: s. ¢pÒ
(apó), tam…aj (tamías); W.: lat. apotamia, F., Vorratskammer
¢pot£ssein (apotassein), gr., V.: nhd. besonders stellen, abgesondert anweisen; E.: s. ¢pÒ
(apó), t£ssein (tássein)
¢pote…nein (apoteínein), gr., V.: nhd. ausdehnen, ausstrecken, sich erstrecken; E.: s.
¢po- (apo), te…nein (teínein)
¢potele‹n (apotelein), gr., V.: nhd. zu Ende bringen, beenden, vollenden, bezahlen; E.: s.
¢pÒ (apó), tele‹n (telein)
105
¢potšlesma (apotélesma), gr., N.: nhd. Vollendung, Endziel; E.: s. ¢potele‹n
(apotelein); W.: lat. apotelesma, N., Einfluss der Gestirne und Konstellationen auf das
Schicksal
¢potelesmatikÒj (apotelesmatikós), gr., Adj.: nhd. vollendend; E.: s. ¢potele‹n
(apotelein); W.: lat. apotelesmaticus, Adj., zur Nativitätsstellerein gehörig
¢potelestikÒj (apotelestikós), gr., Adj.: nhd. vollendend; E.: s. ¢potele‹n (apotelein);
W.: lat. apotelesticÐ, F., Vollendung?
¢poteleut©n (apoteleutan), gr., V.: nhd. endigen, aufhören; E.: s. ¢po- (apo), teleut©n
(teleutan); L.: Frisk 2, 869
¢poteleÚthsij (apoteleútÐsis), gr., F.: nhd. Schluss, Ergebnis; E.: s. ¢poteleut©n
(apoteleutan)
¢potšmnein (apotémnein), gr., V.: nhd. abschneiden, abhauen; E.: s. ¢pÒ (apó),
tšmnein (témnein)
¢poterateÚesqai (apoterateúesthai), gr., V.: nhd. von wunderbaren Dingen reden,
aufschneiden; E.: s. ¢pÒ (apó), terateÚesqai (terateúesthai); L.: Frisk 2, 878
¢potermat…zein (apotermatízein), gr., V.: nhd. begrenzen; E.: s. ¢pÒ (apó),
termat…zein (termatízein); L.: Frisk 2, 880
¢pÒteugma (apóteugma), gr., N.: nhd. misslungenes Unternehmen; E.: s. ¢pÒ (apó),
teàgma (teugma); L.: Frisk 2, 940
¢pÒteuxij (apóteuxis), gr., F.: nhd. Verfehlen, Fehlbitte; E.: s. ¢pÒ (apó), teàxij (teuxis);
L.: Frisk 2, 940
¢potiqšnai (apotithénai), gr., V.: nhd. ablegen, beiseite legen; E.: s. ¢po- (apo), tiqšnai
(tithénai)
¢pot…ktein (apotíktein), gr., V.: nhd. hervorbringen, gebären; E.: s. ¢po- (apo),
t…ktein (tíktein)
¢pot…nein (apotínein), gr., V.: nhd. abzahlen, bezahlen, abbüßen, büßen; E.: s. ¢po(apo), t…nein (tínein)
¢potin£ssein (apotinássein), gr., V.: nhd. schütteln, rütteln, erschüttern; E.: s. ¢po- (apo),
tin£ssein (tinássein)
¢pÒtisij (apótisis), gr., F.: nhd. Vergeltung; E.: s. ¢po- (apo), t…sij (tísis)
¢potm»gein (apotm›gein), gr., V.: nhd. abhauen, abschneiden; E.: s. ¢po- (apo),
tm»gein (tm›gein)
¢potm»x (apotm›x), gr., Adj.: nhd. abgerissen, steil; E.: s. ¢potm»gein (apotm›gein); L.:
Frisk 2, 907
¢pÒtmhxij (apótmÐxis), gr., F.: nhd. Abschneiden; E.: s. ¢potm»gein (apotm›gein); L.:
Frisk 2, 907
¢potom» (apotom›), gr., F.: nhd. Abschneiden, Abhauen; E.: s. ¢potšmnein
(apotémnein); W.: lat. apotomÐ, F., Abschnitt
¢pÒtomoj (apótomos), gr., Adj.: nhd. abgeschnitten; E.: s. ¢potšmnein (apotémnein);
L.: Frisk 2, 874
¢potršpein (apotrépein), gr., V.: nhd. abwenden, abschrecken; E.: s. ¢pÒ (apó), tršpein
(trépein)
¢potršcein (apotréchein), gr., V.: nhd. davonlaufen, enteilen, das Weite suchen; E.: s. ¢pÒ
(apó), tršcein (tréchein)
¢potr…bein (apotríbein), gr., V.: nhd. abreiben, abscheuern; E.: s. ¢pÒ (apó), tr…bein
(tríbein)
¢potrÚein (apotr‹ein), gr., V.: nhd. aufreiben, erschöpfen, quälen; E.: s. ¢pÒ (apó),
trÚein (tr‹ein)
106
¢potrègein (apotrægein), gr., V.: nhd. abnagen, abbeißen; E.: s. ¢pÒ (apó), trègein
(trægein); L.: Frisk 2, 938
¢poÚraj (apúras), gr., Adj.: nhd. wegnehmend, beraubend; E.: Herkunft unklar?, vielleicht
s. ¢rÚein (ar‹ein); L.: Frisk 1, 125
¥pouj (ápus), gr., Adj.: nhd. ohne Fuß seiend, lahm; E.: s. ¢- (a), poÚj (pús); W.: lat. apðs,
M., Art Schwalbe die keine Füße haben soll, Spierschwalbe, Mauerschwalbe
¢pous…a (apusía), gr., F.: nhd. Abwesenheit, Verlust, Mangel (M.); E.: s. ¥peinai
(ápeinai); W.: mlat., apusia, F., Abfall, Verlust
¢pÒfainai (apóphainai), gr., V.: nhd. heraussagen, verkünden, verneinen; E.: s. ¢pÒ (apó),
fa…nai (phaínai)
¢pofa…nein (apophaínein), gr., V.: nhd. darlegen, bekannt machen; E.: s. ¢pÒ (apo),
fa…nein (phaínein)
¢pof£nai (apophánai), gr., V.: nhd. heraussagen, verkünden, nein sagen; E.: s. ¢pÒ (apo),
f£nai (phánai); L.: Frisk 2, 1009
¢pÒfansij (apóphansis), gr., F.: nhd. Erklärung, Ausspruch; E.: s. ¢pofa…nein
(apophaínein); L.: Frisk 2, 982
¢pÒfasij (apóphasis), gr., F.: nhd. Verneinung, Versagen, Abschlagen; E.: s. ¢pÒfainai
(apóphainai); W.: lat. apophasis, F., Verneinung, Abwehr
¢pofšrein (apophérein), gr., V.: nhd. wegtragen, wegbringen; E.: s. ¢pÒ (apó), fšrein
(phérein)
¢pofeÚgein (apopheúgein), gr., V.: nhd. entfliehen, entkommen (V.), von einer Anklage
freigesprochen werden; E.: s. ¢pÒ (apó), feÚgein (pheúgein)
¢pofqar£xasqai (apophtharáxasthai), gr., V.: nhd. schnarchen; E.: s. ¢po- (apo); s. idg.
*pster-, *pstereu-, V., niesen, Pokorny 846
¢pofqšggesqai (apophthéngesthai), gr., V.: nhd. gerade heraussagen; E.: s. ¢pÒ (apó),
fqšggesqai (phthengesthai)
¢pÒfqegma (apóphthegma), gr., N.: nhd. Ausspruch, Denkspruch; E.: s. ¢pofqšggesqai
(apophthéngesthai); W.: mlat. apophthegma, N., Ausspruch, Denkspruch
¢pofq…nein (apophthínein), gr., V.: nhd. vernichten, zerstören, töten; E.: s. ¢pÒ (apó),
fq…nein (phthínein); L.: Frisk 2, 1014
¢poflÚzein (apophl‹zein), gr., V.: nhd. aussprudeln, austoben; E.: s. ¢pÒ (apó), flÚzein
(phl‹zein)
¢pofoib£zein (apophoibázein), gr., V.: nhd. prophezeien, weissagen; E.: s. ¢pÒ (apó),
foib£zein (phoibázein); L.: Frisk 2, 1031
¢pofoit©n (apophoitan), gr., V.: nhd. aufhören in die Schule zu gehen; E.: s. ¢pÒ (apó),
foit©n (phoitan); L.: Frisk 2, 1034
¢pofÒrhtoj (apophórÐtos), gr., Adj.: nhd. weggetragen; E.: s. ¢pÒ (apó), fšrein
(phérein)
¢pÒfraxij (apóphraxis), gr., F.: nhd. Versperrung; E.: s. ¢pofr£ssein (apophrássein); L.:
Frisk 2, 1039
¢pofr£j (apophrás), gr., F.: nhd. unglücklicher Tag an dem keine Volksversammlung und
kein Gericht gehalten wird; E.: s. ¢pÒ (apó), fr£zein (phrázein)
¢pofr£ssein (apophrássein), ¢pofr£ttein (apophráttein), gr., V.: nhd. verstopfen,
versperren; E.: s. ¢pÒ (apó), fr£ssein (phrássein); L.: Frisk 2, 1039
¢pofr£ttein (apophráttein), gr. (att.), V.: Vw.: s. ¢pofr£ssein (apophrássein)
¢pofull…zein (apophyllízein), gr., V.: nhd. entblättern; E.: s. ¢pÒ (apó), full…zein
(phyllízein); L.: Frisk 2, 1051
107
¢pofèlioj (apophælios), gr., Adj.: nhd. trügerisch, erfolglos, wertlos, nichtig; E.: von ¢po(apo), fÁloj (phÐlos) oder Zusammenhang mit ¤ptein (háptein)?; L.: Pokorny 51, 489f.,
Frisk 1, 126
¢poc£zesqai (apocházesthai), gr., V.: nhd. weggehen, zurücktreten; E.: s. ¢pÒ (apo),
c£zesqai (cházesthai); L.: Frisk 2, 1061
¢pocalkeÚein (apochalkeúein), gr., V.: nhd. aus Erz machen; E.: s. ¢pÒ (apo),
calkeÚein (chalkeúein); L.: Frisk 2, 1070
¢poceirob…otoj (apocheirobíotos), gr., Adj.: nhd. von seinen Händen lebend, den
Lebensunterhalt von seinen Händen bekommend; E.: s. ¢pÒ (apo), ce…r (cheí), b…oj
(bíos); L.: Frisk 1, 126
¢poc» (apoch›), gr., F.: nhd. Enthaltung, Enthaltsamkeit; E.: s. ¢pšcein (apéchein); W.: lat.
apocha, F., Quittung des Gläubigers
¢pocra…nein (apochraínein), gr., V.: nhd. Färbung abstufen, schattieren; E.: s. ¢pÒ
(apo), cra…nein (chraínein)
¢poy©n (apopsan), gr., V.: nhd. abwischen; E.: s. ¢pÒ (apó), y©n (psan)
apÒyhktron (apópsÐktron), gr., N.: nhd. Augenspülmittel?; E.: s. ¢pÒ (apó), y»cein
(ps›chein); W.: mlat. apopsÐctrum, N., Augenspülmittel
¢poyhf…zesqai (apopsÐphízesthai), gr., V.: nhd. für Freisprechung stimmen,
freisprechen, gegen etwas stimmen; E.: s. ¢pÒ (apó), yhf…zesqai (psÐphízesthai)
¢poyiloàn (apopsilðn), gr., V.: nhd. kahl machen, entblößen; E.: s. ¢pÒ (apó), yiloàn
(psilðn); L.: Frisk 2, 1138
¥poyij (ápopsis), gr., F.: nhd. Fernsicht, Ort mit schöner Aussicht; E.: s. ¢pÒ (apó),
Ôyesqai (ópsesthai); W.: lat. apopsis, F., Anhöhe mit schöner Aussicht
¢poyÚcein (apops‹chein), gr., V.: nhd. ausatmen, ohnmächtig werden; E.: s. ¢pÒ (apó),
yÚcein (ps‹chein) (1); L.: Frisk 2, 1141
¥ppa (áppa), gr., M.: nhd. Papa; E.: idg. *appa, M., Vater, Pokorny 52; L.: Frisk 1, 126
¢prax…a (apraxía), gr., F.: nhd. Untätigkeit, Gerichtsferien, Fehlschlag; E.: s. ¢- (a),
pr£ssein (prássein)
¢pršpeia (aprépeia), gr., F.: nhd. Unziemlichkeit, Unanständigkeit; E.: s. ¢prep»j
(aprep›s)
¢prep»j (aprep›s), gr., Adj.: nhd. unziemlich, unanständig; E.: s. ¢- (a), pršpein (prépein)
¢pr…gda (aprígda), gr., Adj.: nhd. fortwährend, festhaltend, unablässig; E.: s. pr…ein
(príein)?; L.: Frisk 1, 126
¢prox…j (aproxís), gr., N.: nhd. ein Strauch; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 126
¢proshgor…a (aprosÐgoría), gr., F.: nhd. Nichterwidern des Grußes; E.: s. ¢- (a),
proshgor…a (prosÐgoría); W.: mlat., aprosÐgoria, F., Nichterwidern des Grußes
¥ptaistoj (áptaístos), gr., Adj.: nhd. nicht strauchelnd; E.: s. ¢- (a), pta…ein (ptaíein)
¤ptein (háptein), gr., V.: nhd. heften, anheften, anknüpfen, berühren; Vw.: s. ¢n- (an), ™f(eph), kaq- (kath), peri- (peri); E.: idg. *ap- (1), *ýp-, *Ðp-, V., fassen, nehmen, erreichen,
Pokorny 50; L.: Frisk 1, 126
¢pteršwj (apteréæs), gr., Adj.: nhd. flugs, schnell, schleunigst; E.: s. pterÒn (pterón); L.:
Frisk 1, 126
¤ptesqai (háptesthai), gr., V.: nhd. anfassen, berühren; Vw.: s. par- (par); E.: idg. *ap- (1),
*ýp-, *Ðp-, V., fassen, nehmen, erreichen, Pokorny 50
¢pt»j (apt›s), ¢ptèj (aptæs), gr., Adj.: nhd. nicht fallend, nicht dem Falle ausgesetzt; Q.:
Inschr., Pind.; E.: s. ¢- (a), p…ptein (píptein)
¢ptÒj (aptós), gr., Adj.: nhd. fassbar, fühlbar; E.: s. ¤ptein (háptein)
¢ptèj (aptæs), gr., Adj.: Vw.: s. ¢pt»j (apt›s)
108
¥ptwtoj (áptætos), gr., Adj.: nhd. feststehend, undeklinierbar; E.: s. ¢- (a), p…ptein
(píptein); W.: s. lat. aptætus, Adj., indeklinabel, undeklinierbar
¢pÚ (ap‹), gr., Adv.: Vw.: s. ¢pÒ (apó)
¢pÚein (ap‹ein), gr., V.: Vw.: s. ºpÚein (Ðp‹ein)
¥puroj (ápyros), gr., Adj.: nhd. vom Feuer unberührt, ungebraucht, neu; E.: s. ¢- (a), pàr
(p‹r)
¥pustoj (ápystos), gr., Adj.: nhd. ohne Kunde seiend, unkundig, unerkundet, verschollen,
unverständlich; E.: s. ¢- (a), peÚqesqai (peúthesthai)
¥pfa (áppha), ¢pf£ (apphá), gr., M.: nhd. Papa; E.: idg. *appa, M., Vater, Pokorny 52; L.:
Frisk 1, 127
¢pf£ (apphá), gr., M.: Vw.: s. ¥pfa (áppha)
¢pfÚj (apph‹s), gr., M.: nhd. Papa; Q.: Theokrit; E.: s. idg. *appa, M., Vater, Pokorny 52;
L.: Frisk 1, 127
¢pwqe‹n (apæthein), gr., V.: nhd. wegstoßen, wegdrängen; E.: s. ¢pÒ (apó), çqe‹n
(æthein)
¢pwqht»j (apæthÐt›s), gr., M.: nhd. Wegstoßer?; E.: s. ¢pwqe‹n (apæthein)
apwt£tw (apætátæ), gr., Adv.: nhd. möglichst fern; E.: s. ¢pÒ (apó)
apwtšrw (apætéræ), gr., Adv. (Komp.): nhd. entfernter; E.: s. ¢pÒ (apó)
¥r (ár), gr., Partikel: Vw.: s. ¥ra (ára)
¢r£ (ará), ¢r» (ar›), gr., F.: nhd. Gebet, Flehen, Fluch; E.: s. idg. *ær-, *ýr-, V., reden, rufen,
Pokorny 781; L.: Frisk 1, 127
¥ra (ára), ¥r (ár), ∙a (rha), er (er), gr., Partikel: nhd. folglich, demnach, also, nun; E.: idg.
*ar- (4), *er-, *or-?, *¥-, Adv., nun, also, Pokorny 62; R.: «r' oÙ (ar u), gr., Adv.: nhd.
nicht?, nicht wahr?; R.: «r' m» (ar m›), gr., Adv.: nhd. doch nicht etwa?; L.: Frisk 1, 127
«ra (ara), gr., Fragepartikel: nhd. nicht wahr, doch wohl nicht; E.: s. idg. *ar- (4), *er-, *or-?,
*¥-, Adv., nun, also, Pokorny 62
¢rabe‹n (arabein), gr., V.: nhd. raffeln; E.: s. ¥raboj (árabos)
'Arab…a (Arabía), gr., F.=ON: nhd. Arabien; E.: aus dem Semitischen?, Dunkelland?; W.:
lat. Arabia, F.=ON, Arabien; afrz. Arabit, Arabiz, F.=ON, Arabien; an. rabita, F.=ON,
Arabien; W.: lat. Arabia, F.=ON, Arabien; anfrk. Arabia* 1, Sb., ON, Arabien; W.: lat.
Arabia, F.=ON, Arabien; ahd. Arabia* 2, Sb.=ON, Arabien; nhd. Arabien, ON, Arabien; W.:
lat. Arabia, F.=ON, Arabien; ahd. ArabÆ* 2, RabÆ, Sb.=ON, Arabien; nhd. Arabien, ON,
Arabien; W.: got. Arabia, st. F.=ON, Arabien
¥raboj (árabos), gr., M.: nhd. Geräusch (N.) (1), Klappern (N.); E.: onomatopoetisch; L.:
Pokorny 156, Frisk 1, 128
”Arabj (Arabs), gr., M.: nhd. Araber; E.: s. 'Arab…a (Arabía); W.: lat. Arabs, M., Araber;
lat.-ahd. *Arabus?, st. M., Araber; W.: lat. Arabs, M., Araber; anfrk. Arabus* 1, st. M. (a?),
Araber
¥radoj (árados), gr., M.: nhd. Erregung; E.: vgl. idg. *er- (3), V., sich bewegen, erregen,
wachsen (V.) (1), Pokorny 326; L.: Frisk 1, 128
¢r£zein (arázein), gr., V.: nhd. reizen, beunruhigen; E.: vgl. idg. *er- (3), V., sich bewegen,
erregen, wachsen (V.) (1), Pokorny 326; L.: Frisk 1, 128
¢raiÒj (araiós), gr., Adj.: nhd. schmal, dünn, schlaff, weitstehend; E.: Herkunft ungeklärt;
L.: Frisk 1, 128
¢ra‹oj (araios), gr., Adj.: nhd. zum Gebet gehörig, zum Fluch beladen (Adj.), fluchbeladen;
E.: s. ¥ra (ára); L.: Frisk 1, 127
¢raiÒthj (araiótÐs), gr., F.: nhd. Lockerheit; E.: s. ¢raiÒj (araiós); L.: Frisk 1, 128
¢raioàn (araiðn), gr., V.: nhd. locker machen; E.: s. ¢raiÒj (araiós); L.: Frisk 1, 128
109
¢raièdhj (araiædÐs), gr., Adj.: nhd. porös; E.: s. ¢raiÒj (araiós), e•doj (eidos); L.: Frisk
1, 128
¢ra…wma (araíæma), gr., N.: nhd. Lockerheit; E.: s. ¢raioàn (araiðn), ¢raiÒj (araiós);
L.: Frisk 1, 128
¢ra…wsij (araíæsis), gr., F.: nhd. Lockerheit; E.: s. ¢raioàn (araiðn), ¢raiÒj (araiós); L.:
Frisk 1, 128
¥rakoj (árakos), gr., M.: nhd. Hülsenfrucht die unter den Linsen als Unkraut wächst; E.: idg.
*arenko-, Sb., Getreideart?, Pokorny 66; vgl. idg. *arý-, *ar-, *h2arh3-, V., pflügen, Pokorny
62; L.: Frisk 1, 128
¢rar…skein (ararískein), gr., V.: nhd. fügen, anfügen, verbinden, verfertigen, bauen, fest
sein (V.); E.: s. idg. *arÂ-, *rÂ-, V., fügen, passen, zählen, ordnen, Pokorny 55; vgl. idg.
*ar- (1), *h2er-, V., fügen, passen, Pokorny 55; L.: Frisk 1, 128
¢r£ssein (arássein), gr., V.: nhd. schlagen, stoßen, klopfen; Vw.: s. ¢p- (ap), ™p- (ep); E.:
Herkunft unklar?; L.: Frisk 1, 129
¢r©sqai (arasthai), gr., V.: nhd. beten, flehen, wünschen; Hw.: s. ¢r£ (ará); E.: s. idg. *ær-,
*ýr-, V., reden, rufen, Pokorny 781; L.: Frisk 1, 127
¢ratÒj (aratós), gr., Adj.: nhd. fluchbeladen, erwünscht; E.: s. ¥ra (ára); L.: Frisk 1, 127
¥ratron (áratron), gr. (gortyn.), N.: Vw.: s. ¥rotron (árotron)
¢rac…dna (arachídna), gr., F.: nhd. eine Hülsenfrucht; E.: Herkunft ungeklärt?, vielleicht
von idg. *arenko-, Sb., Getreideart?, Pokorny 66; vgl. idg. *arý-, *ar-, *h2arh3-, V., pflügen,
Pokorny 62; W.: lat. arachidnÐ, F., unterirdische Plattererbse; L.: Frisk 1, 129
¢racna‹oj (arachnaios), gr., Adj.: nhd. zur Spinne gehörig, Spinnen...; E.: s. ¢r£cnh
(aráchnÐ); L.: Frisk 1, 130
¢r£cnh (aráchnÐ), gr., F.: nhd. Spinne; Hw.: s. ¢r£cnhj (aráchnÐs); E.: Etymologie
unbekannt; L.: Pokorny 61, Frisk 1, 129, Walde/Hofmann 1, 61
¢r£cnhj (aráchnÐs), gr., M.: nhd. Spinne; Hw.: s. ¢r£cnh (aráchnÐ); E.: Etymologie
unbekannt; L.: Pokorny 61, Frisk 1, 129
¢racn»eij (arachn›eis), gr., Adj.: nhd. zur Spinne gehörig; E.: s. ¢r£cnh (aráchnÐ); L.:
Frisk 1, 130
¢r£cnion (aráchnion), gr., N.: nhd. Spinnengewebe; E.: s. ¢r£cnh (aráchnÐ); L.: Frisk 1,
129
¢racnioàn (arachniðn), gr., V.: nhd. mit Spinngeweben überziehen; E.: s. ¢r£cnh
(aráchnÐ); L.: Frisk 1, 130
¢racnioàsqai (arachniðsthai), gr., V.: nhd. mit Spinngeweben überzogen werden; E.: s.
¢r£cnh (aráchnÐ); L.: Frisk 1, 130
¢racnièdhj (arachniædÐs), gr., Adj.: nhd. spinngewebeartig; E.: s. ¢r£cnh (aráchnÐ),
e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 130
¥rbhloj (árbÐlos), gr., M.: nhd. rundes Schustermesser; E.: wohl Fremdwort unbekannter
Herkunft und nicht von idg. *ereb-, *orob-, *ræb-, V., bohren, aushöhlen, Pokorny 333; L.:
Pokorny 333, Frisk 1, 130
¢rb…nnh (árbínnÐ), gr., Sb.: nhd. Fleisch; E.: wohl entlehnt aus lat. arvÆna, F., Schmer,
Fett, Speck; vgl. idg. *arøõ, F., Darm?, Pokorny 68; L.: Pokorny 68, 782, Frisk 1, 130
¢rbÚlh (arb‹lÐ), gr., F.: nhd. starker den ganzen Fuß bedeckender Schuh; E.: wohl
Fremdwort unbekannter Herkunft und nicht von idg. *ereb-, *orob-, *ræb-, V., bohren,
aushöhlen, Pokorny 333; L.: Pokorny 333, Frisk 1, 130
¢rga…nein (árgaínein), gr., V.: nhd. weiß sein (V.); Hw.: s. ¢rgÒj (argós); E.: vgl. idg.
*are•- (Kreuzung von idg. *ar•- mit *erk- denkbar), *ar•- (?), *h2r•o-, Adj., glänzend,
weißlich, Pokorny 64; L.: Frisk 1, 132
¢rg©j (argas), gr. (dor.), Adj.: Vw.: s. ¢rg»j (arg›s)
110
¢rge‹n (argein), gr., V.: nhd. untätig sein (V.), unwirksam sein (V.); E.: s. ¢rgÒj (2); L.:
Frisk 1, 133
¢rgeifÒnthj (argeiphóntÐs), gr., Adj.: nhd. lichtstrahlend; E.: s. ¢rg»j (arg›s), fa…nein
(phaínein)
¥rgemon (árgemon), gr., N.: nhd. weißer Fleck im Auge, eine Pflanze; E.: weitere Herkunft
ungeklärt, vielleicht s. ¢rgÒj (argós) (1); W.: lat. argemum, N., kleines Geschwür im Auge;
L.: Frisk 1, 131
¢rgennÒn (argennón), gr., N.: nhd. rein weißes Silber?, weißer Fleck im Auge; E.: s.
¢rgÒj (argós)
¢rgennÒj (argennós), gr., Adj.: nhd. weißschimmernd; E.: s. ¢rg»j (arg›s); L.: Frisk 1,
132
¢rgest»j (argest›s), gr., Adj.: nhd. aufhellend, wolkenlos; E.: s. ¢rg»j (arg›s)
¢rgšta (argéta), gr., Adj.: Vw.: s. ¢rg»j (arg›s)
¢rgšti (argéti), gr., Adj.: Vw.: s. ¢rg»j (arg›s)
¢rg»eij (arg›eis), ¢rg©j (argas), gr., Adj.: nhd. weiß, glänzend, weißschimmernd; E.: s.
idg. *are•- (Kreuzung von idg. *ar•- mit *erk- denkbar), *ar•- (?), *h2r•o-, Adj., glänzend,
weißlich, Pokorny 64
¥rghmon (árgemon), gr., N.: nhd. weißer Fleck auf dem Auge; E.: s. idg.
*are•- (Kreuzung von idg. *ar•- mit *erk- denkbar), *ar•- (?), *h2r•o-, Adj., glänzend,
weißlich, Pokorny 64; W.: lat. argilla, argila, F., weißer Ton (M.) (1), Töpfererde, Mergel
¢rg»j (arg›s), ¢rgšta (argéta), ¢rgšti (argéti), gr., Adj.: nhd. weiß, glänzend,
weißschimmernd; E.: s. idg. *are•- (Kreuzung von idg. *ar•- mit *erk- denkbar), *ar•- (?),
*h2r•o-, Adj., glänzend, weißlich, Pokorny 64; L.: Frisk 1, 131
¢rg…a (argía), gr., F.: nhd. Untätigkeit, Trägheit, Müßiggang, Ruhe, Muse; E.: s. ¢rgÒj
(argós) (2); W.: mlat. argia, F., Untätigkeit
¢rgikšraunoj (argikéraunos), gr., Adj.: nhd. hellblitzend; E.: s. ¢rgÒj (argós) (1), ¢rg»j
(arg›s)
¥rgilla (árgilla), gr., N.?: nhd. unterirdische Wohnung; E.: s. idg. *areg-, V., verschließen,
Pokorny 64
¥rgilloj (árgillos), gr., M.: nhd. weißer Ton (M.) (1); Hw.: s. ¥rgiloj (árgilos); E.: s. idg.
*are•- (Kreuzung von idg. *ar•- mit *erk- denkbar), *ar•- (?), *h2r•o-, Adj., glänzend,
weißlich, Pokorny 64; W.: lat. argilla, argila, F., weißer Ton (M.) (1), Töpfererde, Mergel; L.:
Frisk 1, 132
¢rgillèdhj (argillædÐs), gr., Adj.: nhd. tonartig; E.: s. ¥rgilloj (árgillos), e•doj (eidos);
L.: Frisk 1, 132
¥rgiloj (árgilos), gr., M.: nhd. weißer Ton (M.) (1); Hw.: s. ¥rgilloj (árgillos); E.: s. idg.
*are•- (Kreuzung von idg. *ar•- mit *erk- denkbar), *ar•- (?), *h2r•o-, Adj., glänzend,
weißlich, Pokorny 64; W.: lat. argilla, argila, F., weißer Ton (M.) (1), Töpfererde, Mergel
¢rginÒeij (arginóeis), gr., Adj.: nhd. weißschimmernd; E.: s. ¢rgÒj (argós) (1)
¢rgiÒdwn (argiódæn), gr., Adv.: nhd. mit blendend weißen Zähnen; E.: s. ¢rgÒj (argós)
(1), ÑdoÚj (odús)
¢rg…pouj (argípus), gr., Adj.: nhd. schnellfüßig; E.: s. ¢rgÒj (argós) (1), poÚj (pús)
*¢rg‹tij (argitis), gr., F.: nhd. Weinstock mit weißen Trauben?; E.: s. ¢rgÒj (argós); W.:
lat. argÆtis, F., Weinstock mit weißen Trauben
'Argonaàta (Argonauta), gr., M.: nhd. Argonaut; E.: s. 'Argè (Argæ), naàj (naus)
¢rgÒj (argós) (1), gr., Adj.: nhd. weiß, schimmernd, schnell; E.: s. idg. *are•- (Kreuzung
von idg. *ar•- mit *erk- denkbar), *ar•- (?), *h2r•o-, Adj., glänzend, weißlich, Pokorny 64;
L.: Frisk 1, 132
111
¢rgÒj (argós) (2), gr., Adj.: nhd. untätig, müßig; E.: s. ¢- (a), œrgon (érgon); L.: Frisk 1,
133
”Argoj (—rgos) (3), gr., N.=ON: nhd. Argos, Argolis; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1,
132
¢rgur£gch (argyránchÐ), gr., F.: nhd. Geldbräune; E.: s. ¥rguroj (árgyros), ¥gcein
(ánchein)
¢rgÚraspij (arg‹raspis), gr., M., F.: nhd. Silberschild; E.: s. ¥rguroj (árgyros), ¢sp…j
(aspís) (2)
¢rgÚreion (arg‹reion), gr., N.: nhd. Silberbergwerk, Silbergrube; E.: s. ¥rguroj (árgyros)
¢rgÚreioj (arg‹reios), gr., Adj.: nhd. zum Silbergraben gehörig; E.: s. ¥rguroj (árgyros);
L.: Frisk 1, 133
¢rgÚreoj (arg‹reos), ¢rguroàj (argyrðs), gr., Adj.: nhd. silbern, versilbert,
silberbeschlagen; Hw.: s. ¢rgÚrioj (arg‹rios); E.: s. ¥rguroj (árgyros); L.: Frisk 1, 133
¢rgureÚein (argyreúein), gr., V.: nhd. nach Silber graben; E.: s. ¥rguroj (árgyros); L.:
Frisk 1, 133
¢rgureutik» (argyreutik›), gr., F.: nhd. Silberschmiedekunst; E.: s. ¥rguroj (árgyros);
L.: Frisk 1, 133
¢rgur…zesqai (argyrízesthai), gr., V.: nhd. Geld erpressen; E.: s. ¥rguroj (árgyros); L.:
Frisk 1, 133
¢rgurikÒj (argyrikós), gr., Adj.: nhd. in Geld bestehend, Geld...; E.: s. ¥rguroj (árgyros)
¢rgÚrion (arg‹rion), gr., N.: nhd. Silber, Geld; E.: s. ¥rguroj (árgyros); L.: Frisk 1, 133
¢rgÚrioj (arg‹rios), gr., Adj.: nhd. silbern, versilbert, silberbeschlagen; Hw.: s. ¢rgÚreoj
(arg‹reos); E.: s. ¥rguroj (árgyros)
¢rgur…j (argyrís), gr., F.: nhd. silbernes Gefäß; E.: s. ¥rguroj (árgyros); L.: Frisk 1, 133
¢rgur‹tij (argyritis), gr., F.: nhd. silberhaltige Erde; E.: s. ¥rguroj (árgyros); W.: lat.
argyrÆtis, F., heilweiße Silberglätte
¢rgurograf…a (argyrographía), gr., F.: nhd. Silberschrift; E.: s. ¥rguroj (árgyros),
gr£fein (gráphein); W.: mlat. argyrographia, F., Silberschrift
¢rgurologe‹n (argyrologein), gr., V.: nhd. Geld eintreiben, brandschatzen; E.: s. ¥rguroj
(árgyros), lšgein (légein)
¢rgurolog…a (argyrología), gr., F.: nhd. Eintreibung von Geld, Brandschatzung,
Kontribution; E.: s. ¥rguroj (árgyros), lšgein (légein)
¢rgurolÒgoj (argyrológos), gr., Adj.: nhd. Geld eintreibend, Tribut eintreibend; E.: s.
¥rguroj (árgyros), lšgein (légein)
¢rgurÒpouj (argyrópus), gr., Adj.: nhd. mit silbernen Füßen ausgestattet; E.: s. ¥rguroj
(árgyros), poÚj (pús)
¥rguroj (árgyros), gr., M.: nhd. Silber, Geld; Vw.: s. Ødr- (hydr); E.: s. idg.
*are•- (Kreuzung von idg. *ar•- mit *erk- denkbar), *ar•- (?), *h2r•o-, Adj., glänzend,
weißlich, Pokorny 64; L.: Frisk 1, 133
¢rgurÒtrxoj (argyrótoxos), gr., Adj.: nhd. mit silbernem Bogen seiend; E.: s. ¥rguroj
(árgyros), tÒxon (tóxon)
¢rguroàj (argyrus), gr., Adj.: Vw.: s. ¢rgÚreoj (arg‹reos)
¢rguroàsqai (argyrðsthai), gr., V.: nhd. mit Silber bedeckt werden, mit Silber versehen
werden; E.: s. ¥rguroj (árgyros); L.: Frisk 1, 133
¢rgÚrwma (arg‹ræma), gr., N.: nhd. Barschaft, Geldmittel, Silbergeschirr; E.: s. ¥rguroj
(árgyros); L.: Frisk 1, 133
112
¥rgufeoj (árgypheos), gr., Adj.: nhd. weiß, weiß schimmernd; E.: s. idg. *are•- (Kreuzung
von idg. *ar•- mit *erk- denkbar), *ar•- (?), *h2r•o-, Adj., glänzend, weißlich, Pokorny 64;
L.: Frisk 1, 134
¥rgufoj (árgyphos), gr., Adj.: nhd. weiß, weiß schimmernd; E.: s. idg. *are•- (Kreuzung
von idg. *ar•- mit *erk- denkbar), *ar•- (?), *h2r•o-, Adj., glänzend, weißlich, Pokorny 64;
L.: Frisk 1, 134
'Argè (Argæ), gr., F.: nhd. Argo (Schiff des Iason); E.: s. ¢rgÒj (argós)
¢rgèdhj (argædÐs), gr., Adj.: nhd. untätig; E.: s. ¢rgÒj (2), e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 133
¥rda (árda), gr., F.: nhd. Schmutz; E.: s. ¥rdein (árdein), oder von idg. *ered-, V., Sb.,
fließen, Feuchtigkeit, Pokorny 334?; L.: Frisk 1, 134
¥rdaloj (árdalos), gr., M.: nhd. Dreckfink; E.: s. ¥rda (árda); W.: lat. ardalio, M.,
geschäftig tuender Müßiggänger, Schlemmer; L.: Frisk 1, 134
¢rd£nion (ardánion), gr., N.: nhd. Wasserkrug; E.: s. ¥rdein (árdein); L.: Frisk 1, 135
¢rde…a (ardeía), gr., F.: nhd. Bewässerung; E.: s. ¢rdeÚein (ardeúein), ¥rdein (árdein);
L.: Frisk 1, 135
¥rdein (árdein), gr., V.: nhd. benetzen, bewässern; Vw.: s. ™p- (ep), kat- (kat); E.:
Etymologie unbekannt; L.: Frisk 1, 135
¢rdeÚein (ardeúein), gr., V.: nhd. netzen, bewässern; E.: s. ¥rdein (árdein); L.: Frisk 1,
135
¥rdeusij (árdeusis), gr., F.: nhd. Bewässerung; E.: s. ¢rdeÚein (ardeúein), ¥rdein
(árdein); L.: Frisk 1, 135
¢rdeut»j (ardeut›s), gr., M.: nhd. Bewässerer; E.: s. ¢rdeÚein (ardeúein), ¥rdein
(árdein); L.: Frisk 1, 135
¥rdij (árdis), gr., F.: nhd. Pfeilspitze, Stachel; E.: idg. *ardi-, *¥di-, Sb., Spitze, Stachel,
Pokorny 63; L.: Frisk 1, 134
¢rdmÒj (ardmos), gr., M.: nhd. Tränke, Tränkplatz; E.: s. ¥rdein (árdein); L.: Frisk 1, 135
'Aršqousa (Aréthusa), gr., F.=ON: nhd. Arethusa (Name mehrerer Örtlichkeiten); E.:
Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 135
¢rei©n (areian), gr., V.: nhd. drohen; E.: s. ¢rei» (arei›); L.: Frisk 1, 135
¢rei» (arei›), gr., F.: nhd. Verwünschung, Drohung; E.: s. idg. *eres- (2), *ers-, *¥s-, *eres-,
V., fließen, Pokorny 336; L.: Frisk 1, 135
”Areioj (—reios), gr., Adj.: nhd. dem Ares geweiht; E.: s. ”Arhj (Ares); W.: lat. ArÐus,
Adj., des Ares seiend, arëisch
¢re…wn (areíæn), gr., Adj. (Komp.): nhd. bessere; E.: s. idg. *ar- (1), *h2er-, V., fügen,
passen, Pokorny 55; L.: Frisk 1, 135
¥rektoj (árektos), gr., Adj.: nhd. ungetan, unvollendet; E.: s. ¢- (a), ∙šzein (rhézein)
¢ršpuia (arépyia), gr., F.: nhd. Harpye; Hw.: s. ¤rpuia (harpyia); E.: s. idg. *rep-, V.,
reißen, raffen, Pokorny 865
¢ršsqai (arésthai), gr., V.: nhd. erwerben, gewinnen; E.: s. idg. *ar- (2), V., zuteilen, (an
sich bringen), Pokorny 61
¥resij (áresis), gr., F.: nhd. Gefälligkeit; E.: s. ¢ršskein (aréskein); L.: Frisk 1, 136
¢reske…a (areskeía), ¢resk…a (areskía), gr., F.: nhd. Wohlgefallen, Gefallsucht; E.: s.
¢ršskein (aréskein); L.: Frisk 1, 136
¢ršskein (aréskein), gr., V.: nhd. gefällig machen, gefallen (V.); E.: s. idg. *ar- (1), *h2er-,
V., fügen, passen, Pokorny 55; L.: Frisk 1, 136
¢ršskesqai (aréskesthai), gr., V.: nhd. sich verständigen, einig werden, versöhnen; Hw.: s.
¢ršskein (aréskein); E.: s. idg. *ar- (1), *h2er-, V., fügen, passen, Pokorny 55
¢reskeÚesqai (areskeúesthai), gr., V.: nhd. liebesdienerisch sein (V.); E.: s. ¢ršskein
(aréskein); L.: Frisk 1, 136
113
¢ršskeuma (aréskeuma), gr., N.: nhd. Schmeichelei; E.: s. ¢reskeÚesqai
(areskeúesthai), ¢ršskein (aréskein); L.: Frisk 1, 136
¢resk…a (areskía), gr., F.: Vw.: s. ¢reske…a (areskeía)
¢reskÒntwj (areskkóntæs), gr., Adv.: nhd. zum Wohlgefallen, wohlgefällig, befriedigend;
E.: s. ¢ršskein (aréskein)
¥reskoj (áreskos), gr., Adj.: nhd. gefällig, schmeichlerisch; E.: s. ¢ršskein (aréskein); L.:
Frisk 1, 136
¢rest»rioj (arest›rios), gr., Adj.: nhd. versöhnend; E.: s. ¢ršskein (aréskein); L.: Frisk 1,
136
¢restÒj (arestós), gr., Adj.: nhd. gefällig, angenehm; E.: s. ¢ršskein (aréskein); L.: Frisk
1, 136
¢ret©n (aretan), gr., V.: nhd. taugen, gedeihen, Glück haben; E.: s. ¢ret» (aret›); L.: Frisk
1, 136
¢ret» (aret›), gr., F.: nhd. Tüchtigkeit, Tugend, Tapferkeit; E.: vgl. idg. *ar- (1), *h2er-, V.,
fügen, passen, Pokorny 55; L.: Frisk 1, 136
¢retoàsqai (aretðsthai), gr., V.: nhd. tüchtig sein (V.); E.: s. ¢ret» (aret›); L.: Frisk 1, 136
¢r» (ar›), gr., F.: nhd. Verderben, Gewalttat; E.: s. idg. *eres- (2), *ers-, *¥s-, *eres-, V.,
fließen, Pokorny 336; L.: Frisk 1, 136
¢r» (ar›), gr. (hom.), F.: Vw.: s. ¢r£ (ará)
¢r»gein (ar›gein), gr., V.: nhd. beistehen, helfen; E.: s. idg. *re•- (1), Adj., V., Sb., gerade
(Adj.) (2), richten, lenken, recken, strecken, Richtung, Linie, Pokorny 854; L.: Frisk 1, 137
¥rhgosÚnh (árÐgos‹nÐ), gr., F.: nhd. Hilfe; E.: s. ¢r»gein (ar›gein); L.: Frisk 1, 137
¢rhgèn (arÐgæn), gr., M., F.: nhd. Helfer, Helferin; Hw.: s. ¢r»gein (ar›gein); E.: vgl. idg.
*re•- (1), Adj., V., Sb., gerade (Adj.) (2), richten, lenken, recken, strecken, Richtung, Linie,
Pokorny 854; L.: Frisk 1, 137
¢r»menoj (ar›menos), gr., Adj.: nhd. geschädigt; Hw.: s. ¢r» (ar›); E.: vgl. idg. *eres- (2),
*ers-, *¥s-, *eres-, V., fließen, Pokorny 336
¢r»n (ar›n), gr., M., F.: nhd. Schaf, Lamm; Hw.: s. polÚrrhn (pol‹rrÐn); E.: idg. *øeren-,
Sb., Widder, Schaf, Lamm, Pokorny 1170; L.: Frisk 1, 137
¥rhxij (árÐxis), gr., F.: nhd. Hilfe, Abhilfe, Abwehr; E.: s. ¢r»gein (ar›gein); L.: Frisk 1,
137
”Arhj (Ares), gr., M.=PN: nhd. Ares; E.: s. idg. *eres- (2), *ers-, *¥s-, *eres-, V., fließen,
Pokorny 336; L.: Frisk 1, 138
¢r»teira (ar›teira), gr., F.: nhd. Beterin, Priesterin; E.: s. ¢r£ (ará); L.: Frisk 1, 127
¢rht»r (arÐt›r), gr., M.: nhd. Beter, Priester; E.: s. ¢r£ (ará); L.: Frisk 1, 127
¢rht»rion (arÐt›rion), gr., N.: nhd. Ort zum Beten, Ort zum Fluchen; E.: s. ¢r£ (ará); L.:
Frisk 1, 127
¢rqme‹n (arthmein), gr., V.: nhd. zusammenfügen, sich verbinden; E.: s. ¢rqmÒj
(arthmós)
¥rqmioj (árthmios), gr., Adj.: nhd. verbunden, befreundet; E.: vgl. idg. *ar- (1), *h2er-, V.,
fügen, passen, Pokorny 55
¢rqmÒj (arthmós), gr., M.: nhd. Verbindung, Freundschaft; E.: vgl. idg. *ar- (1), *h2er-, V.,
fügen, passen, Pokorny 55
¢rqrikÒj (arthrikós), gr., Adj.: nhd. zum Gelenk gehörig, zum Artikel gehörig; E.: s.
¥rqron (árthron); L.: Frisk 1, 138
¢rqritikÒj (arthritikós), gr., Adj.: nhd. an Gicht leidend; E.: s. ¢rqr‹tij (arthritis); W.: lat.
arthrÆticus, Adj., gichtisch, mit Gicht behaftet; L.: Frisk 1, 138
¢rqr‹tij (arthritis), gr., F.: nhd. Gicht; E.: s. ¥rqron (árthron); W.: lat. arthrÆtis, F.,
Gliederkrankheit, Gicht; L.: Frisk 1, 138
114
¥rqron (árthron), gr., N.: nhd. Glied, Gelenk; E.: vgl. idg. *ar- (1), *h2er-, V., fügen,
passen, Pokorny 55; L.: Frisk 1, 138
¢rqroàn (arthrðn), gr., V.: nhd. gliedern, artikulieren; E.: s. ¥rqron (árthron)
¢rqroàsqai (arthrðsthai), gr., V.: nhd. gegliedert sein (V.); E.: s. ¥rqron (árthron); L.:
Frisk 1, 138
¢rqrèdhj (arthrædÐs), gr., Adj.: nhd. mit Gliedern versehen (Adj.); E.: s. ¥rqron
(árthron), e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 138
¢ri- (ari), gr., Partikel: nhd. gut, sehr; Vw.: s. -gnwtoj (gnætos), -de…ketoj
(deíketos), -zhloj (zÐlos), -prep»j (prep›s); E.: s. idg. *ar- (1), *h2er-, V., fügen, passen,
Pokorny 55; L.: Frisk 1, 138
'Ari£dnh (AriádnÐ), gr., F.=PN: nhd. Ariadne; E.: s. ¢ri- (ari), ¡gnÒj (hagnós)
¢r…gnwtoj (arígnætos), gr., Adj.: nhd. sehr bekannt, leicht erkennbar; E.: s. ¢ri- (ari),
g…gnesqai (gígnesthai)
¢ride…ketoj (arideíketos), gr., Adj.: nhd. ausgezeichnet; E.: s. ¢ri- (ari), deiknÚnai
(deikn‹nai) oder dšcesqai (déchesthai); L.: Frisk 1, 138
¢r…zhloj (arízÐlos), gr., Adj.: nhd. sehr hell, sehr klar, sehr deutlich; E.: s. ¢ri- (ari); vgl.
idg. *dei- (1), *deØý-, *dÆ-, *dØõ-, V., glänzen, schimmern, scheinen, Pokorny 183; L.:
Frisk 1, 139
¢riqme‹n (arithmein), gr., V.: nhd. zählen, zusammenzählen, rechnen, zahlen; Vw.: s. ™n(an), kat- (kat); E.: s. ¢riqmÒj (arithmós); L.: Frisk 1, 139
¢riqmetikÒj (arithmõtikós), gr., Adj.: nhd. zum Zählen geschickt; E.: s. ¢riqme‹n
(arithmein); W.: lat. arithmÐticus, Adj., arithmetisch
¢r…qmhma (aríthmÐma), gr., N.: nhd. Zahl; E.: s. ¢riqme‹n (arithmein); L.: Frisk 1,
139
¢r…qmhsij (aríthmÐsis), gr., F.: nhd. Zählung, Aufzählung; E.: s. ¢riqme‹n (arithmein);
L.: Frisk 1, 139
¢riqmht»j (arithmÐt›s), gr., M.: nhd. Rechner, Arithmetiker; E.: s. ¢riqmein (arithmein)
¢riqmhtik» (arithmÐtik›), gr., F.: nhd. Arithmetik, Rechenkunst, Zahlenlehre; E.: s.
¢riqme‹n (arithmein); W.: lat. arithmÐtica, F., Arithmetik, Rechenkunst; nhd. Arithmetik,
F., Arithmetik, Rechenkunst; L.: Kluge s. u. Arithmetik
¢riqmhtikÒj (arithmÐtikós) (1), gr., Adj.: nhd. zum Rechnen gehörig, arithmetisch; E.: s.
¢riqme‹n (arithmein); L.: Frisk 1, 139
¢riqmhtikÒj (arithmÐtikós) (2), gr., M.: nhd. Arithmetiker; E.: s. ¢riqme‹n (arithmein)
¢r…qmioj (aríthmios), gr., Adj.: nhd. zur Zahl gehörig; E.: s. ¢riqmÒj (arithmós); L.:
Frisk 1, 139
¢riqmÒj (arithmós), gr., M.: nhd. Zahl, Anzahl; E.: s. idg. *rÐi- (1), *rÆ-, V., fügen,
passen, zählen, ordnen, Pokorny 860; vgl. idg. *ar- (1), *h2er-, V., fügen, passen, Pokorny 55;
W.: lat. arithmus, M., Zahl; L.: Frisk 1, 139
¢rim£zein (arimázein), gr., V.: nhd. zusammenpassen, zusammenfügen, verloben,
vermählen; E.: s. idg. *arÂ-, *rÂ-, V., fügen, passen, zählen, ordnen, Pokorny 55; vgl. idg.
*ar- (1), *h2er-, V., fügen, passen, Pokorny 55
¢riprep»j (ariprep›s), gr., Adj.: nhd. sehr glänzend, ausgezeichnet; E.: s. ¢ri- (ari),
pršpein (prépein)
¢r…j (arís) (1), gr., F.: nhd. Drillbohrer; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 139
¢r…j (arís) (2), gr., F.: nhd. eine Pflanze; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 139
¢r…saron (arísaron), gr., N.: nhd. kleine Art Natternwurz; E.: s. ¢ri- (ari), ¥ron (áron);
L.: Frisk 1, 139
115
¢rist©n (aristan), gr., V.: nhd. frühstücken; Vw.: s. sun- (syn); E.: s. ¥riston (áriston);
L.: Frisk 1, 140
¢ristereèn (aristereæn), gr., F.: nhd. eine Pflanze, Eisenkraut?; E.: s. ¢risterÒj
(aristerós); W.: lat. aristereæn, F., Eisenkraut; L.: Frisk 1, 139
¢riste…a (aristeía), gr., F.: nhd. Heldentat, Heldentum, Heldentugend; E.: s. ¥ristoj
(áristos); L.: Frisk 1, 140
¢riste‹on (aristeion), gr., N.: nhd. Siegespreis, Ehrenpreis, Preis; E.: s. ¥ristoj (áristos)
¢risterÒj (aristerós), gr., Adj.: nhd. links befindlich, link; E.: vgl. idg. *ar- (1), *h2er-, V.,
fügen, passen, Pokorny 55; L.: Frisk 1, 139
¢risteÚein (aristeúein), gr., V.: nhd. bester sein (V.), tapferster sein (V.), sich auszeichnen,
sich hervortun; E.: s. ¥ristoj (áristos)
¢risteÚj (aristeús) (1), gr., Adj.: nhd. bester, edelster, vornehmster, tapferste; E.: s.
¥ristoj (áristos)
¢risteÚj (aristeús) (2), gr., M.: nhd. Fürst, Held; E.: s. ¥ristoj (áristos)
¢ristht»rion (aristÐt›rion), gr., N.: nhd. Refektorium, Speisesaal; E.: s. ¥riston
(áriston); L.: Frisk 1, 140
¢ristht»j (aristÐt›s), gr., M.: nhd. Frühstücker; E.: s. ¥riston (áriston); L.: Frisk 1, 140
¢risthtikÒj (aristÐtÐtikós), gr., M.: nhd. Frühstück Liebender; E.: s. ¥riston (áriston);
L.: Frisk 1, 140
¢rist…zein (aristízein), gr., V.: nhd. mit einem Frühstück bewirten; E.: s. ¥riston
(áriston); L.: Frisk 1, 140
¢rist…zesqai (aristízesthai), gr., V.: nhd. frühstücken; E.: s. ¥riston (áriston); L.: Frisk
1, 140
¢rist…ndhn (aristíndÐn), gr., Adv.: nhd. mit Rücksicht auf die Tüchtigkeit, nach
Verdienst, nach Würdigkeit; E.: s. ¥ristoj (áristos); L.: Frisk 1, 140
¢ristokrat…a (aristokratía), gr., F.: nhd. Herrschaft der Edelsten, Aristokratie; E.: s.
¥ristoj (áristos), kr£toj (krátos); W.: lat. aristocratia, F., Aristokratie, Herrschaft der
Vornehmen, Adelsherrschaft; frz. aristocratie, F., Aristokratie, Adelsherrschaft; nhd.
Aristokratie, F., Aristokratie, Adelsherrschaft; L.: Kluge s. u. Aristokratie
¢ristoloc…a (aristolochía), gr., F.: nhd. Osterluzei; E.: s. ¥ristoj (áristos), lÒcoj
(lóchos); W.: lat. aristolochia, F., Osterluzei; ahd. astrenza 7, st. F. (æ)?, sw. F. (n)?, Strenze,
Meisterwurz, Osterluzei; nhd. (ält.-dial.) Astrenz, Astrenze, Strenze, F., Strenze, DW 19,
1474; W.: lat. aristolochia, F., Osterluzei; s. ahd. astrenza 7, st. F. (æ)?, sw. F. (n)?, Strenze,
Meisterwurz, Osterluzei; fnhd. ostirluzi, F., Osterluzei; nhd. Osterluzei, F., Osterluzei; L.:
Kluge s. u. Osterluzei
¥riston (áriston), gr., N.: nhd. Frühstück; E.: aus idg. *aØeri-d-tom, s. idg. *Àier-, *h1õØer, *h3õØer-, Sb., Tag, Morgen, Pokorny 12; vgl. idg. *Ài- (4), *h1ai-, *h3ai-, V., brennen,
leuchten, Pokorny 11; idg. *ed-, *h1ed-, V., essen, Pokorny 287; L.: Frisk 1, 140
¥ristoj (áristos), gr., M.: nhd. Tüchtigster, Edelster; E.: s. idg. *ar- (1), *h2er-, V., fügen,
passen, Pokorny 55; L.: Frisk 1, 140
'Ar…wn (ArÆæn), gr., M.=PN: nhd. Arion; E.: s. ¢ri- (ari)
'Ark£dej (Arkádes), gr., M. Pl.: nhd. Arkader; E.: s. idg. *¥¨sos-?, M., Bär (M.) (1),
Pokorny 875?
¢rke‹n (arkein), gr., V.: nhd. abwehren, abhalten, helfen, hinreichen, stark genug sein (V.);
E.: idg. *arek-, V., schützen, verschließen, Pokorny 65; L.: Frisk 1, 141
¥rkesij (árkesis), gr., F.: nhd. Hilfe, Nutzen (M.); E.: s. ¢rke‹n (arkein); L.: Frisk 1, 141
¢rkšsimoj (arkésimos), gr., Adj.: nhd. helfend; E.: s. ¢rke‹n (arkein); L.: Frisk 1, 141
¢rketÒj (arketós), gr., Adj.: nhd. hinreichend, genug; E.: s. ¢rke‹n (arkein)
116
¢rkeuqid…thj (arkeuthidítÐs), gr., M.: nhd. Wein aus Wachholderbeere; E.: s.
¥rkeuqoj (árkeuthos); L.: Frisk 1, 141
¢rkeÚqinoj (arkeúthinos), gr., Adj.: nhd. vom Wachholderstrauch stammend; E.: s.
¥rkeuqoj (árkeuthos); W.: lat. arceuthinus, Adj., vom Wacholderstrauch stammend
¢rkeuq…j (arkeuthís), gr., F.: nhd. Wachholderbeere; E.: s. ¥rkeuqoj (árkeuthos); L.:
Frisk 1, 141
¥rkeuqoj (árkeuthos), gr., M.: nhd. Wachholder; E.: s. idg. *arku-, Sb., Gebogener,
Pokorny 67?; L.: Frisk 1, 141
¥rkioj (árkios), gr., Adj.: nhd. ausreichend, hilfreich, sicher; Hw.: s. ¢rke‹n (arkein); E.: s.
idg. *arek-, V., schützen, verschließen, Pokorny 65
¥rkoj (árkos) (1), gr., N.: nhd. Abwehr, Schutz; Hw.: s. ¢rke‹n (arkein); E.: s. idg. *arek-,
V., schützen, verschließen, Pokorny 65; L.: Frisk 1, 1141
¥rkoj (árkos) (2), gr., M.: nhd. Bär (M.) (1), Sternbild des Bären; E.: idg. *¥¨sos-?, *h2¥¨sos,
M., Bär (M.) (1), Pokorny 875
¢rkteÚein (arkteúein), gr., V.: nhd. als Bärin auftreten, als Bärin im Dienst der Artemis
auftreten; E.: s. ¥rktoj (árktos); L.: Frisk 1, 141
¢rktikÒj (arktikós), gr., Adj.: nhd. nördlich, zum Sternbild des Bären gehörig; E.: s.
¥rktoj (árktos); W.: lat. arcticus, Adj., nördlich; nhd. arktisch, Adj., arktisch, zur Arktis
gehörig, kalt; L.: Kluge s. u. arktisch
¥rktion (árktion), gr., N.: nhd. eine Pflanze?; E.: s. ¥rktoj (árktos); L.: Frisk 1, 142
¥rktoj (árktos), gr., M.: nhd. Bär (M.) (1), Sternbild des Bären; E.: idg. *¥¨tos-?, *h2¥¨tos,
M., Bär (M.) (1), Pokorny 875; L.: Frisk 1, 141
¢rktÚloj (arkt‹los), gr., M.: nhd. kleiner Bär, Bärchen, Bärlein; E.: s. ¥rktoj (árktos); L.:
Frisk 1, 141
¢rktùoj (arktæos), gr., Adj.: nhd. nördlich; E.: s. ¥rktoj (árktos); L.: Frisk 1, 142
¥rkuj (árkys), gr., F.: nhd. Netz, Fallstrick; E.: Herkunft unklar, vielleicht von idg. *ar- (1),
*h2er-, V., fügen, passen, Pokorny 55?; L.: Pokorny 66, Frisk 1, 142
¥rma (árma), gr., N.: nhd. »Angefügtes«, Speise, Nahrung, Gefüge; E.: vgl. idg. *ar- (1),
*h2er-, V., fügen, passen, Pokorny 55; L.: Frisk 1, 143
¤rma (hárma), gr., N.: nhd. Wagen (M.), Streitwagen, Wagen (M.) zum Wettrennen; E.: vgl.
idg. *ar- (1), *h2er-, V., fügen, passen, Pokorny 55; L.: Frisk 1, 142
¡rmal£ (harmalá), gr., Sb.: nhd. eine Pflanze; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 143
¡rmal…a (harmalía), gr., F.: nhd. Nahrung, Mundvorrat, Proviant; E.: vgl. idg. *ar- (1),
*h2er-, V., fügen, passen, Pokorny 55; L.: Frisk 1, 143
¡rm£maxa (harmámaxa), gr., F.: nhd. bedeckter vierrädriger Prachtwagen; E.: s. ¤rma
(hárma), ¤maxa (hámaxa)
¡rmaxopoiÒj (harmaxopoiós), gr., M.: nhd. Wagenmacher, Stellmacher; E.: s. ¤maxa
(hámaxa), poie‹n (poiein)
¡rm£teioj (harmáteios), gr., Adj.: nhd. zum Streitwagen gehörig; E.: s. ¤rma (hárma); L.:
Frisk 1, 142
¡rmateÚein (harmateúein), gr., V.: nhd. einen Wagen treiben, fahren; E.: s. ¤rma
(hárma); L.: Frisk 1, 143
¡rmat…zesqai (harmatízesthai), gr., V.: nhd. in einen Wagen hinstellen; E.: s. ¤rma
(hárma); L.: Frisk 1, 143
¡rmatÒeij (harmatóeis), gr., Adj.: nhd. zum Streitwagen gehörig; E.: s. ¤rma (hárma); L.:
Frisk 1, 143
¡rmat…thj (harmatítÐs), gr., Adj.: nhd. im Wagen fahrend; E.: s. ¤rma (hárma); L.: Frisk
1, 143
117
'Armen…a (Armenía), gr., F.=ON: nhd. Armenien; E.: ?; W.: lat. Armenia, F.=ON,
Armenien
¢rmen…zein (armenízein), gr., V.: nhd. segeln; E.: s. ¥rmhna (ármena); L.: Frisk 1, 144
¥rmenoj (ármenos), gr., Adj.: nhd. angefügt, passend; E.: s. ¢rar…skein (ararískein)
¥rmh (ármÐ), gr., F.: nhd. Silberpappel; E.: von einer idg. Farbwurzel *ar-?; L.: Pokorny 65
¥rmhna (ármena), gr., N. Pl.: nhd. Segel, Takelwerk; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1,
144
¡rmog» (harmog›), gr., F.: nhd. Zusammenfügung, Verbindung; E.: s. ¡rmÒzein
(harmózein); L.: Frisk 1, 144
¡rmÒdioj (harmódios), gr., Adj.: nhd. passend, engschließend, angemessen, bequem; E.: s.
¡rmÒzein (harmózein)
¡rmÒzein (harmózein), ¡rmÒttein (harmóttein), gr., V.: nhd. zusammenpassen,
zusammenfügen, verloben, vermählen; Vw.: s. ™n- (en), ™f- (eph), kaq- (kath), sugkaq(synkath), sun- (syn); E.: vgl. idg. *ar- (1), *h2er-, V., fügen, passen, Pokorny 55; L.: Frisk 1,
144
¡rmo‹ (harmoi), gr., Adv.?: nhd. eben, jüngst; E.: s. idg. *ar- (1), *h2er-, V., fügen, passen,
Pokorny 55
¡rmon…a (harmonia) (1), gr., F.: nhd. Verbindung, Fügung; E.: vgl. idg. *ar- (1), *h2er-,
V., fügen, passen, Pokorny 55; W.: lat. harmonia, F., Harmonie, Übereinstimmung, Einklang,
nhd. Harmonie, F., Harmonie, Übereinstimmung; L.: Frisk 1, 144, Kluge s. u. Harmonie
`Armon…a (Harmonía) (2), gr., F.=PN: nhd. Harmonia; E.: s. ¡rmon…a (harmonia) (1)
¡rmonikÒj (harmonikós), gr., Adj.: nhd. harmonisch, der Harmonie kundig,
musikverständig; Vw.: s. ™n- (en); E.: s. ¡rmon…a (harmonia); W.: s. nhd. Harmonika, F.,
Harmonika; L.: Frisk 1, 144, Kluge s. u. Harmonika
¡rmÒnioj (harmónios), gr., Adj.: nhd. passend, harmonisch; E.: s. ¡rmon…a (harmonia);
W.: mlat. harmonius, Adj., wohlklingend; L.: Frisk 1, 144
¡rmÒj (harmós), gr., M.: nhd. Fügung, Zusammenfügung; E.: s. idg. *ar- (1), *h2er-, V.,
fügen, passen, Pokorny 55
¤rmosij (hármosis), gr., F.: nhd. Stimmen (N.) eines Instrumentes; E.: s. ¡rmÒzein
(harmózein); L.: Frisk 1, 144
¤rmosma (hármosma), gr., N.: nhd. zusammengefügtes Werk; E.: s. ¡rmÒzein
(harmózein); L.: Frisk 1, 144
¡rmost»r (harmost›r), gr., M.: nhd. Harmost, spartanischer Statthalter, Vogt; E.: s.
¡rmÒzein (harmózein); L.: Frisk 1, 144
¡rmorstÒj (harmstós), gr., Adj.: nhd. luftdicht angefügt, genau passend; E.: s. ¡rmÒzein
(harmózein)
¡rmÒstwr (harmóstær), gr., M.: nhd. Harmost, spartanischer Statthalter, Vogt; E.: s.
¡rmÒzein (harmózein); L.: Frisk 1, 144
¡rmÒttein (harmóttein), gr. (att.), V.: Vw.: s. ¡rmÒzein (harmózein)
¢rnak…j (arnakís), gr., F.: nhd. Schaffell, Schafpelz; E.: s. ¢r»n (ar›n), n£kh (nákÐ)
¢rneiÒj (arneiós), ¢rneèj (arneæs), gr., M.: nhd. Widder; E.: entweder von idg. *eres- (2),
*ers-, *¥s-, *eres-, V., fließen, Pokorny 336?, oder von idg. *øeren-, Sb., Widder, Schaf,
Lamm, Pokorny 1170?; L.: Frisk 1, 145
¥rneioj (árneios), gr., Adj.: nhd. vom Lamm stammend, vom Schaf stammend; E.: s. ¢r»n
(ar›n); L.: Frisk 1, 137
¢rne‹sqai (arneisthai), gr., V.: nhd. nein sagen, leugnen, verweigern; Vw.: s. ¢p- (ap); E.:
s. idg. *ar- (5), V., verweigern, leugnen (?), Pokorny 62; L.: Frisk 1, 145
118
¢rneÚein (arneúein), gr., V.: nhd. »einen Bocksprung machen«, einen Luftsprung machen;
E.: s. ¢rneiÒj (arneiós)
¢rneut»r (arneut›r), gr., M.: nhd. einen Purzelbaum Schlagender, einen Luftsprung
Machender, Taucher; E.: s. ¢rneiÒj (arneiós); L.: Frisk 1, 146
¢rneut»rion (arneut›rion), gr., N.: nhd. Taucherkunst; E.: s. ¢rneut»r (arneut›r); L.:
Frisk 1, 146
¢rneèj (arneæs), gr. (att.), M.: Vw.: s. ¢rneÚein (arneúein), ¢rneiÒj (arneiós)
¢rn»simoj (arn›simos), gr., Adj.: nhd. zu leugnen seiend; E.: s. ¢rne‹sqai (arneisthai);
L.: Frisk 1, 145
¥rnhsij (árnÐsis), gr., F.: nhd. Leugnen, Verneinung; E.: s. ¥rne‹sqai (árneisthai); L.:
Frisk 1, 145
¢rnhtikÒj (arnÐtikós), gr., Adj.: nhd. verneinend, negativ; E.: s. ¢rne‹sqai (arneisthai);
L.: Frisk 1, 145
¢rn…on (arníon), gr., N.: nhd. Schäfchen, Lamm, Vließ; E.: s. ¢r»n (ar›n)
¥rnusqai (árnysthai), gr., V.: nhd. gewinnen, ernten, davontragen; E.: s. idg. *ar- (2), V.,
zuteilen, (an sich bringen), Pokorny 61; L.: Frisk 1, 146
¥rosij (árosis), gr., F.: nhd. Ackerland, Beackern; E.: s. ¢roàn (arðn)
¥ron (áron), gr., N.: nhd. Natterwurz, Art Schilfrohr; E.: s. idg. *arom?, Sb., Schilfrohr,
Pokorny 68; W.: lat. arum, aron, N., Natterwurz, Art Schilfrohr; ae. arod (2), ared, Sb.,
Aronstab; L.: Frisk 1, 146
¢roÒt»r (aróot›r), gr., M.: nhd. Pflüger, Erzeuger; Hw.: s. ¢roàn (arðn); E.: s. idg. *arý-,
*ar-, *h2arh3-, V., pflügen, Pokorny 62
¥roj (áros) (1), gr., N.: nhd. Nutzen (M.); E.: s. idg. *ar- (2), V., zuteilen, (an sich bringen),
Pokorny 61; L.: Frisk 1, 146
¥roj (áros) (2), gr., N.: nhd. Unheil, Verderben; E.: s. ¢r» (ar›)
¢rÒsimoj (arósimos), gr., Adj.: nhd. anbaubar; E.: s. ¢roàn (arðn); L.: Frisk 1, 148
¥rosij (árosis), gr., F.: nhd. Pflügen; E.: s. ¢roàn (arðn); L.: Frisk 1, 148
¢rÒthr (arótÐr), gr., M.: nhd. Pflüger, Erzeuger; E.: s. ¢roàn (arðn); L.: Frisk 1, 147
¢rÒthj (arótÐs), gr., M.: nhd. Pflüger, Erzeuger; Hw.: s. ¢roàn (arðn); E.: s. idg. *arý-,
*ar-, *h2arh3-, V., pflügen, Pokorny 62
¢rotikÒj (arotikós), gr., Adj.: nhd. zum Pflügen brauchbar; E.: s. ¢roàn (arðn); L.: Frisk 1,
147
¥rotoj (árotos), gr., M.: nhd. Pflügen, gepflügtes Land, Saatland, Saatzeit; E.: s. ¢roàn
(arðn); L.: Frisk 1, 147
¢rotra‹oj (arotraios), gr., Adj.: nhd. wildwachsend, ländlich, bäuerlich; E.: s. ¥rotron
(árotron); L.: Frisk 1, 147
¢rotreÚein (arotreúein), gr., V.: nhd. pflügen; E.: s. ¥rotron (árotron); L.: Frisk 1, 147
¢rÒtreuma (arótreuma), gr., N.: nhd. Pflügen, Säen; E.: s. ¢rotreÚein (arotreúein),
¥rotron (árotron); L.: Frisk 1, 147
¢rotreÚj (arotreús), gr., M.: nhd. Pflüger; E.: s. ¢rotreÚein (arotreúein), ¥rotron
(árotron); L.: Frisk 1, 147
¢rotreut»r (arotreut›r), gr., M.: nhd. Pflüger; E.: s. ¢rotreÚein (arotreúein), ¥rotron
(árotron); L.: Frisk 1, 147
¢rotri£zein (arotriázein), gr., V.: nhd. pflügen; E.: s. ¥rotron (árotron); L.: Frisk 1, 147
¢rotriasmÒj (arotriasmós), gr., M.: nhd. Pflügen; E.: s. ¢rotri£zein (arotriázein),
¥rotron (árotron); L.: Frisk 1, 147
¢rotriast»j (arotriast›s), gr., M.: nhd. Pflüger; E.: s. ¢rotri£zein (arotriázein), ¥rotron
(árotron); L.: Frisk 1, 147
119
¥rotron (árotron), ¥ratron (áratron), gr., N.: nhd. Pflug; E.: s. idg. *arý-, *ar-, *h2arh3-,
V., pflügen, Pokorny 62; L.: Frisk 1, 147
¢roàn (arðn), gr., V.: nhd. pflügen, bestellen, ackern, befruchten, schwängern; E.: idg. *arý-,
*ar-, *h2arh3-, V., pflügen, Pokorny 62; L.: Frisk 1, 147
¥roura (árura), gr., F.: nhd. Ackerland, Saatfeld, Flur (F.); E.: s. idg. *arýø-, *arø-, Sb.,
Acker, Saat, Pokorny 63; vgl. idg. *arý-, *ar-, *h2arh3-, V., pflügen, Pokorny 62; L.: Frisk 1,
147
¢roura‹oj (aruraios), gr., Adj.: nhd. zum Feld gehörig, ländlich; E.: s. ¥roura (árura); L.:
Frisk 1, 147
¢roÚrion (arúrion), gr., N.: nhd. Stückchen Land; E.: s. ¥roura (árura)
¡rp£gh (harpágÐ), gr., F.: nhd. Haken (M.), Raubhaken; E.: s. ¡rp£zein (harpázein); W.:
lat. harpaga, F., Raubhaken, Haken (M.); L.: Frisk 1, 148
¡rpag» (harpag›), gr., F.: nhd. Plünderung; Hw.: s. ¡rp£zein (harpázein); E.: idg. *ser- (5),
Sb., V., Sichel, Haken (M.), (sicheln,) Pokorny 911; L.: Frisk 1, 148
¡rpagima‹oj (harpagimaios), gr., Adj.: nhd. geraubt, gestohlen; E.: s. ¡rp£zein
(harpázein); L.: Frisk 1, 149
¡rp£gimoj (harpágimos), gr., Adj.: nhd. geraubt, gestohlen; E.: s. ¡rp£zein (harpázein);
L.: Frisk 1, 149
¡rpagmÒj (harpagmós), gr., M.: nhd. Rauben, Plünderung; E.: s. ¡rp£zein (harpázein); L.:
Frisk 1, 149
¤rpagoj (hárpagos), gr., M.: nhd. Haken (M.); E.: s. ¡rp£zein (harpázein); L.: Frisk 1, 148
¡rp£zein (harpázein), gr., V.: nhd. raffen, an sich reißen, rauben; Vw.: s. di- (di), sun(syn), Øf- (hyph); E.: s. idg. *ser- (5), Sb., V., Sichel, Haken (M.), (sicheln), Pokorny 911; L.:
Frisk 1, 148
¡rpakt»r (harpakt›r), gr., M.: nhd. Räuber; E.: s. ¡rp£zein (harpázein); L.: Frisk 1, 148
¡rpakt»j (harpakt›s), gr., Adj.: nhd. räuberisch, gierig; E.: s. ¡rp£zein (harpázein); L.:
Frisk 1, 149
¡rpaktikÒj (harpaktikós), gr., Adj.: nhd. räuberisch; E.: s. ¡rp£zein (harpázein); L.: Frisk
1, 149
¡rpaktÒj (harpaktós), gr., Adj.: nhd. geraubt, gestohlen; E.: s. ¡rp£zein (harpázein)
¡rpaktÚj (harpakt‹s), gr., F.: nhd. Raub; E.: s. ¡rp£zein (harpázein); L.: Frisk 1, 149
¡rpalšoj (harpaléos), gr., Adj.: nhd. gierig, hastig, erwünscht, reizend; E.: vgl. idg. *øel- (2),
*ølei-, *ølÐi-, *ølÐ-, V., wollen (V.), wählen, Pokorny 1137; idg. *aø- (7), *aøÐ-, *aøÐi-,
V., gern haben, verlangen, begünstigen, Pokorny 77; L.: Frisk 1, 149
¡rpal…zein (harpalízein), gr., V.: nhd. empfangen (V.), aufnehmen; E.: s. ¡rp£zein
(harpázein); L.: Frisk 1, 149
¤rpax (hárpax) (1), gr., Adj.: nhd. räuberisch, gierig; E.: vgl. idg. *ser- (5), Sb., V., Sichel,
Haken (M.), (sicheln), Pokorny 911
¤rpax (hárpax) (2), gr., F.: nhd. Raub; E.: s. ¡rp£zein (harpázein); L.: Frisk 1, 148
¤rpax (hárpax) (3), gr., M.: nhd. Räuber; E.: s. ¡rp£zein (harpázein); L.: Frisk 1, 148
¤rpasma (hárpasma), gr., N.: nhd. Haken (M.), Raubhaken; E.: s. ¡rp£zein (harpázein)
¡rpastÒn (harpastón), gr., N.: nhd. Fangball?; E.: s. ¡rp£zein (harpázein); W.: lat.
harpastum, N., Fangball
¢rped»j (arped›s), gr., Adj.: nhd. eben, flach; E.: Herkunft unbekannt; L.: Frisk 1, 149
¢rpedÒeij (arpedóeis), gr., Adj.: nhd. eben, flach; E.: s. ¢rped»j (arped›s); L.: Frisk 1,
149
¡rpedÒnh (harpedónÐ), gr., F.: nhd. Strick zum Fangen, Panzerschnur; E.: s. ¡rp£zein
(harpázein); L.: Frisk 1, 140
120
¥rpeza (árpeza), gr., F.: nhd. Hecke, Zaun; Hw.: s. ¥rpezoj (árpezos); E.: Herkunft
unbekannt; L.: Frisk 1, 150
¥rpezoj (árpezos), gr., M.: nhd. Hecke, Zaun; Hw.: s. ¥rpeza (árpeza); E.: Herkunft
unbekannt; L.: Frisk 1, 150
¤rph (hárpÐ) (1), gr., F.: nhd. Sichel; E.: s. idg. *ser- (5), Sb., V., Sichel, Haken (M.),
(sicheln), Pokorny 911; W.: lat. harpÐ, F., Sichel, Hackenschwert; L.: Frisk 1, 150
¤rph (hárpÐ) (2), gr., F.: nhd. Falke; E.: s. ¤rph (hárpÐ) (1); W.: lat. harpÐ, F., Edelfalke;
L.: Frisk 1, 150
¡rp…j (harpís), gr., F.: nhd. eine Art Schuh; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 150
¤rpuia (harpyia), gr., F.: nhd. Harpye; Hw.: s. ™ršptesqai (eréptesthai); E.: s. idg. *rep-,
V., reißen, raffen, Pokorny 865; W.: mhd. arp, sw. M., Harpye; s. nhd. Harpye, F., Harpye; L.:
Frisk 1, 151
¤rpuj (hárpys), gr., F.: nhd. Liebe, Begeisterung; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1, 151
¢rrabèn (arrabæn), gr., N.: nhd. Handgeld; E.: s. hebr. `Ðrõbæn hebr. `Ðrõbæn, Sb.,
Unterpfand; W.: lat. arrabo, M., Unterpfand, Kaufgeld, Kaufschilling; L.: Frisk 1, 151
¥rratoj (árratos), gr., Adj.: nhd. unzerbrechlich, fest, hart, nicht drehbar; E.: s. ¢- (a); s. idg.
*øert-, V., drehen, wenden, Pokorny 1156; vgl. idg. *øer- (3), V., drehen, biegen, Pokorny
1152; L.: Frisk 1, 151
¢¸∙enikÒn (arrhenikón), gr., N.: nhd. Operment, Arsen; E.: orientalisches Lehnwort, vgl.
mpers. *zarnÆk, Adj., golden, goldfarbig, s. Frisk 1, 152, durch semitische Vermittlung und
volksetymologischen Anschluss; W.: lat. arrhenicum, arsenicum, N., Operment, Arsen; nhd.
Arsen, N., Arsen; L.: Kluge s. u. Arsen
¢rrenoko…thj (arrenokoítÐs), gr., M.: nhd. männlicher Beischläfer; E.: s. ¥rrhn
(árrÐn), ko‹toj (koitos); W.: lat. arsenocita, M., männlicher Beischläfer
¢rrenÒthj (arrenótÐs), gr., F.: nhd. Männlichkeit; E.: s. ¥rrhn (árrÐn); L.: Frisk 1, 152
¢rrenèdwj (arrenædæs), gr., Adv.: nhd. männlich; E.: s. ¥rrhn (árrÐn), e•doj (eidos);
L.: Frisk 1, 152
¢rršnwma (arrénæma), gr., N.: nhd. männlicher Same; E.: s. ¥rrhn (árrÐn); L.: Frisk 1,
152
¥rrhn (árrÐn), ¥rshn (ársÐn), œrshn (érsÐn), gr., Adj.: nhd. männlich, mannhaft, stark;
E.: s. idg. *eres- (2), *ers-, *¥s-, *eres-, V., fließen, Pokorny 336; L.: Frisk 1, 152
¢rrhfÒroj (arrÐphóros), gr., F.: nhd. Mädchen das in Athen die Symbole der Göttin Athene
in Prozessionionen trug; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 151
¥rricoj (arrichos), gr., F., M.: nhd. Korb; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 152
¢¸∙uqm…a (arrhythmía), gr., F.: nhd. Mangel an Takt, Unregelmäßigkeit; E.: s. ¢¸∙uqmoj
(árrhythmos); W.: lat. arrhythmia, F., Mangel an Rhythmus
¢¸∙uqmoj (árrhythmos), gr., Adj.: nhd. ohne Takt seiend, unregelmäßig; E.: s. ¢- (a),
∙uqmÒj (rhythmós)
¢rsenikÒn (arsenikón), gr., N.: nhd. Arsenik; E.: Lehnwort aus dem Orient, vgl. mpers.
*zarnÆk, Adj., golden, goldfarbig; W.: nhd. Arsenik, N., Arsenik; L.: Frisk 1, 152
¥rshn (ársÐn), gr. (hom.), Adj.: Vw.: s. ¥rrhn (árrÐn)
¥rsion (ársion), gr., Adv.: nhd. es ist recht; Hw.: s. ¥rtioj (ártios); E.: s. idg. *ar- (1),
*h2er-, V., fügen, passen, Pokorny 55
¢rric©sqai (arrichasthai), gr., V.: nhd. mit Füßen und Händen heraufklimmen; E.: s. idg.
*sreigh-, *reigh-, V., klettern, kriechen, Pokorny 1002
¥rsij (ársis), gr., F.: nhd. Hebung, Aufhebung, Vernichtung; E.: s. a‡rein (aírein); W.: lat.
arsis, F., Hebung des Tones; L.: Frisk 1, 23
¢rt£bh (artábÐ), gr., F.: nhd. ein persisches und ägyptisches Maß; E.: wahrscheinlich aus
dem Ägypt.; L.: Frisk 1, 153
121
¢rtame‹n (artamein), gr., V.: nhd. schlachten, zerlegen (V.); E.: s. ¥rtamoj (ártamos); L.:
Frisk 1, 153
¥rtamoj (ártamos), gr., M.: nhd. Schlächter, Koch, Mörder; E.: s. idg. *ar- (1), *h2er-, V.,
fügen, passen, Pokorny 55; s. gr. tšmnein (témnein); L.: Frisk 1, 153
¢rt©n (artan), gr., V.: nhd. anhängen; Vw.: s. par- (par), peri- (peri), sun- (syn); E.: s.
idg. *øer- (1), V., Adj., Sb., binden, reihen, aufhängen, schwer, Schnur (F.) (1), Strick (M.)
(1), Pokorny 1150; L.: Frisk 1, 153
¢rt£nh (artánÐ), gr., F.: nhd. Strick (M.) (1), Schlinge; E.: vgl. idg. *øer- (1), V., Adj., Sb.,
binden, reihen, aufhängen, schwer, Schnur (F.) (1), Strick (M.) (1), Pokorny 1150
¢rte‹sqai (arteisthai), gr., V.: nhd. sich rüsten, bereit machen; E.: s. idg. *arÂ-, *rÂ-, V.,
fügen, passen, zählen, ordnen, Pokorny 55; vgl. idg. *ar- (1), *h2er-, V., fügen, passen,
Pokorny 55; L.: Frisk 1, 154
¢rteme‹n (artemein), gr., V.: nhd. gesund sein (V.); E.: s. ¢rtem»j (artem›s); L.: Frisk 1,
153
¢rtem»j (artem›s), gr., Adj.: nhd. frisch, gesund, unversehrt; E.: s. idg. *¥t-, *art-, Adj.,
zusammengefügt, Pokorny 56; vgl. idg. *ar- (1), *h2er-, V., fügen, passen, Pokorny 55; L.:
Frisk 1, 153
¢rtem…a (artemía), gr., F.: nhd. Gesundheit; E.: s. ¢rtem»j (artem›s); L.: Frisk 1, 153
”Artemij (Artemis), gr., F.=PN: nhd. Artemis; E.: Herkunft bisher ungeklärt, Frisk 1, 155;
L.: Frisk 1, 153
'Artemis…a (Artemisía) (1), gr., F.=PN: nhd. Artemisia (Königin in Karien); E.: s.
”Artemij (Artemis)
¢rtemis…a (artemisía) (2), gr., F.: nhd. Artemisia, Beifuß; E.: s. 'Artemis…a
(Artemisía); W.: mhd. artemÆsÆe, sw. F., Artemisia, Beifuß; nhd. Artemisia, F., Artemisia;
L.: Frisk 1, 153
'Artem…sion (Artemísion), gr., N.=ON: nhd. Artemisium (Landspitze und Küstenstrich
Euböas); E.: ? s. ”Artemij (Artemis)
'Artem…sioj (Artemísios), gr., M.: nhd. spartanischer und makedonischer Monat (April);
E.: s. ”Artemij (Artemis)
¢rtšmwn (artémæn), gr., N.: nhd. Bramsegel; E.: vgl. idg. *øer- (1), V., Adj., Sb., binden,
reihen, aufhängen, schwer, Schnur (F.) (1), Strick (M.) (1), Pokorny 1150; W.: lat. artemo,
M., Bramsegel, Leitflasche
¥rthma (ártÐma), gr., N.: nhd. Ohrgehänge, angehängtes Gewicht, angehängte Last; E.: s.
¢rt©n (artan); L.: Frisk 1, 153
¢rt»r (art›r), gr., M.: nhd. Erheber; E.: s. a‡rein (aírein); L.: Frisk 1, 154
¢rthr…a (artÐría), gr., F.: nhd. Luftröhre, Schlagader; E.: s. a‡rein (aírein); W.: lat.
artÐria, F, Luftröhre, Arterie, Schlagader, Pulsader; nhd. Arterie, F., Arterie, Schlagader; L.:
Frisk 1, 155, Kluge s. u. Arterie
¢rthriak» (artÐriak›), gr., F.: nhd. Arznei für die Luftröhre; E.: s. ¢rthr…a (artÐría); W.:
lat. artÐriacÐ, F., Arznei für die Luftröhre
¢rthriakÒj (artÐriakós), gr., Adj.: nhd. zur Luftröhre gehörig; E.: s. ¢rthr…a (artÐría);
W.: lat. artÐriacus, Adj., zur Luftröhre gehörig; L.: Frisk 1, 155
¢rthr…asij (artÐríasis), gr., F.: nhd. Bronchitis; E.: s. ¢rthr…a (artÐría); L.: Frisk 1, 155
¥rthsij (ártÐsis), gr., F.: nhd. Bereitmachen, Rüsten; E.: s. ¢rte‹sqai (arteisthai); L.: Frisk
1, 154
¥rti (árti), gr., Adv.: nhd. eben, gerade (Adv.), soeben, jetzt; E.: s. idg. *¥t-, *art-, Adj.,
zusammengefügt, Pokorny 56; vgl. idg. *ar- (1), *h2er-, V., fügen, passen, Pokorny 55; L.:
Frisk 1, 155
122
¢rti£zein (artiázein), gr., V.: nhd. gerade und ungerade spielen; E.: s. ¥rtioj (ártios); L.:
Frisk 1, 155
¢rt…alon (artíalon), gr., N.: nhd. Ohrring; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 155
¢rtigen»j (artigen›s), gr., Adj.: nhd. neugeboren; E.: s. ¥rti (árti), g…gnesqai
(gígnesthai)
¢rtiep»j (artiep›s), gr., Adj.: nhd. redegewandt; E.: s. ¥rti (árti), e•pein (eipein)
¢rt…zein (artízein), gr., V.: nhd. ausrüsten, bereit machen; E.: s. idg. *arÂ-, *rÂ-, V.,
fügen, passen, zählen, ordnen, Pokorny 55; vgl. idg. *ar- (1), *h2er-, V., fügen, passen,
Pokorny 55; L.: Frisk 1, 154, 1, 155
¥rtioj (ártios), gr., Adj.: nhd. angemessen, passend, vollkommen; E.: s. idg. *ar- (1), *h2er-,
V., fügen, passen, Pokorny 55
¢rt…poj (artípos), gr., Adj.: Vw.: s. ¢rt…pouj (artípus)
¢rt…pouj (artípus), ¢rt…poj (artípos), gr., Adj.: nhd. mit gesunden Füßen seiend, flink;
E.: s. ¥rti (árti), poÚj (pús)
¥rtisij (ártisis), gr., F.: nhd. Ausstattung, Tracht; E.: s. ¢rtÚein (art‹ein)
¢rt…frwn (artíphræn), gr., Adj.: nhd. von tüchtigem Verstande seiend, wohlwollen,
gefällig; E.: s. ¥rti (árti), frone‹n (phronein)
¢rt…wj (artíæs), gr., Adv.: nhd. eben, gerade (Adv.), soeben, jetzt; E.: s. ¥rti (árti)
¢rtokÒpoj (artokópos), gr., M., F.: nhd. Brotbäcker, Bäcker, Brotbäckerin, Bäckerin; Hw.:
s. ¢rtopÒpoj (artopópos); E.: s. ¥rtoj (ártos); s. idg. *pekÝ-, V., kochen, Pokorny 798 (aus
einem umgestellten *kÝopos)
¢rtopeÚein (artopeúein), gr., V.: nhd. Brot backen; E.: s. ¥rtoj (ártos), Ñpt©n (optan)
¢rtopoiÒj (artopoiós), gr., M.: nhd. Brotbäcker, Bäcker; E.: s. ¥rtoj (ártos), poie‹n
(poiein)
¢rtopÒpoj (artopópos), gr., M., F.: nhd. Brotbäcker, Bäcker, Brotbäckerin, Bäckerin; Hw.:
s. ¢rtokÒpoj (artokópos); E.: s. ¥rtoj (ártos); s. idg. *pekÝ-, V., kochen, Pokorny 798
¢rtÒpthj (artóptÐs), gr., M.: nhd. Brotbäcker, Bäckerin; E.: s. ¢rtopeÚein (artopeúein);
W.: lat. artopta, M., Brotbäcker
¢rtopèlhj (artopælÐs), gr., M.: nhd. Brotverkäufer, Brothändler; E.: s. ¥rtoj (ártos),
pole‹n (polein)
¢rtÒpwlij (artópælis), gr., F.: nhd. Brotverkäuferin, Brothändlerin; E.: s. ¥rtoj (ártos),
pole‹n (polein)
¥rtoj (ártos), gr., F.: nhd. Brot, Weizenbrot, Kuchen; E.: Herkunft ungeklärt, vielleicht gibt
es einen Zusammenhang mit idg. *ar- (1), *h2er-, V., fügen, passen, Pokorny 55; L.: Pokorny
66, Frisk 1, 156
¢rtÚein (art‹ein), gr., V.: nhd. zusammenfügen, fest zusammenschließen, ausrüsten,
herrichten, bereiten, würzen; Hw.: s. ¢rtÚnein (art‹nein); E.: s. idg. *¥t-, *art-, Adj.,
zusammengefügt, Pokorny 56; vgl. idg. *ar- (1), *h2er-, V., fügen, passen, Pokorny 55; L.:
Frisk 1, 156
¥rtuma (ártyma), gr., N.: nhd. Würze, Gewürz; E.: s. ¢rtÚein (art‹ein); W.: s. gr.-lat.
diaartymaton, N., eine Gewürzsalbe; L.: Frisk 1, 156
¢rtumat©j (artymatas), gr., M.: nhd. Gewürzhändler; E.: s. ¢rtÚein (art‹ein); L.: Frisk 1,
156
¢rtÚnaj (art‹nas), gr., M.: nhd. »Zusammenfüger« (ein Beamtentitel); E.: s. ¢rtÚnein
(art‹nein)
¢rtÚnein (art‹nein), gr., V.: nhd. zusammenfügen, fest zusammenschließen, ausrüsten,
herrichten; Hw.: s. ¢rtÚein (art‹ein); E.: s. idg. *¥t-, *art-, Adj., zusammengefügt, Pokorny
56; vgl. idg. *ar- (1), *h2er-, V., fügen, passen, Pokorny 55
123
¥rtunoj (ártynos), gr., M.: nhd. »Zusammenfüger« (ein Beamtentitel); E.: s. ¢rtÚnein
(art‹nein)
¢rtÚj (art‹s), gr., Adj.: nhd. gefügt; E.: s. idg. *¥t-, *art-, Adj., zusammengefügt, Pokorny
56; vgl. idg. *ar- (1), *h2er-, V., fügen, passen, Pokorny 55
¥rtusij (ártysis), gr., F.: nhd. Zurichten, Würzen; E.: s. ¢rtÚein (art‹ein); L.: Frisk 1, 156
¢rtut»r (artyt›r), gr., M.: nhd. »Zusammenfüger« (ein Beamtentitel); E.: s. ¢rtÚnein
(art‹nein)
¢rtutukÒn (artytikón), gr., N.: nhd. Würze; E.: s. ¢rtÚein (art‹ein); L.: Frisk 1, 156
¢rtutukÒj (artytikós), gr., Adj.: nhd. zum Würzen geeignet; E.: s. ¢rtÚein (art‹ein); L.:
Frisk 1, 156
¥rua (árya), gr., Sb.: nhd. Nussbaum; E.: s. idg. *ar- (3), Sb., Nuss (F.) (1), Pokorny 62; L.:
Frisk 1, 157
¢rÚballoj (ar‹ballos), gr., M.: nhd. Sack, Beutel der zusammengeschnürt werden kann,
kugelförmige Gießkanne mit schmalem Hals; E.: Herkunft ungeklärt, wohl Fremdwort; L.:
Frisk 1, 157
¥ruggoj (áryngos), gr. (dor.), M.: Vw.: s. ½ruggoj (›ryngos)
¢rÚein (ar‹ein) (1), gr., V.: nhd. schöpfen (V.) (1); E.: s. idg. *aøer-, V., Sb., benetzen,
befeuchten, fließen, Wasser, Regen (M.), Fluss, Harn, Pokorny 80?; vgl. idg. *aøe-, *aø- (9),
V., benetzen, befeuchten, fließen, Pokorny 78?; oder von idg. *aus-, *us-, V., schöpfen (V.)
(1), Pokorny 90?; L.: Frisk 1, 157
¢rÚein (ar‹ein) (2), gr., V.: nhd. sprechen, rufen; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 158
¢rust»r (aryst›r), gr., M.: nhd. Schöpfgefäß; E.: s. ¢rÚein (ar‹ein) (1); L.: Frisk 1, 157
¢rÚtaina (ar‹taina), gr., F.: nhd. Gefäß für Flüssigkeiten; E.: s. ¢rÚein (ar‹ein) (1); W.:
lat. arytaena, F., Schöpfgefäß
¢rcaggelikÒj (archangelikós), gr., Adj.: nhd. Erzengel betreffend; E.: s. ¢rc£ggeloj
(archángelos); W.: lat. archangelicus, Adj., den Erzengel betreffend
¢rc£ggeloj (archángelos), gr., M.: nhd. Erzengel; E.: s. ¢rcÒj (archós); W.: lat.
archangelus, M., Erzengel; ahd. arhangil* 1, st. M. (a), Erzengel; mhd. erzengel, erzengel, st.
M., Erzengel; nhd. Erzengel, M., Erzengel, DW 3, 1086
¢rca…zein (archaízein), gr., V.: nhd. altertümlich sein (V.); E.: s. ¢rc» (arch›); L.: Frisk
1, 158
¢rca…koj (archaíkos), gr., Adj.: nhd., altertümlich; E.: s. ¢rca‹oj (archaios); W.: lat.
archaicus, Adj., altertümlich; nhd. archaisch, Adj., archaisch, altertümlich; L.: Kluge s. u.
archaisch
¢rcaiolog…a (archaiología), gr., F.: nhd. Erzählung aus der alten Geschichte; E.: s.
¢rca‹oj (archaios), lÒgoj (lógos); W.: nhd. Archäologie, F., Archäologie,
Altertumsforschung; L.: Kluge s. u. Archäologie
¢rca‹oj (archaios), gr., Adj.: nhd. alt, ehemalig, anfänglich; E.: s. ¢rc» (arch›); W.: lat.
archeus, Adj., alt; L.: Frisk 1, 158
¢rcaismÒj (archaismós), gr., M.: nhd. Altertümlichkeit; E.: s. ¢rca…zein (archaízein),
¢rc» (arch›); W.: lat. archeus, Adj., alt; L.: Frisk 1, 158
¢rcšgonoj (archégonos), gr., Adj.: nhd. uranfänglich; E.: s. ¢rc» (arch›), gÒnoj (gónos)
¥rcein (árchein), gr., V.: nhd. vorangehen, anfangen, der Erste sein (V.); Vw.: s. ™p- (ep),
proup- (prohyp), spoud- (spud), sun- (syn), Øp- (hyp), cili- (chili); E.: Herkunft unklar,
s. Frisk 1, 159; W.: s. nhd. -arch, M., Affix, ...arch, Herrscher; W.: s. nhd. archi-, Präf.,
archi..., Erz...; L.: Frisk 1, 159, Kluge s. u. -arch, archi¢rce‹on (archeion), gr., N.: nhd. Amtsgebäude, Amtslokal; E.: s. ¥rcein (árchein); W.: lat.
achÆium, archÆvum, N., Archiv; nhd. Archiv, N., Archiv, Aufbewahrungsort für öffentliche
Urkunden und Dokumente; L.: Kluge s. u. Archiv
124
¢rcštupon (archétypon), gr., N.: nhd. Urbild, Original; E.: s. ¢rc» (arch›), tÚptein
(t‹ptein); W.: lat. archetypum, N., Urbild, Original
¢rceÚein (archeúein), gr., V.: nhd. Erster sein (V.), gebieten; E.: s. ¥rcein (árchein); L.:
Frisk 1, 59
¢rc» (arch›), gr., F.: nhd. Anfang, Beginn, Herrschaft, Amt; Vw.: s. pro- (pro); E.: s.
¥rcein (árchein); L.: Frisk 1, 158
¢rci- (archi), gr., Adj.: nhd. erste, oberste; Vw.: s. -ep…skopoj (epískopos), -zakÒroj
(zakóros), -presbÚteroj (presb‹teros), -tšktwn (téktæn); Hw.: s. ¢rc» (arch›); E.:
Herkunft ungeklärt; W.: nhd. Erz-, erz-, Präf., Erz..., erz..., Ober..., ober..., Haupt..., haupt...;
L.: Kluge s. u. Erz¢rc…atroj (archíatros), gr., M.: nhd. Erzarzt; E.: s. ¢rci- (archi), „atrÒj (iatrós); W.: lat.
archiater, M., »Erzarzt«, Arzt, Leibarzt, Oberarzt; s. afries. ersedÆe 1, F., Arznei; W.: lat.
archiater, M., »Erzarzt«, Arzt, Leibarzt, Oberarzt; s. afries. ersedia 1, sw. V. (2), heilen (V.)
(1); W.: anfrk. erzetere*, ercetere*, st. M. (ja), Arzt; W.: lat. archiater, M., »Erzarzt«, Arzt,
Leibarzt, Oberarzt; ahd. arzõt 14, st. M. (a), Arzt; mhd. arzõt, arzet, st. M., Arzt; nhd. Arzt,
M., Arzt, DW 1, 577; W.: lat. archiater, M., »Erzarzt«, Arzt, Leibarzt, Oberarzt; ahd.? erzetere
1, st. M. (ja?), Arzt; mhd. arzeder, st. M., Arzt; L.: Kluge s. u. Arzt
¢rciep…skopoj (archiepískopos), gr., M.: nhd. Erzbischof; E.: s. ¢rci- (archi),
™p…skopoj (epískopos) (1); W.: lat. archiepiscopus, M., Erzbischof; ae. arcebiscop,
Ïrcebiscop, st. M. (a), Erzbischof; an. erkibiskup, st. M. (a), Erzbischof; W.: lat.
archiepiscopus, M., Erzbischof; afries. erzebiskop 3, st. M. (a), Erzbischof; W.: lat.
archiepiscopus, M., Erzbischof; ahd. erzibiskof* 4, erzibiscof, st. M. (a), Erzbischof; mhd.
erzebischof, st. M., Erzbischof; nhd. Erzbischof, M., Erzbischof, DW 3, 1080
¢rciereÚj (archiereús), gr., M.: nhd. Oberpriester, Hohepriester; E.: s. ¢rci- (archi),
ƒereÚj (hiereús); W.: lat. archiereus, M., Oberpriester
¢rcizakÒroj (archizakóros), gr., M., F.: nhd. Obertempeldiener, Obertempeldienerin; E.: s.
¢rci- (archi), z£koroj (zákoros; L.: Frisk 1, 607
¢rciqšwroj (archithéæros), gr., M.: nhd. Leiter (M.) einer Festgesandtschaft; E.: s. ¢rci(archi), qewrÒj (theærós); W.: mlat., architheærus, M., Leiter (M.) einer Festgesandtschaft
¢rcikÒj (archikós), gr., Adj.: nhd. zur Herrschaft gehörig, zum Herrschen befähigt; E.: s.
¢rc» (arch›); L.: Frisk 1, 158
¢rcikubern»thj (archikybern›tÐs), gr., M.: nhd. Obersteuermann; E.: s. ¢rci- (archi),
kubern»thj (kybern›tÐs)
¢rcim£geiroj (archimágeiros), gr., M.: nhd. Oberkoch?; E.: s. ¢rci- (archi), m£geiroj
(mágeiros); W.: lat. achimagÆrus, M., Oberkoch, Küchenmeister; L.: Frisk 2, 156
¢rcimandr…thj (archimandrítÐs), gr., M.: nhd. Vorsteher der Mönche, Archimandrit,
Abt; E.: s. ¢rci- (archi), m£ndra (mándra); W.: lat. archimandrita, M., Vorsteher der
Mönche, Archimandrit, Abt; L.: Frisk 2, 169
'Arcim»dhj (Archim›dÐs), gr., M.=PN: nhd. Archimedes; E.: s. ¢rci- (archi), m»desqai
(m›desthai)
¢rc…mimoj (archímimos), gr., M.: nhd. Obermime, erster Mimenspieler; E.: s. ¢rci(archi), m‹moj (mÆmos); W.: lat. archimÆmus, M., Obermime, Archimime
¢rcipeirat»j (archipeirat›s), gr., M.: nhd. Anführer von Seeräubern, Korsarenhauptmann;
E.: s. ¢rci- (archi), peirat»j (peirat›s); W.: lat. archipÆrõta, M., Haupt der Korsaren,
Korsarenhauptmann
¢rcipresbÚteroj (archipresb‹teros), gr., M.: nhd. Erzpriester; E.: s. ¢rci- (archi),
presbÚteroj (presb‹teros); W.: lat. archipresbyter, M., Erzpriester; ahd.? erzipriester* 1, st.
M. (a), Erzpriester; mhd. erzepriester, erzpriester, st. M., Erzpriester; nhd. Erzpriester, M.,
Erzpriester, DW 3, 1098
125
¢rcisun£gwgoj (archisynágægos), gr., M.: nhd. Vorsteher der Synagoge; E.: s. ¢rci(archi), sunagwg» (synagæg›); W.: lat. archisynagægus, M., priesterliches Oberhaupt der
Synagoge, Vorsteher der Synagoge
¢rcitektonikÒj (architektonikós), gr., Adj.: nhd. baumeisterlich, zur Baukunst gehörig;
E.: s. ¢rcitšktwn (architéktæn); W.: lat. architectonicus, Adj., zur höheren Baukunst
gehörig, architektonisch
¢rcitšktwn (architéktæn), gr., M.: nhd. Baumeister, Leiter (M.) eines Unternehmens,
Anstifter, Urheber; E.: s. ¢rci- (archi), tšktwn (téktæn); W.: lat. architectus, M.,
Baumeister, Baukünstler, Begründer, Urheber, Schöpfer (M.) (2); nhd. Architekt, M.,
Architekt, Baumeister; L.: Kluge s. u. Architekt
¢rcÒj (archós) (1), gr., M.: nhd. Führer; Vw.: s. kèm- (kæm), naÚ- (naú), fÚl- (ph‹l); E.:
s. ¥rcein (árchein); L.: Frisk 1, 158
¢rcÒj (archós) (2), gr., M.: nhd. Mastdarm, After; E.: Herkunft unbekannt; L.: Frisk 1, 158
¥rcwn (árchæn), gr., M.: nhd. Herrscher, Beamter, Vorgesetzter; Vw.: s. pro- (pro), prwt(præt); E.: s. ¥rcein (árchein); W.: lat. archæn, M., Archont, hohe Magistratsperson; W.:
nhd. Archont, M., Archont; L.: Frisk 1, 159
¢rwg» (aræg›), gr., F.: nhd. Hilfe, Beistand; Hw.: s. ¢r»gein (ar›gein); E.: vgl. idg.
*re•- (1), Adj., V., Sb., gerade (Adj.) (2), richten, lenken, recken, strecken, Richtung, Linie,
Pokorny 854; L.: Frisk 1, 137
¢rwgÒj (arægós), gr., M.: nhd. Helfer; Hw.: s. ¢r»gein (ar›gein); E.: vgl. idg. *re•- (1),
Adj., V., Sb., gerade (Adj.) (2), richten, lenken, recken, strecken, Richtung, Linie, Pokorny
854; L.: Frisk 1, 137
¥rwma (áræma), gr., F.: nhd. Gewürz; E.: Herkunft unbekannt; W.: lat. aræma, N., Gewürz;
nhd. Aroma, N., Aroma; W.: s. got. aræmata, st. N. (a) (Pluraletantum), Spezereien, Gewürze;
L.: Frisk 1, 159, Kluge s. u. Aroma
¢rwmatikÒj (aræmatikós), gr., Adj.: nhd. aromatisch; E.: s. ¥rwma (áræma); L.: Frisk 1,
159
¢rwmatofÒroj (aræmatophóros), gr., Adj.: nhd. Gewürzkräuter tragend; E.: s. ¥rwma
(áræma), fšrein (phérein)
ªj (has), gr., Adv., Konj.: nhd. solange als; E.: s. idg. *e- (3), *ei-, *i-, Pron., der, er, Pokorny
281
¥sa (ása), gr. (äol.), F.: Vw.: s. ¥sh (ásÐ)
¢s£minqoj (asáminthos), gr., F.: nhd. Badewanne; E.: Lehnwort aus der Ägäis?; L.: Frisk
1, 160
¢s©n (asan), gr., V.: nhd. übersättigen; E.: vgl. idg. *sõ-, *sý-, Adj., V., satt, sättigen,
Pokorny 876; L.: Frisk 1, 159
¢sark…a (asarkía), gr., F.: nhd. Magerkeit; E.: s. ¥sarkoj (ásarkos); W.: s. mlat. asarcha,
F., Fastenzeit
¥sarkoj (ásarkos), gr., Adj.: nhd. nicht fleischig, mager; E.: s. ¢- (a), sarx (sarx)
¥saron (ásaron), gr., N.: nhd. Haselwurz; E.: Herkunft ungeklärt; W.: lat. asarum, N.,
Haselwurz; L.: Frisk 1, 160
¥saroj (ásaros), gr., Adj.: Vw.: s. ¢shrÒj (asÐrós)
¢s©sqai (asasthai), gr., V.: nhd. satt sein (V.), sich ekeln, sich betrüben; E.: vgl. idg. *sõ-,
*sý-, Adj., V., satt, sättigen, Pokorny 876; L.: Frisk 1, 161
¥sbestoj (ásbestos), gr., Adj.: nhd. unauslöschlich, unzerstörbar; E.: s. ¢- (a), sbennÚnai
(sbenn‹nai); W.: lat. asbestos, F., Amiant; nhd. Asbest, M., Asbest, feuerfester Faserstoff; W.:
lat. asbestos, F., Amiant; s. mhd. abestæ, abestæn, st. M., Asbest; nhd. Asbest, M., Asbest; L.:
Frisk 1, 160, Kluge s. u. Asbest
¢sbÒlh (asbólÐ), gr., F.: nhd. Kohlenstaub, Ruß; E.: s. ¥sboloj (ásbolos); L.: Frisk 1, 160
126
¥sboloj (ásbolos), gr., M.: nhd. Kohlenstaub, Ruß; E.: s. idg. *azg-, Sb., V., Asche,
brennen, glühen, Pokorny 68; vgl. idg. *Às-, *h2es-, V., brennen, glühen, Pokorny 68; L.:
Frisk 1, 160
¢sbwlèdhj (asbælædÐs), gr., Adj.: nhd. rußig; E.: s. ¥sboloj (ásbolos), e•doj (eidos); L.:
Frisk 1, 160
¢seb»j (aseb›s), gr., Adj.: nhd. gottlos, ruchlos; E.: s. ¢- (a), sšbein (sébein); W.: mlat.
asebÐs, asebis, Adj., keine Verehrung erweisend, nicht verehrt
¢selga…nein (aselgaínein), gr., V.: nhd. ausgelassen sein (v.), schwelgerisch sein (V.),
frech sein (V.); E.: s. ¢selg»j (aselg›s); L.: Frisk 1, 161
¢sšlgeia (asélgeia), gr., F.: nhd. Ausgelassenheit; E.: s. ¢selg»j (aselg›s); L.: Frisk 1, 161
¢selg»j (aselg›s), gr., Adj.: nhd. ausgelassen, schwelgerisch, frech; E.: Herkunft ungeklärt?;
L.: Frisk 1, 161
¥semnoj (ásemnos), gr., Adj. nhd. unwürdig, unedel; E.: s. ¢- (a), semnÒj (semnós)
¥sh (ásÐ), ¥sa (ása), gr., F.: nhd. Übersättigung, Überdruss, Unbehagen, Verstimmung; E.:
s. idg. *sõ-, *sý-, Adj., V., satt, sättigen, Pokorny 876; L.: Frisk 1, 161
¥shmoj (ásÐmos), gr., Adj.: nhd. ohne Zeichen seiend, ungeprägt, nicht bezeichend; E.: s.
¢- (a), sÁma (sÐma); W.: lat. asÐmus, Adj., purpurlos; L.: Frisk 2, 695
¥shptoj (ásÐptos), gr., Adj.: nhd. nicht faulend; E.: s. ¢- (a), s»pesqai (s›pesthai); W.:
lat. asÐptus, Adj., nicht faulend
¢shrÒj (asÐrós), ¥saroj (ásaros), gr., Adj.: nhd. betrübt, verächtlich, Ekel erregend; E.:
vgl. idg. *sõ-, *sý-, Adj., V., satt, sättigen, Pokorny 876; L.: Frisk 1, 161
¢sqšneia (asthéneia), gr., F.: nhd. Schwäche, Krankheit; E.: s. ¢sqen»j (asthen›s); L.:
Frisk 2, 698
¢sqen»j (asthen›s), gr., Adj.: nhd. ohne Stärke seiend, kraftlos, schwach, krank; E.: s. ¢(a), sqšnoj (sthénos); L.: Frisk 2, 698
¥sqma (ásthma), gr., N.: nhd. Atemnot, Keuchen, Beklemmung; E.: vgl. idg. *aný-,
*an- (3), *h2enh1-, V., atmen, hauchen, Pokorny 38; W.: lat. asthma, N., Engbrüstigkeit,
Beklemmung; W.: nhd. Asthma, N., Asthma, Atemnot; L.: Frisk 1, 161, Kluge s. u. Asthma
¢sqma…nein (asthmaínein), gr., V.: nhd. schwer atmen, keuchen; Vw.: s. kat- (kata); E.:
s. ¥sqma (ásthma); L.: Frisk 1, 161
¢sqmatikÒj (asthmatikós), gr., Adj.: nhd. mit Atemnot behaftet; E.: s. ¥sqma (ásthma);
W.: lat. asthmaticus, Adj., mit kurzem Atem behaftet, engbrüstig, asthmatisch; L.: Frisk 1,
161
'As…a (Asía), gr., F.=ON: nhd. Asien; E.: ?; W.: lat. Asia, F.=ON, Asien; W.: got. Asia, st.
F. (unr.), Asien
¥sikcoj (asikchos), gr., Adj.: nhd. im Essen nicht wählerisch, Überdruss nicht hervorrufend;
E.: s. ¢- (a), sikcÒj (sikchós); L.: Frisk 2, 704
¥silla (ásilla), gr., F.: nhd. über dem Nacken auf beiden Schultern ruhende Tragholz; E.:
wahrscheinlich Lw.; L.: Frisk 1, 162
¢sin»j (asin›s), gr., Adj.: nhd. unbeschädigt, unschädlich; E.: s. ¢- (a), s…noj (sínos); L.:
Frisk 2, 709
¥sioj (ásios), gr., Adj.: nhd. schlammig; Hw.: s. ¥sij (ásis); E.: idg. *¤si-?, Adj., Sb.,
schmutzig, Schmutz, Schlamm, Pokorny 771
¢s…rakoj (asírakos), gr., M.: nhd. eine Art Heuschrecke; E.: Herkunft ungeklärt, ägypt.
Fremdwort?; L.: Frisk 1, 162
¥sij (ásis), gr., F.: nhd. Schlamm, Unrat; Hw.: s. ¥sioj (ásios); E.: idg. *¤si-?, Adj., Sb.,
schmutzig, Schmutz, Schlamm, Pokorny 771; L.: Frisk 1, 162
¢sk£laboj (askálabos), gr., M.: nhd. eine Eidechsenart; E.: Herkunft ungeklärt, Frisk 1,
162, vielleicht von sk£llein (skállein); L.: Frisk 1, 162
127
¢skalabèthj (askalabætÐs), gr., M.: nhd. eine Eidechsenart; E.: Herkunft ungeklärt, Frisk
1, 162, vielleicht von sk£llein (skállein); L.: Frisk 1, 162
¢sk£lafoj (askálaphos), gr., M.: nhd. ein Vogel; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1, 162
¢skalènion (askalænion), gr., N.: nhd. Zwiebel aus Askalon; E.: vom ON Askalon, aus
dem Semit., »Stadt der Schande«; L.: Frisk 1, 163
¢skalèpaj (askalæpas), gr., M.: nhd. eine Schnepfenart?; E.: Herkunft ungeklärt?; W.: mlat.
ascalæpas, M., Waldschnepfe?, eine Schnepfenart
¢sk£nthj (askántÐs), gr., M.: nhd. schlechtes Bett, Totenbahre; E.: Herkunft ungeklärt; L.:
Frisk 1, 163
¢skar…zein (askarízein), gr., V.: nhd. springen, zappeln; E.: vgl. idg. *sker- (2), *ker- (9),
*skerý-, *skrÐ-, V., bewegen, schwingen, springen, Pokorny 933
¢skar…j (askarís), gr., Sb.: nhd. kleiner Eingeweidewurm, Larve einer Wassermücke; E.: s.
¢skar…zein (askarízein); W.: s. lat. ascarida, F., Spulwurm, Afterwurm; L.: Frisk 1, 163
¥skaroj (áskaros), gr., M.: nhd. eine Art Fußbekleidung; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1,
163
¢ske‹n (askein), gr., V.: nhd. künstlich herstellen, schmücken, ausstatten, verehren, üben,
ausüben; Vw.: s. ™n- (en), kat- (kat), sun- (syn), fwn- (phæn); E.: nach Frisk 1, 163 keine
Etymologie; L.: Frisk 1, 163
¢skel»j (askel›s), gr., Adj.: nhd. ausgetrocknet, abgemagert, abgezehrt, erschöpft; E.: s.
skšllein (skéllein); L.: Frisk 1, 163
¢skšra (askéra), gr., F.: nhd. Winterschuh mit Pelzfutter; E.: Fremdwort unbekannter
Herkunft; L.: Frisk 1, 163
¥skh (áskÐ), gr., F.: nhd. Übung; E.: s. ¢ske‹n (askein); L.: Frisk 1, 164
¢skhq»j (askÐth›s), gr., Adj.: nhd. unversehrt, wohlbehalten; E.: s. ¢- (a); s. idg. *skÐt-,
*skýt-, V., schädigen, schaden, Pokorny 950; L.: Frisk 1, 164
¥skhma (áskÐma), gr., N.: nhd. Übung; E.: s. ¢ske‹n (askein); L.: Frisk 1, 164
¥skhnoj (áskÐnos), gr., Adj.: nhd. ohne Zelt seiend, obdachlos; E.: s. ¢- (a), skhn»
(skÐn›); W.: lat. ascÐnus, Adj., obdachlos
¥skhsij (áskÐsis), gr., F.: nhd. Übung; E.: s. ¢ske‹n (askein); W.: nhd. Askese, F., Askese,
Enthaltsamkeit; L.: Frisk 1, 163, Kluge s. u. Asket
¢skhtšoj (askÐtéos), gr., Adj.: nhd. zu üben seiend; E.: s. ¢ske‹n (askein)
¢skht»j (askÐt›s), gr., M.: nhd. Ausübender, Fachmann; E.: s. ¢ske‹n (askein); W.: nhd.
Asket, M., Asket, enthaltsam lebender Mensch; L.: Frisk 1, 164, Kluge s. u. Asket
¢skhtikÒj (askÐtikós), gr., Adj.: nhd. arbeitsam; E.: s. ¢ske‹n (askein)
¢skhtÒj (askÐtós), gr., Adj.: nhd. kunstvoll gearbeitet, künstlich angefertigt, geschmückt;
E.: s. ¢ske‹n (askein)
¢sk»tria (ask›tria), gr., F.: nhd. Nonne; E.: s. ¢ske‹n (askein); L.: Frisk 1, 164
¥skioj (áskios), gr., Adj.: nhd. schattenlos; E.: s. ¢- (a), ski£ (skiá); W.: lat. ascius, Adj.,
schattenlos
¢sk…thj (askítÐs), gr., M.: nhd. Wassersucht, Patient der Wassersucht; E.: s. ¢skÒj
(askós); W.: lat. ascÆtÐs, M., Bauchwassersucht; L.: Frisk 1, 165
'Asklhpeion (AsklÐpeion), gr., N.: nhd. Tempel des Äskulap; E.: s. 'AsklhpiÒj
(AsklÐpiós)
¢sklhpi£j (asklÐpiás), gr., F.: nhd. eine Pflanze; E.: s. 'AsklhpiÒj (AsklÐpiós); W.: lat.
asclÐpias, F., gemeine Schwalbenwurz
'AsklhpiÒj (AsklÐpiós), gr., M.=PN: nhd. Äskulap, Asklepios; E.: Herkunft unbekannt; L.:
Frisk 1, 164
128
¢skÒj (askós), gr., M.: nhd. abgezogene Haut, Fell; E.: Herkunft unklar; W.: s. lat. ascõrius,
M., Spezialtruppe der späteren römischen Heeresordnung; L.: Frisk 1, 165
¥skuron (áskyron), gr., N.: nhd. Art Johanniskraut; E.: Herkunft ungeklärt; W.: gr.-lat.
ascyron, N., Johanniskraut; L.: Frisk 1, 165
¢skèlia (askælia), gr., N. Pl.: nhd. Schlauchfest zu Ehren des Dionysos; E.: Herkunft
unklar?; L.: Frisk 1, 165
¢skwli£zein (askæliázien), gr., V.: nhd. beim Schlauchfest auf gesalbte Schäuche
springen, auf einem Bein tanzen; E.: s. ¢skèlia (askælia); L.: Frisk 1, 165
¢skwma (askæma), gr., N.: nhd. lederne Polsterung; E.: s. ¢skÒj (askós); L.: Frisk 1, 165
¥sma (ásma), gr., Sb.: nhd. Kettfaden; Hw.: s. ¥ttesqai (áttesthai); E.: s. idg. *ent-?, *ant-,
V., anzetteln?, weben?, Pokorny 322
¶sma (aisma), gr., N.: nhd. Gesang, lyrisches Lied; E.: s. ¢e…dein (aeídein); W.: lat. õsma,
N., Gesang, Lied
¢smen…zein (asmenízein), gr., V.: nhd. gern hinnehmen, gern übernehmen; E.: s.
¥smenoj (ásmenos) (2); L.: Frisk 1, 166
¥smenoj (ásmenos) (1), gr., Adj.: nhd. gerettet, geborgen; E.: vgl. idg. *nes-, V., sich
vereinigen, geborgen sein (V.), Pokorny 766
¥smenoj (ásmenos) (2), gr., Adj.: nhd. erfreut, freudig, froh, gern; E.: vgl. idg. *søõd-,
Adj., V., süß, sich freuen, gefallen (V.), Pokorny 1039; L.: Frisk 1, 166
¢smenismÒj (asmenismós), gr., M.: nhd. Zufriedenheit; E.: s. ¢smen…zein
(asmenízein), ¥smenoj (ásmenos) (2); L.: Frisk 1, 166
¢sp£zesqai (aspázesthai), gr., V.: nhd. freundlich empfangen (V.), begrüßen; Vw.: s. kat(kat); E.: vgl. idg. *sekÝ- (2), V., wittern, spüren, bemerken, sehen, zeigen, sagen, Pokorny
897; L.: Frisk 1, 166
¢spa…rein (aspaírein), gr., V.: nhd. zucken, zappeln; E.: idg. *sper- (5), *sperý-, V.,
zucken, stoßen, zappeln, schnellen, Pokorny 992; s. idg. *per- (1), *perý-, *prÐ-, V., sprühen,
spritzen, prusten, schnauben, Pokorny 809; L.: Frisk 1, 166
¢sp£laqoj (aspálathos), gr., M.: nhd. dorniger Strauch; E.: vgl. idg. *spel- (2), *pel- (9), V.,
spalten, splittern, reißen, Pokorny 985; L.: Frisk 1, 167
¢sp£lax (aspálax), gr., M., F.: nhd. Maulwurf; E.: vgl. idg. *spel- (2), *pel- (9), V., spalten,
splittern, reißen, Pokorny 985; W.: lat. sphalax, Sb., Maulwurf; L.: Frisk 1, 167
¢spalieÚein (aspalieúein), gr., V.: nhd. fischen, angeln; E.: s. ¢spalieÚj (aspalieús); L.:
Frisk 1, 167
¢spalieÚj (aspalieús), gr., M.: nhd. Fischer; E.: Herkunft unklar?; L.: Frisk 1, 167
¢spalieut»j (aspalieut›s), gr., M.: nhd. Fischer; E.: s. ¢spalieÚein (aspalieúein),
¢spalieÚj (aspalieús); L.: Frisk 1, 167
¥spalon (áspalon), gr., N.: nhd. Haut, Leder; Q.: Hes.; E.: vgl. idg. *spel- (2), *pel- (9), V.,
spalten, splittern, reißen, Pokorny 985
¢sp£ragoj (aspáragos), gr., M.: nhd. Spargel; E.: vielleicht von avest. sparega-, Sb.,
Spross; vgl. ai. sphðrjati, V., donnern, grollen; vgl. idg. *spereg-, *pereg-, *sperýg-, *perýg-,
*sprÐg-, *prÐg-, V., zucken, schnellen, streuen, sprengen, spritzen, Pokorny 996; idg.
*sper- (5), *sperý-, V., zucken, stoßen, zappeln, schnellen, Pokorny 992; idg. *per- (1),
*perý-, *prÐ-, V., sprühen, spritzen, prusten, schnauben, Pokorny 809; W.: lat. asparagus,
sparagus, M., fetter Keim, Spargel, Gartenspargel; it. asparago, M., Spargel; nhd. Spargel, M.,
Spargel; L.: Kluge s. u. Spargel
¢sp£sioj (aspásios), gr., Adj.: nhd. erwünscht, willkommen, erfreut; Hw.: s. ¢sp£zesqai
(aspázesthai); E.: vgl. idg. *sekÝ- (2), V., wittern, spüren, bemerken, sehen, zeigen, sagen,
Pokorny 897; L.: Frisk 1, 166
129
¢spastÒj (aspastós), gr., Adj.: nhd. willkommen, erwünscht; E.: s. ¢sp£zesqai
(aspázesthai); L.: Frisk 1, 166
¢spastÚj (aspast‹s), gr., F.: nhd. Gruß, Liebkosung; E.: s. ¢sp£zesqai (aspázesthai); L.:
Frisk 1, 166
¢spastîj (aspastæs), gr., Adv.: nhd. mit Freuden, gern; E.: s. ¢sp£zesqai (aspázesthai)
¢spercšj (asperchés), gr., Adv.: nhd. eifrig, heftig, rastlos, unablässig, leidenschaftlich; E.:
idg. *sper•h-, *spre•h-, *spren•h-, V., bewegen, eilen, springen, Pokorny 998; s. idg.
*sper- (5), *sperý-, V., zucken, stoßen, zappeln, schnellen, Pokorny 992; vgl. idg. *per- (1),
*perý-, *prÐ-, V., sprühen, spritzen, prusten, schnauben, Pokorny 809; L.: Frisk 1, 168
¥spetoj (áspetos), gr., Adj.: nhd. unsäglich, unendlich, unermesslich; E.: vgl. idg.
*sekÝ- (2), V., wittern, spüren, bemerken, sehen, zeigen, sagen, Pokorny 897; L.: Frisk 1, 168
¢spid»j (aspid›s), gr., Adj.: nhd. geräumig; E.: vgl. idg. *spÐi- (3), *spÐ-, *spÆ-, V., sich
dehnen, gedeihen, gelingen, Pokorny 983; L.: Frisk 1, 168
¢spid…kh (aspidískÐ), gr., F.: nhd. eine Pflanze; Hw.: s. ¢spid…koj (aspidískos); E.: s.
¢sp…j (aspís) (2); W.: lat. aspidisca, F., eine Pflanze; L.: Frisk 1, 168
¢spid…koj (aspidískos), gr., M.: nhd. eine Pflanze; Hw.: s. ¢spid…kh (aspidískÐ); E.: s.
¢sp…j (aspís) (2); W.: lat. aspidiscus, M., eine Pflanze; L.: Frisk 1, 168
¢spid…on (aspidíon), gr., N.: nhd. kleiner Schild; E.: s. ¢sp…j (aspís) (2); L.: Frisk 1, 168
¢spidopoi…a (aspidopoiía), gr., F.: nhd. Schildmalerei; E.: s. ¢sp…j (aspís), poie‹n
(poiein); W.: mlat. aspidopia, F., Schildmalerei
¥spiloj (áspilos), gr., Adj.: nhd. fleckenlos, makellos; E.: s. ¢- (a), sp…loj (spílos) (2); L.:
Frisk 2, 768
¢sp…j (aspís) (1), gr., F.: nhd. Schlange, ägyptische Kobra; E.: Herkunft unklar, vielleicht
von ¢sp…j (aspís) (2); W.: lat. aspis, F., Natter, Otter (F.) (Schlange); lat.-anfrk. aspis* 1,
Sb., Schlange, Natter; W.: lat. aspis, F., Natter, Otter (F.) (Schlange); ahd. aspid* 1, st. M. (a?,
i?), Schlange, Natter; mhd. aspe, sw. F., Natter; L.: Frisk 1, 169
¢sp…j (aspís) (2), gr., F.: nhd. Schild; Vw.: s. ¢rgÚr- (arg‹r); E.: s. idg. *spÐi- (3), *spÐ-,
*spÆ-, V., sich dehnen, gedeihen, gelingen, Pokorny 983; L.: Frisk 1, 168
¢spist»r (aspist›r), gr., M.: nhd. schildtragender Krieger, Beschildeter; E.: s. ¢sp…j
(aspís) (2); L.: Frisk 1, 168
¢spist»j (aspist›s), gr., M.: nhd. schildtragender Krieger, Beschildeter; E.: s. ¢sp…j
(aspís) (2); L.: Frisk 1, 168
¢sp…stwr (aspístær), gr., M.: nhd. schildtragender Krieger, Beschildeter; E.: s. ¢sp…j
(aspís) (2); L.: Frisk 1, 168
¥splhnon (ásplÐnon), gr., N.: nhd. Milzkraut; E.: s. spl»n (spl›n); L.: Frisk 1, 69
¥splhnoj (ásplÐnos), gr., M.: nhd. Milzkraut; E.: s. spl»n (spl›n); L.: Frisk 1, 69
¥sprij (áspris), gr., F.: nhd. Eichenart; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 69
¥sson (ásson), gr., Adj. (Komp.): Vw.: s. ªsson (asson)
ªsson (asson), ¥sson (ásson), gr., Adj. (Komp.): nhd. nähere; E.: s. ¥gc‹ (ánchi)
'Assur…a (Assyría), gr., F.=PN: nhd. Assyrien; E.: ?; W.: lat. Assyria, F.=ON, Assyrien
AssÚrioj (Ass‹rios) (1), gr., M.: nhd. Assyrer (M. Sg.); E.: s. 'Assur…a (Assyría); W.: lat.
Assyrius (1), M., Assyrer (M. Sg.); ae. Ass‘ria*, st. M. (a), Assyrer (M. Sg.); W.: lat. Assyrius
(1), M., Assyrer (M. Sg.); ae. Ass‘rias, st. M. Pl. (a), Assyrer (M. Pl.)
AssÚrioj (Ass‹rios) (2), gr., Adj.: nhd. assyrisch; E.: s. 'Assur…a (Assyría); W.: lat.
Assyrius (2), Adj., assyrisch
¢stakÒj (astakós), gr., M.: nhd. Hummer; E.: in hellenistischer Zeit aus ÑstakÒj (ostakós)
assimiliert; W.: lat. astacus, M., eine Art Meerkrebs; L.: Frisk 1, 169
¢staf…j (astaphís), gr., F.: nhd. Rosine; E.: Herkunft ungeklärt; W.: lat. astaphis, F.,
Rosine; L.: Frisk 1, 169
130
¥stacuj (ástachys), gr., M.: nhd. Ähre; E.: s. idg. *stegh-, *stengh-, V., Sb., Adj., stechen,
Stange, Halm, spitz, steif, Pokorny 1014; L.: Frisk 1, 170
¢ste•zesqai (asteízesthai), gr., V.: nhd. sich wie ein Städter gebildet benehmen; E.: s.
¥stu (ásty); L.: Frisk 1, 173
¢ste‹oj (asteios), gr., Adj.: nhd. städtisch, fein, hübsch; E.: s. ¥stu (ásty); L.: Frisk 1, 173
¢steiÒthj (asteiótÐs), gr., F.: nhd. Städtischsein, Feinheit; E.: s. ¢ste‹oj (asteios), ¥stu
(ásty); L.: Frisk 1, 173
¢steiosÚnh (asteios‹nÐ), gr., F.: nhd. Städtischsein, Feinheit; E.: s. ¢ste‹oj (asteios),
¥stu (ásty); L.: Frisk 1, 173
¢steismÒj (asteismós), gr., M.: nhd. Witz; E.: s. ¢ste•zesqai (asteízesthai); L.: Frisk 1,
173
¢ste…wj (asteíæs), gr., Adv.: nhd. städtisch, fein, gebildet; E.: s. ¢ste‹oj (asteios), ¥stu
(ásty); L.: Frisk 1, 173
¢sremfšwj (astemphéæs), gr., Adv.: nhd. unerschütterlich, fest; E.: s. ¢stemf»j
(astemph›s); L.: Frisk 1, 170
¢stemf»j (astemph›s), gr., Adj.: nhd. unerschütterlich, fest; E.: s. ¢- (a); s. idg. *stÁbh-,
*stÁb-, *stembh-, *stemb-, V., stützen, stampfen, schimpfen, staunen, Pokorny 1011; vgl. idg.
*stõ-, *stý-, *steh2-, *stah2-, V., stehen, stellen, Pokorny 1004; L.: Frisk 1, 170
¢steria‹oj (asteriaios), gr., Adj.: nhd. sternähnlich; E.: s. ¢st»r (ást›r); L.: Frisk 1, 171
¢ster…aj (asterías), gr., M.: nhd. ein Vogel; E.: s. ¢st»r (ást›r); L.: Frisk 1, 171
¢ster…dion (asterídion), gr., N.: nhd. sternartiges Ornament; E.: s. ¢st»r (ást›r); L.: Frisk
1, 171
¢ster…zein (asterízein), gr., V.: nhd. in Konstellationen ordnen; E.: s. ¢st»r (ást›r); L.:
Frisk 1, 171
¢sterikÒj (asterikós), gr., Adj.: nhd. zu den Sternen gehörig; E.: s. ¢st»r (ást›r); L.: Frisk
1, 171
¢stšrion (astérion), gr., N.: nhd. ein Pflanzenname; E.: s. ¢st»r (ást›r)?; W.: ae. asterion,
Sb., Mauerkraut; L.: Frisk 1, 171
¢stšrioj (astérios), gr., Adj.: nhd. gestirnt, sternartig; E.: s. ¢st»r (ást›r); L.: Frisk 1, 171
¢ster…skoj (asterískos), gr., M.: nhd. Sternchen; E.: s. ¢st»r (ást›r); W.: lat. asteriscus,
M., Sternchen; L.: Frisk 1, 171
¢sterÒeij (asteróeis), gr., Adj.: nhd. gestirnt, mit sternartigen Verzierungen versehen
(Adj.); E.: s. ¢st»r (ást›r); L.: Frisk 1, 171
¢steropa‹oj (asteropaios), gr., M.: nhd. Blitzeschleuderer (Beiname des Zeus); E.: s.
¢st»r (ást›r), ¢sterop» (asterop›)
¢sterop» (asterop›), gr., F.: nhd. Blitz, Donnerkeil, Wetterleuchten; Hw.: s. sterop»
(sterop›); E.: s. ¢st»r (ást›r); L.: Frisk 1, 170
¢steropht»j (asteropÐt›s), gr., M.: nhd. Blitzeschleuderer (Beiname des Zeus); E.: s.
¢st»r (ást›r), ¢sterop» (asterop›); L.: Frisk 1, 170
¢steroskop…a (asteroskopía), gr., F.: nhd. Beobachtung der Sterne; E.: s. ¢st»r (ást›r),
skope‹n (skopein); W.: lat. asteroscopia, F., Beobachtung der Sterne
¢steroàn (asterðn), gr., V.: nhd. in Sternen verwandeln, in Sternen versehen (V.); E.: s.
¢st»r (ást›r); L.: Frisk 1, 171
¢sterèdhj (asterædÐs), gr., Adj.: nhd. sternähnlich; E.: s. ¢st»r (ást›r), e•doj (eidos); L.:
Frisk 1, 171
¢sterwtÒj (asterætós), gr., Adj.: nhd. gestirnt, mit sternartigen Verzierungen versehen
(Adj.); E.: s. ¢st»r (ást›r); L.: Frisk 1, 171
131
¥sthnoj (ástÐnos), gr., Adj.: nhd. unglücklich; Hw.: s. dÚsthnoj (d‹stÐnos); E.: vgl. idg.
*stõ-, *stý-, *steh2-, *stah2-, V., stehen, stellen, Pokorny 1004; L.: Frisk 1, 170
¢st»r (ást›r), gr., F.: nhd. Stern (M.) (1), Gestirn, Meteor; Hw.: s. ¥stron (ástron); E.: s.
idg. *stÁr- (2), *h2st›r-, Sb., Stern (M.) (1), Pokorny 1027; W.: nhd. astro-, Affix, astro...,
Stern...; W.: lat. astÐr, M., Stern (M.) (1), Sternblume; W.: s. nhd. Aster, F., Aster; L.: Frisk
1, 170, Kluge s. u. astro-, Aster
¢stikÒj (astikós), gr., Adj.: nhd. städtisch, anmutig; E.: s. ¥stu (ásty); W.: lat. asticus, Adj.,
zur Stadt gehörig, städtisch; L.: Frisk 1, 173
¢st…thj (astítÐs), gr., F.: nhd. Mitbürger; E.: s. ¥stu (ásty); L.: Frisk 1, 173
¢stÒj (astós), gr., M.: nhd. Städter, Bürger; E.: s. ¥stu (ásty)
¥stocoj (astochos), gr., Adj.: nhd. das Ziel verfehlend; E.: s. ¢- (a), stÒcoj (stóchos)
¢str£bh (astrábÐ), gr., F.: nhd. hölzerner Sattel; E.: Herkunft ungeklärt, wahrscheinlich ein
technisches Lehnwort; W.: lat. astraba, F., Damensattel; L.: Frisk 1, 172
¢strab…zein (astrabízein), gr., V.: nhd. auf dem Holzsattel reiten; E.: s. ¢str£bh
(astrábÐ); L.: Frisk 1, 172
¢stragal…zein (astragalízein), gr., V.: nhd. würfeln; E.: s. ¢str£galoj (astrágalos); L.:
Frisk 1, 172
¢stragal‹noj (astragalinos), gr., M.: nhd. Goldfink; E.: s. ¢str£galoj (astrágalos); L.:
Frisk 1, 172
¢strag£lisij (astragálisis), gr., F.: nhd. Würfeln, Würfelspiel; E.: s. ¢stragal…zein
(astragalízein), ¢str£galoj (astrágalos); L.: Frisk 1, 172
¢stragalist»j (astragalist›s), gr., F.: nhd. Würfelspieler; E.: s. ¢stragal…zein
(astragalízein), ¢str£galoj (astrágalos); L.: Frisk 1, 172
¢str£galoj (astrágalos), gr., M.: nhd. rundlicher Knochen, Halswirbel, Knöchel; E.: vgl.
idg. *ost-, *ast-, *osti, *osthi, *ost¥g, *ost¥, *osth¥g, *osth¥, Sb., Knochen, Pokorny 783; W.:
lat. astragalus, M., halbrunder Ring, Stäblein, Stab mit Samenkörnern; L.: Frisk 1, 172
¢stragalèdhj (astragalædÐs), gr., Adj.: nhd. knöchelähnlich, wirbelähnlich; E.: s.
¢str£galoj (astrágalos), e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 172
¢stragalwt» (astragalæt›), gr., F.: nhd. eine Pflanze; E.: s. ¢str£galoj (astrágalos); L.:
Frisk 1, 172
¢stragalwtÒj (astragalætós), gr., Adj.: nhd. aus Knöcheln gemacht; E.: s. ¢str£galoj
(astrágalos); L.: Frisk 1, 172
¢stra‹oj (astraios), gr., Adj.: nhd. gestirnt; E.: s. ¢st»r (ást›r); L.: Frisk 1, 171
¢strapa‹oj (astrapaios), gr., Adj.: nhd. blitzend; E.: s. ¢strap» (astrap›); W.: s. lat.
astrapaea, F., schwarzer Edelstein mit kreuzweisen Lichtstreifen in der Mitte; L.: Frisk 1, 173
¢strap» (astrap›), gr., F.: nhd. Blitz, Donnerkeil, Glanz, Wetterleuchten; E.: s. ¢st»r
(ást›r); L.: Frisk 1, 173
¢str£ptein (astráptein), gr., V.: nhd. blitzen, funkeln; Vw.: s. kata- (kata), peri- (peri);
Hw.: s. str£ptein (stráptein); E.: s. idg. *stÁr- (2), *h2st›r-, Sb., Stern (M.) (1), Pokorny
1027; L.: Frisk 1, 173
¢strikÒj (astrikós), gr., Adj.: nhd. zu den Sternen gehörig; E.: s. ¢st»r (ást›r); W.: lat.
astricus, Adj., zu den Sternen gehörig; L.: Frisk 1, 171
¥strion (ástrion), gr., N.: nhd. sternartiges Ornament; E.: s. ¢st»r (ást›r); L.: Frisk 1, 171
¢strol£bon (astrolábon), gr., N.: nhd. Astrolabium; E.: s. ¥stron (ástron), lamb£nein
(lambánein); W.: mlat. astrolabium, N., Astrolabium; mhd. astrolabium N., Astrolabium; nhd.
Astrolabium, N., Astrolabium, DW2 3, 359
¢strolog…a (astrología), gr., F.: nhd. Sternkunde; E.: s. ¥stron (ástron), lÒgoj (lógos);
W.: lat. astrologia, F., Sternkunde, Astronomie, Astrologie; mhd. astrologÆ, st. F.,
Astrologie; nhd. Astrologie, F., Astrologie, Sterndeuterei; L.: Kluge s. u. Astrologie
132
¢strolÒgoj (astrológos) (1), gr., M.: nhd. Sternkundiger, Sterndeuter; E.: s. ¥stron
(ástron), lÒgoj (lógos); W.: lat. astrologus, M., Sternkundiger, Sterndeuter; nhd. Astrologe,
M., Astrologe, Sterndeuter
¢strolÒgoj (astrológos) (2), gr., Adj.: nhd. astrologisch; E.: s. ¥stron (ástron), lÒgoj
(lógos); W.: lat. astrologus, Adj., astrologisch
¥stron (ástron), gr., N.: nhd. Sternbild, Gestirn, Stern (M.) (1); Hw.: s. ¢st»r (ást›r); E.: s.
idg. *stÁr- (2), *h2st›r-, Sb., Stern (M.) (1), Pokorny 1027; W.: lat. astrum, N.,
Himmelskörper, Sternbild, Gestirn, Stern (M.) (1); frz. astre, M., Gestirn; s. frz. désastre, M.,
Unheil, schweres Unglück; nhd. Desaster, N., Desaster, N., schreckliches Unglück; L.: Frisk
1, 170, Walde/Hofmann 1, 849, Kluge s. u. Desaster
¢stronom…a (astronomía), gr., F.: nhd. Sternkunde; E.: s. ¥stron (ástron), nÒmoj
(nómos); W.: lat. astronomia, F., Sternkunde, Astronomie, Astrologie; mhd. astronomÆe, st.
F., Astronomie; nhd. Astronomie, F., Astronomie, Sternkunde; L.: Kluge s. u. Astronomie
¢stronomikÒj (astronomikós), gr., Adj.: nhd. der Astronomie kundig, astronomisch; E.: s.
¥stron (ástron), nÒmoj (nómos)
¢stronÒmoj (astronómos), gr., M.: nhd. Sternkundiger, Sterndeuter; E.: s. ¥stron
(ástron), nÒmoj (nómos); W.: lat. astronomus, M., Astronom, Astrologe; lat.-mhd.
astronomus, M., Astronom, Astrologe; nhd. Astronom, M., Astronom, DW2 3, 361;
¢stÒj (astós), gr., M.: nhd. Städter, Bürger; E.: s. ¥stu (ásty)
¥stu (ásty), gr., N.: nhd. Stadt, Hauptstadt; E.: s. idg. *øes- (1), V., weilen, verweilen,
wohnen, Pokorny 1170; vgl. idg. *au- (2), *aøes-, *aus-, V., übernachten, schlafen, Pokorny
72; L.: Frisk 1, 173
¢stunome‹n (astynomein), gr., V.: nhd. Beamter der Straßenpolizei und Baupolizei sein
(V.); E.: s. ¢stunÒmoj (astynómos) (2), ¥stu (ásty), nšmein (némein)
¢stunom…a (astynomía), gr., F.: nhd. Herrschaft der Weisen?; E.: s. ¥stu (ásty),
nšmein (némein); W.: mlat. astynomia, F., Herrschaft der Weisen, weiser Zustand
¢stunÒmion (astynómion), gr., N.: nhd. Versammlungsort der Beamten der Straßenpolizei
und Baupolizei; E.: s. ¢stunÒmoj (astynómos) (2), ¥stu (ásty), nšmein (némein)
¢stunÒmoj (astynómos) (1), gr., Adj.: nhd. stadtordnend, stadtschirmend; E.: s. ¥stu
(ásty), nšmein (némein)
¢stunÒmoj (astynómos) (2), gr., M.: nhd. Beamter der Straßenpolizei und Baupolizei; E.:
s. ¥stu (ásty), nšmein (némein)
¢sÚgcetoj (as‹nchetos), gr., Adj.: nhd. unvermischt; E.: s. ¢- (a), sugce‹n (synchein); W.:
mlat. asynchytus, Adj., unvermischt
¢sullÒgistoj (asyllógistos), gr., Adj.: nhd. unlogisch; E.: s. ¢- (a), sullšgein (syllégein);
W.: lat. asyllogistus, Adj., unlogisch
¥sulon (ásylon), gr., N.: nhd. Freistätte, Asyl; E.: s. ¥suloj (ásylos); W.: lat. as‘lum, N.,
Freistätte, Asyl; nhd. Asyl, N., Asyl, Zufluchtsstätte; weitere Herkunft unklar, s. Frisk 1, 819;
L.: Kluge s. u. Asyl
¥suloj (ásylos), gr., Adj.: nhd. unberaubt, unverletzt, unverletzlich, sicher; E.: s. ¢- (a),
sÚlon (s‘lon)
¢sÚmboloj (as‹mbolos), gr., Adj.: nhd. nicht beisteuernd, unnütz; E.: s. ¢- (a),
sumb£llein (symbállein); W.: lat. asymbolus, asumbolus, Adj., zechfrei
¢sÚmmetroj (as‹mmetros), gr., Adj.: nhd. im Missverhältnis seiend, unangemessen; E.: s.
¢- (a), sÚn (s‹n), mštron (métron); W.: Lat. asymmeter, Adj., unsymmetrisch
¢sun£rthtoj (asynártÐtos), gr., Adj.: nhd. nicht zusammenhängend; E.: s. ¢- (a),
sunart©n (synartan); W.: lat. asynartÐtus, Adj., nicht zusammenhängend
133
¢sÚndetoj (as‹ndetos), gr., Adj.: nhd. unverbunden; E.: s. ¢- (a), sunde‹n (syndein); W.:
lat. asyndetus, Adj., unverbunden, nicht in Zusammenhang stehend, asyndetisch
¢sunes…a (asynesía), gr., F.: nhd. Unverstand; E.: s. ¢sÚnetoj (as‹netos); W.: mlat.
asynesia, F., Unverständigkeit
¢sÚnetoj (as‹netos), gr., Adj.: nhd. unverständig, ungeschickt; E.: s. ¢- (a), sunišnai
(synhiénai); W.: mlat. asynetus, Adj., unverständig
¢sÚnqetoj (as‹nthetos), gr., Adj.: nhd. nicht zusammengesetzt, einfach; E.: s. ¢- (a),
suntiqšnai (syntithénai); W.: lat. asynthetus, Adj., nicht zusammengesetzt, unverbunden
¢sur»j (asyr›s), gr., Adj.: nhd. unrein, schmutzig, hässlich; E.: Herkunft unklar?; L.: Frisk 1,
174
¢sÚstatoj (as‹statos), gr., Adj.: nhd. ohne festen Zusammenhang seiend, ungeordnet,
ungereimt; E.: s. ¢- (a), sunist£nai (synistánai); W.: lat. asystatos, Adj., unbeständig
¢sÚfhloj (as‹phelos), gr., Adj.: nhd. rücksichtslos beschimpfend?; E.: Heerkunft ungeklärt;
L.: Frisk 1, 174
¢sf£lax (asphálax), gr., M.: nhd. Maulwurf; E.: vgl. idg. *spel- (2), *pel- (9), V., spalten,
splittern, reißen, Pokorny 985
¢sf£leia (aspháleia), gr., F.: nhd. Sicherheit; E.: s. ¢sfal»j (asphal›s)
¢sfal»j (asphal›s), gr., Adj.: nhd. fest, sicher, vorsichtig, unerschütterlich; E.: s. ¢- (a); vgl.
idg. *spel- (2), *pel- (9), V., spalten, splittern, reißen, Pokorny 985
¢sfal…zein (asphalízein), gr., V.: nhd. sichern, schützen, gut verwahren; E.: s. ¢sfal»j
(asphal›s)
¢sfalt…zein (asphaltízein), gr., V.: nhd. wie Asphalt riechen; E.: s. ¥sfaltoj (ásphaltos);
L.: Frisk 1, 174
¢sf£ltion (aspháltion), gr., N.: nhd. Asphaltklee; E.: s. ¥sfaltoj (ásphaltos); W.: lat.
asphaltion, N., Asphaltklee, Klee mit langen Blättern und asphaltartigem Geruch; ae. spaldor,
spelter, Sb., Balsam; L.: Frisk 1, 174
¢sfalt‹tij (asphaltitis), gr., Adj.: nhd. erdharzig; E.: s. ¥sfaltoj (ásphaltos); L.: Frisk 1,
174
¥sfaltoj (ásphaltos), gr., F.: nhd. Asphalt, Erdharz; Vw.: s. piss- (piss); E.: s. sf£llein
(sphállein); W.: lat. asphaltus, M., Asphalt, Judenpech; nhd. Asphalt, M., Asphalt, Erdpech;
L.: Frisk 1, 174, Kluge s. u. Asphalt
¢sfaltoàn (asphaltðn), gr., V.: nhd. mit Asphalt bestreichen; E.: s. ¥sfaltoj (ásphaltos);
L.: Frisk 1, 174
¢sfaltwdeÚesqai (asphaltædeúesthai), gr., V.: nhd. mit Asphalt überziehen; E.: s.
¥sfaltoj (ásphaltos); L.: Frisk 1, 174
¢sfaltèdhj (asphaltædÐs), gr., Adj.: nhd. asphaltartig; E.: s. ¥sfaltoj (ásphaltos), e•doj
(eidos); L.: Frisk 1, 174
¢sparag…a (asparagía), gr., F.: nhd. Wurzelstock des Spargels; E.: s. ¢sf£ragoj
(aspháragos) (1); L.: Frisk 1, 175
¢sf£ragoj (aspháragos) (1), gr., M.: nhd. Spargel; E.: s. ¢sp£ragoj (aspáragos); L.: Frisk
1, 175
¢sf£ragoj (aspháragos) (2), gr., M.: nhd. Schlund, Kehle; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk
1, 174
¢sparagwn…a (asparagænía), gr., F.: nhd. Spargelkranz; E.: s. ¢sf£ragoj (aspháragos)
(1); L.: Frisk 1, 175
¢sfÒdeloj (ásphódelos), gr., M.: nhd. lilienartige Pflanze, Asphodill; E.: Fremdwort
unbekannter Herkunft; W.: lat. asphodelus, M., Asphodill, Asphodillwurz; L.: Frisk 1, 175
¢sfodelÒj (asphodelós), gr., Adj.: nhd. Asphodill tragend; E.: s. ¢sfÒdeloj (ásphódelos)
134
¢sfukte‹n (asphyktein), gr., V.: nhd. ohne Pulsschlag sein (V.); E.: s. ¢- (a), sfÚzein
(sph‹zein)
¢sfux…a (asphyxía), gr., F.: nhd. Pulslosigkeit, Asphyxie; E.: s. ¢- (a), sfÚzein
(sph‹zein); W.: mlat., asphyxia, F., Pulslosigkeit, Asphyxie
¢scal©n (aschalan), gr., V.: nhd. ungehalten sein (V.), ungeduldig sein (V.); E.: ¢- (a),
scol» (schol›); L.: Frisk 1, 175
¢sc£llein (aschállein), gr., V.: nhd. ungehalten sein (V.), ungeduldig sein (V.); E.: s. ¢- (a),
scol» (schol›)
¢scšdwroj (aschédæros), gr. (sizil.), M.: nhd. wilder Eber; E.: s. dÒru (dóry), aus *¢nsce-doroj (an-sche-doros), Adj., dem Speer standhaltend; L.: Frisk 1, 175
¥scetoj (áschetos), gr., Adj.: nhd. unaufhaltsam, unwiderstehlich, unerträglich; E.: s. ¢- (a);
vgl. idg. *se•h-, *se•hi-, *se•hu-, V., Sb., halten, überwältigen, Sieg, Pokorny 888
¢sc…on (aschíon), gr., N.: nhd. Trüffel; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 175
¢scole‹n (ascholein), gr., V.: nhd. der Muße berauben, beschäftigen, abhalten; E.: s.
¥scoloj (áscholos)
¢scol…a (ascholía), gr., F.: nhd. Unmuße, Mangel (M.) an Muße, Beschäftigung; E.: s.
¥scoloj (áscholos)
¥scoloj (áscholos), gr., Adj.: nhd. ohne Muße seiend, beschäftigt, tätig; E.: s. ¢- (a), scol»
(schol›)
¢sèdhj (asædÐs), gr., Adj.: nhd. ekelhaft; E.: s. ¥sh (ásÐ), e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 161
¢sèmatoj (asæmatos), gr., Adj.: nhd. unkörperlich; E.: s. ¢- (a), sîma (sæma); W.: lat.
asæmatus, Adj., unkörperlich
'AswpÒj (Asæpós), gr., FlN: nhd. Asopos (Fluss Boiotien); E.: s. idg. *Àp- (2), *h2ep-, Sb.,
Wasser, Fluss, Pokorny 51
¢swt…a (asætía), gr., F.: nhd. Schwelgerei; E.: s. ¥swtoj (ásætos); W.: lat. asætia, F.,
wüstes Leben, Zügellosigkeit
¥swtoj (ásætos), gr., Adj.: nhd. unrettbar, verderbt, ausschweifend, verderblich; E.: s. ¢(a), sózein (sæizein); W.: s. lat. asætus, M., Wüstling, Verschwender, Schlemmer
¢takte‹n (ataktein), gr., V.: nhd. unordentlich sein (V.); E.: s. ¥taktoj (átaktos)
¥taktoj (átaktos), gr., Adj.: nhd. ungeordnet, zuchtlos; E.: s. ¢- (a), t£ssein (tássein); W.:
gr.-mlat. Adj., ungleichmäßig?
'Atal£nth (AtalántÐ), gr., F.=PN: nhd. Atalante; E.: Herkunft unsicher, Frisk 1, 175,
vielleicht von gr. ¢talÒj (atalós); L.: Frisk 1, 175
¢t£lantoj (atálantos), gr., Adj.: nhd. von gleichem Gewicht seiend, gleichwiegend; E.: s.
t£lanton (tálanton)
¢t£llein (atállein), gr., V.: nhd. sich wie ein Kind benehmen, tändeln, wie ein Kind
behandeln, aufziehen; Hw.: s. ¢talÒj (atalós); E.: Herkunft nicht sicher geklärt, vielleicht
von idg. *Àtos, *atta, Sb., Vater, Mutter (F.) (1), Pokorny 71, s. Frisk 1, 176; L.: Pokorny 71,
Frisk 1, 176
¢talÒj (atalós), gr., Adj.: nhd. jugendlich, kindlich, munter; E.: Herkunft nicht sicher
geklärt, vielleicht von idg. *Àtos, *atta, Sb., Vater, Mutter (F.) (1), Pokorny 71, s. Frisk 1,
176; L.: Pokorny 71, Frisk 1, 176
¢t£lumnoj (atálymnos), gr., F.: nhd. Pflaumenbaum; E.: Herkunft unbekannt; L.: Frisk 1,
176
¢tax…a (ataxía), gr., F.: nhd. Unordnung, Verwirrung; E.: s. ¥taktoj (átaktos); W.: nhd.
Ataxie, F., Ataxie
¢t£r (atár), gr., Adv.: nhd. aber, hingegen, indes, doch; E.: s. idg. *ati-, *ato-, Adv., über
etwas hinaus, zurück, her, Pokorny 70?; L.: Frisk 1, 176
135
¢t£rbaktoj (atárbaktos), gr., Adj.: nhd. unerschrocken; E.: Herkunft ungeklärt?, vielleicht
s. ¢- (a), t£rboj (tárbos); L.: Frisk 1, 176
¢tarb»j (atarb›s), gr., Adj.: nhd. unerschrocken; E.: s. ¢- (a), tarbe‹n (tarbein); L.: Frisk
2, 855
¢t£rbhtoj (atárbÐtos), gr., Adj.: nhd. unerschrocken; E.: s. ¢- (a), tarbe‹n (tarbein); L.:
Frisk 2, 855
¢t£rmuktoj (atármyktos), gr., Adj.: nhd. unerschrocken; E.: s. ¢- (a), tarmÚssein
(tarm‹ssein); L.: Frisk 2, 857
¢tarpÒj (atarpós), ¢trapÒj (atrapós), gr., M.: nhd. Weg, Fußsteig; Hw.: s. trape‹n
(trapein); E.: s. idg. *trep- (1), V., trippeln, trampeln, zittern, treten, Pokorny 1094; vgl. idg.
*ter- (1)?, V., zappeln?, zittern?, Pokorny 1070; L.: Frisk 1, 180
¢t£rthroj (atártÐros), gr., Adj.: nhd. verderblich?, maßlos?, verblendet?; Hw.: s. te…rein
(teírein)?; E.: da die Bedeutung nicht gesichert ist, ist auch die Etymologie unklar, s. Frisk 1,
176; L.: Pokorny 1071, Frisk 1, 176
¢t£sqaloj (atásthalos), gr., Adj.: nhd. unbesonnen, übermütig, frevelhaft, verblendet; E.:
Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 177
¤te (háte), gr., Konj.: nhd. da ja; E.: ?
¢te‹n (atein), gr., V.: nhd. verblendet sein (V.), tollkühn sein (V.), verzweifelt sein (V.); E.:
s. ¥th (átÐ)
¢teir»j (ateir›s), gr., Adj.: nhd. nicht zu zerreißen seiend, unzerreißbar, hart, unverwüstlich;
E.: s. ¢- (a), te…rein (teírein); L.: Frisk 1, 177
¢tšleia (atéleia), gr., F.: nhd. Freiheit von Abgaben und Leistungen; E.: s. ¢tel»j (atel›s);
W.: lat. atelÆa, F., Freisein von Steuern und Abgaben
¢tšleutoj (atéleutos), gr., Adj.: nhd. endlos; E.: s. ¢- (a), teleut» (teleut›); L.: Frisk 2, 869
¢tel»j (atel›s), gr., Adj.: nhd. frei von Abgaben seiend, abgabenfrei; E.: s. ¢- (a), tšloj
(télos) (2)
¢tšmbein (atémbein), gr., V.: nhd. schädigen, verkürzen, berauben; E.: s. idg. *dhebh-,
*dhebheu-, V., beschädigen, verkürzen, betrügen, Pokorny 240; L.: Frisk 1, 177
¢ten»j (aten›s), gr., Adj.: nhd. angespannt, straff; E.: s. te…nein (teínein); L.: Frisk 1, 177
¢ten…zein (atenízein), gr., V.: nhd. anschauen, betrachten, starren; E.: s. te…nein
(teínein); L.: Frisk 1, 177
¢tšnisij (aténisis), gr., F.: nhd. Starren, Anschauen; E.: s. ¢ten…zein (atenízein); L.:
Frisk 1, 177
¢tenismÒj (atenismós), gr., M.: nhd. Starren, Anschauen; E.: s. ¢ten…zein (atenízein);
L.: Frisk 1, 177
¥ter (áter), gr., Präp.: nhd. außer, abeits, ohne; E.: idg. *seni-, *senu-, *seni-, *s¤ter-, Präp.,
Adv., Konj., für sich, abgesondert, Pokorny 907; L.: Frisk 1, 178
¢teramn…a (ateramnía), gr., F.: nhd. Härte, Unerbittlichkeit; E.: s. ¢tšramoj (atéramos):
L.: Frisk 1, 178
¢tšramnoj (atéramnos), gr., Adj.: nhd. undurchdringlich, hart, unerbittlich; E.: s. ¢- (a),
te…rein (teírein); L.: Frisk 1, 178
¢teramnÒthj (ateramnótÐs), gr., F.: nhd. Härte, Unerbittlichkeit; E.: s. ¢tšramnoj
(atéramnos): L.: Frisk 1, 178
¢ter£mwn (aterámæn), gr., Adj.: nhd. undurchdringlich, hart, unerbittlich; E.: s. ¢- (a),
te…rein (teírein)
¤teroj (háteros), gr. (dor.), Adj. (Komp.): Vw.: s. ›teroj (héteros)
¢teuc»j (ateuch›s), gr., Adj.: nhd. ungerüstet, unbewaffnet; E.: s. ¢- (a), teàcoj (teuchos)
136
¢tecn»j (atechn›s), gr., Adj.: nhd. kunstlos, natürlich einfach, ungeschickt; E.: s. ¢- (a),
tšcnh (téchnÐ)
¢tecn…a (atechnía), gr., F.: nhd. Kunstlosigkeit, Ungeschicklichkeit; E.: s. ¥tecnoj
(átechnos); W.: mlat. atechnia, F., Fehlen der Fähigkeit zu fachgemäßer Betätigung,
Nichtkönnen
¥tecnoj (átechnos), gr., Adj.: nhd. kunstlos, natürlich einfach, ungeschickt; E.: s. ¢- (a),
tšcnh (téchnÐ)
¢tšwn (atéæn), gr., Adj.: nhd. tollkühn, verblendet; E.: s. ¥th (átÐ)
¥th (átÐ), gr., F.: nhd. Unglück, Strafe, Schaden (M.), Schuld, Verblendung; E.: s. idg.
*øõ- (1), *øæ-, *øý-, V., schlagen, verwunden, Pokorny 1108; L.: Frisk 1, 178
¥thktoj (átÐktos), gr., Adj.: nhd. nicht geschmolzen, unerweichlich; E.: s. ¢- (a), t»kein
(t›kein)
¢thr…a (atÐría) (1), gr., F.: nhd. Schade, Schaden (M.), Unheil, Nachteil; E.: s. ¢thrÒj
(atÐrós)
¢thr…a (atÐría) (2), gr., F.: nhd. Sorglosigkeit, Nachlässigkeit; E.: s. ¢- (a), thre‹n
(tÐrein)
¢thrÒj (atÐrós), gr., Adj.: nhd. verderblich, unheilvoll, verblendet; E.: s. ¥th (átÐ); L.:
Frisk 1, 178
¢t…ein (atíein), gr., V.: nhd. nicht ehren; E.: s. ¢- (a), t…ein (tíein); L.: Frisk 1, 179
¢t…etoj (atíetos), gr., Adj.: nhd. ungeehrt nicht ehrend; E.: s. ¢- (a), t…ein (tíein)
¢t…zein (atízein), gr., V.: nhd. nicht achten, verachten; E.: s. ¢- (a), t…ein (tíein); L.:
Frisk 1, 178
¢tim£zein (atimázein), gr., V.: nhd. verachten, verächtlich behandeln, ächten; Vw.: s.
sun- (syn); E.: s. ¥timoj (átimos)
¢tim©n (atiman), gr., V.: nhd. verachten, verächtlich behandeln, ächten; E.: s. ¢- (a),
tim©n (timan)
¢timast»r (atimast›r), gr., M.: nhd. Entehrer; E.: s. ¢tim£zein (atimázein)
¢timastÒj (atimastós), gr., Adj.: nhd. ungeehrt, verachtet, missachtet; E.: s. ¢tim£zein
(atimázein)
¢tim…a (atimía), gr., F.: nhd. Unehre, Entehrung, Geringschätzung, Verachtung; E.: s.
¥timoj (átimos)
¥timoj (átimos), gr., Adj.: nhd. ungeehrt, verachtet; E.: s. ¢- (a), tim» (tim›), t…ein
(tíein)
¢timoàn (atimðn), gr., V.: nhd. verachten, verächtlich behandeln, ächten; E.: s. ¥timoj
(átimos)
¢tit£llein (atitállein), gr., V.: nhd. aufziehen, pflegen; E.: s. ¢t£llein (atállein)
'Atlaj (Atlas), gr., M.=PN: nhd. Atlas (ON); Hw.: s. tlÁnai (tlÐnai); E.: vgl. idg. *tel- (1),
*telý-, *tlÐi-, *tlÐ-, *tlõ-, *telh2-, V., heben, wägen, tragen, dulden, Pokorny 1060; W.: s.
mhd. atlanten, Sb., Sternbild der Plejaden; L.: Frisk 1, 179
¢tmen…a (atmenía), gr., F.: nhd. Sklaverei; E.: s. ¢tm»n (atm›n); L.: Frisk 1, 179
¢tmen…j (atmenís), gr., F.: nhd. Dienerin; E.: s. ¢tm»n (atm›n); L.: Frisk 1, 179
¢tm» (atm›), gr., F.: nhd. Dampf, Dunst, Duft; E.: s. ¢tmÒj (atmós)
¢tm»n (atm›n), gr., M.: nhd. Diener, Sklave; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 179
¢tmidoàsqai (atmisdðsthai), gr., V.: nhd. in Dampf verwandelt werden; E.: s. ¢tmÒj
(atmós); L.: Frisk 1, 180
¢tm…zein (atmízein), gr., V.: nhd. dampfen, dunsten; E.: s. ¢tmÒj (atmós); L.: Frisk 1,
180
¢tm…j (atmís), gr., F.: nhd. feuchter Dampf, Dunst; E.: s. ¢tmÒj (atmós); L.: Frisk 1, 179
137
¢tmÒj (atmós), gr., M.: nhd. Hauch, Atem, Dampf, Dunst, Rauch; E.: Herkunft ungeklärt?;
s. idg. *Ðtmén-, Sb., Hauch, Atem, Pokorny 345; L.: Frisk 1, 179
¥tokoj (átokos), gr., Adj.: nhd. unfruchtbar; E.: s. ¢- (a), tÒkoj (tókos); W.: s. lat. atocium,
N., ein Mittel das Unfruchtbarkeit bei Frauen bewirkt
¥tomoj (átomos) (1), gr., Adj.: nhd. unteilbar; E.: s. ¢- (a), tšmnein (témnein); W.: lat.
atomus (1), Adj., unzerteilbar, unteilbar
¥tomoj (átomos) (2), gr., F.: nhd. unteilbares Ding; E.: s. ¥tomoj (átomos) (1); W.: lat.
atomus (2), F., Atom, kleinstes Teilchen, unteilbares Ding; nhd. Atom, N., kleinstes Teilchen,
Atom; L.: Kluge s. u. Atom
¢ton…a (atonía), gr., F.: nhd. Abspannung, Mattigkeit; E.: s. ¥tonoj (átonos); W.: lat.
atonia, F., Mattigkeit
¥tonoj (átonos), gr., Adj.: nhd. nicht angespannt, schlaff, matt; E.: s. ¢- (a), tÒnoj (tónos)
¥topoj (átopos), gr., Adj.: nhd. ungewöhnlich, auffallend; E.: s. ¢- (a), tÒpoj (tópos)
¢tr£ktion (atráktion), gr., N.: nhd. kleiner Pfeil; E.: s. ¥traktoj (átraktos); L.: Frisk 1,
180
¥traktoj (átraktos), gr., M.: nhd. Spindel, Pfeil; E.: s. ™n (en); s. idg. *terk-, *trek-, *tork-,
*trok-, V., drehen, Pokorny 1077; vgl. idg. *ter- (3), *terý-, *terh1-, V., reiben, bohren,
drehen, Pokorny 1071; L.: Frisk 1, 180
¢traktul…j (atraktylís), gr., F.: nhd. Spindeldistel; E.: s. ¥traktoj (átraktos); W.: lat.
atractylis, F., wolliges Bürstenkraut, Spindeldistel; L.: Frisk 1, 180
¢trap…zein (atrapízein), gr., V.: nhd. durchwandern; E.: s. ¢tarpÒj (atarpós); L.: Frisk 1,
180
¢trapÒj (atrapós), gr., M.: Vw.: s. ¢tarpÒj (atarpós)
¢tr£faxuj (atráphaxys), gr., F.: nhd. Spinat, Gänsefuß; E.: Herkunft unbekannt; W.: s. lat.
atriplex, N., Melde; L.: Frisk 1, 181
¢trškeia (atrékeia), gr., F.: nhd. genauer Sachverhalt, Wahrheit; E.: s. ¢trek»j (atrek›s);
L.: Frisk 1, 181
¢treke‹n (atrekein), gr., V.: nhd. genau sein (V.); E.: s. ¢trek»j (atrek›s); L.: Frisk 1, 181
¢trek»j (atrek›s), gr., Adj.: nhd. »unumwunden«, unverhohlen, geradeheraus, untrüglich;
E.: s. ¢- (a); s. idg. *terk-, *trek-, *tork-, *trok-, V., drehen, Pokorny 1077; vgl. idg. *ter- (3),
*terý-, *terh1-, V., reiben, bohren, drehen, Pokorny 1071; L.: Frisk 1, 181
¢trekÒthj (atrekótÐs), gr., F.: nhd. genauer Sachverhalt, Wahrheit; E.: s. ¢trek»j
(atrek›s); L.: Frisk 1, 181
¢tršma (atréma), ¢tršmaj (atrémas), gr., Adv.: nhd. ohne sich zu rühren, unbeweglich,
ruhig; E.: s. ¢- (a), tršmein (trémein)
¢tršmaj (atrémas), gr., Adv.: Vw.: s. ¢tršma (atréma)
¢tremšj (atrem›s), gr., Adj.: nhd. furchtlos; E.: s. ¢- (a), tršmein (trémein)
¥trestoj (átrestos), gr., Adj.: nhd. nicht zitternd, unerschrocken; E.: s. ¢- (a), tre‹n (trein)
¥trhton (átrÐton), gr., N.: nhd. Verschluss; E.: s. ¥trhtoj (átrÐtos)
¥trhtoj (átrÐtos), gr., Adj.: nhd. nicht durchbohrt, ohne Öffnung seiend; E.: s. ¢- (a),
titr©n (titran); W.: lat. atrÐtous, Adj., nicht durchbohrt, ohne Öffnung seiend
¥trion (átrion), gr. (dor.), N.: nhd. Aufzug, Gewebe; Hw.: s. ½trion (›trion); E.: wohl
schon vorgr. Herkunft; L.: Pokorny 322
¥tropoj (átropos), gr., Adj.: nhd. unabänderlich, ewig; E.: s. ¢- (a), tršpein (trépein)
¢trof…a (atrophía), gr., F.: nhd. Abzehrung, Abmagerung; E.: s. ¥trofoj (átrophos); W.:
lat. atrophia, F., Nachlassen der Ernährung, Abzehrung, Abmagerung; W.: nhd. Atrophie, F.,
Atrophie
¥trofoj (átrophos), gr., Adj.: nhd. schlecht genährt, dürr; E.: s. ¢- (a), trÒfij (tróphis); W.:
lat. atrophus, Adj., abzehrend
138
¥trwtoj (átrætos), gr., Adj.: nhd. nicht verwundet, unverwundbar; E.: s. ¢- (a), titrèskein
(titræskein)
¥tta (átta), gr., M.: nhd. Väterchen; E.: idg. *Àtos, *atta, Sb., Vater, Mutter (F.) (1), Pokorny
71; L.: Frisk 1, 182
¢ttag©j (attagas), gr., M.: nhd. eine Art Rebhuhn; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 2, 182
¢tt£khj (attákÐs), gr., M.: nhd. eine Art Heuschrecke; Hw.: s. ¢ttakÒj (attakós),
¢ttakÚj (attak‹s); E.: Herkunft unbekannt; L.: Frisk 1, 182
¢ttakÒj (attakós), gr., M.: nhd. eine Art Heuschrecke; Hw.: s. ¢tt£khj (attákÐs),
¢ttakÚj (attak‹s); E.: Herkunft unbekannt; W.: lat. attacus, M., eine Art Heuschrecke mit
kurzen Flügeln; L.: Frisk 1, 182
¢ttakÚj (attak‹s), gr., M.: nhd. eine Art Heuschrecke; Hw.: s. ¢tt£khj (attákÐs), ¢ttakÒj
(attakós); E.: Herkunft unbekannt; L.: Frisk 1, 182
¢tt£ragoj (attáragos), gr., M.: nhd. Brosamen; E.: keine Etymologie; L.: Frisk 1, 182
¢ttata‹ (attatai), gr., Interj.: nhd. oh weh!; E.: ?; W.: lat. atattae, Interj., oh weh!
¢ttšlaboj (attélabos), ¢ttšleboj (attélebos), gr., M.: kleinflügelige essbare Heuschrecke;
E.: Fremdwort unbekannter Herkunft; W.: lat. attelebus, M., eine Art kleiner Heuschrecke mit
kurzen Flügeln; L.: Frisk 1, 182
¢ttšleboj (attélebos), gr., M.: Vw.: s. ¢ttšlaboj (attélabos)
¥ttesqai (áttesthai), gr. (att.), V.: nhd. weben; E.: s. idg. *ent-?, *ant-, V., anzetteln?,
weben?, Pokorny 322 (*¤t-Øo-); L.: Frisk 1, 183
¥tthgoj (áttÐgos), gr., M.: nhd. Bock, Ziegenbock; E.: Herkunft unbekannt; W.: lat.
attõgus, M., Bock, Ziegenbock; L.: Frisk 1, 182
'Attik» (Attik›), gr., F.=ON: nhd. Attika; E.: Herkunft unklar?
¢ttik…zein (attikízein), gr., V.: nhd. es mit den Athenern halten, attisch gesinnt sein (V.);
E.: s. 'Attik» (Attik›); W.: lat. atticissõre, V., attizissieren, attisch reden
¢ttikismÒj (attikismós), gr., M.: nhd. Parteinahme für die Athener, attische Redeweise; E.:
s. 'Attik» (Attik›)
'AttikÒj (Attikós) (1), gr., Adj.: nhd. attisch, athenisch; Vw.: s. Øper- (hyper); E.: s.
'Attik» (Attik›)
'AttikÒj (Attikós) (2), gr., M.: nhd. Attiker, Athener; E.: s. 'Attik» (Attik›)
¢tÚzesqai (at‹zesthai), gr., V.: nhd. erschrecken; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 183
aÙ- (au), gr., Präf..: nhd. weg von; E.: idg. *au- (3), *aøe-, *øÁ- (4), *øo-, *øes-, Präp.,
herab, weg, von, Pokorny 72
aâ (au), gr., Adv.: nhd. wiederum, andererseits; E.: s. idg. *au- (4), *u-, *øÁ- (5), *øo-,
Partikel, jener, andererseits, oder, Pokorny 1114, 75; L.: Frisk 1, 183
aÙa…nein (auaínein), aØa…nein (hauaínein), gr., V.: nhd. trocken machen, trocknen,
dörren; Hw.: s. aâoj (auos); E.: s. idg. *saus-, *sus-, Adj., trocken, dürr, Pokorny 880; L.:
Frisk 1, 188
aØa…nein (hauaínein), gr. (att.), V.: Vw.: s. aÙa…nein (auaínein)
aÙalšoj (aualéos), gr., Adj.: nhd. dürr, trocken; E.: s. aâoj (auos); L.: Frisk 1, 188
aÜansij (aúansis), gr., F.: nhd. Austrocknen; E.: s. aÙa…nein (auaínein); L.: Frisk 1, 188
aÙant» (auant›), gr., F.: nhd. Dörrsucht; E.: s. aÙa…nein (auaínein); L.: Frisk 1, 189
aÙay» (auaps›), gr., F.: nhd. Dörrsucht; E.: s. aÙa…nein (auaínein), ¤ptein (háptein);
L.: Frisk 1, 183
aÙg£zein (augázein), gr., V.: nhd. sehen, wahrnehmen, leuchten, stahlen, erkennen; Vw.: s.
kat- (kat); Hw.: s. aÙg» (aug›); E.: s. idg. *aug-, V., glänzen, sehen, Pokorny 87; L.: Frisk
1, 183
139
aÜgasma (aúgasma), gr., N.: nhd. Sehen, Wahrnehmen; E.: s. aÙg£zein (augázein); L.:
Frisk 1, 184
aÙgasmÒj (augasmós), gr., M.: nhd. Sehen, Wahrnehmen; E.: s. aÙg£zein (augázein);
L.: Frisk 1, 184
aâge (auge), gr., Adv.: nhd. Strahl, Licht, Glanz, Auge; E.: s. idg. *au- (4), *u-, *øÁ- (5),
*øo-, Partikel, jener, andererseits, oder, Pokorny 1114, 75
aÙge‹n (augein), gr., V.: nhd. leuchten; E.: s. aÙg£zein (augázein); L.: Frisk 1, 184
aÙg» (aug›), gr., F.: nhd. Strahl, Licht, Glanz, Auge; E.: s. idg. *aug-, V., glänzen, sehen,
Pokorny 87; L.: Frisk 1, 183
aÙg»eij (aug›eis), gr., Adj.: nhd. lichtäugig; E.: s. aÙg» (aug›); L.: Frisk 1, 183
aÙg‹tij (augitis), gr., F.: nhd. eine Pflanze; E.: s. aÙg» (aug›); L.: Frisk 1, 183
aÙd£eij (audáeis), gr. (dor.), Adj.: Vw.: s. aÙd»eij (aud›eis)
aÙd£zesqai (audázesthai), gr., V.: nhd. ausrufen; E.: s. aÙd©n (audan); L.: Frisk 1, 184
aÙd©n (audan), gr., V.: nhd. reden, sprechen, schreien; Vw.: s. kat- (kat), met- (met),
par- (par), pro- (pro), pros- (pros), sun- (syn); E.: s. idg. *aø- (6), *aøed-, V., sprechen,
Pokorny 76; L.: Frisk 1, 184
aÙd» (aud›), aÜdw (aúdæ), gr., F.: nhd. Stimme, Sprache, Klang; Hw.: s. aÙd©n
(audan); E.: s. idg. *aø- (6), *aøed-, V., sprechen, Pokorny 76; L.: Frisk 1, 184
aÙd»eij (aud›eis), aÙd£eij (audáeis), gr., Adj.: nhd. mit menschlicher Stimme sprechen;
Hw.: s. aÙd©n (audan); E.: vgl. idg. *aø- (6), *aøed-, V., sprechen, Pokorny 76; L.: Frisk 1,
184
aÜdw (aúdæ), gr. (äol.), F.: Vw.: s. aÙd» (aud›)
aÜein (aúein) (1), gr., V.: nhd. schöpfen (V.) (1); Vw.: s. ™x- (ex); E.: idg. *aus-, *us-, V.,
schöpfen (V.) (1), Pokorny 90
aÜein (aúein) (2), gr., V.: nhd. laut schreien, rufen; E.: Herkunft ungeklärt,
onomatopoetisch?; L.: Frisk 1, 193
aÜein (aúein) (3), gr., V.: nhd. Feuer holen; Vw.: s. ™n- (en), pros- (pros); E.: Herkunft
ungeklärt, onomatopoetisch?; L.: Frisk 1, 193
aÛein (haúein), gr., V.: nhd. trocknen, dörren; Hw.: s. aâoj (auos); E.: s. idg. *saus-, *sus-,
Adj., trocken, dürr, Pokorny 880; L.: Frisk 1, 193
aÜella (aúella), gr. (äol.), F.: Vw.: s. ¥ella (áella)
aÙšrÚein (auer‹ein), gr., V.: nhd. zurückziehen; E.: s. ™rÚein (er‹ein); L.: Frisk 1, 184
aÙq£dhj (authádÐs), gr., Adj.: nhd. anmaßend, rücksichtslos; E.: vgl. idg. *søõd-, Adj., V.,
süß, sich freuen, gefallen (V.), Pokorny 1039; L.: Frisk 1, 184
aÙqad…a (authadía), gr., F.: nhd. Selbstgefälligkeit, Eigensinn, Trotz; E.: s. aÙq£dhj
(authádÐs); W.: lat. authadia, F., Selbstgefälligkeit, Eigensinn; L.: Frisk 1, 184
aÙqad…zesqai (authadízesthai), gr., V.: nhd. selbstgefällig sein (V.); E.: s. aÙq£dhj
(authádÐs); L.: Frisk 1, 184
aÙqa…retoj (authaíretos), gr., Adj.: nhd. selbstgewählt; E.: s. aÙtÒj (autós), aƒre‹n
(hairein)
aÙqškastoj (authékastos), gr., Adj.: nhd. unverstellt, natürlich, eigensinnig, E.: s. aÙtÒj
(autós), ›kastoj (hékastos)
aÙqek£stwj (authekástæs), gr., Adv.: nhd. unverstellt, natürlich, eigensinnig, E.: s.
aÙqškastoj (authékastos)
aÙqente‹n (authentein), gr., V.: nhd. Herr sein über, zu etwas berechtigt sein (V.); E.: s.
aÙqšnthj (authéntÐs); L.: Frisk 1, 185
aÙqent…a (authentía), gr., F.: nhd. Machtvollkommenheit, Selbstherrschaft; E.: s.
aÙqšnthj (authéntÐs); W.: mlat. authentia, F., Macht; L.: Frisk 1, 185
140
aÙqent…zein (authentízein), gr., V.: nhd. etwas in seinem Machtbereich haben; E.: s.
aÙqšnthj (authéntÐs); L.: Frisk 1, 185
aÙqšnthj (authéntÐs), gr., M.: nhd. Urheber, Mörder, Gewalthaber; E.: s. aÙtÒj (autós);
W.: lat. authenta, M., Herrscher, Haupt; L.: Frisk 1, 185
aÙqentikÒj (authentikós), gr., Adj.: nhd. zuverlässig, richtig, eigenhändig, authentisch; E.:
s. aÙqšnthj (authéntÐs); W.: lat. authenticus, Adj., zuverlässig, verbürgt, eigenhändig,
authentisch; nhd. authentisch, Adj., authentisch, echt, maßgeblich; L.: Frisk 1, 185, Kluge s.
u. authentisch
*aÙqšyhj (authépsÐs), gr., Sb.: nhd. Selbstkocher?; E.: s. aÙtÒj (autós), œysein
(épsein); W.: lat. authepsa, F., Selbstkocher, Samovar; L.: Walde/Hofmann 1, 87
aâqi (authi), gr., Adv.: nhd. auf der Stelle, hier, dort, sogleich, sofort; E.: s. idg. *au- (4), *u, *øÁ- (5), *øo-, Partikel, jener, andererseits, oder, Pokorny 1114, 75; L.: Frisk 1, 185
aâqij (authis), aâtij (autis), aâtin (autin), gr., Adv.: nhd. wieder zurück, hingegen, ferner;
E.: vgl. idg. *au- (4), *u-, *øÁ- (5), *øo-, Partikel, jener, andererseits, oder, Pokorny 1114, 75
aÙ…acoj (auíachos), gr., Adj.: nhd. aufschreiend, laut schreiend, zusammenschreiend; E.: s.
„£cein (iáchein); L.: Frisk 1, 185
aÙla…a (aulaía), gr., F.: nhd. Vorhang, Tapete; E.: s. aÙl» (aul›); W.: lat. aulaea, F.,
Decke, Purpurdecke, Vorhang; W.: s. lat. aulaeum, N., Decke, Purpurdecke, Vorhang; L.:
Frisk 1, 186
aÙlak…zein (aulakízein), gr., V.: nhd. Furchen ziehen, pflügen; E.: s. aâlax (aulax); L.:
Frisk 1, 77
aÙlakismÒj (aulakismós), gr., M.: nhd. Pflügen; E.: s. aÙlak…zein (aulakízein), aâlax
(aulax); L.: Frisk 1, 77
aâlax (aulax), gr., F.: nhd. Furche, Schwad; E.: s. idg. *øelk- (1), V., ziehen, Pokorny 1145;
vgl. idg. *øel- (8), V., Sb., reißen, rauben, verwunden, töten, Wunde, Verderben, Blut, Leiche,
Pokorny 1144; L.: Frisk 1, 77
aÙle‹n (aulein), gr., V.: nhd. Flöte blasen; Vw.: s. kat- (kat), Øp- (hyp); E.: s. aÙlÒj
(aulós); L.: Frisk 1, 186
aÜleioj (aúleios), gr., Adj.: nhd. zum Hof gehörig, zum Haus gehörig, Hof..., Haus; E.: s.
aÙl» (aul›); L.: Frisk 1, 186
aÙl» (aul›), gr., F.: nhd. Hof, Hofraum, Halle; E.: s. idg. *au- (2), *aøes-, *aus-, V.,
übernachten, schlafen, Pokorny 72; W.: lat. aula (1), F., Hof, Viehhof, Vergitterung, Palast,
Atrium, Halle; nhd. Aula, F., Aula, Festsaal; L.: Frisk 1, 186, Kluge s. u. Aula
aulhdÒj (aulÐdós), gr., M.: nhd. Sänger zum Flötenspiel; E.: s. aÙlÒj (aulós), ¢e…dein
(aeídein); W.: lat. auloedus, M., Sänger zum Flötenspiel
aÜlhma (aúlÐma), gr., N.: nhd. Flötenstück; E.: s. aÙle‹n (aulein), aÙlÒj (aulós); L.:
Frisk 1, 187
aÜlhra (aúlÐra), gr., N. Pl.: Vw.: s. eÜlhra (eúlÐra)
aÜlhsij (aúlÐsis), gr., F.: nhd. Flötenspiel; E.: s. aÙle‹n (aulein), aÙlÒj (aulós); L.: Frisk
1, 187
aÙlht»r (aulÐt›r), gr., M.: nhd. Flötenspieler, Flötenbläser; Hw.: s. aÙlht»j (aulÐt›s); E.:
s. aÙle‹n (aulein), aÙlÒj (aulós)
aÙlht»j (aulÐt›s), gr., M.: nhd. Flötenspieler, Flötenbläser; Hw.: s. aÙlht»r (aulÐt›r); E.:
s. aÙle‹n (aulein), aÙlÒj (aulós); L.: Frisk 1, 187
aÙlhtikÒj (aulÐtikós), gr., Adj.: nhd. Flötenspiel betreffend; E.: s. aÙlÒj (aulós); L.: Frisk
1, 187
aÙlhtr…j (aulÐtrís), gr., F.: nhd. Flötenspielerin, Flötenbläserin; Hw.: s. aÙlht»r
(aulÐt›r); E.: s. aÙle‹n (aulein), aÙlÒj (aulós); L.: Frisk 1, 187
141
aÙl…dion (aulídion), gr., N.: nhd. Röhrchen, kleine Flöte; E.: s. aÙlÒj (aulós); L.: Frisk 1,
186
aÙl…zesqai (aulízesthai), gr., V.: nhd. eingehegt sein (V.), im Freien lagern; Vw.: s. ™p(ep); E.: s. aâlij (aulis)
aÙlikÒj (aulikós) (1), gr., Adj.: nhd. zur Flöte gehörig; E.: s. aÙlÒj (aulós); W.: lat. aulicus
(2), Adj., zur Flöte gehörig; L.: Frisk 1, 186
aÙlikÒj (aulikós) (2), gr., Adj.: nhd. zum Hof gehörig, höfisch; E.: s. aÙl» (aul›)
aÙlikÒj (aulikós) (3), gr., M.: nhd. Hofmann, Höfling; E.: s. aÙl» (aul›)
aÜlion (aúlion), gr., N.: nhd. Landhaus, Hürde, Grotte; E.: s. aÙl» (aul›); L.: Frisk 1, 186
aâlij (aulis), gr., F.: nhd. Aufenthaltsort, Nachtlager, Stall; Vw.: s. œp- (ép); E.: s. idg.
*au- (2), *aøes-, *aus-, V., übernachten, schlafen, Pokorny 72
aÙl…skoj (aulískos), gr., M.: nhd. kleine Flöte, Röhrchen; E.: s. aÙlÒj (aulós); W.: lat.
auliscus, M., kleine Röhre; L.: Frisk 1, 186
aÙlopoiÒj (aulopoiós), gr., M.: nhd. Flötenmacher; E.: s. aÙlÒj (aulós), poie‹n (poiein)
aÙlÒj (aulós), gr., M.: nhd. Röhre, Blasinstrument, Flöte; Vw.: s. d…- (dí), ™n- (en),
plag…- (plagí); E.: idg. *aulos-, *Ðulos, Sb., Röhre, längliche Höhlung, Pokorny 88; W.: lat.
aulus, M., männliche Kammmuschel; L.: Frisk 1, 186
aÙlèn (aulæn), gr., M.: nhd. Röhre, Kanal, Graben (M.), Bergtal, Schlucht; E.: idg. *aulos-,
*Ðulos, Sb., Röhre, längliche Höhlung, Pokorny 88; W.: s. mlat. aulo, M., Meerenge, Straße
aÙlwtÒj (aulætós), gr., Adj.: nhd. mit Röhre versehen (Adj.); E.: s. aÙlÒj (aulós); L.:
Frisk 1, 186
aÙx£nein (auxánein), gr., V.: nhd. mehren, vermehren vergrößern, stärken, verherrlichen,
rühmen; Vw.: s. ™p- (ep), sun- (syn), Øper- (hyper); Hw.: s. ¢šxein (aéxein); E.: s. idg.
*aøeg-, *øæg-, *aug-, *ug-, *h2eøg-, *h2aug-, *h2ug-, V., vermehren, zunehmen, Pokorny 84
aÜxein (aúxein), gr., V.: nhd. mehren, vermehren vergrößern, stärken, verherrlichen,
rühmen; Vw.: s. ™p- (ep), sun- (syn); Hw.: s. ¢šxein (aéxein), aàx£nein (auxánein); E.:
s. idg. *aøeg-, *øæg-, *aug-, *ug-, *h2eøg-, *h2aug-, *h2ug-, V., vermehren, zunehmen,
Pokorny 84; L.: Frisk 1, 187
aÜx» (aúx›), gr., F.: nhd. Vermehrung, Wachstum; E.: s. aÜxein (aúxein); L.: Frisk 1, 187
aÜxhma (aúxÐma), gr., N.: nhd. Vermehrung, Wachstum; E.: s. aÜxein (aúxein); L.:
Frisk 1, 187
aÙxhs…a (auxÐsía), gr., F.: nhd. Vermehrung; E.: s. aÜxein (aúxein); L.: Frisk 1, 187
aÜxhsij (aúxÐsis), gr., F.: nhd. Vermehrung, Wachstum; Vw.: s. ™p- (ep), par- (par); E.:
s. aÜxein (aúxein); W.: lat. auxÐsis, F., Vermehrung, Zuwachs
aÙxht»j (auxÐt›s), gr., M.: nhd. Vermehrer; E.: s. aÜxein (aúxein); L.: Frisk 1, 187
aÙxhtikÒj (auxÐtikós), gr., Adj.: nhd. wachsend, mehrend; E.: s. aÜxein (aúxein); L.:
Frisk 1, 187
aÜximoj (aúximos), gr., Adj.: nhd. wachsend, mehrend; E.: s. aÜxein (aúxein); L.: Frisk
1, 187
aâxij (auxis), gr., F.: nhd. Vermehrung, Wachstum; E.: s. aÜxein (aúxein); L.: Frisk 1, 187
aÙx…j (auxís), gr., F.: nhd. Junges des Thunfisches; E.: s. aÜxein (aúxein); L.: Frisk 1,
187
¥upnoj (áypnos), gr., Adj.: nhd. schlaflos; E.: s. ¢- (a), Ûpnoj (h‹pnos)
aâoj (auos), aáoj (hauos), gr., Adj.: nhd. dürr, trocken, dumpf, arm; E.: idg. *saus-, *sus-,
Adj., trocken, dürr, Pokorny 880; L.: Frisk 1, 188
aáoj (hauos), gr. (att.), Adj.: Vw.: s. aâoj (auos)
aÙÒthj (auótÐs), gr., F.: nhd. Trockenheit; E.: s. aâoj (auos); L.: Frisk 1, 188
142
aÜra (aúra), gr., F.: nhd. Hauch, Luftzug, Wind; E.: s. idg. *aøe-, *aø- (10), *aøÐ-, *aøÐi-,
V., blasen, wehen, hauchen, Pokorny 81; W.: lat. aura, F., Hauch, Lufthauch, Wehen (N.),
Strömung, Luftzug, Höhe; nhd. Aura, F., Aura, Ausstrahlung; L.: Kluge s. u. Aura
aÙrinÒj (aurinós), gr., Adj.: nhd. morgendlich; E.: s. aÜrion (aúrion); L.: Frisk 1, 189
aÜrion (aúrion), gr., Adv.: nhd. morgen; E.: s. idg. *aøes-, *Àus-, *øes-, *us-, *h2eøs-,
*h2aøs-, V., leuchten, Pokorny 86; L.: Frisk 1, 189
aÙrosc£j (auroschás), gr., F.: nhd. eine Weinsorte; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 190
aâj (aus), gr. (lak.), N.: Vw.: s. oâj (us)
aÜsioj (ausios), gr., Adj.: nhd. vergeblich; E.: s. idg. *autio-, *auto-, Adj., verlassen (Adj.),
öde, Pokorny 73; vgl. idg. *au- (3), *aøe-, *øÁ- (4), *øo-, *øes-, Präp., herab, weg, von,
Pokorny 72
aÙstalšoj (austaléos), gr., Adj.: nhd. trocken, struppig, schmutzig; Hw.: s. aâoj (auos); E.:
s. idg. *saus-, *sus-, Adj., trocken, dürr, Pokorny 880
aÙst»r (aust›r), gr., Sb.: nhd. Name eines Metrums; E.: s. idg. *aus-, *us-, V., schöpfen (V.)
(1), Pokorny 90
aÙsthrÒj (austÐrós), gr., Adj.: nhd. herb, sauer, streng, unfreundlich; Hw.: s. aâoj (auos);
E.: s. idg. *saus-, *sus-, Adj., trocken, dürr, Pokorny 880; W.: lat. austÐrus, Adj., herb,
streng, ernst, hart, scharf
aÙsthrÒthj (austerótÐs), gr., F.: nhd. Herbheit, Säure; E.: s. aÙsthrÒj (austÐrós)
¢ut£r (autár), gr., Adv.: nhd. dagegen, jedoch, aber; E.: s. aâ (au), ¢t£r (atár); L.: Frisk 1,
190
aÙt£rkhj (autárkÐs), gr., Adj.: nhd. selbstgenügsam, zufrieden, sicher, unabhängig; E.: s.
aÙtÒj (autós), ¢rke‹n (arkein); W.: mlat. autarcÐs, Adj., selbstgenügsam, unabhängig; W.:
nhd. autark, Adj., autark, wirtschaftlich uabhängig; L.: Kluge s. u. Autarkie
aÙt£rkeia (autárkeia), gr., F.: nhd. Selbstgenügsamkeit, Selbständigkeit; E.: s. aÙt£rkhj
(autárkÐs); W.: mlat. autarcia, F., Selbstgenügsamkeit, Unabhängigkeit; W.: nhd. Autarkie,
F., Autarkie, wirtschaftliche Unabhängigkeit; L.: Kluge s. u. Autarkie
aâte (aute), gr., Adv.: nhd. wieder, wiederum, dagegen, ferner; E.: s. idg. *au- (4), *u-, *øÁ(5), *øo-, Partikel, jener, andererseits, oder, Pokorny 1114, 75; L.: Frisk 1, 190
aÙtexoÚsioj (autexúsios), gr., Adj.: nhd. sein eigener Herr seiend; E.: s. aÙtÒj (autós),
œxeinai (éxeinai); W.: gr.-lat. autexusios, Adj., sein eigener Herr seiend
¢ut» (aut›), gr., F.: nhd. Rufen, Kriegsgeschrei; E.: s. idg. *au- (1), Interj., au, Pokorny 71
aÙtik£ (autiká), gr., Adj.: nhd. im Augenblick, sogleich, sofort; E.: s. aâqij (authis); L.:
Frisk 1, 190
aâtin (autin), gr. (gort.), Adv.: Vw.: s. aâqij (authis)
aâtij (autis), gr. (ion.), Adv.: Vw.: s. aâqij (authis)
¢utm» (autm›), gr., F.: nhd. Wehen (N.), Hauch, Atem, Dunst; E.: idg. *aøet-, Sb., Dampf
(M.) (1), Atem, Pokorny 82; s. idg. *aøe-, *aø- (10), *aøÐ-, *aøÐi-, V., wehen, blasen,
hauchen, Pokorny 81; L.: Frisk 1, 190
¢utm»n (autm›n), gr., M.: nhd. Wehen (N.), Hauch, Atem, Dunst; E.: idg. *aøet-, Sb.,
Dampf (M.) (1), Atem, Pokorny 82; s. idg. *aøe-, *aø- (10), *aøÐ-, *aøÐi-, V., wehen,
blasen, hauchen, Pokorny 81; L.: Frisk 1, 190
aÙtoagaqÒn (autoagathón), gr., M.: nhd. Gutes an sich; E.: s. aÙtÒj (autós), ¢gaqÒj
(agathós)
aÙto£nqrwpoj (autoánthræpos), gr., M.: nhd. Mensch an sich; E.: s. aÙtÒj (autós),
¥nqrwpoj (ánthræpos)
aÙtogen»j (autogen›s), gr., Adj.: nhd. dem selben Geschlecht entsprossen; E.: s. aÙtÒj
(autós), gšnoj (génos); W.: nhd. autogen, Adj., autogen, eigenständig; L.: Kluge s. u. autogen
143
aÙtognèmwn (autognæmæn), gr., Adj.: nhd. eigenmächtig; E.: s. aÙtÒj (autós), gnèmh
(gnæmÐ); W.: gr.-mlat. autognæmæn, Adj., einmütig, dem Prinzip der Einstimmigkeit
folgend
aÙtÒgrafoj (autógraphos), gr., Adj.: nhd. eigenhändig geschrieben; E.: s. aÙtÒj (autós),
gr£fein (gráphein); W.: lat. autographus, Adj., mit eigener Hand geschrieben, eigenhändig
geschrieben
aÙtod…daktoj (autodídaktos), gr., Adj.: nhd. durch sich selbst belehrt, selbgebildet; E.: s.
aÙtÒj (autós), did£skein (didáskein); W.: nhd. autodidakt, Adj., autodidakt, sich selbst
beigebracht habend; W.: s. nhd. Autodidakt, M., Autodidakt, der sich selbst sein Wissen
beigebracht hat; L.: Kluge s. u. Autodidakt
aÙtÒetej (autóetes), gr., Adv.: nhd. im selben Jahr; E.: s. aÙtÒj (autós), œtoj (étos)
aÙtÒqen (autóthen), gr., Adv.: nhd. von selbiger Stelle aus, von ebendort; E.: s. aÙtÒj
(autós)
aÙtÒqi (autóthi), gr., Adv.: nhd. an selbiger Stelle, dort; E.: s. aÙtÒj (autós)
aÙtokr£twr (autokrátær) (1), gr., Adj.: nhd. selbständig herrschend, selbständig,
unabhängig; E.: s. aÙtÒj (autós), krate‹n (kratein); W.: nhd. Autokrat, M., Autokrat
aÙtokr£twr (autokrátær) (2), gr., M.: nhd. Selbstherrscher, Gewaltherrscher; E.: s. aÙtÒj
(autós), krate‹n (kratein); W.: nhd. Autokrat, M., Autokrat; L.: Frisk 1, 190
aÙtomat…zein (automatízein), gr., V.: nhd. eigenmächtig handeln; E.: s. aÙtÒmatoj
(autómatos); L.: Frisk 1, 191
aÙtomatismÒj (automatismós), gr., M.: nhd. was ohne menschliches Zutun geschieht,
Zufall; E.: s. aÙtomat…zein (automatízein), aÙtÒmatoj (autómatos); W.: nhd.
Automatismus, F., Automatismus; L.: Frisk 1, 191
aÙtÒmatoj (autómatos), gr., Adj.: nhd. aus eigenem Antrieb handelnd, sich von selbst
fortbewegend; E.: s. aÙtÒj (autós); s. idg. *men- (3), *mený-, *mnõ-, *mnÐ-, *mneh2-, V.,
denken, Pokorny 726; W.: lat. automatus, Adj., aus eigenem Antrieb handelnd, freiwillig; s.
nhd. Automat, M., Automat; L.: Frisk 1, 191, Kluge s. u. Automat
aÙtÒmoloj (autómolos) (1), gr., Adj.: nhd. von selbst gehend, zum Feinde überlaufend; E.:
s. aÙtÒj (autós), mole‹n (molein)
aÙtÒmoloj (autómolos) (2), gr., M.: nhd. Überläufer; E.: s. aÙtÒj (autós), mole‹n
(molein)
aÙtonome‹sqai (autonomeisthai), gr., V.: nhd. sich selbst regieren, unabhängig sein (V.);
E.: s. aÙtÒnomoj (autónmos)
aÙtonom…a (autonomía), gr., F.: nhd. politische Unabhängigkeit, Selbständigkeit; E.: s.
aÙtÒnomoj (autónmos); W.: nhd. Autonomie, F., Autonomie, Unabhängigkeit; L.: Kluge s.
u. Autonomie
aÙtÒnomoj (autónomos), gr., Adj.: nhd. nach eigenen Gesetzen lebend, unabhängig,
politisch selbständig, frei; E.: s. aÙtÒj (autós), nÒmoj (nómos); W.: nhd. autonom, Adj.,
autonom, selbständig; L.: Kluge s. u. Autonomie
aÙtonÚci (auton‹chi), gr., Adv.: nhd. in derselben Nacht; E.: s. aÙtÒj (autós), nÚx (n‹x)
aÙtoprage‹n (autopragein), gr., V.: nhd. selbständig handeln; E.: s. aÙtÒj (autós),
pr£ssein (prássein);W.: s. lat. autoprõctor, M., Selbständiger im Handeln
aÙtÒpuroj (autópyros), gr., Adj.: nhd. »selbstbrennend«; E.: s. aÙtÒj (autós), pàr (pyr)
aÙtÒj (autós), gr., Adj.: nhd. selbst, allein seiend, alleinig, derselbe, gleiche; Vw.: s. fil(phil); E.: s. idg. *au- (4), *u? (2), *øÁ-(5), *øo?, Pron., Konj., jener, andererseits, Pokorny
73?; W.: nhd. auto-, Präf., auto..., selbst; L.: Frisk 1, 191, Kluge s. u. autoaÙtofu»j (autophy›s), gr., Adj.: nhd. selbst gewachsen, natürlich; E.: s. aÙtÒj (autós),
fÚein (ph‹ein)
144
aÙtÒcqwn (autóchthæn), gr., M.: nhd. Ureinwohner; E.: s. aÙtÒj (autós), cqèn (chthæm)
aÙtwd»j (autæd›s), gr. (ion.), Adj.: nhd. anmaßend, selbstgefällig; E.: vgl. idg. *søõd-,
Adj., V., süß, sich freuen, gefallen (V.), Pokorny 1039
aÜtwj (autæs), gr., Adv.: nhd. vergeblich, lediglich; E.: s. idg. *autio-, *auto-, Adj.,
verlassen (Adj.), öde, Pokorny 73; vgl. idg. *au- (3), *aøe-, *øÁ- (4), *øo-, *øes-, Präp.,
herab, weg, von, Pokorny 72
aÜfen (aúphen), gr. (äol.), M.: Vw.: s. ¢mf»n (amph›n)
aÜfhn (aúphÐn), gr. (äol.), M.: Vw.: s. ¢mf»n (amph›n)
aÙcalšoj (auchaléos), gr., Adj.: nhd. ruhmredig, stolz; E.: s. aÙce‹n (auchein); L.: Frisk 1,
192
aÙce‹n (auchein), gr., V.: nhd. rühmen, frohlocken; Vw.: s. ™p- (ep), Øper- (hyper); E.: s.
idg. *eøegÝh-, *eugÝh-, *øegÝh-, V., feierlich sprechen, geloben, preisen, Pokorny 348?; L.:
Frisk 1, 192
aÙcen…zein (auchenízein), gr., V.: nhd. den Hals durchhauen, schlachten; E.: s. aÙc»n
(auch›n); L.: Frisk 1, 192
aÙcšnioj (auchénios), gr., Adj.: nhd. zum Nacken gehörig, Nacken...; E.: s. aÙc»n
(auch›n); L.: Frisk 1, 192
aÜchma (aúchÐma), gr., N.: nhd. Prahlerei, Zierde; E.: s. aÙce‹n (auchein); L.: Frisk 1,
192
aÙchmat…aj (auchÐmatías), gr., M.: nhd. Prahler; E.: s. aÙce‹n (auchein); L.: Frisk 1,
192
aÜchsij (aúchÐsis), gr., F.: nhd. Prahlerei; E.: s. aÙce‹n (auchein); L.: Frisk 1, 192
aÙc»n (auch›n), gr., M.: nhd. Nacken, Hals; Hw.: s. ¢mf»n (amph›n)?; E.: s. idg. *an•hús,
Adj., eng, Pokorny 42?; L.: Frisk 1, 192
aÙcmein (auchmein), gr., V.: nhd. trocken sein (V.), struppig sein (V.), schmutzig sein
(V.); E.: s. aÙcmÒj (auchmós)
aÙcm»eij (auchm›eis), gr., Adj.: nhd. trocken, dürr, ungesalbt; E.: s. aÙcmÒj (auchmós)
aÙcmhrÒj (auchmÐrós), gr., Adj.: nhd. trocken, dürr, ungesalbt; E.: s. aÙcmÒj
(auchmós); L.: Frisk 1, 192
aÙcmÒj (auchmós), gr., M.: nhd. Trockenheit, Dürre, Schmutz; Hw.: s. aâoj (auos)?; E.: s.
idg. *saus-, *sus-, Adj., trocken, dürr, Pokorny 880?; L.: Frisk 1, 192
aÙcmèdhj (auchmædÐs), gr., Adj.: nhd. trocken, dürr, ungesalbt; E.: s. aÙcmÒj
(auchmós), e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 192
¢fad…a (aphadía), gr., F.: nhd. Feindschaft, Missfallen; E.: s. ¢fand£nein (aphandánein);
L.: Frisk 1, 194
¥fadoj (áphados), gr., Adj.: nhd. verhasst, verfeindet; E.: s. ¢fad…a (aphadía); L.: Frisk 1,
194
¢faire‹n (aphairein), gr., V.: nhd. wegnehmen; E.: s. ¢pÒ (apó), aƒre‹n (hairein)
¢fa…resij (aphaíresis), gr., F.: nhd. Wegnehmen, Entziehung; E.: s. ¢faire‹n (aphairein);
W.: lat. aphaeresis, F., Wegnahme, Kürzung
¢f£kh (aphákÐ), gr., F.: nhd. Wicke; E.: Herkunft ungeklärt; W.: lat. aphaca, F.,
Ackererbse, Platterbse, gemeiner Löwenzahn; L.: Frisk 1, 194
¢f©n (aphan), ¡f©n (haphan), gr., V.: nhd. betasten, untersuchten; Hw.: s. ¤ptein
(háptein); E.: s. idg. *ap- (1), *ýp-, *Ðp-, V., fassen, nehmen, erreichen, Pokorny 50
¡f©n (haphan), gr., V.: Vw.: s. ¢f©n (aphan)
¢fand£nein (aphandánein), gr., V.: nhd. missfallen; E.: s. ¢- (a); vgl. idg. *søõd-, Adj., V.,
süß, sich freuen, gefallen (V.), Pokorny 1039
¢f£nai (aphánai), gr., F.: nhd. Utopie; E.: s. ¢- (a), fa…nein (phaínein); W.: lat. afanna, F.,
Ausrede, Winkelzug, leere Ausflucht
145
¢fan»j (aphan›s), gr., Adj.: nhd. unsichtbar; E.: s. ¢- (a), fa…nein (phaínein)
¢fan…zein (aphanízein), gr., V.: nhd. unsichtbar machen, vernichten; E.: s. ¢fan»j
(aphan›s)
¥far (áphar), gr., Adv.: nhd. schnell, sogleich, sofort; E.: idg. *abh-, Adj., stark, heftig,
Pokorny 2; L.: Frisk 1, 194
¢f£rkh (aphárkÐ), gr., F.: nhd. ein immergrüner Baum; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1,
194
¥faroj (ápharos), gr., Adj.: nhd. ungepflügt; E.: s. ¢- (a), f£roj (pháros)
¢fas…a (aphasía), gr., F.: nhd. Sprachlosigkeit, Bestürzung; E.: s. ¥fatoj (áphatos); W:
nhd. Aphasie, F., Aphasie, Verlust des Sprechvermögens; L.: Kluge s. u. Aphasie
¢f£ssein (aphássein), gr. (ion.), V.: nhd. berühren, betasten; E.: s. idg. *ap- (1), *ýp-, *Ðp-,
V., fassen, nehmen, erreichen, Pokorny 50; L.: Frisk 1, 126
¥fatoj (áphatos), gr., Adj.: nhd. unsäglich, ungeheuer, zahllos; E.: s. ¢- (a), f£nai (phánai)
¢faurÒj (aphaurós), gr., Adj.: nhd. schwach, ohnmächtig, kraftlos; E.: Herkunft ungeklärt,
vielleicht kontaminiert aus ¢maurÒj (amaurós) und faàloj (phaulos); L.: Frisk 1, 194
¢faurÒthj (aphaurótÐs), gr., F.: nhd. Schwäche, Kraftlosigkeit; E.: s. ¢faurÒj (aphaurós);
L.: Frisk 1, 194
¢fšleia (aphéleia), gr., F.: nhd. Schmucklosigkeit, Glätte; E.: s. ¢fel»j (aphel›s); L.: Frisk
1, 194
¢fel»j (aphel›s), gr., Adj.: nhd. eben, glatt, schlicht, einfach, klar; E.: Herkunft unklar, s.
Frisk 1, 194; L.: Pokorny 120, Frisk 1, 194
¢felÒthj (aphelótÐs), gr., F.: nhd. Schmucklosigkeit, Glätte; E.: s. ¢fel»j (aphel›s); L.:
Frisk 1, 194
¥fenoj (áphenos), ¥fnoj (áphnos), gr., N.: nhd. Vorrat, Besitz, Vermögen; E.: s. idg.
*gÝhen- (1), V., Sb., schwellen, strotzen, Fülle, Pokorny 491?; L.: Frisk 1, 195
¥fertoj (áphertos), gr., Adj.: nhd. unerträglich; E.: s. ¢- (a), fšrein (phérein)
¥fesij (áphesis), gr., F.: nhd. Loslassen, Entsendung, Entlassung; E.: s. ¢fišnai (aphiénai)
¢fesmÒj (aphesmós), gr., M.: nhd. Bienenschwarm, Schwarm; E.: von ˜smÒj (hesmós)
durch Vermischung mit ¥fesij (áphesis); L.: Frisk 1, 574
¥fetoj (áphetos), gr., Adj.: nhd. losgelassen, freigelassen, frei, ohn Aufsicht; E.: s. ¢fišnai
(aphiénai)
¡f» (haf›), gr., F.: nhd. Berühren, Tasten (N.), Anfassen, Griff, Gefühl, Anzünden; E.: s. idg.
*ap- (1), *ýp-, *Ðp-, V., fassen, nehmen, erreichen, Pokorny 50; L.: Frisk 1, 126
¢f»twr (aph›tær), gr., M.: nhd. Entsender?; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1, 195
¥fqai (áphthai), gr., F. Pl.: nhd. Kinderkrankheit, Mundschwamm; E.: Herkunft ungeklärt;
W.: lat. aphthae, F,. Mundfäule; L.: Frisk 1, 195
¥fqektoj (áphthektos), gr., Adj.: nhd. unaussprechbar, unausprechlich; E.: s. ¢- (a),
fqektÒj (phthektós)
¥fqitoj (áphthitos), gr., Adj.: nhd. unvergänglich, unwandelbar, dauerhaft, unsterblich,
ewig; E.: s. ¢- (a), fq…nein (phthínein)
¢fqon…a (aphthonía), gr., F.: nhd. Neidlosigkeit, Überfluss, Fülle, Menge; E.: s. ¥fqonoj
(áphthonos)
¥fqonoj (áphthonos), gr., Adj.: nhd. neidlos, reichlich; E.: s. ¢- (a), fqÒnoj (phthónos)
¢fqor…a (aphthoría), gr., F.: nhd. Reinheit; E.: s. ¢- (a), fqe…rein (phtheírein)
¢f…a (aphía), gr., F.: nhd. Feigwurz; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 195
¢fišnai (aphiénai), gr., V.: nhd. entsenden, freilassen, abschicken, wegschicken; E.: s. ¢pÒ
(apó), ƒšnai (hiénai) (1)
¢fikne‹sqai (aphikneisthai), gr., V.: nhd. ankommen; E.: s. ¼kein (hÐkein)
146
¢fiktÒj (aphiktós), gr., Adj.: nhd. unrein; E.: s. ¢- (a); s. idg. *bheigÝ-, V., glänzen?,
Pokorny 118?; oder von idg. *•høoigÝ-, V., Sb., leuchten, Schein, Pokorny 495
¢fiktrÒj (aphiktrós), gr., Adj.: nhd. unrein; E.: s. ¢- (a); s. idg. *bheigÝ-, V., glänzen?,
Pokorny 118?; oder von idg. *•høoigÝ-, V., Sb., leuchten, Schein, Pokorny 495
¢fil…a (aphilía), gr., F.: nhd. Freundelosigkeit; E.: s. ¥filoj (áphilos)
¥filoj (áphilos), gr., Adj.: nhd. freundlos, lieblos, unfreundlich; E.: s. ¢- (a), f…loj (phílos)
¢filotim…a (aphilotimía), gr., F.: nhd. Mangel an Ehrgeiz; E.: s. ¢filÒtimoj
(aphilótimos); W.: mlat. aphilotimia, F., Kleinmut
¢filÒtimoj (aphilótimos), gr., Adj.: nhd. ohne Ehrgeiz seiend; E.: s. ¢- (a), tim» (tim›);
W.: mlat. aphilotimus, Adj., gegen Ehrgeiz gleichgültig
¢fipp£zesqai (aphippázesthai), gr., V.: nhd. wegreiten, zurückreiten; E.: s. ¢pÒ (apó),
ƒpp£zesqai (hippázesthai); L.: Frisk 1, 734
¢fippeÚein (aphippeúein), gr., V.: nhd. wegreiten, zurückreiten; E.: s. ¢pÒ (apó),
ƒppeÚein (hippeúein); L.: Frisk 1, 734
¢fist£nai (aphistánai), gr., V.: nhd. wegstellen, abbringen; E.: s. ¢pÒ (apó), ƒst£nai
(histánai)
¥flaston (áphlaston), gr., N.: nhd. Ausläufer des Schiffshecks; E.: Herkunft ungeklärt?; L.:
Frisk 1, 195
¥flastron (áphlastron), gr., N.: nhd. gebogenes mit Zieraten versehenes Schiffshinterteil;
E.: Herkunft ungeklärt?; W.: s. lat. aplustre, N., Schiffsknauf, gebogenes Schiffshinterheck
mit seinen Verzierungen
¢flšgmantoj (aphlégmantos), gr., Adj.: nhd. Entzündung verhütend?; E.: s. ¢- (a), flšgma
(phlégma); W.: mlat. aphlegmantus, Adj., Entzündung verhütend
¢floismÒj (aphloismós), gr., M.: nhd. Schaum, Geifer; E.: s. idg. *bhleid-?, V.,
aufschwellen, überfließen, Pokorny 156; vgl. idg. *bhlei- (2)?, V., aufblasen, strotzen,
schwellen, überfließen, Pokorny 156; idg. *bhel- (3), *bhlÐ-, *bhelh1-, V., aufblasen,
aufschwellen, schwellen, sprudeln, strotzen, Pokorny 120; L.: Frisk 1, 196
¢fneiÒj (aphneiós), gr., Adj.: nhd. reich, begütert; Hw.: s. ¥fenoj (áphenos); E.: idg.
*gÝhen- (1), V., Sb., schwellen, strotzen, Fülle, Pokorny 491?
¥fnoj (áphnos), gr., N.: Vw.: s. ¥fenoj (áphenos)
¥fnw (áphnæ), ¥fnwj (áphnæs), gr., Adv.: nhd. jähling, plötzlich, unversehens; Hw.: s.
¥far (áphar); E.: s. idg. *abh-, Adj., stark, heftig, Pokorny 2; L.: Frisk 1, 196
¥fnwj (áphnæs), gr., Adv.: Vw.: s. ¥fnw (áphnæ)
¢fob…a (aphobía), gr., F.: nhd. Furchtlosigkeit; E.: s. ¢- (a), fobe‹n (phobein); W.: mlat.
aphobia, F., Furchtlosigkeit
¢fo…bantoj (aphoíbantos), gr., Adj.: nhd. beschmutzt, unrein; E.: s. ¢- (a), fo‹boj
(phoibos)
¢fopl…zein (aphoplízein), gr., V.: nhd. entwaffnen, der Waffen berauben; E.: s. ¢pÒ
(apó), Óplon (hóplon)
¢fÒrdion (aphórdion), gr., N.: nhd. Exkremente; E.: s. ¥fodoj (áphodos); L.: Frisk 1, 196
¥fodoj (áphodos), gr., M.: nhd. Exkremente?; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1, 196
¢for…zein (aphorízein), gr., V.: nhd. abgrenzen, trennen; E.: s. ¢pÒ (apó), Óroj (hóros)
¢forismÒj (aphorismós), gr., M.: nhd. Abgrenzung, Unterscheidung, Lehrsatz; E.: s.
¢for…zein (aphorízein); W.: lat. aphorismus, M., kurzer Satz, Lehrsatz, Aphorismus; nhd.
Aphorismus, M., Aphorismus, prägnanter Sinnspruch; L.: Kluge s. u. Aphorismus
¥fra (áphra), gr., F.: nhd. eine Art Pflaster; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 196
¥fraktoj (áphraktos), gr., Adj.: nhd. uneingezäunt, unbefestigt; E.: s. ¢- (a), fr£ssein
(phrássein)
147
¢fre‹n (aphrein), gr., V.: nhd. schäumen; E.: s. ¢frÒj (aphrós); L.: Frisk 1, 197
¢fri©n (aphrian), gr., V.: nhd. schäumen; E.: s. ¢frÒj (aphrós); L.: Frisk 1, 197
¢fr…zein (aphrízein), gr., V.: nhd. schäumen; E.: s. ¢frÒj (aphrós); L.: Frisk 1, 197
¢friÒeij (aphrióeis), gr., Adj.: nhd. schäumend; E.: s. ¢frÒj (aphrós); L.: Frisk 1, 197
¢frismÒj (aphrismós), gr., M.: nhd. Schäumen; E.: s. ¢frÒj (aphrós); L.: Frisk 1, 197
¢frod…sia (aphrodísia), gr., F.: nhd. Liebesgenuss; E.: s. 'Afrod…th (Aphrodíte)
afrodisiak» (aphrodisiak›), gr., F.: nhd. ein Edelstein; E.: s. ¢frodisiakÒj
(aphrodisiakós); W.: lat. aphrodisiaca, F., ein rötlichweißer Edelstein
¢frodisiakÒj (aphrodisiakós), gr., Adj.: nhd. sexuell erregend; E.: s. ¢frod…sia
(aphrodísia), 'Afrod…th (Aphrodíte); W.: s. nhd. Aphrodisiakum, N., Aphrodisiakum,
Mittel zur Anregung des Geschlechtstriebs; L.: Kluge s. u. Aphrodisiakum
'Afrod…th (Aphrodíte), gr., F.=PN: nhd. Aphrodite; E.: Etymologie unbekannt, s. Frisk 1,
196
¢frÒnitron (aphrónitron), gr., N.: nhd. Schaumsalpeter; E.: s. ¢frÒj (aphrós), n…tron
(nítron); W.: lat. aphronitrum, N., Schaumsalpeter
¢frÒj (aphrós), gr., M.: nhd. Schaum, Geifer; E.: Herkunft nicht sicher geklärt; L.: Pokorny
316, Frisk 1, 197; W.: s. mlat. afroniæsus, Adj., schäumend
¥fouroj (áphruros), gr., Adj.: nhd. unbewacht, ohne Besatzung seiend; E.: s. ¢- (a),
froure‹n (phrurein); W.: mlat. aphrurus, M., Verwalter
¢frèdhj (aphrædÐs), gr., Adj.: nhd. schaumartig, voll Schaum seiend; E.: s. ¢frÒj (aphrós),
e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 197
¥frwn (áphræn), gr., Adj.: nhd. sinnlos, unverständig, toll, töricht, unbesonnen; E.: s. ¢- (a),
frone‹n (phronein)
¢fÚein (aph‹ein), gr., V.: nhd. schöpfen (V.) (1); E.: s. idg. *aus-, *us-, V., schöpfen (V.)
(1), Pokorny 90
¢fÚh (aph‹Ð), gr., F.: nhd. Sardelle, Fischbrut; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 197
¥fuktoj (áphyktos), gr., Adj.: nhd. unentrinnbar, unvermeidlich; E.: s. ¢- (a), feÚgein
(pheúgein); W.: mlat. aphyctus, Adj., zwingend
¢fusgetÒj (aphysgetós), gr., M.: nhd. Schlamm?; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1, 197
¢fÚsimoj (aph‹simos), gr., M.: nhd. Schöpfen (M.) (1); E.: s. ¢fÚssein (aph‹ssein); L.:
Frisk 1, 197
¥fusoj (áphysos), gr., Adj.: nhd. ohne Blähung seiend; E.: s. ¢- (a), fàsa (physa); L.: Frisk
2, 1055
¢fÚssein (aph‹ssein), gr., V.: nhd. schöpfen (V.) (1); Vw.: s. di- (di); E.: s. idg. *aus-, *us-,
V., schöpfen (V.) (1), Pokorny 90; L.: Frisk 1, 197
¢fwn…a (aphænía), gr., F.: nhd. Sprachlosigkeit, Verstummen; E.: s. ¢- (a), fwn»
(phæn›); W.: mlat. aphænia, F., Missklang
¥fwnoj (áphænos), gr., Adj.: nhd. sprachlos, stumm, lautlos; E.: s. ¢- (a), fwn» (phæn›)
¢c£ (achá), gr. (dor.), F.: Vw.: s. ºc» (Ðch›)
'Aca•a (Achaía), gr., F.=ON: nhd. Achaia; E.: Etymologie ungeklärt; L.: Frisk 1, 198
¢ca…nh (achaínÐ), gr., F.: nhd. eine Art Brot; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 198
¢ca•nhj (achaínÐs), gr., M.: nhd. Hirsch im zweiten Lebensjahr; E.: Herkunft ungeklärt;
W.: mlat. achainÐs, M., eine Hirschart; L.: Frisk 1, 198
'AcaiÒj (Achaiós), gr., M.: nhd. Achäer; E.: s. 'Aca•a (Achaía); W.: lat. Achaeus, M.,
Achäer; L.: Frisk 1, 198
¢c£lion (achálion), gr., N.: nhd. eine Pflanze; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 199
¢c£nh (achánÐ), gr., F.: nhd. ein Maß; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 199
¢can»j (achan›s), gr., Adj.: nhd. weit gähnend, weit geöffnet; E.: s. ca…nein (chaínein)
148
¥carij (ácharis), gr., Adj.: nhd. undankbar, ungedankt; E.: s. ¢- (a), c£rij (cháris); W.: lat.
acharis, Adj., undankbar
¢c£rnaj (achárnas), gr., F.: nhd. Meerwolf?, ein Fisch; E.: s. ¢carnèj (acharnæs); W.: lat.
acharnÐ, F., Meerwolf
¢carnèj (acharnæs), gr., M.: nhd. ein Fisch; E.: Herkunft unklar; L.: Frisk 1, 199
ac£thj (achátÐs), gr., M.: nhd. Achat; Vw.: s. aƒm- (haim), dendr- (dendr); E.: Herkunft
unklar; W.: lat. achõtÐs, M., Achat; as. agõt 2, st. M. (a?, i?), Achat; mnd. õget; W.: lat.
achõtÐs, M., Achat; ahd. agat* 4, st. M. (a?, i?), Achat; mhd. achat, st. M., Achat; nhd. Achat,
M., Achat, Duden 1, 79; W.: lat. achõtÐs, M., Achat; s. nhd. Azeton, N., Azeton,
Lösungsmittel; L.: Frisk 1, 199, Kluge s. u. Achat, Azeton
¥cedroj (áchedros), gr., V.: nhd. wilder Birnbaum, Hagedorn; E.: vgl. idg. *•herzdh-,
*•herzd-, Sb., Stachel, Granne, Gerste, Pokorny 446?
¢ce…mastoj (acheímastos), gr., Adj.: nhd. nicht bestürmt; E.: s. ¢- (a), ceim£zein
(cheimázein); L.: Frisk 2, 1080
¢cen…a (achenía), gr., F.?: nhd. Mangel (N.), Armut; Hw.: s. ¢c»n (ach›n); E.: vgl. idg.
*õi•h-, *õ•h-, *Æ•h-, V., bedürfen, begehren, Pokorny 14
¥cerdoj (ácherdos), gr., F., M.: nhd. wilder Birnbaum; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1,
199
¢cerw•j (acheræís), gr., F.?: nhd. Silberpappel, Weißpappel; Hw.: s. 'Acšrwn (Achéræn);
E.: s. idg. *e•hero-, Sb., Landsee?, See (M.)?, Pokorny 291?; L.: Frisk 1, 199
'Acšrwn (Achéræn), gr., M.: nhd. Acheron (Unterweltfluss); E.: s. idg. *e•hero-, Sb.,
Landsee?, See (M.)?, Pokorny 291; W.: lat. Acherðns, Accherðns, M.=FlN, F.=FlN, Acheron
(Unterweltfluss); L.: Frisk 1, 200
¥cesqai (áchesthai), gr., V.: nhd. traurig sein (V.), betrübt sein (V.), zornig sein (V.),
belastet sein (V.); E.: idg. *agh-, *h2egh-, V., seelisch bedrückt sein (V.), sich fürchten,
Pokorny 7
¢kštaj (akétas), gr., M.: nhd. eine Zikadenart?; E.: Herkunft unklar?; W.: mlat. achetas, M.,
eine Zikadenart
¢ceÚwn (acheúæn), gr., Adv.: nhd. trauernd, ächzend; Hw.: s. ¥cesqai (áchesthai),
¢cšwn (achéæn); E.: vgl. idg. *agh-, *h2egh-, V., seelisch bedrückt sein (V.), sich fürchten,
Pokorny 7
¢cšwn (achéæn), gr., Adv.: nhd. trauernd, ächzend; Hw.: s. ¥cesqai (áchesthai), ¢ceÚwn
(acheúæn); E.: vgl. idg. *agh-, *h2egh-, V., seelisch bedrückt sein (V.), sich fürchten, Pokorny
7
¥chma (áchÐma), gr. (dor.), N.: Vw.: s. ½chma (›chÐma)
¢c»n (ach›n), gr., Adj.: nhd. dürftig, arm; E.: s. idg. *õi•h-, *õ•h-, *Æ•h-, V., bedürfen,
begehren, Pokorny 14; L.: Frisk 1, 200
¢chn…a (achÐnía), gr., F.: nhd. Armut, Entbehrung; E.: s. ¢c»n (ach›n); L.: Frisk 1, 200
¢cqeinÒj (achtheinós), gr., Adj.: nhd. lästig, beschwerlich, unangenehm, ärgerlich; E.: s.
¥cqoj (áchthos)
¢cqesqai (achthesthai), gr., V.: nhd. beladen sein (V.), bedrückt sein (V.); Vw.: s. Øper(hyper); E.: s. idg. *agh-, *h2egh-, V., seelisch bedrückt sein (V.), sich fürchten, Pokorny 7; L.:
Frisk 1, 200
¢cqhdèn (achthÐdæn), gr., F.: nhd. Belästigung, Beschwerde, Kränkung, Verdruss; E.: s.
¥cqoj (áchthos)
¥cqoj (áchthos), gr., N.: nhd. Last, Kummer; Hw.: s. ¥coj (áchos); E.: s. idg. *agh-, *h2egh-,
V., seelisch bedrückt sein (V.), sich fürchten, Pokorny 7; L.: Frisk 1, 200
¢cqofÒroj (achthophóros), gr., Adj.: nhd. Last tragend; E.: s. ¥cqoj (áchthos), fšrein
(phérein)
149
'AcilleÚj (Achilleús), gr., M.=PN: nhd. Achilleus; E.: Herkunft unklar; L.: Frisk 1, 201
¢clÚein (achl‹ein), gr., V.: nhd. dunkel werden, dunkel machen; E.: s. ¢clÚj (achl‹s); L.:
Frisk 1, 202
¢clÚnesqai (achl‹nesthai), gr., V.: nhd. dunkel werden; E.: s. ¢clÚj (achl‹s); L.: Frisk 1,
202
¢cluÒeij (achlyóeis), gr., Adj.: nhd. trübe, dunkel; E.: s. ¢clÚj (achl‹s), e•doj (eidos) (1);
L.: Frisk 1, 201
¢cluoàn (achlyðn), gr., V.: nhd. dunkel machen; E.: s. ¢clÚj (achl‹s); L.: Frisk 1, 202
¢cluoàsqai (achlyðsthai), gr., V.: nhd. dunkel werden; E.: s. ¢clÚj (achl‹s); L.: Frisk 1,
202
¢clÚj (achl‹s), gr., F.: nhd. Dunkel, Nebel, Finsternis, Ohnmacht; E.: idg. *aghlu-, *aghl-,
Sb., dunkle Wolke, regnerisches Wetter, Pokorny 8; L.: Frisk 1, 201
¥clusij (áchlysis), gr., F.: nhd. Verdunkelung; E.: s. ¢clÚein (achl‹ein), ¢clÚj (achl‹s); L.:
Frisk 1, 202
¢cluèdhj (achlyædÐs), gr., Adj.: nhd. neblig, neblicht, trübe; E.: s. ¢clÚj (achl‹s), e•doj
(eidos) (1); L.: Frisk 1, 201
¥cnh (áchnÐ), gr., F.: nhd. Spreu, Schaum, Staub; E.: s. idg. *a¨es-, *a¨s-, Sb., Spitze, Ähre,
Pokorny 21; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-, Adj., Sb., scharf, spitz, kantig,
Stein, Pokorny 18; L.: Frisk 1, 202
¥cnusqai (áchnysthai), gr., V.: nhd. traurig sein (V.), betrübt sein (V.), zornig sein (V.); E.:
s. idg. *agh-, *h2egh-, V., seelisch bedrückt sein (V.), sich fürchten, Pokorny 7; L.: Frisk 1,
202
¥coj (áchos), gr., N.: nhd. Betrübnis, Schmerz, Leid; E.: s. idg. *agh-, *h2egh-, V., seelisch
bedrückt sein (V.), sich fürchten, Pokorny 7; L.: Frisk 1, 202
¢cra»j (achra›s), gr., Adj.: nhd. unberührt, rein; E.: s. ¢- (a); s. idg. *ghrÐu- (2), *ghrýu-,
*ghrð-, V., reiben, zerreiben, Pokorny 460; vgl. idg. *gher- (2), V., reiben, streichen, Pokorny
439
¥cranton (áchranton), gr., N.: nhd. unbefleckter reiner Leib Christi; E.: s. ¥crantoj
(áchrantos)
¥crantoj (áchrantos), gr., Adj.: nhd. unbefleckt, rein; E.: s. ¢- (a), cra…nein (chraínein)
¢cr£j (achrás), gr., F.: nhd. wilder Birnbaum, Holzbirne; E.: vgl. idg. *•herzdh-, *•herzd-,
Sb., Stachel, Granne, Gerste, Pokorny 446?; W.: lat. achras, F., wilder Birnbaum, wilde Birne;
L.: Frisk 1, 203
¥cri (áchri), ¥crij (áchris), gr., Adv., Präp.: nhd. äußerst, gänzlich, bis; E.: idg. *me•hris,
Präp., bei, Pokorny 702; s. idg. *me- (2), Adv., mitten, Pokorny 702; L.: Frisk 1, 203
¥crij (áchris), gr., Adv., Präp.: Vw.: s. ¥cri (áchri)
¥cumoj (áchymos), gr., Adj.: nhd. säftelos; E.: s. ¢- (a), cumÒj (chymós); W.: mlat.,
achymus, Adj., säftelos
¥curon (áchyron), gr., N.: nhd. Spreu, Häcksel, Stroh; Hw.: s. ¥cnh (áchnÐ); E.: s. idg.
*a¨es-, *a¨s-, Sb., Spitze, Ähre, Pokorny 21; vgl. idg. *a¨- (2), *o¨-, *h2e¨-, *h2a¨-, *h2o¨-,
Adj., Sb., scharf, spitz, kantig, Stein, Pokorny 18; L.: Frisk 1, 202
¢curoàn (achyrðn), gr., V.: nhd. mit Spreu bestreuen, mit Spreu mischen; E.: s. ¥curon
(áchyron); L.: Frisk 1, 203
¢curèdhj (achyrædÐs), gr., Adj.: nhd. spreuartig; E.: s. ¥curon (áchyron), e•doj (eidos)
(1); L.: Frisk 1, 203
¢curèn (achyræn), gr., M.: nhd. Vorratshaus für Spreu; E.: s. ¥curon (áchyron); L.: Frisk
1, 203
¥cwr (áchær), gr., M.: nhd. Grind, Schorf, Kopfausschlag; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk
2, 204
150
¢cwre‹n (achærein), gr., V.: nhd. an Grind leiden; E.: s. ¥cwr (áchær); L.: Frisk 2, 204
¢cwri©n (achærian), gr., V.: nhd. an Grind leiden; E.: s. ¥cwr (áchær); L.: Frisk 2, 204
¥y (áps), gr., Adv.: nhd. fort, zurück, rückwärts, heim; E.: s. ¢pÒ (apó)?; L.: Frisk 1, 204
¢yeud»j (apseud›s), gr., Adj.: nhd. ohne Lüge seiend; E.: s. ¢- (a), yeud»j (pseud›s)
¢yinq©ton (apyinthaton), gr., N.: nhd. aus Wermut bereiteter Trank; E.: s. ¢y…nqion
(apsínthion); L.: Frisk 1, 204
¢y…nqion (apsínthion), gr., N.: nhd. Wermut; E.: Herkunft unklar; W.: lat. absinthium, N.,
Wermut, Wermutwein, Bitteres, Heilsames; frz. absinthe, F., Wermut, Absinth; nhd. Absinth,
M., Wermutbranntwein, Absinth; W.: s. mhd. absist, absint, abecincht, st. M., Absinth, ein
Edelstein; L.: Frisk 1, 204, Kluge s. u. Absinth
¤yij (hápsis), gr., F.: nhd. Berührung; E.: s. ¤ptomai (háptomai); W.: lat. apsis, F., Segment
eines Kreises, Rundteil; ? ahd. absida 12, absit, st. F. (æ)?, Apsis, Bahn eines Planeten; mhd.
absÆte, apsite, F., Seite die von etwas abliegt; nhd. (ält.-dial.) Abseite, F., Abseite, DW 1,
116; W.: lat. apsis, F., Segment eines Kreises, Rundteil; nhd. Apsis, F., Apsis; W.: lat.
absÆda, F., Bogen, Segment, Apsis; mhd. absÆte, F., Abseite, Seitenschiff, Nebenraum unter
der Dachschräge; L.: Kluge s. u. Abseite
¡y…j (hapsís), gr., F.: nhd. Masche eines Netzes, Radfelge, Gefüge; E.: s. ¤ptein (háptein);
L.: Frisk 1, 204
¢yÒrooj (apsóroos), gr., Adj.: nhd. zurückfließend; E.: s. ¥y (áps), ∙e‹n (rhein)
¥yorroj (ápsorros), gr., Adj.: nhd. sich zurückbewegend; E.: s. ¥y (áps); s. idg. *sreu-, V.,
fließen, Pokorny 1003; vgl. idg. *ser- (1), V., strömen, sich bewegen, Pokorny 909; L.: Frisk
1, 204
¥yoj (ápsos), gr., N.: nhd. Verbindung, Gelenk; E.: s. ¤ptein (háptein)?; W.: lat. hapsus,
M., Flausch, Büschel; L.: Frisk 1, 127
¥yuktoj (ápsyktos), gr., Adj.: nhd. nicht kalt werdend; E.: s. ¢- (a), yÚcein (ps‹chein); W.:
s. lat. apsyctos, F., ein Edelstein
¢èn (aæn), gr., Sb.: nhd. ein Fisch; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 205
¥wroj (áæros) (1), gr., Adj.: nhd. ohne Wade seiend; E.: s. ¢- (a), êrh (ærÐ)
¥wroj (áæros) (2), gr., Adj.: nhd. unsichtbar; E.: s. ¢- (a), Ðr©n (horan)
¥wroj (áæros) (3), gr., M.: nhd. Schlaf; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 205
¢èj (aæs), gr. (dor.), F.=PN: Vw.: s. ºèj (Ðæs)
¢wte‹n (aætein), gr., V.: nhd. schlafen; E.: Herkunft ungeklärt, Zusammenhang mit ¥wroj
(áæros) (3)?; L.: Frisk 1, 205
¥wtoj aætos), gr., M.: nhd. Flocke, Flaum, feine Wolle; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1,
205
b
b© (ba), gr., Interj.: nhd. bäh; E.: Elementarschöpfung; L.: Frisk 1, 205
bab£zein (babázein), gr., V.: nhd. sprechen, schwatzen; Hw.: s. b£zein (bázein); E.: s.
idg. *baba-, V., undeutlich reden, lallen, Pokorny 91; L.: Frisk 1, 206
baba… (babaí), gr., Interj.: nhd. potztausend!; E.: s. idg. *baba-, V., undeutlich reden, lallen,
Pokorny 91; L.: Frisk 1, 206
b£baloj (bábalos), gr. (kyren.), Adj.: Vw.: s. bšbhloj (bébÐlos)
b£bax (bábax), gr., M.: nhd. Schwätzer; E.: s. bab£znein (babázein)?, oder von idg.
*baxmb-, V., schwellen, Pokorny 94?; L.: Frisk 1, 206
babr£zein (babrázein), gr., V.: nhd. zirpen; Hw.: s. b£zein (bázein); E.: s. idg. *baba-,
V., undeutlich reden, lallen, Pokorny 91; L.: Frisk 1, 206
151
babr»n (babrÐn), gr. (maked.), Sb.: nhd. Bodensatz des Öls; E.: vgl. idg. *gÝÐbh- (1),
*gÝõbh-?, *gÝýbh-, V., tauchen, sinken, versenken, Pokorny 465; L.: Frisk 1, 206
Bagad£onej (Bagadáones), gr., M.=ON: nhd. Bagadaoner (Volk in Kleinasien); E.: vgl.
idg. *bhag- (1), V., Sb., zuteilen, bestimmen, erhalten (V.), Zuteilung der Speise, Pokorny 107
b£gma (bágma), gr., N.: nhd. Sage, Ruf, Kunde (F.); E.: s. b£zein (bázein); L.: Frisk 1,
207
b£dhn (bádÐn), gr., Adj.: nhd. schreitend, gehend, im Schritt; Hw.: s. ba…nein (baínein);
E.: vgl. idg. *gÝõ-, *gÝõh2-, *gÝeh2-, *gÝem-, V., kommen, gehen, geboren werden,
Pokorny 463; L.: Frisk 2, 207
bad…zein (badízein), gr., V.: nhd. einherschreiten, wandeln, gehen; Vw.: s. dia- (dia); E.:
s. ba…nein (baínein); W.: lat. badizõre, V., schreiten, marschieren; L.: Frisk 2, 207
b£disij (bádisis), gr., F.: nhd. Gehen, Hingehen; E.: s. bad…zein (badízein); L.: Frisk 2,
207
b£disma (bádisma), gr., N.: nhd. Gang (M.) (1), Schritt; E.: s. bad…zein (badízein)
badismÒj (badismós), gr., M.: nhd. Gang (M.) (1), Schritt; E.: s. bad…zein (badízein);
L.: Frisk 2, 207
b£don (bádon), gr., Adv.: nhd. einherschreitend?; Hw.: s. b£doj (bádos), ba…nein
(baínein); E.: vgl. idg. *gÝõ-, *gÝõh2-, *gÝeh2-, *gÝem-, V., kommen, gehen, geboren
werden, Pokorny 463
b£doj (bádos), gr., M.: nhd. Weg, Marsch (M.); Hw.: s. ba…nein (baínein); E.: vgl. idg.
*gÝõ-, *gÝõh2-, *gÝeh2-, *gÝem-, V., kommen, gehen, geboren werden, Pokorny 463
b£zein (bázein), gr., V.: nhd. sprechen, schwatzen; Vw.: s. ™k- (ek); E.: s. idg. *baba-, V.,
undeutlich reden, lallen, Pokorny 91; L.: Frisk 1, 207
baqmÒj (bathmós), gr., M.: nhd. Schritt, Tritt, Stufe, Schwelle; Vw.: s. ¢na- (ana); Hw.: s.
ba…nein (baínein); E.: vgl. idg. *gÝõ-, *gÝõh2-, *gÝeh2-, *gÝem-, V., kommen, gehen,
geboren werden, Pokorny 463
b£qoj (báthos), gr., N.: nhd. Höhe, Tiefe; E.: s. idg. *gÝõdh-, V., tauchen, sinken, Pokorny
465
b£qron (báthron), gr., N.: nhd. Grundlage, Leiter (F.), Stufe; Vw.: s. dia- (dia); Hw.: s.
ba…nein (baínein); E.: vgl. idg. *gÝõ-, *gÝõh2-, *gÝeh2-, *gÝem-, V., kommen, gehen,
geboren werden, Pokorny 463; W.: lat. bathrum, N., Grundlage?, Leiter (F.)?
baqÚbouloj (bath‹bulos), gr., Adj.: nhd. von tiefer Einsicht seiend, einsichtsvoll; E.: s.
baqÚj (bath‹s), boul» (bul›)
baqÚgaioj (bath‹gaios), gr., Adj.: nhd. von tiefem Erdreich seiend, fruchtbar; E.: s. baqÚj
(bath‹s), gÁ (gÐ)
baqudin»eij (bathydin›is), gr., Adj.: nhd. tiefwirbelnd; Hw.: s. baqud…nhj
(bathydínÐs); E.: s. baqÚj (bath‹s), d…nh (dínÐ)
baqud…nhj (bathydínÐs), gr., Adj.: nhd. tiefwirbelnd; Hw.: s. baqudin»eij
(bathydin›is); E.: s. baqÚj (bath‹s), d…nh (dínÐ)
baqÚzwnoj (bath‹zænos), gr., Adj.: nhd. tiefgegürtet, prächtig gekleidet; E.: s. baqÚj
(bath‹s), zènh (zænÐ)
baquk»thj (bathyk›tÐs), gr., Adj.: nhd. tiefschlundig; E.: s. baqÚj (bath‹s), kÁtoj
(kÐtos)
baquktšanoj (bathyktéanos), gr., Adj.: nhd. von großem Vermögen seiend, reich; E.: s.
baqÚj (bath‹s), ktšanon (ktéanon)
baqÚleimoj (bath‹leimos), gr., Adj.: nhd. mit tiefen Wisen seiend, hochgradig; E.: s.
baqÚj (bath‹s), leimèn (leimæn)
baqul»ioj (bathyl›ios), gr., Adj.: nhd. hochsaatig; E.: s. baqÚj (bath‹s), l»ion (l›ion)
152
baqÚnein (bath‹nein), gr., V.: nhd. tief machen; E.: s. baqÚj (bath‹s); L.: Frisk 1, 208
baqurre…thj (bathyrreítÐs), gr., Adj.: nhd. tiefströmend; E.: s. b£qoj (báthos), ∙e‹n
(rhein)
baqÚrrizoj (bath‹rrizos), gr., Adj.: nhd. tiefgewurzelt; E.: s. b£qoj (báthos), ∙…za (rhíza)
baqÚrroj (bath‹rros), gr., Adj.: nhd. tiefströmend; E.: s. b£qoj (báthos), ∙e‹n (rhein)
baqÚj (bath‹s), gr., Adj.: nhd. hoch, tief; E.: s. b£qoj (báthos); L.: Frisk 1, 208
baqÚskioj (bath‹skios), gr., Adj.: nhd. dicht beschattet; E.: s. baqÚj (bath‹s), ski£ (skiá)
baqÚthj (bath‹tÐs), gr., F.: nhd. Tiefe; E.: s. baqÚj (bath‹s); L.: Frisk 1, 208
ba•a (baía), gr., F.: nhd. Amme; E.: Wort der Kindersprache, ohne Etymologie; L.: Frisk 1,
208
ba‹bux (baibys), gr., M.: nhd. Pelikan; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 208
ba…nein (baínein), gr., V.: nhd. gehen, wandeln, weggehen; Vw.: s. ¢na- (ana),
¢nti- (anti), ¢po- (apo), dia- (dia), e„s- (eis), e„skata- (eiskata), ™k- (ek), ™m- (em),
™xapo- (exapo), ™peis- (epeis), ™pek- (epek), ™pšm- (epém), ™pi- (epi), kata- (kata),
meta- (meta), para- (para), parek- (parek), parem- (parem), peri- (peri), proana(proana), pro- (pro), prodia- (prodia), prosana- (prosana), pros- (pros), prosem(prosem), sugkata- (synkata), sum- (sym/syn), summeta- (symmeta), sunana(synana), sunapo- (synapo), sundia- (syndia), suneis- (syneis), sunek- (synek),
sunepi- (synepi), Øper- (hyper), Øperkata- (hyperkata), Øpo- (hypo), Øpokata(hypokata); E.: s. idg. *gÝõ-, *gÝõh2-, *gÝeh2-, *gÝem-, V., kommen, gehen, geboren
werden, Pokorny 463; L.: Frisk 1, 208
b£inoj (báinos), gr., Adj.: nhd. aus Palmblatt gemacht; E.: s. b£ion (báion); L.: Frisk 1,
210
ba•on (baíon), gr., N.: nhd. Palmenzweig; E.: vgl. kopt. bai, ägypt. bau; W.: s. lat. baia, F.,
Palmenzweig; L.: Frisk 1, 210
baiÒj (baiós), gr., Adj.: nhd. klein, wenig, gering; E.: s. ºbaiÒj (Ðbaiós); L.: Frisk 1, 210
b£ij (báis), gr., F.: nhd. Palmblatt; E.: vgl. kopt. bai, ägypt. bau; L.: Frisk 1, 210
ba…th (baítÐ), gr., F.: nhd. Kleid aus Ziegenfell, Pelz; E.: wohl thrak. Lehnwort; idg.
*baitõ, F., Ziegenfell, Rock, Pokorny 92; W.: got. paid-a* 5, st. F. (æ), Leibrock, Unterkleid,
Rock (, Lehmann P1); W.: germ. *paidæ, st. F. (æ), Rock, Hemd; s. got. *paid-æn, sw. V. (2),
bekleiden; W.: germ. *paidæ, st. F. (æ), Rock, Hemd; ae. põd, st. F. (æ), Rock, Mantel; W.: s.
germ. *paidæ, st. F. (æ), Rock, Hemd; as. pêda* 1, st. F. (a), Gewand, Kleid; W.: germ.
*paidæ, st. F. (æ), Rock, Hemd; ahd. pfeit* 2, pheit*, st. F. (i), Hemd, Überwurf,
Schlitzüberwurf; mhd. pheit, st. N., st. F., Hemd; nhd. (dial.) Pfeid, Pfeit, F., Hemd, DW 13,
1640; L.: Frisk 1, 210
ba…tuloj (baítylos), gr., M.: nhd. magischer Stein; E.: Herkunft unbekannt; W.: lat.
baetulus, baetylus, M., Meteorstein; L.: Frisk 1, 211
b£kanon (bákanon), gr., N.: nhd. Kohl, Kohlsame; E.: Herkunft ungeklärt; W.: lat.
bacanum, N., Kohl?; L.: Frisk 1, 211
b£khloj (bákÐlos), gr., M.: nhd. Verschnittener, Weichling, Tor (M.); E.: Herkunft unklar,
s. Frisk 1, 211; W.: lat. baceolus, M., Dummkopf, Dummhut; L.: Frisk 1, 211
b£kkarij (bákkaris), gr., F.: nhd. Pflanze mit wohlriechender Wurzel; E.: aus dem
Lydischen, nicht aus dem Keltischen; W.: lat. baccaris, F., keltischer Baldrian, Pflanze mit
wohlriechender Wurzel; W.: lat. baccar, N., keltischer Baldrian, Pflanze mit wohlriechender;
L.: Frisk 1, 211
b£kla (bákla), gr., Sb.: nhd. Prügelstock, Keule, Knüppel; Q.: Hes.; E.: s. idg. *bak-, Sb., V.,
Stab, stechen?, stoßen?, schlagen?, Pokorny 93
b£kth (báktÐ), gr., Adj.: nhd. kräftig, stark; Q.: Hes.; E.: s. idg. *bak-, Sb., V., Stab,
stechen?, stoßen?, schlagen?, Pokorny 93
153
bakthr…a (baktÐría), gr., F.: nhd. Stütze, Stab, Szepter; E.: s. idg. *bak-, Sb., V., Stab,
stechen?, stoßen?, schlagen?, Pokorny 93; L.: Frisk 1, 211
bakt»rion (bakt›rion), gr., N.: nhd. Stöckchen, Stäbchen; E.: s. idg. *bak-, Sb., V., Stab,
stechen?, stoßen?, schlagen?, Pokorny 93; W.: lat. bactÐrium, N., Stöckchen, Stäbchen; nhd.
Bakterie, F., Bakterie, einzelliges Lebewesen; L.: Kluge s. u. Bakterium
baktreÚein (baktreúein), gr., V.: nhd. stützen; E.: s. b£ktron (báktron); L.: Frisk 1, 211
b£ktreuma (báktreuma), gr., N.: nhd. Stützen (N.); E.: s. baktreÚein (baktreúein),
b£ktron (báktron); L.: Frisk 1, 211
b£ktron (báktron), gr., N.: nhd. Stab, Stütze; E.: s. idg. *bak-, Sb., V., Stab, stechen?,
stoßen?, schlagen?, Pokorny 93; L.: Frisk 1, 211
bakceÚein (bakcheúein), gr., V.: nhd. ein Bacchusfest feiern; E.: s. B£kcoj (Bákchos)
b£kceuma (bákcheuma), gr., N.: nhd. Bacchusfest, Bacchusfeier, bacchische Handlung; E.:
s. B£kcoj (Bákchos)
b£kceusij (bákcheusis), gr., F.: nhd. Bacchusfest, Bacchusfeier, bacchische Handlung; E.:
s. B£kcoj (Bákchos)
B£kch (BákchÐ), gr., F.: nhd. Bacchantin; E.: s. B£kcoj (Bákchos); W.: lat. Baccha, Bõca,
F., Bacchantin; L.: Frisk 1, 212
Bakce‹oj (Bakcheios), gr., Adj.: nhd. bacchisch; E.: s. B£kcoj (Bákchos); W.: lat.
BacchÐus, Adj., bacchisch
bakci£zein (bakchiázein), gr., V.: nhd. ein Bacchusfest feiern; E.: s. B£kcoj (Bákchos)
b£kcioj (bákchios), gr., Adj.: nhd. bacchisch; E.: s. B£kcoj (Bákchos)
bakcièthj (bakchiotÐs), gr., Adj.: nhd. bacchisch; E.: s. B£kcoj (Bákchos)
B£kcoj (Bákchos), gr., M.=PN: nhd. Bacchus; E.: Fremdwort unbekannter Herkunft; W.:
lat. Bacchus, M.=PN, Bacchus; L.: Frisk 1, 212
b£lagroj (bálagros), gr., M.: nhd. ein Süßwasserfisch; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 2,
212
balane‹on (balaneion), gr., N.: nhd. Bad, Badestube; E.: vgl. idg. *gÝel- (2), *gÝelý-,
*gÝlÐ-, V., träufeln, quellen, werfen, Pokorny 471; W.: lat. balineum, balneum, N., Bad,
Badeort; L.: Frisk 1, 212
balaneÚein (balaneúein), gr., V.: nhd. ein Bad aufwärmen, Bader sein (V.); E.: s.
balaneÚj (balaneús); L.: Frisk 1, 212
balaneut»j (balaneut›s), gr., F.: nhd. Bader; E.: s. balaneÚein (balaneúein), balaneÚj
(balaneús); L.: Frisk 1, 212
balaneutik» (balaneutik›), gr., F.: nhd. Bademeisterkunst; E.: s. balaneÚein
(balaneúein), balaneÚj (balaneús); L.: Frisk 1, 212
balaneutikÒj (balaneutikós), gr., Adj.: nhd. Bad betreffend; E.: s. balaneÚein
(balaneúein), balaneÚj (balaneús); L.: Frisk 1, 212
balaneÚj (balaneús), gr., M.: nhd. Bademeister, Bader; E.: vgl. idg. *gÝel- (2), *gÝelý-,
*gÝlÐ-, V., träufeln, quellen, werfen, Pokorny 471; L.: Frisk 1, 212
balanhrÒj (balanÐrós), gr., Adj.: nhd. eichelähnlich; E.: s. b£lanoj (bálanos); L.: Frisk 1,
213
balan…zein (balanízein), gr., V.: nhd. Eicheln abschütteln, ein Stuhlzäpfen anbringen; E.:
s. b£lanoj (bálanos); L.: Frisk 1, 213
balanikÒj (balanikós), gr., Adj.: nhd. zum Bad gehörig; E.: s. balane‹on (balaneion); L.:
Frisk 1, 212
bal£ninoj (baláninos), gr., Adj.: nhd. aus Datteln gemacht, dattelfarbig; E.: s. b£lanoj
(bálanos); L.: Frisk 1, 213
balan…on (balaníon), gr., N.: nhd. Eicheltrank; E.: s. b£lanoj (bálanos); L.: Frisk 1, 213
154
balan…j (balanís) (1), gr., F.: nhd. Bäderin, Baderin; E.: s. balaneÚj (balaneús); L.: Frisk
1, 212
balan…j (balanís) (2), gr., F.: nhd. Pflock, Pfropfen (M.); E.: s. b£lanoj (bálanos); L.:
Frisk 1, 213
balan…thj (balanítÐs), gr., Adj.: nhd. eichelförmig; E.: s. b£lanoj (bálanos); W.: lat.
balanitÐs, M., »Eichelförmiger«, ein Edelstein; L.: Frisk 1, 213
balan‹tij (balanitis), gr., F.: nhd. eine Kastanienart; E.: s. b£lanoj (bálanos); L.: Frisk 1,
213
b£lanoj (bálanos), gr., M.: nhd. Eichel, Zapfen (M.) am Türriegel, Verschluss an einer
Halskette; E.: vgl. idg. *gÝel- (3), *gÝel-, *gÝlõ-, Sb., (Eiche), Eichel, Pokorny 471; W.: lat.
balanus, F., M., Eichel, Marone, Dattel; L.: Frisk 1, 213
balanoàn (balanðn), gr., V.: nhd. mit einem Pflock befestigen, zuriegeln; E.: s. b£lanoj
(bálanos); L.: Frisk 1, 213
balanèdhj (balanædÐs), gr., Adj.: nhd. eichelförmig; E.: s. b£lanoj (bálanos), e•doj
(eidos) (1); L.: Frisk 1, 213
balanwtÒj (balanætós), gr., Adj.: nhd. mit einem Pflock befestigt; E.: s. b£lanoj
(bálanos); L.: Frisk 1, 213
b£larij (bálaris), gr., Sb.: nhd. eine Pflanze; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 213
balaÚstion (balaústion), gr., N.: nhd. Granatapfelblüte; E.: Herkunft unbekannt, s. Frisk 1,
214; W.: lat. balastium, N., Granatapfelblüte; it. blaustro, M., Geländerdocke; frz. balustrade,
F., Balustrade; nhd. Balustrade, F., Balustrade, säulenverziertes Geländer; L.: Frisk 1, 214,
Kluge s. u. Balustrade
balbidèdhj (balbidædÐs), gr., Adj.: nhd. mit Aushöhlungen versehen (Adj.); E.: s.
balb…j (balbís), e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 214
balb…j (balbís), gr., F.: nhd. Startschnur und Zielschnur, Zielstrick, Zielpfahl, Brunnenloch;
E.: wohl Lehnwort; L.: Frisk 1, 214
b£le (bále), gr., Interj.: nhd. walte Gott!; E.: vgl. idg. *gÝel- (2), *gÝelý-, *gÝlÐ-, V.,
träufeln, quellen, werfen, Pokorny 471; L.: Frisk 1, 214
bal»n (bal›n), gr., M.: Vw.: s. ball»n (ball›n)
baliÒj (baliós), gr., Adj.: nhd. gefleckt, bunt, weiß, weißgefleckt; E.: wohl illyr. Lw., vgl.
idg. *gÝel- (3), *gÝel-, *gÝlõ-, Sb., (Eiche), Eichel, Pokorny 471; vgl. idg. *bhel- (1),
*bhelý-, Adj., V., glänzend, weiß, glänzen, Pokorny 118; L.: Frisk 1, 214
ball£ntion (ballántion), gr., N.: nhd. Geldbeutel; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 214
b£llein (bállein), gr., V.: nhd. werfen, treffen; Vw.: s. ¢mfi- (amphi), ¢na- (ana), ¢nti(anti), ¢ntipara- (antipara), ¢po- (apo), dia- (dia), diek- (diek), e„s- (eis), ™k- (ek),
™m- (em), ™peis- (epeis), ™pem- (epem), ™pi- (epi), ™pipro- (epipro), kata- (kata),
meta- (meta), par£- (pará), parakata- (parakata), parem- (parem), peri- (peri), pro(pro), proem- (proem), pros- (pros), prosem- (prosem), prosperi- (prosperi), prosdia(prosdia), prodia- (prodia), sum- (sym/syn), summeta- (symmeta), sunapo- (synapo),
sundia- (syndia), suneis- (syneis), sunek- (synek), sunem- (synem), Øper- (hyper),
Øpo- (hypo); E.: idg. *gÝel- (2), *gÝelý-, *gÝlÐ-, V., träufeln, quellen, werfen, Pokorny
471; W.: s. lat. bacciballum, N., dicke Nudel, molliges Frauenzimmer; W.: vgl. lat.
fundibalus, M., Schleudermaschine; W.: lat. fundibulum, M., Schleuder, Trichter; W.: s.
fðstibalus, M., Schleuderstock; L.: Frisk 1, 215
ball»n (ball›n), bal»n (bal›n), gr., M.: nhd. König; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 214
ballhtÚj (ballÐt‹s), gr., F.: nhd. ein Volksfest in Eleusis; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk
1, 215
ball…zein (ballízein), gr., V.: nhd. tanzen; E.: s. idg. *bal-, *balbal-, V., wirbeln, sich
drehen, Pokorny 93; W.: lat. ballõre, V., tanzen; it. ballare, V., tanzen; s. it. baletto, M.,
155
Ballett; nhd. Ballett, N., Ballett, künstlerische Tanzdarbietung; W.: lat. ballõre, V., tanzen; it.
ballare, V., tanzen; s. it. ballerina, F., Tänzerin; nhd. Ballerina, F, Ballerina, Solotänzerin; W.:
lat. ballõre, V., tanzen; port. bailar, V., tanzen; s. bailadeira, F., Tänzerin; frz. bayadère, F.,
Tänzerin; nhd. Bajadere, F., Bajadere, indische Tempeltänzerin; W.: lat. ballõre, V., tanzen;
aprov. balar, V., tanzen; s. aprov. balada, F., Tanzlied; frz. balade, F., Tanzlied; nhd. Ballade,
F., Tanzlied, erzählendes Gedicht; W.: lat. ballõre, V., tanzen; frz. baller, V., tanzen; s. frz.
bal, M., Ball (M.) (2), Tanzfest; nhd. Ball, M., Ball (M.) (2), Tanzfest; L.: Frisk 1, 215, Kluge
s. u. Bajadere, Ball, Ballade, Ballerina, Ballett
ball…on (ballíon), gr., N.: nhd. Phallus; E.: Herkunft unklar?; L.: Frisk 1, 215
b£llij (bállis), gr., F.: nhd. eine Pflanze; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 215
ballismÒj (ballismós), gr., M.: nhd. Tanz; E.: s. ball…zein (ballízein); L.: Frisk 1, 215
ballist»j (ballist›s), gr., M.: nhd. Schleudermaschine, Schleuder; E.: s. ball…zein
(ballízein); W.: lat. ballista, bõlista, F., Schleuder; L.: Frisk 1, 215
ball…stra (ballístra), gr., F.: nhd. Schleudermaschine, Schleuder; E.: s. ball…zein
(ballízein); L.: Frisk 1, 215
ballwt» (ballæt›), gr., F.: nhd. eine Pflanze; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 217
balsam…mh (balsamínÐ), gr., F.: nhd. Balsampflanze; E.: s. b£lsamon (bálsamon); W.:
ae. balsmÐte, sw. F. (n), grünze Minze
b£lsamon (bálsamon), gr., N.: nhd. Balsam; Vw.: s. xulo- (xylo); E.: vgl. hebr. bõs˜m;
W.: lat. balsamum, N., Balsam; ae. balsam, N., Balsam; mnd. balsam, N., Balsam; an.
balsamr, st. M. (a), Balsam; W.: lat. balsamum, N., Balsam; ahd. balsamo* 2, sw. M. (n),
Balsam, Pfefferminze, Krauseminze; s. mhd. balsame, balseme, balsem, sw. M., st. M., st. F.,
Balsam; nhd. Balsam, M., Balsam, DW 1, 1093; W.: got. balsan, st. N. (a), Salbe, Balsam; L.:
Frisk 1, 217, Kluge s. u. Balsam
bamba…nein (bambaínein), gr., V.: nhd. mit den Zähnen klappern, stammeln, plappern;
E.: s. idg. *baba-, V., undeutlich reden, lallen, Pokorny 91; L.: Frisk 1, 217
bamb£kion (bambákion), gr., N.: nhd. Baumwolle; E.: s. bÒmbux (bómbyx); W.: mlat.
wambesio, Sb., Wams; W.: mlat. wambesium, N., Wams; nhd. Wams, N., Wams; L.: Kluge s.
u. Wams
bambakÚzein (bambak‹zein), gr., V.: nhd. mit den Zähnen klappern, vor Frost klappern;
E.: s. idg. *baba-, V., undeutlich reden, lallen, Pokorny 91
bambalÚzein (bambal‹zein), gr., V.: nhd. mit den Zähnen klappern?; E.: s. idg. *balbal-,
V., undeutlich reden, stammeln, schwatzen, Pokorny 91; vgl. idg. *baba-, V., undeutlich
reden, lallen, Pokorny 91; W.: lat. bambalõre, V., mit den Zähnen klappern?
bambradèn (bambradæn), gr., F.: nhd. eine Art Sprotte; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk
1, 218
b£mma (bámma), gr., N.: nhd. Farbe, Brühe; E.: s. b£ptein (báptein); L.: Frisk 1, 218
ban£ (baná), gr. (böot.), F.: nhd. Frau; Hw.: s. gun» (gyn›); E.: idg. *gÝÁnõ, *gÝenÆ-, F.,
Weib, Frau, Pokorny 473
banaus…a (banausía), gr., F.: nhd. Handwerk, Gewerbe; E.: s. b£nausoj (bánausos) (1);
W.: mlat. banausia, F., Verschwendung, Lächerlichkeit
banausikÒj (banausikós), gr., Adj.: nhd. zum Handwerk gehörig; E.: s. b£nausoj
(bánausos); W.: mlat. banausicus, Adj., zum niederen Handwerk gehörig, schmutzig
b£nausoj (bánausos) (1), gr., Adj.: nhd. handwerksmäßig, gemein; E.: vgl. idg. *men- (4),
V., Adj., klein, verkleinern, vereinzelt, Pokorny 728; L.: Frisk 1, 218
b£nausoj (bánausos) (2), gr., M.: nhd. Handwerker, Mann mit beschränktem Gesichtskreis;
E.: vgl. idg. *men- (4), V., Adj., klein, verkleinern, vereinzelt, Pokorny 728; W.: nhd.
Banause, M., Banause, Mensch mit mangelhaftem Verständnis für Kunst; L.: Frisk 1, 218,
Kluge s. u. Banause
banÒj (banós), gr., Adj.: Vw.: s. manÒj (manós)
156
banwtÒj (banætós), gr., M.: nhd. eine Art Geschirr; E.: Herkunft ungeklärt, Fremdwort?;
L.: Frisk 1, 218
b£xij (báxis), gr., F.: nhd. Sage, Gerücht, Ausspruch, Rede; Hw.: s. b£zein (bázein); E.: s.
idg. *baba-, V., undeutlich reden, lallen, Pokorny 91; L.: Frisk 1, 207
b£ptein (báptein), gr., V.: nhd. eintauchen, tauchen; Vw.: s. ¢po- (apo), ™m- (em),
meta- (meta); E.: idg. *gÝÐbh- (1), *gÝõbh-?, *gÝýbh-, V., tauchen, sinken, versenken,
Pokorny 465; L.: Frisk 1, 218
b£pthj (báptÐs), gr., M.: nhd. Eintaucher, Bader; E.: s. b£ptein (báptein); L.: Frisk 1, 218
bapt…zein (baptízein), gr., V.: nhd. eintauchen, untertauchen; Vw.: s. ¢na- (ana), kata(kata); Q.: Hes.; E.: idg. *gÝÐbh- (1), *gÝõbh-?, *gÝýbh-, V., tauchen, sinken, versenken,
Pokorny 465; W.: lat. baptizõre, V., beträufeln, taufen, baden; L.: Frisk 1, 218
b£ptisij (báptisis), gr., F.: nhd. Eintauchen, Waschung, Taufe; E.: s. b£ptein (báptein);
L.: Frisk 1, 218
b£ptisma (báptisma), gr., N.: nhd. Eintauchen, Waschung, Taufe; E.: s. b£ptein
(báptein); W.: lat. baptisma, N., Untertauchen, Abwaschen, Taufe; L.: Frisk 1, 218
baptismÒj (baptismós), gr., M.: nhd. Eintauchen, Waschung, Taufe; E.: s. b£ptein
(báptein); W.: lat. baptismus, M., Taufe; L.: Frisk 1, 218
baptist»j (baptist›s), gr., M.: nhd. Täufer; E.: s. b£ptein (báptein); W.: lat. baptista, M.,
Täufer; L.: Frisk 1, 218
b£ptria (báptria), gr., F.: nhd. Eintaucherin, Baderin; E.: s. b£ptein (báptein); L.: Frisk 1,
218
b£raqron (bárathron), bšreqron (bérethron), zšreqron (zérethron), dšreqron
(dérethron), gr., N.: nhd. Abgrund, Schlund, Tiefe; E.: s. idg. *gÝer- (1), *gÝerý-, *gÝerh3-,
V., Sb., verschlingen, Schlund, Pokorny 474; W.: lat. barathrum, N., Schlund, Abgrund,
Schlucht, Unterwelt; L.: Frisk 1, 219
b£raqroj (bárathros), gr., M.: nhd. Verbrecher; E.: s. b£raqron (bárathron); W.: lat.
barathrus, M., Nichtswürdiger
baraqrèdhj (barathrædÐs), gr., Adj.: nhd. voll von Abgründen seiend; E.: s. b£raqron
(bárathron), e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 219
b£rax (bárax), gr., M.: nhd. ein Gebäck; E.: Herkunft ungeklärt, vielleicht illyr.?; L.: Frisk
1, 219
barbar…zein (barbarízein), gr., V.: nhd. wie ein Barbar reden, ausländische Sitten
nachahmen; Vw.: s. Øpo- (hypo); E.: s. b£rbaroj (bárbaros); W.: lat. barbarizõre, V.,
barbarisch reden; L.: Frisk 1, 219
barbarikÒj (barbarikós), gr., Adj.: nhd. barbarisch, ungriechisch, ausländisch; E.: s.
b£rbaroj (bárbaros); L.: Frisk 1, 219
barbarismÒj (barbarismós), gr., M.: nhd. Gebrauch ausländischer Sprache; E.: s.
b£rbaroj (bárbaros); W.: lat. barbarismus, M., fehlerhaftes Sprechen, Sprachfehler, Roheit;
L.: Frisk 1, 219
b£rbaroj (bárbaros), gr., Adj.: nhd. nicht griechisch, von unverständlicher Sprache seiend,
fremdländisch, barbarisch; E.: s. idg. *baba-, V., undeutlich reden, lallen, Pokorny 91; W.: lat.
barbarus, Adj., barbarisch; ae. bÏrbÏr, Adj., barbarisch; W.: lat. barbarus, Adj., barbarisch;
mhd. barbarisch, Adj., barbarisch; nhd. barbarisch, Adj., barbarisch; W.: lat. barbarus, Adj.,
barbarisch; s. mhd. barbarÆn, Adj., fremd; W.: lat. barbarus, Adj., barbarisch; s. nhd. Barbar,
M., Barbar, Rohling; W.: got. barbarus 1, st. M. (u), Nichtgrieche, Barbar, Ausländer,
Fremder; W.: vulgärlat. brabus*, bravus*, Adj., unkultiviert, unbändig, wacker; it. bravo,
Adj., unbändig, wild, wacker; s. nhd. brav, Adj., brav, wacker; W.: mlat. rabarbarum, N.,
Rhabarber; it. rabarbaro, M., Rhabarber; nhd. Rhabarber, M., Rhabarber; L.: Frisk 1, 219,
Kluge s. u. Barbar, brav, Rhabarber
157
barbaroàn (barbarðn), gr., V.: nhd. zum Barbaren machen, verwildern; E.: s. b£rbaroj
(bárbaros)
barbarÒfwnoj (barbaróphænos), gr., Adj.: nhd. unverständlich sprechend; E.: s.
b£rbaroj (bárbaros), fwn» (phæn›)
b£rbitoj (bárbitos), gr., F., M.: nhd. lyraähnliches Instrument; E.: Fremdwort unbekannter
Herkunft; L.: Frisk 1, 220
b©rij (baris) (1), gr., F.: nhd. ägyptischer Nachen, Art Floß; E.: aus dem Ägyptischen; W.:
lat. bõris, F., ägyptisches kleines Ruderschiff; L.: Frisk 1, 220
b©rij (baris) (2), gr., F.: nhd. Turm, Palast; E.: aus dem Illyrischen; L.: Frisk 1, 220
bar…thj (barítÐs), gr., M.: nhd. ein Vogel; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 220
b£roj (báros), gr., M.: nhd. Schwere, Last; Hw.: s. barÚj (bar‹s); E.: s. idg. *gÝer- (2),
*gÝerý-, *gÝerýu-, Adj., schwer, Pokorny 476
b©roj (baros), gr., M.: nhd. eine Art Gewürz; E.: Fremdwort unbekannter Herkunft; L.:
Frisk 1, 221
baru£lghtoj (baryálgÐtos), gr., Adj.: nhd. Schmerz verursachend; E.: s. barÚj (bar‹s),
¥lgoj (álgos)
baruac»j (baryach›s), gr., Adj.: nhd. laut rauschend, schwertönend; E.: s. barÚj (bar‹s),
ºce‹n (Ðchein)
barÚej (bar‹es), gr., Sb. Pl.: nhd. Bäume; Hw.: s. boršaj (boréas); E.: vgl. idg. *gÝer- (3),
*gÝor-, Sb., Berg, Pokorny 477?
barÚqein (bar‹thein), gr., V.: nhd. von der Schwere niedergedrückt werden; E.: s. barÚj
(bar‹s); L.: Frisk 1, 221
barÚnein (bar‹nein), gr., V.: nhd. beschweren, drücken, belästigen; Vw.: s. kata- (kata);
Hw.: s. barÚj (bar‹s); E.: s. idg. *gÝer- (2), *gÝerý-, *gÝerýu-, Adj., schwer, Pokorny 476;
L.: Frisk 1, 221
b£runsij (bárynsis), gr., F.: nhd. Beschwerung; E.: s. barÚnein (bar‹nein); L.: Frisk 1,
221
baruntikÒj (baryntikós), gr., Adj.: nhd. beschwerend; E.: s. barÚnein (bar‹nein); L.:
Frisk 1, 221
barupes»j (barypes›s), gr., Adj.: nhd. schwerfallend; E.: s. barÚj (bar‹s), p…ptein
(píptein)
barÚj (bar‹s), gr., Adj.: nhd. schwer, gewichtig, heftig, stark; E.: idg. *gÝer- (2), *gÝerý-,
*gÝerýu-, Adj., schwer, Pokorny 476; W.: s. nhd. Barium, N., Barium; L.: Frisk 1, 221,
Kluge s. u. Barium
barÚthj (bar‹tÐs), gr., F.: nhd. Schwere, Gewicht, Last; E.: s. barÚj (bar‹s); L.: Frisk 1,
221
barÚtonoj (bar‹tonos), gr., Adj.: nhd. mit schwerer Stimme; E.: s. barÚj (bar‹s), tÒnoj
(tónos); W.: it. baritono, Adj., mit tiefer Stimme; s. it. baritono, M., Bariton, Halbbass; nhd.
Bariton, M., Bariton; L.: Kluge s. u. Bariton
basan…thj (l…qoj) (basanítÐs [líthos]), gr., F.: nhd. Probierstein; E.: wohl ägyptischer
Herkkunft; W.: lat. basanitÐs, M., Probierstein, Basalt; W.: verschrieben für basanitÐs s. lat.
basaltÐs, F., Probierstein, Basalt; nhd. Basalt, M., Basalt, Ergussgestein; L.: Frisk 1, 222,
Kluge s. u. Basalt
b£sanoj (básanos), gr., F.: nhd. Probierstein, Prüfung, Qual; E.: aus dem Ägypt.?, s. ägypt.
bahan; L.: Frisk 1, 222
basile…a (basileía), gr., F.: nhd. Königtum, Königreich; E.: s. basileÚj (basileús)
bas…leia (basíleia), gr., F.: nhd. Königin, Fürstin, Königstochter; Vw.: s. pam- (pam); E.:
s. basileÚj (basileús)
basile…dion (basileídion), gr., N.: nhd. kleiner König; E.: s. basileÚj (basileús)
158
bas…leion (basíleion), gr., N.: nhd. königliche Wohnung, Königswürde, Diadem; E.: s.
basileÚj (basileús); W.: lat. basilÐum, N., königliches Diadem
bas…leioj (basíleios), gr., Adj.: nhd. königlich, fürstlich; E.: s. basileÚj (basileús)
basileÚein (basileúein), gr., V.: nhd. König sein (V.); Vw.: s. sum- (sym); E.: s.
basileÚj (basileús); L.: Frisk 1, 223
basileÚj (basileús), gr., M.: nhd. Leiter (M.), Herrscher, König; Vw.: s. pam- (pam), fulo(phylo); E.: s. ba…nein (baínein), l©Òj (lõós); L.: Frisk 1, 222
basil…zein (basilízein), gr., V.: nhd. zur Partei des Königs gehören; E.: s. basileÚj
(basileús); L.: Frisk 1, 223
basilikh (basilikÐ), gr., F., Basilika; E.: s. basilikÒj (basilikós); W.: lat. basilica, F.,
Basilika, Prachtbau für Handel und Gerichtsverhandlungen; nhd. Basilika, F., Basilika; L.:
Kluge s. u. Basilika
basilikÒn (basilikón), gr., N.: nhd. Basilikum, königliches Kraut; E.: s. basilikÒj
(basilikós); W.: mlat. basilicum, N. Basilikum; s. mhd. basÆlie, basilig, M., F., Basilikum;
nhd. Basilikum, N., Basilikum; L.: Kluge s. u. Basilikum
basilikÒj (basilikós), gr., Adj.: nhd. königlich; E.: s. basileÚj (basileús); W.: lat.
basilicus, Adj., königlich, fürstlich
basil…skoj (basilískos), gr., M.: nhd. kleiner König, Häuptling; E.: s. basileÚj
(basileús); W.: lat. basiliscus, M., Basilisk; ae. basilisca, M., Basilisk; W.: lat. basiliscus, M.,
Basilisk; mhd. basiliske, M., Basilisk, Fabelwesen mit tödlichem Blick; nhd. Basilisk, M.,
Basilisk, Fabelwesen mit tödlichem Blick; L.: Kluge s. u. Basilisk
b£sij (básis), gr., F.: nhd. Schritt, Gang (M.) (1), Auftreten, Grundlage; Vw.: s. ¢n£- (aná),
¢nt…- (antí), ¢pÒ- (apó), dia- (dia), e‡s- (eís), ™pi- (epi), met£- (metá), Ñrqšm(orthém), par£- (pará), paršk- (parék), prÒ- (pró), prÒs- (prós), sÚm (s‹m), Øpšr(hypér), ØpÒ- (hypó); E.: s. ba…nein (baínein); W.: lat. basis, F., Grundlage, Fußgestell,
Sockel, Grundmauer; nhd. Basis, F., Basis, Grundlage; L.: Frisk 1, 209, Kluge s. u. Basis
baska…nein (baskaínein), gr., V.: nhd. behexen, beneiden; E.: Entlehnung aus dem
Norden, vielleicht aus dem Thrak. oder Illyr.; vgl. idg. *bhõ- (2), *bheh2-, *bhah2-, V.,
sprechen, Pokorny 105; W.: lat. fascinõre, V., beschreien, behexen, verzaubern; nhd.
faszinieren, sw. V., faszinieren, begeistern, anziehen; L.: Kluge s. u. faszinieren
baskan…a (baskanía), gr., F.: nhd. Beschreien, Behexen, Verleumdung; E.: s. b£skanoj
(báskanos); L.: Frisk 1, 223
bask£nion (baskánion), gr., N.: nhd. Behexen, Zauber; E.: s. b£skanoj (báskanos); L.:
Frisk 1, 223
b£skanon (báskanon), gr., N.: nhd. Verleumdung?; E.: s. b£skanoj (báskanos)
b£skanoj (báskanos) (1), gr., Adj.: nhd. verleumderisch, beschreiend, behexend; E.:
Entlehnung aus dem Norden, vielleicht aus dem Thrak. oder Illyr.; vgl. idg. *bhõ- (2), *bheh2-,
*bhah2-, V., sprechen, Pokorny 105; L.: Frisk 1, 223
b£skanoj (báskanos) (1), gr., M.: nhd. Verleumder; E.: s. b£skanoj (báskanos) (1)
bask©j (baskas), gr., M.: nhd. eine Entenart; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 224
baskaÚlhj (baskaúlÐs), gr., M.: nhd. Hausgerät; L.: Herkunft unbekannt; L.: Frisk 1, 224
b£skein (báskein) (1), gr., V.: nhd. reden, sprechen; Vw.: s. para- (para); E.: vgl. idg.
*baba-, V., undeutlich reden, lallen, Pokorny 91
b£skein (báskein) (2), gr., V.: nhd. gehen; Vw.: s. dia- (dia); E.: s. ba…nein (baínein);
L.: Frisk 1, 208
baskeuta (báskeuta), gr., Sb.: nhd. Bündel?; E.: s. idg. *bhasko-, Sb., Bund, Bündel,
Pokorny 111
baskosÚnh (baskos‹nÐ), gr., F.: nhd. Behexen, Zauber; E.: s. b£skanoj (báskanos); L.:
Frisk 1, 223
159
b©ssa (bassa), gr. (dor.), F.: Vw.: s. b»ssa (b›ssa)
bass£ra (bassára), gr., F.: nhd. Fuchs, Tracht der Bacchantinnen; E.: ohne Etymologie; L.:
Frisk 1, 224
bassar…on (bassaríon), gr., N.: nhd. Fuchs (M.) (1); E.: s. bass£ra (bassára); L.: Frisk 1,
224
Bassar…j (Bassarís), gr., F.: nhd. Bacchantin, Fuchs; E.: s. bass£ra (bassára); L.: Frisk 1,
224
b£ssoj (bássos), gr., N.: nhd. Talgrund, Schlucht; E.: vgl. idg. *gÝõdh-, V., tauchen, sinken,
Pokorny 465
bastag£rioj (bastagários), gr., M.: nhd. Transportarbeiter; E.: s. bast£zein (bastázein);
L.: Frisk 1, 225
bastag» (bastag›), gr., F.: nhd. Transport; E.: s. bast£zein (bastázein); L.: Frisk 1, 225
b£stagma (bástagma), gr., N.: nhd. Last; E.: s. bast£zein (bastázein); L.: Frisk 1, 225
bast£zein (bastázein), gr., V.: nhd. tragen; Vw.: s. dia- (dia); E.: Herkunft unbekannt; W.:
s. vulgärlat. *bastare, V., Genüge tun, genug sein (V.), Gamillscheg 1, 93a; gallorom.
*bastire, V., Genüge tun; afrz. bastir, V., bauen; s. afrz. bastie, F., Bastei; mhd. bastÆe,
bastei, sw. M., Bastei, Bollwerk; nhd. Bastei, F., Bastei, DW 1, 1151; L.: Frisk 1, 225
bastakt»j (bastakt›s), gr., M.: nhd. Träger; E.: s. bast£zein (bastázein); L.: Frisk 1, 225
*b£ston (báston), gr., N.: nhd. Trage; E.: s. bast£zein (bastázein); W.: lat. bastum, N.,
Stab, Stecken (M.); L.: Walde/Hofmann 1, 98
basun…aj (basynías), gr., M.: nhd. eine Art Kuchen als Opfergericht; E.: Herkunft
ungeklärt; L.: Frisk 1, 225
b£taloj (bátalos), b£ttaloj (báttalos), gr., Adj.: nhd. schlapp; E.: s. bate‹n (batein); W.:
lat. batalus, battalus, Adj., schlapp, schwach; L.: Frisk 1, 225
bat£nh (batánÐ), gr., F.: Vw.: s. pat£nh (patánÐ)
bate‹n (batein), gr., V.: nhd. besteigen, bespringen; Vw.: s. para- (para), petro- (petro);
E.: s. ba…nein (baínein); L.: Frisk 1, 209
bateÚein (bateúein), gr., V.: nhd. zertreten (V.); E.: s. ba…nein (baínein); L.: Frisk 1,
209
bat»r (bat›r), gr., M.: nhd. Treter; E.: s. ba…nein (baínein); L.: Frisk 1, 209
bati£kh (batiákÐ), gr., F.: nhd. Humpen, große Trinkschale; E.: technisches Fremdwort
ohne Etymologie, s. Frisk 1, 226; W.: lat. batioca, F., Humpen, große Trinkschale; L.: Frisk 1,
226
batÒj (batós) (1), gr., Adj.: nhd. gangbar; Vw.: s. dia- (dia), e„s- (eis), eÙapÒ- (euapó),
eÜ- (eu), eÙdi£- (eudiá); Hw.: s. ba…nein (baínein); E.: vgl. idg. *gÝõ-, *gÝõh2-,
*gÝeh2-, *gÝem-, V., kommen, gehen, geboren werden, Pokorny 463
b£toj (bátos) (2), gr., F., M.: nhd. Brombeerstrauch, Dornstrauch; E.: ohne Etymologie; W.:
lat. batus, F., Brombeerstrauch; L.: Frisk 1, 226
b£toj (bátos) (3), gr., M.: nhd. ein Flüssigkeitsmaß; E.: Fremdwort, vgl. hebr. bath; L.: Frisk
1, 226
batr£cion (batráchion), gr., N.: nhd. Froschkraut; E.: s. b£tracoj (bátrachos); W.: gr.-lat.
batrachion, N., Hahnenfuß; L.: Frisk 1, 227
batrac…thj (batrachítÐs), gr., M.: nhd. ein froschgrüner Edelstein?; E.: s. b£tracoj
(bátrachos); W.: lat. batrachitÐs, M., ein froschgrüner Edelstein
Batracomuomac…a (Batrachomyomachía), gr., F.: nhd. Froschkrieg und Mäusekrieg
(Titel eines Gedichtes); E.: s. b£tracoj (bátrachos), màj (mys), m£ch (máchÐ)
b£tracoj (bátrachos), gr., M.: nhd. Frosch; E.: ohne Etymologie; W.: lat. batrachus, M.,
Froschfisch, Seeteufel; L.: Frisk 1, 226
b£ttaloj (báttalos), gr., Adj.: Vw.: s. b£taloj (bátalos)
160
battar…zein (battarízein), gr., V.: nhd. stottern, poltern; E.: s. idg. *bata-, V., lallen,
staunen, Pokorny 95; L.: Frisk 1, 227
battarismÒj (battarismós), gr., M.: nhd. Stottern; E.: s. battar…zein (battarízein); L.:
Frisk 1, 227
battologe‹n (battologein), gr., V.: nhd. stammeln, schwatzen; E.: vgl. idg. *bata-, V.,
lallen, staunen, Pokorny 95; s. gr. lšgein (légein); L.: Frisk 1, 227
battolog…a (battología), gr., F.: nhd. Stammeln, Schwatzen; E.: s. battologe‹n
(battologein); L.: Frisk 1, 227
baÝ baÝ (baù baù), gr., Interj.: nhd. wau wau!; E.: idg. *bau-, Interj., V., wau, bellen,
Pokorny 95
baub©n (bauban), gr., V.: nhd. schlafen, einschläfern, beschlafen (V.); E.: ursprünglich ein
Lallwort; L.: Frisk 1, 228
Baubè (Baubæ), gr., F.=PN: nhd. Schreckgespenst, Hekate; E.: s. idg. *bau-, Interj., V.,
wau, bellen, Pokorny 95
baäzein (baúzein), gr., V.: nhd. bellen, schmähen; E.: idg. *bau-, Interj., V., wau, bellen,
Pokorny 95; L.: Frisk 1, 228
baukal©n (baukalan), gr., V.: nhd. einschläfern, einlullen, in den Schlaf wiegen, pflegen;
E.: s. baukÒj (baukós); L.: Frisk 1, 228
bauk£lh (baukálÐ), gr., F.: nhd. Wiege; E.: s. baukal©n (baukalan); L.: Frisk 1, 228
bauk£lhsij (baukálÐsis), gr., F.: nhd. Einschläfern; E.: s. baukal©n (baukalan); L.: Frisk
1, 228
baukal…zein (baukaizein), gr., V.: nhd. einschläfern, einlullen; E.: s. baukal©n
(baukalan); L.: Frisk 1, 228
bauk£lion (baukálion), gr., N.: nhd. ein enghalsiges Gefäß; Hw.: s. baÚkalij (baúkalis);
E.: s. aus dem Ägypt.; L.: Frisk 1, 228
baÚkalij (baúkalis), gr., F.: nhd. ein enghalsiges Kühlgefäß; Hw.: s. bauk£lion
(baukálion); E.: aus dem Ägypt., s. Frisk 1, 228; W.: spätlat. baucalis, F., tönernes Kühlgefäß;
it. bocalle, M., Krug (M.) (1), Becher; nhd. Pokal, M., Pokal; L.: Frisk, 1, 228, Kluge s. u.
Pokal
bauk…zein (baukízein), gr., V.: nhd. geziert sein (V.); E.: s. baukÒj (baukós); L.: Frisk
1, 228
bauk…zesqai (baukísthai), gr., V.: nhd. geziert sein (V.); E.: s. baukÒj (baukós); L.:
Frisk 1, 228
Baàkij (Baukis), gr., F.=PN: nhd. Baukis; E.: s. baukÒj (baukós)
baukopanoàrgoj (baikopanðrgos), gr., M.: nhd. Aufschneider, Lügner; E.: s. baukÒj
(baukós), œrgon (érgon); W.: mlat. baucopanðrgus, M., Aufschneider, Lügner
baukÒj (baukós), gr., Adj.: nhd. geziert, affektiert; E.: ohne Etymologie; L.: Frisk 1, 228
baànoj (baunos), gr., M.: nhd. Schmelzofen, Brennofen; E.: technisches Wort unbekannter
Herkunft; L.: Frisk 1, 229
baustikÒj (baustikós), gr., Adj.: nhd. bellend; E.: s. baäzein (baúzein); L.: Frisk 1, 228
bafe‹on (bapheion), gr., N.: nhd. Färberei; E.: s. baf» (baph›); L.: Frisk 1, 218
bafeÚj (bapheús), gr., F.: nhd. Färber; E.: s. b£ptein (báptein); W.: lat. baphius, M.,
Färber; L.: Frisk 1, 218
baf» (baph›), gr., F.: nhd. Eintauchen des glühenden Eisens in kaltes Wasser um es zu
härten, Stählung, Färben; E.: s. idg. *gÝÐbh- (1), *gÝõbh-?, *gÝýbh-, V., tauchen, sinken,
versenken, Pokorny 465; W.: lat. bafa, F., Tunke, Brühe; L.: Frisk 1, 218
bafikÒj (baphikós), gr., Adj.: nhd. zum Färben gehörend, zum Färben geeignet; E.: s. baf»
(baph›); L.: Frisk 1, 218
b£yij (bápsis), gr., F.: nhd. Stählung, Färben; E.: s. b£ptein (báptein); L.: Frisk 1, 218
161
bdaleÚj (bdaleús), gr., M.: nhd. Melkeimer; E.: s. bd£llein (bdállein); L.: Frisk 1, 229
bd£lhsij (bdálÐsis), gr., F.: nhd. Saugen; E.: s. bd£llein (bdállein); L.: Frisk 1, 229
bd£llein (bdállein), gr., V.: nhd. saugen, melken; E.: idg. *bdel-, V., saugen?, zullen?,
Pokorny 95; L.: Frisk 1, 229
bde‹n (bdein), gr., V.: nhd. leicht eine fahren lassen, einen leichten Wind lassen; E.: idg.
*pezd-, V., furzen, Pokorny 829; s. idg. *pÁs- (1), V., blasen, wehen, Pokorny 823; L.: Frisk
1, 230
bdšlla (bdélla), gr., F.: nhd. Blutegel; Hw.: s. bd£llein (bdállein), bdšllion (bdéllion)
(2); E.: s. idg. *bdel-, V., saugen?, zullen?, Pokorny 95; W.: mlat. abdellum, N., Blutegel; L.:
Frisk 1, 229
bdell…zein (bdellízein), gr., V.: nhd. Blutegel ansetzen; E.: s. bdšlla (bdélla); L.: Frisk 1,
229
bdšllion (bdéllion) (1), gr., N.: nhd. Harz der Weinpalme; E.: aus dem Semitischen, vgl.
assyr. budulhu, hebr. bedolah; W.: lat. bdellium, N., Weinpalme, Harz der Weinpalme; L.:
Frisk 1, 229
bdšllion (bdéllion) (2), gr., N.: nhd. Blutegel; E.: s. bdšlla (bdélla); L.: Frisk 1, 229
bdšlugma (bdélygma), gr., N.: nhd. Gräuel, Greuel; E.: s. bdelÚssesqai (bdel‹ssesthai);
L.: Frisk 1, 229
bdelugm…a (bdelygmía), gr., F.: nhd. Ekel, Abscheu; E.: s. bdelÚssesqai
(bdel‹ssesthai); L.: Frisk 1, 229
bdelugmÒj (bdelygmós), gr., M.: nhd. Gräuel, Greuel; E.: s. bdelÚssesqai
(bdel‹ssesthai); L.: Frisk 1, 229
bdeluktÒj (bdelyktós), gr., Adj.: nhd. gräuelhaft; E.: s. bdelÚssesqai (bdel‹ssesthai)
bdelur…a (bdelyría), gr., F.: nhd. Schamlosigkeit; E.: s. bdelurÒj (bdelyrós); L.: Frisk 1,
229
bdelurÒj (bdelyrós), gr., Adj.: nhd. ekelhaft, unverschämt, abscheulich; E.: s. idg. *pezd-,
V., furzen, Pokorny 829; vgl. idg. *pÁs- (1), V., blasen, wehen, Pokorny 823; L.: Frisk 1, 229
bdelÚssesqai (bdel‹ssesthai), gr., V.: nhd. verabscheuen, Ekel empfinden; E.: s. idg.
*pezd-, V., furzen, Pokorny 829; vgl. idg. *pÁs- (1), V., blasen, wehen, Pokorny 823; L.:
Frisk 1, 229
bdÒloj (bdólos), gr., M.: nhd. Gestank; Hw.: s. bde‹n (bdein); E.: s. idg. *pezd-, V.,
furzen, Pokorny 829; vgl. idg. *pÁs- (1), V., blasen, wehen, Pokorny 823
bdÚllein (bd‹llein), gr., V.: nhd. verabscheuen, fürchten; E.: s. idg. *pezd-, V., furzen,
Pokorny 829; vgl. idg. *pÁs- (1), V., blasen, wehen, Pokorny 823; L.: Frisk 1, 230
bšbaioj (bébaios), gr., Adj.: nhd. sicher, feststehend, fest, zuverlässig; Hw.: s. ba…nein
(baínein); E.: vgl. idg. *gÝõ-, *gÝõh2-, *gÝeh2-, *gÝem-, V., kommen, gehen, geboren
werden, Pokorny 463; L.: Frisk 1, 230
bebaiÒthj (bebaiótÐs), gr., F.: nhd. Festigkeit, Sicherheit, Zuverlässigkeit, Beständigkeit;
E.: s. bšbaioj (bébaios); L.: Frisk 1, 230
bebaioàn (bebaiðn), gr., V.: nhd. befestigen, bestätigen; E.: s. bšbaioj (bébaios); L.: Frisk
1, 230
beba…wma (bebaíæma), gr., N.: nhd. Befestigung, Bekräftigung; E.: s. bebaioàn
(bebaiðn), bšbaioj (bébaios); L.: Frisk 1, 230
beba…wsij (bebaíæsis), gr., F.: nhd. Befestigung, Bekräftigung; E.: s. bebaioàn
(bebaiðn), bšbaioj (bébaios); L.: Frisk 1, 230
bebaiwt»r (bebaiæt›r), gr., M.: nhd. Versicherer, Gewährsmann; E.: s. bebaioàn
(bebaiðn), bšbaioj (bébaios); L.: Frisk 1, 230
bebaiwt»j (bebaiæt›s), gr., M.: nhd. Versicherer, Gewährsmann; E.: s. bebaioàn
(bebaiðn), bšbaioj (bébaios); L.: Frisk 1, 230
162
bebaiwtikÒj (bebaiætikós), gr., Adj.: nhd. bestätigend, zum Bestätigen gehörig, zu den
Beweisen gehörig; E.: s. bebaioàn (bebaiðn), bšbaioj (bébaios); L.: Frisk 1, 230
bebaiètria (bebaiætria), gr., F.: nhd. Bestätigung; E.: s. bebaioàn (bebaiðn), bšbaioj
(bébaios); L.: Frisk 1, 230
bšbaloj (bébalos), gr. (dor.), Adj.: Vw.: s. bšbhloj (bébÐlos)
bšbhloj (bébÐlos), bšbaloj (bébalos), b£baloj (bábalos), gr., Adj.: nhd. zugänglich,
ungeweiht; Hw.: s. ba…nein (baínein); E.: vgl. idg. *gÝõ-, *gÝõh2-, *gÝeh2-, *gÝem-, V.,
kommen, gehen, geboren werden, Pokorny 463; L.: Frisk 1, 230
bebhloàn (bebelðn), gr., V.: nhd. entweihen; E.: s. bšbhloj (bébÐlos); L.: Frisk 1, 230
beb»lwsij (beb›læsis), gr., F.: nhd. Entweihen; E.: s. bebhloàn (bebelðn), bšbhloj
(bébÐlos); L.: Frisk 1, 230
bebrÒj (bebrós), gr., Adj.: nhd. einfältig, töricht; E.: Herkunft ungeklärt; L.: frisk 1, 231
Bebruk…a (Bebrykía), gr., F.=ON: nhd. Bebrycien, Bithynien; E.: s. Bšbrux (Bébryx)
BebrÚkioj (Bebr‹kios), gr., Adj.: nhd. zur Landschaft Bebrycien gehörig, bebrycisch; E.: s.
Bšbrux (Bébryx)
Bšbrux (Bébryx), gr., M.: nhd. Bebrycer (Angehöriger einer Völkerschaft in Bithynien); E.:
Herkunft unklar?
bÁsqai (bÐsthai), gr., V.: nhd. leben; E.: s. idg. *gÝeØ- (3), *gÝeØý-, *gÝiØÐ-, *gÝØÐ-,
*gÝiØæ-, *gÝØæ-, *gÝÆ-, *gÝØeh3-, V., leben, Pokorny 467
beirÒj (beirós), gr. (dor.), Adj.: Vw.: s. berrÒj (berrós)
bek£j (bekás), gr., Adv.: Vw.: s. ˜k£j (hekás)
bškoj (békos), gr., M.: nhd. Brot; E.: aus dem Phryg.?
bšlemnon (bélemnon), gr., N.: nhd. Wurfgeschoss, Geschoss, spitze Waffe; E.: vgl. idg.
*gÝel- (2), *gÝelý-, *gÝlÐ-, V., träufeln, quellen, werfen, Pokorny 471; L.: Frisk 1, 216
BellerÒnthj (BellerophóntÐs), gr., M.=PN: nhd. Bellerophon; E.: wahrscheinlich ein
Fremdwort; L.: Frisk 1, 231
Bellerofîn (Bellerophæn), gr., M.=PN: nhd. Bellerophon; E.: s. BellerofÒnthj
(BellerophóntÐs)
belÒnh (belónÐ), gr., F.: nhd. Pfeil, Pfeilspitze, ein Fisch; E.: vgl. idg. *gÝel- (1), V., Sb.,
stechen, Schmerz, Qual, Tod, Pokorny 470; L.: Frisk 1, 231
bšloj (bélos), gr., M.: nhd. Spitze, Pfeil, Wurfgeschoss; E.: s. idg. *gÝel- (2), *gÝelý-,
*gÝlÐ-, V., träufeln, quellen, werfen, Pokorny 471; L.: Frisk 1, 216
bšltatoj (béltatos), gr., Adj. (Superl.): nhd. beste; E.: s. idg. *bel- (2), *bol-?, Adj., stark,
Pokorny 96
bšlteroj (bélteros), gr., Adj. (Komp.): nhd. vorteilhaftere, bessere; E.: s. idg. *bel- (2),
*bol-?, Adj., stark, Pokorny 96; L.: Frisk 1, 232
bšltistoj (béltistos), gr., Adj. (Superl.): nhd. beste, trefflichste; E.: s. idg. *bel- (2), *bol-?,
Adj., stark, Pokorny 96
belt…wn (beltíæn), gr., Adj. (Komp.): nhd. vorteilhaftere, bessere; E.: s. idg. *bel- (2),
*bol-?, Adj., stark, Pokorny 96; L.: Frisk 1, 232
bembik…zein (bembikízein), gr., V.: nhd. kreiseln; E.: s. bšmbix (bémbix); L.: Frisk 2,
232
bembikèdhj (bembikædÐs), gr., Adj.: nhd. kreiselähnlich; E.: s. bšmbix (bémbix),
e•doj (eidos); L.: Frisk 2, 232
bšmbix (bémbix), gr., M.: nhd. Kreisel, Wasserstrudel; E.: s. idg. *baxmb-, V., schwellen,
Pokorny 94; L.: Frisk 1, 232
bembr£j (bembrás), gr., F.: nhd. eine Art Sprotte; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1, 233
163
bšnqoj (bénthos), gr., N.: nhd. Tiefe, Meerestiefe, Waldestiefe; E.: vgl. idg. *gÝõdh-, V.,
tauchen, sinken, Pokorny 465
berbšrion (berbérion), gr., N.: nhd. ärmliches Kleid; E.: vgl. idg. *bher- (3), V., ritzen,
schneiden, spalten, reiben, Pokorny 133?; L.: Frisk 1, 233
bšreqron (bérethron), gr. (hom./ion.), N.: Vw.: s. b£raqron (bárathron)
Beren…kh (BereníkÐ), gr., F.=PN: nhd. »Siegbringerin«, Berenike; E.: s. fšrein
(phérein), n…kh (níkÐ)
bšrqei (bérthei), gr., ?: nhd. fqšgge‹ai (fhthéngeiai) (ertönen); E.: vgl. idg. *øer- (6), V.,
sagen, sprechen, Pokorny 1162
beronik» (beronik›), gr., F.: nhd. Harz zur Firnisbereitung?; E.: vielleicht von der Stadt
Berenik» (Berenik›); W.: mlat. veronice, F., Harz zur Firnisbereitung; s. it. vernice, F., Harz
zur Firnisbereitung; nhd. Firnis, F., Firnis; L.: Kluge s. u. Firnis
berrÒj (berrós), beirÒj (beirós), gr. (lesb./thess.), Adj.: nhd. dicht, behaart; E.: Etymologie
unklar, vielleicht von idg. *bher- (3), V., ritzen, schneiden, spalten, reiben, Pokorny 133?
beàdoj (beudos), gr., N.: nhd. ein kostbares Frauenkleid; E.: Fremdwort unbekannter
Herkunft; L.: Frisk 1, 233
bÁ (bÐ), gr., Interj.: nhd. bäh (blöken); E.: idg. *bÐ-, *bõ-, Interj., V., bäh, blöken, Pokorny
96
b»lhma (b›lÐma), gr. (lakon.), Sb.: nhd. Hindernis; E.: vgl. idg. *øel- (3), V., drängen,
pressen, einschließen, Pokorny 1138
bhlÒj (bÐlós), gr., M.: nhd. Schwelle, Türschwelle; E.: vgl. idg. *gÝõ-, *gÝõh2-, *gÝeh2-,
*gÝem-, V., kommen, gehen, geboren werden, Pokorny 463
bÁma (bÐma), gr., N.: nhd. Schritt, Gegangenes, Getretenes; E.: vgl. idg. *gÝõ-, *gÝõh2-,
*gÝeh2-, *gÝem-, V., kommen, gehen, geboren werden, Pokorny 463
b»x (b›x), gr., M., F.: nhd. Husten (M.); E.: Herkunft unbekannt, vielleicht onomatopoetisch;
L.: Frisk 1, 233
bhrÚllioj (bÐr‹llios), gr., M.: nhd. eine Pflanze; E.: s. b»rulloj (b›ryllos); L.: Frisk 1, 234
b»rulloj (b›ryllos), gr., M.: nhd. Beryll, meergrüner Edelstein; E.: aus dem Indischen,
prõkrit verulia-, sanskr. váidðrya-, dies geht wohl auf den dravidischen Ortsnamen vÐlur
zurück; W.: lat. bÐryllus, M., Beryll, meergrüner Edelstein; mhd. berille, barille, M., Beryll;
nhd. Beryll, M., Beryll, meergrüner Edelstein; W.: lat. bÐryllus, M., Beryll, meergrüner
Edelstein; mhd. berille, barille, M., Beryll; s. fnhd. berille, brille, M.?, Brille?; nhd. Brille, F.,
Brille, Augengläser; L.: Frisk 1, 234, Kluge s. u. Beryll, Brille
bhsas© (bÐsasa), gr., F.: nhd. eine Pflanze; E.: Herkunft unklar?; W.: mlat. bÐssasa, F.,
Wildraute, Harmelraute, Wiesenraute
b»ssa (b›ssa), b©ssa (bassa), gr., F.: nhd. Talgrund, Schlucht, Tiefe; E.: vgl. idg. *gÝõdh-,
V., tauchen, sinken, Pokorny 465; L.: Frisk 1, 234
bÁta (bÐta), gr., N.: nhd. Beta; E.: vom phön. bêth
bhtarmÒj (bÐtarmós), gr., M.: nhd. Tanz; E.: s. idg. *gÝõ-, *gÝõh2-, *gÝeh2-, *gÝem-,
V., kommen, gehen, geboren werden, Pokorny 463; s. gr. ¥rma (árma)
bht£rmwn (bÐtármæn), gr., M.: nhd. Tänzer; E.: s. idg. *gÝõ-, *gÝõh2-, *gÝeh2-,
*gÝem-, V., kommen, gehen, geboren werden, Pokorny 463; s. gr. ¥rma (árma); L.: Frisk 1,
234
bhcikÒj (bÐchikós), gr., Adj.: nhd. gegen Husten wirkend; E.: s. b»x (b›x); W.: lat.
bÐchicus, Adj., gegen Husten wirkend; L.: Frisk 1, 233
b»cion (b›chion), gr., N.: nhd. Hustenkraut; E.: s. b»x (b›x); W.: lat. bÐchion, N.,
Huflattich; L.: Frisk 1, 233
bhcèdhj (bÐchædÐs), gr., Adj.: nhd. hustenähnlich?; E.: s. b»x (b›x), e•doj (eidos); L.:
Frisk 1, 233
164
b…a (bía), gr., F.: nhd. Gewalt, Stärke, Körperkraft, Gewalttat, Frevel; Hw.: s. bi£zein
(biázein); E.: idg. *gÝeØý-, V., Sb., überwältigen, niederdrücken, Gewalt, Pokorny 469?; s.
idg. *gÝeØ- (3), *gÝeØý-, *gÝiØÐ-, *gÝØÐ-, *gÝiØæ-, *gÝØæ-, *gÝÆ-, *gÝØeh3-, V.,
leben, Pokorny 467; L.: Frisk 1, 235
bi£zein (biázein), gr., V.: nhd. bedrängen, bewältigen, erzwingen, zwingen, Gewalt
anwenden; Vw.: s. sum- (sym); Hw.: s. b…a (bía); E.: idg. *gÝeØý-, V., Sb., überwältigen,
niederdrücken, Gewalt, Pokorny 469?; s. idg. *gÝeØ- (3), *gÝeØý-, *gÝiØÐ-, *gÝØÐ-,
*gÝiØæ-, *gÝØæ-, *gÝÆ-, *gÝØeh3-, V., leben, Pokorny 467; L.: Frisk 1, 235
bi£zesqai (biázesthai), gr., V.: nhd. zwingen, erzwingen; Vw.: s. dia- (dia), ™k- (ek),
kata- (kata), para- (para), pros- (pros), Øper- (hyper); E.: s. bi£zein (biázein); L.: Frisk
1, 235
b…aioj (bíaios), gr., Adj.: nhd. gewalttätig, gewaltsam; Hw.: s. b…a (bía); E.: idg.
*gÝeØý-, V., Sb., überwältigen, niederdrücken, Gewalt, Pokorny 469; s. idg. *gÝeØ- (3),
*gÝeØý-, *gÝiØÐ-, *gÝØÐ-, *gÝiØæ-, *gÝØæ-, *gÝÆ-, *gÝØeh3-, V., leben, Pokorny
467; L.: Frisk 1, 235
biaiÒthj (biaiótÐs), gr., F.: nhd. Gewalttätigkeit; E.: s. b…aioj (bíaios)
bi©n (bian), gr., V.: nhd. bedrängen, überwältigen; Hw.: s. b…a (bía); E.: idg. *gÝeØý-,
V., Sb., überwältigen, niederdrücken, Gewalt, Pokorny 469?; s. idg. *gÝeØ- (3), *gÝeØý-,
*gÝiØÐ-, *gÝØÐ-, *gÝiØæ-, *gÝØæ-, *gÝÆ-, *gÝØeh3-, V., leben, Pokorny 467
bi©sqai (biasthai), gr., V.: nhd. bedrängen, überwältigen; Hw.: s. b…a (bía); E.: idg.
*gÝeØý-, V., Sb., überwältigen, niederdrücken, Gewalt, Pokorny 469?; s. idg. *gÝeØ- (3),
*gÝeØý-, *gÝiØÐ-, *gÝØÐ-, *gÝiØæ-, *gÝØæ-, *gÝÆ-, *gÝØeh3-, V., leben, Pokorny
467
biasmÒj (biasmós), gr., M.: nhd. Gewaltanwendung; E.: s. bi£zein (biázein); L.: Frisk 1,
235
biat»r (biat›r), gr., M.: nhd. gewalttätiger Mensch; E.: s. bi£zein (biázein); L.: Frisk 1,
235
biat»j (biat›s) (1), gr., Adj.: nhd. gewaltig, stark; E.: s. b…a (bía)
biat»j (biat›s) (2), gr., M.: nhd. gewalttätiger Mensch; E.: s. bi£zein (biázein); L.: Frisk 1,
235
biatikÒj (biatikós), gr., Adj.: nhd. Gewalt übend; E.: s. bi£zein (biázein); L.: Frisk 1, 235
bib£zein (bibázein), gr., V.: nhd. gehen lassen, erheben, bespringen lassen; Vw.: s. ¢na(ana), ¢po- (apo), dia- (dia), e„s- (eis), ™m- (em), ™pi- (epi), meta- (meta), pro- (pro),
pros- (pros), sum- (sym), sundia- (syndia), sunek- (synek), Øper- (hyper); E.: s.
ba…nein (baínein); L.: Frisk 1, 208
bib©n (biban), gr., V.: nhd. schreiten, einherschreiten; Vw.: s. pro- (pro); Hw.: s.
b…benai (bíbenai); E.: s. idg. *gÝõ-, *gÝõh2-, *gÝeh2-, *gÝem-, V., kommen, gehen,
geboren werden, Pokorny 463
bib£j (bibás), gr., (Part.=Aor.)Adj.: nhd. mit großen Schritten einhergehend; E.: s. idg.
*gÝõ-, *gÝõh2-, *gÝeh2-, *gÝem-, V., kommen, gehen, geboren werden, Pokorny 463
bib£sqein (bibásthein), gr., V.: nhd. schreiten, einherschreiten; E.: s. bib©n (biban)
bib£skein (bibáskein), gr., V.: nhd. gehen; E.: s. ba…nein (baínein); L.: Frisk 1, 208
b…benai (bíbenai), gr., V.: nhd. schreiten, einherschreiten; Hw.: s. bib©n (biban); E.: s.
idg. *gÝõ-, *gÝõh2-, *gÝeh2-, *gÝem-, V., kommen, gehen, geboren werden, Pokorny 463
bibliakÒj (bibliakós), gr., Adj.: nhd. zum Buch gehörig, gelehrt; E.: s. b…bloj (bíblos);
L.: Frisk 1, 235
bibl…dion (biblídion), gr., N.: nhd. Büchlein; E.: s. b…bloj (bíblos); L.: Frisk 1, 235
b…blinoj (bíblinos), gr., Adj.: nhd. aus Papyrus gemacht; E.: s. b…bloj (bíblos); L.: Frisk
1, 235
165
bibliograf…a (bibliographía), gr., F.: nhd. Schreiben von Büchern; Hw.: s. bibliogr£foj
(bibliográphos); W.: nhd. Bibliographie, F., Bibliographie, Literaturverzeichnis; L.: Kluge s.
u. Bibliographie
bibliogr£foj (bibliográphos), gr., M.: nhd. Schreiber von Bücher, Abschreiber von
Büchern; E.: s. bibl…on (biblíon), gr£fein (gráphein); W.: lat. bibliographus, M.,
Bücherschreiber
bibliopèlhj (bibliopælÐs), gr., M.: nhd. Buchhändler; E.: s. bibl…on (biblíon), pwle‹n
(pælein); W.: lat. bibliopæla, M., Buchhändler
biblioq»kh (biblioth›kÐ), gr., F.: nhd. Büchersammlung, Bibliothek; E.: s. bibl…on
(biblíon), q»kh (th›kÐ); W.: lat. bibliothÐca, F., Bibliothek; ae. biblioþÐce, sw. F. (n),
Bibliothek, Bibel; W.: lat. bibliothÐca, F., Bibliothek; nhd. Bibliothek, F., Bibliothek,
Bücherei; L.: Kluge s. u. Bibliothek
bibl…on (biblíon), gr., N.: nhd. Büchlein, kleine Schrift; E.: s. b…bloj (bíblos); L.: Frisk
1, 235
b…bloj (bíblos), gr., M.: nhd. Bast aus der ägyptischen Papyrusstaude hergestellt, Papier,
Schrift, Buch; E.: von der phönizischen Stadt Byblos; W.: lat. biblos, F., ägyptische
Papyrusstaude; mhd. biblie, bibel, sw. F., Buch, Bibel; W.: mlat. biblium, N., heiliges Buch;
an. biflia, biblia, F., lateinisches Buch; W.: mlat. biblium, N., heiliges Buch; mhd. biblie,
bibel, F., Bibel; nhd. Bibel, F., Bibel; L.: Frisk 1, 235, Kluge s. u. Bibel
bibrèskein (bibræskein), gr., V.: nhd. verschlingen, verzehren, essen; Vw.: s. dia- (dia),
™k- (ek), kata- (kata); E.: s. idg. *gÝer- (1), *gÝerý-, *gÝerh3-, V., Sb., verschlingen,
Schlund, Pokorny 474; L.: Frisk 1, 235
biduioj (bidyios), gr., M.: nhd. Aufseher; E.: s. e‡dein (eídein); L.: Frisk 1, 236
BiqunikÒj (Bithynikós), gr., Adj.: nhd. bithynisch; E.: s. BiqunÒj (Bithynós)
BiqunÒj (Bithynós), gr., M.: nhd. Bithynier; E.: Herkunft unklar?, aus dem Thrakischen?
b‹koj (bikos), gr., M.: nhd. Gefäß mit Henkeln; E.: Herkunft ungekärt, wahrscheinlich
ägypt. Herkunft; L.: Frisk 1, 237
bine‹n (binein), gr., V.: nhd. notzüchtigen, zwingen; E.: s. idg. *gÝeØý-, V., Sb.,
überwältigen, niederdrücken, Gewalt, Pokorny 469; vgl. idg. *gÝeØ- (3), *gÝeØý-,
*gÝiØÐ-, *gÝØÐ-, *gÝiØæ-, *gÝØæ-, *gÝÆ-, *gÝØeh3-, V., leben, Pokorny 467; L.: Frisk
1, 237
biograf…a (biographía), gr., F.: nhd. Lebensbeschreibung; E.: s. b…oj (bíos), gr£fein
(gráphein); W.: nhd. Biographie, F., Biographie, Lebensbeschreibung; L.: Kluge s. u.
Biographie
biÒj (biós), gr., M.: nhd. Bogensehne, Bogen; E.: s. idg. *gÝiØõ, F., Sehne, Pokorny 481;
L.: Frisk 1, 237
b…oj (bíos), gr., M.: nhd. Leben, Lebensführung; E.: s. bšesqai (béesthai); s. idg. *gÝeØ(3), *gÝeØý-, *gÝiØÐ-, *gÝØÐ-, *gÝiØæ-, *gÝØæ-, *gÝÆ-, *gÝØeh3-, V., leben,
Pokorny 467; W.: s. nhd. bio-, Präf., bio..., naturbelassen; L.: Frisk 1, 237, Kluge s. u. biobiote…a (bioteía), gr., F.: nhd. Lebensart; E.: s. bioteÚein (bioteúein), b…oj (bíos); L.:
Frisk 1, 237
bioteÚein (bioteúein), gr., V.: nhd. leben; E.: s. b…oj (bíos); L.: Frisk 1, 237
biÒteuma (bióteuma), gr., N.: nhd. Lebensart; E.: s. bioteÚein (bioteúein), b…oj (bíos);
L.: Frisk 1, 237
biot» (biot›), gr., F.: nhd. Leben, Lebensart, Lebensunterhalt, Vermögen; E.: s. idg. *gÝeØ(3), *gÝeØý-, *gÝiØÐ-, *gÝØÐ-, *gÝiØæ-, *gÝØæ-, *gÝÆ-, *gÝØeh3-, V., leben,
Pokorny 467; L.: Frisk 1, 237
biot»sioj (biot›sios), gr., Adj.: nhd. lebenserhaltend, lebenslang; E.: s. biot» (biot›),
b…otoj (bíotos); L.: frisk 1, 237
166
b…otoj (bíotos), gr., M.: nhd. Leben, Lebensart, Lebensatem, Lebensunterhalt, Vermögen;
E.: s. idg. *gÝeØ- (3), *gÝeØý-, *gÝiØÐ-, *gÝØÐ-, *gÝiØæ-, *gÝØæ-, *gÝÆ-, *gÝØeh3-,
V., leben, Pokorny 467; L.: Frisk 1, 237
bioàn (biðn), gr., V.: nhd. leben, ein Leben führen; E.: s. b…oj (bíos)
b…rroj (bírros), gr., M.: nhd. eine Art Überwurf; I.: Lw. lat. birrus; E.: s. lat. birrus, M.,
Mantelkragen, kurzer Mantel mit Kapuze; weitere Herkunft unbekannt, kelt.?; L.: Frisk 1,
239, Walde/Hofmann 1, 107
b…swn (bísæn), gr., M.: nhd. Bison, Buckelochse, Auerochse; I.: Lw. germ. *wisundaz; E.:
s. germ. *wisunda-, *wisundaz, st. M. (a), Wisent; germ. *wisundi-, *wisundiz, st. M. (i),
Wisent; vgl. idg. *øeis- (3), V., zerfließen, fließen, Pokorny 1134
b…ttakoj (bíttakos), gr., M.: nhd. Papagei; E.: Herkunft ungeklärt, aus einer asiatischen
Sprache; L.: Frisk 1, 239
bièsimoj (biæsimos), gr., Adj.: nhd. lebensfähig, lebenswert; E.: s. bioàn (biðn), b…oj
(bíos); L.: Frisk 1, 238
b…wsij (bíæsis), gr., F.: nhd. Lebensweise; E.: s. bioàn (biðn), b…oj (bíos); L.: Frisk 1,
238
biwtikÒj (biætikós), gr., Adj.: nhd. zum Leben gehörig, Lebens...; E.: s. b…oj (bíos); W.:
lat. biæticus, Adj., für das Leben geeignet, für das Leben praktisch; W.: s. ne. antibiotic, N.,
Antibiotikum; s. frz. antibiotique, Adj., antibiotisch; vgl. nhd. Antibiotikum, N.,
Antibiotikum; L.: Frisk 1, 238, Kluge s. u. Antibiotikum
biwtÒj (biætós), gr., Adj.: nhd. lebenswert; E.: s. bioàn (biðn), b…oj (bíos); L.: Frisk 1,
238
blaberÒj (blaberós), gr., Adj.: nhd. schädlich, verderblich; E.: s. bl£bh (blábÐ)
bl£bh (blábÐ), gr., F.: nhd. Schaden (M.), Nachteil, Unheil, Verderben; E.: s. bl£ptein
(bláptein); L.: Frisk 1, 239
bl£boj (blábos), gr., N.: nhd. Schaden (M.), Nachteil, Unheil, Verderben; E.: s. bl£ptein
(bláptein); L.: Frisk 1, 239
bladarÒj (bladarós), gr., Adj.: nhd. schlaff; E.: s. idg. *meld-, *mled-, V., Adj., schlagen,
mahlen, zermalmen, weich, Pokorny 718; vgl. idg. *mel- (1), *smel-, *melý-, *mlÐ-, *melH-,
V., schlagen, mahlen, zermalmen, Pokorny 716
bladÚj (blad‹s), gr., Adj.: nhd. locker, schlaff, gedunsen; E.: s. idg. *meld-, *mled-, V.,
Adj., schlagen, mahlen, zermalmen, weich, Pokorny 718; vgl. idg. *mel- (1), *smel-, *melý-,
*mlÐ-, *melH-, V., schlagen, mahlen, zermalmen, Pokorny 716
blaisÒj (blaisós), gr., Adj.: nhd. auswärts gekrümmt, krummbeinig, krumm, sich ringelnd;
E.: Herkunft ungbeklärt; vielleicht aus lat. blaesus, Adj., lispelnd, lallend; s. idg. *balbal-, V.,
undeutlich reden, stammeln, schwatzen, Pokorny 91?; vgl. idg. *baba-, V., undeutlich reden,
lallen, Pokorny 91?; L.: Frisk 1, 240, Walde/Hofmann 1, 107
blaisÒthj (blaisótÐs), gr., F.: nhd. Gekrümmtsein; E.: s. blaisÒj (blaisós), e•doj (eidos);
L.: Frisk 1, 240
blaisèdhj (blaisædÐs), gr., Adj.: nhd. gekrümmt; E.: s. blaisÒj (blaisós), e•doj (eidos);
L.: Frisk 1, 240
blake…a (blakeía), gr., F.: nhd. Schlaffheit, Trägheit, Stumpfsinn, Dummheit; E.: s. bl£x
(bláx); L.: Frisk 1, 240
blakeÚein (blakeúein), gr., V.: nhd. schlaff sein (V.), träge sein (V.), untätig sein (V.),
langsam sein (V.); Vw.: s. kata- (kata); E.: s. bl£x (bláx); L.: Frisk 1, 240
bl£keuma (blákeuma), gr., N.: nhd. Schlaffheit, Trägheit, Stumpfsinn, Dummheit; E.: s.
bl£x (bláx); L.: Frisk 1, 240
blakikÒj (blakikós), gr., Adj.: nhd. schlaff, träge; E.: s. bl£x (bláx); L.: Frisk 1, 240
167
blakèdhj (blakædÐs), gr., Adj.: nhd. schlaff; E.: s. bl£x (bláx), e•doj (eidos); L.: Frisk 1,
240
bl£x (bláx), gr., Adj.: nhd. schlaff, träge; E.: s. idg. *melýk-, *mlõk-, V., Adj., schlagen,
mahlen, zermalmen, weich, schwach, matt, albern (Adj.), Pokorny 719; vgl. idg. *mel- (1),
*smel-, *melý-, *mlÐ-, *melH-, V., schlagen, mahlen, zermalmen, Pokorny 716; L.: Frisk 1,
240
bl£ptein (bláptein), gr., V.: nhd. schädigen, schaden, schwächen, entkräften; Vw.: s. ¢po(apo), kata- (kata); E.: vielleicht von idg. *merk-, V., reiben, packen, rauben, Pokorny 737?;
vgl. idg. *mer- (5), *merý-, V., reiben, packen, rauben, Pokorny 735?; L.: Frisk 1, 239
blast©n (blastan), gr., V.: nhd. sprossen, keimen; E.: s. blastÒj (blastós); L.: Frisk 1, 241
blast£nein (blastánein), gr., V.: nhd. sprossen, keimen; Vw.: s. para- (para); E.: s.
blastÒj (blastós); L.: Frisk 1, 241
blaste‹n (blastein), gr., V.: nhd. sprossen, keimen; E.: s. blastÒj (blastós); L.: Frisk 1, 241
bl£sth (blástÐ), gr., F.: nhd. Keim, Spross; E.: s. blast©n (blastan), blastÒj (blastós);
L.: Frisk 1, 241
bl£sthma (blástÐma), gr., N.: nhd. Keim, Spross; E.: s. blast©n (blastan), blastÒj
(blastós); L.: Frisk 1, 241
blasthmÒj (blastÐmós), gr., M.: nhd. Wachstum, Spross; E.: s. blast©n (blastan),
blastÒj (blastós); L.: Frisk 1, 241
bl£sthsij (blástÐsis), gr., F.: nhd. Keimen, Sprossen (N.); E.: s. blast©n (blastan),
blastÒj (blastós); L.: Frisk 1, 241
blastÒj (blastós), gr., M.: nhd. Spross, Trieb, junger Zweig; E.: s. idg. *melædh-, Sb.,
Erhöhung, Kopf, Pokorny 725; L.: Frisk 1, 241
blasfhme‹n (blasphÐmein), gr., V.: nhd. Böses reden, verleumden, lästern; E.: s. f£nai
(phánai), Vorderglied vielleicht von idg. *mel- (2), V., trügen, verfehlen, Pokorny 719; W.:
lat. blasphÐmõre, V., lästern, schmähen; s. frz. blasphÐmõre, V., lästern, schmähen; blõmer,
V., tadeln; nhd. blamieren, sw. V., blamieren; L.: Frisk 1, 241, Kluge s. u. blamieren
blasfhm…a (blasphÐmía), gr., F.: nhd. Verleumdung, Lästerung, Gotteslästerung; E.: s.
blasfhme‹n (blasphÐmein); W.: lat. blasphÐmia, F., Blasphemie, Gotteslästerung; s. mndl.
blasfemeringe, F., Blasphemie; afries. blasfemeringe, F., Blasphemie, Gotteslästerung; W.:
lat. blasphÐmia, F., Blasphemie, Gotteslästerung; mhd. blasphemia, F., Blasphemie; nhd.
Blasphemie, F., Blasphemie, Gotteslästerung; L.: Frisk 1, 241, Kluge s. u. Blasphemie
bl£sfhmon (blásphÐmon), gr., N.: nhd. Lästerung; E.: s. blasfhme‹n (blasphÐmein)
bl£sfhmoj (blásphÐmos) (1), gr., Adj.: nhd. verleumderisch, lästernd, schmähend; E.: s.
blasfhme‹n (blasphÐmein); L.: Frisk 1, 241
bl£sfhmoj (blásphÐmos) (2), gr., M.: nhd. Verleumder, Lästerer; E.: s. blasfhme‹n
(blasphÐmein); L.: Frisk 1, 241
blaÚth (blaútÐ), gr., F.: nhd. Pantoffel, Sandale; E.: Fremdwort unbekannter Herkunft; L.:
Frisk 1, 242
bl£yij (blápsis), gr., F.: nhd. Beschädigung; E.: s. Åbl£ptein (bláptein)
blemea…nein (blemeaínein), gr., V.: nhd. sich brüsten, trotzen; E.: Herkunft ungeklärt,
vielleicht s. menea…nein (meneaínein); L.: Frisk 1, 242
blšmma (blémma), gr., N.: nhd. Blick, Gesicht; E.: s. blšpein (blépein); L.: Frisk 1, 243
blšnna (blénna), gr., F.: nhd. Schleim, Rotz; Hw.: s. blšnnoj (blénnos) (2); E.: s. idg.
*meld-, *mled-, V., Adj., schlagen, mahlen, zermalmen, weich, Pokorny 718; vgl. idg.
*mel- (1), *smel-, *melý-, *mlÐ-, *melH-, V., schlagen, mahlen, zermalmen, Pokorny 716;
L.: Frisk 1, 242
168
blšnnoj (blénnos) (1), gr., M.: nhd. Fischart; E.: s. idg. *mel- (1), *smel-, *melý-, *mlÐ-,
*melH-, V., schlagen, mahlen, zermalmen, Pokorny 716?; W.: s. lat. bledius, M., eine Art
Seefisch; W.: s. lat. blennus, M., Dummkopf, Tölpel; L.: Frisk 1, 242
blšnnoj (blénnos) (2), gr., N.: nhd. Schleim, Rotz; Hw.: s. blšnna (blénna); E.: s. idg.
*meld-, *mled-, V., Adj., schlagen, mahlen, zermalmen, weich, Pokorny 718; vgl. idg.
*mel- (1), *smel-, *melý-, *mlÐ-, *melH-, V., schlagen, mahlen, zermalmen, Pokorny 716;
L.: Frisk 1, 242
blšnnoj (blénnos) (3), gr., Adj.: nhd. verdummt, langsam von Verstand; Hw.: s. blšnnoj
(blénnos) (2); E.: vgl. idg. *meld-, *mled-, V., Adj., schlagen, mahlen, zermalmen, weich,
Pokorny 718; idg. *mel- (1), *smel-, *melý-, *mlÐ-, *melH-, V., schlagen, mahlen,
zermalmen, Pokorny 716
blennèdhj (blennædÐs), gr., Adj.: nhd. rotzig, schleimig, dumm; E.: s. blšnnoj (blénnos)
(2), e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 242
blšpein (blépein), gr., V.: nhd. blicken, ansehen; Vw.: s. ¢na- (ana), ¢nti- (anti), ¢po(apo), dia- (dia), e„s- (eis), ™m- (em), ™pi- (epi), peri- (peri), pros- (pros), Øpo(hypo); E.: Herkunft bisher unbekannt; W.: mlat. blebõre, V., sehen; L.: Frisk 1, 243
blšphsij (blépÐsis), gr., F.: nhd. Blick, Auge; E.: s. blšpein (blépein); L.: Frisk 1, 243
blšpoj (blépis), gr., F.: nhd. Blick, Auge; E.: s. blšpein (blépein); L.: Frisk 1, 243
bleptikÒj (bleptikós), gr., Adj.: nhd. mit dem Sehen begabt; E.: s. blšpein (blépein); L.:
Frisk 1, 243
bleptÒj (bleptós), gr., Adj.: nhd. gesehen, sehenswert; E.: s. blšpein (blépein)
blštuj (blétys), gr., M.: nhd. Blutegel?; E.: vgl. idg. *gel- (2), *gÝhel-?, V., Sb.,
verschlingen, Kehle (F.) (1), Pokorny 365
blefar…zein (blepharízein), gr., V.: nhd. blinzeln; E.: s. blefar…j (blepharís); L.: Frisk
1, 243
blefarikÒj (blepharikós), gr., Adj.: nhd. auf die Augenlider bezüglich, Augenlider
betreffend; E.: s. blefar…j (blepharís); L.: Frisk 1, 243
blefar…j (blepharís), gr., F.: nhd. Augenwimper; E.: s. blšfaron (blépharon); L.: Frisk 1,
243
blefarok£tocoj (blepharokátochos), gr., Adj.: nhd. das Augenlid haltend; E.: s. blšfaron
(blépharon), katšcein (katéchein); W.: mlat. blepharocatochon, N., Instrument zum
Festhalten der Augenlider
blšfaron (blépharon), gr., N.: nhd. Augenlid, Lid; E.: Herkunft unklar; L.: Frisk 1, 243
blšyij (blépsis), gr., F.: nhd. Sehen, Hinblick; Vw.: s. ¢n£- (aná), per…- (perí); E.: s.
blšpein (blépein); L.: Frisk 1, 243
blÁma (blÐma), gr., N.: nhd. Würfelwurf, Schuss, Schusswunde; Vw.: s. par£- (pará),
per…- (perí); Hw.: s. b£llein (bállein); E.: vgl. idg. *gÝel- (2), *gÝelý-, *gÝlÐ-, V.,
träufeln, quellen, werfen, Pokorny 471
blÁr (blÐr), gr., Sb.: nhd. Köder; E.: vgl. idg. *gel- (2), *gÝhel-?, V., Sb., verschlingen,
Kehle (F.) (1), Pokorny 365
blhtÒj (blÐtós), gr., Adj.: nhd. geworfen, getroffen; Hw.: s. b£llein (bállein); E.: vgl. idg.
*gÝel- (2), *gÝelý-, *gÝlÐ-, V., träufeln, quellen, werfen, Pokorny 471
blÁtron (blÐtron), gr., N.: nhd. Reif, Ring, Klammer; Hw.: s. b£llein (bállein); L.: Frisk
1, 244
blhc£zein (blÐcházein), gr., V.: nhd. blöken; E.: s. blhc» (blÐch›); L.: Frisk 1, 244
blhc©sqai (blÐchasthai), gr., V.: nhd. blöken; E.: s. idg. *blÐ-, V., blöken, Pokorny 102;
L.: Frisk 1, 244
blhc» (blÐch›), gr., F.: nhd. Blöken, Geblök; Hw.: s. blhc©sqai (blÐchasthai); E.: vgl.
idg. *blÐ-, V., blöken, Pokorny 102; L.: Frisk 1, 244
169
bl»chma (bl›chÐma), gr., N.: nhd. Schaf; E.: s. blhc©sqai (blÐchasthai); L.: Frisk 1, 244
blÁcnon (blÐchnon), gr., N.: nhd. eine Art Farnkraut; Hw.: s. blÁcron (blÐchron); E.:
ohne Etymologie; L.: Frisk 1, 244
blÁcron (blÐchron), gr., N.: nhd. eine Art Farnkraut; Hw.: s. blÁcnon (blÐchnon); E.:
ohne Etymologie; L.: Frisk 1, 244
blhcrÒj (blÐchrós), gr., Adj.: nhd. schwach, sanft, schleichend, schleppend; Hw.: s.
¢blhcrÒj (ablÐchrós); E.: s. idg. *melýk-, *mlõk-, V., Adj., schlagen, mahlen, zermalmen,
weich, schwach, matt, albern (Adj.), Pokorny 719; vgl. idg. *mel- (1), *smel-, *melý-, *mlÐ-,
*melH-, V., schlagen, mahlen, zermalmen, Pokorny 716; L.: Frisk 1, 244
blhcèdhj (blÐchædÐs), gr., Adj.: nhd. blökend; E.: s. blhc» (blÐch›), e•doj (eidos); L.:
Frisk 1, 244
bl»cwn (bl›chæn), gr., F.: nhd. eine Art Minze; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 245
blim£zein (blimázein), gr., V.: nhd. prüfend betasten, befühlen; E.: Herkunft ungeklärt,
vielleicht von idg. *gÝel- (1), V., Sb., stechen, Schmerz, Qual, Tod, Pokorny 470?; L.: Frisk
1, 245
blisthr…j (blistÐrís), gr., Adj.: nhd. zeidelnd; E.: s. bl…ttein (blítein); L.: Frisk 2, 45
blit£j (blitás), gr., F.: nhd. wertlose Frau, altes Weib; Hw.: s. bl…ton (blíton)?; E.: vgl.
idg. *meldh-, V., schlagen, mahlen, zermalmen, Pokorny 719; idg. *mel- (1), *smel-, *melý-,
*mlÐ-, *melH-, V., schlagen, mahlen, zermalmen, Pokorny 716; L.: Frisk 1, 245
blitom£mmaj (blitomámmas), gr., M.: nhd. Dummkopf; E.: s. bl…ton (blíton)?,
m£mma (mámma)
bl…ton (blíton), gr., N.: nhd. Melde, Blutkraut; E.: s. idg. *meldh-, V., schlagen, mahlen,
zermalmen, Pokorny 719; vgl. idg. *mel- (1), *smel-, *melý-, *mlÐ-, *melH-, V., schlagen,
mahlen, zermalmen, Pokorny 716; W.: lat. blitum, N., Meier, Melde, Blutkraut; L.: Frisk 1,
245
bl…ttein (blítein), gr., V.: nhd. des Honigs berauben, den Honig ausschneiden, zeideln; E.:
s. idg. *melit-, N., Honig, Pokorny 723; vgl. idg. *mel- (1), *smel-, *melý-, *mlÐ-, *melH-,
V., schlagen, mahlen, zermalmen, Pokorny 716; L.: Frisk 1, 245
blicèdhj (blichædÐs), gr., Adj.: nhd. klebrig; E.: Herkunft des Vordergliedes ungeklärt; s.
e•doj (eidos); W.: mlat. blixidus, Adj., klebrig, schleimig; L.: Frisk 1, 245
*blosurÒj (blosyrós) (1), gr., M.: nhd. Geier; E.: idg. *gÝ¢turos, *gÝ¢tur, M., Geier,
Pokorny 482
blosurÒj (blosyrós), gr., Adj.: nhd. erschreckend, furchtbar, mit furchtbaren Augen
blickend, grässlich blickend; E.: s. idg. *gÝ¢turos, *gÝ¢tur, M., Geier, Pokorny 482
blosurîpij (blosyræpis), gr., Adj.: nhd. geieräugig, finster blickend; E.: s. idg. *gÝ¢turos,
*gÝ¢tur, M., Geier, Pokorny 482; s. gr. Ôy (óps)
blÚdion (bl‹dion), gr., Adj.: nhd. feucht; Q.: Hes.; E.: s. idg. *gÝel- (2), *gÝelý-, *gÝlÐ-,
V., träufeln, quellen, werfen, Pokorny 471
blÚein (bl‹ein), gr., V.: nhd. hervorquellen; E.: s. idg. *gÝel- (2), *gÝelý-, *gÝlÐ-, V.,
träufeln, quellen, werfen, Pokorny 471; L.: Frisk 1, 246
blÚzein (bl‹zein), gr., V.: nhd. hervorquellen; Vw.: s. ¢po- (apo), ™k- (ek), peri- (peri);
E.: s. idg. *gÝel- (2), *gÝelý-, *gÝlÐ-, V., träufeln, quellen, werfen, Pokorny 471; L.: Frisk
1, 246
blÚsij (bl‹sis), gr., F.: nhd. Hervorquellen; E.: s. blÚzein (bl‹zein); L.: Frisk 1, 246
blÚsma (bl‹sma), gr., N.: nhd. Hervorquellen; E.: s. blÚzein (bl‹zein); L.: Frisk 1, 246
blusmÒj (blysmós), gr., M.: nhd. Hervorquellen; E.: s. blÚzein (bl‹zein); L.: Frisk 1, 246
blwqrÒj (blætrós), gr., Adj.: nhd. hochgewachsen, schlank; E.: s. idg. *melædh-, Sb.,
Erhöhung, Kopf, Pokorny 725; L.: Frisk 1, 246
170
blwmÒj (blæmós), gr., M.: nhd. Bissen, Brot; E.: vgl. idg. *gel- (2), *gÝhel-?, V., Sb.,
verschlingen, Kehle (F.) (1), Pokorny 365; L.: Frisk 1, 246
blèskein (blæskein), gr., V.: nhd. gehen, kommen; Vw.: s. ™k- (ek), kata- (kata), para(para), pro- (pro); Hw.: s. mole‹n (molein); E.: s. idg. *mel- (8), *melý-, *mlæ-, V., Sb.,
kommen, erscheinen, Erhöhung, Wölbung, Pokorny 721; L.: Frisk 1, 246
bo£grion (boágrion), gr., N.: nhd. Stierschild; E.: s. boàj (bðs), ¥grioj (ágrios); L.: Frisk
1, 247
bÒagroj (bóagros), gr., M.: nhd. Wildstier; E.: s. boàj (bðs), ¥grioj (ágrios); L.: Frisk 1,
247
bo©n (boan), gr., V.: nhd. laut rufen, schreien; Vw.: s. ™pi- (epi), kata- (kata), peri(peri), sum- (sym); E.: idg. *beu- (1), *bu-, *bheu-, *bhu-, V., dumpf schallen, Pokorny 97;
W.: lat. boõre, V., rufen; L.: Frisk 1, 247
bÒax (bóax), gr., F.: nhd. Meerfisch; E.: Herkunft unklar; W.: s. lat. bæca, F., Meerfisch
boe…h (boeíÐ), gr., F.: nhd. Rindsfell; E.: s. boàj (bðs); L.: Frisk 1, 260
bÒeioj (bóeios), gr., Adj.: nhd. vom Rind stammend, Rinds...; E.: s. boàj (bðs); L.: Frisk 1,
260
bo» (bo›), gr., F.: nhd. Schrei, Ruf, Geschrei, Kampfgeschrei; Vw.: s. kata- (kata); Hw.: s.
bo©n (boan); E.: s. idg. *beu- (1), *bu-, *bheu-, *bhu-, V., dumpf schallen, Pokorny 97; L.:
Frisk 1, 247
Bohdromièn (BoÐdromiæn), gr., M.: nhd. ein griechischer Monat (September bis
Oktober); E.: s. bo» (bo›), drÒmoj (drómos)
bo»qeia (bo›theia), gr., F.: nhd. Hilfe; Hw.: s. bohqe‹n (boÐthein)
bohqe‹n (boÐthein), gr., V.: nhd. auf ein Geschrei herbeieilen, helfen; Vw.: s. pros(pros); Hw.: s. bo» (bo›), qe‹n (thein) (1); L.: Frisk 1, 248
bo»qhma (bo›thÐma), gr., N.: nhd. Hilfe, Abhilfe; E.: s. bohqe‹n (boÐthein)
bo»qhsij (bo›thÐsis), gr., F.: nhd. Hilfe, Abhilfe; E.: s. bohqe‹n (boÐthein)
bohqoÒj (boÐthoós), gr., Adj.: nhd. auf einen Aufruf schnell zur Hilfe kommend; E.: s.
bohqe‹n (boÐthein); L.: Frisk 1, 248
bohqÒj (boÐthós), gr., M.: nhd. Helfer, Beistand; E.: s. bohqe‹n (boÐthein); W.: lat.
boÐthus, M., Gehilfe
bÒhsij (bóÐsis), gr., F.: nhd. Geschrei, Rufen, Ruf; E.: s. bo©n (boan); W.: mlat. boesis,
F., Schreien; L.: Frisk 1, 247
bohtÚj (boÐt‹s), gr., F.: nhd. Geschrei, Rufen, Ruf; E.: s. bo©n (boan); L.: Frisk 1, 247
boqre‹n (bothrein), gr., V.: nhd. eine Grube graben; E.: s. bÒqroj (bóthros); L.: Frisk 1,
248
boqreÚein (bothreúein), gr., V.: nhd. eine Grube graben; E.: s. bÒqroj (bóthros); L.:
Frisk 1, 248
boqr…zein (bothízein), gr., V.: nhd. eine Grube graben; E.: s. bÒqroj (bóthros); L.: Frisk
1, 248
bÒqroj (bóthros), gr., M.: nhd. Loch, Grube; E.: s. idg. *bhedh- (1), V., stechen, graben,
Pokorny 113?; L.: Frisk 1, 248
boqroàn (bothrðn), gr., V.: nhd. eine Grube graben; E.: s. bÒqroj (bóthros); L.: Frisk 1,
248
bÒqunoj (bóthynos), gr., M.: nhd. Loch, Grube; E.: s. idg. *bhedh- (1), V., stechen, graben,
Pokorny 113?; L.: Frisk 1, 248
Boiwt…a (Boiætía), gr., F.=ON: nhd. Böotien; E.: s. BoiwtÒj (Boiætós) (1)
BoiwtikÒj (Boiætikós), gr., Adj.: nhd. böotisch; E.: s. BoiwtÒj (Boiætós) (1)
Boiètioj (Boiætios), gr., Adj.: nhd. böotisch; E.: s. BoiwtÒj (Boiætós) (1)
171
Boiwt…j (Boiætís), gr., F.=ON: nhd. Böotien; E.: s. BoiwtÒj (Boiætós) (1)
BoiwtÒj (Boiætós) (1), gr., M.: nhd. Böotier; E.: Herkunft unklar, vielleicht aus dem Illyr.;
L.: Frisk 1, 249
BoiwtÒj (Boiætós) (2), gr., Adj.: nhd. böotisch; E.: s. BoiwtÒj (Boiætós) (1)
bolb£rion (bolbárion), gr., N.: nhd. kleine Zwiebel, Zwiebelchen; E.: s. bolbÒj (bolbós);
L.: Frisk 1, 249
bolb…nh (bolbínÐ), gr., F.: nhd. eine Art Zwiebel; E.: s. bolbÒj (bolbós)
bolb…on (bolbíon), gr., N.: nhd. kleine Zwiebel, Zwiebelchen; E.: s. bolbÒj (bolbós); L.:
Frisk 1, 249
bolb…skoj (bolbískos), gr., M.: nhd. Schalotte; E.: s. bolbÒj (bolbós)
bÒlbiton (bólbiton), gr., N.: nhd. Kuhmist; Hw.: s. bolbÒj (bolbós); E.: idg. *bol-, Sb.,
Knolle, Schwellung, Pokorny 103; W.: vgl. lat. imbulbitõre, V., bekacken; L.: Frisk 1, 249,
Walde/Hofmann 1, 682
bÒlbitoj (bólbitos), gr., M.: nhd. Mist; Hw.: s. bolbÒj (bolbós); E.: idg. *bol-, Sb., Knolle,
Schwellung, Pokorny 103
bolbÒj (bolbós), gr., M.: nhd. Knolle, Zwiebel; E.: s. idg. *bol-, Sb., Knolle, Schwellung,
Pokorny 103; W.: lat. bulbus, M., Zwiebel, Knolle, Bolle; L.: Frisk 1, 249
bolšoj (boléos), gr., Adj.: nhd. zusammengeworfen; E.: s. bÒloj (bólos); L.: Frisk 1, 216
bol» (bol›), gr., F.: nhd. Werfen, Wurf, Blick; Vw.: s. ¢na- (ana), ¢po- (apo), dia- (dia),
e„s- (eis), ™m- (em), ™pi- (epi), kata- (kata), meta- (meta), para- (para), parem(parem), peri- (peri), pro- (pro), pros- (pros), sum- (sym/syn), sunem- (synem), Øper(hyper), Øpo- (hypo); Hw.: s. b£llein (bállein); E.: s. idg. *gÝel- (2), *gÝelý-, *gÝlÐ-, V.,
träufeln, quellen, werfen, Pokorny 471; L.: Frisk 1, 215
bol…zein (bolízein), gr., V.: nhd. das Senkblei auswerfen; E.: s. bol…j (bolís); L.: Frisk 1,
215
bÒlimoj (bólimos), gr., Adj.: nhd. verschoben, vertagt; E.: s. bÒloj (bólos); L.: Frisk 1,
216
bÒlinqoj (bólinthos), gr., M.: nhd. ein Tier, Wisent?; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1,
250
bol…j (bolís), gr., F.: nhd. Geschoss, Pfeil; Hw.: s. b£llein (bállein); E.: s. idg. *gÝel- (2),
*gÝelý-, *gÝlÐ-, V., träufeln, quellen, werfen, Pokorny 471; W.: lat. bolis, F., feuriger
Meteor in Gestalt eines Pfeils, Senkblei; L.: Frisk 1, 215
bÒliton (bóliton), gr., N.: nhd. Mist, Kuhmist; Hw.: s. bolbÒj (bolbós), bÒlitoj (bólitos);
E.: idg. *bol-, Sb., Knolle, Schwellung, Pokorny 103; W.: s. lat. bolutõtio, F., Mist, Kuhmist
bÒlitoj (bólitos), gr., M.: nhd. Mist; Hw.: s. bolbÒj (bolbós), bÒliton (bóliton); E.: idg.
*bol-, Sb., Knolle, Schwellung, Pokorny 103
bÒloj (bólos), gr., M.: nhd. Wurf; Vw.: s. œk- (ék), per…- (perí); Hw.: s. b£llein
(bállein); E.: s. idg. *gÝel- (2), *gÝelý-, *gÝlÐ-, V., träufeln, quellen, werfen, Pokorny 471;
W.: lat. bolus, M., Wurf; ? as. bollo* (1) 1, sw. M. (n), Geschoss, Brennbolzen; L.: Frisk 1,
215
bomb£x (bombáx), gr., Interj.: nhd. potztausend!; E.: aus der Umgangssprache oder s.
bÒmboj (bómbos); W.: lat. bombax, Interj., potztausend!, potz Blitz!; L.: Frisk 1, 250
bombe‹n (bombein), gr., V.: nhd. dumpf tönen, dröhnen, sausen, rauschen; Vw.: s. ™pi(epi); E.: s. bÒmboj (bómbos); L.: Frisk 1, 250
bomb»eij (bomb›eis), gr., Adj.: nhd. dumpf; E.: s. bÒmboj (bómbos); L.: Frisk 1, 250
bombhdÒn (bombÐdón), gr., Adv.: nhd. summend; E.: s. bÒmboj (bómbos); L.: Frisk 1,
250
bÒmbhsij (bómbÐsis), gr., F.: nhd. dumpfer Ton (M.) (2); E.: s. bombe‹n (bombein),
bÒmboj (bómbos); L.: Frisk 1, 250
172
bombikÒj (bombikós), gr., Adj.: nhd. dumpf; E.: s. bÒmboj (bómbos); L.: Frisk 1, 250
bÒmboj (bómbos), gr., M.: nhd. dumpfer Ton (M.) (2), Summen (N.), Getöse; E.: s. idg.
*baxmb-, V., dumpf schallen, tönen, Pokorny 93; W.: lat. bombus, M., dumpfer Ton (M.) (2),
tiefer Ton (M.) (2); it. bomba, F., Bombe; frz. bombe, F., Bombe; nhd. Bombe, F., Bombe; L.:
Frisk 1, 250, Kluge s. u. Bombe
bombÚkion (bomb‹kion), gr., N.: nhd. summendes Insekt, Kokon des Seidenwurms; E.: s.
idg. *baxmb-, V., dumpf schallen, tönen, Pokorny 93; L.: Frisk 1, 251
bombÚlh (bomb‹lÐ), gr., F.: nhd. enghalsiges Gefäß; E.: vgl. idg. *baxmb-, V., dumpf
schallen, tönen, Pokorny 93
bombuliÒj (bombyliós), bombÚlioj (bomb‹lios), gr., M.: nhd. Hummel, enghalsige
Flasche; E.: s. idg. *baxmb-, V., dumpf schallen, tönen, Pokorny 93; L.: Frisk 1, 250
bombÚlioj (bomb‹lios), gr., M.: Vw.: s. bombuliÒj (bombyliós)
bÒmbux (bómbyx) (1), gr., M.: nhd. Flöte; E.: s. bÒmboj (bómbos); L.: Frisk 1, 250
bÒmbux (bómbyx) (2), gr., M.: nhd. Seidenwurm; E.: Lehnwort aus dem orientalischen
Raum oder von idg. *baxmb-, V., dumpf schallen, tönen, Pokorny 93; W.: lat. bomb‘x, M., F.,
Seidenwurm, Seidenraupe; ahd. bombõri* 1, st. M. (ja), Seidenraupe; W.: lat. bomb‘x, M., F.,
Seidenwurm, Seidenraupe; ahd. bambas 6, Sb., Baumwollgewand; L.: Frisk 1, 251
bombèdhj (bombædÐs), gr., Adj.: nhd. dumpf; E.: s. bÒmboj (bómbos), e•doj (eidos);
L.: Frisk 1, 250
bÒnasoj (bónasos), gr., M.: nhd. Wisent; E.: Fremwort unbekannter Herkunft; L.: Frisk 1,
251
bor£ (borá), gr., F.: nhd. Fraß, Speise, Beute (F.) (1); E.: s. idg. *gÝer- (1), *gÝerý-,
*gÝerh3-, V., Sb., verschlingen, Schlund, Pokorny 474; L.: Frisk 1, 251
bÒrassoj (bórassos), gr., M.: nhd. in der Blütenscheide eingeschlossene Frucht; E.: aus
dem Ägypt.; L.: Frisk 1, 251
borbor…zein (borborízein), gr., V.: nhd. schlammartig sein (V.); E.: s. bÒrboroj
(bórboros); L.: Frisk 1, 252
bÒrboroj (bórboros), gr., M.: nhd. Kot, Schlamm, Schmutz; E.: idg. *gÝorgÝoro-,
*gÝorgÝo-, Sb., Schmutz?, Mist?, Pokorny 482; L.: Frisk 1, 252
borboroàn (borborðn), gr., V.: nhd. mit Schlamm füllen; E.: s. bÒrboroj (bórboros); L.:
Frisk 1, 252
borborÚzein (borbor‹zein), gr., V.: nhd. knurren; E.: lautmalerisch; L.: Frisk 1, 251
borborugmÒj (borborygmós), gr., M.: nhd. Knurren im Bauch, Kullern im Bauch; E.: s.
borborÚzein (borbor‹zein); W.: lat. burburismus, M., Knurren im Bauch, Kullern im
Bauch; L.: Frisk 1, 251
boršaj (boréas), gr., M.: nhd. Nordwind, Norden; E.: vgl. idg. *gÝer- (3), *gÝor-, Sb.,
Berg, Pokorny 477; W.: lat. boreõs, M., Nordwind, Nordostwind, Norden; mhd. borÐas, st.
M., »Nordwind«; L.: Frisk 1, 252
bÒreioj (bóreios), gr., Adj.: nhd. nördlich; E.: s. boršaj (boréas); W.: lat. borÐus, Adj.,
nördlich; W.: s. lat. borÆa, F., eine Art Jaspis; L.: Frisk 1, 252
borqÒj (borthós), gr. (dor.), Adj.: Vw.: s. ÑrqÒj (orthós)
borÒj (borós), gr., Adj.: nhd. gefräßig, gefräßig; Vw.: s. dhmo- (dÐmo); E.: s. idg. *gÝer(1), *gÝerý-, *gÝerh3-, V., Sb., verschlingen, Schlund, Pokorny 474; L.: Frisk 1, 251
bÒsij (bósis), gr., F.: nhd. Futter (N.) (1), Fraß, Weide (F.) (2); E.: s. boàj (bðs); L.: Frisk 1,
253
bÒskein (bóskein), gr., V.: nhd. weiden (V.), füttern, nähren; Hw.: s. boàj (bðs); E.: s. idg.
*gÝou-, *gÝo-, M., F., Kuh, Rind, Pokorny 482; L.: Frisk 1, 253
bosk» (bosk›), gr., F.: nhd. Futter (N.) (1), Nahrung; E.: s. boàj (bðs); L.: Frisk 1, 253
173
bÒskhma (bóskÐma), gr., N.: nhd. Weidevieh, Viehherde; E.: s. bÒskein (bóskein); L.:
Frisk 1, 253
boskhmatèdhj (boskÐmatædÐs), gr., Adj.: nhd. tierhaft; E.: s. bÒskein (bóskein),
e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 253
bÒskhsij (bóskÐsis), gr., F.: nhd. Futter (N.) (1); E.: s. bÒskein (bóskein); L.: Frisk 1,
253
BÒsporoj (Bósporos), gr., M.=PN: nhd. »Rinderfurt«, Bosporus; E.: s. boàj (bðs), pÒroj
(póros); L.: Frisk 1, 254
bostruchdÒn (bostrychÐdón), gr., Adv.: nhd. in Locken, lockenweise; E.: s. bÒstrucoj
(bóstrychos); L.: Frisk 1, 254
bostruc…zein (bostrychízein), gr., V.: nhd. in Locken legen; E.: s. bÒstrucoj
(bóstrychos); L.: Frisk 1, 254
bostruc…thj (bostrychítÐs), gr., M.: nhd. Weintrester; E.: s. bÒstrucoj (bóstrychos); L.:
Frisk 1, 254
bÒstrucoj (bóstrychos), gr., M.: nhd. Haarlocke, Geringel; E.: s. idg. *gøes-, *gøos-, *gus-,
Sb., Zweig, Laubwerk, Pokorny 480; L.: Frisk 1, 254
bostrucoàsqai (bostrychðsthai), gr., V.: nhd. sich locken; E.: s. bÒstrucoj (bóstrychos);
L.: Frisk 1, 254
bostrucèdhj (bostrychædÐs), gr., Adj.: nhd. lockenartig, lockig; E.: s. bÒstrucoj
(bóstrychos), e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 254
bot£nh (botánÐ), gr., F.: nhd. Futter (N.) (1), Kraut, Weide (F.) (2), Weidekraut; Hw.: s.
boàj (bðs); E.: vgl. idg. *gÝou-, *gÝo-, M., F., Kuh, Rind, Pokorny 482; L.: Frisk 1, 254
botan…zein (botanízein), gr., V.: nhd. Unkraut ausjäten, jäten; E.: s. bot£nh (botánÐ);
L.: Frisk 1, 255
botanikÒj (botanikos), gr., Adj.: nhd. pflanzlich, Heilkräuter betreffend; E.: s. bot£nh
(botánÐ); W.: s. neo-klassisch botanika, F., Heilkräuterkunde; nhd. Botanik, F., Botanik,
Lehre von den Pflanzen; L.: Frisk 1, 254, Kluge s. u. Botanik
botanismÒj (botanismós), gr., M.: nhd. Jäten; E.: s. bot£nh (botánÐ); L.: Frisk 1, 255
bÒteioj (bóteios), gr., Adj.: nhd. aus Schaf bestehend; E.: s. bÒskein (bóskein); L.: Frisk
1, 253
bote‹n (botein), gr., V.: nhd. weiden (V.); E.: s. bÒskein (bóskein); L.: Frisk 1, 253
bot»r (bot›r), gr., M.: nhd. Hirte; E.: s. boàj (bðs); E.: vgl. idg. *gÝou-, *gÝo-, M., F.,
Kuh, Rind, Pokorny 482
botÒn (botón), gr., N.: nhd. Geweidetes, Vieh, Schaf; Hw.: s. boàj (bðs); E.: vgl. idg.
*gÝou-, *gÝo-, M., F., Kuh, Rind, Pokorny 482; L.: Frisk 1, 253
botreÚj (botreús), gr., M.: nhd. Winzer; E.: s. bÒtruj (bótrys); L.: Frisk 1, 255
botrudÒn (botrydón), gr., Adv.: nhd. traubenförmig; E.: s. bÒtruj (bótrys)
botruhrÒj (botryÐrós), gr., Adj.: nhd. vom Trauben geschmückt; E.: s. bÒtruj (bótrys);
L.: Frisk 1, 255
botru‹tij (botryitis), gr., F.: nhd. eine Perlenart; E.: s. bÒtruj (bótrys); W.: lat. botryÆtis,
Sb., ein Edelstein
botruÒeij (botryóeis), gr., Adj.: nhd. traubenreich; E.: s. bÒtruj (bótrys); L.: Frisk 1, 255
bÒtruon (bótryon), gr., N.: nhd. Beertraube; E.: s. bÒtruj (bótrys); L.: Frisk 1, 255
botruoàsqai (botryðsthai), gr., V.: nhd. Trauben bilden; E.: s. bÒtruj (bótrys); L.: Frisk
1, 255
bÒtruj (bótrys), gr., M.: nhd. Traube, Weintraube, Weinbeere; E.: wohl Fremdwort; W.: lat.
botrys, F., Weinbeere; mhd. botrus, M., Weinbeere, Weintraube; L.: Frisk 1, 255
botruèdhj (botryædÐs), gr., Adj.: nhd. traubenartig, traubenreich; E.: s. bÒtruj (bótrys);
W.: lat. botryædÐs, Adj., traubenförmig; L.: Frisk 1, 255
174
botruwtÒj (botryætós), gr., Adj.: nhd. mit Trauben geschmückt; E.: s. bÒtruj (bótrys);
L.: Frisk 1, 255
boub£lion (bubálion), gr., N.: nhd. Art Armband; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 255
boÚbalij (búbalis), gr., M.: nhd. afrikanische Antilope; E.: s. boàj (bðs); L.: Frisk 1, 256
boÚbaloj (búbalos), gr., M.: nhd. afrikanische Gazelle; E.: s. boàj (bðs); W.: lat. bðbalus,
M., Gazelle, Wisent, Auerochse; W.: it. bufalo, M. Büffel; frz. buffle, M., Büffel; nhd. Büffel,
M., Büffel; L.: Kluge s. u. Büffel
boÚbastij (búbastis), gr., F.: nhd. Leiste, Schamgegend; E.: s. boubèn (bubæn); L.: Frisk
1, 256
boubonok»lh (bubænok›lÐ), gr., F.: nhd. Leistenbruch; E.: s. boubèn (bubæn), k»lh
(k›lÐ)
boÚbrwstij (búbræstis), gr., F.: nhd. Heißhunger; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1, 256
boubèn (bubæn), gr., M.: nhd. Drüse neben der Scham, Schamgegend, Weiche (F.) (1),
Unterleib; E.: s. idg. *beu- (2), *bu-, *bheÈ-, *bhÈ-, V., blasen, schwellen, Pokorny 98; L.:
Frisk 1, 256
boubwn…skoj (bubænískos), gr., M.: nhd. Verband für die Leiste; E.: s. boubèn
(bubæn); L.: Frisk 1, 256
boubwnok»lh (bubænok›lÐ), gr., F.: nhd. Leistenbruch; E.: s. boubèn (bubæn), k»lh
(k›lÐ)
bougen»j (bugen›s), gr., Adj.: nhd. ochsengeboren; E.: s. boàj (bðs), g…gnesqai
(gígnesthai)
boÚglwssoj (búglæssos), gr., F.: nhd. Ochsenzunge; E.: s. boàj (bðs), glîssa (glæssa)
BouzÚghj (Buz‹gÐs), gr., M.: nhd. »Stieranspanner« (Beiname eines attischen Heros); E.:
s. boàj (bðs), zugÒn (zygon)
bouqus…a (buthysía), gr., F.: nhd. ein feierliches Rinderopfer; E.: s. boàj (bðs), qÚein
(th‹ein); W.: lat. bðthysia, F., ein feierliches Rinderopfer
boÚqutoj (búthytos), gr., M.: nhd. Opferstätte; E.: s. boàj (bðs), qÚein (th‹ein); W.:
mlat., buticus, M., Chorraum einer Kirche
bouqÚthj (buth‹tÐs), gr., M.: nhd. Rinderopferer; E.: s. boàj (bðs), qÚein (th‹ein)
boÚkeraj (búkeras), gr., N.: nhd. Ochsenhorn; E.: s. boàj (bðs), kšraj (kéras); W.: s. lat.
bðceras, N., Bockshorn (Pflanze)
boÚkerwj (búkeræs), gr., Adj.: nhd. mit Stierhörnern versehen (Adj.); E.: s. boàj (bðs),
kšraj (kéras); W.: lat. bðcerus, bðcerius, Adj., Ochsenhörner habend, Rinderhörner habend
boukole‹n (bukolein), gr., V.: nhd. Rinderhirt sein (V.), Rinder weiden (V.), täuschen; E.:
s. boukÒloj (bukólos); L.: Frisk 1, 257
boukÒlhma (boukólÐma), gr., N.: nhd. Täuschung; E.: s. boukole‹n (bukolein),
boukÒloj (bukólos); L.: Frisk 1, 257
boukÒlhsij (boukólÐsis), gr., F.: nhd. Weiden (N.); E.: s. boukole‹n (bukolein),
boukÒloj (bukólos); L.: Frisk 1, 257
boukol…a (bukolía), gr., F.: nhd. Rinderherde; E.: s. boukÒloj (bukólos); L.: Frisk 1, 257
boukoli£zesqai (bukoliázesthai), gr., V.: nhd. Hirtenlieder singen; E.: s. boukÒloj
(bukólos); L.: Frisk 1, 257
boukoliasmÒj (bukoliasmós), gr., M.: nhd. Hirtengesang; E.: s. boukoli£zesqai
(bukoliázesthai), boukÒloj (bukólos); L.: Frisk 1, 257
boukoliast»j (bukoliast›s), gr., M.: nhd. Sänger eines Hirtenliedes; E.: s.
boukoli£zesqai (bukoliázesthai), boukÒloj (bukólos); L.: Frisk 1, 257
boukolikÒj (bukolikós), gr., Adj.: nhd. Hirten betreffend, Hirten...; E.: s. boukÒloj
(bukólos); W.: lat. bðcolicus, Adj., zum Hirten, gehörig, Hirten..., ländlich; L.: Frisk 1, 257
175
boukÒloj (bukólos), gr., M.: nhd. Rinderhirt; E.: s. boàj (bðs); s. idg. *kÝel- (1), *kÝelý-,
*kÝelh1-, V., drehen, sich drehen, sich bewegen, wohnen, Pokorny 639; vgl. idg. *kel- (1),
*kelý-, V., Adj., ragen, hoch, Pokorny 544; L.: Frisk 1, 257
boukr£nion (bukránion), gr., N.: nhd. Ochsenkopf; E.: s. boàj (bðs), kr©n…on
(kraníon)
boula‹oj (bulaios), gr., Adj.: nhd. zur Beratung gehörig; E.: s. boul» (bul›); L.: Frisk 1,
258
boule…a (buleía), gr., F.: nhd. Ratsherrenwürde; E.: s. bouleÚein (buleúein), boul»
(bul›); L.: Frisk 1, 258
boule‹on (buleion), gr., N.: nhd. Rathaus; E.: s. bouleÚein (buleúein), boul» (bul›); L.:
Frisk 1, 258
boÚlesqai (búlesthai), gr., V.: nhd. wollen (V.), wünschen, begehren; E.: vgl. idg. *gÝel(2), *gÝelý-, *gÝlÐ-, V., träufeln, quellen, werfen, Pokorny 471; L.: Frisk 1, 258
bouleÚein (buleúein), gr., V.: nhd. raten, beraten (V.), Mitglied des Rats sein (V.); Vw.: s.
dia- (dia), ™pi- (epi), meta- (meta), pro- (pro), sum- (sym), sunepi- (synepi); E.: s.
boul» (bul›); L.: Frisk 1, 258
boÚleuma (búleuma), gr., N.: nhd. Beschluss, Entschluss, Plan; Vw.: s. pro- (pro); E.: s.
bouleÚein (buleúein), boul» (bul›); L.: Frisk 1, 258
boÚleum£tion (buleumátion), gr., N.: nhd. Plänchen, kleiner Plan; E.: s. boÚleuma
(búleuma), bouleÚein (buleúein), boul» (bul›)
bouleÚsqai (buleústhai), gr., V.: nhd. sich beraten (V.); E.: s. boul» (bul›)
boÚleusij (búleusis), gr., F.: nhd. Beratung, Anschlag; E.: s. bouleÚein (buleúein),
boul» (bul›); L.: Frisk 1, 258
bouleut»rion (buleut›rion), gr., N.: nhd. Rathaus, Ratsversammlung; E.: s. boul» (bul›);
W.: lat. bðleutÐrium, M., Rathaus; L.: Frisk 1, 259
bouleut»rioj (buleut›rios) (1), gr., Adj.: nhd. beratend; E.: s. boul» (bul›)
bouleut»rioj (buleut›rios) (2), gr., M.: nhd. Ratgeber, Berater; E.: s. boul» (bul›); L.:
Frisk 1, 258
bouleut»j (buleut›s), gr., M.: nhd. Mitglied des Rates, Ratsherr; E.: s. boul» (bul›); W.:
lat. bðleuta, M., Ratsherr; L.: Frisk 1, 258
bouleutikÒj (buleutikós), gr., Adj.: nhd. beratend, den Senat betreffend; E.: s. boul»
(bul›); L.: Frisk 1, 258
boul» (bul›), bwl£ (bælá), gr., F.: nhd. Beratung, Rat, Wunsch, Wille, Absicht; Vw.: s.
pro- (pro); E.: vgl. idg. *gÝel- (2), *gÝelý-, *gÝlÐ-, V., träufeln, quellen, werfen, Pokorny
471; W.: lat. bðlÐ, F., Ratsversammlung, Rat; L.: Frisk 1, 258
boul»eij (bul›eis), gr., Adj.: nhd. wohlberaten (Adj.); E.: s. bouleÚein (buleúein), boul»
(bul›); L.: Frisk 1, 258
boÚlhma (búlÐma), gr., N.: nhd. Wille, Absicht, Testament; E.: s. boÚlesqai (búlesthai);
L.: Frisk 1, 258
boÚlhsij (búlÐsis), gr., F.: nhd. Wille, Absicht, Testament; E.: s. boÚlesqai (búlesthai);
L.: Frisk 1, 258
boulim…a (bulimía), gr., F.: nhd. Heißhunger, Ochsenhunger; E.: s. boulimi©n
(bulimian), boÚlimoj (búlimos); L.: Frisk 1, 258
boulimi©n (bulimian), gr., V.: nhd. Heißhunger haben, Heißhunger bekommen; E.: s.
boÚlimoj (búlimos); W.: lat. bðlÆmõre, V., Heißhunger bekommen, heißhungerig werden;
L.: Frisk 1, 258
boÚlimoj (búlimos), gr., M.: nhd. Heißhunger; E.: Vorderglied von idg. *gÝou-, *gÝo-,
M., F., Kuh, Rind, Pokorny 482; W.: lat. bðlÆmus, M., Heißhunger; L.: Frisk 1, 258
176
boulutÒj (bulytós), gr., M.: nhd. Zeit des Ausspannens der Rinder, Abend; E.: s. boàj
(bðs), lÚein (l‹ein); L.: Frisk 1, 259
boulÒmenoj (bulómenos), gr., M.: nhd. jeder beliebige; E.: s. boÚlesqai (búlesthai)
boÚmastoj (búmastos), gr., F.: nhd. großbeerige Traubenart; E.: s. boàj (bðs), m£stoj
(mástos); W.: lat. bðmastus, F., großbeerige Traubenart
boumolgÒj (bumolgós), gr., M.: nhd. Kuhmelker; E.: s. boàj (bðs), ¢mšlgein
(amélgein)
bouni£j (buniás), gr., Sb.: nhd. eine Rübenart; E.: s. idg. *beu- (2), *bu-, *bheÈ-, *bhÈ-, V.,
blasen, schwellen, Pokorny 98?
boun…zein (bunízein), gr., V.: nhd. häufen; E.: s. idg. *beu- (2), *bu-, *bheÈ-, *bhÈ-, V.,
blasen, schwellen, Pokorny 98?; L.: Frisk 1, 260
boÚnion (búnion), gr., N.: nhd. eine Doldenpflanze; E.: s. idg. *beu- (2), *bu-, *bheÈ-,
*bhÈ-, V., blasen, schwellen, Pokorny 98?
boànij (bðnis), gr., Adj.: nhd. hügelig; E.: s. bounÒj (bunós); L.: Frisk 1, 260
bounoeid»j (bunoeid›s), gr., Adj.: nhd. hügelartig; E.: s. bounÒj (bunós), e•doj (eidos);
L.: Frisk 1, 260
bounÒmoj (bunómos), gr., Adj.: nhd. Rinder weidend, aus weidenden Rindern bestehend;
E.: s. boàj (bðs), nšmein (némein)
bounÒj (bunós), gr., M.: nhd. Hügel, Anhöhe; E.: s. idg. *beu- (2), *bu-, *bheÈ-, *bhÈ-, V.,
blasen, schwellen, Pokorny 98?; L.: Frisk 1, 260
boÚpaij (búpais), gr., M.: nhd. großes Junges, Mutterbrust, Euter; E.: s. boàj (bðs), pa‹j
(pais); W.: lat. bðpaeda, M., großes Junges; W.: lat. bðpaes, M., großes Junges
boàj (bðs), bîj (bæs), gr., F.: nhd. Kuh, Rind, Ochse; E.: idg. *gÝou-, *gÝo-, M., F., Kuh,
Rind, Pokorny 482; L.: Frisk 1, 260
bousšlinon (busélinon), gr., N.: nhd. Ochseneppich?; E.: s. boàj (bðs), sšl‹non (sélinon)
bousÒj (busós), gr., F.: nhd. Rindertrift; E.: s. boàj (bðs); L.: Frisk 1, 261
boust£sion (bustásion), gr., N.: nhd. Rinderstall; E.: s. boàj (bðs); W.: s. lat. bostar, N.,
Rinderstall, Ochsenstall
boustrofhdÒn (bustrophÐdón), gr., N.: nhd. Wenden der Ochsen beim Pflügen; E.: s.
boàj (bðs), stršfein (stréphein)
boÚthj (bútÐs), gr., M.: nhd. Rinderhirt; E.: s. boàj (bðs); L.: Frisk 1, 260
boàtij (bðtis), boàttij (bðttis), gr., F.: nhd. Fass in Form eines abgestumpften Kegels; E.:
Fremdwort, vgl. lat. buttis; L.: Frisk 1, 261
boÚtomon (bútomon), gr., N.: nhd. eine Sumpfpflanze, Galgant; E.: s. boàj (bðs),
tšmnein (témnein); W.: s. lat. bðtomon, N., Sumpfpflanze, Galgant?
boÚtomoj (bútomos), gr., M.: nhd. eine Sumpfpflanze, Galgant; E.: s. boàj (bðs),
tšmnein (témnein); W.: s. lat. bðtomos, F., Sumpfpflanze, Galgant?
boàttij (bðttis), gr., F.: Vw.: s. boàtij (bðtis)
boÚtàron (bútyron), gr., N.: nhd. Butter, Kuhquark; Hw.: s. boàj (bðs); E.: vgl. idg.
*gÝou-, *gÝo-, M., F., Kuh, Rind, Pokorny 482; idg. *tÐu-, *týu-, *teøý-, *tøæ-, *tÈ-,
*teøh2-, V., schwellen, Pokorny 1080; W.: lat. bðt‘rum, N., Butter; ae. butere, sw. F. (n),
Butter; W.: lat. bðt‘rum, N., Butter; afries. butera, botera, M., Butter; W.: lat. bðt‘rum, N.,
Butter; ahd. butira 3, F., Butter; mhd. buter, sw. F., sw. M., Butter; nhd. Butter, F., Butter,
DW 2, 582; L.: Frisk 1, 261, Walde/Hofmann 1, 125, Kluge s. u. Butter
boèn (ouæn), gr., M.: nhd. Kuhstall; E.: s. boàj (bðs); L.: Frisk 1, 260
boîpij (boæpis), gr., Adj.: nhd. kuhäugig; E.: s. boàj (bðs), Ôy (óps); W.: lat. boæpis, Adj.,
ochsenäugig, mit stark hervortretenden Augen
boèthj (boætÐs), gr., M.: nhd. Ochsentreiber, Pflüger, Bootes (Sternbild); E.: s. boàj (bðs)
177
brabe‹on (brabeion), gr., N.: nhd. Kampfpreis; E.: s. brabeÚj (brabeús); W.: lat.
brabÐum, brabÆum, N., Kampfpreis
brabeÚein (brabeúein), gr., V.: nhd. Kampfrichter sein (V.), entscheiden, bestimmen; Vw.:
s. kata- (kata); E.: s. brabeÚj (brabeús); L.: Frisk 1, 261
brabeÚj (brabeús), gr., M.: nhd. Kampfrichter, Anführer; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk
1, 261
brabeut»j (brabeut›s), gr., M.: nhd. Kampfrichter, Anführer; E.: s. brabeÚj (brabeús);
W.: lat. brabeuta, M., Kampfaufseher, Kampfrichter, Preisausteiler; L.: Frisk 1, 261
br£bulon (brábylon), gr., N.: nhd. Schlehe; Hw.: s. br£buloj (brábylos); E.: Fremdwort
unbekannter Herkunft; L.: Frisk 1, 261
br£buloj (brábylos), gr., F.: nhd. Schlehdorn; Hw.: s. br£bulon (brábylon); E.:
Fremdwort unbekannter Herkunft; L.: Frisk 1, 261
bragcalšoj (branchaléos), gr., Adj.: nhd. heiser; E.: s. br£gcoj (bránchos); L.: Frisk 1,
262
bragc©n (branchan), gr., V.: nhd. heiser sein (V.); E.: s. idg. *brangh-?, *brongh-?, Adj.,
heiser?, Pokorny 103; L.: Frisk 1, 262
br£gch (bránchÐ), gr., F.: nhd. Heiserkeit; E.: s. br£gcoj (bránchos); L.: Frisk 1, 262
br£gcion (bránchion), gr., N.: nhd. Fischkieme; E.: s. idg. *gÝer- (1), *gÝerý-, *gÝerh3-,
V., Sb., verschlingen, Schlund, Pokorny 474?; W.: lat. brachnia, F., Kieme, Kiefer (M.) des
Fisches
br£gcoj (bránchos), gr., M.: nhd. Heiserkeit; E.: s. idg. *brangh-?, *brongh-?, Adj., heiser?,
Pokorny 103; L.: Frisk 1, 292
bragcèdhj (branchædÐs), gr., Adj.: nhd. der Heiserkeit anheimgefallen; E.: s. br£gcoj
(bránchos), e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 262
brade…a (bradeía), gr., F.: nhd. Säumerin; E.: s. bradÚj (brad‹s)
bradinÒj (bradinós), gr., Adj.: nhd. schlank, beweglich; Hw.: s. ∙adinÒj (rhadinós); E.: s.
idg. *øered-, *øred-, V., sich biegen, neigen, schwanken, Pokorny 1153; vgl. idg. *øer- (3),
V., drehen, biegen, Pokorny 1152
br£doj (brádos), gr., N.: nhd. Langsamkeit; E.: s. bradÚj (brad‹s)
bradÚnein (brad‹nein), gr., V.: nhd. verlangsamen, verzögern, zögern, säumen (V.) (1);
Vw.: s. ™pi- (epi); E.: s. bradÚj (brad‹s); L.: Frisk 1, 262
bradÚporoj (brad‹poros), gr., Adj.: nhd. langsam gehend; E.: s. bradÚj (brad‹s),
pe…rein (peírein)
bradÚpouj (brad‹pus), gr., Adj.: nhd. langsam schreitend; E.: s. bradÚj (brad‹s), poÚj
(pús)
bradÚj (brad‹s), gr., Adj.: nhd. langsam, träge; E.: s. idg. *gÝer- (2), *gÝerý-, *gÝerýu-,
Adj., schwer, Pokorny 476?; L.: Frisk 1, 262
bradut»j (bradyt›s), gr., F.: nhd. Langsamkeit, Schwerfälligkeit; E.: s. bradÚj (brad‹s);
L.: Frisk 1, 262
br£qu (bráthy), gr., N.: nhd. Sebenbein; E.: Fremdwort unbekannter Herkunft; L.: Frisk 1,
263
br£kana (brákana), gr., Sb.: nhd. wildes Gemüse; E.: s. idg. *mrk-?, Sb., Wurzel?, Möhre?,
Pokorny 750
brake‹n (brakein), gr., V.: nhd. zusammengehen; E.: s. idg. *mer¨-, V., fassen, ergreifen,
Pokorny 739; L.: Frisk 1, 263
br£keton (bráketon), gr., N.: nhd. Menge?; E.: vgl. idg. *mer¨-, V., fassen, ergreifen,
Pokorny 739
br£koj (brákos), gr. (äol.), N.: Vw.: s. ∙£koj (rhákos)
178
br£ptein (bráptein), gr., V.: nhd. essen, fressen; E.: vgl. idg. *mer¨-, V., fassen, ergreifen,
Pokorny 739; L.: Frisk 1, 263
br£sma (brásma), gr., N.: nhd. Aufschütteln, Sieden; E.: s. br£ssein (brássein); L.: Frisk
1, 263
brasmat…aj (brasmatías), gr., M.: nhd. Art Erdbeben; E.: s. br£ssein (brássein); W.: lat.
brasmatia, M., Erderschütterung
br£smoj (brásmos), gr., M.: nhd. Sieden; Hw.: s. br£ssein (brássein); E.: s. idg.
*merýdh-?, *mrõdh-?, V., sprudeln?, schütteln?, Pokorny 738; L.: Frisk 1, 263
br£ssein (brássein), br£ttein (bráttein), gr., V.: nhd. sieden, worfeln, schütteln; Vw.: s.
™k- (ek); E.: idg. *merýdh-?, *mrõdh-?, V., sprudeln?, schütteln?, Pokorny 738; L.: Frisk 1,
263
br£sswn (brássæn), gr., Adj. (Komp.): nhd. kürzere, schwächere; E.: s. bracÚj (brach‹s)
brast»r (brast›r), gr., M.: nhd. Getreideschwinge; E.: s. br£ssein (brássein); L.: Frisk 1,
263
br£sthj (brástÐs), gr., M.: nhd. Erdbeben; E.: s. br£ssein (brássein); L.: Frisk 1, 263
brat£nh (bratánÐ), gr., F.: Vw.: s. ∙at£nh (rhatánÐ)
br£ttein (bráttein) (1), gr., V.: nhd. vermehren; E.: vgl. idg. *mer¨-, V., fassen, ergreifen,
Pokorny 739
br£ttein (bráttein) (2), gr. (att.), V.: Vw.: s. br£ssein (brássein)
braàkoj (braukos), gr. (kret.), M.: Vw.: s. broàkoj (brðkos)
br£ceon (bracheon), gr., N.: nhd. seichte Stelle; Hw.: s. bracÚj (brach‹s); E.: s. idg.
*mre•hu-, *m¥•hu-, Adj., kurz, Pokorny 750
braciÒnion (brachiónion), gr., N.: nhd. Armspange; E.: s. brac…wn (brachíæn); L.:
Frisk 1, 264
bracionist»r (brachionist›r), gr., M.: nhd. Ohrgehänge; E.: s. brac…wn (brachíæn); L.:
Frisk 1, 264
brac…wn (brachíæn), gr., M.: nhd. Oberarm, Arm; Hw.: s. bracÚj (brach‹s); E.: s. idg.
*mre•hu-, *m¥•hu-, Adj., kurz, Pokorny 750; W.: lat. brachium, bracchium, N., Unterarm,
Arm; it. braccio, M., Arm; nhd. Pratze, F., Pratze; W.: lat. brachium, bracchium, N.,
Unterarm, Arm; s. it. (viola da) braccio, F., Bratsche; nhd. Bratsche, F., Bratsche; W.: lat.
brachium, bracchium, N., Unterarm, Arm; s. ahd. brezila* 4, brezzila*, sw. F. (n), Brezel;
mhd. prÐzel, prÐzile, prÐzilÐ?, sw. F., Brezel; nhd. Bretzel, Brezel, F., Brezel, DW 2, 379;
W.: lat. brachium, bracchium, N., Unterarm, Arm; s. ahd. brezita 6, brezzita*, sw. F. (n),
Brezel, Kuchen; nhd. (schwäb.) Bretzel, F., Brezel, Kuchen, Fischer 1, 1411; W.: lat.
brachium, bracchium, N., Unterarm, Arm; s. ahd. brezitella 6, brezzitella*, st. F. (æ)?, sw. F.
(n), Brezel, Kuchen; mhd. mrÐzel, F., Brezel; nhd. Brezel, F., Brezel; L.: Frisk 1, 264, Kluge
s. u. Bratsche, Brezel, Pratze
br£coj (bráchos), gr., N.: nhd. seichte Stelle, Untiefe; E.: s. bracÚj (brach‹s)
braculoge‹n (brachylogein), gr., V.: nhd. kurz reden, sich kurz ausdrücken; E.: s. bracÚj
(brach‹s), lÒgoj (lógos)
braculog…a (brachylogía), gr., F.: nhd. kurze Redeweise, Kürze im Ausdruck,
Bündigkeit; E.: s. bracÚj (brach‹s), lÒgoj (lógos)
braculÒgoj (brachylógos), gr., Adj.: nhd. kurz im Ausdruck gehalten, bündig, wortarm; E.:
s. bracÚj (brach‹s), lÒgoj (lógos)
bracÚnein (brach‹nein), gr., V.: nhd. verkürzen, kurz aussprechen; E.: s. bracÚj (brach‹s)
bracupÒthj (brachypótÐs), gr., M.: nhd. Wenigtrinker?; E.: s. bracÚj (brach‹s), pÒtoj
(pótos); W.: lat. brachypota, M., Wenigtrinker
bracÚj (brach‹s), gr., Adj.: nhd. kurz, klein. wenig, gering; Vw.: s. d…- (dí), ØpÒ- (hypó);
E.: idg. *mre•hu-, *m¥•hu-, Adj., kurz, Pokorny 750; L.: Frisk 1, 264
179
bracusÚllaboj (brachys‹llabos, gr., Adj.: nhd. kurzsilbig; E.: s. bracÚj (brach‹s),
sullab» (syllab›); W.: lat. brachysyllabus, Adj., kurzsilbig
bracÚthj (brach‹tÐs), gr., F.: nhd. Kürze, Beschränktheit; E.: s. bracÚj (brach‹s); L.:
Frisk 1, 264
bršgma (brégma), gr., N.: nhd. Vorderkopf; Hw.: s. bršcma (bréchma); E.: idg.
*mreghmno-, *mreghmo-, Sb., Hirnschale, Hirn, Gehirn, Pokorny 750; L.: Frisk 1, 266
bršmein (brémein), gr., V.: nhd. brausen, rauschen, tosen, toben; Vw.: s. ™pi- (epi); E.:
idg. *bherem- (2), V., brummen, summen, Pokorny 142; s. idg. *bher- (4), V., brummen,
summen, Pokorny 135; L.: Frisk 1, 264
bršnqoj (brénthos), gr., M.: nhd. Stolz, ein Wasservogel; Hw.: s. brenqÚesqai
(brenth‹esthai); E.: s. idg. *gÝrendh-, V., Sb., schwellen, Schwellung, Erhöhung, Brust,
Pokorny 485; L.: Frisk 1, 266
brenqÚesqai (brenth‹esthai), gr., V.: nhd. sich brüsten, sich stolz gebärden; Hw.: s.
bršnqoj (brénthos); E.: s. idg. *gÝrendh-, V., Sb., schwellen, Schwellung, Erhöhung, Brust,
Pokorny 485; W.: s. mhd. branc, st. M., st. N., Prahlen, Prunken, Prangen; L.: Frisk 1, 266
bršqaj (bréthas), gr., N.: nhd. hölzernes Götterbild; E.: ohne Etymologie?; L.: Frisk 1, 266
breàkoj (breukos), gr., M.: Vw.: s. broàkoj (brðkos)
brefikÒj (brephikós), gr., Adj.: nhd. kindisch; E.: s. bršfoj (bréphos); L.: Frisk 1, 266
brefÒqen (brephóthen), gr., Adv.: nhd. von Kindheit an; E.: s. bršfoj (bréphos); L.: Frisk
1, 266
bršfoj (bréphos), gr., M.: nhd. Embryo, ungeborenes Junges; E.: idg. *gÝrebh-, Sb., Kind,
Junges, Pokorny 485; L.: Frisk 1, 266
brefotrofe‹on (brephotropheion), gr., N.: nhd. Findelhaus?; E.: s. bršfoj (bréphos),
trofe‹n (trophein); W.: lat. brephotrophÐum, N., Findelhaus
brefotrÒfoj (brephotróphos), gr., M.: nhd. Waisenvater?; E.: s. bršfoj (bréphos),
trofe‹n (trophein); W.: lat. brephotrophus, M., Waisenvater
brefÚllion (breph‹llion), gr., N.: nhd. Leibesfrucht; E.: s. bršfoj (bréphos); L.: Frisk 1,
266
brefèdhj (brephædÐs), gr., Adj.: nhd. kindisch; E.: s. bršfoj (bréphos), e•doj (eidos); L.:
Frisk 1, 266
bršcein (bréchein), gr., V.: nhd. benetzen, befeuchten, übergießen; Vw.: s. dia- (dia),
kata- (kata), Øpo- (hypo); E.: idg. *meregh-, V., benetzen, berieseln, Pokorny 738; L.: Frisk
1, 267
bršcma (bréchma), gr., N.: nhd. Vorderkopf; Hw.: s. bršgma (brégma); E.: idg.
*mreghmno-, *mreghmo-, Sb., Hirnschale, Hirn, Gehirn, Pokorny 750; L.: Frisk 1, 266
bršcmoj (bréchmos), gr., M.: nhd. Vorderkopf, Oberschädel; Hw.: s. bršgma (brégma);
E.: idg. *mreghmno-, *mreghmo-, Sb., Hirnschale, Hirn, Gehirn, Pokorny 750; L.: Frisk 1, 266
br…- (brí), gr., Präf.: nhd. groß, stark; Hw.: s. briarÒj (briarós), br…qein (bríthein),
briqÚj (brith‹s), br…mh (brímÐ); Vw.: s. -£rewj (áreæs); E.: idg. *gÝerÂ-?, Adj.,
schwer, Pokorny 477; s. idg. *gÝer- (2), *gÝerý-, *gÝerýu-, Adj., schwer, Pokorny 476; L.:
Frisk 1, 267
Bri£rewj (Briáreæs), gr., M.: nhd. »großen Schaden Bringender« (Beiname eines Riesen;
E.: s. br…- (brí), ¥roj (áros) (2)
briarÒj (briarós), gr., Adj.: nhd. fest, stark, wuchtig, schwer; E.: s. idg. *gÝerÂ-?, Adj.,
schwer, Pokorny 477; vgl. idg. *gÝer- (2), *gÝerý-, *gÝerýu-, Adj., schwer, Pokorny 476;
L.: Frisk 1, 268
br…zein (brízein), gr., V.: nhd. schlafen, untätig sein (V.) schwerfällig sein (V.); E.: s. idg.
*gÝrei•-, V., schlafen?, träumen?, Pokorny 485, oder Anknüpfung an br…- (brí); L.: Frisk
1, 268
180
bri»puoj (bri›pyos), gr., Adj.: nhd. laut rufend, brüllend; E.: s. br…- (brí), ºpÚein
(Ðp‹ein)
br…qein (bríthein), gr., V.: nhd. großes Gewicht haben, schwer sein (V.), große Wucht
haben, belastet sein (V.); Vw.: s. ™pi- (epi), kata- (kata); E.: s. idg. *gÝerÂ-?, Adj., schwer,
Pokorny 477; vgl. idg. *gÝer- (2), *gÝerý-, *gÝerýu-, Adj., schwer, Pokorny 476; L.: Frisk
1, 268
br‹qoj (brithos), gr., F.: nhd. Schwere, Last, Wucht; E.: s. idg. *gÝerÂ-?, Adj., schwer,
Pokorny 477; vgl. idg. *gÝer- (2), *gÝerý-, *gÝerýu-, Adj., schwer, Pokorny 476; L.: Frisk
1, 268
briqosÚnh (brithos‹nÐ), gr., F.: nhd. Schwere, Last, Wucht; E.: s. br…qein (bríthein);
L.: Frisk 1, 268
briqÚj (brith‹s), gr., Adj.: nhd. schwer, lastend, wuchtig; E.: idg. *gÝerÂ-?, Adj., schwer,
Pokorny 477; s. idg. *gÝer- (2), *gÝerý-, *gÝerýu-, Adj., schwer, Pokorny 476
brim©sqai (brimasthai), gr., V.: nhd. zürnen, vor Zorn schnauben; E.: s. br…mh
(brímÐ); L.: Frisk 1, 269
br…mh (brímÐ), gr., F.: nhd. Wucht, Angriff, Zorn; Hw.: s. brimoàsqai (brimðsthai); E.:
s. idg. *gÝerÂ-?, Adj., schwer, Pokorny 477?; vgl. idg. *gÝer- (2), *gÝerý-, *gÝerýu-, Adj.,
schwer, Pokorny 476?; L.: Frisk 1, 269
brimÒj (brimós), gr., Adj.: nhd. groß, gewaltig; Vw.: s. Ô- (o); E.: s. idg. *gÝerÂ-?, Adj.,
schwer, Pokorny 477; vgl. idg. *gÝer- (2), *gÝerý-, *gÝerýu-, Adj., schwer, Pokorny 476
brimoàsqai (brimðsthai), gr., V.: nhd. schwer zürnen; Hw.: s. br…mh (brímÐ); E.: s.
idg. *gÝerÂ-?, Adj., schwer, Pokorny 477?; vgl. idg. *gÝer- (2), *gÝerý-, *gÝerýu-, Adj.,
schwer, Pokorny 476?
brinde‹n (brindein), gr., V.: nhd. zornig werden, zornig sein (V.); E.: s. idg. *gÝerÂ-?,
Adj., schwer, Pokorny 477?; vgl. idg. *gÝer- (2), *gÝerý-, *gÝerýu-, Adj., schwer, Pokorny
476?
br…sda (brísda), gr. (lesb.), Sb.: nhd. Wurzel; E.: s. idg. *øerõd-, *ørõd-, *øerýd-, *ørýd-,
Sb., Zweig, Rute, Wurzel, Pokorny 1167
BritÒmartij (Britómartis), gr. (kret.), F.=PN: nhd. Britomartis (kretischer Name der
Artemis); E.: vgl. idg. *merØo-, M., junger Mann, Pokorny 738; L.: Frisk 1, 269
brogc…h (bronchíÐ), gr., F.: nhd. Luftröhre; E.: s. idg. *gÝer- (1), *gÝerý-, *gÝerh3-, V.,
Sb., verschlingen, Schlund, Pokorny 474?; L.: Frisk 1, 269
brÒgcion (brónchion), gr., N.: nhd. Bronchie; E.: s. brÒgcoj (brónchos); W.: lat.
bronchium, N., Bronchie, Luftröhrenast; nhd. Bronchie, F., Bronchie, Luftröhrenast; L.: Frisk
1, 269, Kluge s. u. Bronchie
brogcok»lh (bronchok›lÐ), gr., F.: nhd. Lungengeschwulst?; E.: s. brÒgcoj (brónchos),
k»lh (k›lÐ)
brÒgcoj (brónchos), gr., M.: nhd. Luftröhre; E.: s. idg. *gÝer- (1), *gÝerý-, *gÝerh3-, V.,
Sb., verschlingen, Schlund, Pokorny 474?; L.: Frisk 1, 269
brogcwt»r (bronchæt›r), gr., M.: nhd. Halsöffnung eines Kleides; E.: s. brÒgcoj
(brónchos)
brome‹n (bromein), gr., V.: nhd. rauschen, summen; E.: s. bršmein (brémein); L.: Frisk
1, 265
brÒmoj (brómos) (1), gr., M.: nhd. Getöse, Geräusch (N.) (1), Prasseln; Hw.: s. bršmein
(brémein); E.: s. idg. *bherem- (2), V., brummen, summen, Pokorny 142; vgl. idg. *bher- (4),
V., brummen, summen, Pokorny 135; L.: Frisk 1, 264
brÒmoj (brómos) (2), gr., M.: nhd. Hafer; Hw.: s. bršmein (brémein); E.: s. brÒmoj
(brómos) (1); W.: mlat. bromus, M., Hafer
bronta‹oj (brontaios), gr., Adj.: nhd. donnernd; E.: s. bront» (bront›); L.: Frisk 1, 265
181
bront©n (brontan), gr., V.: nhd. donnern; Vw.: s. kata- (kata); E.: s. bront» (bront›)
bront» (bront›), gr., F.: nhd. Donner; E.: s. idg. *bherem- (2), V., brummen, summen,
Pokorny 142; vgl. idg. *bher- (4), V., brummen, summen, Pokorny 135; L.: Frisk 1, 265
bront»sioj (bront›sios), gr., M.: nhd. Donnerzeichen; E.: s. bront» (bront›); W.: lat.
frontÐsia, F., Donnerzeichen und Blitzzeichen
broxai (broxai), gr., V. (Aor.): nhd. verschlang; E.: idg. *gÝrÅgh-, V., Sb., verschlingen,
Schlund, Pokorny 475; s. idg. *gÝer- (1), *gÝerý-, *gÝerh3-, V., Sb., verschlingen, Schlund,
Pokorny 474; L.: Frisk 1, 270
brÒxh (bróxÐ), gr., F.: nhd. Kehle (F.) (1)?, Schlund?; E.: s. idg. *gÝer- (1), *gÝerý-,
*gÝerh3-, V., Sb., verschlingen, Schlund, Pokorny 474
brot»sioj (brot›sios), gr., Adj.: nhd. zu den Sterblichen gehörig, menschlich; E.: s. brÒtoj
(brótos); L.: Frisk 1, 271
brotÒeij (brotóeis), gr., Adj.: nhd. blutig, blutbespritzt; E.: s. brÒtoj (brótos)
brotÒj (brotós), gr., Adj.: nhd. sterblich; Vw.: s. ¥m- (am), pleistÒm- (pleistóm); E.: s.
idg. *mer- (4), *merý-, V., sterben, Pokorny 735; L.: Frisk 1, 271
brÒtoj (brótos), gr., M.: nhd. Blut, Blutschmutz; E.: s. idg. *mer- (4), *merý-, V., sterben,
Pokorny 735; L.: Frisk 1, 271
brotoskÒpoj (brotoskópos), gr., Adj.: nhd. Menschen beobachtend; E.: s. brotÒj
(brotós), skope‹n (skopein)
brotoàn (brotðn), gr., V.: nhd. mit Blut besudeln; E.: s. brÒtoj (brótos)
broàkoj (brðkos), breàkoj (breukos), braàkoj (braukos), brÚkoj (br‹kos), gr., M.: nhd.
Heuschrecke; Hw.: s. broàcoj (brðchos); E.: s. idg. *breuk-, V., springen, schnellen,
Pokorny 103?; L.: Frisk 1, 271
broàcoj (brðchos), gr., M.: nhd. ungeflügelte Heuschreckenart; Hw.: s. broàkoj (brðkos);
E.: s. idg. *breuk-, V., springen, schnellen, Pokorny 103?; W.: lat. brðchus, M., ungeflügelte
Heuschreckenart; ae. broc (4), Sb., Heuschrecke
brocetÒj (brochetós), gr., M.: nhd. Benetzung, Regen (M.); Hw.: s. bršcein (bréchein);
E.: s. idg. *meregh-, V., benetzen, berieseln, Pokorny 738; L.: Frisk 1, 267
broc» (broch›), gr., F.: nhd. Benetzung, Regen (M.); Hw.: s. bršcein (bréchein); E.: s. idg.
*meregh-, V., benetzen, berieseln, Pokorny 738; L.: Frisk 1, 267
brocq…zein (brochthízein), gr., V.: nhd. einen Schluck nehmen; Vw.: s. kata- (kata); E.:
s. brÒcqoj (bróchthos); L.: Frisk 1, 270
brÒcqoj (bróchthos), gr., M.: nhd. Kehle (F.) (1), Schlund; E.: s. idg. *gÝer- (1), *gÝerý-,
*gÝerh3-, V., Sb., verschlingen, Schlund, Pokorny 474; L.: Frisk 1, 270
brocqèdhj (brochthædÐs), gr., Adj.: nhd. seicht, untief; E.: s. brÒcqoj (bróchthos),
e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 270
broc…j (brochís), gr., F.: nhd. Masche (F.) (1); Hw.: s. brÒcoj (bróchos); E.: s. idg.
*meregh-, *merýgh-, V., Sb., flechten, binden, Masche (F.) (1), Schnur (F.) (1), Schlinge,
Pokorny 733; vgl. idg. *mer- (1), V., Sb., flechten, binden, Schnur (F.) (1), Masche (F.) (1),
Schlinge, Pokorny 733
brocmÒj (brochmós), gr., M.: nhd. Benetzen; E.: s. bršcein (bréchein); L.: Frisk 1, 267
brÒcoj (bróchos), gr., M.: nhd. Strick (M.) (1), Schlinge, Masche (F.) (1); E.: s. idg.
*meregh-, *merýgh-, V., Sb., flechten, binden, Masche (F.) (1), Schnur (F.) (1), Schlinge,
Pokorny 733; vgl. idg. *mer- (1), V., Sb., flechten, binden, Schnur (F.) (1), Masche (F.) (1),
Schlinge, Pokorny 733; L.: Frisk 1, 272
brocwtÒj (brochætós), gr., Adj.: nhd. aus Schlingen bestehend; E.: s. brÒcoj (bróchos);
L.: Frisk 1, 272
bru£zein (bryázein), gr., V.: nhd. sprudeln, übervoll sein (V.), sprossen, treiben; E.: s.
bràein (bryein); L.: Frisk 1, 274
182
brÚgdhn (br‹gdÐn), gr., Adj.: nhd. beißend; Hw.: s. brÚcein (br‹chein); E.: s. idg.
*gÝrÐu•h-, *gÝrÈ•h-, V., knirschen, nagen, beißen, Pokorny 485
brugmÒj (brygmós), gr., M.: nhd. Zähneknirschen, Knirschen; Hw.: s. brÚcein
(br‹chein); E.: s. idg. *gÝrÐu•h-, *gÝrÈ•h-, V., knirschen, nagen, beißen, Pokorny 485; L.:
Frisk 1, 272
bràein (bryein), gr., V.: nhd. sprudeln, übervoll sein (V.), sprossen, treiben; E.: s. idg.
*gÝeru-, Sb., Stange, Spieß (M.) (1), Pokorny 479?; L.: Frisk 1, 274
brÚkein (br‹kein), gr., V.: nhd. beißen, zerbeißen; Vw.: s. ™pi- (epi); Hw.: s. brÚcein
(br‹chein); E.: idg. *gÝrÐu•h-, *gÝrÈ•h-, V., knirschen, nagen, beißen, Pokorny 485; L.:
Frisk 1, 272
brÚkoj (br‹kos), gr., M.: Vw.: s. broàkoj (brðkos)
brÚon (br‹on), gr., N.: nhd. Moos, Seemoos; Hw.: s. bràein (bryein); E.: vgl. idg.
*gÝeru-, Sb., Stange, Spieß (M.) (1), Pokorny 479?; L.: Frisk 1, 274
brÚsij (br‹sis), gr., F.: nhd. Sprossen (N.), Sprudeln; E.: s. bràein (bryein); L.: Frisk 1, 274
brusmÒj (brysmós), gr., M.: nhd. Sprossen (N.), Sprudeln; E.: s. bràein (bryein); L.: Frisk
1, 274
bràtoj (brytos), gr., N.: nhd. Gerstenbier; E.: aus dem Thrak.; L.: Frisk 1, 273
bruc©sqai (brychasthai), gr., V.: nhd. brüllen, heulen; E.: Herkunft unklar, onomastischer
Einfluss?; L.: Frisk 1, 273
brÚcein (br‹chein), gr., V.: nhd. mit den Zähnen knirschen, beißen; Hw.: s. brÚkein
(br‹kein); E.: idg. *gÝrÐu•h-, *gÝrÈ•h-, V., knirschen, nagen, beißen, Pokorny 485; L.:
Frisk 1, 274
brucetÒj (brychetós), gr., M.: nhd. kaltes Fieber; Hw.: s. brÚcein (br‹chein); E.: vgl. idg.
*gÝrÐu•h-, *gÝrÈ•h-, V., knirschen, nagen, beißen, Pokorny 485
bruc» (brych›), gr., F.: nhd. Zähneklappern; E.: s. brÚcein (br‹chein); L.: Frisk 1, 274
brucht»r (brychÐt›r), gr., M.: nhd. Brüller; E.: s. bruc©sqai (brychasthai); L.: Frisk 1,
273
brucht»j (brychÐt›s), gr., M.: nhd. Brüller; E.: s. bruc©sqai (brychasthai); L.: Frisk 1,
273
bruchtikÒj (brychÐtikós), gr., Adj.: nhd. brüllend; E.: s. bruc©sqai (brychasthai); L.:
Frisk 1, 273
brÚcioj (br‹chios), gr., Adj.: nhd. unterseeisch, seeisch; Vw.: s. Øpo- (hypo); E.: von einem
*brÚx (br‹x), Sb., Wasser, Meerestiefe; weitere Herkunft unklar?; L.: Frisk 1, 273
bruèdhj (bryædÐs), gr., Adj.: nhd. moosähnlich, katzenähnlich; E.: s brÚon (br‹on),
e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 274
bruwn…a (bryænía), gr., F.: nhd. schwarze weiße Weinrebe; E.: s. brÚon (br‹on); W.: lat.
bryænia, F., Stickwurz, Gichtrübe, Zaunrübe
brîma (bræma), gr., N.: nhd. Speise, Essen (N.), Zernagen, Zerfressen; E.: s. idg. *gÝer(1), *gÝerý-, *gÝerh3-, V., Sb., verschlingen, Schlund, Pokorny 474; L.: Frisk 1, 236
brwme‹n (bræmein), gr., V.: nhd. übel riechen, stinken; E.: s. brîmoj (bræmos); L.: Frisk
1, 275
brèmh (bræmÐ), gr., F.: nhd. Speise, Essen (N.), Zernagen, Zerfressen; E.: s. idg. *gÝer(1), *gÝerý-, *gÝerh3-, V., Sb., verschlingen, Schlund, Pokorny 474
brîmoj (bræmos), gr., M.: nhd. Gestank; E.: s. idg. *bherem- (2), V., brummen, summen,
Pokorny 142; vgl. idg. *bher- (4), V., brummen, summen, Pokorny 135; W.: lat. bræmus, M.,
Gestank; W.: nhd. Brom, N., Brom; L.: Frisk 1, 275, Kluge s. u. Brom
brwmèdhj (bræmædÐs), gr., Adj.: nhd. stinkend, faul riechend; E.: s. brîmoj (bræmos),
e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 275
brèsimoj (bræsimos), gr., Adj.: nhd. essbar; E.: s. bibrèskein (bibræskein)
183
brîsij (bræsis), gr., F.: nhd. Speise, Essen (N.), Zernagen, Zerfressen; Vw.: s. di£- (diá); E.:
s. idg. *gÝer- (1), *gÝerý-, *gÝerh3-, V., Sb., verschlingen, Schlund, Pokorny 474; L.: Frisk
1, 235
brwt»r (bræt›r), gr., M.: nhd. Esser; E.: s. idg. *gÝer- (1), *gÝerý-, *gÝerh3-, V., Sb.,
verschlingen, Schlund, Pokorny 474; L.: Frisk 1, 236
brwtikÒj (brætikós), gr., Adj.: nhd. gefräßig; E.: s. brwt»r (bræt›r); L.: Frisk 1, 236
brwtÒn (brætón), gr., N.: nhd. Speise, Nahrung; E.: s. bibrèskein (bibræskein)
brwtÒj (brætós), gr., Adj.: nhd. essbar; E.: s. bibrèskein (bibræskein)
brwtÚj (bræt‹s), gr., F.: nhd. Speise, Essen (N.), Zernagen, Zerfressen; E.: s. bibrèskein
(bibræskein); L.: Frisk 1, 235
bÚaj (b‹as), gr., M.: nhd. Uhu; E.: s. idg. *beu- (1), *bu-, *bheu-, *bhu-, V., dumpf schallen,
Pokorny 97; L.: Frisk 1, 275
bÚein (b‹ein), gr., V.: nhd. stopfen, vollstopfen, anfüllen, verstopfen; Vw.: s. ™pi- (epi); E.:
s. idg. *beu- (2), *bu-, *bheÈ-, *bhÈ-, V., blasen, schwellen, Pokorny 98
bàza (byza), gr., F.: nhd. Uhu; E.: s. idg. *beu- (1), *bu-, *bheu-, *bhu-, V., dumpf schallen,
Pokorny 97
Buz£ntion (Byzántion), gr., N.=ON: nhd. Byzanz; E.: Name vermutlich thrakischer
Herkunft; W.: lat. B‘zantium, N.=ON, Byzanz
bÚzein (b‹zein), gr., V.: nhd. wie ein Uhu schreien; Hw.: s. bàza (byza); E.: s. idg. *beu(1), *bu-, *bheu-, *bhu-, V., dumpf schallen, Pokorny 97
bÚzhn (b‹zÐn), gr., Adj.: nhd. vollstopfend, voll, dicht, gedrängt; Hw.: s. bÚein (b‹ein),
bune‹n (bynein); E.: vgl. idg. *beu- (2), *bu-, *bheÈ-, *bhÈ-, V., blasen, schwellen, Pokorny
98; L.: Frisk 1, 277
buq…zein (bythízein), gr., V.: nhd. versenken, versinken; E.: s. buqÒj (bythós); L.: Frisk
1, 275
bÚqioj (b‹thios), gr., Adj.: nhd. in der Tiefe befindlich, zur Tiefe gehörig; E.: s. buqÒj
(bythós); L.: Frisk 1, 275
buqismÒj (bythismós), gr., M.: nhd. Versenken; E.: s. buq…zein (bythízein), buqÒj
(bythós); L.: Frisk 1, 275
buqÒj (bythós), bussÒj (byssos), gr., M.: nhd. Meerestiefe, Tiefe; E.: s. idg. *gÝõdh-, V.,
tauchen, sinken, Pokorny 465?, oder von idg. *dheub-, Adj., tief, hohl, Pokorny 267?; L.:
Frisk 1, 275
bukan©n (bukanan), gr., V.: nhd. in das Horn blasen; E.: s. buk£nh (bykánÐ); L.: Frisk
1, 276
buk£nh (bykánÐ), gr., F.: nhd. Jagdhorn, Signalhorn; I.: Lw. lat. bðcina; E.: s. lat. bðcina,
F., Horn, Waldhorn, Hirtenhorn, Kuhhorn; vgl. lat. bæs, F., M., Rind, Kuh, Ochse; idg.
*gÝou-, *gÝo-, M., F., Kuh, Rind, Pokorny 482; lat. canere, V., singen, klingen, tönen; vgl.
idg. *kan-, V., tönen, singen, klingen, Pokorny 525
buk£nhma (bykánÐma), gr., N.: nhd. Trompeten (N.); E.: s. bukan©n (bukanan),
buk£nh (bykánÐ); L.: Frisk 1, 276
bukan…zein (bukanízein), gr., V.: nhd. in das Horn blasen, trompeten; E.: s. buk£nh
(bykánÐ); L.: Frisk 1, 276
bukanismÒj (bykanismós), gr., M.: nhd. dumpfer Ton (M.) (2); E.: s. bukan…zein
(bukanízein), buk£nh (bykánÐ); L.: Frisk 1, 276
bukanist»j (bykanist›s), gr., M.: nhd. Trompeter; E.: s. bukan…zein (bukanízein),
buk£nh (bykánÐ); L.: Frisk 1, 276
bÚkthj (b‹ktÐs), gr., Adj.: nhd. sausend, heulend; E.: s. idg. *beu- (1), *bu-, *bheu-, *bhu-,
V., dumpf schallen, Pokorny 97; L.: Frisk 1, 276
184
bune‹n (bynein), gr., V.: nhd. stopfen, vollstopfen; Vw.: s. dia- (dia); E.: s. idg. *beu- (2),
*bu-, *bheÈ-, *bhÈ-, V., blasen, schwellen, Pokorny 98; L.: Frisk 1, 276
bÚnh (b‹nÐ), gr., F.: nhd. Gerstenmalz; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 277
bÚxoj (b‹xos), gr., F.: nhd. Buchsbaum, Buchsbaumholz; W.: lat. buxus, F., Buchsbaum,
Buchsbaumholz; an. bðss, M., Baumart; W.: lat. buxus, F., Buchsbaum, Buchsbaumholz; ae.
box, M., N., Büchse, Buchsbaum; W.: lat. buxus, F., Buchsbaum, Buchsbaumholz; nhd.
Buchs, M., Buchs, Buchsbaum; L.: Kluge s. u. Buchs
bÚptein (b‹ptein), gr., V.: nhd. untertauchen, eintauchen; E.: idg. *gÝÐbh- (1), *gÝõbh-?,
*gÝýbh-, V., tauchen, sinken, versenken, Pokorny 465
bÚrsa (b‹rsa), gr., F.: nhd. Fell; E.: s. berrÒj (berrós); W.: lat. byrsa, bursa, F., Fell; ae.
burse, sw. F. (n), Bürse, (F.) (1), Beutel (M.) (1), Netzhaut; W.: lat. byrsa, bursa, F., Fell; as.
bursa* 1, st. F. (æ)?, sw. F. (n)?, Börse (F.) (1); W.: lat. byrsa, bursa, F., Fell; ahd. bursa (2) 3,
st. F. (æ)?, sw. F. (n)?, Börse (F.) (1), Geldbörse, Tasche; mhd. burse, st. F., sw. F., Börse (F.)
(1), Beutel (M.) (1), zusammenlebende Genossenschaft und deren Haus; nhd. Burs, Burse, F.,
Beutel (M.) (1), Kosthaus der Studenten, Börse (F.) (1), DW 2, 846; W.: ae. purs, Sb., Börse
(F.) (1); L.: Frisk 1, 277
burse‹on (byrseion), gr., N.: nhd. Gerbgrube; E.: s. bÚrsa (b‹rsa); L.: Frisk 1, 278
burseÚein (byrseúein), gr., V.: nhd. gerben; E.: s. bÚrsa (b‹rsa); L.: Frisk 1, 278
burseÚj (byrseús), gr., M.: nhd. Gerber; E.: s. bÚrsa (b‹rsa); L.: Frisk 1, 277
burs…nh (byrsínÐ), gr., F.: nhd. Lederriemen; E.: s. bÚrsa (b‹rsa)
bursikÒj (byrsikós), gr., Adj.: nhd. ledern (Adj.), von Gerbern benutzt; E.: s. bÚrsa
(b‹rsa); L.: Frisk 1, 277
bÚrsinoj (b‹rsinos), gr., Adj.: nhd. ledern (Adj.); E.: s. bÚrsa (b‹rsa); L.: Frisk 1, 277
bursopèlhj (byrsopælÐs), gr., M.: nhd. Lederhändler; E.: s. bÚrsa (b‹rsa), pwle‹n
(pælein)
bursoàn (byrsðn), gr., V.: nhd. mit Häuten bedecken; Vw.: s. kata- (kata); E.: s. bÚrsa
(b‹rsa); L.: Frisk 1, 278
bursèdhj (byrsædÐs), gr., Adj.: nhd. ledern (Adj.); E.: s. bÚrsa (b‹rsa), e•doj (eidos); L.:
Frisk 1, 277
bÚsma (b‹sma), gr., N.?: nhd. Pfropf; Hw.: s. bÚein (b‹ein), bune‹n (bynein); E.: vgl.
idg. *beu- (2), *bu-, *bheÈ-, *bhÈ-, V., blasen, schwellen, Pokorny 98; L.: Frisk 1, 276
bÚssinon (b‹ssinon), gr., N.: nhd. Kleid aus Byssos; E.: s. bÚssoj (b‹ssos)
bÚssinoj (b‹ssinos), gr., Adj.: nhd. aus feinem Leinen gemacht; E.: s. bÚssoj (b‹ssos); L.:
Frisk 1, 278
bussodomeÚein (byssodomeúein), gr., V.: nhd. erdenken, heimlich erdenken; E.: s.
buqÒj (bythós); L.: Frisk 1, 275
bussÒj (byssós), gr. (ion.), M.: Vw.: s. buqÒj (bythós)
bÚssoj (b‹ssos), gr., F.: nhd. feine Leinwand, feines Leinen; E.: über das Semitische aus
dem Ägyptischen; W.: lat. byssus, F., feines Leinen, feine Leinwand; got. bwssaún 1, F.
(indekl.), feines Leinen, feine Leinwand; W.: lat. byssus, F., feines Leinen, feine Leinwand;
an. bissus, M., feine Leinwand; W.: got. bwssaún, F. (indekl.), feines Linnen, feine Leinwand;
W.: lat. byssus, F., Byssus, feines Leinen, feine Leinwand; mhd. bisse, pisse, Byssus,
Gewebe, feines Gewebe; L.: Frisk 1, 278
bÚstax (b‹stax), gr., M.: nhd. Schnurrbart; E.: entweder Fremdwort oder Neuschöpfung; L.:
Frisk 1, 278, 2, 278
bÚstra (b‹stra), gr., N.?: nhd. Pfropf; Hw.: s. bÚein (b‹ein), bune‹n (bynein); E.: vgl.
idg. *beu- (2), *bu-, *bheÈ-, *bhÈ-, V., blasen, schwellen, Pokorny 98; L.: Frisk 1, 277
bÚtanon (b‹tanon), gr., N.: nhd. geballte Faust?, Faustschlag?; E.: vgl. idg. *beu- (2), *bu-,
*bheÈ-, *bhÈ-, V., blasen, schwellen, Pokorny 98
185
but…nh (bytínÐ), put…nh (pytínÐ), gr., F.: nhd. umflochtene Weinflasche; E.: ohne
bekannte Etymologie, s. Frisk 1, 279, vielleicht von idg. *beu- (2), *bu-, *bheÈ-, *bhÈ-, V.,
blasen, schwellen, Pokorny 98?; W.: unter Einfluss von lat. buttis s. lat. butina, F., Flasche,
Gefäß; germ. *budinæ, *budinjæ, *buddinæ, *buddinjæ, st. F. (æ), Bottich, Bütte (F.) (2),
Fass, Tonne (F.) (1); as. budin 2, st. F (jæ), Bütte (F.) (2); mnd. bode, boden, bodene, bodde,
budde; W.: lat. butina, F., Flasche, Gefäß; germ. *budinæ, *budinjæ, *buddinæ, *buddinjæ,
st. F. (æ), Bottich, Bütte (F.) (2), Fass, Tonne (F.) (1); ahd. butin 14?, butina*, butinna*, st. F.
(jæ), Bütte (F.) (2), Kufe (F.) (2); mhd. büten, st. F., sw. F., Gefäß, Bütte (F.) (2); s. nhd.
Butte, Bütte, F., Butte, Zuber, DW 2, 579; L.: Frisk 1, 279, Kluge s. u. Bütte
bÚttoj (b‹ttos), gr., M.: nhd. weibliche Scham; E.: vgl. idg. *beu- (2), *bu-, *bheÈ-, *bhÈ-,
V., blasen, schwellen, Pokorny 98
bwl£ (bælá), gr. (dor.), F.: Vw.: s. boul» (bul›)
bîlax (bælax), gr., F.: nhd. Erdscholle, Klumpen (M.); E.: idg. *bol-, Sb., Knolle,
Schwellung, Pokorny 103
bwl£rion (bælárion), gr., N.: nhd. Klümpchen, Kügelchen; E.: s. bîloj (bælos); W.: lat.
bælarÆum, N., Klümpchen
bwl»thj (bæl›tÐs), gr., M.: nhd. ein Pilz, Champignon; I.: Lw. lat. bælÐtus; E.: s. lat.
bælÐtus, M., Pilz, Champignon; weitere Herkunft unklar; L.: Frisk 1, 278
bwl»tion (bæl›tion), gr., N.: nhd. pilzförmige Schale; E.: s. bwl»thj (bæl›tÐs); L.: Frisk
1, 278
bwlokÒpoj (bælokópos), gr., M.: nhd. »Zeregger«?; E.: s. bîloj (bælos), kÒptein
(kóptein)
bîloj (bælos), gr., M.: nhd. Erdscholle, Klumpen (M.); E.: idg. *bol-, Sb., Knolle,
Schwellung, Pokorny 103; W.: lat. bælus, M., Erdscholle, Klumpen (M.); L.: Frisk 1, 279
bwlèdhj (bælædÐs), gr., Adv.: nhd. schollenartig, klumpig; E.: s. bîloj (bælos), e•doj
(eidos); L.: Frisk 1, 279
bèlwsij (bælæsis), gr., F.: nhd. Kloßbildung; E.: s. bîloj (bælos); L.: Frisk 1, 279
bwm…j (bæmís), gr., F.: nhd. Stufe; E.: s. bwmÒj (bæmós); L.: Frisk 1, 279
bwm…skoj (bæmískos), gr., M.: nhd. kleiner Altar; E.: s. bwmÒj (bæmós); W.: lat.
bæmiscus, M., kleiner Altar
bwm…stria (bæmístria), gr., F.: nhd. Priesterin; E.: s. bwmÒj (bæmós); L.: Frisk 1, 279
bwmoeid»j (bæmodeid›s), gr., Adj.: nhd. altarförmig; E.: s. bwmÒj (bæmós), e•doj
(eidos)
bwmoloc…a (bæmolochía), gr., F.: nhd. Possenreißerei, niedrige Schmeichelei; E.: s.
bwmÒj (bæmós), loc©n (lochan); W.: mlat. bæmolochia, F., Hang zum Spaßtreiben
bwmolocokÒj (bæmolochikós), gr., Adj.: nhd. possenreißerisch; E.: s. bwmÒj (bæmós),
loc©n (lochan)
bwmolÒcoj (bæmolóchos) (1), gr., Adj.: nhd. an den Altären lauernd; E.: s. bwmÒj
(bæmós), loc©n (lochan)
bwmolÒcoj (bæmolóchos) (2), gr., M.: nhd. gemeiner Spaßmacher, niedriger Schmeichler;
E.: s. bwmÒj (bæmós), loc©n (lochan); W.: mlat. bæmolochus, M., Spaßvogel
bwmÒj (bæmós), gr., M.: nhd. Erhöhung, Gestell, Untersatz, Postament, Altar mit Stufen;
E.: s. idg. *gÝõ-, *gÝõh2-, *gÝeh2-, *gÝem-, V., kommen, gehen, geboren werden, Pokorny
463; W.: mlat. bæmos, M., Altar, Tempel; L.: Frisk 1, 279
bwreÚj (bæreús), gr., M.: nhd. Seebarbe; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1, 280
bwrÒj (bærós), gr., M.: nhd. Auge; E.: s. idg. *øer- (8), V., gewahren, achtgeben, Pokorny
1164
bîj (bæs), gr. (dor.), F.: Vw.: s. boàj (bus)
bws…on (bæsíon), gr., N.: nhd. ein Hausgerät; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1, 280
186
bwstre‹n (bæstrein), gr., V.: nhd. anrufen, herbeirufen; E.: vgl. idg. *beu- (1), *bu-, *bheu-,
*bhu-, V., dumpf schallen, Pokorny 97; L.: Frisk 1, 280
bwti£neira (bætiáneira), gr., F.: nhd. Männernährende; E.: s. bètwr (bætær), ¢n»r (an›r)
bètwr (bætær), gr., M.: nhd. Hirte; E.: s. boàj (bðs); E.: vgl. idg. *gÝou-, *gÝo-, M., F.,
Kuh, Rind, Pokorny 482; L.: Frisk 1, 253
g
g¦a (gá), gr. (dor.), Partikel: Vw.: s. g• (gé)
g£baqon (gábathon), gr., N.: nhd. ein Gefäß; E.: Lehnwort aus dem Orient; L.: Frisk 1, 208
gabal£n (gabalán), gr., N.?: nhd. Gehirn?; E.: vgl. idg. *ghebhel-, Sb., Giebel (M.) (1),
Kopf, Pokorny 423?
G£gaj (Gágas), ON, Stadt und Fluss in Lykien; E.: ?
gag£thj (gagátÐs), gr., M.: nhd. Gagat, Pechkohle; E.: s. G£gaj (Gágas); W.: lat. gagõtÐs,
M., Gagat, Pechkohle, eine Art festes Erdpech; ae. gagõt, st. M (a), Gagat; W.: lat. gagõtÐs,
M., Gagat, Pechkohle, eine Art festes Erdpech; mhd. gagõtes, M., Gagat; nhd. Gagat, M.,
Gagat; L.: Frisk 1, 281, Kluge s. u. Gagat
gagga…nein (gangaínein), gr., V.: nhd. mit großem Gelächter verspotten; E.: s. idg.
*gang-, V., spotten, höhnen, Pokorny 352
gagg£mh (gangámÐ), gr., F.: nhd. Fischernetz; E.: vgl. idg. *gem-, V., Adj., greifen,
fassen, drücken, stopfen, packen, pressen, voll, Pokorny 368; L.: Frisk 1, 281
g£ggamon (gángamon), gr., N.: nhd. Fischernetz; E.: vgl. idg. *gem-, V., Adj., greifen,
fassen, drücken, stopfen, packen, pressen, voll, Pokorny 368; L.: Frisk 1, 281
G£gghj (GángÐs), gr., M.=FlN: nhd. Ganges; E.: aus dem Ai.
GagghtikÒj (GangÐtikós), gr., Adj.: nhd. gangetisch; E.: s. G£gghj (GángÐs)
GaggÁtij (GangÐtis), gr., Adj.: nhd. gangetisch; E.: s. G£gghj (GángÐs)
g£gglion (gánglion), gr., N.: nhd. Geschwulst; E.: s. idg. *gel- (1), V., Sb., ballen, sich,
ballen, Ball (M.) (1), Kugeliges, Pokorny 357; W.: lat. ganglion, N., Geschwulst, Überbein;
nhd. Ganglion, N., Ganglion, einfache Nervenbahn; L.: Frisk 1, 281, Kluge s. u. Ganglion
g£ggraina (gángraina), gr., F.: nhd. Krebsschaden, kalter Brand, fressendes Geschwür;
Hw.: s. gr©n (gran); E.: vgl. idg. *gras-?, *grÅs-?, V., fressen, verschlingen, nagen,
knabbern, Pokorny 404; W.: lat. gangraena, F., kalter Brand, Knochenfraß; L.: Frisk 1, 281
G£dara (Gádara), gr., N. Pl.=ON: nhd. Gadara (Stadt in Palästina); E.: Herkunft unklar?,
aus dem Semit.?
GadareÚj (Gadareús), gr., Adj.: nhd. gadarisch, aus Gadara stammend; E.: s. G£dara
(Gádara)
g£doj (gádos), gr., M.: nhd. ein Fisch; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 282
g£za (gáza) (1), gr., F.: nhd. Schatz, Schatzkammer; E.: aus dem Persischen?, vgl. mpers.
ganj, apers. ganug, Sb., Schatz; Hinterglied, s. Frisk 1, 282; W.: lat. gaza, F., Schatz; L.: Frisk
1, 282
G£za (Gáza) (2), gr., F.=ON: nhd. Gaza; E.: aus dem Semit., »Starke«, »Feste«
gazoful£kion (gazophylakíon), gr., N.: nhd. Schatzkammer, Gotteskasten; E.: s. g£za
(gáza), ful£ssein (phylássein); W.: lat. gazophylacium, N., Schatzkammer, Kirchenschatz;
W.: got. gazaúflakiæ*, Sb. (n, unr.), Schatzhaus, Schatzkammer
gazofÚlax (gazoph‹lax), gr., M.: nhd. Schatzmeister; E.: s. g£za (gáza), fÚlax (ph‹lax)
gaqe‹n (gathein), gr. (dor.), V.: Vw.: s. ghqe‹n (gÐthein)
ga‹a (gaia), gr., F.: nhd. Erde, Land; E.: s. gÁ (gÐ); L.: Frisk 1, 282
gai£ocoj (gaiáochos), gr. (dor.), Adj.: Vw.: s. gai»ocoj (gai›ochos)
187
ga…ein (gaíein), gr., V.: nhd. sich freuen, stolz sein (V.); E.: idg. *gõu-, V., sich freuen,
sich brüsten, Pokorny 353
gai»ioj (gai›ios), gr., Adj.: nhd. der Erde entsprossen; E.: s. ga‹a (gaia), gÁ (gÐ); L.: Frisk
1, 282
gai»ocoj (gai›ochos), gai£ocoj (gaiáochos), gr., Adj.: nhd. die Erde bewegend, die Erde
heiratend (Beiname des Poseidon); E.: s. gÁ (gÐ); vgl. idg. *øe•h-, V., bewegen, ziehen,
fahren, Pokorny 1118; L.: Frisk 1, 282
ga‹son (gaison), gall.-gr., N.: nhd. Wurfspieß; I.: gall. Lw.; E.: aus dem Gallischen; s. idg.
*•haiso-, Sb., Stecken (M.), Spieß (M.) (1), Speer, Pokorny 410; vgl. idg. *•hei- (1), V., Sb.,
antreiben, bewegen, schleudern, Geschoß, Pokorny 424
ga‹sos (gaisos), gr., M.: nhd. ein Wurfspieß; E.: s. ga‹son (gaison); L.: Frisk 1, 282
gaièn (gaiæn), gr., M.: nhd. Erdhaufe, Erdhaufen; E.: s. ga‹a (gaia); L.: Frisk 1, 282
g©la (gala), gr., N.: nhd. Milch; Vw.: s. ÑxÚ- (ox‹); E.: idg. *glag-, *glak-, Sb., Milch,
Pokorny 400; L.: Frisk 1, 283
galaqhnÒj (galathÐnós), gr., Adj.: nhd. milchsaugend; E.: s. g©la (gala), qÁsqai
(thÐsthai)
galakti£zein (galaktiázein), gr., V.: nhd. von Milchüberfülle leiden; E.: s. g©la (gala);
L.: Frisk 1, 283
galakt…zein (galaktízein), gr., V.: nhd. milchähnlich sein (V.); E.: s. g©la (gala); L.:
Frisk 1, 283
galaktikÒj (galaktikós), gr., Adj.: nhd. milchartig?; E.: s. g©la (gala); W.: lat. galacticus,
Adj., milchartig
gal£ktinoj (galáktinos), gr., Adj.: nhd. milchfarben; E.: s. g©la (gala); L.: Frisk 1, 283
gal£ktion (galáktion), gr., N.: nhd. Milchtropfen; E.: s. g©la (gala); L.: Frisk 1, 283
galaktismÒj (galaktismós), gr., M.: nhd. Säugen; E.: s. galakt…zein (galaktízein),
g©la (gala); L.: Frisk 1, 283
galakt…thj (galaktítÐs), gr., M.: nhd. Milchstein; E.: s. g©la (gala); L.: Frisk 1, 283
galakt‹tij (galaktitis), gr., F.: nhd. Milchstein?; E.: s. g©la (gala)
galaktoàsqai (galaktðsthai), gr., V.: nhd. zu Milch werden; E.: s. g©la (gala); L.: Frisk 1,
283
galaktèdhj (galaktædÐs), gr., Adj.: nhd. aus Milch bestehend; E.: s. g©la (gála), e•doj
(eidos)
gal£ktwsij (galáktæsis), gr., F.: nhd. Milchwerdung; E.: s. galaktoàsqai (galaktðsthai),
g©la (gala); L.: Frisk 1, 283
gal£xia (galáxia), gr., F.: nhd. Milchfest; E.: s. g©la (gaála)
galax…aj (galaxías), gr., M.: nhd. Milchstraße; E.: s. g©la (gaála); W.: lat. galaxiõs, M.,
Milchstraße; mhd. galaxiõÐ, Sb., »Galaxie«, Milchstraße; nhd. Galaxis, F., Galaxis; L.: Kluge
s. u. Galaxis
Galate…a (Galateía), gr., F.=PN: nhd. Galateia; E.: vgl. idg. *•el-, *•elý-, *•lÐ-,
*•elÐi-, *•elýi-, *•lýi-, Adj., V., hell, heiter, glänzen, lachen, lächeln, Pokorny 366?
galatmon (galatmon), gr., N.: nhd. ein Feldkraut; Hw.: s. tšmnein (témnein)
galšh (galéÐ), gr., F.: nhd. Wiesel, Marder; E.: idg. *geli-, *glÆ-, Sb., Maus, Wiesel,
Pokorny 367; W.: mgr. galša (galéa), F., Galeere; mlat. galea, F., Galeere; it. galera, F.,
Galeere; nhd. Galeere, F., Galeere; W.: mgr. galša (galéa), F., Galeere; mlat. galea, F.,
Galeere; an. galeiŒ, F., Galeere; W.: mlat. galea, F., Galeere; mfrz. galie, F., Galeere; mhd.
galÆe, st. F., sw. F., Galeere, Ruderschiff; L.: Frisk 1, 284, Walde/Hofmann 1, 579, Kluge s.
u. Galeere
galeÒbdolon (galeóbdolon), gr., N.: nhd. Wieselfurz, Taubnessel; E.: s. galšh (galéÐ);
L.: Pokorny 367, Frisk 1, 285
188
galeÒj (galeós), gr., M.: nhd. Haifisch; E.: Herkunft unklar; L.: Frisk 1, 285
galeèdhj (galeædÐs), gr., Adj.: nhd. haifischartig; E.: s. galeÒj (galeós), e•doj (eidos);
L.: Frisk 1, 285
galeèthj (galeætÐs), gr., M.: nhd. Schwertfisch; E.: s. galeÒj (galeós); L.: Frisk 1, 285
galeîthj (galeætÐs), gr., M.: nhd. eine Eidechsenart, Schwertfisch; E.: s. galšh (galéÐ); L.:
Frisk 1, 285
gal»nh (gal›nÐ), gšlana (gélana), gr., F.: nhd. Heiterkeit, Meeresstille; E.: vgl. idg. *•el-,
*•elý-, *•lÐ-, *•elÐi-, *•elýi-, *•lýi-, Adj., V., hell, heiter, glänzen, lachen, lächeln,
Pokorny 366; W.: mhd. galÆne, st. F., Meereswindstille, Windstille; L.: Frisk 1, 285
galhni£zein (galÐniázein), gr., V.: nhd. still sein (V.); E.: s. gal»nh (gal›nÐ); L.: Frisk
1, 286
galhni©n (galÐnian), gr., V.: nhd. still sein (V.); E.: s. gal»nh (gal›nÐ); L.: Frisk 1, 286
galhn…zein (galÐnízein), gr., V.: nhd. Windstille erzeugen, Meeresstille erzeugen, still
sein (V.); E.: s. gal»nh (gal›nÐ); L.: Frisk 1, 286
gal»nioj (gal›nios), gr., Adj.: nhd. windstill, ruhig; E.: s. gal»nh (gal›nÐ); L.: Frisk 1, 286
galhnÒj (galÐnos), gr., Adj.: nhd. windstill, ruhig; E.: s. idg. *•el-, *•elý-, *•lÐ-,
*•elÐi-, *•elýi-, *•lýi-, Adj., V., hell, heiter, glänzen, lachen, lächeln, Pokorny 366; L.:
Frisk 1, 286
galhnèdhj (galÐnædÐs), gr., Adj.: nhd. windstill; E.: s. gal»nh (gal›nÐ), e•doj (eidos);
L.: Frisk 1, 286
gal»oyij (gal›opsis), gr., Sb.: nhd. »Wieselauge«; E.: s. galšh (galéÐ), Ôy (óps); L.:
Pokorny 367, Frisk 1, 285
*galhrÒj (galÐrós), gr., M.: nhd. Pelzkappe?; E.: s. idg. *geli-, *glÆ-, Sb., Maus, Wiesel,
Pokorny 367; W.: lat. galÐrus, M., Pelzkappe, Pelzmütze, Perücke
gali£gkwn (galiánkæn), gr., Adj.: nhd. wieselarmig; E.: s. galšh (galéÐ); L.: Pokorny
367, Frisk 1, 285
galideÚj (galideús), gr., M.: nhd. junges Wiesel; E.: s. galšh (galéÐ); L.: Frisk 1, 284
Galila…a (Galilaía), gr., F.=ON: nhd. Galiläa; E.: aus dem Hebräischen, Kreis, Umkreis,
Landstrich; W.: lat. Galilea, F.=ON, Galiläa; as. Galilea* 5, Sb., Galiläa
g£lion (gálion), gr., N.: nhd. Labkraut; E.: s. g©la (gála) oder von galšh (galéÐ); W.: lat.
galium, N., Labkraut; L.: Frisk 1, 286
g£lloj (gállos) (1), gr., M.: nhd. Priester der Kybele, Verschnittener; Vw.: s. ¢rci- (archi);
E.: s. idg. *•hel- (2), V., schneiden?, Pokorny 434; W.: lat. gallus, M., Priester, verschnittener
Priester der Kybele
G£lloj (Gállos) (2), gr., M.=FlN: nhd. Gallos (Fluss in Phrygien); E.: Herkunft unklar?
galÒwj (galóæs), g£lwj (gálæs), gr., M.: nhd. Mannesschwester, Schwägerin; E.: idg.
*gelæø-, *glæø-, Sb., Schwester des Gatten, Pokorny 367; L.: Frisk 1, 286
g£lwj (gálæs), gr. (att.), M.: Vw.: s. galÒwj (galóæs)
G£mala (Gámala), gr., F.=ON: nhd. Gamala (Bergfestung in Palästina), Gamla
(Bergfestung in Palästina); E.: aus dem Hebr.?
gambr£ (gambrá), gr., F.: nhd. Schwägerin; E.: s. gambrÒj (gambrós); L.: Frisk 1, 287
gambreÚein (gambreúein), gr., V.: nhd. sich verschwägern; Vw.: s. ™pi- (epi); E.: s.
gambrÒj (gambrós); L.: Frisk 1, 287
gambrÒj (gambrós), gr., M.: nhd. Schwiegersohn, Schwager; Hw.: s. game‹n (gamein);
E.: s. idg. *•eme-, *•em-, V., Sb., heiraten, Verwandter, Pokorny 369; L.: Frisk 1, 287
gambrotideÚj (gambrotideús), gr., M.: nhd. Sohn des Schwagers; E.: s. gambrÒj
(gambrós); L.: Frisk 1, 287
game‹n (gamein), gr., V.: nhd. heiraten, eine Frau heiraten; E.: idg. *•eme-, *•em-, V.,
Sb., heiraten, Verwandter, Pokorny 369; W.: s. lat. bigamus, Adj., zweifach verheiratet; vgl.
189
mlat. bigamia, F., Doppelehe; nhd. Bigamie, F., Bigamie, Doppelehe; W.: s. lat. octægamus,
M., achtmal Verheirateter; L.: Frisk 1, 287, Kluge s. u. Bigamie
game‹sqai (gameisthai), gr., V.: nhd. heiraten, einen Mann heiraten; E.: s. game‹n
(gamein)
gamet» (gamet›), gr., F.: nhd. Geheiratete, Gattin; Hw.: s. game‹n (gamein); E.: s. idg.
*•eme-, *•em-, V., Sb., heiraten, Verwandter, Pokorny 369
gamšthj (gamétÐs), gr., M.: nhd. Geheirateter, Gatte; Hw.: s. game‹n (gamein); E.: s. idg.
*•eme-, *•em-, V., Sb., heiraten, Verwandter, Pokorny 369; L.: Frisk 1, 288
gamštij (gamétis), gr., F.: nhd. Geheiratete, Gattin; Hw.: s. game‹n (gamein); E.: s. idg.
*•eme-, *•em-, V., Sb., heiraten, Verwandter, Pokorny 369; L.: Frisk 1, 288
gam»leuma (gam›leuma), gr., N.: nhd. Ehe; E.: s. game‹n (gamein); L.: Frisk 1, 288
gamhl…a (gamÐlía), gr., F.: nhd. mit einem Opfer verbundener Hochzeitsschmaus; E.: s.
gam»lioj (gam›lios)
gam»lioj (gam›lios), gr., Adj.: nhd. hochzeitlich; Hw.: s. game‹n (gamein); E.: s. idg.
*•eme-, *•em-, V., Sb., heiraten, Verwandter, Pokorny 369; L.: Frisk 1, 288
gamhl…wn (gamÐlíæn), gr., M.: nhd. siebenter Monat im attischen Jahr; E.: s. game‹n
(gamein)
gam…zein (gamízein), gr., V.: nhd. verheiraten; Vw.: s. ™k- (ek); E.: s. game‹n
(gamein); L.: Frisk 1, 288
gamikÒj (gamikós), gr., Adj.: nhd. hochzeitlich; E.: s. game‹n (gamein); L.: Frisk 1, 287
gam…skein (gamískein), gr., V.: nhd. verheiraten; E.: s. game‹n (gamein)
g£mma (gámma), gr., N.: nhd. Gamma (Buchstabenname); Vw.: s. d…- (dí); E.: aus dem
Semitischen, vgl. hebr. gÆmel, vgl. auch hebr. gõmõl, Sb., Kamel, aram. gamlõ, Sb., Kamel;
W.: lat. gamma, F., Gamma, gammaförmige Gestalt; W.: afrz. gamme; s. an. gammi, sw. M.
(n), Tonleiter; L.: Frisk 1, 288
gammat…skion (gammatískion), gr., N.: nhd. kleines Gamma; E.: s. g£mma (gámma);
L.: Frisk 1, 288
g£moj (gámos), gr., M.: nhd. Hochzeit, Ehe; Hw.: s. game‹n (gamein); E.: s. idg. *•eme-,
*•em-, V., Sb., heiraten, Verwandter, Pokorny 369; L.: Frisk 1, 287
gamfhl» (gamphÐl›), gr., F.: nhd. Kinnbacke, Schnabel; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk
1, 288
gamyÒj (gampsós), gr., Adj.: nhd. krumm, gekrümmt, krummklauig; E.: s. gn£mptein
(gnámptein)?; L.: Frisk 1, 288
gamyÒthj (gampsótÐs), gr., F.: nhd. Krummheit; E.: s. gamyÒj (gampsós); L.: Frisk 1,
288
gamyoàsqai (gampsðsthai), gr., V.: nhd. krumm werden; E.: s. gamyÒj (gampsós); L.:
Frisk 1, 288
gamyînux (gampsænyx), gr., Adj.: nhd. mit Klauen versehen (Adj.); E.: s. gamyÒj
(gampsós), Ônux (ónyx) (1)
gamyènucoj (gampsænychos), gr., Adj.: nhd. mit Klauen versehen (Adj.); E.: s. gamyÒj
(gampsós), Ônux (ónyx) (1); W.: mlat. gampsænicus, Adj., mit Klauen versehen (Adj.)
gan©n (ganan), gr., V.: nhd. glänzen, strahlen; Hw.: s. g£noj (gános); E.: vgl. idg. *gõu-,
V., sich freuen, sich brüsten, Pokorny 353
g£noj (gános), gr., N.: nhd. Glanz, Schmuck, Zierde, Labsal; E.: s. idg. *gõu-, V., sich
freuen, sich brüsten, Pokorny 353; L.: Frisk 1, 289
ganoàn (ganðn), gr., V.: nhd. glänzend machen, erhellen, erheitern; E.: s. g£noj (gános)
ganoàsqai (ganðsthai), gr., V.: nhd. heiter werden, glänzend werden; E.: s. g£noj (gános);
L.: Frisk 1, 289
190
Ganum»dhj (Ganym›dÐs), gr., M.=PN: nhd. Ganymed; E.: s. g£nusqai (gánysthai),
m»desqai (m›desthai)
ganurÒj (ganyrós), gr., Adj.: nhd. heiter; Hw.: s. g£nusqai (gánysthai); E.: vgl. idg.
*gõu-, V., sich freuen, sich brüsten, Pokorny 353
g£nusqai (gánysthai), gr., V.: nhd. sich freuen, sich ergötzen; E.: s. idg. *gõu-, V., sich
freuen, sich brüsten, Pokorny 353; L.: Frisk 1, 289
g£nwma (gánæma), gr., M.: nhd. Glanz, Schmuck, Zierde; E.: s. g£noj (gános); L.: Frisk
1, 289
g£nwsij (gánæsis), gr., F.: nhd. Polieren; E.: s. ganoàn (ganðn), g£noj (gános); L.: Frisk
1, 289
ganwt»j (ganæt›s), gr., M.: nhd. Polierer?; E.: s. ganoàn (ganðn), g£noj (gános); L.:
Frisk 1, 289
g£r (gár), gr., Konj.: nhd. denn, so, nämlich; E.: von ge ¥r (ge ár); R.: kaˆ g£r (kaì gár),
gr., Konj.: nhd. denn; R.: t… g£r (tígár), gr., Konj.: was denn?; L.: Frisk 1, 289
gargal…zein (gargalízein), gr., V.: nhd. kitzeln; E.: onomatopoetische Bildung; L.: Frisk
1, 290
gargalismÒj (gargalismós), gr., M.: nhd. Kitzeln; E.: s. gargal…zein (gargalízein); L.:
Frisk 1, 290
g£rgara (gárgara), gr., N. Pl.: nhd. Gewimmel, Haufe, Haufen; E.: vgl. idg. *ger- (1),
*gere-, V., zusammenfassen, sammeln, Pokorny 382; L.: Frisk 1, 290
garga…rein (gargaírein), gr., V.: nhd. wimmeln; E.: s. g£rgara (gárgara); L.: Frisk 1,
290
gargareèn (gargareæn), gr., Sb.: nhd. Zäpfchen im Mund; E.: vgl. idg. *gÝer- (1),
*gÝerý-, *gÝerh3-, V., Sb., verschlingen, Schlund, Pokorny 474; L.: Frisk 1, 290
gargar…zein (gargarízein), gr., V.: nhd. gurgeln, kitzeln; E.: s. idg. *gÝer- (1), *gÝerý-,
*gÝerh3-, V., Sb., verschlingen, Schlund, Pokorny 474; W.: lat. gargarizõre, gargarissõre, V.,
gurgeln; ahd. gorgizzen* 1, gorgizen*, sw. V. (1a), gurgeln; s. nhd. (dial.) gurgsen, gorgsen,
sw. V., aufstoßen, DW 9, 1158; L.: Frisk 2, 290
gargarism£tion (gargarismátion), gr., N.: Gurgelwasser; E.: s. gargar…zein
(gargarízein); W.: gargarismatium, N., Gurgelwasser; L.: Frisk 1, 290
gargarismÒj (gargarismós), gr., M.: nhd. Kitzeln, Kitzel; E.: s. gargar…zein
(gargarízein); L.: Frisk 2, 290
Garg»ttioj (Garg›ttios), gr., M.: nhd. Gargettier, Epikur; E.: s. GarghttÒj (GargÐttós)
GarghttÒj (GargÐttós), gr., M.=ON: nhd. Gargettos (Gemeinde in Attika); E.: Herkunft
unklar?
g£ron (gáron), gr., N.: nhd. Fischsauce; Vw.: s. ™laiÒ- (elaió), o„nÒ- (oinó), ÑxÚ(ox‹); E.: Herkunft unklar, Frisk 1, 209; W.: lat. garum, N., Fischsauce
garoqèlhj (garopælÐs), gr., M.: nhd. Fischsaucenverkäufer; E.: s. g£ron (gáron), gr.
pwle‹n (pælein)
g£roj (gáros), gr., M.: nhd. ein unbekannter Fisch; E.: Herkunft unbekannt, s. Frisk 1, 209;
W.: lat. garos, M., unbekannter Fisch; L.: Frisk 1, 290
g£rra (gárra), gr., Sb.: nhd. Rute, Stab; E.: vgl. idg. *•ers-, V., drehen, biegen, Pokorny 392
g©ruj (garys), gr., F.: Vw.: s. gÁruj (gÐrys)
gast»r (gast›r), gr., F.: nhd. Wölbung, Bauch, Magen; E.: s. idg. *gras-?, *grÅs-?, V.,
fressen, verschlingen, nagen, knabbern, Pokorny 404; L.: Frisk 1, 291
g£stra (gástra), gr., F.: nhd. bauchiges Gefäß; E.: vgl. idg. *gras-?, *grÅs-?, V., fressen,
verschlingen, nagen, knabbern, Pokorny 404; W.: lat. gastra, F., bauchiges Gefäß; L.: Frisk 1,
291
191
gastr…zein (gastrízein), gr., V.: nhd. auf den Bauch schlagen, sich den Bauch füllen; E.: s.
gast»r (gast›r); L.: Frisk 1, 291
gastrimarg…a (gastrimargía), gr., F.: nhd. Völlerei, Schlemmerei; E.: s. g£strij
(gástris), m£rgoj (márgos)
gastr…margoj (gastrímargos) (1), gr., Adj.: nhd. gefräßig; E.: s. g£strij (gástris),
m£rgoj (márgos)
gastr…margoj (gastrímargos) (2), gr., M.: nhd. Schlemmer; E.: s. g£strij (gástris),
m£rgoj (márgos)
gastr…on (gastríon), gr., N.: nhd. kleiner Bauch, Bäuchlein; E.: s. gast»r (gast›r); L.:
Frisk 1, 291
g£strij (gástris), gr., M.: nhd. Schlemmer; E.: s. idg. *gras-?, *grÅs-?, V., fressen,
verschlingen, nagen, knabbern, Pokorny 404; L.: Frisk 1, 291
gastrismÒj (gastrismós), gr., M.: nhd. Völlern, Völlerei; E.: s. gastr…zein (gastrízein),
gast»r (gast›r); L.: Frisk 1, 291
gastroeid»j (gastroeid›s), gr., Adj.: nhd. bauchig; E.: s. gast»r (gast›r), e•doj (eidos)
gastronom…a (gastronomía), gr., F.: nhd. »Lehre von der Pflege des Bauches«
(Buchtitel); E.: s. gast»r (gast›r), nÒmoj (nómos); W.: frz. gastronomie, F., Gastronomie,
Lehre vom feinen Essen; nhd. Gastronomie, Gaststättengewerbe; L.: Kluge s. u. Gastronomie
gastrèdhj (gastrædÐs), gr., Adj.: nhd. bauchig; E.: s. gast»r (gast›r), e•doj (eidos); L.:
Frisk 1, 291
g£strwn (gástræn), gr., M.: nhd. Dickbauch; E.: s. gast»r (gast›r); L.: Frisk 1, 291
gat£la (gatála), gateil£ (gateilá), gr., F.: nhd. Wunde; E.: vgl. idg. *øõ- (1), *øæ-, *øý-,
V., schlagen, verwunden, Pokorny 1108; L.: Frisk 1, 291
gateil£ (gateilá), gr., F.: Vw.: s. gat£la (gatála)
gaulikÒj (gaulikós), gr., Adj.: nhd. zu einem Kaufmannsschiff gehörig; E.: s. gaulÒj
(gaulós)
gaulitikÒj (gaulitikós), gr., Adj.: nhd. zu einem Kaufmannsschiff gehörig; E.: s. gaulÒj
(gaulós)
gaulÒj (gaulós), gr., M.: nhd. rundes Gefäß, Melkeimer, Schöpfeimer, Frachtschiff; E.:
Herkunft ungeklärt; W.: nhd. gaulus (1), M., Trinkgefäß, Trinkschale; L.: Frisk 1, 291
gaun£khj (gaunákÐs), gr., M.: nhd. ein persischer Pelz; E.: aus dem Persischen, airan.
*gauna-ka, Adj., haarig, farbig; L.: Frisk 1, 292
gaÚrhx (gaúrÐx), gr., M.: nhd. Prahler; Hw.: s. gaàroj (gauros); E.: s. idg. *gõu-, V., sich
freuen, sich brüsten, Pokorny 353
gaur…ama (gauríama), gr., N.: nhd. Hoffart; E.: s. gauri©n (gaurian)
gauri©n (gaurian), gr., V.: nhd. sich brüsten, übermütig sein (V.); Hw.: s. gaàroj
(gauros); E.: s. idg. *gõu-, V., sich freuen, sich brüsten, Pokorny 353; L.: Frisk 2, 192
gaàroj (gauros), gr., Adj.: nhd. stolz, sich brüstend, freudig; E.: s. idg. *gõu-, V., sich
freuen, sich brüsten, Pokorny 353; L.: Frisk 1, 292
gaurÒthj (gaurótÐs), gr., F.: nhd. Ausgelassenheit, Feuer; E.: s. gaàroj (gauros)
gauroàn (gaurun), gr., V.: nhd. stolz machen, stolz sein (V.); Hw.: s. gaàroj (gauros); E.:
s. idg. *gõu-, V., sich freuen, sich brüsten, Pokorny 353; L.: Frisk 1, 292
gaurÒthj (gaurótÐs), gr., M.: nhd. Übermut, Ausgelassenheit; E.: s. gaàroj (gauros); L.:
Frisk 1, 292
gaus£daj (gausádas), gr., Adj.: nhd. lügnerisch, erlogen; E.: s. gausÒj (gausós)? oder aus
dem Galat., vgl. air. gáu, Sb., Lüge; L.: Pokorny 398, Frisk 1, 292
192
gaus£phj (gausápÐs), gr., Sb.: nhd. zottiges Zeug; E.: von einer idg. Balkansprache
abstammend, s. Frisk 1, 292; W.: lat. gausapa, F., Frieskleid, Friesdecke; W.: lat. gausape, N.,
Frieskleid, Friesdecke; W.: lat. gausapum, N., Frieskleid, Friesdecke; L.: Frisk 1, 292
gausÒj (gausós), gr., Adj.: nhd. auswärts gekrümmt, schief; E.: vgl. idg. *gÐu-, *gð-, V.,
biegen, krümmen, wölben, Pokorny 393; L.: Frisk 1, 292
gausoàn (gausðn), gr., V.: nhd. krümmen; E.: s. gausÒj (gausós); L.: Frisk 1, 292
gausoàsqai (gausðsthai), gr., V.: nhd. sich krümmen; E.: vgl. idg. *gÐu-, *gð-, V., biegen,
krümmen, wölben, Pokorny 393
g• (gè), g¦ (gà), gr., Partikel: nhd. gewiss, sicher, eben, ja; E.: idg. *•he-, *•e-,
Verstärkungspartikel, Pokorny 418; L.: Frisk 1, 293
gšar (géar), gr., N.: Vw.: s. œar (éar)
gegwne‹n (gegænein), gr., V.: nhd. verständlich sein (V.), gehört werden, vernehmlich sein
(V.); E.: s. idg. *•en- (2), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-, *•enh3-, *•neh3-, *•noh3-, *•¤h3-, V.,
erkennen, kennen, Pokorny 376; L.: Frisk 1, 293
gegènhsij (gegænÐsis), gr., F.: nhd. Verständnis; E.: s. gegwne‹n (gegænein); L.: Frisk
1, 293
gegwn…skein (gegænískein), gr., V.: nhd. verständlich sein (V.), gehört werden,
vernehmlich sein (V.); E.: s. idg. *•en- (2), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-, *•enh3-, *•neh3-,
*•noh3-, *•¤h3-, V., erkennen, kennen, Pokorny 376
gšenna (géenna), gr., F.: nhd. Hölle, Gehenna; I.: Lw. hebr. ge (ben) hinnom; E.: s. hebr. ge
(ben) hinnom, Sb., Tal (des Sohnes) des Hinnom; W.: got. gaíaínna*, sw. M. (n), Hölle
gehrÒj (geÐrós), gr., Adj.: nhd. erdig, erdartig; E.: s. gÁ (gÐ); L.: Frisk 1, 303
ge‹son (geison), gr., N.: nhd. Gesims, Vorsprung, Zinne; Hw.: s. ge‹soj (geisos); E.:
Fremdwort unbekannter Herkunft; L.: Frisk 1, 293
ge‹soj (geisos), gr., N.: nhd. Gesims, Vorsprung, Zinne; Hw.: s. ge‹son (geison); E.:
Fremdwort unbekannter Herkunft; L.: Frisk 1, 293
ge…swma (geísæma), gr., N.: nhd. schräges Dach; E.: s. ge‹son (geison); L.: Frisk 1, 293
ge…taina (geítaina), gr., F.: nhd. Nachbarin; E.: s. ge…twn (geítæn) (1)
geitni©n (geitnian), gr., V.: nhd. benachbart sein (V.); E.: s. ge…twn (geítæn) (1); L.:
Frisk 1, 294
geitn…ama (geitníama), gr., N.: nhd. Nachbarschaft; E.: s. geitni©n (geitnian),
ge…twn (geítæn) (1); L.: Frisk 1, 294
geitn…asij (geitníasis), gr., F.: nhd. Nachbarschaft; E.: s. geitni©n (geitnian), ge…twn
(geítæn) (1); L.: Frisk 1, 294
geitone‹n (geitonein), gr., V.: nhd. benachbart sein (V.); E.: s. ge…twn (geítæn) (1); L.:
Frisk 1, 293
geitoneÚein (geitoneúein), gr., V.: nhd. benachbart sein (V.); E.: s. ge…twn (geítæn)
(1); L.: Frisk 1, 293
geitÒnhma (geitónÐma), gr., N.: nhd. Nachbarschaft; E.: s. geitone‹n (geitonein),
ge…twn (geítæn) (1); L.: Frisk 1, 293
geitÒnhsij (geitónÐsis), gr., F.: nhd. Nachbarschaft; E.: s. geitone‹n (geitonein),
ge…twn (geítæn) (1); L.: Frisk 1, 293
geiton…a (geitónia), gr., F.: nhd. Nachbarschaft; E.: s. ge…twn (geítæn) (1)
geitosÚnh (geitos‹nÐ), gr., F.: nhd. Nachbarschaft; E.: s. ge…twn (geítæn) (1)
ge…twn (geítæn) (1), gr., Adj.: nhd. nachbarlich, benachbart; E.: s. gÁ (gÐ); L.: Frisk 1,
293
ge…twn (geítæn) (2), gr., M.: nhd. Nachbar; E.: s. ge…twn (geítæn) (1), gÁ (gÐ); L.:
Frisk 1, 293
193
gšla? (géla) (1), gr., Sb.: nhd. Sonnenstrahl; E.: s. idg. *søel- (2), V., schwelen, brennen,
Pokorny 1045
Gšla (Géla), gr., F.=ON: nhd. Gela (Stadt auf Sizilien); Hw.: s. Gšlaj (Gélas); E.: Herkunft
unklar
Gšlaj (Gélas), gr., M.=FlN: nhd. Gelas (Fluss auf Sizilien); Hw.: s. Gšla (Géla); E.:
Herkunft unklar
gel©n (gelan), gr., V.: nhd. erglänzen, lachen, verlachen; Vw.: s. ¢na- (ana), dia- (dia),
™k- (ek), ™pi- (epi), kata- (kata), pros- (pros); E.: s. idg. *•el-, *•elý-, *•lÐ-, *•elÐi-,
*•elýi-, *•lýi-, Adj., V., hell, heiter, glänzen, lachen, lächeln, Pokorny 366; L.: Frisk 1, 294
gšlana (gélana), gr. (äol.), F.: Vw.: s. gal»nh (gal›nÐ)
gelandrÒn (gelandrón), gr., N.: nhd. Kühle?; E.: vgl. idg. *gelý-, *gel- (3), Adj., V., kalt,
frieren, Pokorny 365
gelan»j (gelan›s), gr., Adj.: nhd. lachend, heiter; Hw.: s. gel©n (gelan); E.: vgl. idg.
*•el-, *•elý-, *•lÐ-, *•elÐi-, *•elýi-, *•lýi-, Adj., V., hell, heiter, glänzen, lachen,
lächeln, Pokorny 366
gelase…ein (gelaseíein), gr., V.: nhd. Lust zu Lachen haben; E.: s. gel©n (gelan)
gel£simoj (gelásimos), gr., Adj.: nhd. lächerlich; E.: s. gel©n (gelan)
gšlasij (gélasis), gr., F.: nhd. Lachen (N.); E.: s. gel©n (gelan); L.: Frisk 1, 294
gšlasma (gélasma), gr., N.: nhd. Lachen (N.); E.: s. gel©n (gelan); L.: Frisk 1, 294
gelast»j (gelast›s), gr., M.: nhd. Spötter; E.: s. gel©n (gelan); L.: Frisk 1, 294
gelastÒj (gelastós), gr., Adj.: nhd. lächerlich; Vw.: s. kata- (kata); Hw.: s. gel©n (gelan);
E.: vgl. idg. *•el-, *•elý-, *•lÐ-, *•elÐi-, *•elýi-, *•lýi-, Adj., V., hell, heiter, glänzen,
lachen, lächeln, Pokorny 366
gelastr…a (gelastría), gr., F.: nhd. Spott; E.: s. gel©n (gelan); L.: Frisk 1, 294
gelast»j (gelast›s), gr., M.: nhd. Spötter; E.: s. gel©n (gelan); L.: Frisk 1, 294
gelastÚj (gelast‹s), gr., F.: nhd. Spotten; E.: s. gel©n (gelan); L.: Frisk 1, 294
gšlgh (gélgÐ), gr., N. Pl.: nhd. Trödelware; E.: s. idg. *gel•-, Sb., Kern, Pokorny 357?; vgl.
idg. *gel- (1), V., Sb., ballen, sich, ballen, Ball (M.) (1), Kugeliges, Pokorny 357? oder keine
bekannte Etymologie, s. Frisk 1, 295; L.: Pokorny 357, Frisk 1, 295
gelgidoàsqai (gelgidðsthai), gr., V.: nhd. sich in einen Knoblauchkern verwandeln; E.: s.
gšlgij (gélgis); L.: Frisk 1, 295
gšlgij (gélgis), gr., F.: nhd. Knoblauchkern, Knoblauchkopf; E.: s. idg. *gel•-, Sb., Kern,
Pokorny 357; vgl. idg. *gel- (1), V., Sb., ballen, sich, ballen, Ball (M.) (1), Kugeliges,
Pokorny 357; L.: Frisk 1, 295
gele‹n (gelein), gr., V.: nhd. strahlen, leuchten glänzen; E.: s. idg. *•el-, *•elý-, *•lÐ-,
*•elÐi-, *•elýi-, *•lýi-, Adj., V., hell, heiter, glänzen, lachen, lächeln, Pokorny 366
gelo‹oj (geloios), gr., Adj.: nhd. lächerlich, komisch; E.: s. gel©n (gelan); W.: mlat.
gelius, Adj., lächerlich
gšloutron (gélutron), gr., N.: Vw.: s. œlutron (élytron)
Gelîn (Gelæn), gr., M.=ON: nhd. Gelon (eine Quelle in Phrygien); E.: s. gel©n (gelan)
GelwnÒj (Gelænós), gr., M.: nhd. Gelone (Angehöriger einer skythischen Völkerschaft);
E.: Herkunft unklar?
Gelîoj (Gelæos), gr., Adj.: nhd. geloisch; E.: s. Gšla (Géla)
gšlwj (gélæs), gr., M.: nhd. Gelächter; Hw.: s. gel©n (gelan); E.: s. idg. *•el-, *•elý-,
*•lÐ-, *•elÐi-, *•elýi-, *•lýi-, Adj., V., hell, heiter, glänzen, lachen, lächeln, Pokorny 366;
L.: Frisk 1, 294
gšmein (gémein), gr., V.: nhd. voll sein (V.), beladen sein (V.); Vw.: s. kata- (kata); E.: s.
idg. *gem-, V., Adj., greifen, fassen, drücken, stopfen, packen, pressen, voll, Pokorny 368; L.:
Frisk 1, 296
194
gem…zein (gemízein), gr., V.: nhd. anfüllen, beladen (V.) (1); Vw.: s. Øper- (hyper); E.:
s. idg. *gem-, V., Adj., greifen, fassen, drücken, stopfen, packen, pressen, voll, Pokorny 368;
L.: Frisk 1, 296
gšmisma (gémisma), gr., N.: nhd. Anfüllen, Beladen; E.: s. gem…zein (gemízein)
gšmoj (gémos), gr., N.: nhd. Füllung, Last, Schiffsladung, Fracht, den Leib füllende
Fischteile; E.: s. idg. *gem-, V., Adj., greifen, fassen, drücken, stopfen, packen, pressen, voll,
Pokorny 368
gene£ (geneá), gr., F.: nhd. Geschlecht, Generation, Abstammung, Zeitalter; E.: s. idg.
*•en- (1), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-, *•enh1-, *•¤h1-, V., erzeugen, Pokorny 373; L.: Frisk 1,
307
genealoge‹n (genealogein), gr., V.: nhd. die Abstammung angeben; E.: s. gene£ (geneá),
lÒgoj (lógos)
genealog…a (genealogía), gr., F.: nhd. Geschlechtsregister, Stammbaum; E.: s. gene£
(geneá), lÒgoj (lógos); W.: lat. geneõlogia, F., Geschlechtsregister, Stammbaum; nhd.
Genealogie, F., Genealogie, Wissen über die Geschlechterfolge; L.: Kluge s. u. Genealogie
genealÒgoj (genealógos), gr., M.: nhd. Genealoge, Verfertiger eines Geschlechtsregisters;
E.: s. gene£ (geneá), lÒgoj (lógos); W.: lat. geneõlogus, M., Genealoge, Verfertiger eines
Geschlechtsregisters; nhd. Genealoge, M., Genealoge
genšqlioj (genéthlios), gr., Adj.: nhd. zum Geschlecht gehörig; E.: s. g…gnesqai
(gígnesthai)
gšneqlon (génethlon), gr., N.: nhd. Sprössling, Nachkomme, Stamm; E.: s. g…gnesqai
(gígnesthai)
genei£zein (geneiázein), gr., V.: nhd. einen Bart bekommen; Hw.: s. gšnuj (génys); L.:
Frisk 1, 298
genei©n (geneian), gr., V.: nhd. einen Bart bekommen; Hw.: s. gšnuj (génys); L.: Frisk 1,
298
gene…asij (geneíasis), gr., F.: nhd. Bartwuchs; Hw.: s. gšnuj (génys); L.: Frisk 1, 298
genei£skein (geneiáskein), gr., V.: nhd. einen Bart bekommen; Hw.: s. gšnuj (génys);
L.: Frisk 1, 298
geneiast»r (geneiastÐr), gr., M.: nhd. Kinnriemen; Hw.: s. gšnuj (génys); L.: Frisk 1,
298
genei£thj (geneiátÐs), gr., Adj.: nhd. bärtig; Hw.: s. gšnuj (génys); L.: Frisk 1, 298
gšneion (géneion), gr., N.: nhd. Kinn, Kinnbacke, Kinnbart; Hw.: s. gšnuj (génys); L.:
Frisk 1, 298
genesiakÒj (genesiakós), gr., Adj.: nhd. Geburts...?; E.: s. g…gnesqai (gígnesthai); W.:
lat. genesiacus, Adj., Geburts...?, Herkunfts...?
gšnesij (génesis), gr., F.: nhd. Geburt, Ursprung; E.: s. g…gnesqai (gígnesthai); W.: lat.
genesis, F., Zeugung, Schöpfung; frz. genèse, F., Entstehung; nhd. Genese, F., Genese,
Entstehung; W.: lat. genesis, F., Zeugung, Schöpfung; ahd.? genesis* 1, Sb., Genesis,
Entstehung; L.: Frisk 1, 307, Kluge s. u. Genese
genet» (genet›), gr., F.: nhd. Geburt; E.: s. g…gnesqai (gígnesthai); L.: Frisk 1, 307
genšteira (genéteira), gr., F.: nhd. Mutter (F.) (1); E.: s. idg. *•enýter-, *•enh1tor-, M.,
Erzeuger, Vater, Pokorny 374; vgl. idg. *•en- (1), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-, *•enh1-, *•¤h1-,
V., erzeugen, Pokorny 373
genet»r (genet›r), gr., M.: nhd. Schöpfer (M.) (2), Erzeuger, Vater; E.: idg. *•enýter-,
*•enh1tor-, M., Erzeuger, Vater, Pokorny 374; s. idg. *•en- (1), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-,
*•enh1-, *•¤h1-, V., erzeugen, Pokorny 373; L.: Frisk 1, 307
genet»j (genet›s), gr., M.: nhd. Schöpfer (M.) (2), Erzeuger; E.: s. genet»r (genet›r),
g…gnesqai (gígnesthai); L.: Frisk 1, 307
195
genštwr (genétær), gr., M.: nhd. Schöpfer (M.) (2), Erzeuger, Vater; E.: idg. *•enýter-,
*•enh1tor-, M., Erzeuger, Vater, Pokorny 374; s. idg. *•en- (1), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-,
*•enh1-, *•¤h1-, V., erzeugen, Pokorny 373; L.: Frisk 1, 307
genh•j (genÐís), genÇj (gen›is), gr., F.: nhd. Beil, Schneide des Beils; E.: s. idg.
*•enu- (2), F., Kinnbacke, Kinn, Pokorny 381
genÇj (gen›is), gr. (att.), F.: Vw.: s. genh…j (genÐís)
genik» (genik›), gr., F.: nhd. Genitiv; E.: s. genikÒj (genikós)
genikÒj (genikós), gr., Adj.: nhd. zum Geschlecht gehörig, generell; E.: s. gšnoj (génos);
L.: Frisk 1, 297
genismÒj (genismós), gr., M.: nhd. Einteilung des Ackerlandes in Klassen; E.: s. gšnoj
(génos); L.: Frisk 1, 297
gšnna (génna), gr., F.: nhd. Abstammung, Nachkommenschaft, Geburt; Hw.: s. genn©n
(gennan), g…gnesqai (gígnesthai); E.: vgl. idg. *•en- (1), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-,
*•enh1-, *•¤h1-, V., erzeugen, Pokorny 373; L.: Frisk 1, 296
genn£daj (gennádas), gr., Adj.: nhd. edel, trefflich; E.: s. gšnna (génna); L.: Frisk 1, 296
gennai£zein (gennaiázein), gr., V.: nhd. tüchtig sein (V.); E.: s. genna‹oj (gennaios); L.:
Frisk 1, 296
genna•zesqai (gennaízesthai), gr., V.: nhd. tüchtig sein (V.); E.: s. genna‹oj (gennaios);
L.: Frisk 1, 296
genna‹oj (gennaios), gr., Adj.: nhd. angeboren, einem Geschlecht angehörig, adlig, tüchtig,
edel, unverfälscht; Hw.: s. gšnna (génna); E.: vgl. idg. *•en- (1), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-,
*•enh1-, *•¤h1-, V., erzeugen, Pokorny 373; L.: Frisk 1, 296
gennaiÒthj (gennaiótÐs), gr., F.: nhd. Hochherzigkeit, Edelmut, Edelsinn; E.: s.
genna‹oj (gennaios); L.: Frisk 1, 296
genn©n (gennan), gr., V.: nhd. zeugen, erzeugen, hervorbringen; Vw.: s. sug- (syn); Hw.:
s. g…gnesqai (gígnesthai); E.: s. idg. *•en- (1), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-, *•enh1-, *•¤h1-,
V., erzeugen, Pokorny 373; L.: Frisk 1, 296
gšnnhma (gennÐma), gr., N.: nhd. Erzeugtes, Spross; E.: s. genn©n (gennan); L.: Frisk
1, 296
gšnnhsij (gennÐsis), gr., F.: nhd. Erzeugung, Geburt; E.: s. genn©n (gennan); L.: Frisk
1, 296
gennht»r (gennÐt›r), gr., M.: nhd. Erzeuger, Geschlechtsgenosse; E.: s. genn©n
(gennan); L.: Frisk 1, 296; L.: Frisk 1, 296
gennht»j (gennÐt›s), gr., M.: nhd. Erzeuger, Geschlechtsgenosse; E.: s. genn©n
(gennan); L.: Frisk 1, 296; L.: Frisk 1, 296
gennhtÒj (gennÐtós), gr., Adj.: nhd. erzeugt, geboren, sterblich; E.: s. genn©n (gennan)
gennhtr…a (gennÐtría), gr., F.: nhd. Erzeugerin; E.: s. genn©n (gennan); L.: Frisk 1,
296
gennhtèr (gennÐtær), gr., M.: nhd. Erzeuger; E.: s. genn©n (gennan); L.: Frisk 1, 296
gennikÒj (gennikós), gr., Adj.: nhd. angeboren, einem Geschlecht angehörig, adlig,
tüchtig, edel; E.: s. genn©n (gennan)
gšnoj (génos), gr., N.: nhd. Sprössling, Familie, Geschlecht, Stamm, Gattung,
Menschenalter; Hw.: s. g…gnesqai (gígnesthai); E.: vgl. idg. *•en- (1), *•ený-, *•nÐ-,
*•næ-, *•enh1-, *•¤h1-, V., erzeugen, Pokorny 373; L.: Frisk 1, 297
gšnta (génta), gr., N. Pl.: nhd. Eingeweide; E.: ohne Etymologie?; L.: Frisk 1, 297
gente‹n (gentein), gr., V.: nhd. fassen, greifen; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1, 297
gentian» (gentian›), gr., F.: nhd. eine Pflanze, Enzian; E.: illyrischer Herkunft?, s.
Walde/Hofmann 1, 592, Frisk 1, 297; L.: Frisk 1, 297
196
gšnuj (génys), gr., F.: nhd. Kinn, Kinnbacke; E.: idg. *•enu- (2), F., Kinnbacke, Kinn,
Pokorny 381; L.: Frisk 1, 298
geraiÒj (geraiós), gr., Adj.: nhd. alt; Hw.: s. gšrwn (géræn); E.: s. idg. *•er-, *•erý-,
*•rÐ-, V., reiben, morsch werden, reif werden, altern, Pokorny 390; L.: Frisk 1, 299
geraiÒthj (geraiótÐs), gr., F.: nhd. Alter (N.); E.: s. geraiÒj (geraiós); L.: Frisk 1, 299
gera…rein (geraírein), gr., V.: nhd. ehren, auszeichnen; Vw.: s. ™pi- (epi); E.: s.
gerarÒj (gerarós); L.: Frisk 1, 299
geralšoj (geraléos), gr., Adj.: Vw.: s. gheralšoj (gÐraléos)
ger£ndruon (gerándryon), gr., Sb.: nhd. alter Baumstamm; E.: s. gšrwn (géræn), dÒru
(dóry)
geranobot…a (geranobotía), gr., F.: nhd. Kranichhalten; E.: s. gšranoj (géranos),
bÒskein (bóskein)
geran…aj (geranías), gr., Adj.: nhd. mit Kranichhals versehen (Adj.); E.: s. gšranoj
(géranos)
ger£nion (geránion), gr., N.: nhd. Storchenschnabel; E.: s. gšranoj (géranos); W.: lat.
geranion, N., Storchenschnabel; nhd. Geranie, F., Geranie; L.: Frisk 1, 299, Kluge s. u.
Geranie
geran‹tij (geranítis), gr., F.: nhd. Kranichstein; E.: s. gšranoj (géranos)
gšranoj (géranos), gr., F., M.: nhd. Kranich; E.: s. idg. *ger- (2), V., schreien, tönen,
knarren, Pokorny 383; L.: Frisk 1, 299
gerarÒj (gerarós), gr., Adj.: nhd. ehrwürdig, stattlich, ansehnlich; Hw.: s. gšrwn (géræn);
E.: s. idg. *•er-, *•erý-, *•rÐ-, V., reiben, morsch werden, reif werden, altern, Pokorny
390; L.: Frisk 1, 299
ger£j (gerás), gr., N.: nhd. »Altersvorrecht«, Ehrengabe, Ehrengeschenk, Auszeichnung,
Würde, Ehre; Hw.: s. gšrwn (géræn); E.: s. idg. *•er-, *•erý-, *•rÐ-, V., reiben, morsch
werden, reif werden, altern, Pokorny 390; L.: Frisk 1, 299
ger£smioj (gerásmios), gr., Adj.: nhd. ehrend, ehrwürdig; E.: s. ger£j (gerás); L.: Frisk 1,
299
gergšrimoj (gergérimos), gr., M.: nhd. von selbst abfallende oder reife Feige oder Olive;
E.: vgl. idg. *•er-, *•erý-, *•rÐ-, V., reiben, morsch werden, reif werden, altern, Pokorny
390; L.: Frisk 1, 299
gšrgeroj (gérgeros), gr., M.?: nhd. Lufttröhre; E.: vgl. idg. *gÝer- (1), *gÝerý-, *gÝerh3-,
V., Sb., verschlingen, Schlund, Pokorny 474
gerdiakÒj (gerdiakós), gr., Adj.: nhd. zum Weber gehörig; E.: s. gšrdioj (gérdios); L.:
Frisk 1, 300
gšrdioj (gérdios), gr., M.: nhd. Weber?, Flechter?; E.: s. idg. *•ers-, V., drehen, biegen,
Pokorny 392; W.: lat. gerdius, M., Weber; L.: Frisk 1, 300
gerdièn (gerdiæn), gr., M.: nhd. Weberschuppen; E.: s. gšrdioj (gérdios); L.: Frisk 1, 300
gerous…a (gerusía), gr., F.: nhd. Versammlung, Rat der Alten; Hw.: s. gšrwn (géræn);
E.: vgl. idg. *•er-, *•erý-, *•rÐ-, V., reiben, morsch werden, reif werden, altern, Pokorny
390
geroÚsioj (gerúsios), gr., Adj.: nhd. Greise betreffend, Greis..., den Geronten betreffend (in
Sparta); Hw.: s. gšrwn (géræn); E.: vgl. idg. *•er-, *•erý-, *•rÐ-, V., reiben, morsch
werden, reif werden, altern, Pokorny 390
gerontikÒj (gerontikós), gr., Adj.: nhd. Greis betreffend, den Greisen eigen; E.: s. gšrwn
(géræn) (1)
gerontikîj (gerontikæs), gr., Adv.: nhd. nach Art der Greise; E.: s. gerontikÒj
(gerontikós), gšrwn (géræn) (1)
197
gerontokome‹on (gerontokomeion), gr., N.: nhd. Hospital für alte Leute, Altersheim; E.:
s. gšrwn (géræn) (1), kome‹n (komein) (1); W.: lat. gerontocomÆum, N., Hospital für alte
Leute
gerous…a (gerusía), gr., F.: nhd. Rat der Alten, Senat; E.: s. gšrwn (géræn) (1); W.: lat.
gerðsia, F., Sitzungsgebäude des Rates bei den Griechen, Rathaus, öffentliches Pflegehaus für
alte um den Staat verdiente Männer
gerousiarc»j (gerusiarch›s), gr., M.: nhd. Vorsteher des Ältestenrates, Vorsteher des
Senats; E.: s. gerous…a (gerusía), ¥rcein (árchein)
geroÚsioj (gerðsios), gr., Adj.: nhd. den Alten zukommend; E.: s. gšrwn (géræn) (1); L.:
Frisk 1, 301
gšrron (gérron), gr., N.: nhd. geflochtener Schild, schützendes Flechtwerk, Wagenkorb,
Penis; E.: s. idg. *•ers-, V., drehen, biegen, Pokorny 392; L.: Frisk 1, 300
gšrwn (géræn) (1), gr., Adj.: nhd. alt; E.: s. idg. *•er-, *•erý-, *•rÐ-, V., reiben, morsch
werden, reif werden, altern, Pokorny 390; L.: Frisk 1, 301
gšrwn (géræn) (2), gr., M.: nhd. Alter (M.), alter Mann, Greis; Vw.: s. tufo- (tupho); E.: s.
idg. *•er-, *•erý-, *•rÐ-, V., reiben, morsch werden, reif werden, altern, Pokorny 390; L.:
Frisk 1, 301
gšstra (géstra), gr., Sb.: nhd. Kleid, Gewand; E.: vgl. idg. *øes- (5), V., kleiden, Pokorny
1172
Gšta (Geta), gr., M.: nhd. Gete (Angehöriger einer thrakischen Völkerschaft); Hw.: s. Gšthj
(GetÐs); E.: Herkunft unklar?
Gšthj (GetÐs), gr., M.: nhd. Gete (Angehöriger einer thrakischen Völkerschaft); Hw.: s.
Gšta (Geta); E.: Herkunft unklar?
geÚein (geúein), gr., V.: nhd. kosten (V.) (2), genießen; Vw.: s. para- (para); E.: s. idg.
*•eus-, V., kosten (V.) (2), genießen, schmecken, Pokorny 399; Son.: geÚein (geúein) ist
eine Ableitung von geÚesqai (geúesthai)
geÚesqai (geúesthai), gr., V.: nhd. kosten (V.) (2), genießen; Vw.: s. dia- (dia); E.: idg.
*•eus-, V., kosten (V.) (2), genießen, schmecken, Pokorny 399; L.: Frisk 1, 302
geuqmÒhj (geuthmós), gr., N.: nhd. Kosten (N.); E.: s. geÚesqai (geúesthai); L.: Frisk 1,
302
geàma (geuma), gr., N.: nhd. Probe, Vorgeschmack; E.: s. geÚein (geúein); W.: mlat.
gÐma, N., bewährtes Mittel, bewährte Mixtur; L.: Frisk 1, 302
geumatikÒj (geumatikós), gr., Adj.: nhd. Probe betreffend?; E.: s. geÚein (geúein); L.:
Frisk 1, 302
geàsij (geusis), gr., F.: nhd. Kosten (N.); E.: s. geÚesqai (geúesthai); L.: Frisk 1, 302
geust»rion (geust›rion), gr., N.: nhd. Becher zum Kosten; E.: s. geÚesqai (geúesthai);
L.: Frisk 1, 302
geÚsthj (geústÐs), gr., M.: nhd. Schmecker; E.: s. geÚesqai (geúesthai); L.: Frisk 1, 302
geustikÒj (geustikós), gr., Adj.: nhd. zum Kosten gehörig; E.: s. geÚesqai (geúesthai);
L.: Frisk 1, 302
gšfura (géphyra), gr., F.: nhd. Damm, Erdwall, Brücke; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1,
302
gefur…zein (gephyrízein), gr., V.: nhd. verunglimpfen, verhöhnen; E.: s. gšfura
(géphyra); L.: Frisk 1, 303
gefÚrion (geph‹rion), gr., N.: nhd. kleine Brücke, Brücklein; E.: s. gšfura (géphyra); L.:
Frisk 1, 302
gefur…j (gephyrís), gr., F.: nhd. kleine Brücke, Brücklein; E.: s. gšfura (géphyra); L.:
Frisk 1, 302
198
gefuroàn (gephyrðn), gr., V.: nhd. eine Brücke schlagen; E.: s. gšfura (géphyra); L.:
Frisk 1, 303
gefÚrwma (geph‹ræma), gr., N.: nhd. Brücke; E.: s. gefuroàn (gephyrðn), gšfura
(géphyra); L.: Frisk 1, 303
gefÚrwsij (geph‹ræsis), gr., F.: nhd. Überbrückung; E.: s. gefuroàn (gephyrðn), gšfura
(géphyra); L.: Frisk 1, 303
gefurwt»j (gephyræt›s), gr., M.: nhd. Brückenbauer; E.: s. gefuroàn (gephyrðn),
gšfura (géphyra); L.: Frisk 1, 303
gewgraf…a (geægraphía), gr., F.: nhd. Erdbeschreibung; E.: s. gÁ (gÐ), gr£fein
(gráphein); W.: lat. geægraphia, F., Erdbeschreibung, Geographie; nhd. Geographie, F.,
Geographie; L.: Kluge s. u. Geographie
gewgrafikÒj (geægraphikós), gr., Adj.: nhd. erdbeschreibend; E.: s. gÁ (gÐ), gr£fein
(gráphein); W.: lat. geægraphicus, Adj., geographisch
gewgr£foj (geægráphos), gr., M.: nhd. Erdbeschreiber; E.: s. gÁ (gÐ), gr£fein
(gráphein): W.: lat. geægraphus, M., Geograph, Erdbeschreiber; nhd. Geograph, M.,
Geograph
gewdais…a (geædaisía), gr., F.: nhd. Erdvermessung; E.: s. gÁ (gÐ); W.: mlat. geædÐsia,
F., Erdvermessung
geèdhj (geædÐs), gr., Adj.: nhd. erdig, erdartig; E.: s. gÁ (gÐ), e•doj (eidos); L.: Frisk 1,
303
gewrg…a (geærgía), gr., F.: nhd. Landbau, Landwirtschaft; E.: s. gewrgÒj (geærgós)
gewrgikÒj (geærgikós), gr., Adj.: nhd. zum Landbau gehörig; E.: s. gewrgÒj (geærgós)
gewrgÒj (geærgós), gr., M.: nhd. Landwirt, Landmann, Bauer (M.) (1); E.: s. gÁ (gÐ),
œrgon (érgon); W.: s. nhd. Georg, M.=PN, Georg
gewmštrhj (geæmétrÐs), gr., M.: nhd. Geometer, Landmesser, Feldmesser; E.: s. gÁ (gÐ),
mštron (métron); W.: lat. geæmetrÐs, M., Feldmesser, Geometer
gewmetr…a (geæmetría), gr., F.: nhd. Feldmesskunst; E.: s. gÁ (gÐ), mštron (métron);
W.: lat. geæmetria, F., Feldmesskunst, Geometrie, Mathematik; mhd. gÐometrÆe, st. F.,
Geometrie; nhd. Geometrie, F., Geometrie; L.: Kluge s. u. Geometrie
gewmetrikÒj (geæmetrikós), gr., Adj.: nhd. geometrisch, mathematisch; E.: s. gÁ (gÐ),
mštron (métron); W.: lat. geæmetricus, Adj., geometrisch
gÁ (gÐ), gr., F.: nhd. Erde, Erdreich, Boden, Land, Landschaft; E.: ohne bekannte
Etymologie, s. Frisk 1, 303; W.: s. nhd. geo-, Präf., geo..., die Erde betreffend; L.: Frisk 1,
303, Kluge s. u. geoghqe‹n (gÐthein), gaqe‹n (gathein), gr., V.: nhd. sich freuen, erfreut werden; Vw.: s.
™pi- (epi); E.: idg. *gõu-, V., sich freuen, sich brüsten, Pokorny 353; L.: Frisk 1, 303
gÁqen (gÐthen), gr., Adv.: nhd. aus der Erde, aus der Tiefe, in die Tiefe; E.: s. gÁ (gÐ)
gÁqoj (gÐthos), gr., M.: nhd. Freude, Heiterkeit; E.: s. ghqe‹n (gÐthein)
ghqosÚnh (gÐthos‹nÐ), gr., F.: nhd. Freude; E.: s. ghqe‹n (gÐthein); L.: Frisk 1, 303
ghqÒsunoj (gÐthósynos), gr., Adj.: nhd. voll Freude seiend, freudig, froh; E.: s. ghqe‹n
(gÐthein); L.: Frisk 1, 303
ghqull…j (gÐthyllís), gr., F.: nhd. eine Zwiebel; Hw.: s. g»quon (g›thyon), g»teion
(g›teion); E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 304
g»quon (g›thyon), gr., N.: nhd. eine Zwiebel; Hw.: s. ghqull…j (gÐthyllís), g»teion
(g›teion); E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 304
g»inoj (g›inos), gr., Adj.: nhd. von Erde gemacht, irden, Erd...; E.: s. gÁ (gÐ); L.: Frisk 1,
303
gÁma (gÐma), gr., Sb.: nhd. Oberkleid, Obergewand; Q.: Hes.; E.: s. idg. *øes- (5), V.,
kleiden, Pokorny 1172
199
ghr£eij (geráeis), gr., Adj.: nhd. alt; E.: s. gÁraj (gÐras); L.: Frisk 1, 304
ghraiÒj (geraiós) (1), gr., Adj.: nhd. alt, bejahrt; E.: s. gÁraj (gÐras); L.: Frisk 1, 304
ghraiÒj (geraiós) (2), gr., M.: nhd. Greis; E.: s. gÁraj (gÐras); L.: Frisk 1, 304
ghralšoj (gÐraléos), geralšoj (geraléos), gr., Adj.: nhd. alt, bejahrt; Hw.: s. gšrwn
(géræn), ghr£skein (gÐráskein); E.: vgl. idg. *•er-, *•erý-, *•rÐ-, V., reiben, morsch
werden, reif werden, altern, Pokorny 390
ghr©n (gÐran), gr., V.: nhd. altern, reifen; Vw.: s. kata- (kata); Hw.: s. gšrwn (géræn);
E.: vgl. idg. *•er-, *•erý-, *•rÐ-, V., reiben, morsch werden, reif werden, altern, Pokorny
390
ghr£j (gÐrás), gr., (Part. Präs.=)Adj.: nhd. alternd; Hw.: s. ghr£skein (gÐráskein); E.: s.
idg. *•er-, *•erý-, *•rÐ-, V., reiben, morsch werden, reif werden, altern, Pokorny 390
gÁraj (gÐras), gr., N.: nhd. hohes Alter (N.), Greisenalter; Hw.: s. gšrwn (géræn); E.: s.
idg. *•er-, *•erý-, *•rÐ-, V., reiben, morsch werden, reif werden, altern, Pokorny 390; L.:
Frisk 1, 304
ghr£simoj (gÐrásimos), gr., Adj.: nhd. alternd; E.: s. ghr£skein (gÐráskein); L.: Frisk 1,
304
g»rasij (g›rasis), gr., F.: nhd. Altern; E.: s. ghr£skein (gÐráskein); L.: Frisk 1, 304
ghr£skein (gÐráskein), gr., V.: nhd. altern, schwach werden; Vw.: s. kata- (kata), sug(syn); Hw.: s. gšrwn (géræn); E.: vgl. idg. *•er-, *•erý-, *•rÐ-, V., reiben, morsch
werden, reif werden, altern, Pokorny 390; L.: Frisk 1, 304
gerÚein (ger‹ein), gr., V.: nhd. anstimmen; E.: s. gÁruj (gÐrys); L.: Frisk 1, 305
GhruÒneioj (GÐryóneios), gr., Adj.: nhd. geryonëisch; E.: s. Ghruèn (GÐryæn),
GhruÒnhj (GÐryónÐs)
GhruÒnhj (GÐryónÐs), gr., M.=PN: nhd. Geryones, Geryon; Hw.: s. Ghruèn (GÐryæn);
E.: Herkunft unklar?
gÁruj (gÐrys), g©ruj (garys), gr., F.: nhd. Stimme, Ruf, Klang; E.: s. idg. *gÀr-, V., rufen,
schreien, Pokorny 352; L.: Frisk 1, 305
Ghruèn (GÐryæn), gr., M.=PN: nhd. Geryon, Geryones; Hw.: s. GhruÒnhj (GÐryónÐs);
E.: Herkunft unklar?
g»teion (g›teion), gr., N.: nhd. eine Zwiebel; Hw.: s. ghqull…j (gÐthyllís), g»quon
(g›thyon); E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 304
Gig£nteioj (Gigánteios), gr., Adj.: nhd. gigantisch; E.: s. G…gaj (Gígas); L.: Frisk 1, 305
Gigantomac…a (Gigantomachía), gr., F.: nhd. Kampf der Giganten, Gigantenkampf; E.:
s. G…gaj (Gígas), m£ch (máchÐ)
g…garton (gígarton), gr., N.: nhd. Weinbeerkern; E.: Herkunft unklar, wohl zu idg. *•er-,
*•erý-, *•rÐ-, V., reiben, morsch werden, reif werden, altern, Pokorny 390; L.: Frisk 1, 305
G…gaj (Gígas), gr., M.: nhd. Gigant; E.: wahrscheinlich vorgriechisch; W.: lat. Gigõs, M.,
Gigant; ae. gÆgant, st. M. (a), Riese (M.); W.: lat. Gigõs, M., Gigant; ahd. gigant 2?, st. M.
(a?, i?), Riese (M.); mhd. gigant, st. M., Riese (M.); nhd. Gigant, M., Gigant, Riese (M.), DW
6, 7472; L.: Frisk 1, 305, Kluge s. u. Gigant
gigg…dion (gingídion), gr., N.: nhd. eine Art Karotte; E.: s. gigg…j (gingís); L.: Frisk 1,
306
gigg…j (gingís), gr., F.: nhd. eine Art Rübe; Hw.: s. goggÚloj (gong‹los)?; E.: s. idg.
*geng-, *gong-, Sb., Adj., Klumpen (M.), klumpig, Pokorny 379; L.: Frisk 1, 306; L.: Frisk 1,
306
g…gglumoj (gínglymos), gr., M.: nhd. Gelenk, Türangel; E.: s. idg. *geleu-, *gleu-, Sb.,
Klumpen (M.), Ballen (M.), Pokorny 361; vgl. idg. *gel- (1), V., Sb., ballen, sich ballen, Ball
(M.) (1), Kugeliges, Pokorny 357; L.: Frisk 1, 306
200
gigglumèdhj (ginglymædÐs), gr., Adj.: nhd. gelenkartig, türangelartig, angelartig; E.: s.
g…gglumoj (gínglymos), e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 306
gigglumwtÒj (ginglymætós), gr., Adj.: nhd. gelenkartig, gelenkig; E.: s. g…gglumoj
(gínglymos); L.: Frisk 1, 306
g…ggraj (gíngras), gr., M.: nhd. phönizische Flöte; Hw.: s. g…ggroj (gíngros); E.: vgl.
idg. *ger- (2), V., schreien, tönen, knarren, Pokorny 383
g…ggroj (gíngros), gr., M.: nhd. phönizische Flöte; Hw.: s. g…ggraj (gíngras); E.: vgl.
idg. *ger- (2), V., schreien, tönen, knarren, Pokorny 383; L.: Frisk 1, 306
g…gnesqai (gígnesthai), gr., V.: nhd. werden, entstehen; Vw.: s. ¢po- (apo), dia- (dia),
™g- (eg), ™k- (ek), ™pi- (epi), kata- (kata), para- (para), pro- (pro), pros- (pros), peri(peri), sumpara- (sympara), sun- (syn), Øpo- (hypo); E.: idg. *•en- (1), *•ený-, *•nÐ-,
*•næ-, *•enh1-, *•¤h1-, V., erzeugen, Pokorny 373; L.: Frisk 1, 306
gignèskein (gignæskein), gnèskein (gnæskein), gr., V.: nhd. erkennen, kennen lernen,
erfahren (V.), wahrnehmen, verstehen; Vw.: s. ¢na- (ana), ¢po- (apo), dia- (dia), ™xana(exana), ™pi- (epi), kata- (kata), meta- (meta), para- (para), pro- (pro), sug- (syn),
sunana- (synana), sundia- (syndia); E.: s. idg. *•en- (2), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-,
*•enh3-, *•neh3-, *•noh3-, *•¤h3-, V., erkennen, kennen, Pokorny 376; L.: Frisk 1, 308
G…lloj (Gíllos), gr., M.=PN?: nhd. »Saugender«, Gillos; E.: s. idg. *•eid-, V., saugen,
Pokorny 356
g…nnoj (gínnos), gr., M.: nhd. Maulesel; E.: Fremdwort unbekannter Herkunft; L.: Frisk 1,
309
g…j (gís), gr., Sb.: nhd. Gespann, Zugriemen; E.: s. idg. *øei- (1), *øeØý-, *øÂ-, V., drehen,
biegen, Pokorny 1120
gl£goj (glágos), gr., M.: nhd. Milch; Q.: Hom.; Hw.: s. g©la (gala); E.: vgl. idg. *glag-,
*glak-, Sb., Milch, Pokorny 400
gl£zein (glázein), gr., V.: nhd. Gesang erklingen lassen; E.: s. idg. *glag-, V., lärmen,
klappern, zwitschern, Pokorny 350; vgl. idg. *gal- (2), V., rufen, schreien, Pokorny 350; L.:
Frisk 1, 309
glainÒj (glainós), gr., M.: nhd. Erleuchtetes?; E.: s. idg. *•el-, *•elý-, *•lÐ-, *•elÐi-,
*•elýi-, *•lýi-, Adj., V., hell, heiter, glänzen, lachen, lächeln, Pokorny 366
glakkÒj (glakkós), gr., Adj.: nhd. milchsaugend; E.: s. g©la (gala)
glaktof£goj (glaktophágos), gr., Adj.: nhd. milchessend; E.: s. g©la (gala), fage‹n
(phageÆn)
gl£mwn (glámæn), gr., Adj.: nhd. triefäugig; E.: s. idg. *glem-, Sb., Klumpen (M.),
Klammer, Pokorny 360; vgl. idg. *gel- (1), V., Sb., ballen, sich ballen, Ball (M.) (1),
Kugeliges, Pokorny 357; W.: s. lat. glamae, F. Pl., Augenbutter; L.: Frisk 1, 309
gl£nij (glánis), gr., M.: nhd. Wels; E.: s. gl£noj (glános); L.: Frisk 1, 310
gl£noj (glános), gr., M.: nhd. Hyäne; E.: ohne Etymologie; L.: Frisk 1, 310
glar…j (glarís), gr., F.: nhd. Meißel; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1, 310
gl£ssa (glássa), gr. (ion.), F.: Vw.: s. glîssa (glæssa)
GlaÚkh (GlaúkÐ) (1), gr., F.=ON: nhd. Glauke (Hafen in Ionien); E.: s. glaukÒj (glaukós)
GlaÚkh (GlaúkÐ) (2), gr., F.=PN: nhd. Glauke (PN); E.: s. glaukÒj (glaukós)
glauk…zein (glaukízein), gr., V.: nhd. leuchtend sein (V.), glänzend sein (V.), leuchten,
glänzen; E.: s. glaukÒj (glaukós); L.: Frisk 1, 310
glaÚkion (glaúkion), gr., N.: nhd. eine Pflanze; E.: s. glaukÒj (glaukós); L.: Frisk 1, 310
glauk…skoj (glaukískos), gr., M.: nhd. ein wenig blaue Farbe?, ein Fisch von bläulich
schimmernder Farbe?; E.: s. glaukÒj (glaukós); W.: lat. glauciscus, M., ein Fisch von
bläulich schimmernder Farbe; L.: Frisk 1, 310
201
glaukismÒj (glaukismós), gr., M.: nhd. Glänzen, Leuchten (N.); E.: s. glauk…zein
(glaukízein), glaukÒj (glaukós); L.: Frisk 1, 310
glaukÒj (glaukós), gr., Adj.: nhd. leuchtend, glänzend, bläulich; E.: Herkunft ungeklärt; W.:
lat. glaucus, Adj., bläulich, grünlich, blaugrün, blassblau, lichtgrau; L.: Frisk 1, 310
glaàkoj (glaukos), gr., M.: nhd. ein Fisch; E.: s. glaukÒj (glaukós); L.: Frisk 1, 310
glaukÒthj (glaukótÐs), gr., F.: nhd. Leuchten (N.), Glänzen; E.: s. glaukÒj (glaukós); L.:
Frisk 1, 310
glaukoàn (glaukðn), gr., V.: nhd. bläulich färben; E.: s. glaukÒj (glaukós); L.: Frisk 1,
310
glaukoàsqai (glaukðsthai), gr., V.: nhd. den Star bekommen; E.: s. glaukÒj (glaukós);
L.: Frisk 1, 310
glaÚkwma (glaúkæma), gr., N.: nhd. grauer Star; E.: s. glaukÒj (glaukós); W.: lat.
glaucæma, N., grüner Star, Glaukom, blauer Dunst; L.: Frisk 1, 310
glaukîpij (glaukæpis) (1), gr., Adj.: nhd. lichtäugig, flammenäugig; Hw.: s. glaukîpij
(glaukæpis) (2); E.: s. glaukÒj (glaukós), Ôy (óps)
glaukîpij (glaukæpis) (2), gr., Adj.: nhd. eulenäugig; Hw.: s. glaukîpij (glaukæpis) (1);
E.: s. glaÚx (glaúx), glaukÒj (glaukós), Ôy (óps)
glaunÒj (glaunós), gr., M.: nhd. eine Art Chiton; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 311
glaÚx (glaúx), gr., F.: nhd. Eule, Käuzchen; E.: s. glaukÒj (glaukós); L.: Frisk 1, 311
glaÚssein (glaússein), gr., V.: nhd. leuchten; E.: s. glaukÒj (glaukós); L.: Frisk 1, 310
gl£fein (gláphein), gr., V.: nhd. aushöhlen, scharren; Vw.: s. dia- (dia); E.: idg. *gelebh-?,
*glÀbh-?, V., schaben, höhlen, hobeln, Pokorny 367
glafÚ (glaph‹), gr., N.: nhd. Höhle, Grotte; Hw.: s. gl£fein (gláphein); E.: s. idg. *gelebh-?,
*glÀbh-?, V., schaben, höhlen, hobeln, Pokorny 367; L.: Frisk 1, 311
glafur…a (glaphyría), gr., F.: nhd. Glätte, Feinheit; E.: s. glafurÒj (glaphyrós); L.: Frisk
1, 311
glafurÒj (glaphyrós), gr., Adj.: nhd. hohl, gewölbt, glatt, fein; E.: idg. *gelebh-?, *glÀbh-?,
V., schaben, höhlen, hobeln, Pokorny 367; L.: Frisk 1, 311
glafurÒthj (glaphyrótÐs), gr., F.: nhd. Glätte, Feinheit; E.: s. glafurÒj (glaphyrós); L.:
Frisk 1, 311
gle‹noj (gleinos), gr., M.: Vw.: s. gl‹noj (glinos)
gleÚkinoj (gleúkinos), gr., Adj.: nhd. aus Most gemacht; E.: s. gleàkoj (gleukos); W.: lat.
gleucinus, Adj., aus Most gemacht, mit Most vermischt; L.: Frisk 1, 314
gleàkoj (gleukos), gr., M.: nhd. Most; E.: s. idg. *d¢kú-?, Adj., süß, Pokorny 222; L.: Frisk
1, 314
gl»neon (gl›neon), gr., N.: nhd. Schaustück, Schmucksache; E.: s. gl»nh (gl›nÐ); L.:
Frisk 1, 311
gl»nh (gl›nÐ), gr., F.: nhd. Augapfel, Pupille; E.: s. idg. *•el-, *•elý-, *•lÐ-, *•elÐi-,
*•elýi-, *•lýi-, Adj., V., hell, heiter, glänzen, lachen, lächeln, Pokorny 366; L.: Frisk 1, 311
glÁnoj (glÐnos), gr., M.: nhd. Kleinod, Kostbarkeit, Prachtstück; E.: s. idg. *•el-, *•elý-,
*•lÐ-, *•elÐi-, *•elýi-, *•lýi-, Adj., V., hell, heiter, glänzen, lachen, lächeln, Pokorny 366;
L.: Frisk 1, 311
glhcèn (glÐchæn), gr., M.: nhd. Polei; E.: ohne Etymologie
glhcwn…thj (glÐchænítÐs), gr., M.: nhd. Poleiwein?; E.: s. glhcèn (glÐchæn)
gl…a (glía), gr., F.: nhd. Leim; E.: s. idg. *glei-, V., kleben, schmieren (V.) (1), Pokorny
362; vgl. idg. *gel- (1), V., Sb., ballen, sich ballen, Ball (M.) (1), Kugeliges, Pokorny 357; L.:
Frisk 1, 313
202
gl…nh (glínÐ), gr., F.: nhd. Leim; E.: s. idg. *glei-, V., kleben, schmieren (V.) (1), Pokorny
362; vgl. idg. *gel- (1), V., Sb., ballen, sich ballen, Ball (M.) (1), Kugeliges, Pokorny 357; L.:
Frisk 1, 313
gl‹noj (glinos), gle‹noj (gleinos), gr., M.: nhd. kretischer Ahorn; E.: ohne Etymologie; L.:
Frisk 1, 312
gliscra…nesqai (glischraínesthai), gr., V.: nhd. klebrig werden, zähl werden; E.: s.
gl…scroj (glíschros); L.: Frisk 1, 312
gl…scrasma (glíschrasma), gr., N.: nhd. Pflanzenleim; E.: s. gliscra…nesqai
(glischraínesthai), gl…scroj (glíschros); L.: Frisk 1, 312
gliscreÚesqai (glischreúesthai), gr., V.: nhd. filzig sein (V.); E.: s. gl…scroj (glíschros);
L.: Frisk 1, 312
gliscr…a (glischría), gr., F.: nhd. Klebrigkeit, Knauserei; E.: s. gl…scroj (glíschros); L.:
Frisk 1, 312
gl…scroj (glíschros), gr., Adj.: nhd. leimig, klebrig, zäh, schlüpfrig; E.: s. idg. *glei-, V.,
kleben, schmieren (V.) (1), Pokorny 362; vgl. idg. *gel- (1), V., Sb., ballen, sich ballen, Ball
(M.) (1), Kugeliges, Pokorny 357; L.: Frisk 1, 312
gliscrÒthj (glischrótÐs), gr., F.: nhd. Zähigkeit, Knauserei; E.: s. gl…scroj (glíschros);
L.: Frisk 1, 312
gl…scrwn (glíschræn), gr., M.: nhd. kärglich lebender Mensch, Knauser; E.: s. gl…scroj
(glíschros)
glittÒn (glittón), gr., N.: nhd. Klebrigkeit, Feuchtigkeit; E.: s. idg. *glei-, V., kleben,
schmieren (V.) (1), Pokorny 362; vgl. idg. *gel- (1), V., Sb., ballen, sich ballen, Ball (M.) (1),
Kugeliges, Pokorny 357
gl…cesqai (glíchesthai), gr., V.: nhd. an etwas kleben, an etwas heften, heftig verlangen;
E.: s. idg. *glei-, V., kleben, schmieren (V.) (1), Pokorny 362; vgl. idg. *gel- (1), V., Sb.,
ballen, sich ballen, Ball (M.) (1), Kugeliges, Pokorny 357
gloi£zein (gloiázein), gr., V.: nhd. die Augen schließen, einen schief ansehen; E.: s.
gloiÒj (gloiós) (1); L.: Frisk 1, 313
gloiÒj (gloiós) (2), gr., Adj.: nhd. klebrig, feucht; E.: s. idg. *glei-, V., kleben, schmieren
(V.) (1), Pokorny 362; vgl. idg. *gel- (1), V., Sb., ballen, sich ballen, Ball (M.) (1), Kugeliges,
Pokorny 357; L.: Frisk 1, 312
gloiÒj (gloiós) (1), gr., M.: nhd. klebrige schmutzige Feuchtigkeit, Harz; E.: s. idg. *glei-,
V., kleben, schmieren (V.) (1), Pokorny 362; vgl. idg. *gel- (1), V., Sb., ballen, sich ballen,
Ball (M.) (1), Kugeliges, Pokorny 357; L.: Frisk 1, 312
gloiÒj (gloiós) (2), gr., Adj.: nhd. klebrig, feucht; E.: s. idg. *glei-, V., kleben, schmieren
(V.) (1), Pokorny 362; vgl. idg. *gel- (1), V., Sb., ballen, sich ballen, Ball (M.) (1), Kugeliges,
Pokorny 357
gloioàqai (gloiðsthai), gr., V.: nhd. klebrig werden; E.: s. gloiÒj (gloiós) (1); L.: Frisk 1,
313
gloièdhj (gloiædÐs), gr., Adj.: nhd. klebrig; E.: s. gloiÒj (gloiós) (1), e•doj (eidos); L.:
Frisk 1, 313
glourÒj (glðrós), gr., M.: nhd. Gold; E.: phrygischer Herkunft?; L.: Frisk 1, 313
gloutÒn (glutón), gr., N.: nhd. Hinterbecken, Hinterbacke, Gesäß, Erhabenheit des Gehirns;
E.: s. idg. *geleu-, *gleu-, Sb., Klumpen (M.), Ballen (M.), Pokorny 361; vgl. idg. *gel- (1),
V., Sb., ballen, sich ballen, Ball (M.) (1), Kugeliges, Pokorny 357
gloutÒj (glutós), gr., M.: nhd. Hinterbecken, Hinterbacke, Gesäß; E.: s. idg. *geleu-, *gleu-,
Sb., Klumpen (M.), Ballen (M.), Pokorny 361; vgl. idg. *gel- (1), V., Sb., ballen, sich ballen,
Ball (M.) (1), Kugeliges, Pokorny 357; L.: Frisk 1, 313
gluk£dion (glykádion), gr., N.: nhd. Weinessig; E.: s. glukÚj (glyk‹s); L.: Frisk 1, 314
203
gluk£zein (glykázein), gr., V.: nhd. versüßen; E.: s. glukÚj (glyk‹s); L.: Frisk 1, 314
gluka…nein (glykaínein), gr., V.: nhd. versüßen; Vw.: s. Øpo- (hypo); E.: s. glukÚj
(glyk‹s); L.: Frisk 1, 314
glÚkansij (gl‹kansis), gr., F.: nhd. Versüßung; E.: s. gluka…nein (glykaínein), glukÚj
(glyk‹s); L.: Frisk 1, 314
glukas…a (glykasía), gr., F.: nhd. Familienliebe; E.: s. gluk£zein (glykázein), glukÚj
(glyk‹s); L.: Frisk 1, 314
glÚkasma (gl‹kasma), gr., N.: nhd. Versüßung; E.: s. gluk£zein (glykázein), glukÚj
(glyk‹s); L.: Frisk 1, 314
glukasmÒj (glykasmós), gr., M.: nhd. Versüßung; E.: s. gluk£zein (glykázein), glukÚj
(glyk‹s); L.: Frisk 1, 314
Glukšra (Glykéra), gr., F.=PN: nhd. Glykera; E.: s. glukÚj (glyk‹s)
glukerÒj (glykerós), gr., Adj.: nhd. süß, lieb; E.: s. glukÚj (glyk‹s); W.: s. frz. glycérine,
F., Glyzerin; nhd. Glyzerin, N., Glyzerin; L.: Kluge s. u. Glyzerin
gluk…zein (glykízein), gr., V.: nhd. versüßen; E.: s. glukÚj (glyk‹s); W.: s. lat. cluciõre,
V., versüßen; L.: Frisk 1, 314
glukismÒj (glykismós), gr., M.: nhd. Versüßung; E.: s. gluk…zein (glykízein), glukÚj
(glyk‹s); L.: Frisk 1, 314
*glukoàj (glykus), gr., Sb.: nhd. Süßspeise; E.: s. glukÚj (glyk‹s); W.: lat. lucuns, F.,
Pfannenbrot, Pfannengebäck
glukÚ¸∙iza (glyk‹rrhiza), gr., F.: nhd. Süßholz; E.: s. glukÚj (glyk‹s), ∙…za (rhíza); W.:
lat. glycyrriza, F., Süßwurzel, Süßholz; s. mhd. lakerize, lektritze, F., Lakritze; nhd. Lakritze,
F., Lakritze; W.: lat. liquiritia, F., Süßholz; s. mhd. lakerize, lektritze, F., Lakritze; nhd.
Lakritze, F., Lakritze; L.: Kluge s. u. Lakritze
glukÚj (glyk‹s), gr., Adj.: nhd. süß; E.: idg. *d¢kú-?, Adj., süß, Pokorny 222; W.: s. lat.
clucidõtus, Adj., versüßt; L.: Frisk 1, 314
glukÚculoj (glyg‹chylos), gr., Adj.: nhd. mit süßem Saft gemacht; E.: s. glukÚj (glyk‹s),
culÒj (chylós); L.: Frisk 2, 1123
glukÚthj (glyk‹tÐs), gr., F.: nhd. Süßigkeit, Freundlichkeit; E.: s. glukÚj (glyk‹s)
glÚkwn (gl‹kæn) (1), gr., M.: nhd. süßer Freund; E.: vielleicht s. glukÚj (glyk‹s)
GlÚkwn (Gl‹kæn) (2), gr., M.=PN: nhd. Glykon; E.: vielleicht s. glukÚj (glyk‹s)
glÚmma (gl‹mma), gr., N.: nhd. Eingegrabenes; E.: s. glÚfein (gl‹phein); L.: Frisk 1, 315
glÚxij (gl‹xis), gr., F.: nhd. süßer Wein; E.: s. glukÚj (glyk‹s); L.: Frisk 1, 314
glÚfanon (gl‹phanon), gr., N.: nhd. Grabstichel, Meißel; E.: s. glÚfein (gl‹phein)
glÚfanoj (gl‹phanos), gr., M.: nhd. Grabstichel, Meißel; E.: s. glÚfein (gl‹phein); L.:
Frisk 1, 315
glÚfein (gl‹phein), gr., V.: nhd. einschneiden, aushöhlen, ausmeißeln; Vw.: s. ™k- (ek); E.:
idg. *gleubh-, V., schneiden, kleben, schnitzen, schälen, Pokorny 401; L.: Frisk 1, 315
glufe‹on (glypheion), gr., N.: nhd. Grabstichel, Meißel; E.: s. glÚfein (gl‹phein)
gluf» (glyph›), gr., F.: nhd. Schnitzwerk, Gravur, Eingraben; E.: s. glÚfein (gl‹phein); L.:
Frisk 1, 315
gluf…j (glyphís), gr., F.: nhd. Kerbe, Einschnitt; Hw.: s. glÚfein (gl‹phein); E.: s. idg.
*gleubh-, V., schneiden, kleben, schnitzen, schälen, Pokorny 401; L.: Frisk 1, 315
glîssa (glæssa), glîtta (glætta), gl£ssa (glássa), gr., F.: nhd. Zunge; Vw.: s. boÚ- (bú);
E.: s. idg. *glægh-, *glýgh-, Sb., Stachel, Spitze, Pokorny 402; W.: lat. glæssa, F., Glosse; an.
glæsa (1), F., Erklärung, Übersetzung; W.: lat. glæssa, F., Glosse; afries. glæse, F., Glosse;
W.: lat. glæssa, F., Glosse; mhd. glæse, F., Glosse; nhd. Glosse, F., Glosse, Randbemerkung;
L.: Frisk 1, 315, Kluge s. u. Glosse
204
glwss£rion (glæssárion), gr., N.: nhd. kleine Zunge, Zünglein; E.: s. glîssa (glæssa); L.:
Frisk 1, 315
glèsshma (glæssÐma), gr., N.: nhd. Spitze; E.: s. glîssa (glæssa); W.: lat. glæssÐma, N.,
Glossem, veraltetes fremdartiges Wort das einer Erklärung durch ein bekanntes bedarf
glwss…dion (glæssídion), gr., N.: nhd. kleine Zunge, Zünglein; E.: s. glîssa (glæssa); L.:
Frisk 1, 315
glwss…j (glæssís), gr., F.: nhd. Zungenentzündung; E.: s. glîssa (glæssa); L.: Frisk 1, 315
glwssÒkomon (glæssókomon), gr., N.: nhd. Kiste für das Mundstück einer Pfeife, Kasten,
Kästchen; E.: s. glîssa (glæssa), kome‹n (komein); W.: mlat. glæsochomu, N., Sarg,
Nische, Grab
glwssèdhj (glæssædÐs), gr., Adj.: nhd. gesprächig; E.: s. glîssa (glæssa), e•doj (eidos);
L.: Frisk 1, 315
glîtta (glætta), gr. (att.), F.: Vw.: s. glîssa (glæssa)
glwtt…zein (glættízein), gr., V.: nhd. mit der Zunge küssen; E.: s. glîssa (glæssa); L.:
Frisk 1, 315
glwc…j (glæchís), gr., F.: nhd. Spitze, Pfeilspitze, Hachel der Ähre?; E.: s. idg. *glægh-,
*glýgh-, Sb., Stachel, Spitze, Pokorny 402; L.: Frisk 1, 316
gnaqmÒj (gnathmós), gr., Adj.: nhd. unnatürlich verzerrte Wangen habend; E.: vgl. idg.
*•enu- (2), F., Kinnbacke, Kinn, Pokorny 381; L.: Frisk 1, 316
gn£qoj (gnáthos), gr., M.: nhd. Kinnbacke, Wange; E.: s. idg. *•enu- (2), F., Kinnbacke,
Kinn, Pokorny 381; L.: Frisk 1, 316
gnaqoàn (gnathðn), gr., V.: nhd. an den Backen schlagen; E.: s. gn£qoj (gnáthos); L.:
Frisk 1, 316
gn£mptein (gnámptein), gr., V.: nhd. biegen, bestimmen, bewegen; E.: idg. *gnebh-, V.,
Adj., drücken, knapp, Pokorny 370?; s. idg. *gen-, V., Sb., zusammendrücken, kneifen,
knicken, ballen, Geballtes, Zusammengedrücktes, Pokorny 370?; L.: Frisk 1, 316
gn£ptein (gnáptein), gr., V.: nhd. kratzen, zersausen; Vw.: s. ™pi- (epi); E.: idg.
*kenÐbh-, V., kratzen, schaben, reiben, Pokorny 560; s. idg. *ken- (2), V., kratzen, schaben,
reiben, Pokorny 559
gnampt»r (gnampt›r), gr., M.: nhd. Kiefer (N.); E.: s. gn£mptein (gnámptein); L.: Frisk
1, 316
gnamptÒj (gnamptós), gr., Adj.: nhd. gebogen, biegsam; E.: s. gn£mptein (gnámptein);
L.: Frisk 1, 316
gn£myij (gnámpsis), gr., F.: nhd. Biegung; E.: s. gn£mptein (gnámptein); L.: Frisk 1,
316
gn»sioj (gn›sios), gr., Adj.: nhd. ehelich, rechtmäßig, vollbürtig; E.: vgl. idg. *•en- (1),
*•ený-, *•nÐ-, *•næ-, *•enh1-, *•¤h1-, V., erzeugen, Pokorny 373; W.: mlat. gnÐsius,
Adj., wahr, echt; L.: Frisk 1, 307
-gnhtÒj (gnÐtós), gr., Adj.: nhd. ...geboren; E.: s. idg. *•en- (1), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-,
*•enh1-, *•¤h1-, V., erzeugen, Pokorny 373
gn…fwn (gníphæn), gr., M.: nhd. Knauser, Geiziger; E.: s. idg. *gneibh-, V., kneifen; vgl.
idg. *gen-, V., Sb., zusammendrücken, kneifen, knicken, ballen, Geballtes,
Zusammengedrücktes, Pokorny 370
gnÒfallon (gnóphallon), gr., N.: Vw.: s. kn£falon (knáphalon)
gnof…aj (gnophías), gr., Sb.: nhd. ein Wind; E.: s. gnÒfoj (gnóphos); L.: Frisk 1, 317
gnÒfoj (gnóphos), gr., M.: nhd. Verfinsterung, Dunkelheit; E.: s. idg. *kÝsep-?, Adj., Sb.,
dunkel, Dunkel, Pokorny 649; L.: Frisk 1, 317
gnofèdhj (gnophædÐs), gr., Adj.: nhd. finster; E.: s. gnÒfoj (gnóphos), e•doj (eidos); L.:
Frisk 1, 317
205
gnÚqoj (gn‹thos), gr., N.: nhd. Höhle, Grube; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 317
gnÚx (gn‹x), gr., Adj.: nhd. mit gebogenem Knie seiend, in die Knie sinkend; Hw.: s. gÒnu
(góny); E.: s. idg. *•enu- (1), *•neu-, N., Knie, Ecke, Winkel, Pokorny 380; L.: Frisk 1, 317
gnupete‹n (gnypetein), gr., V.: nhd. in die Knie sinken; E.: s. gÒnu (góny)
gnîma (gnoæma), gr., F.: nhd. Erkennungszeichen, Winkelmaß; E.: idg. *•næm¤, Sb.,
Kennzeichen, Pokorny 377; s. idg. *•en- (2), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-, *•enh3-, *•neh3-,
*•noh3-, *•¤h3-, V., erkennen, kennen, Pokorny 376; W.: lat. nærma, F., Winkelmaß,
Richtschnur, Regel, Vorschrift, Norm; mhd. norme, st. F., sw. F., Regel, Vorbild, Norm; W.:
lat. nærma, F., Winkelmaß, Richtschnur, Regel, Vorschrift, Norm; nhd. Norm, F., Norm,
Regel; W.: lat. græma, grðma, F., Messintrument der Feldmesser; L.: Kluge s. u. Norm
gnèmh (gnæmÐ), gr., F.: nhd. Einsicht, Erkenntnis, Verstand, Ansicht, Meinung,
Gesinnung; Vw.: s. dia- (dia), sug- (syn); E.: idg. *•næm¤, Sb., Kennzeichen, Pokorny 377;
s. idg. *•en- (2), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-, *•enh3-, *•neh3-, *•noh3-, *•¤h3-, V.,
erkennen, kennen, Pokorny 376; L.: Frisk 1, 308
gnwm…dion (gnæmídion), gr., N.: nhd. Ideechen, Projektchen; E.: s. gnèmh (gnæmÐ)
gnwmonikÒj (gnæmonikós), gr., Adj.: nhd. urteilsfähig, einsichtsvoll; E.: s. gnèmwn
(gnæmæn); W.: lat. gnæmonicus, Adj., Sonnenweiser betreffend, Sonnenuhr betreffend
gnwmÒnion (gnæmónion), gr., N.: nhd. kleiner Zeiger; E.: s. gnèmwn (gnæmæn)
gnèmwn (gnæmæn), gr., M.: nhd. Kenner, Beurteiler, Richtmaß; Vw.: s. liqo- (litho),
fusio- (physio); E.: idg. *•næm¤, Sb., Kennzeichen, Pokorny 377; s. idg. *•en- (2),
*•ený-, *•nÐ-, *•næ-, *•enh3-, *•neh3-, *•noh3-, *•¤h3-, V., erkennen, kennen, Pokorny
376
gnwr…zein (gnærízein), gr., V.: nhd. bekannt machen; Vw.: s. dia- (dia), ™pi- (epi); E.:
s. idg. *•næro-, *“ró-, Adj., bekannt, angesehen, Pokorny 378; vgl. idg. *•en- (2), *•ený-,
*•nÐ-, *•næ-, *•enh3-, *•neh3-, *•noh3-, *•¤h3-, V., erkennen, kennen, Pokorny 376
gnèrimoj (gnærimos), gr., Adj.: bekannt, befreundet, angesehen; E.: s. idg. *•næro-,
*“ró-, Adj., bekannt, angesehen, Pokorny 378; vgl. idg. *•en- (2), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-,
*•enh3-, *•neh3-, *•noh3-, *•¤h3-, V., erkennen, kennen, Pokorny 376
gnèrisij (gnærisis), gr., F.: nhd. Bekanntschaft, Kenntnis; E.: s. gnwr…zein (gnærízein)
gnèrisma (gnærisma), gr., N.: nhd. Kennzeichen, Merkmal; E.: s. gnwr…zein
(gnærízein)
gnîsij (gnæsis), gr., F.: nhd. Erkenntnis, Einsicht, Urteil; Vw.: s. ¢n£- (aná), di£- (diá),
™p…- (epí), kat£- (katá), met£- (metá), prÒ- (pró); Hw.: s. gignèskein (gignæskein);
E.: idg. *•næti-, Sb., Erkenntnis, Pokorny 377; s. idg. *•en- (2), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-,
*•enh3-, *•neh3-, *•noh3-, *•¤h3-, V., erkennen, kennen, Pokorny 376; W.: nhd. Gnosis,
F., Gnosis; L.: Frisk 1, 308
gnèskein (gnæskein), gr. (epir.), V.: Vw.: s. gignèskein (gignæskein)
gnwst»r (gnæst›r), gr., M.: nhd. Kenner, Zeuge, Bürge; E.: idg. *•næter-, M., Kenner,
Pokorny 377; s. idg. *•en- (2), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-, *•enh3-, *•neh3-, *•noh3-,
*•¤h3-, V., erkennen, kennen, Pokorny 376
gnwst»j (gnæst›s), gr., M.: nhd. Kenner, Zeuge; E.: s. gignèskein (gignæskein)
gnwstik» (gnæstik›), gr., F.: nhd. Erkenntnisvermögen; E.: s. gnwstikÒj (gnæstikós) (1)
gnwstikÒj (gnæstikós) (1), gr., Adj.: nhd. zum Erkennen geschickt, einsichtsvoll; E.: s.
gnîsij (gnæsis); W.: mlat. gnæsticus, Adj., gnostisch, Gnostiker betreffend, gebildet
gnwstikÒj (gnæstikós) (2), gr., M.: nhd. Gnostiker; E.: s. gnwstikÒj (gnæstikós) (1)
gnwstÒj (gnæstós), gr., (Part.=)Adj.: Vw.: s. gnwtÒj (gnætós) (1)
gnwt» (gnæt›), gr., F.: nhd. Schwester; E.: s. idg. *•en- (1), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-,
*•enh1-, *•¤h1-, V., erzeugen, Pokorny 373
206
gnwtÒj (gnætós) (1), gnwstÒj (gnæstós), gr., (Part.=)Adj.: nhd. bekannt, blutsverwandt;
E.: s. idg. *•en- (1), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-, *•enh1-, *•¤h1-, V., erzeugen, Pokorny 373;
W.: mlat. gnæstus, Adj., bekannt
gnwtÒj (gnætós) (2), gr., M.: nhd. Verwandter, Bruder; E.: s. idg. *•en- (1), *•ený-,
*•nÐ-, *•næ-, *•enh1-, *•¤h1-, V., erzeugen, Pokorny 373
go©n (goan), gr., V.: nhd. wehklagen, jammern; E.: idg. *gÅu-, *goøý-, *gð-, V., rufen,
schreien, Pokorny 403; L.: Frisk 1, 317
gÒggroj (góngros), gr., M.: nhd. Auswuchs am Stamm von Ölbäumen, Meeraal; E.: s. idg.
*geng-, *gong-, Sb., Adj., Klumpen (M.), klumpig, Pokorny 379; W.: lat. conger, gonger, M.,
Meeraal; L.: Frisk 1, 318
goggrÚzein (gongr‹zein), gr., V.: nhd. gurren, murren; Vw.: s. dia- (dia); E.: s. idg. *gru-,
V., grunzen, Pokorny 406
goggrènh (gongrænÐ), gr., F.: nhd. angeschwollene Halsdrüse; E.: vgl. idg. *geng-,
*gong-, Sb., Adj., Klumpen (M.), klumpig, Pokorny 379; L.: Frisk 1, 318
goggÚzein (gong‹zein), gr., V.: nhd. murren, gurren; Hw.: s. goggrÚzein (gongr‹zein);
E.: s. idg. *gru-, V., grunzen, Pokorny 406; L.: Frisk 1, 318
goggÚlh (gong‹lÐ), gr., F.: nhd. runde Rübe, Kohlrübe; Hw.: s. goggÚloj (gong‹los); E.:
s. idg. *geng-, *gong-, Sb., Adj., Klumpen (M.), klumpig, Pokorny 379
goggul…j (gongylís), gr., F.: nhd. runde Rübe, Kohlrübe; Hw.: s. goggÚloj (gong‹los);
E.: s. idg. *geng-, *gong-, Sb., Adj., Klumpen (M.), klumpig, Pokorny 379
goggÚllein (gong‹llein), gr., V.: nhd. runden; E.: s. goggÚloj (gong‹los); L.: Frisk 1, 318
goggÚloj (gong‹los), gr., Adj.: nhd. rund; Hw.: s. goggÚlh (gong‹lÐ); E.: s. idg. *geng-,
*gong-, Sb., Adj., Klumpen (M.), klumpig, Pokorny 379; L.: Frisk 1, 318
goggulwtÒn (gongylotæn), gr., N.: nhd. Rundes?; E.: s. goggÚloj (gong‹los)
gÒggusij (góngysis), gr., F.: nhd. Murren, Gemurmel; E.: s. goggÚzein (gong‹zein); L.:
Frisk 1, 318
goggusmÒj (gongysmós), gr., M.: nhd. Murren, Gemurmel; E.: s. goggÚzein
(gong‹zein); L.: Frisk 1, 318
goggust»j (gongyst›s), gr., M.: nhd. Murrender; E.: s. goggÚzein (gong‹zein)
gÒggwn (góngæn), gr., Adj.: nhd. stumpfsinnig, dumm; E.: vgl. idg. *geng-, *gong-, Sb.,
Adj., Klumpen (M.), klumpig, Pokorny 379?
goerÒj (goerós), gr., Adj.: nhd. kläglich, klagend; E.: s. go©n (goan); L.: Frisk 1, 317
gÒhj (góÐs), gr., M.: nhd. Zauberer, Gaukler; Hw.: s. go©n (goan); E.: idg. *gÅu-, *goøý-,
*gð-, V., rufen, schreien, Pokorny 403; L.: Frisk 1, 317
gohte…a (goÐteía), gr., V.: nhd. Zauberei; E.: s. gohteÚein (goÐteúein), gÒhj (góÐs);
W.: lat. goÐtÆa, F., Zauberei; L.: Frisk 1, 317
gohteÚein (goÐteúein), gr., V.: nhd. bezaubern, blenden, täuschen; Vw.: s. kata- (kata);
E.: s. gÒhj (góÐs); L.: Frisk 1, 317
go»teuma (go›teuma), gr., N.: nhd. Zauberei; E.: s. gohteÚein (goÐteúein), gÒhj
(góÐs); L.: Frisk 1, 317
go»teusij (go›teusis), gr., F.: nhd. Zauberei; E.: s. gohteÚein (goÐteúein), gÒhj (góÐs);
L.: Frisk 1, 317
gÒmoj (gómos), gr., N.: nhd. Schiffsladung, Fracht; E.: s. idg. *gem-, V., Adj., greifen,
fassen, drücken, stopfen, packen, pressen, voll, Pokorny 368; L.: Frisk 1, 296
gomoàn (gomðn), gr., V.: nhd. beladen (V.); E.: s. gÒmoj (gómos); L.: Frisk 1, 296
gomf…oj (gomphíos), gr., M.: nhd. Backenzahn, Schlüsselbart; E.: s. idg. *•embh-,
*•£bh-, V., beißen, zerbeißen, Pokorny 369; vgl. idg. *•ep-, *•ebh-, Sb., V., Kiefer (M.),
Mund (M.), essen, fressen, Pokorny 382
207
gÒmfoj (gómphos), gr., M.: nhd. Zahn, Pflock, Nagel; E.: s. idg. *•embh-, *•£bh-, V.,
beißen, zerbeißen, Pokorny 369; vgl. idg. *•ep-, *•ebh-, Sb., V., Kiefer (M.), Mund (M.),
essen, fressen, Pokorny 382; L.: Frisk 1, 319
gomfoàn (gomphðn), gr., V.: nhd. mit Pflöcken befestigen; E.: s. gÒmfoj (gómphos); L.:
Frisk 1, 319
gomfoàsqai (gomphðsthai), gr., V.: nhd. mit Pflöcken befestigt werden; E.: s. gÒmfoj
(gómphos); L.: Frisk 1, 319
gÒmfwma (gómphæma), gr., N.: nhd. Gefüge, Block; E.: s. gomfoàn (gomphðn),
gÒmfoj (gómphos); L.: Frisk 1, 319
gÒmfwsij (gómphæsis), gr., F.: nhd. Gefüge, Block; E.: s. gomfoàn (gomphðn),
gÒmfoj (gómphos); W.: mlat. gomphæsis, F., Einfügung der Knochen; L.: Frisk 1, 319
gÒmwsij (gómæsis), gr., F.: nhd. Beladen; E.: s. gomoàn (gomðn), gÒmoj (gómos); L.:
Frisk 1, 296
gomfwt»r (gomphæt›r), gr., M.: nhd. Schiffsbauer; E.: s. gomfoàn (gomphðn), gÒmfoj
(gómphos); L.: Frisk 1, 319
gÒna (góna), gr. (äol.), N.: Vw.: s. gÒnu (góny)
goneÚein (goneúein), gr., V.: nhd. erzeugen; E.: s. gon» (gon›); L.: Frisk 1, 320
goneÚj (goneús), gr., M.: nhd. Vater, Erzeuger, Ahn; E.: s. gšnoj (génos)
gon» (gon›), gr., F.: nhd. Zeugung, Abkunft, Geburt; E.: s. idg. *•onos, Sb., Geschlecht,
Geburt, Volk; vgl. idg. *•en- (1), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-, *•enh1-, *•¤h1-, V., erzeugen,
Pokorny 373; L.: Frisk 1, 320
gÒnimoj (gónimos), gr., Adj.: nhd. zeugungsfähig, schaffend; E.: s. gon» (gon›)
gonÒ¸∙oia (gonórrhoia), gr., F.: nhd. Samenfluss; E.: s. gÒnoj (gónos), ∙e‹n (rhein); W.:
nhd. Gonorrhoe, F., Gonorrhoe, Tripper
gonorroikÒj (gonorroikós), gr., Adj.: nhd. am Samenfluss leidend; E.: s. gonÒ¸∙oia
(gonórrhoia)
gÒnoj (gónos), gr., M.: nhd. Abkunft, Geburt; E.: idg. *•onos, Sb., Geschlecht, Geburt,
Volk; idg. *•en- (1), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-, *•enh1-, *•¤h1-, V., erzeugen, Pokorny 373;
L.: Frisk 1, 320
gÒnu (góny), gÒna (góna), gr., N.: nhd. Knie; E.: idg. *•enu- (1), *•neu-, N., Knie, Ecke,
Winkel, Pokorny 380; L.: Frisk 1, 321
gonupete‹n (gonypetein), gr., V.: nhd. auf die Knie fallen; E.: s. gÒnu (góny), p…ptein
(píptein)
gÒoj (góos), gr., M.: nhd. Klage, Wehklage; Hw.: s. go©n (goan); E.: idg. *gÅu-, *goøý-,
*gð-, V., rufen, schreien, Pokorny 403; L.: Frisk 1, 317
Gorg…aj (Gorgías), gr., M.=PN: nhd. Gorgias; E.: s. gorgÒj (gorgós)
gorgÒj (gorgós), gr., Adj.: nhd. furchtbar, Schrecken erregend, grausig, wild; E.: idg.
*garý•-, Adj., Sb., grauenvoll, Grauen, Pokorny 353; L.: Frisk 1, 321
gorgoàsqai (gorgusthai), gr., V.: nhd. wild werden; Hw.: s. gorgÒj (gorgós); E.: idg.
*garý•-, Adj., Sb., grauenvoll, Grauen, Pokorny 353
gorgàra (gorgyra), gr., F.: Vw.: s. gorgÚrh (gorg‹rÐ)
gorgÚrh (gorg‹rÐ), gorgàra (gorgyra), gr., F.: nhd. unterirdische Wasserleitung,
unterirdisches Gefängnis; E.: vgl. idg. *gÝer- (1), *gÝerý-, *gÝerh3-, V., Sb., verschlingen,
Schlund, Pokorny 474?; L.: Frisk 1, 322
Gorgè (Gorgæ), gr., F.=PN: nhd. Gorgo, Schreckgespenst; Hw.: s. gorgÒj (gorgós); E.: s.
idg. *garý•-, Adj., Sb., grauenvoll, Grauen, Pokorny 353
gorgèy (gorgæps), gr., Adj.: nhd. schrecklich blickend; E.: s. gorgÒj (gorgós), Ôy (óps)
GÒrdion (Górdion), gr., N.=ON: nhd. Gordion (Hauptstadt des Phrygerreiches); E.:
Herkunft unklar?, s. GÒrdioj (Górdios)?
208
GÒrdioj (Górdios), gr., M.=PN: nhd. Gordios; E.: Herkunft unklar?
gÒrtux (górtyx), gr., M.: Vw.: s. Ôrtux (órtyx)
GÒrtun (Górtyn), gr., F.=ON: nhd. Gortyn (Hauptstadt von Kreta), Gortys; Hw.: s.
GÒrtuna (Górtyna); E.: Herkunft unklar?
GÒrtuna (Górtyna), gr., F.=ON: nhd. Gortyn (Hauptstadt von Kreta), Gortys; Hw.: s.
GÒrtun (Górtyn); E.: Herkunft unklar?
GortuniakÒj (Gortyniakós), gr., Adj.: nhd. gortynisch; E.: s. GÒrtun (Górtyn)
GortÚnioj (Gort‹nios) (1), gr., Adj.: nhd. gortynisch; E.: s. GÒrtun (Górtyn)
GortÚnioj (Gort‹nios) (2), gr., M.: nhd. Gortynier, Einwohner von Gortys; E.: s. GÒrtun
(Górtyn)
Gortun…j (Gortynís), gr., Adj.: nhd. gortynisch; E.: s. GÒrtun (Górtyn)
goun£zesqai (gunázesthai), gr., V.: nhd. Knie umfassen, fußfällig anflehen, inständig
bitten, beschwören; Hw.: s. gounoàsqai (gunðsthai); E.: s. gÒnu (góny)
gounÒj (gunós), gr., M.: nhd. Hügel?; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1, 322
gounoàsqai (gunðsthai), gr., V.: nhd. Knie umfassen, fußfällig anflehen, inständig bitten,
beschwören; Hw.: s. goun£zesqai (gunázesthai); E.: s. gÒnu (góny)
goutt©ton (guttaton), gr., N.: nhd. eine Art Kuchen; E.: s. lat. guttõtus, Adj., getüpfelt,
gesprenkelt; vgl. gr. gutta, F., Tropfen (M.), tropfenförmiger Punkt; weitere Herkunft
ungeklärt, Walde/Hofmann 1, 629; L.: Frisk 1, 322
gr£bion (grábion), gr., N.: nhd. Holz einer Eichenart, Fackel; E.: aus einem illyr. Wort für
Eiche; L.: Frisk 1, 323
graik…zein (graikízein), gr., V.: nhd. griechisch sprechen; E.: s. GraikÒj (graikós) (1);
W.: lat. graecissõre, V., gräzisieren, die griechische Art nachahmen, griechisch sprechen; L.:
Frisk 1, 323
GraikÒj (graikós) (1), gr., M.: nhd. Grieche (Name der Römer für alle Griechen), Name der
Umwohner von Dodona; E.: vom epirotischen Volksnamen Gr©ej (Graes); weitere Herkunft
unbekannt, Frisk 1, 323; W.: lat. Graecus, M., Grieche; germ. *krÐka-, *krÐkaz, st. M. (a),
Grieche; an. girzkr (2), gerzkr (2), st. M. (a), Adj., Grieche, griechisch; W.: lat. Graecus, M.,
Grieche; germ. *krÐka-, *krÐkaz, st. M. (a), Grieche; ahd. Krieh* 8, st. M. (a, i), Grieche;
mhd. krieche, sw. M., Grieche; nhd. Grieche, M., Grieche, DW 9, 255; L.: Frisk 1, 323
graikÒj (graikós) (2), gr., Adj.: nhd. griechisch; E.: s. GraikÒj (Graikós); W.: lat. graecus
(1), Adj., griechisch; ae. grÐcisc, Adj., griechisch
gr£mma (grámma), gr., N.: nhd. Buchstabe, Schriftzeichen, Schrift; Vw.: s. ¢n£- (aná),
™p…- (epí), prÒ- (pró), sÚg- (s‹n), Øpo- (hypó); Hw.: s. gr£fein (gráphein); E.: s. idg.
*gerebh-, V., ritzen, kerben, Pokorny 392; W.: lat. gramma, N., Schriftzeichen, Buchstabe,
Skrupel; nhd. Gramm, N., Gramm; W.: nhd. -gramm, Suff., ...gramm, Schrift, Geschriebenes;
R.: t¦ gr£mmata (tà grámmata), gr., N. Pl.: nhd. Literatur, Wissenschaften; L.: Kluge s. u.
Gramm, -gramm
grammate‹on (grammateion), gr., N.: nhd. Schreibtafel, Schriftstück, Urkunde,
Dokument, Rechnungsbuch; E.: s. gr£mma (grámma)
grammateÚein (grammateúein), gr., V.: nhd. Schreiberdienste versehen (V.),
Protokollführer sein (V.), Schreiber sein (V.); Vw.: s. Øpo- (hypo); E.: s. grammateÚj
(grammateús), gr£mma (grámma)
grammateÚj (grammateús), gr., M.: nhd. Schreiber, Sekretär, Kanzler; Vw.: s. Øpo(hypo); E.: s. gr£rmma (grámma); L.: Frisk 1, 325
grammat…zein (grammatízein), gr., V.: nhd. vormalen, vorschreiben; E.: s. gr£mma
(grámma)
209
grammatik£ (grammatiká), gr., N.: nhd. Grammatik, Elementarwissenschaft; E.: s.
gr£rmma (grámma)
grammatik» (grammatik›), gr., F.: nhd. Grammatik, Elementarwissenschaft; E.: s.
gr£rmma (grámma); W.: nhd. grammatica, F., Grammatik; ahd. grammatih* 7, st. N. (a),
Grammatik; mhd. gramatica, st. F., Grammatik; s. nhd. Grammatik, F., Grammatik, DW 8,
1799; L.: Kluge s. u. Grammatik
grammatikÒj (grammatikós) (1), gr., Adj.: nhd. grammatisch; E.: s. gr£rmma
(grámma); W.: lat. grammaticus (1), Adj., grammatisch; s. ae. grammaticcrÏft, st. M. (a),
Sprachkunst
grammatikÒj (grammatikós) (2), gr., M.: nhd. Elementarlehrer, Sprachforscher,
Sprachkenner; E.: s. gr£rmma (grámma)
gramm£tion (grammátion), gr., N.: nhd. Briefchen, Billet; E.: s. gr£rmma (grámma)
grammatist»j (grammatist›s), gr., M.: nhd. Schreiber, Sekretär, Elementarlehrer,
Schulmeister; E.: s. gr£rmma (grámma); W.: lat. grammatista, M., Sprachmeister,
Elementarlehrer
grammatoful£kion (grammatophylákion), gr., N.: nhd. Archiv wo öffentliche Schriften
aufbewahrt werden; E.: s. gr£rmma (grámma), ful£ssein (phylássein)
gramm» (gramm›), gr., F.: nhd. Linie, Strich, Buchstabe, Schriftzug; Hw.: s. gr£fein
(gráphein); E.: s. idg. *gerebh-, V., ritzen, kerben, Pokorny 392; W.: mlat. gramma, F., Linie;
L.: Frisk 1, 325
grammikÒj (grammikós), gr., Adj.: nhd. zu den Linien gehörig; E.: s. gramm»
(gramm›); W.: lat. grammicus, Adj., in Linien bestehend, zu den Linien gehörig
gr©n (gran), gr., V.: nhd. nagen, fressen; E.: s. idg. *gras-?, *grÅs-?, V., fressen,
verschlingen, nagen, knabbern, Pokorny 404; L.: Frisk 1, 326
GranikÒj (Granikós), gr., M.=FlN: nhd. Granikos (Fluss in Kleinmysien); E.: Herkunft
unklar?
grapt»r (grapt›r), gr., M.: nhd. Schreiber; E.: s. gr£fein (gráphein); L.: Frisk 1, 325
graptÚj (grapt‹s), gr., F.: nhd. Ritzen (N.), Hautverletzung; E.: s. idg. *gerebh-, V., ritzen,
kerben, Pokorny 392
gr£soj (grásos), gr., M.: nhd. Bocksgeruch, Gestank; Hw.: s. gr©n (gran); E.: vgl. idg.
*gras-?, *grÅs-?, V., fressen, verschlingen, nagen, knabbern, Pokorny 404; L.: Frisk 1, 324
gr£stij (grástis), kr£stij (krástis), gr., F.: nhd. Grünfutter; Hw.: s. gr©n (gran); E.: vgl.
idg. *gras-?, *grÅs-?, V., fressen, verschlingen, nagen, knabbern, Pokorny 404; W.: mlat.
crastis, Sb., Gras, Grünfutter
gr£strij (grástris), gr., M.: nhd. Schlemmer; Hw.: s. gr©n (gran); E.: vgl. idg. *gras-?,
*grÅs-?, V., fressen, verschlingen, nagen, knabbern, Pokorny 404
graàj (graus), gr., F.: nhd. Alte, Greisin; Hw.: s. gšrwn (géræn); E.: s. idg. *•er-, *•erý-,
*•rÐ-, V., reiben, morsch werden, reif werden, altern, Pokorny 390; L.: Frisk 1, 324
gr£fein (gráphein), gr., V.: nhd. einritzen, schreiben, malen; Vw.: s. ¢nti- (anti),
¢po- (apo), diazw- (diazæ), e„s- (eis), ™pi- (epi), kalli- (kalli), kata- (kata), logo(logo), meta- (meta), para- (para), pareg- (paren), peri- (peri), pro- (pro), prosapo(prosapo), pros- (pros), sug- (syg/syn), topo- (topo), Øpo- (hypo); E.: idg. *gribh-, V.,
ritzen, kribbeln, Pokorny 392; s. idg. *gerebh-, V., ritzen, kerben, Pokorny 392; W.: s. lat.
satirographus, M., Satirenschreiber; W.: s. nhd. -graph, Suff., ...graph, Schrift, Geschriebenes;
W.: s. nhd. -graphie, Suff. (F.), ...graphie, Beschreiben; W.: s. nhd. Graphit, M., Graphit; L.:
Frisk 1, 324, Kluge s. u. -graph, -graphie, Graphit
grafe‹on (grapheÆon), gr., N.: nhd. Pinsel, Griffel; Vw.: s. dia- (dia); E.: s. gr£fein
(gráphein); W.: lat. graphium, N., Griffel, Schreibwerkzeug; ae. grÏf (2), st. N. (a), Griffel;
W.: ahd. graf 2, st. M. (a?), st. N. (a), Griffel, Stift (M.); W.: lat. graphium, N., Griffel,
210
Schreibwerkzeug; ahd. griffil 15?, grifil, st. M. (a), Griffel; mhd. griffel, st. M., Griffel,
Schreibgriffel; nhd. Griffel, M., Griffel, DW 9, 304
grafeÚj (grapheús), gr., M.: nhd. Schreiber; Vw.: s. ¢nti- (anti), sug- (syn); Hw.: s.
gr£fein (gráphein); E.: s. idg. *gerebh-, V., ritzen, kerben, Pokorny 392; L.: Frisk 1, 325
graf» (graph›), gr., F.: nhd. Schrift, Anklageschrift; Vw.: s. ¢nti- (anti), dia- (dia), Øpo(hypo); E.: s. gr£fein (gráphein)
gr£fhma (gráphÐma), gr., N.: nhd. Buchstabe, Schriftzeichen, Schrift; E.: s. gr£fein
(gráphein); L.: Frisk 1, 325
grafikÒj (graphikós), gr., Adj.: nhd. im Malen geschickt, malerisch; E.: s. gr£fein
(gráphein); W.: s. nhd. Graphik, F., Graphik, Schaubild, Zeichenkunst; L.: Kluge s. u.
Graphik
graf…j (graphís), gr., F.: nhd. Griffel; E.: s. gr£fein (gráphein); W.: lat. graphis, F.,
Griffel, Zeichnen, Zeichenkunst
graya‹oj (grapsaios), gr., M.: nhd. stacheliger Krebs; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1,
326
graèdhj (graædÐs), gr., Adj.: nhd. altweiberhaft; E.: s. graàj (graus), e•doj (eidos)
grÁnoj (grÐnos), gr., M.: nhd. Netz, netzartiges Kleid der Bacchanten; E.: Herkunft
ungeklärt?; L.: Frisk 1, 327
grhgore‹n (grÐgorein), gr., V.: nhd. wach sein (V.), wachen, beobachten; E.: s. vom Perf.
™grhgoršnai (egrÐgorénai) von ™ge…rein (egeírein)
grhgÒrhsij (grÐgórÐsis), gr., F.: nhd. Wachsamkeit; E.: s. grhgore‹n (grÐgorein)
grhgorikÒj (grÐgorikós), gr., Adj.: nhd. wachsam; E.: s. grhgore‹n (grÐgorein)
gr»gorsij (gr›gorsis), gr., F.: nhd. Wachsamkeit; E.: s. grhgore‹n (grÐgorein)
gr…nthj (gríntÐs), gr., M.: nhd. Gerber; E.: s. ∙inÒj (rhinós); L.: Frisk 1, 327
gr‹noj (grinos), gr. (äol.), F.: Vw.: s. ∙inÒj (rhinós)
gripeÚj (gripeús), gr., M.: nhd. Fischer; E.: s. idg. *gerbh-, *grebh-, Sb., Bund, Büschel,
Pokorny 386?; vgl. idg. *ger- (3), V., drehen, winden, Pokorny 385?; L.: Frisk 1, 327
gr‹poj (gripos), gr., M.: nhd. Fischernetz, Reuse; E.: s. idg. *gerbh-, *grebh-, Sb., Bund,
Büschel, Pokorny 386?; vgl. idg. *ger- (3), V., drehen, winden, Pokorny 385?; L.: Frisk 1,
327
gr…swn (grísæn), gr., M.: nhd. Schwein; E.: onomatopoetisch; L.: Frisk 1, 327
gr‹foj (griphos), gr., Sb.: nhd. Fischernetz, Binsenkorb, Rätsel; E.: s. idg. *gerbh-, *grebh-,
Sb., Bund, Büschel, Pokorny 386?; vgl. idg. *ger- (3), V., drehen, winden, Pokorny 385?
grifÒthj (griphótÐs), gr., F.: nhd. Dunkelheit; E.: s. gr‹poj (gripos); L.: Frisk 1, 327
grif©sqai (griphasthai), gr., V.: nhd. einritzen, schreiben; E.: idg. *gribh-, V., ritzen,
kribbeln, Pokorny 392; s. idg. *gerebh-, V., ritzen, kerben, Pokorny 392
gromf£zein (grompházein), gr., V.: nhd. grunzen; E.: s. gromf£j (gromphás); L.: Frisk 1,
327
gromf£j (gromphás), gr., F.: nhd. Sau, Mutterschwein; E.: s. idg. *skeru-, *keru-, *skreu-,
*kreu-, V., schneiden, Pokorny 947; vgl. idg. *sker- (4), *ker- (11), *skerý-, *kerý-, *skrÐ-,
*krÐ-, V., schneiden, Pokorny 938; W.: ? scræfa, F., Mutterschwein, Sau; L.: Frisk 1, 327
grÒmfij (grómphis), gr., F.: nhd. Sau, Mutterschwein; E.: s. gromf£j (gromphás) oder von
idg. *gerebh-, V., ritzen, kerben, Pokorny 392?
grÒnqoj (grónthos), gr., M.: nhd. geballte Faust; E.: s. idg. *grem-, V., Sb.,
zusammenfassen, Schoß (M.) (1), Haufe, Haufen, Dorf, Pokorny 383; vgl. idg. *ger- (1),
*gere-, V., zusammenfassen, sammeln, Pokorny 382; L.: Frisk 1, 327
grÒsfoj (grósphos), gr., M.: nhd. ein Wurfspeer; E.: Lehnwort unbekannter Herkunft; L.:
Frisk 1, 238
grounÒj (grunós), gr., M.: Vw.: s. grÚnoj (gr‹nos)
211
grà (gry) (1), gr., Adv.: nhd. ein wenig; E.: s. idg. *greu-, Sb., Zusammengekratztes, Kralle,
Pokorny 388; vgl. idg. *ger- (3), V., drehen, winden, Pokorny 385; L.: Frisk 1, 328
grà (gry) (2), gr., Interj.: nhd. Grunzlaut der Schweine; E.: idg. *gru-, V., grunzen, Pokorny
406
grÚzein (gr‹zein), gr., V.: nhd. grunzen, mucksen; E.: s. idg. *gru-, V., grunzen, Pokorny
406; L.: Frisk 1, 328
grul…zein (grylízein), gr., V.: nhd. grunzen; E.: vgl. idg. *gru-, V., grunzen, Pokorny 406
grulismÒj (grylismós), gr., M.: nhd. Grunzen; E.: s. grÚzein (gr‹zein); L.: Frisk 1, 328
gràloj (grylos), grÚlloj (gr‹llos), gr., M.: nhd. Ferkel; E.: s. idg. *gru-, V., grunzen,
Pokorny 406; L.: Frisk 1, 328
grÚlloj (gr‹llos) (1), gr., M.: nhd. Grille, Grashüpfer, Heimchen; E.: Herkunft ungeklärt?;
W.: lat. gryllus (1), grilllus, M., Grille, Grashüpfer, Heimchen, Heupferd;? ahd. grillo 13, sw.
M. (n), Grille, Heimchen, Zikade; mhd. grille, sw. M., sw. F., Grille; s. nhd. Grille, F., Grille,
Heimchen, Laune, DW 9, 315; W.: lat. gryllus (2), M., Tierkarikatur; L.: Kluge s. u. Grille
grÚlloj (gr‹llos) (2), gr., M.: nhd. Karikatur, ein Tanz; E.: aus dem Ägypt.?; L.: Frisk 1, 329
GrÚlloj (Gr‹llos) (3), gr., M.=PN: nhd. Gryllos; E.: s. grÚlloj (gr‹llos) (1)?
grÚlloj (gr‹llos) (4), gr., M.: Vw.: s. gràloj (grylos)
gruma…a (grymaía), gr., F.: Vw.: s. gràmša (gryméa)
grumša (gryméa), gruma…a (grymaía), grume…a (grymeía), gr., F.: nhd. Tasche,
Trödelware, Fischüberbleibsel; E.: s. idg. *greu-, Sb., Zusammengekratztes, Kralle, Pokorny
388; idg. *ger- (3), V., drehen, winden, Pokorny 385; W.: s. lat. crumÆna, F.,
Geldbeutelchen, Börse (F.) (1), Geld
grume…a (grymeía), gr., F.: Vw.: s. gràmša (gryméa)
GrÚneia (Gr‹neia), gr., F.=ON: nhd. Grynia (Stadt in Äolis), Gryneion (Stadt in Äolis),
Grynion (Stadt in Äolis); Hw.: s. GrÚneion (Gr‹neion); E.: idg. *greus- (2)?, V., brennen?,
schwelen?, Pokorny 406
GrÚneion (Gr‹neion), GrÚnion (Gr‹nion), gr., N.=ON: nhd. Grynia (Stadt in Äolis),
Gryneion (Stadt in Äolis), Grynion (Stadt in Äolis); Hw.: s. GrÚneia (Gr‹neia); E.: s. idg.
*greus- (2)?, V., brennen?, schwelen?, Pokorny 406
GrÚneioj (Gr‹neios), gr., Adj.: nhd. grynëisch; E.: s. GrÚneion (Gr‹neion)
GrÚnion (Gr‹nion), gr., N.=ON: Vw.: s. GrÚneion (Gr‹neion)
grÚnoj (gr‹nos), grounÒj (grunós), gr., M.: nhd. dürres Holz, Fackel, Feuerbrand; E.: s.
idg. *greus- (2)?, V., brennen?, schwelen?, Pokorny 406; L.: Frisk 1, 329
grupoàn (grypun), gr., V.: nhd. krümmen; E.: idg. *greup-, V., krümmen, Pokorny 389?; s.
idg. *ger- (3), V., drehen, winden, Pokorny 385
grupÒj (grypós), gr., Adj.: nhd. gekrümmt; E.: s. idg. *greup-, V., krümmen, Pokorny 389?;
vgl. idg. *ger- (3), V., drehen, winden, Pokorny 385; L.: Frisk 1, 329
grupÒthj (grypótÐs), gr., M.: nhd. Krümmung; E.: s. grupÒj (grypós); L.: Frisk 1, 329
grupoàsqai (grypðsthai), gr., V.: nhd. krumm werden; E.: s. grupÒj (grypós); L.: Frisk 1,
329
grÚpwsij (gr‹pæsis), gr., F.: nhd. Krümmung (medizinisch); E.: s. grupoàsqai
(grypðsthai), grupÒj (grypós)
grupÒthj (grypótÐs), gr., F.: nhd. Krümmung; E.: s. grupÒj (grypós)
grut£rion (grytárion), gr., N.: nhd. kleiner Schmuckkasten, kleines Schmuckkästchen; E.:
s. grÚth (gr‹tÐ); L.: Frisk 1, 329
grÚth (gr‹tÐ), gr., F.: nhd. Schmuckkasten, Tand, Gerümpel; E.: s. idg. *greu-, Sb.,
Zusammengekratztes, Kralle, Pokorny 388?; vgl. idg. *ger- (3), V., drehen, winden, Pokorny
385?; W.: ? lat. scrðta, N. Pl., Gerümpel, Trödelware; L.: Frisk 1, 329
212
grutodÒkh (grytotókÐ), gr., F.: nhd. Rumpelkammer; E.: vgl. idg. *greu-, Sb.,
Zusammengekratztes, Kralle, Pokorny 388; idg. *ger- (3), V., drehen, winden, Pokorny 385
grÚy (gr‹ps), gr., M.: nhd. Greif; E.: Herkunft unklar, vielleicht aus dem Akkadischen, oder
vielleicht von idg. *greup-, V., krümmen, Pokorny 389*gerb-, V., sich kräuseln, runzeln,
krümmen, Pokorny 387?; vgl. idg. *ger- (3), V., drehen, winden, Pokorny 385; oder von idg.
*ghreib-, V., greifen, ergreifen, Pokorny 457?; idg. *ghrebh- (1), V., ergreifen, erraffen,
rechen, Pokorny 455?; W.: lat. gr‘ps, M., Greif; ahd. grÆfo, sw. M. (n), Greif; mhd. grÆfe,
grÆf, sw. M., st. M., Vogel, Greif (Vogel Greif); nhd. Greif, M., Greif; L.: Kluge s. u. Greif
grènh (grænÐ), gr., F.: nhd. Höhlung, Höhle, Loch, Backtrog; Hw.: s. gr©n (gran); E.: vgl.
idg. *gras-?, *grÅs-?, V., fressen, verschlingen, nagen, knabbern, Pokorny 404; L.: Frisk 1,
330
grînoj (grænos), gr., Adj.: nhd. ausgefressen, ausgehöhlt, tief; Hw.: s. gr©n (gran); E.: vgl.
idg. *gras-?, *grÅs-?, V., fressen, verschlingen, nagen, knabbern, Pokorny 404; L.: Frisk 1,
330
gu£laj (gyálas), gr. (meg.), Sb.: nhd. Trinkbecher; E.: idg. *geulos, Sb., Gefäß, Kugel,
Pokorny 396; s. idg. *gÐu-, *gýu-, *gð-, V., biegen, krümmen, wölben, Pokorny 393
gÚalon (g‹alon), gr., N.: nhd. Höhlung, Wölbung, Schlucht; E.: idg. *geulos, Sb., Gefäß,
Kugel, Pokorny 396; s. idg. *gÐu-, *gýu-, *gð-, V., biegen, krümmen, wölben, Pokorny 393;
W.: s. mhd. kðle, sw. F., st. F., Kuhle, Grube; L.: Frisk 1, 330
gÚaloj (g‹alos), gr., M.: nhd. würfelförmiger Stein; E.: s. gÚalon (g‹alon); L.: Frisk 1, 330
Guga‹oj (Gygaios), gr., Adj.: nhd. gygäisch; E.: s. GÚghj (G‹gÐs)
GÚghj (G‹gÐs) (1), gr., M.=PN: nhd. Gyges; E.: Herkunft unklar?
gÚghj (g‹gÐs) (2), gr., M.: nhd. ein Wasservogel; E.: Herkunft unklar?; L.: Frisk 1, 331
gÚhj (g‹Ðs) (1), gr., M.: nhd. Krummholz am Pflug; E.: s. idg. *gÐu-, *gð-, V., biegen,
krümmen, wölben, Pokorny 393; L.: Frisk 1, 331
gÚhj (g‹Ðs) (2), gr., M.: nhd. Ackerland, Saatfeld; Hw.: s. gÚhj (g‹Ðs) (1); E.: s. idg.
*gÐu-, *gð-, V., biegen, krümmen, wölben, Pokorny 393
GÚhj (G‹Ðs) (3), gr., M.=PN: nhd. Gyes; E.: Herkunft unklar?
gu‹on (gyion), gr., M.: nhd. Glied, Arm, Bein, Gelenk; E.: s. idg. *gÐu-, *gð-, V., biegen,
krümmen, wölben, Pokorny 393; L.: Frisk 1, 332
guiÒj (gyiós), gr., Adj.: nhd. gliederlahm, gelähmt; Hw.: s. guioàn (gyiun); E.: vgl. idg.
*gÐu-, *gð-, V., biegen, krümmen, wölben, Pokorny 393; L.: Frisk 1, 332
guioàn (gyiun), gr., V.: nhd. gliederlahm machen, lähmen; E.: s. idg. *gÐu-, *gð-, V.,
biegen, krümmen, wölben, Pokorny 393; L.: Frisk 1, 332
guliÒj (gyliós), gr., M.: nhd. längliche Tasche, Tornister; E.: s. idg. *geulos, Sb., Gefäß,
Kugel, Pokorny 396; vgl. idg. *gÐu-, *gýu-, *gð-, V., biegen, krümmen, wölben, Pokorny
393; L.: Frisk 1, 332
GÚlippoj (G‹llipos), gr., M.=PN: nhd. Gylippos; E.: Herkunft unklar?
gullÒj (gyllós), gr., M.: nhd. Steinblock?, Steinwürfel?; E.: ohne Etymologie?; L.: Frisk 1,
332
gumn£zein (gymnázein), gr., V.: nhd. nackt üben, kräftigen; Vw.: s. kata- (kata), pro(pro), pros- (pros); E.: s. gumnÒj (gymnós); L.: Frisk 1, 332
gumn£zesqai (gymnázesthai), gr., V.: nhd. sich üben, sich nackt üben; E.: s. gumnÒj
(gymnós); L.: Frisk 1, 332
gumn£j (gymnás) (1), gr., Adj.: nhd. nackt, unbekleidet, bloß, leicht bekleidet,
unbewaffnet; E.: s. gumnÒj (gymnós); L.: Frisk 1, 332
gumn£j (gymnás) (2), gr., F.: nhd. Ringen; E.: s. gumnÒj (gymnós)
gumnas…a (gymnasía), gr., F.: nhd. Übung; E.: s. gumn©zein (gymn˜zein); L.: Frisk 1,
333
213
gumnasi£rchj (gymnasiárchÐs), gr., M.: nhd. Vorsteher eines Gymnasiums; E.: s.
gumn£sion (gymnásion), ¥rcein (árchein)
gumnas…arcoj (gymnasíarchos), gr., M.: nhd. Vorsteher eines Gymnasiums, Festleiter;
E.: s. gumn£sion (gymnásion), ¥rcein (árchein); W.: lat. gymnasiarchus, M., Vorsteher
eines Gymnasiums
gumn£sion (gymnásion), gr., N.: nhd. Übung, Übungsplatz für Leibesübungen; E.: s.
gumn©zein (gymn˜zein); W.: lat. gymnasium, N., Gymnasium, Platz für Leibesübungen;
W.: nhd. Gymnasium, N., Gymnasium, Oberschule; L.: Frisk 1, 333, Kluge s. u. Gymnasium
gÚmnasij (g‹mnasis), gr., F.: nhd. Übung; E.: s. gumn©zein (gymn˜zein); L.: Frisk 1,
333
gÚmnasma (g‹mnasma), gr., N.: nhd. Übung; E.: s. gumn©zein (gymn˜zein); L.: Frisk
1, 333
gumnast»j (gymnast›s), gr., M.: nhd. Lehrer der Gymnastik, Turnlehrer, Fechtmeister;
Vw.: s. sug- (syn); E.: s. gumn£zein (gymnázein), gumnÒj (gymnós); L.: Frisk 1, 333
gumnastikÒj (gymnastikós), gr., Adj.: nhd. zu Leibesübungen geneigt, der Leibesübungen
kundig; E.: s. gumnÒj (gymnós); W.: lat. gymnasticus, Adj., gymnastisch; s. Gymnastik, F.,
Gymnastik; L.: Frisk 1, 333, Kluge s. u. Gymnastik
gumn»j (gymn›s), gr., M.: nhd. Leichtbewaffneter; Hw.: s. gumn»thj (gymn›tÐs); E.: s.
gumnÒj (gymnós); L.: Frisk 1, 332
gumnhte…a (gymnÐteía), gr., F.: nhd. leichtes Fußvolk; E.: s. gumn»j (gymn›s),
gumnÒj (gymnós); L.: Frisk 1, 332
gumnhteÚein (gymnÐteúein), gr., V.: nhd. nackt sein (V.), leichtbekleidet sein (V.),
leichtbewaffnet sein (V.); E.: s. gumnÒj (gymnós); L.: Frisk 1, 332
gumnhlÒj (gymnÐlós), gr., Adj.: nhd. arm; E.: s. gumnÒj (gymnós); L.: Frisk 1, 332
gumn»thj (gymn›tÐs), gr., M.: nhd. Leichtbewaffneter; Hw.: s. gumn»j (gymn›s); E.: s.
gumnÒj (gymnós)
gumnhtikÒj (gymnÐtikós), gr., Adj.: nhd. leichtbewaffnet; E.: s. gumn»thj (gymn›tÐs),
gumnÒj (gymnós); L.: Frisk 1, 332
gumn»j (gymn›s), gr., M.: nhd. Leichtbewaffneter; E.: s. gumnÒj (gymnós)
gumnieÚein (gymnieúein), gr., V.: nhd. entblößt sein (V.), nackt sein (V.); E.: s.
gumnÒj (gymnós); L.: Frisk 1, 333
gumnikÒj (gymnikós), gr., Adj.: nhd. zu Leibesübungen geneigt, der Leibesübungen
kundig; E.: s. gumnÒj (gymnós); W.: lat. gymnicus, Adj., gymnastisch; L.: Frisk 1, 332
gumnÒj (gymnós), lumnÒj (lymnós), gr., Adj.: nhd. nackt, unbekleidet, bloß, leicht
bekleidet, unbewaffnet; Q.: Hes.; E.: s. idg. *nogÝ-, *nogÝdho-, Adj., nackt, Pokorny 769; L.:
Frisk 1, 332
gumnosoph…sta (gymnosophísta), gr., M.: nhd. Gymnosophist, Brahmane, nackt
lebender indischer Weiser; E.: s. gumnÒj (gymnós), sofÒj (sophós)
gÚmnÒthj (g‹mnótÐs), gr., F.: nhd. Entblößung, Nacktheit, Blöße; E.: s. gumnoàn
(gymnðn), gumnÒj (gymnós); L.: Frisk 1, 332
gumnoàn (gymnðn), gr., V.: nhd. entblößen, bloßlegen, enthüllen, entkleiden, ausziehen,
entwaffen; Vw.: s. para- (para); E.: s. gumnÒj (gymnós); L.: Frisk 1, 332
gumnoàsqai (gymnðsthai), gr., V.: nhd. sich entblößen; E.: s. gumnÒj (gymnós); L.:
Frisk 1, 332
gÚmnwsij (g‹mnæsis), gr., F.: nhd. Entblößung, Nacktheit, Blöße; E.: s. gumnoàn
(gymnðn), gumnÒj (gymnós); L.: Frisk 1, 332
gunaike‹on (gynaikeion), gr., N.: nhd. Frauenwohnung, innerer Teil des Hauses; E.: s.
gun» (gyn›); W.: lat. gynaecÐum, N., Frauenwohnung, innerer Teil des Hauses; lat.-ahd.?
214
genitium* 2, N., Frauengemach; W.: lat. gynaecÐum, N., Frauenwohnung, innerer Teil des
Hauses; ahd. genez 12, ginuz, genaz, st. N. (a), Frauengemach; mhd. genez, st. N.,
Frauengemach
gunaike‹oj (gynaikeios), gr., Adj.: nhd. weiblich, weibisch; E.: s. gun» (gyn›)
gunaik…zein (gynaikízein), gr., V.: nhd. weibisch sein (V.), sich als Weib gebrauchen
lassen; E.: s. gun» (gyn›); L.: Frisk 1, 334
guna…kisij (gynaíkisis), gr., F.: nhd. weibisches Wesen, weibliche Schwäche; E.: s.
gun» (gyn›); L.: Frisk 1, 334
gunaikismÒj (gynaikismós), gr., M.: nhd. weibisches Wesen, weibliche Schwäche; E.: s.
gun» (gyn›); L.: Frisk 1, 334
gunaikokrat…a (gynaikokratía), gr., F.: nhd. Weiberregiment, Weiberherrschaft; E.: s.
gun» (gyn›), krate‹n (kratein)
gunaikÒmorfoj (gynaikómorphos), gr., Adj.: nhd. in Weibsgestalt seiend; E.: s. gun»
(gyn›), morf» (morph›)
gunaikÒpoinoj (gynaikópoinos), gr., Adj.: nhd. ein Weib rächend; E.: s. gun» (gyn›),
poin» (poin›)
gunaikèdhj (gynaikædÐs), gr., Adj.: nhd. weiberartig, weibisch; E.: s. gun» (gyn›),
e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 334
gunaikèn (gynaikæn), gr., M.: nhd. Frauengemach; E.: s. gun» (gyn›)
gunaikwn‹tij (gynaikænitis), gr., F.: nhd. Frauengemach; E.: s. gun» (gyn›); W.: lat.
gynaecænÆtis, F., Frauenwohnung, Frauengemach, innerer Teil des Hauses
gunaiman»j (gynaiman›s), gr., Adj.: nhd. weibertoll; E.: s. gun» (gyn›), man…a
(manía)
gÚnaion (g‹naion), gr., N.: nhd. Weibchen, Weiblein, Weib; E.: s. gun» (gyn›)
gÚnaioj (g‹naios), gr., Adj.: nhd. weiblich, weibisch; E.: s. gun» (gyn›)
GÚndhj (G‹ndÐs), gr., M.=FlN: nhd. Gyndes (Nebenfluss des Tigris); E.: Herkunft unklar?
gun» (gyn›), gr., F.: nhd. Frau; E.: idg. *gÝÁnõ, *gÝenÆ-, F., Weib, Frau, Pokorny 473;
L.: Frisk 1, 333
gÚnnij (g‹nnis), gr., M.: nhd. weibischer nicht zeugungsfähiger Mann; E.: s. gun» (gyn›);
L.: Frisk 1, 334
gÚph (g‹pÐ), gr., F.: nhd. Erdhöhle, Schlupfwinkel, Geiernest; E.: idg. *gupõ, F., Erdhöhle,
Stall, Koben, Pokorny 393; s. idg. *gÐu-, *gð-, V., biegen, krümmen, wölben, Pokorny 393;
L.: Frisk 1, 335
gupi£j (gypiás), gr., Adj.: nhd. von dem Geiern bewohnt; E.: s. gÚy (g‹ps); L.: Frisk 1, 336
gÚpinoj (g‹pinos), gr., Adj.: nhd. zum Geier gehörig; E.: s. gÚy (g‹ps); L.: Frisk 1, 336
gupèdhj (gypædÐs), gr., Adj.: nhd. geierähnlich; E.: s. gÚy (g‹ps), e•doj (eidos); L.:
Frisk 1, 336
gurg£qion (gyrgáthion), gr., N.: nhd. kleine Höhle, kleiner Schlupfwinkel; E.: s. gÚph
(g‹pÐ); L.: Frisk 1, 335
gurgaqÒj (gyrgathós), gr., M.: nhd. Weidenkorb, Fischreuse; E.: vermutlich von idg.
*ger- (3), V., drehen, winden, Pokorny 385?; L.: Frisk 1, 335
gureÚein (gyreúein), gr., V.: nhd. in einem Kreis laufen; E.: s. gurÒj (gyrós); L.: Frisk 1,
335
gur‹noj (gyrinos), gÚrinoj (g‹rinos), gr., M.: nhd. Kaulquappe; Hw.: s. gurÒj (gyrós);
E.: s. idg. *geuros, *gouros, Sb., Gekräuseltes, (Haar) (N.), (Welle), Pokorny 397; vgl. idg.
*gÐu-, *gð-, V., biegen, krümmen, wölben, Pokorny 393; W.: lat. gyrÆnus, M., Kaulquappe
gÚrinoj (g‹rinos), gr., M.: Vw.: s. gur‹noj (gyrinos)
gÚrioj (g‹rios), gr., Adj.: nhd. eine Kreis bildend; E.: s. gàroj (g‹ros); L.: Frisk 1, 335
215
gàrij (gyris), gr., F.: nhd. feinstes Weizenmehl; E.: ohne Etymologie?; L.: Frisk 1, 335
guristÒj (gyristós), gr., Adj.: nhd. gebogen; E.: s. gàroj (g‹ros); L.: Frisk 1, 335
gur…thj (gyrítÐs), gr., M.: nhd. Brot aus feinstem Weizenmehl; E.: s. gàrij (gyris); L.:
Frisk 1, 335
gurÒj (gyrós), gr., Adj.: nhd. rund, ausgebogen, krumm; E.: s. idg. *geuros, *gouros, Sb.,
Gekräuseltes, (Haar) (N.), (Welle), Pokorny 397; vgl. idg. *gÐu-, *gð-, V., biegen, krümmen,
wölben, Pokorny 393; L.: Frisk 1, 335
gàroj (g‹ros), gr., M.: nhd. Kreis, Rundung; E.: idg. *geuros, *gouros, Sb., Gekräuseltes,
(Haar) (N.), (Welle), Pokorny 397; s. idg. *gÐu-, *gð-, V., biegen, krümmen, wölben,
Pokorny 393; W.: lat. g‘ros, M., Kreis; it. giro, M., Kreis, Umlauf; nhd. Giro, N., Giro; L.:
Frisk 1, 335, Kluge s. u. Giro
guroàn (gyrun), gr., V.: nhd. krümmen, runden; Hw.: s. gurÒj (gyrós); E.: s. idg. *geuros,
*gouros, Sb., Gekräuseltes, (Haar) (N.), (Welle), Pokorny 397; vgl. idg. *gÐu-, *gð-, V.,
biegen, krümmen, wölben, Pokorny 393; L.: Frisk 1, 335
Gurtènh (GyrtænÐ), gr., F.=ON: nhd. Gyrton (Stadt in Thessalien), Gyrtone (Stadt in
Thessalien); E.: Herkunft unklar?
gÚrwsij (g‹ræsis), gr., F.: nhd. Kreisbilden, Krümmen; E.: s. guroàn (gyrun); L.: Frisk 1,
335
gÚy (g‹ps), gr., M.: nhd. Geier; E.: s. idg. *gÐu-, *gð-, V., biegen, krümmen, wölben,
Pokorny 393; L.: Frisk 1, 336
guy…zein (gypsízein), gr., V.: nhd. mit Gips überziehen; E.: s. gÚyoj (g‹psos); L.: Frisk
1, 336
guyik» (gypsik›), gr., F.: nhd. Gipssteuer; E.: s. gÚyoj (g‹psos); L.: Frisk 1, 336
guyinÒj (gypsinós), gr., Adj.: nhd. aus Gips bestehend, Gips...; E.: s. gÚyoj (g‹psos); L.:
Frisk 1, 336
guyismÒj (gypsismós), gr., M.: nhd. Überziehen mit Gips; E.: s. guy…zein (gypsízein),
gÚyoj (g‹psos); L.: Frisk 1, 336
guyopl£sthj (gypsoplástÐs), gr., M.: nhd. Gipser; E.: s. gÚyoj (g‹psos), pl£sthj
(plástÐs); W.: lat. gypsoplastÐs, M., Gipser, Stukkaturarbeiter
gÚyoj (g‹psos), gr., F.: nhd. Gips, Zement; E.: aus dem Semitischen; W.: lat. gypsum, N.,
Gips; ahd. gips 4, st. M. (a?, i?), Gips; mhd. gips, st. M., Gips; nhd. Gips, M., Gips, DW 7,
7536; L.: Frisk 1, 336, Kluge s. u. Gips
guyoàn (gypsðn), gr., V.: nhd. »gipsen«, mit Gips überziehen; E.: s. gÚyoj (g‹psos); L.:
Frisk 1, 336
guyèdhj (gypsædÐs), gr., Adj.: nhd. gipsartig, gipsfarbig?; E.: s. gÚyoj (g‹psos), e•doj
(eidos); L.: Frisk 1, 336
gÚywsij (g‹psæsis), gr., F.: nhd. Überziehen mit Gips; E.: s. guyoàn (gypsðn), gÚyoj
(g‹psos); L.: Frisk 1, 336
guywt»r (gypsæt›r), gr., M.: nhd. Gipser; E.: s. guyoàn (gypsðn), gÚyoj (g‹psos); L.:
Frisk 1, 336
gwleÒj (gæleós), gr., M.: nhd. Grube, Höhle; E.: s. idg. *gol- (1), *gæl-, *gol-, V., Sb.,
liegen, Lager, Höhle, Pokorny 402; L.: Frisk 1, 336
gwn…a (gænía), gr., F.: nhd. Winkel, Ecke; E.: s. idg. *•enu- (1), *•neu-, N., Knie, Ecke,
Winkel, Pokorny 380; W.: lat. diagænõlis, Adj., diagonal; nhd. diagonal, Adj., diagonal; W.:
s. lat. octagænos, octægænos, Adj., achteckig; W.: mlat. gænus, M., Winkel, Eckstein; L.:
Frisk 1, 336, Kluge s. u. diagonal
gwni£zein (gæniázein), gr., V.: nhd. abmessen, abzirkeln; E.: s. gwn…a (gænía); L.:
Frisk 1, 336
216
gwniasmÒj (gæniasmós), gr., M.: nhd. Abmessen, Abzirkeln; E.: s. gwni£zein
(gæniázein), gwn…a (gænía); L.: Frisk 1, 336
gwn…dion (gænídion), gr., N.: nhd. kleiner Winkel, Winkelchen; E.: s. gwn…a (gænía);
L.: Frisk 1, 336
gwniasmÒj (gæniasmós), gr., M.: nhd. Abmessen nach dem Winkelmaß, Abzirkeln; E.: s.
gwn…a (gænía)
gwnioàsqai (gæniðsthai), gr., V.: nhd. abmessen, abzirkeln; E.: s. gwn…a (gænía); L.:
Frisk 1, 336
gwnièdhj (gæniædÐs), gr., Adj.: nhd. winkelig, winkelförmig; E.: s. gwn…a (gænía),
e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 336
gwn…wma (gæníæma), gr., N.: nhd. Abmessen, Abzirkeln; E.: s. gwnioàsqai
(gæniðsthai), gwn…a (gænía); L.: Frisk 1, 336
gwn…wsij (gæníæsis), gr., F.: nhd. Abmessen, Abzirkeln; E.: s. gwnioàsqai
(gæniðsthai), gwn…a (gænía); L.: Frisk 1, 336
gwrutÒj (gærytós), gr., M.: nhd. Köcher, Bogenfutteral, Bogenbehälter; E.: Herkunft
unsicher; W.: lat. gor‘tus, M., Köcher; L.: Frisk 1, 337
d
da- (da), gr., Präf.: nhd. sehr rot?; E.: s. di£ (diá)?; L.: Pokorny 198, Frisk 1, 337; L.: Frisk
227
dabelÒj (dabelós), gr. (lakon.), M.: Vw.: s. dalÒj (dalós)
d£galoj (dágalos), gr., M.: nhd. rotbraunes Pferd; E.: aus dem Npers., s. dõg, Sb.,
Brandmal; vgl. idg. *dhegÝh-, V., brennen, Pokorny 240
d£gma (dágma), gr., N.: nhd. Biss, Stich; E.: s. d£knein (dáknein); L.: Frisk 1, 343
dagmÒj (dagmós), gr., M.: nhd. Biss, Stich; E.: s. d£knein (dáknein); L.: Frisk 1, 343
dagÚj (dag‹s), gr., F.: nhd. Wachspuppe; E.: Fremdwort unbekannter Herkunft; L.: Frisk 1,
337
d®dinoj (dáidinos), gr., Adj.: nhd. zur Fackel gehörig, aus Kienholz bestehend; E.: s.
da…ein (daíein); L.: Frisk 1, 342
dadÚssesqai (dad‹ssesthai), gr., V.: nhd. zerrissen werden; E.: vgl. idg. *deuk-, V.,
ziehen, Pokorny 220; idg. *deu-?, V., ziehen, Pokorny 220?; L.: Frisk 1, 337
da»mwn (da›mæn), gr., Adj.: nhd. kundig, verfahren (Adj.); Vw.: s. ¢- (a); E.: idg.
*d¤smós, Adj., wunderkräftig, weise, Pokorny 202; s. idg. *dens- (1), Sb., V., Geisteskraft,
Ratschluss, lehren, lernen, Pokorny 201
daÁnai (daÐnai), gr., V.: nhd. lernen; E.: s. idg. *d¤smós, Adj., wunderkräftig, weise,
Pokorny 202; vgl. idg. *dens- (1), Sb., V., Geisteskraft, Ratschluss, lehren, lernen, Pokorny
201; L.: Frisk 1, 338
da»r (da›r), gr., M.: nhd. Mannesbruder, Schwager; E.: idg. *dõiøÐr, M., Bruder des Gatten,
Schwager, Pokorny 179; L.: Frisk 1, 338
da… (daí), gr., Partikel: nhd. denn, was denn; E.: s. idg. *de-, *do-, Partikel, dies hier, dann,
hierzu, Pokorny 181; L.: Frisk 1, 339
daid£leoj (daidáleos), gr., Adj.: nhd. kunstvoll, zierlich, verziert; E.: s. idg. *del- (3),
*delý-, V., spalten, schnitzen, behauen (V.), Pokorny 194; vgl. idg. *dõ-, *dõi-, *dÂ-, V.,
teilen, zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175
daid£llein (daidállein), gr., V.: nhd. kunstvoll arbeiten, verzieren; E.: s. idg. *del- (3),
*delý-, V., spalten, schnitzen, behauen (V.), Pokorny 194; vgl. idg. *dõ-, *dõi-, *dÂ-, V.,
teilen, zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175; L.: Frisk 1, 339
217
Daid£leioj (Daidáleios), gr., Adj.: nhd. zu Dädalus gehörig, dädalisch; E.: s. Da…daloj
(Daídalos) (2)
Daid£leoj (Daidáleos), gr., Adj.: nhd. dädalisch; E.: s. Da…daloj (Daídalos) (2)
daidaleÚesqai (daidaleúesthai), gr., V.: nhd. kunstvoll arbeiten, verzieren; E.: s.
da…daloj (daídalos) (1); L.: Frisk 1, 339
daidaleÚtria (daidaleútria), gr., F.: nhd. geschickte Arbeiterin; E.: s. daidaleÚesqai
(daidaleúesthai), da…daloj (daídalos) (1); L.: Frisk 1, 339
da…dalma (daídalma), gr., N.: nhd. Kunstwerk; E.: s. da…daloj (daídalos) (1); L.: Frisk
1, 339
da…dalon (daídalon), gr., N.: nhd. Kunstwerk, Gebilde; E.: s. da…daloj (daídalos) (1);
L.: Frisk 1, 339
da…daloj (daídalos) (1), gr., Adj.: nhd. kunstfertig, kunstvoll; E.: s. idg. *del- (3), *delý-,
V., spalten, schnitzen, behauen (V.), Pokorny 194; vgl. idg. *dõ-, *dõi-, *dÂ-, V., teilen,
zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175; W.: lat. daedalus, Adj., kunstvoll, kunstreich,
kunstfertig; L.: Frisk 1, 339
Da…daloj (Daídalos) (2), gr., M.=PN: nhd. Dädalus; E.: s. da…daloj (daídalos) (1)
daidaloàn (daídalðn), gr., V.: nhd. kunstvoll arbeiten, verzieren; E.: s. da…daloj
(daídalos) (1); L.: Frisk 1, 339
da…ein (daíein), gr., V.: nhd. entflammen, in Brand setzen, anzünden; Vw.: s. Øpo(hypo); E.: idg. *dõu-, V., Adj., brennen, verletzen, vernichten, feindselig, Pokorny 179; L.:
Frisk 1, 342
da…esqai (daíesthai), gr., V.: nhd. geteilt werden, zerteilen; Vw.: s. dia- (dia), kata(kata); E.: idg. *dõ-, *dõi-, V., teilen, zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175; L.: Frisk 1, 341
da•zein (daízein), gr., V.: nhd. zerschneiden, zerteilen, zerreißen; Vw.: s. sun- (syn); Hw.:
s. da…esqai (daíesthai); E.: s. idg. *dõ-, *dõi-, *dÂ-, V., teilen, zerschneiden, zerreißen,
Pokorny 175; L.: Frisk 1, 340
daiqmÒj (daithmós), gr., M.: nhd. Verteilung, verteiltes Land; E.: s. da…esqai
(daíesthai); L.: Frisk 1, 341
daikt£menoj (daiktámenos), gr., Adj.: nhd. in der Schlacht gefallen (Adj.), im Kampf
getötet; E.: s. d®j (dás), kte…nein (kteínein)
daikt»r (daikt›r), gr., M.: nhd. Zerteiler; E.: s. da•zein (daízein); L.: Frisk 1, 340
daimon©n (daimonan), gr., V.: nhd. von einem bösen Geist besessen sein (V.), rasend sein
(V.), verrückt sein (V.); E.: s. da…mwn (daímæn); L.: Frisk 1, 340
daimon…a (daimonía), gr., F.: nhd. Gottheit, Geist; E.: s. da…mwn (daímæn); W.: lat.
daimoniÐ, F., Gottheit, Geist, Dämon, böster Geist
daimoni£zesqai (daimoniázesthai), gr., V.: nhd. von einem bösen Geist besessen sein
(V.), rasend sein (V.), verrückt sein (V.); Hw.: s. daimon…zesqai (daimonízesthai); E.: s.
da…mwn (daímæn); L.: Frisk 1, 340
daimoniakÒj (daimoniakós), gr., Adj.: nhd. Geist betreffend, göttlich; E.: s. da…mwn
(daímæn); L.: Frisk 1, 340
daimoni£rioj (daimoniários), gr., M.: nhd. Besessener?; E.: s. da…mwn (daímæn); W.:
got. daimænõreis 5, st. M. (ja), Besessener
daimon…zesqai (daimonízesthai), gr., V.: nhd. verrückt sein (V.), besessen sein (V.);
Hw.: s. daimoni£zesqai (daimoniázesthai); E.: s. da…mwn (daímæn); W.: s. lat.
daemonizõrÆ, V., verrückt sein (V.), besessen sein (V.); L.: Frisk 1, 340
daimonikÒj (daimonikós), gr., Adj.: nhd. »dämonisch«, Geist betreffend, göttlich; E.: s.
da…mwn (daímæn); W.: lat. daemonicus, Adj., dämonisch, teuflisch; L.: Frisk 1, 340
218
daimÒnion (daimónion), gr., N.: nhd. göttliche Macht; E.: s. da…mwn (daímæn); W.:
lat. daemonium, N., Gottheit, Geist, Dämon, böster Geist; L.: Frisk 1, 340
daimÒnioj (daimónios), gr., Adj.: nhd. gottgesandt, göttlich, gottbegnadet,
übermenschlich; E.: s. da…mwn (daímæn); L.: Frisk 1, 340
daimÒnioj (daimónios), gr., Adj.: nhd. göttlich, wunderbar, merkwürdig, unselig; E.: s.
da…mwn (daímæn)
daimonièdhj (daimoniædÐs), gr., Adj.: nhd. teuflisch; E.: s. da…mwn (daímæn), e•doj
(eidos); L.: Frisk 1, 340
da…mwn (daímæn), gr., M., F.: nhd. »Dämon«, Geist, Gottheit, Schicksal der Menschen;
Vw.: s. kako- (kako), kalo- (kalo); E.: s. idg. *dõ-, *dõi-, V., teilen, zerschneiden, zerreißen,
Pokorny 175; W.: lat. daemæn, M., »Dämon«, böser Geist; ae. dÐmon, M., böser Geist,
Teufel; W.: lat. daemæn, M., »Dämon«, böser Geist; nhd. Dämon, M., Dämon, böser Geist;
L.: Frisk 1, 340, Kluge s. u. Dämon
da…nunai (daínynai), gr., V.: nhd. teilen, bewirten; Vw.: s. meta- (meta), sun- (syn); E.:
s. idg. *dõ-, *dõi-, V., teilen, zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175
da•oj (daíos), d´oj (dáios), gr., Adj.: nhd. gequält, elend; E.: s. idg. *dõu-, V., Adj.,
brennen, verletzen, vernichten, feindselig, Pokorny 179
da…j (daís), gr., F.: nhd. Teil, Anteil, Portion, Mahl, Opfer; Hw.: s. da…esqai (daíesthai);
E.: s. idg. *dõ-, *dõi-, V., teilen, zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175; L.: Frisk 1, 341
da•j (daís), gr., F.: Vw.: s. d®j (dáis)
Da…sioj (Daísios), gr., M.: nhd. ein griechischer Monat (Juni); E.: s. da‹sij (daisis)
da‹sij (daisis), gr. (kret.), Sb.: nhd. Teilung; Hw.: s. da…esqai (daíesthai); E.: s. idg. *dõ-,
*dõi-, V., teilen, zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175
da…th (daítÐ), gr., F.: nhd. Teil, Anteil, Portion, Mahl, Opfer; Hw.: s. da…esqai
(daíesthai); E.: s. idg. *dõ-, *dõi-, V., teilen, zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175
daitreÚein (daitreúein), gr., V.: nhd. verteilen, Fleisch zerlegen (V.); E.: s. daitrÒj
(daitrós); L.: Frisk 1, 341
daitrÒn (daitrón), gr., N.: nhd. Zugeteiltes, Anteil, Portion; Hw.: s. da…esqai (daíesthai);
E.: s. idg. *dõ-, *dõi-, V., teilen, zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175
daitrÒj (daitrós), gr., M.: nhd. Vorschneider, Zerleger; Hw.: s. da…esqai (daíesthai); E.:
s. idg. *dõ-, *dõi-, V., teilen, zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175; L.: Frisk 1, 341
daitrosÚnh (daitros‹nÐ), gr., F.: nhd. Vorschneidekunst; E.: s. daitrÒj (daitrós); L.:
Frisk 1, 341
daitumèn (daitymæn) (1), gr., M.: nhd. Gast, Schmauser, Schmausender; Hw.: s.
da…esqai (daíesthai), da…j (daís); E.: s. idg. *dõ-, *dõi-, V., teilen, zerschneiden,
zerreißen, Pokorny 175; L.: Frisk 1, 341
daitumèn (daitymæn) (2), gr., Adj.: nhd. schmausend; E.: s. daitumèn (daitymæn) (1)
daitÚj (dait‹s), gr., F.: nhd. Teil, Anteil, Portion, Mahl, Opfer; Hw.: s. da…esqai
(daíesthai); E.: s. idg. *dõ-, *dõi-, V., teilen, zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175
da•frwn (daíphræn), gr., Adj.: nhd. kriegerisch, verständig; E.: s. idg. *d¤sros, Adj.,
verständig, weise, geschickt, Pokorny 201; vgl. idg. *dens- (1), Sb., V., Geisteskraft,
Ratschluss, lehren, lernen, Pokorny 201; L.: Frisk 1, 342
daketÒn (daketón), gr., N.: nhd. beißendes Tier, Giftschlange; Hw.: s. d£knein (dáknein);
E.: s. idg. *den¨-, V., beißen, Pokorny 201; vgl. idg. *de¨- (2), V., reißen, zerreißen, zerfasern,
Pokorny 191
dakn£zesqai (daknázesthai), gr., V.: nhd. beißen, sich betrüben; E.: s. d£knein
(dáknein)
219
d£knein (dáknein), gr., V.: nhd. beißen, stechen; Vw.: s. ¢mfi- (amphi), ¢na- (ana), ¢po(apo), dia- (dia), ™n- (en), ™pi- (epi), kata- (kata), sun- (syn); E.: idg. *den¨-, V., beißen,
Pokorny 201; s. idg. *de¨- (2), V., reißen, zerreißen, zerfasern, Pokorny 191; L.: Frisk 1, 343
daknèdhj (daknædÐs), gr., Adj.: nhd. beißend, stechend; E.: s. d£knein (dáknein), e•doj
(eidos); L.: Frisk 1, 343
d£koj (dákos), gr., N.: nhd. Biss, Stich, stechendes Tier; Hw.: s. d£knein (dáknein); E.: s.
idg. *den¨-, V., beißen, Pokorny 201; vgl. idg. *de¨- (2), V., reißen, zerreißen, zerfasern,
Pokorny 191
d£kru (dákry), d£lruon (dákryon), gr., N.: nhd. Träne; Hw.: s. d£kruon (dákryon); E.:
idg. *da¨ru-, N., Träne, Pokorny 179; vgl. idg. *a¨ru-, Sb., Träne, Pokorny 23; L.: Frisk 1, 344
dakrÚdion (dakr‹dion), gr., N.: nhd. Tränchen; E.: s. d£kru (dákry); W.: nhd. dacrydium,
N., Tränchen; W.: s. lat. acridium, N., Pflanze mit purgierender Wirkung
dakrÚein (dakr‹ein), gr., V.: nhd. weinen; Vw.: s. ™k- (ek), ™n- (en), kata- (kata), sun(syn), Øpo- (hypo); E.: s. d£kru (dákry); L.: Frisk 1, 344
d£kruma (dákryma), gr., N.: nhd. Träne; E.: idg. *da¨ru-, N., Träne, Pokorny 179; vgl. idg.
*a¨ru-, Sb., Träne, Pokorny 23
dakruÒeij (daktryóeis), gr., Adj.: nhd. tränenreich, viel weinend; E.: s. d£kruon
(dákryon)
d£kruon (dákryon), gr., N.: nhd. Träne; Hw.: s. d£kru (dákry); E.: idg. *da¨ru-, N., Träne,
Pokorny 179; vgl. idg. *a¨ru-, Sb., Träne, Pokorny 23; L.: Frisk 1, 344
dakruplèein (dakryplæein), gr., V.: nhd. in Tränen schwimmen; E.: s. d£kru (dákry),
ple‹n (plein)
dakrutÒj (dakrytós), gr., Adj.: nhd. beweint, zu beweinen seiend; E.: s. dakrÚein
(dakr‹ein), d£kru (dákry)
dakruèdhj (dakryædÐs), gr., Adj.: nhd. tränend, nässend; E.: s. d£kru (dákry), e•doj
(eidos); L.: Frisk 1, 344
daktuleÚj (daktuleús), gr., M.: nhd. ein Fisch; E.: s. d£ktuloj (dáktylos); L.: Frisk 1, 345
daktul»qra (daktul›thra), gr., N.: nhd. Fingerhandschuh; E.: s. d£ktuloj (dáktylos); L.:
Frisk 1, 345
daktulia‹oj (daktyliaios), gr., Adj.: nhd. fingerlang, einen Zoll groß; E.: s. d£ktuloj
(dáktylos); L.: Frisk 1, 345
daktul…dion (daktylídion), gr., N.: nhd. kleiner Finger, Fingerchen, Fingerlein; E.: s.
d£ktuloj (dáktylos); L.: Frisk 1, 344
daktul…zein (daktylízein), gr., V.: nhd. mit dem Finger zeigen; E.: s. d£ktuloj
(dáktylos); L.: Frisk 1, 344
daktulikÒj (daktulikós), gr., Adj.: nhd. daktylisch; E.: s. d£ktuloj (dáktylos); W.: lat.
dactylicus, Adj., daktylisch; L.: Frisk 1, 345
daktulioq»kh (daktylioth›kÐ), gr., F.: nhd. Ringkästchen?; E.: s. daktÚlioj (dakt‹lios),
q»kh (th›kÐ); W.: lat. dactyliothÐka, F., Ringkästchen, Sammlung von Siegelringen
daktÚlioj (dakt‹lios), gr., M.: nhd. Fingerring, Siegelring; E.: s. d£ktuloj (dáktylos); L.:
Frisk 1, 344
daktul…j (daktylís), gr., Adj.: nhd. einem Finger ähnlich; E.: s. d£ktuloj (dáktylos); W.:
s. lat. dactylis, F., eine Weintraubengattung
daktul…skoj (daktylískos), gr., M.: nhd. kleiner Finger, Fingerchen, Fingerlein; E.: s.
d£ktuloj (dáktylos); L.: Frisk 1, 344
daktul‹tij (daktyltitis), gr., F.: nhd. eine Pflanze; E.: s. d£ktuloj (dáktylos); L.: Frisk 1,
345
d£ktuloj (dáktylos), gr., M.: nhd. Finger, Zehe, Dattel, Daktylus; E.: wohl Lehnwort aus
dem semitischen Raum, vgl. arab daqal, hebr. deqel; W.: lat. dactylus, dactilus, M., Dattel,
220
Daktylus; ahd. *dahtil, F., Dattel; mhd. dactel, F., Dattel; nhd. Dattel, F., Dattel; W.: lat.
dactylus, dactilus, M., Dattel, Daktylus; s. ahd. dahtilboum* 1, st. M. (a), Dattelbaum,
Dattelpalme; nhd. Dattelbaum, M., Dattelbaum, DW 2, 826; W.: lat. dactylus, dactilus, M.,
Dattel, Daktylus; nhd. Daktylus, M., Daktylus; L.: Frisk 1, 344, Kluge s. u. Daktylus, Dattel
daktulwtÒj (daktylætós), gr., Adj.: nhd. mit Fingern versehen (Adj.); E.: s. d£ktuloj
(dáktylos); L.: Frisk 1, 344
d£kruon (dákryon), gr., N.: Vw.: s. d£kru (dákry)
dalÒj (dalós), dabelÒj (dabelós), gr., M.: nhd. Feuerbrand, brennendes Stück Holz; Hw.: s.
da…ein (daíein); E.: s. idg. *dõu-, V., Adj., brennen, verletzen, vernichten, feindselig,
Pokorny 179
d£ltoj (dáltos), gr., F. (kypr.): Vw.: s. dšltoj (déltos)
dam£zein (damázein), gr., V.: nhd. zähmen, bändigen, überwältigen, bezwingen; E.: s. idg.
*demý-, *domý-, *domý-, *demh2-, V., zähmen, Pokorny 199; vgl. idg. *dem-, *demý-,
*demh2-, V., bauen, zusammenfügen, Pokorny 198
dam£lh (damálÐ), gr., F.: nhd. Kalb, junge Kuh; E.: s. idg. *demý-, *domý-, *domý-,
*demh2-, V., zähmen, Pokorny 199; vgl. idg. *dem-, *demý-, *demh2-, V., bauen,
zusammenfügen, Pokorny 198; L.: Frisk 1, 345
dam£lhj (damálÐs), gr., Adj.: nhd. bezwingend, bändigend; E.: s. idg. *demý-, *domý-,
*domý-, *demh2-, V., zähmen, Pokorny 199; vgl. idg. *dem-, *demý-, *demh2-, V., bauen,
zusammenfügen, Pokorny 198; L.: Frisk 1, 345
damal…zein (damalízein), gr., V.: nhd. bezwingen, zähmen; E.: s. dam£lhj (damálÐs);
L.: Frisk 1, 345
d£malij (dámalis), gr., F.: nhd. Kalb, junge Kuh, junges Mädchen; E.: s. idg. *demý-,
*domý-, *domý-, *demh2-, V., zähmen, Pokorny 199; vgl. idg. *dem-, *demý-, *demh2-, V.,
bauen, zusammenfügen, Pokorny 198; W.: s. lat. damalio, M., junges Rind, Kalb; L.: Frisk 1,
345
d£maloj (dámalos), gr., M.: nhd. Kalb; E.: s. idg. *demý-, *domý-, *domý-, *demh2-, V.,
zähmen, Pokorny 199; vgl. idg. *dem-, *demý-, *demh2-, V., bauen, zusammenfügen,
Pokorny 198
d£mar (dámar), gr., F.: nhd. Gattin, Ehefrau, Geliebte; Hw.: s. dÒmoj (dómos); E.: s. idg.
*dem-, *demý-, *demh2-, V., bauen, zusammenfügen, Pokorny 198; idg. *ar- (1), *h2er-, V.,
fügen, passen, Pokorny 55; L.: Frisk 1, 345
DamaskhnÒj (DamaskÐnós) (1), gr., Adj., damaszenisch, aus Damaskus stammend; E.: s.
DamaskÒj (Damaskos)
DamaskhnÒj (DamaskÐnós) (2), gr., M., Damaszener, Einwohner von Damaskus; E.: s.
DamaskÒj (Damaskos)
DamaskÒj (Damaskos), gr., F.=ON: nhd. Damaskus; E.: der ON bedeutet schnell, tätig,
betriebsam; W.: lat. Damascus, F.=ON, Damaskus; s. it. damasco, M., Damaskus, Damast; s.
nhd. Damast, N., Damast; L.: Kluge s. u. Damast
Dam£thr (DamatÐr), gr. (dor.), F.=PN: Vw.: s. Dhm»thr (DÐm›tÐr)
D©m…a (Damía), gr., F.: nhd. Daimia (Göttin); E.: Etymologie unbekannt, vielleicht von
idg. *dem-, *demý-, *demh2-, V., bauen, zusammenfügen, Pokorny 198?; W.: lat. dõmia, F.,
Bona Dea (Göttin)
Damm£thr (DammatÐr), gr. (thess.), F.=PN: Vw.: s. Dhm»thr (DÐm›tÐr)
damne‹n (damnein), gr., V.: nhd. bezwingen, bändigen; E.: idg. *demý-, *domý-, *domý-,
*demh2-, V., zähmen, Pokorny 199; s. idg. *dem-, *demý-, *demh2-, V., bauen,
zusammenfügen, Pokorny 198
221
d£mnenai (dámnenai), gr., V.: nhd. bezwingen, bändigen; Vw.: s. Øpo- (hypo); Hw.: s.
damne‹n (damnein); E.: idg. *demý-, *domý-, *domý-, *demh2-, V., zähmen, Pokorny 199;
s. idg. *dem-, *demý-, *demh2-, V., bauen, zusammenfügen, Pokorny 198; L.: Frisk 1, 346
DamoklÁj (DamoklÐs), gr., M.=PN: nhd. Damokles; E.: s. dÁmoj (dÐmos), klšoj
(kléos)
d©moj (damos), gr. (dor.), M.: Vw.: s. dÁmoj (dÐmos)
d£n (dán), gr. (dor.), Adv.: Vw.: s. d»n (d›n)
Dana•da (Danaída), gr., M.: nhd. Danaida, Danäer, Grieche; E.: s. DanaÒj (Danaós)
dan£kh (danákÐ), gr., F.: nhd. eine kleine persische Münze; E.: aus dem Pers.; E.: L.: Frisk
1, 347
DanaÒj (Danaós), gr., M.: nhd. Danäer, Grieche; E.: vgl. idg. *dõ-, Adj., V., flüssig,
fließen, Pokorny 175?; L.: Frisk 1, 347
d£ndrhx (dándrÐx), gr., M.: nhd. ein großer Hund; E.: Herkunft unbekannt; L.: Frisk 1,
347
dane…zein (daneízein), dan…zein (danízein), gr., V.: nhd. Geld auf Zinsen geben,
ausleihen; Vw.: s. ™pi- (epi), pro- (pro), pros- (pros); E.: s. d£noj (dános); L.: Frisk 1, 347
d£neion (dáneion), gr., N.: nhd. Darlehen; E.: s. d£noj (dános); L.: Frisk 1, 347
d£neisma (dáneisma), gr., N.: nhd. Darlehen; E.: s. dane…zein (daneízein); L.: Frisk 1,
347
daneismÒj (daneismós), gr., M.: nhd. Darlehen, Borgen; E.: s. dane…zein (daneízein);
L.: Frisk 1, 347
daneist»j (daneist›s), gr., M.: nhd. Gläubiger, Wucherer; E.: s. dane…zein (daneízein);
W.: lat. danÆsta, M., Geldverleiher, Wucherer; W.: ? lat. dardanõrius, M., Getreidespekulant,
Kornwucherer; L.: Frisk 1, 347
daneistikÒj (daneistikós), gr., Adj.: nhd. zum Verleihen geneigt, wucherisch; E.: s.
dane…zein (daneízein)
dan…zein (danízein), gr., V.: Vw.: s. dane…zein (daneízein)
danÒj (danós), gr., Adj.: nhd. brennbar, trocken; Hw.: s. da…ein (daíein); E.: s. idg. *dõu-,
V., Adj., brennen, verletzen, vernichten, feindselig, Pokorny 179
d£noj (dános), gr., M.: nhd. Darlehen, Zins; E.: s. idg. *dõ-, *dõi-, *dÂ-, V., teilen,
zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175; W.: s. lat. danus, M., Wucherer; L.: Frisk 1, 347
d¢oj (dáos), gr., N.: nhd. Fackel, Feuerbrand; Hw.: s. da…ein (daíein); E.: s. idg. *dõu-, V.,
Adj., brennen, verletzen, vernichten, feindselig, Pokorny 179
d´oj (dáios), gr., Adj.: Vw.: s. da•oj (daíos)
dapan©n (dapanan), gr., V.: nhd. aufwenden; Vw.: s. kata- (kata), pro- (pro), pros(pros); E.: s. idg. *dõp-, *dýp-, Sb., Opfermahl, Pokorny 176; vgl. idg. *dõ-, *dõi-, *dÂ-, V.,
teilen, zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175; L.: Frisk 1, 348
dap£nh (dapánÐ), gr., F.: nhd. Aufwand, Kosten (F. Pl.); Hw.: s. dapan©n (dapanan);
E.: s. idg. *dõp-, *dýp-, Sb., Opfermahl, Pokorny 176; vgl. idg. *dõ-, *dõi-, *dÂ-, V., teilen,
zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175; L.: Frisk 1, 348
dap£nhma (dapánÐma), gr., N.: nhd. Aufwand; E.: s. dapan©n (dapanan); L.: Frisk 1,
348
dapanhrÒj (dapanÐrós), gr., Adj.: nhd. verschwenderisch; E.: s. dap£nh (dapánÐ); L.:
Frisk 1, 348
dap£nhsij (dapánÐsis), gr., F.: nhd. Aufwand; E.: s. dapan©n (dapanan); L.: Frisk 1,
348
d£panoj (dápanos), gr., Adj.: nhd. verschwenderisch; Hw.: s. dapan©n (dapanan); E.: s.
idg. *dõp-, *dýp-, Sb., Opfermahl, Pokorny 176; vgl. idg. *dõ-, *dõi-, *dÂ-, V., teilen,
zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175
222
d£pedon (dápedon), z£pedon (zápedon), gr., N.: nhd. Fußboden, Hausflur, Estrich; E.: s.
idg. *dem-, *demý-, *demh2-, V., bauen, zusammenfügen, Pokorny 198; s. gr. pšdon
(pédon), ped…on (pedíon); L.: Frisk 1, 347
dap…dion (dapídion), gr., N.: nhd. kleiner Teppich; E.: s. d£pij (dápis); L.: Frisk 1, 347
d£pij (dápis), gr., F.: nhd. Teppich; E.: Lehnwort aus dem Iranischen; vgl. idg. *temp-, V.,
dehnen, ziehen, spannen, Pokorny 1064; L.: Frisk 1, 347
d£ptein (dáptein), gr., V.: nhd. zerreißen, zerfleischen; Vw.: s. dia- (dia), kata- (kata);
Hw.: s. dard£ptein (dardáptein); E.: s. idg. *dõp-, *dýp-, Sb., Opfermahl, Pokorny 176;
vgl. idg. *dõ-, *dõi-, *dÂ-, V., teilen, zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175; L.: Frisk 1, 348
dar£ta (daráta), gr. (delph.), F.: nhd. Brot; Hw.: s. d£ratoj (dáratos); E.: vgl. idg.
*der- (4), V., schinden, spalten, Pokorny 206; L.: Frisk 1, 348
d£ratoj (dáratos), gr. (thess.), M.: nhd. Brot; Hw.: s. dar£ta (daráta); E.: vgl. idg.
*der- (4), V., schinden, spalten, Pokorny 206; L.: Frisk 1, 348
d£rda (dárda), gr., Sb.: nhd. Biene; E.: s. idg. *der- (2), V., murren, brummen, plaudern,
Pokorny 203
darda…nein (dardaínein), gr., V.: nhd. beschmutzen; E.: s. idg. *der- (4), V., schinden,
spalten, Pokorny 206
D£rdanoj (Dárdanos), gr., M.: nhd. Dardaner; E.: vielleicht von idg. *•herzdh-, *•herzd-,
Sb., Stachel, Granne, Gerste, Pokorny 446?
dard£ptein (dardáptein), gr., V.: nhd. zerreißen, zerstören; Hw.: s. d£ptein (dáptein); E.:
s. idg. *dõp-, *dýp-, Sb., Opfermahl, Pokorny 176; vgl. idg. *dõ-, *dõi-, *dÂ-, V., teilen,
zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175; L.: Frisk 1, 349
darqon (darthon), gr., V. (Aor.): Vw.: s. draqai (drathai)
d£rka (dárka), gr., N.: nhd. eine Art Kassie; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 350
darkn£ (darkná), gr. (gortyn.), F.: Vw.: s. dracm» (drachm›)
darÒn (darón), gr. (dor.), Adv.: Vw.: s. dhrÒn (dÐrón)
d£rph (dárpÐ), gr., F.: nhd. Korb; E.: kontaminiert aus t£rph (tárpÐ) und *d£rfh
(dárphÐ); L.: Pokorny 212, Frisk 1, 350
d£rsij (dársis), gr., F.: nhd. Abhäuten; Hw.: s. dšrein (dérein); E.: s. idg. *der- (4), V.,
schinden, spalten, Pokorny 206; L.: Frisk 1, 369
d£rulloj (dáryllos), gr. (maked.), F.: nhd. Eiche; E.: s. idg. *deru-, *dreu-, *drð-, Sb.,
Baum, Pokorny 214?
d®j (dáis), da•j (daís), gr., F.: nhd. Kienholz, Fackel; E.: s. idg. *dõu-, V., Adj., brennen,
verletzen, vernichten, feindselig, Pokorny 179; W.: s. lat. taeda, tÐda, F., Kiefer (F.),
Kienholz, Kien
d£skilloj (dáskillos), gr., M.: nhd. ein Fisch; E.: vielleicht von ski£ (skiá); L.: Frisk 1, 350
d£skioj (dáskios), gr., Adj.: nhd. sehr schattig, schattenreich, dicht behaart; E.: s. di£
(diá)?, ski£ (skiá)
d£sma (dásma), gr., F.: nhd. Anteil; Hw.: s. dasmÒj (dasmós), datšsqai (datésthai); E.:
s. idg. *dýt-, V., teilen, zerreißen, Pokorny 177; vgl. idg. *dõ-, *dõi-, *dÂ-, V., teilen,
zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175
dasmeÚsij (dásmeusis), gr., F.: nhd. Verteilung; E.: s. datšsqai (datésthai); L.: Frisk 1,
352
dasmologe‹n (dasmologein), gr., V.: nhd. Tribut eintreiben; E.: s. dasmÒj (dasmós),
lšgein (légein)
dasmÒj (dasmós), gr., M.: nhd. Teilung, Tribut, Steuer (F.); Hw.: s. d£sma (dásma),
date‹sqai (dateisthai); E.: s. idg. *dýt-, V., teilen, zerreißen, Pokorny 177; vgl. idg. *dõ-,
*dõi-, *dÂ-, V., teilen, zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175; L.: Frisk 1, 352
223
dasmofore‹n (dasmophorein), gr., V.: nhd. Tribut entrichten, zinsbar sein (V.); E.: s.
dasmofÒroj (dasmophóros)
dasmofÒroj (dasmophóros), gr., Adj.: nhd. steuerpflichtig, tributpflichtig; E.: s. dasmÒj
(dasmós), fšrein (phérein)
d£soj (dásos), gr., N.: nhd. Dickicht, Behaarung; E.: s. d£suj (dásys); L.: Frisk 1, 351
dasÚmalloj (das‹mallos), gr., Adj.: nhd. dichtwollig; E.: s. d£suj (dásys), mallÒj
(mallós) (1)
dasÚnein (das‹nein), gr., V.: nhd. dicht machen, dicht besetzen; E.: s. d£suj (dásys); L.:
Frisk 1, 351
dasÚnesqai (das‹nesthai), gr., V.: nhd. haarig werden; E.: s. d£suj (dásys); L.: Frisk 1,
351
d£suj (dásys), gr., Adj.: nhd. dicht, dicht bewachsen (Adj.), haarig, rauh, rau; E.: s. idg.
*dens- (2), Adj., dicht, Pokorny 202; L.: Frisk 1, 351
dasÚsternoj (das‹sternos), gr., Adj.: nhd. mit zottiger Brust seiend; E.: s. d£suj (dásys),
stšrnon (stérnon)
dasÚthj (das‹tÐs), gr., F.: nhd. Behaarung, Aspiration; E.: s. d£suj (dásys); L.: Frisk 1,
351
date‹sqai (dateisthai), gr., V.: nhd. teilen, verteilen, zerteilen; Vw.: s. ™n- (en); Hw.: s.
da…esqai (daíesthai); E.: s. idg. *dýt-, V., teilen, zerreißen, Pokorny 177; s. idg. *dõ-,
*dõi-, *dÂ-, V., teilen, zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175; L.: Frisk 1, 351
dat»rioj (dat›rios), gr., Adj.: nhd. verteilend, zerteilend; Hw.: s. date‹sqai (dateisthai);
E.: s. idg. *dýt-, V., teilen, zerreißen, Pokorny 177; vgl. idg. *dõ-, *dõi-, *dÂ-, V., teilen,
zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175; L.: Frisk 1, 351
datht»j (datÐt›s), gr., M.: nhd. Verteiler, Liquidator; E.: s. date‹sqai (dateisthai); L.:
Frisk 1, 351
daÚein (daúein), gr., V.: nhd. schlafen; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 353
daàkoj (daukos) (1), gr., Adj.: nhd. hitzig, beherzt; E.: vgl. idg. *dõu-, V., Adj., brennen,
verletzen, vernichten, feindselig, Pokorny 179?; L.: Frisk 1, 352
daàkoj (daukos) (2), gr., M.: nhd. Name mehrerer Pflanzen; E.: s. daàkoj (daukos) (1);
W.: s. lat. daucum, N., Mohrrübe, Karotte
Dauli£j (Dauliás), gr., F.: nhd. Daulierin; E.: s. Daul…j (Daulís)
Daul…j (Daulís), gr., F.=ON: nhd. Daulis (Stadt in Phocis); E.: Herkunft unklar?, vielleicht
s. daulÒj (daulós)
daulÒj (daulós), gr., Adj.: nhd. dicht bewachsen (Adj.), versteckt; E.: s. idg. *dens- (2),
Adj., dicht, Pokorny 202?; L.: Frisk 1, 352
daÚchna (daúchÐna), gr. (kypr.), F.: Vw.: s. d£fnh (dáphnÐ)
d£fnh (dáphnÐ), daÚchna (daúchna), gr., F.: nhd. Lorbeer; Vw.: s. ∙odo- (rhodo),
camai- (chamai); E.: unerklärtes Wort aus einer Mittelmeersprache; L.: Pokorny 87, Frisk 1,
353
dafnhfÒroj (daphnÐphóros), gr., Adj.: nhd. Lorbeerbäume tragend, Lorbeerzweige
tragend; E.: s. d£fnh (dáphnÐ), fšrein (phérein)
d£fninoj (dáphninos), gr., Adj.: nhd. aus Lorbeer bestehend, Lorbeer...; E.: s. d£fnh
(dáphnÐ)
dafn…j (daphnís), gr., F.: nhd. Lorbeerbaum; E.: s. d£fnh (dáphnÐ); L.: Frisk 1, 353
D£fnij (Dáphnis), gr., M.=PN: nhd. Daphnis; E.: s. d£fnh (dáphnÐ)
dafn…thj (daphnítÐs), gr., Sb.: nhd. Kassia aus Lorbeer; E.: s. d£fnh (dáphnÐ); L.: Frisk
1, 353
224
dafn‹tij (daphnitis), gr., F.: nhd. Kassia aus Lorbeer; E.: s. d£fnh (dáphnÐ); L.: Frisk 1,
353
dafnoeid»j (daphnoeid›s), gr., Adj.: nhd. lorbeerähnlich; E.: s. d£fnh (dáphnÐ), e•doj
(eidos); W.: lat. daphnoÆdÐs, F., Kellerhals (eine Pflanze), Seidelbast
dafnèn (daphnæn), gr., M.: nhd. Lorbeerhain; E.: s. d£fnh (dáphnÐ); W.: lat. daphnæn,
M., Lorbeerwäldchen, Lorbeergarten
day…leia (dapsíleia), gr., F.: nhd. Aufwand, Überfluss; E.: s. dayil»j (dapsil›s)
dayil»j (dapsil›s), gr., Adj.: nhd. verschwenderisch, freigiebig; Hw.: s. dap£nh (dapánÐ);
E.: vgl. idg. *dõp-, *dýp-, Sb., Opfermahl, Pokorny 176; idg. *dõ-, *dõi-, *dÂ-, V., teilen,
zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175; W.: lat. dapsilis, Adj., reichlich, reichlich versehen
(Adj.), glänzend
dayilÒj (dapsilós), gr., Adj.: nhd. verschwenderisch, freigiebig; Hw.: s. dap£nh (dapánÐ);
Q.: Empedokles; E.: vgl. idg. *dõp-, *dýp-, Sb., Opfermahl, Pokorny 176; idg. *dõ-, *dõi-,
*dÂ-, V., teilen, zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175; W.: lat. dapsilis, Adj., reichlich,
reichlich versehen (Adj.), glänzend
de (de), gr., Partikel: Vw.: s. Óde (hóde), »de (›de), oÙ- (u), tÒde (tóde); E.: idg. *de-,
*do-, Partikel, dies hier, dann, hierzu, Pokorny 181; L.: Frisk 1, 354
dš (dé), gr., Partikel: nhd. aber, hingegen, dagegen, und, denn, nämlich; E.: idg. *de-, *do-,
Partikel, dies hier, dann, hierzu, Pokorny 181; L.: Frisk 1, 353
ded£asqai (dedáasthai), gr., V.: nhd. ausforschen; E.: s. did£skein (didáskein)
dedaèj (dedaæs), gr., (Part. Perf.=)Adj.: nhd. gelehrt; E.: s. did£skein (didáskein)
dede…keloj (dedeíkelos), gr., Adj.: nhd. furchtsam; Hw.: s. de…dein (deídein); E.: vgl.
idg. *døei-, V., fürchten, Pokorny 227
ded…skesqai
(dedískesthai),
ded…ttesqai
(dedíttesthai),
deid…ssesqai
(deidíssesthai), gr., V.: nhd. sich fürchten, in Schrecken versetzen; Hw.: s. de…dein
(deídein); E.: s. idg. *døei-, V., fürchten, Pokorny 227
ded…ttesqai (dedíttesthai), gr. (att.), V.: Vw.: s. ded…skesqai (dedískesthai)
dedokhmšnoj (dedokÐménos), gr., V.: nhd. erwartend, wachsam; E.: s. doke‹n (dokein)
dšeloj (déelos), gr., Adj.: nhd. sichtbar; E.: s. idg. *dei- (1), *deØý-, *dÆ-, *dØõ-, V.,
glänzen, schimmern, scheinen, Pokorny 183
dšhma (déÐma), gr., N.: nhd. Bitte, Bittgebet, Bedürfnis; Hw.: s. de‹n (dein) (2); E.: s. idg.
*deu- (3), *deøý-, *døõ-, *dð-, V., bewegen, vordringen, sich entfernen, Pokorny 219
dšhsij (déÐsis), gr., F.: nhd. Bitte, Bittgebet, Bedürfnis; E.: s. de‹n (dein) (2)
dehtikÒj (deÐtikós), gr., Adj.: nhd. bittend, flehend; E.: s. de‹n (dein) (2)
dez£zein (dezázein), gr., V.: nhd. bestechen; E.: vgl. idg. *de¨- (1), V., nehmen,
aufnehmen, begrüßen, sich schicken, ziemen, lehren, lernen, Pokorny 189
de‹gma (deigma), gr., N.: nhd. Beweis, Beispiel, Gezeigtes, Probe; Vw.: s. œn- (én),
par£- (pará), ØpÒ- (hypó); Hw.: s. deiknÚnai (deikn‹nai); E.: s. idg. *dei¨-, V., zeigen,
weisen, sagen, Pokorny 188; vgl. idg. *dei- (1), *deØý-, *dÆ-, *dØõ-, V., glänzen,
schimmern, scheinen, Pokorny 183; W.: lat. dÆgma, N., Probe, Abzeichen auf dem Schild
der Soldaten; L.: Frisk 1, 356
deigmat…zein (deigmatízein), gr., V.: nhd. öffentlich zur Schau stellen, an den Pranger
stellen; E.: s. de‹gma (deigma)
de…dein (deídein), gr., V.: nhd. fürchten, sich fürchten, scheuen; Vw.: s. kata- (kata),
peri- (peri), pro- (pro), Øper- (hyper), Øpo- (hypo); E.: idg. *døei-, V., fürchten, Pokorny
227; L.: Frisk 1, 354
deid»mwn (deid›mæn), gr., Adj.: nhd. furchtsam; Hw.: s. de…dein (deídein); E.: vgl.
idg. *døei-, V., fürchten, Pokorny 227
225
deid…skesqai (deidískesthai), gr., V.: nhd. begrüßen; E.: s. deiknÚnai (deikn‹nai) oder
dšcesqai (déchesthai)
deid…ssesqai (deidíssesthai), gr. (hom.), V.: Vw.: s. ded…skesqai (dedískesthai)
de…elon (deíelon), gr., N.: nhd. Abendessen; E.: s. de…eloj (deíelos); L.: Frisk 1, 355
deielÒj (deielós), gr., Adj.: Vw.: s. de…eloj (deíelos)
de…eloj (deíelos) (1), deielÒj (deielós), gr., Adj.: nhd. nachmittäglich; E.: s. idg.
*deu- (1), V., einsinken, eindringen, hineinschlüpfen, Pokorny 217; L.: Frisk 1, 355
de…eloj (deíelos) (2), gr., M.: nhd. Abend; E.: s. idg. *deu- (1), V., einsinken, eindringen,
hineinschlüpfen, Pokorny 217
de…khlon (deíkÐlon), gr., N.: nhd. mimische Darstellung; E.: s. deiknÚnai (deikn‹nai)
deiknÚein (deikn‹ein), gr., V.: nhd. zeigen, hervorbringen, vorzeigen; Hw.: s. deiknÚnai
(deikn‹nai); E.: idg. *dei¨-, V., zeigen, weisen, sagen, Pokorny 188; s. idg. *dei- (1), *deØý-,
*dÆ-, *dØõ-, V., glänzen, schimmern, scheinen, Pokorny 183
deiknÚmenoj (deikn‹menos), gr., (Part.=)Adj.: nhd. huldigend, grüßend; E.: s. dšcesqai
(déchesthai)
deiknÚnai (deikn‹nai), gr., V.: nhd. zeigen, hervorbringen, vorzeigen; Vw.: s. ¢po- (apo),
dia- (dia), ™n- (en), ™pi- (epi), kata- (kata), para- (para), Øpo- (hypo); Hw.: s.
deiknÚein (deikn‹ein); E.: idg. *dei¨-, V., zeigen, weisen, sagen, Pokorny 188; s. idg.
*dei- (1), *deØý-, *dÆ-, *dØõ-, V., glänzen, schimmern, scheinen, Pokorny 183; L.: Frisk 1,
356
deikthri£j (deiktÐriás), gr., F.: nhd. Mime (F.); E.: s. deiknÚnai (deikn‹nai); L.: Frisk 1,
356
deikt»rion (deikt›rion), gr., N.: nhd. Schauplatz; E.: s. deiknÚnai (deikn‹nai); L.: Frisk
1, 356
deiktikÒj (deiktikós), gr., Adj.: nhd. zu zeigen geschickt; E.: s. deiknÚnai (deikn‹nai);
L.: Frisk 1, 356
de…laioj (deílaios), gr., Adj.: nhd. elend, bedauernswert; E.: s. deilÒj (deilós); L.: Frisk 1,
356
deila…nein (deilaínein), gr., V.: nhd. furchtsam sein (V.); E.: s. deilÒj (deilós); L.: Frisk
1, 356
deilaiÒthj (deilaiótÐs), gr., F.: nhd. Elend; E.: s. de…laioj (deílaios), deilÒj (deilós);
L.: Frisk 1, 356
de‹lar (deilar), gr., N.: Vw.: s. dšlear (délear)
de…lh (deílÐ), gr., F.: nhd. Nachmittag, Spätnachmittag, Abend; E.: s. de…eloj (deíelos)
(1); L.: Frisk 1, 355
deil…a (deilía), gr., F.: nhd. Feigheit, Mutlosigkeit; E.: s. deilÒj (deilós); L.: Frisk 1, 356
deilia…nein (deiliaínein), gr., V.: nhd. in Furcht setzen; E.: s. deilÒj (deilós); L.: Frisk 1,
356
deili©n (deilian), gr., V.: nhd. zagen, furchtsam sein (V.); Vw.: s. kata- (kata); E.: s.
deilÒj (deilós)
deilinÒj (deilinós), gr., Adj.: nhd. nachmittäglich, abendlich; E.: s. de…lh (deílÐ),
de…eloj (deíelos) (1)
deilÒj (deilós), gr., Adj.: nhd. furchtsam, feig, nichtswürdig, elend, gemein; Hw.: s.
de…dein (deídein); E.: s. idg. *døei-, V., fürchten, Pokorny 227; L.: Frisk 1, 356
deilÒthj (deilótÐs), gr., F.: nhd. Furchtsamkeit, Feigheit; E.: s. deilÒj (deilós); L.: Frisk 1,
356
de‹ma (deima), gr., N.: nhd. Furcht, Schrecken (M.), Schreckbild; Hw.: s. de…dein
(deídein); E.: vgl. idg. *døei-, V., fürchten, Pokorny 227; L.: Frisk 1, 357
226
deima…nein (deimaínein), gr., V.: nhd. fürchten, sich fürchten; Vw.: s. pro- (pro); E.: s.
de‹ma (deima); L.: Frisk 1, 357
deimalšoj (deimaléos), gr., Adj.: nhd. furchtbar, schrecklich; E.: s. de‹ma (deima); L.:
Frisk 1, 357
deimatoàn (deimatðn), gr., V.: nhd. in Furcht setzen, erschrecken; E.: s. de‹ma (deima);
L.: Frisk 1, 357
deimatoàsqai (deimatðsthai), gr., V.: nhd. erschrecken; E.: s. de‹ma (deima); L.: Frisk
1, 357
deimÒj (deimós), gr., M.: nhd. Furcht, Schrecken (M.), Schreckbild; Hw.: s. de…dein
(deídein); E.: vgl. idg. *døei-, V., fürchten, Pokorny 227
de‹n (dein) (1), gr., V.: nhd. binden, werfen; Vw.: s. ¢na- (ana), dia- (dia), ™k- (ek), ™n(en), kata- (kata), para- (para), sun- (syn), Øpo- (hypo); E.: idg. *dÐ-, *dý-, V., binden,
Pokorny 183; L.: Frisk 1, 374
de‹n (dein) (2), deÚein (deúein), gr. (att./dor), V.: nhd. entfernt sein (V.), ermangeln,
bedürfen; Vw.: s. ™n- (en); E.: s. idg. *deu- (3), *deøý-, *døõ-, *dð-, V., bewegen,
vordringen, sich entfernen, Pokorny 219; R.: de‹ (dei), gr., V.: nhd. est ist nötig, es ist
erforderlich; L.: Frisk 1, 375
de‹na (deina), gr., Pron.: nhd. ein gewisser, eine gewisse; E.: s. idg. *eno-, *ono-, *no-,
*ne- (2), *h2no-, Pron., jener, Pokorny 319; L.: Frisk 1, 357
dein£zein (deinázein), gr., V.: nhd. in Bedrängnis sein (V.); E.: s. deinÒj (deinós); L.:
Frisk 1, 357
De…narcoj (Deínarchos), gr., M.=PN: nhd. Dinarchos; E.: Vorderglied vielleicht von
deinÒj (deilós), s. ¥rcein (árchein)
deinÒpouj (deinópus), gr., Adj.: nhd. furchtbar schreitend; E.: s. deinÒj (deinós), poÚj
(pús)
deinÒj (deinós), gr., Adj.: nhd. furchtbar, schrecklich, gewaltig, tüchtig, groß; Hw.: s.
de…dein (deídein); E.: s. idg. *døei-, V., fürchten, Pokorny 227; L.: Frisk 1, 357
Deinokr£thj (DeinokrátÐs), gr., M.=PN: nhd. Dinokrates; E.: Vorderglied vielleicht von
deinÒj (deilós); s. kr£toj (krátos)
Deinom£ch (DeinomáchÐ), gr., F.=PN: nhd. Dinomache; E.: Vorderglied vielleicht von
deinÒj (deilós); s. m£ch (máchÐ)
deinÒthj (deinótÐs), gr., M.: nhd. Furchtbarkeit, Strenge, Härte, Gewandtheit, Klugheit;
E.: s. deinÒj (deinós); W.: s. mlat. dÆnotica, F., Geschicklichkeit, Geschick; L.: Frisk 1,
357
deinoàn (deinðn), gr., V.: nhd. schrecklich machen, übertreiben; E.: s. deinÒj (deinós); L.:
Frisk 1, 357
de…nwsij (deínæsis), gr., F.: nhd. Übertreibung, Entrüstung; E.: s. deinoàn (deinðn); L.:
Frisk 1, 357
deinwtikÒj (deinætikós), gr., Adj.: nhd. übertreibend; E.: s. deinoàn (deinðn); L.: Frisk
1, 357
deinèy (deinæps), gr., Adj.: nhd. furchtbar blickend; E.: s. deinÒj (deinós), Ôy (óps)
de‹xij (deixis), gr., Sb.: nhd. Zur-Schau-Stellen; Vw.: s. ¢pÒ- (apó), œn- (én), ™p…(epí); Hw.: s. deiknÚnai (deikn‹nai); E.: s. idg. *dei¨-, V., zeigen, weisen, sagen, Pokorny
188; vgl. idg. *dei- (1), *deØý-, *dÆ-, *dØõ-, V., glänzen, schimmern, scheinen, Pokorny
183; L.: Frisk 1, 356
deipn£rion (deipnárion), gr., V.: nhd. kleine Mahlzeit; E.: s. de‹pnon (deipnon); L.:
Frisk 1, 358
227
deipne‹n (deipnein), gr., V.: nhd. Mahlzeit halten, Mahlzeit einnehmen, zu Abend essen,
speisen; Vw.: s. sun- (syn), Øpo- (hypo); E.: s. de‹pnon (deipnon); L.: Frisk 1, 358
deipnhstÒj (deipnÐstos), gr., M.: nhd. Essenszeit; E.: s. de‹pnon (deipnon); vgl. idg.
*ed-, *h1ed-, V., essen, Pokorny 287
deipnht»rion (deipnÐt›rion), gr., N.: nhd. Speisesaal; E.: s. deipne‹n (deipnein),
de‹pnon (deipnon); L.: Frisk 1, 358
deipnht»j (deipnÐt›s), gr., M.: nhd. Mittagsgast; E.: s. deipne‹n (deipnein), de‹pnon
(deipnon); L.: Frisk 1, 358
deipn…zein (deipnízein), gr., V.: nhd. bewirten, speisen; E.: s. de‹pnon (deipnon); L.:
Frisk 1, 358
deipn…on (deipníon), gr., V.: nhd. kleine Mahlzeit; E.: s. de‹pnon (deipnon); L.: Frisk 1,
358
de‹pnon (deipnon), gr., N.: nhd. Essen (N.), Mahlzeit, Hauptmahlzeit; E.: ohne bekannte
Etymologie, s. Frisk 1, 358; L.: Frisk 1, 358
deira‹oj (deiraios), gr., Adj.: nhd. hügelig; E.: s. deir£j (deirás); L.: Frisk 1, 358
de…rein (deírein), gr. (ion./poet.), V.: Vw.: s. dšrein (dérein)
deir£rion (deirárion), gr., N.: nhd. Halsband, Halskette; E.: s. deir» (deir›); L.: Frisk 1,
358
deir£j (deirás), dhr£j (dÐrás), gr., F.: nhd. Bergrücken, Hügel, Anhöhe; E.: idg. *gÝer(3), *gÝor-, Sb., Berg, Pokorny 477; L.: Frisk 1, 358
deir» (deir›), dšrh (dérÐ), derra (derra), dšra (déra), d»ra (d›ra), gr. (ion.), F.: nhd.
Hals, Nacken, Kehle (F.) (1); E.: s. idg. *gÝer- (1), *gÝerý-, *gÝerh3-, V., Sb., verschlingen,
Schlund, Pokorny 474; L.: Frisk 1, 367
deiri©n (deirian), gr., V.: nhd. geschmäht werden?; E.: s. idg. *gÝerý-, *gÝer- (4), V.,
sprechen, loben, schelten, preisen, jammern, Pokorny 478
deirÒj (deirós), gr., M.: nhd. Hügel; E.: idg. *gÝer- (3), *gÝor-, Sb., Berg, Pokorny 477
deirotome‹n (deirotomein), gr., V.: nhd. den Hals abschneiden, den Kopf abhauen,
köpfen; E.: s. deir» (deir›), tšmnein (témnein)
de‹sa (deisa), gr., F.: nhd. Dreck, Schlamm; E.: idg. *gÝeidh-, *gÝeid-, Sb., Schlamm,
Schmutz, Pokorny 469; L.: Frisk 1, 359
deisida…mwn (deisidaímæn), gr., Adj.: nhd. gottedfürchtig; E.: s. de…dein (deídein);
W.: s. mhd. ecidemæn, st. N., Tier, Tierfell
dšhma (déÐma), gr., N.: nhd. Bitte; E.: s. de‹n (dein) (2); L.: Frisk 1, 375
dšhsij (déÐsis), gr., F.: nhd. Bedarf, Bitte; E.: s. de‹n (dein) (2); L.: Frisk 1, 375
dška (déka), gr., Num. Kard.: nhd. zehn; Vw.: s. dè- (dæ), ™kka…- (ekkaí), Ñktè(oktæ), Ñktwka…- (oktækaí), pente- (pente), penteka… (pentekaí); E.: idg. *de¨£,
*de¨£t, *de¨u-, Num. Kard., zehn, Pokorny 191; W.: s. nhd. deka-, Affix., deka..., zehn; L.:
Frisk 1, 359, Kluge s. u. dekadekadarc…a (dekadarchía), gr., F.: nhd. Zehnherrschaft, Dezemvirat; Hw.: s. dekarc…a
(dekarchía); E.: s. dškadarcoj (dékadarchos)
dek£darcoj (dekádarchos), gr., M.: nhd. Anführer von zehn Mann; Hw.: s. dek£rchj
(dekárchÐs); E.: s. dška (déka), ¥rcein (árchein)
dekadeÚj (dekadeús), gr., M.: nhd. Angehöriger einer Dekade; E.: s. dek£j (dekás), dška
(déka); L.: Frisk 1, 359
dek£rchj (dekárchÐs), gr., M.: nhd. Anführer von zehn Mann; Hw.: s. dek£darcoj
(dekádarchos); E.: s. dška (déka), ¥rcein (árchein)
dekarc…a (dekarchía), gr., F.: nhd. Zehnherrschaft, Dezemvirat; Hw.: s. dekadarc…a
(dekadarchía); E.: s. dškadarcoj (dékadarchos)
228
dek£logoj (dekálogos), gr., M.: nhd. Dekalog, die zehn Gebote; E.: s. dška (déka), lÒgoj
(lógos); W.: lat. declogus, M., Dekalog, die zehn Gebote; nhd. Dekalog, M., Dekalog, die
zehn Gebote
dek£muron (dekámyron), gr., N.: nhd. eine Salbenart; E.: s. dška (déka), mÚron
(m‹ron); W.: lat. decamyrum, N., eine Salbenart
dekapšnte (dekapénte), gr., Num. Kard.: nhd. fünfzehn; E.: s. dška (déka), pšnte
(pénte); W.: mlat. decapenta, Num. Kard. fünfzehn
Dek£polij (Dekápolis), gr., F.: nhd. Dekapolis; E.: s. dška (déka), pÒlij (pólis)
dekaprwte…a (dekapræteía), gr., F.: nhd. Würde eines der obersten zehn Senatoren; E.: s.
dek£prwtoi (dekáprætoi)
dek£prwtoi (dekáprætoi), gr., M. Pl.: nhd. zehn oberste Senatoren in den Munizipien und
Kolonien; E.: s. dška (déka), prîtoj (prætos)
dek£j (dekás), gr., F.: nhd. Zehnzahl; E.: s. dška (déka); W.: lat. deca, F., Zehnt, Anzahl
von Zehn; s. frz. décade, F., zehn Stück, Zeitraum von zehn Einheiten; nhd. Dekade, F., zehn
Stück, Zeitraum von zehn Einheiten; L.: Frisk 1, 359, Kluge s. u. Dekade
dek£stuloj (dekástylos), gr., Adj.: nhd. zehnsäulig; E.: s. dška (déka), stàloj (stylos)
dekasÚllaboj (dekas‹llabos), gr., Adj.: nhd. zehnsilbig; E.: s. dška (déka), sullab»
(syllab›); W.: lat. decasyllabus, Adj., zehnsilbig
dekateÚein (dekateúein), gr., V.: nhd. den Zehnten eintreiben; E.: s. dškatoj (dékatos);
L.: Frisk 1, 359
dek£teuma (dekáteuma), gr., N.: nhd. Eintreiben des Zehnten; E.: s. dekateÚein
(dekateúein), dškatoj (dékatos); L.: Frisk 1, 359
dek£teusij (dekáteusis), gr., F.: nhd. Eintreiben des Zehnten; E.: s. dekateÚein
(dekateúein), dškatoj (dékatos); L.: Frisk 1, 359
dekateut»r (dekateut›r), gr., M.: mhd. Eintreiber des Zehnten; E.: s. dekateÚein
(dekateúein), dškatoj (dékatos); L.: Frisk 1, 359
dekateut»rion (dekateut›rion), gr., N.: mhd. Zehntstätte, Zollstätte; E.: s. dekateÚein
(dekateúein), dškatoj (dékatos); L.: Frisk 1, 359
dek£th (dekátÐ), gr., F.: nhd. Zehnter, zehnter Teil; E.: dškatoj (dékatos)
dškatoj (dékatos), gr., Num. Ord.: nhd. zehnte; Hw.: s. dška (déka); E.: idg. *de¨emos,
*de¨£tos, Num. Ord., zehnte, Pokorny 191; s. idg. *de¨u-, Num. Kard., zehn, Pokorny 191; L.:
Frisk 1, 359
dekatoàn (dekatðn), gr., V.: nhd. den Zehnten eintreiben; E.: dškatoj (dékatos); L.: Frisk
1, 359
dek£cordoj (dekáchordos), gr., Adj.: nhd. zehnsaitig; E.: s. dška (déka), cord» (chord›);
W.: lat. decachordus, Adj., zehnsaitig
dek»rhj (dek›rÐs), gr., F.: nhd. Zehnruderer, zehn Ruderreihen; E.: s. dška (déka),
™ršssein (eréssein); W.: lat. decÐris, F., Zehnruderer
dškesqai (dékesthai), gr. (ion.), V.: Vw.: s. dšcesqai (déchesthai)
dšktwr (déktær), gr., M.: nhd. etwas auf sich Nehmender; E.: s. dšcesqai (déchesthai); L.:
Frisk 1, 373
dekèrugoj (dekærygos), gr., Adj.: nhd. zehn Klafter lang; E.: s. dška (déka), Ñrgui£
(orgyia)
delastreÚj (delastreús), gr., M.: nhd. Fischer mit Köderfalle; E.: s. dšlear (délear); L.:
Frisk 1, 360
dele£zein (deleázein), gr., V.: nhd. als Lockspeise anbringen, ködern; E.: s. dšlear
(délear); L.: Frisk 1, 360
229
dšlear (délear), de‹lar (deilar), gr., N.: nhd. Köder, Lockspeise, Anreizung; E.: s. idg.
*gel- (2), *gÝel-?, V., Sb., verschlingen, Kehle (F.) (1), Pokorny 365; L.: Frisk 1, 360
delšasma (deléasma), gr., N.: nhd. Köder, Lockspeise, Anreizung; E.: s. dšlear (délear);
L.: Frisk 1, 360
deleasmÒj (deleasmós), gr., M.: nhd. Köder, Lockspeise, Anreizung; E.: s. dšlear
(délear); L.: Frisk 1, 360
dele£stra (deleástra), gr., F.: nhd. geköderte Falle; E.: s. dšlear (délear); L.: Frisk 1, 360
delšastron (deléastron), gr., N.: nhd. geköderte Falle; E.: s. dšlear (délear); L.: Frisk 1,
360
dšletron (déletron) (1), gr., N.: nhd. Köder, Lockspeise, Anreizung; Hw.: s. dšlear
(délear); E.: vgl. idg. *gel- (2), *gÝel-?, V., Sb., verschlingen, Kehle (F.) (1), Pokorny 365;
L.: Frisk 1, 361
dšletron (déletron) (2), gr., N.: nhd. Fackel; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 361
delkanÒj (delkanós), gr., M.: nhd. ein Fisch; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 361
dšlliqej (déllithes), gr., Sb. Pl.: nhd. Wespen; E.: vgl. idg. *gÝel- (1), V., Sb., stechen,
Schmerz, Qual, Tod, Pokorny 470; L.: Frisk 1, 361
Dšlloi (Délloi), gr., ON: nhd. Delloi (Springquell bei Eryke); E.: vgl. idg. *gÝel- (2),
*gÝelý-, *gÝlÐ-, V., träufeln, quellen, werfen, Pokorny 471
dšloj (délos), gr., N.: nhd. Köder, Lockspeise, Anreizung; Hw.: s. dšlear (délear); E.: s.
idg. *gel- (2), *gÝel-?, V., Sb., verschlingen, Kehle (F.) (1), Pokorny 365
dšlta (délta), gr., N.: nhd. Delta; E.: aus dem Semitischen, vgl. hebr. dõleth, Sb., Tor (N.);
W.: lat. delta, F., Delta; nhd. Delta, N., Delta, dreieckiges Gebiet einer Flussmündung; L.:
Frisk 1, 361, Kluge s. u. Delta
delt£rion (deltárion), gr., N.: nhd. kleine Schreibtafel, Schreibtäfelchen; E.: s. dšltoj
(déltos); W.: mlat. deltõrium, N., ein medizinisches Handbuch; L.: Frisk 1, 361
delt…on (deltíon), gr., N.: nhd. kleine Schreibtafel, Schreibtäfelchen; E.: s. dšltoj (déltos);
L.: Frisk 1, 361
deltoeid»j (deltoeid›s), gr., Adj.: nhd. deltaförmig, dreieckig; E.: s. dšlta (délta), e•doj
(eidos)
dšltoj (déltos), d£ltoj (dáltos), gr., F.: nhd. Schreibtafel; E.: s. idg. *del- (3), *delý-, V.,
spalten, schnitzen, behauen (V.), Pokorny 194; vgl. idg. *dõ-, *dõi-, *dÂ-, V., teilen,
zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175; W.: s. mlat. delta, F., Wachstafel, Buch, Schrift; W.: s.
mlat. deltus, M., Wachstafel, Buch, Schrift; L.: Frisk 1, 361
deltoàsqai (deltðsthai), gr., V.: nhd. auf eine Tafel schreiben; E.: s. dšltoj (déltos); L.:
Frisk 1, 361
deltwtÒj (deltætós), gr., Adj.: nhd. wie ein delta geformt; E.: s. dšlta (délta); W.: lat.
deltæton, N., Triangel; ahd. deltæton 1, st. N. (a), Delta, Dreieck, Triangel; L.: Frisk 1, 361
dšlfax (délphax), gr., F., M.: nhd. Ferkel, Sau, Mutterschwein; E.: s. delfÚj (delph‹s); L.:
Frisk 1, 362
DelfikÒj (Delphikós), gr., Adj.: nhd. delphisch; E.: s. Delfo… (Delphoí)
delfin£rion (delphinárion), gr., N.: nhd. kleiner Delphin; E.: s. delf…j (delphís); L.:
Frisk 1, 362
delfin…zein (delphinízein), gr., V.: nhd. wie ein Delphin hineintauchen; E.: s. delf…j
(delphís); L.: Frisk 1, 362
delf…nion (delphínion), gr., N.: nhd. eine Pflanze; E.: s. delf…j (delphís); L.: Frisk 1,
362
dšlfix (délphix), gr., M.: nhd. nach Art des delphischen Dreifußes gearbeiteter Tisch; E.: s.
Delfo… (Delphoí); L.: Frisk 1, 362
230
delf…j (delphís) (1), gr., M.: nhd. Delphin; E.: s. delfÚj (delph‹s); W.: lat. delphÆnus, M.,
Delphin; ae. delfÆn?, M., Delphin; W.: lat. delphÆnus, M., Delphin; mhd. delfÆn, M.,
Delphin; nhd. Delphin, M., Delphin; L.: Frisk 1, 362, Kluge s. u. Delphin
Delf…j (Delphís) (2), gr., F.: nhd. Delphierin, Pythia; E.: s. Delfo… (Delphoí)
Delfo… (Delphoí), gr., M. Pl.=ON: nhd. Delphi; E.: s. delfÚj (delph‹s); L.: Frisk 1, 363
DelfÒj (Delphós), gr., M.: nhd. Einwohner von Delphi, Delphier; E.: s. Delfo… (Delphoí)
delfÚa (delph‹a), gr., F.: Vw.: s. delfÚj (delph‹s)
delfÚj (delph‹s), delfÚa (delph‹a), gr., F.: nhd. Gebärmutter, Leibesfrucht; E.: s. idg.
*gÝelbh-, Sb., Gebärmutter, Junges, Pokorny 473?; vgl. idg. *gelebh-, *geleb-, *glÐbh-,
*glÐb-, *glýbh-, *glýb-, V., zusammenballen, Pokorny 359?; idg. *gel- (1), V., Sb., ballen,
sich, ballen, Ball (M.) (1), Kugeliges, Pokorny 357; L.: Frisk 1, 363
dšmaj (démas), gr., N.: nhd. Körperbau, Gestalt, Körper; Hw.: s. dšmein (démein); E.: s.
idg. *dem-, *demý-, *demh2-, V., bauen, zusammenfügen, Pokorny 198; W.: mlat. demas, N.,
Körper; L.: Frisk 1, 364
demble‹j (dembleis), gr., Sb. Pl.: nhd. Blutegel; E.: Herkunft unklar, vielleicht von idg.
*demel-?, Sb., Wurm?, Pokorny 201?; L.: Pokorny 201, Frisk 1, 363
dšmein (démein), gr., V.: nhd. bauen, erbauen; Vw.: s. ™n- (en), Øpo- (hypo); E.: idg.
*dem-, *demý-, *demh2-, V., bauen, zusammenfügen, Pokorny 198; L.: Frisk 1, 364
demelša (demeléa)?, gr., F.: nhd. Blutegel; E.: Herkunft unklar, vielleicht von idg.
*demel-?, Sb., Wurm?, Pokorny 201?; L.: Pokorny 201, Frisk 1, 363; L.: Frisk 1, 363
dšmnion (démnion), gr., N.: nhd. Bettstelle, Bett; E.: vgl. idg. *dÐ-, *dý-, V., binden,
Pokorny 183; L.: Frisk 1, 364
dendal…j (dendalís), gr., F.: nhd. eine Art Gerstenkuchen; E.: Herkunft unklar; L.: Frisk 1,
365
dend…llein (dendíllein), gr., V.: nhd. auf jemanden hinsehen; E.: ohne Etymologie?; L.:
Frisk 1, 365
dendra‹oj (dendraios), gr., Adj.: nhd. aus Bäumen stammend; E.: s. dšndron (déndron);
L.: Frisk 1, 365
dendrac£thj (dendrachátÐs), gr., M.: nhd. Baumachat; E.: s. dšndron (déndron),
¢c£thj (achátÐs); W.: lat. dendrachõtÐs, M., Baumachat
dšndreon (déndreon), gr., N.: Vw.: s. dšndron (déndron)
dendr»eij (dendr›eis), gr., Adj.: nhd. baumreich; E.: s. dšndron (déndron); L.: Frisk 1,
365
dendriakÒj (dendriakós), gr., Adj.: nhd. zum Baum gehörig, mit Bäumen bewachsen
(Adj.); E.: s. dšndron (déndron); L.: Frisk 1, 365
dendrikÒj (dendrikós), gr., Adj.: nhd. zum Baum gehörig, mit Bäumen bewachsen (Adj.);
E.: s. dšndron (déndron); L.: Frisk 1, 365
dšndrinoj (déndrinos), gr., Adj.: nhd. zum Baum gehörig, mit Bäumen bewachsen (Adj.);
E.: s. dšndron (déndron); L.: Frisk 1, 365
dendr…thj (dendrítÐs), gr., M.: nhd. ein Edelstein?; E.: s. dšndron (déndron)
dendr‹tij (dendritis), gr., Adj.: nhd. baumähnlich; E.: s. dšndron (déndron); W.: s. lat.
dendrÆtis, F., ein Edelstein
dendroeid»j (dendroeid›s), gr., Adj.: nhd. baumartig; E.: s. dšndron (déndron), e•doj
(eidos); W.: lat. dendroÆdes, Sb., eine Wolfsmilchart
dendrÒkomoj (dendrókomos), gr., Adj.: nhd. mit Bäumen bedeckt; E.: s. dšndron
(déndron), kÒmh (kómÐ)
dendrokope‹n (dendrokopein), gr., V.: nhd. Bäume umhauen, verwüsten; E.: s.
dšndron (déndron), kÒptein (kóptein)
231
dšndron (déndron), dšndreon (déndreon), gr., N.: nhd. Baum; E.: s. idg. *deru-, *dreu-,
*drð-, Sb., Baum, Pokorny 214; L.: Frisk 1, 365
dendrotome‹n (dendrotomein), gr., V.: nhd. Bäume umhauen, verwüsten; E.: s.
dšndron (déndron), tšmnein (témnein)
dendroàn (dendrðn), gr., V.: nhd. in einen Baum verwandeln; E.: s. dšndron (déndron);
L.: Frisk 1, 365
dendroàsqai (dendrðsthai), gr., V.: nhd. zu einem Baum aufwachsen; E.: s. dšndron
(déndron); L.: Frisk 1, 365
dendrÚein (dendr‹ein), gr., V.: nhd. untertauchen; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1,
366
dendrÚfion (dendr‹phion), gr., N.: nhd. Bäumchen; E.: s. dšndron (déndron)
dendrèdhj (dendrædÐs), gr., Adj.: nhd. baumreich, baumähnlich; E.: s. dšndron
(déndron), e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 356
dšndrwma (déndræma), gr., N.: nhd. Dickicht; E.: s. dšndron (déndron); L.: Frisk 1, 365
dendrèn (dendræn), gr., M.: nhd. Dickicht; E.: s. dšndron (déndron); L.: Frisk 1, 365
dendrwt»j (dendræt›s), gr., Adj.: nhd. mit Bäumen bewachsen (Adj.); E.: s. dšndron
(déndron); L.: Frisk 1, 365
denn£zein (dennázein), gr., V.: nhd. beschimpfen, verhöhnen, schmähen; E.: s. dšnnoj
(dénnos); L.: Frisk 1, 366
dšnnoj (dénnos), gr., M.: nhd. Beschimpfung, Schimpf; E.: s. idg. *gÝedh-, V., stoßen,
verletzen, zerstören, Pokorny 466; L.: Frisk 1, 366
dexamen» (dexamen›), gr., (Part. Aor.=)F.: nhd. Wasserbehälter, Zisterne; E.: s.
dšcesqai (déchesthai); L.: Frisk 1, 366
dexi£ (dexiá), gr., F.: nhd. rechte Hand, Handschlag, Versprechen; E.: s. dexiÒj (dexiós);
W.: mlat. dexia, F., Wohlstand, Wohlergehen, Glück; L.: Frisk 1, 366
dexi£zesqai (dexiázesthai), gr., V.: nhd. bewillkommnen, gutheißen; E.: s. dexiÒj
(dexiós); L.: Frisk 1, 366
dexiÒj (dexiós), gr., Adj.: nhd. rechte, rechts befindlich, auf der rechten Seite befindlich;
Vw.: s. dia- (dia), ™pi- (epi), peri- (peri); E.: idg. *de¨s-, Adj., recht, rechte, geschickt,
Pokorny 190; s. idg. *de¨- (1), V., nehmen, aufnehmen, begrüßen, sich schicken, ziemen,
lehren, lernen, Pokorny 189; L.: Frisk 1, 366
dexiÒthj (dexiótÐs), gr., F.: nhd. Gewandheit, Geschicklichkeit, Klugheit; Vw.: s. ™pi(epi); E.: s. dexiÒj (dexiós)
dexioàsqai (dexiðsthai), gr., V.: nhd. jemanden bei der Rechten fassen, jemandem die
Rechte reichen, die Hand geben, beglückwünchen; E.: s. dexiÒj (dexiós); L.: Frisk 1, 366
dexiterÒj (dexiterós), gr., Adj.: nhd. auf der rechten Seite befindlich, rechts befindlich; E.:
idg. *de¨s-, Adj., recht, rechte, geschickt, Pokorny 190; s. idg. *de¨- (1), V., nehmen,
aufnehmen, begrüßen, sich schicken, ziemen, lehren, lernen, Pokorny 189; L.: Frisk 1, 366
dex…wma (dexíæma) (1), gr., N.: nhd. Handschlag, Freundschaft, Vertrag; E.: s.
dexioàsqai (dexiðsthai), dexiÒj (dexiós)
dex…wma (dexíæma) (2), gr., N.: nhd. willkommenes Geschenk; E.: s. dšcesqai
(déchesthai)
dex…wsij (dexíæsis), gr., F.: nhd. Darreichung der Rechten, Begrüßung, Amtsbewerbung;
E.: s. dexioàsqai (dexiðsthai), dexiÒj (dexiós)
dexiwtikÒj (dexiætikós), gr., Adj.: nhd. bewillkommnend, begrüßend; E.: s. dšcesqai
(déchesthai); L.: Frisk 1, 366
dšon (déon), doàn (dðn), gr., N.: nhd. Nötiges; Hw.: s. de‹n (dein) (2); E.: s. idg.
*deu- (3), *deøý-, *døõ-, *dð-, V., bewegen, vordringen, sich entfernen, Pokorny 219
232
dšoj (déos), gr., N.: nhd. Furcht, Angst; Hw.: s. de…dein (deídein); E.: s. idg. *døei-, V.,
fürchten, Pokorny 227; L.: Frisk 1, 367
dšpaj (dépas), gr., N.: nhd. Humpen, Pokal; E.: Mittelmeerwort; L.: Frisk 1, 367
dšra (déra), gr. (kret.), F.: Vw.: s. deir» (deir›)
dšraion (déraion), gr., N.: nhd. Halsband, Halskette; E.: s. deir» (deir›); L.: Frisk 1, 358
dšraj (déras), gr., N.: nhd. Haut, Fell; E.: s. idg. *der- (4), V., schinden, spalten, Pokorny
206
dšrgma (dérgma), gr., N.: nhd. Blick, Anblick; Hw.: s. dšrkesqai (dérkesthai); E.: s. idg.
*der¨-, V., blicken, sehen, Pokorny 213; L.: Frisk 1, 368
dergmÒj (dergmós), gr., M.: nhd. Blick, Blicken; Hw.: s. dšrkesqai (dérkesthai); E.: s.
idg. *der¨-, V., blicken, sehen, Pokorny 213; L.: Frisk 1, 368
dšreqron (dérethron), gr. (ark.), N.: Vw.: s. b£raqron (bárathron)
dšrein (dérein), de…rein (deírein), gr., V.: nhd. häuten, schinden, prügeln, misshandeln;
Vw.: s. ¢po- (apo), ™k- (ek); E.: idg. *der- (4), V., schinden, spalten, Pokorny 206; L.: Frisk
1, 368
dšrh (dérÐ), gr. (att.), F.: Vw.: s. deir» (deir›)
dšrkesqai (dérkesthai), gr., V.: nhd. sehen, blicken, Augen offen halten; Vw.: s. dia- (dia),
kata- (kata), pros- (pros); E.: idg. *der¨-, V., blicken, sehen, Pokorny 213; L.: Frisk 1, 368
derkÚllein (derk‹llein), gr., V.: nhd. Haut aufreißen; E.: s. idg. *derek-, V., reißen, ziehen,
Pokorny 210; vgl. idg. *der- (4), V., schinden, spalten, Pokorny 206
dšrma (dérma), gr., N.: nhd. abgezogene Haut, Fell, Leder; E.: s. idg. *der- (4), V.,
schinden, spalten, Pokorny 206; L.: Frisk 1, 368
dermatikÒn (dermatikón), gr., N.: nhd. Hautgeld; E.: s. dermatikÒj (dermatikós),
dšrma (dérma)
dermatikÒj (dermatikós), gr., Adj.: nhd. hautartig; E.: s. dšrma (dérma); L.: Frisk 1, 369
derm£tinoj (dermátinos), gr., Adj.: nhd. ledern (Adj.); E.: s. dšrma (dérma); W.: lat.
dermatinus, Adj., ledern (Adj.); L.: Frisk 1, 369
derm£tion (dermátion), gr., N.: nhd. zarte Haut; E.: s. dšrma (dérma)
dermatourgikÒj (dermaturgikós), gr., Adj.: nhd. Gerberei betreffend; E.: s. dšrma
(dérma), œrgon (érgon)
dermatèdhj (dermatædÐs), gr., Adj.: nhd. hautähnlich; E.: s. dšrma (dérma), e•doj
(eidos); L.: Frisk 1, 369
dšrxij (dérxis), gr., Sb.: nhd. Sehen, Sehvermögen; Hw.: s. dšrkesqai (dérkesthai); E.: s.
idg. *der¨-, V., blicken, sehen, Pokorny 213; L.: Frisk 1, 368
dšroj (déros), gr., N.: nhd. abgezogene Haut, Fell; E.: s. idg. *der- (4), V., schinden, spalten,
Pokorny 206
derra (derra), gr. (lesb.), F.: Vw.: s. deir» (deir›)
dšrrij (dérris), gr., F.: nhd. Haut, Lederdecke; Hw.: s. dšrein (dérein); E.: s. idg. *der- (4),
V., schinden, spalten, Pokorny 206; L.: Frisk 1, 369
dšrtron (dértron), dštron (détron), gr., N.: nhd. Haut im Körperinneren, Netzhaut; Hw.: s.
dšrein (dérein); E.: s. idg. *der- (4), V., schinden, spalten, Pokorny 206
dšsij (désis), gr., F.: nhd. Binden (N.); Vw.: s. œn- (én), kat£- (katá); Hw.: s. de‹n (dein)
(1); E.: s. idg. *dÐ-, *dý-, V., binden, Pokorny 183
dšsma (désma), gr., N.: nhd. Fessel (F.) (1); E.: s. desmÒj (desmós)
desme‹n (desmein), gr., V.: nhd. anbinden, binden, fesseln, ins Gefängnis werfen; E.: s.
desmÒj (desmós); L.: Frisk 1, 375
desmeÚein (desmeúein), gr., V.: nhd. anbinden, binden, fesseln, ins Gefängnis werfen; E.:
s. desmÒj (desmós); L.: Frisk 1, 375
233
desmeut»j (desmeut›s), gr., M.: nhd. Anbinder, Fessler; E.: s. desmeÚein (desmeúein),
desmÒj (desmós); L.: Frisk 1, 375
desmeutikÒj (desmeutikós), gr., Adj.: nhd. anbindend, festbindend; E.: s. desmeÚein
(desmeúein), desmÒj (desmós); L.: Frisk 1, 375
desm» (desm›), gr., F.: Vw.: s. dšsmh (désmÐ)
dšsmh (désmÐ), desm» (desm›), gr., F.: nhd. Bündel; E.: s. de‹n (dein) (1)
dšsmioj (désmios), gr., Adj.: nhd. gebunden, gefesselt, gefangen, bindend; E.: s. desmÒj
(desmós)
desmÒj (desmós), gr., M.: nhd. Band (N.), Fessel (F.) (1), Bindemittel; Vw.: s. ™p…(epí), kat£- (katá); Hw.: s. de‹n (dein) (1); E.: s. idg. *dÐ-, *dý-, V., binden, Pokorny 183;
L.: Frisk 1, 374
desmofÚlax (desmoph‹lax), gr., M.: nhd. Gefängniswärter; E.: s. desmÒj (desmós),
fÚlax (ph‹lax)
dšsmwma (désmæma), gr., N.: nhd. Fessel (F.) (1); E.: s. de‹n (dein) (1)
desmwt»rion (desmæt›rion), gr., N.: nhd. Gefängnis; E.: s. desmÒj (desmós); L.: Frisk
1, 375
desmèthj (desmætÐs) (1), gr., Adj.: nhd. gefesselt, gefangen, erbeutet; E.: s. desmÒj
(desmós)
desmèthj (desmætÐs) (2), gr., M.: nhd. Gefangener; E.: s. desmÒj (desmós); L.: Frisk 1,
375
desmîtij (desmætis), gr., Adj. (F.): nhd. gefesselt, gefangen, erbeutet; E.: s. desmÒj
(desmós)
despÒzein (despózein), gr., V.: nhd. unumschränkt gebieten, beherrschen, herrschen; E.: s.
despÒthj (despótÐs); L.: Frisk 1, 371
dšspoina (déspoina), gr., F.: nhd. Hausherrin; E.: s. dÒmoj (dómos); s. idg. *potis, M.,
Herr, Gatte, Pokorny 842; L.: Frisk 1, 370
despoinikÒj (despoinikós), gr., Adj.: nhd. im Dienst der Königin stehend; E.: s.
dšspoina (déspoina); L.: Frisk 1, 370
despÒsioj (despósios), gr., Adj.: nhd. dem Hausherren gehörend, dem Gebieter gehörig;
E.: s. despÒthj (despótÐs); L.: Frisk 1, 371
desposÚnh (despos‹nÐ), gr., F.: nhd. unumschränkte Herrschaft, Herrenmacht; E.: s.
despÒthj (despótÐs); L.: Frisk 1, 371
despÒsunoj (despósynos), gr., Adj.: nhd. dem Hausherren gehörend, dem Gebieter
gehörig; E.: s. despÒthj (despótÐs); L.: Frisk 1, 371
despote‹n (despotein), gr., V.: nhd. unumschränkt gebieten, beherrschen, herrschen; E.: s.
despÒthj (despótÐs); L.: Frisk 1, 371
despÒthj (despótÐs), gr., M.: nhd. Hausherr, Herr, Herrscher, Despot; Vw.: s. o„ko(oiko); E.: s. dÒmoj (dómos); s. idg. *potis, M., Herr, Gatte, Pokorny 842; W.: nhd. Despot,
M., Despot, Gewaltherrscher; L.: Frisk 1, 370, Kluge s. u. Despot
despote…a (despoteía), gr., F.: nhd. Herrschaft; E.: s. despote‹n (despotein); W.: mlat.
despotia, F., Despotismus, Tyrannei; L.: Frisk 1, 371
despotikÒj (despotikós), gr., Adj.: nhd. den Herrn betreffend, herrisch, despotisch; E.: s.
despÒthj (despótÐs); W.: mlat. despoticus, Adj., despotisch; L.: Frisk 1, 371
det» (det›), gr., F.: nhd. Reisigbündel, Fackel; Hw.: s. de‹n (dein) (1), detÒj (detós); E.:
vgl. idg. *dÐ-, *dý-, V., binden, Pokorny 183
det»r (det›r), gr., M.: nhd. Garbenbinder; Hw.: s. de‹n (dein) (1), det» (det›); E.: vgl. idg.
*dÐ-, *dý-, V., binden, Pokorny 183
detÒj (detós), gr., Adj.: nhd. gebunden; E.: s. de‹n (dein) (1)
234
dštron (détron), gr., N.: Vw.: s. dšrtron (dértron)
deÚein (deúein) (1), gr., V.: nhd. benetzen; Vw.: s. kata- (kata); E.: Herkunft ungeklärt;
L.: Frisk 1, 372
deÚein (deúein) (2), gr. (äol.), V.: Vw.: s. de‹n (dein) (2)
Deukal…wn (Deukalíæn), gr., M.=PN: nhd. Deukalion; E.: Herkunft bisher ungeklärt
deuk»j (deuk›s), gr., Adj.: nhd. süß; E.: das Wort ist wohl eine künstliche Neubildung zu
¢deuk»j (adeuk›s), s. Frisk, 1, 371; L.: Pokorny 222, Frisk 371
deàkoj (deukos), gr., M.: nhd. Most; E.: s. deuk»j (deuk›s)
deàro (deuro), gr., Adv.: nhd. hierher, bis jetzt; E.: s. idg. *de-, *do-, Partikel, dies hier,
dann, hierzu, Pokorny 181?; idg. *au- (4), *u-, *øÁ- (5), *øo-, Partikel, jener, andererseits,
oder, Pokorny 1114, 75?; aus *dš-uro (dé-yro); L.: Frisk 1, 371
deàte (deute), gr., Adv.: nhd. hierher, bis jetzt; E.: s. deàro (deuro)
deutereÚein (deutereúein), gr., V.: nhd. der Zweite sein (V.); E.: s. deÚteroj (deúteros);
L.: Frisk 1, 372
deuteri£zein (deuteriázein), gr., V.: nhd. der Zweite sein (V.); E.: s. deÚteroj
(deúteros); L.: Frisk 1, 372
deut£rion (deutérion), gr., N.: nhd. Nachgeburt; E.: s. deÚteroj (deúteros); L.: Frisk 1,
372
deutrolog…a (deuterología), gr., M.: nhd. zweite Rede; E.: s. deÚteroj (deúteros),
lÒgoj (lógos); W.: s. mlat. deuterologium, N., Wiederholung
deutrolÒgoj (deuterológos)?, gr., M.: nhd. zweite Schrift?; E.: s. deÚteroj (deúteros),
lÒgoj (lógos); W.: lat. deuterologis, M., zweite Schrift?
deuteronÒmion (deuteronómionios), gr., N.: nhd. zweite Gesetzgebung,
Deuteronomium; E.: s. deÚteroj (deúteros), nÒmoj (nómos); W.: nhd. Deuteronomium,
N., Deuteronomium, fünftes Buch Mosis
deÚteroj (deúteros), gr., Adj.: nhd. zweite, nachfolgend, spätere; Vw.: s. ™pi- (epi); Hw.:
s. de‹n (dein) (2); E.: vgl. idg. *deu- (3), *deøý-, *døõ-, *dð-, V., bewegen, vordringen, sich
entfernen, Pokorny 219; L.: Frisk 1, 372
deuteroàn (deuterðn), gr., V.: nhd. wiederholen; E.: s. deÚteroj (deúteros); L.: Frisk 1,
372
deutšrwsij (deutéræsis), gr., F.: nhd. Wiederholung; E.: s. deuteroàn (deuterðn),
deÚteroj (deúteros); L.: Frisk 1, 372
deut»r (deut›r), gr., M.: nhd. Kocher, Kessel; E.: s. deÚein (deúein) (1); L.: Frisk 1, 382
dšfein (déphein), gr., V.: nhd. kneten, walken; E.: idg. *dep-, *deph-, V., stampfen, stoßen,
kneten, Pokorny 203; L.: Frisk 1, 372
defidasta… (dephidastaí), gr., M.: nhd. Walker; Hw.: s. dšfein (déphein); E.: s. idg.
*dep-, *deph-, V., stampfen, stoßen, kneten, Pokorny 203
dšcesqai (déchesthai), dškesqai (dékesthai), gr., V.: nhd. annehmen, hinnehmen,
erwarten, aufnehmen; Vw.: s. ¢na- (ana), ¢po- (apo), dia- (dia), e„s- (eis), ™k- (ek),
™n- (en), ™pi- (epi), kata- (kata), para- (para), pros- (pros), Øpo- (hypo); E.: idg.
*de¨- (1), V., nehmen, aufnehmen, begrüßen, sich schicken, ziemen, lehren, lernen, Pokorny
189; L.: Frisk 1, 373
dšyein (dépsein), gr., V.: nhd. kneten, gerben; E.: idg. *dep-, *deph-, V., stampfen, stoßen,
kneten, Pokorny 203; W.: lat. depsere, V., kneten, durchkneten, durcharbeiten
dšya (dépsa), gr., Sb.: nhd. gegerbte Haut; Hw.: s. dšyein (dépsein); E.: s. idg. *dep-,
*deph-, V., stampfen, stoßen, kneten, Pokorny 203
d» (d›), gr., Partikel: nhd. nun, jetzt, bereits, doch, gar; E.: idg. *de-, *do-, Partikel, dies hier,
dann, hierzu, Pokorny 181; L.: Frisk 1, 376
235
dÁgma (dÐgma), gr., N.: nhd. Biss; Hw.: s. d£knein (dáknein); E.: s. idg. *den¨-, V.,
beißen, Pokorny 201; vgl. idg. *de¨- (2), V., reißen, zerreißen, zerfasern, Pokorny 191; L.:
Frisk 1, 343
dhgmÒj (dÐgmós), gr., M.: nhd. Biss, Stich; E.: s. d£knein (dáknein); L.: Frisk 1, 343
d»ein (d›ein), gr., V.: nhd. finden; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 383
dhq£ (dÐthá), gr., Adv.: nhd. lange; E.: s. idg. *deu- (3), *deøý-, *døõ-, *dð-, V., bewegen,
vordringen, sich entfernen, Pokorny 219; L.: Frisk 1, 377
dhqÚnein (dÐth‹nein), gr., V.: nhd. lange verweilen, zögern; Hw.: s. dhq£ (dÐthá); E.:
vgl. idg. *deu- (3), *deøý-, *døõ-, *dð-, V., bewegen, vordringen, sich entfernen, Pokorny
219
Dhi£neira (DÐiáneira), gr., F.=PN: nhd. Deianeira; E.: s. dh•oein (dÐíoein), ¢n»r
(an›r)
dh•oein (dÐíoein), dVoàn (dÐun), gr., V.: nhd. feindlich behandeln, zerreißen, verwüsten,
töten, erschlagen (V.); Q.: Hom.; E.: s. idg. *dõu-, V., Adj., brennen, verletzen, vernichten,
feindselig, Pokorny 179
d»ioj (d›ios), gr., Adj.: nhd. brennend, verzehrend, vernichtend, feindlich; Hw.: s. da…ein
(daíein); E.: s. idg. *dõu-, V., Adj., brennen, verletzen, vernichten, feindselig, Pokorny 179;
L.: Frisk 1, 377
dhiot»j (dÐiot›s), gr., F.: nhd. Feindseligkeit, Kampf; Hw.: s. dh•oein (dÐíoein); E.: vgl.
idg. *dõu-, V., Adj., brennen, verletzen, vernichten, feindselig, Pokorny 179; L.: Frisk 1, 377
dhkt»j (dÐkt›s), gr., M.: nhd. Beißer; E.: s. d£knein (dáknein); L.: Frisk 1, 343
dhktikÒj (dÐktikós), gr., Adj.: nhd. beißend, ätzend, reizend; E.: s. d£knein (dáknein)
dhle‹sqai (dÐleisthai), gr., V.: nhd. beschädigen, verletzen, zerstören; Vw.: s. dia- (dia);
E.: s. idg. *del- (3), *delý-, V., spalten, schnitzen, behauen (V.), Pokorny 194; vgl. idg. *dõ-,
*dõi-, *dÂ-, V., teilen, zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175; L.: Frisk 1, 378
dhl»eij (dÐl›eis), gr., Adj.: nhd. verderblich; E.: s. dhle‹sqai (dÐleisthai); L.: Frisk 1,
378
d»lhma (d›lÐma), gr., N.: nhd. Schade, Schaden (M.), Verderben; E.: s. dhle‹sqai
(dÐleisthai); L.: Frisk 1, 378
dhl»mwn (dÐl›mæn) (1), gr., Adj.: nhd. verderblich, schädigend, unheilvoll, feindselig; E.:
s. dhle‹sqai (dÐleisthai); L.: Frisk 1, 378
dhl»mwn (dÐl›mæn) (2), gr., M.: nhd. Verderber; E.: s. dhle‹sqai (dÐleisthai)
d»lhsij (d›lÐsis), gr., F.: nhd. Beschädigung, Verderben, Unglück; E.: s. dhle‹sqai
(dÐleisthai); L.: Frisk 1, 378
dhlht»rion (dÐlÐt›rion), gr., N.: nhd. Gift; E.: s. dhle‹sqai (dÐleisthai)
DhliakÒj (DÐliakós), gr., Adj.: nhd. delisch; E.: s. DÁloj (DÐlos) (2)
D»lioj (D›lios), gr., Adj.: nhd. delisch; E.: s. DÁloj (DÐlos) (2)
dÁloj (dÐlos) (1), gr., Adj.: nhd. leuchtend, einleuchtend, klar, ersichtlich, offensichtlich,
offenbar, deutlich; Vw.: s. ¢- (a); E.: s. idg. *dei- (1), *deØý-, *dÆ-, *dØõ-, V., glänzen,
schimmern, scheinen, Pokorny 183; L.: Frisk 1, 378
DÁloj (DÐlos) (2), gr., F.=ON: nhd. Delos; E.: Herkunft unklar?
dhloàn (dÐlun), gr., V.: nhd. offenbaren, kundtun, zeigen, klar machen; Vw.: s. dia- (dia),
para- (para), pro- (pro), Øpo- (hypo); E.: s. dÁloj (dÐlos); L.: Frisk 1, 378
d»lwma (d›læma), gr., N.: nhd. Offenbarung; E.: s. dhloàn (dÐlun), dÁloj (dÐlos); L.:
Frisk 1, 378
d»lwsij (d›læsis), gr., F.: nhd. Offenbarung; E.: s. dhloàn (dÐlun), dÁloj (dÐlos); L.:
Frisk 1, 378
dhlwtikÒj (dÐlætikós), gr., Adj.: nhd. anzeigend, bezeichnend; E.: s. dhloàn (dÐlun),
dÁloj (dÐlos); L.: Frisk 1, 379
236
dhmagwge‹n (dÐmagægein), gr., V.: nhd. das Volk führen; E.: s. dÁmoj (dÐmos),
¥gein (ágein); W.: mlat. dÐmagogizõre, V., verwalten, führen, leiten, die Interessen des
Volkes vertreten
dhmagwg…a (dÐmagægía), gr., F.: nhd. Volksführung, Volksleitung; E.: s. dÁmoj
(dÐmos), ¥gein (ágein)
dhmagwgÒj (dÐmagægós), gr., M.: nhd. Volksführer, Staatsmann; E.: s. dÁmoj
(dÐmos), ¥gein (ágein); W.: mlat. dÐmagægus, M., Demagoge; W.: nhd. Demagoge, M.,
Demagoge, politischer Hetzer; L.: Kluge s. u. Demagoge
dhmarc…a (dÐmarchía), gr., F.: nhd. Würde eines Demarchen, Amt des Demarchen; E.: s.
dÁmoj (dÐmos), ¥rcein (árchein); W.: lat. dÐmarchia, F., Würde eines Demarchen, Amt
des Demarchen
d»marcoj (d›marchos), gr., M.: nhd. Demarch, Vorsteher eines Demos in Athen; E.: s.
dÁmoj (dÐmos), ¥rcein (árchein); W.: lat. dÐmarchus, M., Demarch, Vorsteher eines
Demos in Athen
dhmeÚein (dÐmeúein), gr., V.: nhd. öffentlich machen, vortragen; E.: s. dÁmoj
(dÐmos); L.: Frisk 1, 380
dšmeusij (d›meusis), gr., F.: nhd. Offenbarmachung, Vortrag; E.: s. dhmeÚein
(dÐmeúein), dÁmoj (dÐmos); L.: Frisk 1, 380
Dhm»thr (DÐm›tÐr), Dam£thr (DamatÐr), Damm£thr (DammatÐr), Dwm£thr
(DæmátÐr), gr., F.=PN: nhd. Demeter; E.: s. idg. *•hºem-, *•hºom-, Sb., Erde, Erdboden,
Pokorny 414; s. gr. m»thr (m›tÐr); L.: Frisk 1, 379
Dhm»trioj (DÐm›trios), gr., M.=PN: nhd. Demetrios; E.: s. Dhm»thr (DÐm›tÐr); L.:
frisk 1, 379
dhm…zein (dÐmízein), gr., V.: nhd. als Freund des Volkes auftreten; E.: s. dÁmoj
(dÐmos); L.: Frisk 1, 380
d»mioj (d›mios), gr., Adj.: nhd. das Volk angehend; E.: s. dÁmoj (dÐmos); L.: Frisk 1,
380
dhmiourgikÒj (dÐmiurgikós), gr., Adj.: nhd. Demiurgen betreffend, Handwerker
betreffend; E.: s. dhmiourgÒj (dÐmiurgós) (1)
dhmiourgÒj (dÐmiurgós) (1), gr., Adj.: nhd. für die Gemeinde tätig, ein öffentliches
gemeinnütziges Gewerbe betreibend; E.: s. dÁmoj (dÐmos), œrgon (érgon); L.: Frisk 1,
380
dhmiourgÒj (dÐmiurgós) (2), gr., M.: nhd. Handwerker, Meister, Urheber, höchster
Beamter in einigen griechischen Freistaaten; E.: s. dhmiourgÒj (dÐmiurgós) (1); W.: lat.
dÐmiðrgus, M., Demiurg, höchster Beamter in einigen griechischen Freistaaten,
Weltschöpfer; nhd. Demiurg, M., Demiurg, Weltschöpfer
dhmobÒroj (dÐmobóros), gr., Adj.: nhd. »das Volk verschlingend«, habgierig; E.: s.
dÁmoj (dÐmos), borÒj (borós)
dhmÒqen (dÐmóthen), gr., Adv.: nhd. vom Volk aus, auf Gemeindekosten; E.: s. dÁmoj
(dÐmos); L.: Frisk 1, 380
dhmokratÁsqai (dÐmokratÐsthai), gr., V.: nhd. eine demokratische Verfassung haben,
vom Volk beherrscht werden; E.: s. dhmokrat…a (dÐmokratía)
dhmokrat…a (dÐmokratía), gr., F.: nhd. Volksherrschaft, Demokratie; E.: s. dÁmoj
(dÐmos), krate‹n (kratein); W.: lat. dÐmocratia, F., Volksherrschaft, Demokratie; nhd.
Demokratie, F., Demokratie, F., Demokratie, Herrschaft der Mehrheit; L.: Frisk 1, 380, Kluge
s. u. Demokratie
dhmokratikÒj (dÐmokratikós), gr., Adj.: nhd. demokratisch, demokratisch gesinnt; E.: s.
dhmokrat…a (dÐmokratía); W.: mlat. dÐmocraticus, Adj., demokratisch
237
Dhmokr…teioj (DÐmokríteios) (1), gr., Adj.: nhd. demokritisch; E.: s. DhmÒkritoj
(DÐmókritos)
Dhmokr…teioj (DÐmokríteios) (2), gr., M.: nhd. Anhänger des Demokrit, Schülder des
Demokrit; E.: s. DhmÒkritoj (DÐmókritos)
DhmÒkritoj (DÐmókritos), gr., M.=PN: nhd. Demokrit; E.: s. dÁmoj (dÐmos),
kr…nein (krínein)
dhmÒj (dÐmós), gr., M.: nhd. Talg, Fett; Hw.: s. da…ein (daíein)?; E.: s. idg. *dõ-, Adj.,
V., flüssig, fließen, Pokorny 175?; L.: Frisk 1, 381
dÁmoj (dÐmos), d©moj (damos), gr., M.: nhd. Land, Gebiet, Volk, Gemeinde; E.: idg.
*dõmos, F., Volksabteilung, Volk, Pokorny 175; s. idg. *dõ-, *dõi-, V., teilen, zerschneiden,
zerreißen, Pokorny 175; L.: Frisk 1, 380
Dhmosqšnhj (DÐmosthénÐs), gr., M.=PN: nhd. Demosthenes; E.: s. dÁmoj (dÐmos),
sqšnoj (sthénos)
dhmos…a (dÐmosía), gr., Adv.: nhd. offiziell, im Namen des Staats, auf Staatskosten;
Hw.: s. dÁmoj (dÐmos); E.: s. dhmÒsioj (dÐmósios)
dhmosieÚein (dÐmosieúein), gr., V.: nhd. ein öffentliches Geschäft betreiben; E.: s.
dhmÒsioj (dÐmósios), dÁmoj (dÐmos); L.: Frisk 1, 380
dhmÒsioj (dÐmósios), gr., Adj.: nhd. staatlich, offiziell, öffentlich; E.: s. dÁmoj
(dÐmos); L.: Frisk 1, 380
dhmosioàn (dÐmosiðn), gr., V.: nhd. öffentlich machen; E.: s. dhmÒsioj (dÐmósios),
dÁmoj (dÐmos)
dhmÒthj (dÐmótÐs), gr., F.: nhd. Mann aus dem Volk, gemeiner Mann, Privatmann,
Mitbürger; E.: s. dÁmoj (dÐmos)
dhmotikÒj (dÐmotikós), gr., Adj.: nhd. zum Volk gehörig, gewöhnlich, gemein,
volkstümlich, volksfreundlich, menschenfreundlich; E.: s. dhmÒthj (dÐmótÐs), dÁmoj
(dÐmos); R.: dÐmoticus, Adj., der demokratischen Verfassung entsprechend; L.: Frisk 1, 380
dhmoàsqai (dÐmðsthai), gr., V.: nhd. öffentlich singen, vortragen; E.: s. dÁmoj
(dÐmos); L.: Frisk 1, 380
DhmÒfiloj (DÐmóphilos), gr., M.=PN: nhd. Demophilos; E.: s. dÁmoj (dÐmos), f…loj
(phílos)
Dhmoc£rhj (DÐmocháres), gr., M.=PN: nhd. Demochares; E.: s. dÁmoj (dÐmos),
Hinterglied vielleicht s. gr. c£rij (cháris)
dhmèdhj (dÐmædÐs), gr., Adj.: nhd. volkstümlich, gewöhnlich, ordinär, allgemein
bekannt; E.: s. dÁmoj (dÐmos), e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 380
d»n (d›n), d£n (dán), gr., Adv.: nhd. lange, lange her; E.: s. idg. *deu- (3), *deøý-, *døõ-,
*dð-, V., bewegen, vordringen, sich entfernen, Pokorny 219; L.: Frisk 1, 381
dÁn (dÐn), gr., V.: nhd. finden, antreffen; E.: idg. *des-, *dÐs-, V., finden, nachspüren,
Pokorny 217
dhnaiÒj (dÐnaiós), gr., Adj.: nhd. lang lebend, alt, lange dauernd; Hw.: s. ¢ei (aeí); E.: s.
idg. *aiø-, *aØu-, *h2óØu-, *h2éØu-, *h2Øu-, Sb., Lebenskraft, Pokorny 17
d»neon (d›neon)?, dÁnoj (dÐnos), gr., N.: nhd. Gedanke, Absicht; E.: s. idg. *dens- (1),
Sb., V., Geisteskraft, Ratschluss, lehren, lernen, Pokorny 201; L.: Frisk 1, 382
dÁnoj (dÐnos), gr., N.: Vw.: s. d»neon (d›neon)
d»x (d›x), gr., M.: nhd. Holzwurm; E.: s. d£knein (dáknein); L.: Frisk 1, 343
dÁxij (dÐxis), gr., F.: nhd. Biss, Stich; E.: s. d£knein (dáknein); L.: Frisk 1, 343
dVoàn (dÐun), gr. (att.), V.: Vw.: s. dh•oein (dÐíoein)
d»ra (d›ra), gr. (dor.), F.: Vw.: s. deir» (deir›)
dhr£j (dÐrás), gr. (kret.), F.: Vw.: s. deir£j (deirás)
238
dÁrij (dÐris), gr., F.: nhd. Streit, Kampf; E.: s. idg. *der- (4), V., schinden, spalten, Pokorny
206; L.: Frisk 1, 369, Frisk 1, 382
dhrÒn (dÐrón), darÒn (darón), gr., Adv.: nhd. lange dauernd; E.: vgl. idg. *deu- (3),
*deøý-, *døõ-, *dð-, V., bewegen, vordringen, sich entfernen, Pokorny 219; L.: frisk 1, 382
dhrÒj (dÐrós), gr., Adj.: nhd. lange dauernd; E.: vgl. idg. *deu- (3), *deøý-, *døõ-, *dð-, V.,
bewegen, vordringen, sich entfernen, Pokorny 219; L.: Frisk 1, 382
dÁsqai (dÐsthai), gr., V.: nhd. bedürfen, nötig haben, brauchen; Vw.: s. pros- (pros); E.: s.
de‹n (dein) (2)
dÁta (dÐta), gr., Adv.: nhd. entschieden, wirklich, wahrhaft; E.: s. d» (d›)
di- (di), gr., Präf.: nhd. zwei..., zwi...; Vw.: s. -auloj (aulos), -bafoj (baphos), -bracuj
(brachys), -gamma (gamma), -gam…a (gamía), -gamoj (gamos), -glwssoj (glæssos)
(1), -glwssoj (glæssos) (2), -dracmon (drachmon), -enoj (enos), -eter…j (eterís), -et»j
(et›s), -q£lassoj (thálassos), -…amboj (íambos), -kella (kella), -kšfaloj
(képhalos), -kroton (kroton), -krotoj (krotos), -lhmma (lÐmma), -log…a (logía), -lofoj
(lophos), -m£cai (máchai), -m£cairoj (máchairos), -metr…a (metría), -metroj (metros)
(1), -metroj (metros) (2), -moir…a (moriía), -moiroj (moiros), -ourhtikÒj
(urÐtikós), -paltoj (paltos), -plax (plax), -pl£sion (plásion), -pl£sioj
(plásios), -pl…nqioj (plínthios), -plÒoj (plóos), -plÒj (plós), -plwma (plæma), -pteroj
(pteros), -ptucoj (ptychos), -ptwtoj (ptætos), -pulon (pylon), -puroj (pyros), -stegoj
(stegos), -sticon (stichon), -sticoj (stichos), -swmoj (sæmos), -tonon
(tonon), -trÒcaioj (tróchaios), -fqoggoj (phthongos) (1), -fqoggoj (phthongos) (2), -froj
(phros), -fu»j (phy›s), -calkon (chalkon), -cÒreioj (chóreios), -cronoj
(chronos), -ènumoj (ænymos), -èth (ætÐ), -wtoj (ætos); E.: idg. *døæu, *døai, Num.
Kard. (M.), zwei, Pokorny 228; W.: nhd. di-, Präf., di..., zwei; L.: Kluge s. u. didi£ (diá), za (za), gr., Präp.: nhd. durch, hindurch, während (Präp.); Vw.: s. -bad…zein
(badízein), -baqron (bathron), -ba…nein (baínein), -b£llein (bállein), -basij
(basis), -b£skein (báskein), -bast£zein (bastázein), -batšoj (batéos), -bat»ria
(bat›ria), -batÒj (batós), -b»thj (b›tÐs), -bi£zesqai (biázesthai), -bib£zein
(bibázein), -bibrèskein (bibræskein), -blšpein (blépein), -bol» (bol›), -boloj (bolos)
(1), -boloj (bolos) (2), -bÒroj (bóros), -boroj (boros), -bouleÚein (buleúein), -bršcein
(bréchein), -brocoj (brochos), -brwsij (bræsis), -bune‹n (bynein), -gel©n
(gelan),
-geÚesqai
(geúesthai),
-g…gnesqai
(gígnesthai),
-gignèskein
(gignæskein),
-gl£fein
(gláphein),
-gnèmh
(gnæmÐ),
-gnwr…zein
(gnærízein),
-gnwsij
(gnæsis),
-gnwstšon
(gnæstéon),
-gnwstik»
(gnæstik›), -gnwstikÒj (gnæstikós), -goggrÚzein (gongr‹zein), -gramma
(gramma), -gr£fein (gráphein), -graf» (graph›), -da…esqai (daíesthai), -d£knein
(dáknein), -d£ptein (dáptein), -datÁsqai (datÐsthai), -deiknÚnai (deikn‹nai), -de‹n
(dein), -dšxioj (déxios), -dšrkesqai (dérkesthai), -desma (desma), -dšcesqai
(déchesthai), -dhle‹sqai (dÐleisthai), -dhloàn (dÐlun), -dhma (dÐma), -did£skein
(didáskein),
-didÒnai
(didónai),
-didr£skein
(didráskein),
-dik£zein
(dikázein), -dikaioàn (dikaiun), -dikas…a (dikasía), -d…kasma (díkasma), -difreÚein
(diphreúein), -doiduk…zein (doidykízein), -dokim£zein (dokimázein), -dox£zein
(doxázein), -dosij (dosis), -dotšoj (dotéos), -dÒthj (dótÐs), -doc» (doch›), -docoj
(dochos), -dromoj (dromós), -zeugma (zeugma), -zeÚgnunai (zeúgnynai), -zeuxij
(zeuxis), -zhte‹n (zÐtein), -zwgrafe‹n (zægraphein), -zwma (zæma), -zènnunai
(zænnynai), -qe‹n (thein), -qerma…nein (thermaínein), -qesij (thesis), -qeq»r
(theth›r), -qšthj (tétÐs), -q»kh (th›kÐ), -qig» (thig›), -qraÚein (thraúein), -qroe‹n
239
(throein), -qrule‹n (thrylein), -qrÚptein (thr‹ptein), -it©sqai (itasthai), -ka»j
(ka›s), -kaqaire‹n (kathairein), -ka…ein (kaíein), -kalÚptein (kal‹ptein), -kartere‹n
(karterein), -katšcein (katéchein), -kausij (kausis), -ke£zein (keázein), -ke…rein
(keírein),
-keisqai
(keisthai),
-kšnthsij
(kéntÐsis),
-kermat…zein
(kermatízein), -khrÚssein (kÐr‹ssein), -kinduneÚein (kindyneúein), -kine‹n
(kinein), -kl©n (klan), -klšptein (kléptein), -klhroàn (klÐrðn), -kl»rwsij
(kl›ræsis), -kl…nein (klínein), -klÚzein (kl‹zein), -kna…ein (knaíein), -komid»
(komid›),
-kom…zein
(komízein),
-komp£zein
(kompázein),
-kone‹n
(konein), -kÒnhma (kónÐma), -kÒnhsij (kænÐsis), -kon…a (konía), -konikÒj
(konikós), -konoj (konos), -kop» (kop›), -kÒptein (kóptein), -kore‹n
(korein), -koreÚein (koreúein), -kosme‹n (kosmein), -kÒsmhsij (kósmÐsis), -kosmoj
(kosmos), -kr£zein (krázein), -kridÒn (kridón), -kr…nein (krínein), -krisij
(krisis), -kritikÒj (kritikós), -kritoj (kritos), -krote‹n (krotein), -krousij
(krusis), -kroÚein (krúein), -kubeÚein (kybeúein), -kuk©n (kykan), -kÚptein
(k‹ptein), -kwlut»j (kælyt›s), -kwlutikÒj (kælytikós), -kwlÚein (kæl‹ein), -lagc£nein
(lanchánein),
-lakt…zein
(laktízein),
-lale‹n
(lalein),
-lamb£nein
(lambánein), -l£mpein (lámpein), -lanq£nein (lanthánein), -lšgein (légein), -lšgesqai
(légesthai), -leimma (leimma), -le…pein (leípein), -lektik» (lektik›), -lektikÒj
(lektikós) (1), -lektikÒj (lektikós) (2), -lektoj (lektos), -lexij (lexis), -leukoj
(leukos), -lhyij (lÐpsis), -log…zesqai (logízesthai), -logikÒj (logikós), -logismÒj
(logismós), -logoj (logos), -lÚein (l‹ein), -lusij (lysis), -lut»j (lyt›s), -lutikÒj
(lytikós), -lutÒj (lytós), -lwb©n (læban), -mal£ssein (malássein), -manteÚesqai
(manteúesthai), -martÚresqai (mart‹resthai), -mas©sqai (masasthai), -m£shma
(másÐma), -m£shsij (másÐsis), -mast…gwsij (mastígæsis), -mastigoàn
(mastigðn),
-m£cesqai
(máchesthai),
-mšllein
(méllein),
-mšllhsij
(méllÐsis), -mšmfesqai
(mémphesthai), -mšnein
(ménein), -mer…zein
(merízein),
-metrikÒj
(metrikós),
-metroj
(metros),
-mhr…zein
(mÐrízein),
-mhrismÒj
(mÐrismós),
-mise‹n
(misein),
-mistÚllein
(mist‹llein),
-moir©n
(moiran),
-mwk©sqai
(mækasthai),
-mèkhsij
(mækÐsis), -nšmein (némein), -neÚein (neúein), -noe‹sqai (noeisthai), -noia
(noia), -nomeÚj (nomeús), -nom» (nom›), -xa…nein (xaínein), -paidagwge‹n
(paidagægein),
-paideÚein
(paideúein),
-pala…ein
(palaíein),
-pasma
(pasma), -p£ssein (pássein), -peira- (peira), -peir©sqai (peirõsthai), -pe…rein
(peírein), -pšmpein (pémpein), -peplicÒj (peplichós), -per©n (peran), -pšrqein
(pérthein), -peron©n (peronan), -pštesqai (pétesthai), -phgnÚnai (pÐgn‹nai), -phd©n
(pÐdan),
-pimplšnai
(pimplénai),
-p…nein
(pínein),
-pipr£skein
(pipráskein), -p…ptein (píptein), -pisteÚein (pisteúein), -plškein (plékein), -ple‹n
(plein), -plhkt…zesqai
(plÐktízesthai), -pl»ssein (pl›ssein), -pl…ssesqai
(plíssesthai), -plouj (plus) (1), -plouj (plus) (2), -pne‹n (pnein), -poik…llein
(poikíllein), -poleme‹n (polemein), -polšmhsij (polémÐsis), -poliorke‹n
(poliorkein),
-politeÚesqai
(politeúesthai),
-pone‹n
(ponein),
-pÒnhsij
(pónÐsis),
-poreÚein
(poreúein),
-porqmeÚein
(porthmeúein),
-praxij
(praxis), -prasij (prasis), -pr£ssein (prássein), -pršpein (prépein), -prep»j
(prep›s), -pr…ein (príein), -raf» (raph›), -rac…zein (rachízein), -rre‹n (rrein), -rroia
(rroia), -rrusij (rrysis), -se…ein (seíein), -shma…nein (sÐmaínein), -silla…nein
(sillaínein),
-siwp©n
(siæpan),
-ska…rein
(skaírein),
-sk£ptein
(skáptein), -sked£nnunai (skedánnynai), -skeu£zein (skeuázein), -skeu»
240
(skeu›),
-skope‹n
(skopein),
-skorp…zein
(skorpízein),
-smileÚein
(smileúein), -spar£ssein (sparássein), -sp©n (span), -spasma (spasma), -spasmÒj
(spasmós), -spe…rein (speírein), -speÚdein (speúdein), -spode‹n (spodein), -spor£
(sporá), -spoud£zein (spudázein), -staqm©sqai (stathmasthai), -staqm…zein
(stathmízein), -stasi£zein (stasiázein), -stasij (stasis), -ste…cein (steíchein), -stšllein
(stéllein), -sthma (stÐma), -sthmatikÒj (stÐmatikos), -st…zein (stízein), -stoib£zein
(stoibázein), -stoleÚj (stoleús), -stol» (stol›), -strebloàn (streblðn), -stršfein
(stréphein), -strof» (stroph›), -stuloj (stylos), -sÚnaxij (s‹naxis), -sÚrein
(s‹rein), -surmÒj (syrmós), -sfair…zein (sphairízein), -sf£llein (sphállein), -sf£x
(spháx),
-schmat…zein
(schÐmatízein),
-sc…zein
(schízein),
-scisma
(schisma), -sózein (sæizein), -tag» (tag›), -tagma (tagma), -taxij (taxis), -tar£ssein
(tarássein), -tasij (tasis), -t£ssein (tássein), -te…nein (teínein), -teic…zein
(teichízein), -te…cisma (teíchisma), -tekma…resqai (tekmaíresthai), -tele‹n
(telein), -teleut©n (teleutan), -tšmein (témnein), -tetra…nein (tetraínein), -t»kein
(t›kein), -thre‹n (tÐrein), -tiqšnai (tithénai), -tim©n (timan), -tin£ssein
(tinássein), -tm»gein (tm›gein), -tomoj (tomos), -tÒnaion (tónaion), -tonqorÚzein
(tonthor‹zein), -tonikÒj (tonikós), -tonoj (tonos), -tre‹n (trein), -tršpein
(trépein), -tršfein (tréphein), -tršcein (tréchein), -trhtoj (trÐtos), -tr…bein
(tríbein), -trib» (trib›), -tr…zein (trízein), -trita‹oj (tritaios), -trègein
(trægein), -tÚpwsij (t‹pæsis), -tupoàn (typðn), -twq£zein (tætházein), -f£dhn
(phádÐn), -fa…nein (phaínein), -f£neia (pháneia), -fan»j (phan›s), -f£ssein
(phássein), -faul…zein (phaulízein), -fšrein (phérein), -fšresqai (phéresthai), -feÚgein
(pheúgein), -feuktikÒj (pheuktikós), -feuxij (pheuxis), -fqe…rein (phtheirein), -fqor£
(phthorá), -fqoreÚj (phthoreús), -flšgein (phlégein), -foib£zein (phoibázein), -foit©n
(phoitan), -for£ (forá), -fore‹n (phorein), -fÒrhsij (phórÐsis), -foroj (phoros), -fraxij
(phraxis),
-fragma
(phragma),
-fr£gnunai
(phrágnynai),
-fÚesqai
(ph‹esthai), -ful£ssein (phylássein), -fus©n (physan), -fwne‹n (phænein), -fwn…a
(phænía), -fèskein (phæskein), -fwt…zein (phætízein), -c£zein (cházein), -cal©n
(chalan), -car£ssein (charássein), -c£skein (cháskein), -ceim£zein (cheimázein), -ce‹n
(chein),
-ceir…zein
(cheirízein),
-ce…risij
(cheírisis),
-cleu£zein
(chleuázein), -clid©n (chlidan), -cusij (chysis), -cutitikÒj (chytikós), -cwre‹n
(chærein), -cwr…zein (chærízein), -cèrisma (chærisma), -ya…rein (psaírein), -yeusij
(pseusis), -yÚcein (ps‹chein); E.: s. idg. *dis-, Num. Kard., Präf., zwei, auseinander, zer...;
vgl. idg. *døæu, *døai, Num. Kard. (M.), zwei, Pokorny 228; W.: nhd. dia-, Präf., dia...; R.:
di¦ toàto (dià tuto), gr., Adv.: nhd. für immer; L.: Frisk 1, 383, Kluge s. u. diadiabad…zein (diabadízein), gr., V.: nhd. hindurch gehen, hinüber gehen; E.: s. di£ (diá),
bad…zein (badízein)
di£baqron (diábathron), gr., N.: nhd. eine Art leichter Schuh?; E.: s. di£ (dia), b£qron
(báthron); W.: lat. diabathrum, N., Art leichter Schuh
diaba…nein (diabaínein), gr., V.: nhd. ausschreiten, sich breit hinstellen; Vw.: s. pro(pro), sun- (syn); E.: s. di£ (diá), ba…nein (baínein)
diab£llein (diabállein), gr., V.: nhd. verleumden, entzweien; Vw.: s. pro- (pro), pros(pros), sun- (syn); E.: s. di£ (diá), b£llein (bállein)
di£basij (diábasis), gr., F.: nhd. Übergang, Überfahrt, Brücke, Steg; E.: s. diaba…nein
(diabaínein)
diab£skein (diabáskein), gr., V.: nhd. hindurchschreiten, einherstolzieren; E.: s. di£ (diá),
b£skein (báskein) (2)
241
diabast£zein (diabastázein), gr., V.: nhd. mit der Hand wägen; E.: s. di£ (diá),
bast£zein (bastázein)
diabatšoj (diabatéos), gr., Adj.: nhd. zu überschreiten seiend, zu passieren seiend; E.: s.
diaba…nein (diabaínein)
diabat»ria (diabat›ria), gr., F.: nhd. Auszugsopfer; E.: s. diaba…nein (diabaínein)
diabatÒj (diabatós), gr., Adj.: nhd. passierbar, durchwatbar, zugänglich; E.: s.
diaba…nein (diabaínein)
diab»thj (diab›tÐs), gr., F.: nhd. Zirkel, Harnruhr; E.: s. diaba…nein (diabaínein); W.:
nhd. Diabetes, M., Diabetes, Zuckerkrankheit; L.: Frisk 1, 383, Kluge s. u. Diabetes
diabi£zesqai (diabiázesthai), gr., V.: nhd. durchaus zwingen; E.: s. di£ (diá), bi£zesqai
(biázesthai)
diabib£zein (diabibázein), gr., V.: nhd. hinüberführen, hinüberbringen, hinüberschaffen;
Vw.: s. sun- (syn); E.: s. di£ (diá), bib£zein (bibázein)
diabibrèskein (diabibræskein), gr., V.: nhd. durchnagen, zernagen, aufzehren; E.: s. di£
(diá), bibrèskein (bibræskein)
diablšpein (diablépein), gr., V.: nhd. scharf zusehen, starr vor sich hinsehen; E.: s. di£
(diá), blšpein (blépein)
diabol» (diabol›), gr., F.: nhd. Anschuldigung, Verleumdung, Verdächtigung,
Verleumdetsein; E.: s. diab£llein (diabállein)
diabol…a (diabolía), gr., F.: nhd. Anschuldigung, Verleumdung; E.: s. diab£llein
(diabállein)
di£boloj (diábolos) (1), gr., Adj.: nhd. verleumderisch; Vw.: s. eÙ- (eu); E.: s. diab£llein
(diabállein)
di£boloj (diábolos) (2), gr., M.: nhd. Verleumder; E.: s. diab£llein (diabállein); W.: lat.
diabolus, M., Teufel; germ. *diabul-, M., Teufel; an. dj‡full, M., Teufel; W.: lat. diabolus, M.,
Teufel; germ. *diabul-, M., Teufel; ae. díofol, déofol, st. M. (a), st. N. (a), Teufel; W.: lat.
diabolus, M., Teufel; germ. *diabul-, M., Teufel; afries. diævel 12, M., Teufel, nfries. dyvel,
deal, M., Teufel; W.: lat. diabolus, M., Teufel; germ. *diabul-, M., Teufel; as. diuval* 9,
diuvil*, diobol*, st. M. (a), Teufel; W.: lat. diabolus, M., Teufel; germ. *diabul-, M., Teufel;
anfrk. diuval* 5, st. M. (a), Teufel; W.: lat. diabolus, M., Teufel; germ. *diabul-, M., Teufel;
ahd. tiufal* 151, tiuval*, st. M. (a), st. N. (iz/az), Teufel, Geist, böser Geist, Dämon; mhd.
tiuvel, st. M., Teufel; nhd. Teufel, M., Teufel, Dämon, DW 21, 265; W.: germ. *diabul-, M.,
Teufel; got. diabaúlus, M., Teufel; L.: Kluge s. u. Teufel
diabÒroj (diabóros), gr., Adj.: nhd. durchfressend, zerfressend; E.: s. diabibrèskein
(diabibræskein)
di£boroj (diáboros), gr., Adj.: nhd. durchfressen (Adj.), zernagt, verzehrt; E.: s.
diabibrèskein (diabibræskein)
diabouleÚein (diabuleúein), gr., V.: nhd. Ratsherr bis zum Ablauf des Amtsjahres sein
(V.); E.: s. di£ (diá), bouleÚein (buleúein)
diabršcein (diabréchein), gr., V.: nhd. durchfeuchten, durchnässen; E.: s. di£ (diá),
bršcein (bréchein)
di£brocoj (diábrochos), gr., Adj.: nhd. durchnässt, nass, feucht, leck; E.: s. di£ (diá),
bršcein (bréchein)
di£brwsij (diábræsis), gr., F.: nhd. Zerfressen, Durchfressen; E.: s. di£ (dia), brîsij
(bræsis); W.: mlat. diabræsis, F., Zerfressung, Brand
diabune‹n (diabynein), gr., V.: nhd. hindurchstecken, hindurchstoßen; E.: s. di£ (diá),
bune‹n (bynein)
242
diaggšllein (diangéllein), gr., V.: nhd. die Meldung überbringen, melden, berichten; E.: s.
di£ (diá), ¢ggšllein (angéllein)
di£ggelloj (diángellos), gr., M.: nhd. Zwischenbote, Unterhändler, Berichterstatter; E.: s.
di£ (diá), ¥ggelloj (ángellos)
di£gein (diágein), gr., V.: nhd. hindurchführen, hinüberführen, hinführen, geleiten,
hinbringen, verbringen; Vw.: s. sun- (syn); E.: s. di£ (diá), ¥gein (ágein)
diagwg» (diagæg›), gr., F.: nhd. Führung, Lebensweise, Lebensart; E.: s. di£gein
(diágein), di£ (diá), ¢gwg» (agæg›)
diagel©n (diagelan), gr., V.: nhd. verlachen, verspotten; E.: s. di£ (diá), gel©n (gelan)
diageÚesqai (diageúesthai), gr., V.: nhd. durchkosten; E.: s. di£ (diá), geÚesqai
(geúesthai)
diag…gnesqai (diagígnesthai), gr., V.: nhd. fortbestehen, ausdauern, dauern, verharren,
sich behaupten, am Leben bleiben; E.: s. di£ (diá), g…gnesqai (gígnesthai)
diagignèskein (diagignæskein), gr., V.: nhd. genau erkennen, beurteilen, unterscheiden;
Vw.: s. sun- (syn); E.: s. di£ (diá), gignèskein (gignæskein)
diagl£fein (diagláphein), gr., V.: nhd. aushöhlen; E.: s. di£ (diá), gl£fein (gláphein)
diagnèmh (diagnæmÐ), gr., F.: nhd. Unterscheidung, Beurteilung, Erkenntnis; E.: s. di£
(diá), gnèmh (gnæmÐ)
diagnwr…zein (diagnærízein), gr., V.: nhd. bekannt machen, Kunde verbreiten; E.: s.
di£ (dia), gnwr…zein (gnærízein)
di£gnwsij (diágnæsis), gr., F.: nhd. Entscheidung, Unterscheidung; E.: s. diagignèskein
(diagignæskein); W.: mlat. diagnæsis, F., Diagnose; W.: frz. diagnose, F., Diagnose,
Bestimmen einer Krankheit oder eines Defekts; nhd. Diagnose, F., Diagnose, Bestimmen
einer Krankheit oder eines Defekts; L.: Kluge s. u. Diagnose
diagnwstšon (diagnæstéon), gr., N.: nhd. zu unterscheiden Seiendes; E.: s.
diagignèskein (diagignæskein)
diagnwstik» (diagnæstik›), gr., F.: nhd. Unterscheidung?; E.: s. diagnwstikÒj
(diagnæstikós)
diagnwstikÒj (diagnæstikós), gr., Adj.: nhd. fähig zu unterscheiden; E.: s.
diagignèskein (diagignæskein)
diagoggrÚzein (diagongr‹zein), gr., V.: nhd. durcheinander murren; E.: s. di£ (dia),
goggrÚzein (gongr‹zein)
diagoreÚein (diagoreúein), gr., V.: nhd. bestimmt aussagen, befehlen, bestimmen; E.: s.
di£ (dia), ¢goreÚein (agoreúein)
di£gramma (diágramma), gr., F.: nhd. Umriss, Figur, Zeichnung; E.: s. diagr£fein
(diagráphein); W.: nhd. Diagramm, N., Diagramm, graphische Darstellung; L.: Kluge s. u.
Diagramm
diagr£fein (diagráphein), gr., V.: nhd. aufzeichnen, ausmalen; E.: s. di£ (dia), gr£fein
(gráphein)
diagraf» (diagraph›), gr., F.: nhd. Umriss, Quittung; E.: s. diagr£fein (diagráphein)
diagènoj (diagænos), gr., Adj.: nhd. diagonal?; E.: s. di£ (dia), gwn…a (gænía); W.: s.
gr.-lat. diagænios, Adj., diagonal
diada…esqai (diadaíesthai), gr., V.: nhd. teilen, verteilen, zerstückeln; E.: s. di£ (dia),
da…esqai (daíesthai)
diad£knein (diadáknein), gr., V.: nhd. zerbeißen; E.: s. di£ (dia), d£knein (dáknein)
diad£ptein (diadáptein), gr., V.: nhd. zerfleischen; E.: s. di£ (dia), d£ptein (dáptein)
diadatÁsqai (diadatÐsthai), gr., V.: nhd. verteilen; E.: s. di£ (dia), datÁsqai (datÐsthai)
243
diadeiknÚnai (diadeikn‹nai), gr., V.: nhd. genau zeigen, dartun, erklären; E.: s. di£ (dia),
deiknÚnai (deikn‹nai)
diade‹n (diadein), gr., V.: nhd. umbinden, festbinden; E.: s. di£ (dia), de‹n (dein)
diadšxioj (diadéxios), gr., Adj.: nhd. von sehr günstiger Vorbedeutung seiend; E.: s. di£
(dia), dexiÒj (dexiós)
diadšrkesqai (diadérkesthai), gr., V.: nhd. hindurch erblicken, mit seinem Blick
hindurchdringen; E.: s. di£ (dia), dšrkesqai (dérkesthai)
di£desma (diádesma), gr., N.: nhd. Pappel; E.: s. diade‹n (diadein); W.: mlat. diadesma,
Sb., Malve, Rosspappel
diadšcesqai (diadéchesthai), gr., V.: nhd. übernehmen, erben; E.: s. di£ (dia), dšcesqai
(déchesthai)
diadhle‹sqai (diadÐleisthai), gr., V.: nhd. zerreißen, ganz zerstören; E.: s. di£ (dia),
dhle‹sqai (dÐleisthai)
diadhloàn (diadÐlun), gr., V.: nhd. völlig offenbaren; E.: s. di£ (dia), dhloàn (dÐlun)
di£dhma (diádÐma), gr., F.: nhd. umschlungenes Band (N.), Diadem, Stirnband; E.: s.
diadein (diadein); W.: lat. diadÐma, N., Diadem; nhd. Diadem, N., Diadem, Stirnschmuck,
Kopfschmuck; L.: Kluge s. u. Diadem
diadhmatofÒroj (diadÐmatophóros), gr., Adj.: nhd. diademgeschmückt; E.: s.
di£dhma (diádÐma), fšrein (phérein)
diadid£skein (diadidáskein), gr., V.: nhd. gründlich lehren; E.: s. di£ (dia), did£skein
(didáskein)
diadidÒnai (diadidónai), gr., V.: nhd. von Hand zu Hand geben, mitteilen, verbreiten; E.:
s. di£ (dia), didÒnai (didónai)
diadidr£skein (diadidráskein), diadidr»skein (diadidr›skein), gr., V.: nhd. entlaufen
(V.), entfliehen; E.: s. di£ (dia), didr£skein (didráskein)
diadidr»skein (diadidr›skein), gr. (ion.), V.: Vw.: s. diadidr£skein (diadidráskein)
diadik£zein (diadikázein), gr., V.: nhd. eine Rechtshandel entscheiden; E.: s. di£ (dia),
dik£zein (dikázein)
diadikaioàn (diadikaiun), gr., V.: nhd. als gerecht verteidigen; E.: s. di£ (dia), dikaioàn
(dikaiun)
diadikas…a (diadikasía), gr., F.: nhd. Entscheidung eines Prozesses, Rechtsstreit,
juristische Streitfrage; E.: s. diadik£zein (diadikázein)
diad…kasma (diadíkasma), gr., N.: nhd. Gegenstand eines Prioritätsstreites; E.: s.
diadik£zein (diadikázein)
diadifreÚein (diadiphreúein), gr., V.: nhd. um die Wette fahren; E.: s. di£ (dia),
difreÚein (diphreúein)
diadoiduk…zein (diadoidykízein), gr., V.: nhd. die Faust wie eine Mörserkeule ballen;
E.: s. di£ (dia), do…dux (doídys)
diadokim£zein (diadokimázein), gr., V.: nhd. sorgfältig prüfend unterscheiden; E.: s.
di£ (dia), dokim£zein (dokimázein)
diadox£zein (diadoxázein), gr., V.: nhd. durchaus meinen; E.: s. di£ (dia), dox£zein
(doxázein)
di£dosij (diádosis), gr., F.: nhd. Verteilung; E.: s. di£ (dia), dÒsij (dósis)
diadotšoj (diadotéos), gr., Adj.: nhd. zu verteilen seiend; E.: s. diadidÒnai (diadidónai)
diadÒthj (diadótÐs), gr., M.: nhd. Verteiler; E.: s. diadidÒnai (diadidónai); W.: lat.
diadota, M., Verteiler
diadoc» (diadoch›), gr., F.: nhd. Übernahme, Nachfolge; E.: s. diadšcesqai
(diadéchesthai)
244
di£docoj (diádochos), gr., M.: nhd. Nachfolger; E.: s. diadšcesqai (diadéchesthai); W.:
lat. diadochus, M., Nachfolger; s. nhd. Diadoche, M., Diadoche, Nachfolger Alexanders des
Großen
di£dromoj (diádromos), gr., Adj.: nhd. durcheinanderlaufend, durcheinanderstürzend; E.:
s. di£ (dia), drÒmoj (drómos)
d…azesqai (díazesthai), gr., V.: nhd. weben; E.: vgl. idg. *ent-?, *ant-, V., anzetteln?,
weben?, Pokorny 322
Di£zeugma (Diázeugma), gr., N.=ON: nhd. »Diazeugma« (Damm der zwei Teile im
Hafen von Piräus trennte); E.: s. diazeÚgnunai (diazeúgnynai)
diazeÚgnunai (diazeúgnynai), gr., V.: nhd. auseinanderspannen, trennen; E.: s. di£ (diá),
zeÚgnunai (zeúgnynai)
di£zeuxij (diázeuxis), gr., F.: nhd. Trennung; Hw.: s. diazeÚgnunai (diazeúgnynai); E.:
s. di£ (dia), zeàxij (zeuxis)
diazhte‹n (diazÐtein), gr., V.: nhd. durchsuchen, durchforschen; E.: s. di£ (dia), zhte‹n
(zÐtein)
diazwgrafe‹n (diazægraphein), gr., V.: nhd. fertig malen; E.: s. di£ (dia), zÁn (zÐn),
gr£fein (gráphein); W.: s. lat. diazægraphus liber, M., Buch mit Abbildungen
di£zwma (diázæma), gr., N.: nhd. Gürtel, Schurz, Umgürtung; E.: s. di£ (dia), zîma
(zæma); W.: lat. diazæma, N., breiter Absatz
diazènnunai (diazænnunai), gr., V.: nhd. umgürten, mit einem Schurz versehen (V.); E.:
s. di£ (dia), zwnnÚnai (zænn‹nai)
diaqe‹n (diathein), gr., V.: nhd. durchlaufen (V.), umherlaufen, hin und her laufen; E.: s.
di£ (dia), qe‹n (thein) (1)
diaqerma…nein (diathermaínein), gr., V.: nhd. durchwärmen; E.: s. di£ (dia),
qerma…nein (thermaínein)
di£qesij (diáthesis), gr., F.: nhd. Anordnung, Ordnung; Hw.: s. diatiqšnai (diatithénai);
E.: s. di£ (dia), qšsij (thésis)
diaqet»r (diathet›r), gr., M.: nhd. Ordner, Verwalter; Hw.: s. diatiqšnai (diatithénai)
diaqšthj (diathétÐs), gr., M.: nhd. Ordner, Verwalter; Hw.: s. diatiqšnai (diatithénai)
diaq»kh (diath›kÐ), gr., F.: nhd. Anordnung, Testament; Hw.: s. diatiqšnai (diatithénai);
E.: s. di£ (dia), q»kh (th›kÐ)
diaqig» (diathig›), gr., F.: nhd. gegenseitiger Kontakt; E.: s. di£ (dia), qigg£nein
(thingánein); W.: mlat. diathigÐ, F., Anordnung
diaqraÚein (diathraúein), gr., V.: nhd. ganz zerbrechen; E.: s. di£ (dia), qraÚein
(thraúein)
diaqre‹n (diathrein), gr., V.: nhd. durchspähen, überschauen; E.: s. di£ (dia), ¢qre‹n
(athrein)
diaqroe‹n (diathroein), gr., V.: nhd. Gerücht verbreiten; E.: s. di£ (dia), qroe‹n (throein)
diaqrule‹n (diathrylein), gr., V.: nhd. durch Gerücht allgemein verbreiten; E.: s. di£ (dia),
qrule‹n (thrylein)
diaqrÚptein (diathr‹ptein), gr., V.: nhd. zerbrechen, zerschmettern, aufreiben,
verweichlichen; E.: s. di£ (dia), qrÚptein (thr‹ptein)
dia…nein (diaínein), gr., V.: nhd. benetzen; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 384
diaire‹n (diairein), gr., V.: nhd. »auseinander nehmen«, teilen, niederreißen, zerstören;
Vw.: s. ™pi- (epi); E.: s. di£ (diá), aƒre‹n (hairein)
dia…rein (diaírein), gr., V.: nhd. erheben, in die Höhe heben, aufheben; E.: s. di£ (diá),
a‡rein (aírein)
245
dia…resij (diaíresis), gr., F.: nhd. Trennung, Einteliung, Verteilung, Sonderung; E.: s.
diaire‹n (diairein); W.: lat. diaeresis, F., Trennung einer Silbe in zwei
dia…retoj (diaíretos), gr., Adj.: nhd. geteilt, verteilt; E.: s. diaire‹n (diairein)
diairetój (diairetós), gr., Adj.: nhd. zu teilen seiend, teilbar; E.: s. diaire‹n (diairein)
d…aita (díaita), gr., F.: nhd. Lebensweise, Lebensunterhalt, Schiedsrichteramt; E.: s.
diait©sqai (diaitasthai); W.: lat. diaeta, F., Lebensweise, Diät, Aufenthaltsort, Wohnung;
nhd. Diät, F., Diät, Schonkost; W.: lat. diaeta, F., Lebensweise, Diät, Aufenthaltsort,
Wohnung; s. nhd. Diäten, Sb. Pl., Diäten, Tagegelder; L.: Frisk 1, 384, Kluge s. u. Diät,
Diäten
diait©n (diaitan), gr., V.: nhd. entscheiden, Schiedsrichter sein (V.); E.: s. di£ (dia); s. idg.
*aiti-, Sb., Anteil, Pokorny 10; vgl. idg. *ai- (3), V., geben, zuteilen, nehmen, Pokorny 10
diait©sqai (diaitasthai), gr., V.: nhd. sich ernähren, sich aufhalten; Vw.: s. sun- (syn); E.:
s. di£ (dia), a‡nuesqai (aínyesthai); L.: Frisk 1, 384
dia…thma (daiítÐma), gr., N.: nhd. Lebensweise, Lebensunterhalt; E.: s. d…aita (díaita);
L.: Frisk 1, 384
diaitht»j (diaitÐt›s), gr., M.: nhd. Schiedsmann, Schiedsrichter; E.: s. diait©n (diaitan);
W.: lat. diaetÐta, M., Schiedsrichter; L.: Frisk 1, 384
diaithtikÒn (diaitÐtikón), gr., N.: nhd. schiedsrichterliche Entscheidung; E.: s. d…aita
(díaita); W.: lat. diaetÐticus, Adj., diätetisch, die Diät betreffend; L.: Frisk 1, 384
diaithtikÒj (diaitÐtikós), gr., Adj.: nhd. zur Diät gehörig, diätetisch; E.: s. d…aita
(díaita); W.: lat. diaetÐticus, Adj., diätetisch, die Diät betreffend; L.: Frisk 1, 384
diaka»j (diaka›s), gr., Adj.: nhd. durchglüht, glühend heiß; E.: s. di£ (diá), ka…ein
(kaíein)
diakaqaire‹n (kathairein), gr., V.: nhd. gründlich reinigen; E.: s. di£ (diá), kaqa…rein
(kathaírein)
diaka…ein (diakaíein), gr., V.: nhd. durchglühen, durchwärmen, erhitzen, ausbrennen; E.:
s. di£ (diá), ka…ein (kaíein)
diakalÚptein (diakal‹ptein), gr., V.: nhd. ganz enthüllen; E.: s. di£ (diá), kalÚptein
(kal‹ptein)
diakartere‹n (diakarterein), gr., V.: nhd. ausdauernd, standhaft aushalten; E.: s. di£ (diá),
kartere‹n (karterein)
diakatšcein (diakatéchein), gr., V.: nhd. zurückhalten, aufhalten, sich behaupten; E.: s.
di£ (dia), kat£ (katá), œcein (échein) (1)
di£kausij (diákausis), gr., F.: nhd. Benutzen der Kauterisierung; E.: s. diaka…ein
(diakaíein); W.: mlat. diacausis, F., eine bestimmte Brennmethode
diakšazein (diakéazein), gr., V.: nhd. durchspalten, zerspalten (V.); E.: s. di£ (dia),
ke£zein (keázein)
diake…rein (diakeírein), gr., V.: nhd. vereiteln, durchkreuzen; E.: s. di£ (diá), ke…rein
(keírein)
di£keisqai (diákeisthai), gr., V.: nhd. sich in einer Lage befinden, eingestellt sein (V.),
gestimmt sein (V.); E.: s. di£ (diá), ke‹sqai (keisthai)
diakšnthsij (diakéntÐsis), gr., F.: nhd. Durchstechen; E.: s. di£ (dia), kente‹n (kentein);
W.: mlat. diacentÐsis, F., eine bestimmte Methode des Vernähens
diakermat…zein (diakermatízein), gr., V.: nhd. in kleines Geld umwechseln; E.: s. di£
(diá), kermat…zein (kermatízein)
diakhrÚssein (diakÐr‹ssein), diakhrÚttein (diakÐr‹ttein), gr., V.: nhd. durch den
Herold ausrufen; E.: s. di£ (diá), khrÚssein (kÐr‹ssein)
diakhrÚttein (diakÐr‹ttein), gr. (att.), V.: Vw.: s. diakhrÚssein (diakÐr‹ssein)
246
diakinduneÚein (diakindyneúein), gr., V.: nhd. sich in Gefahr stürzen, einen Kampf
bestehen; Vw.: s. sun- (syn); E.: s. di£ (diá), kinduneÚein (kindyneúein)
diakine‹n (diakinein), gr., V.: nhd. in Verwirrung bringen, stören, aufregen, anregen; E.: s.
di£ (diá), kine‹n (kinein)
diakl©n (diaklan), gr., V.: nhd. zerbrechen; E.: s. di£ (diá), kl©n (klan)
diaklšptein (diakléptein), gr., V.: nhd. wegstehlen, heimlich entwenden; E.: s. di£ (diá),
klšptein (kléptein)
diaklhroàn (diaklÐrðn), gr., V.: nhd. verlosen, durchs Los zuteilen, auslosen; E.: s. di£
(diá), klhroàn (klÐrðn)
diakl»rwsij (diakl›ræsis), gr., F.: nhd. Auslosung, Verlosung; E.: s. diaklhroàn
(diaklÐrðn)
diakl…nein (diaklínein), gr., V.: nhd. ausweichen, vermeiden; E.: s. di£ (diá), kl…nein
(klínein)
diaklÚzein (diakl‹zein), gr., V.: nhd. bespülen; E.: s. di£ (diá), klÚzein (kl‹zein)
diakna…ein (diaknaíein), gr., V.: nhd. zerreiben, zerbrechen; E.: s. di£ (dia); vgl. idg.
*keni-, *kenýi-, V., kratzen, schaben, reiben, Pokorny 561; idg. *ken- (2), V., kratzen,
schaben, reiben?, Pokorny 559
diakomid» (diakomid›), gr., F.: nhd. Hinübersetzen; E.: s. diakom…zein (diakomízein)
diakom…zein
(diakomízein), gr., V.: nhd. hinüberbringen, hinüberführen,
hinüberschaffen, übersetzen; E.: s. di£ (diá), kom…zein (komízein)
diakomp£zein (diakompázein), gr., V.: nhd. wechselseitig prahlen; E.: s. di£ (diá),
komp£zein (kompázein)
diakone‹n (diakonein), gr., V.: nhd. dienen, bedienen, Diakon sein (V.); E.: s. di£konoj
(diõkonos)
diakÒnhma (diakónÐma), gr., N.: nhd. Dienst; E.: s. diakone‹n (diakonein); L.: Frisk 1,
384
diakÒnhsij (diakónÐsis), gr., F.: nhd. Dienst; E.: s. diakone‹n (diakonein); L.: Frisk 1,
384
diakon…a (diakonía), gr., F.: nhd. Amt des Diakons, Diakonat; E.: s. di£konoj
(diõkonos); L.: Frisk 1, 384
diakÒnissa (diakónissa), gr., F.: nhd. Diakonin, Dienerin; E.: s. di£konoj (diõkonos); L.:
Frisk 1, 384
diakonikÒj (diakonikós), gr., Adj.: nhd. zum Dienst geeignet, dienstbeflissen; E.: s.
di£konoj (diõkonos); L.: Frisk 1, 384
di£konoj (diõkonos), di»konoj (di›konos), gr., M.: nhd. Diener, Diakon; E.: s. Øpo(hypo), prwto- (præto), yeudo- (pseudo); E.: s. di£ (diá); s. idg. *ken- (4), V., sich mühen,
streben, sich sputen, Pokorny 564; W.: lat. diõconus, M., Diakon; an. djõkn, M., Diakon; W.:
lat. diõconus, M., Diakon; ae. díacon, M., Diakon; W.: lat. diõconus, M., Diakon; afries.
diõkon, M., Diakon; W.: lat. diõconus, M., Diakon; ahd. tiakan* 1, st. M. (a), Diakon, Levit;
nhd. Diakon, M., Diakon, Diener, Hilfsprediger, DW 2, 1055; W.: lat. diõconus, M., Diakon;
ahd. jakuno* 2, sw. M. (n), Diakon; W.: ahd. jako* 1, sw. M. (n), Diakon; L.: Frisk 1, 384,
Kluge s. u. Diakon
diakopš (diakop›), gr., F.: nhd. Zerhauung; E.: s. diakÒptein (diakóptein)
diakÒptein (diakóptein), gr., V.: nhd. zerhauen (V.), zerschneiden; E.: s. di£ (dia),
kÒptein (kóptein)
diakore‹n (diakorein), gr., V.: nhd. entjungfern, schänden; E.: s. di£ (diá), kÒrh (kórÐ)
diakoreÚein (diakoreúein), gr., V.: nhd. entjungfern, schänden; E.: s. di£ (diá), kÒrh
(kórÐ)
247
diakosme‹n (diakosmein), gr., V.: nhd. abteilen, einteilen; Vw.: s. sun- (syn); E.: s. di£
(diá), kosme‹n (kosmein)
diakÒsmhsij (diakósmÐsis), gr., F.: nhd. Enrichtung, Anordnung, Schlachtordnung,
Taktik; E.: s. diakosme‹n (diakosmein)
di£kosmoj (diákosmos), gr., M.: nhd. Enrichtung, Anordnung, Schlachtordnung, Taktik;
E.: s. diakosme‹n (diakosmein)
diakoÚein (diakúein), gr., V.: nhd. durchhören, bis zu Ende hören, genau anhören; E.: s.
di£ (diá), ¢koÚein (akúein)
diakr£zein (diakrázein), gr., V.: nhd. durcheinanderschreien; E.: s. di£ (diá), kr£zein
(krázein)
diakridÒn (diakridón), gr., Adv.: nhd. abgesondert, entschieden, durchaus, weitaus; E.: s.
di£ (dia), kr…nein (krínein)
diakr…nein (diakrínein), gr., V.: nhd. scheiden, unterscheiden, trennen, sondern (V.),
aussondern, auswählen, entscheiden, urteilen, richten; E.: s. di£ (diá), kr…nein (krínein)
di£krisij (diákrisis), gr., F.: nhd. Trennung, Teilung, Unterscheidung, Entscheidung,
Verurteilung; E.: s. diakr‹nein (diakrinein)
diakritikÒj (diakritikós), gr., Adj.: nhd. der Unterscheidung dienend, zum Unterscheiden
dienlich; E.: s. diakr‹nein (diakrinein); W.: nhd. diakritisch, Adj., diakritisch, der
Unterscheidung dienend; L.: Kluge s. u. diakritisch
di£kritoj (diákritos), gr., Adj.: nhd. unterschieden, ausgezeichnet; E.: s. diakr‹nein
(diakrinein)
diakrote‹n (diakrotein), gr., V.: nhd. durchstoßen (V.), durchbohren; E.: s. di£ (diá),
krote‹n (krotein)
di£krousij (diákrusis), gr., F.: nhd. Verzögerung; E.: s. diakroÚein (diakrúein)
diakroÚein (diakrúein), gr., V.: nhd. unterbrechen, hindern; E.: s. di£ (diá), kroÚein
(krúein)
diakubeÚein (diakybeúein), gr., V.: nhd. würfeln; E.: s. di£ (diá), kubeÚein (kybeúein)
diakuk©n (diakykan), gr., V.: nhd. durcheinandermengen; E.: s. di£ (diá), kuk©n
(kykan)
diakÚptein (diak‹ptein), gr., V.: nhd. den Kopf hinausstrecken, hervorgucken; E.: s. di£
(diá), kÚptein (k‹ptein)
diakwlut»j (diakælyt›s), gr., M.: nhd. Verhinderer; E.: s. diakwlÚein (diakæl‹ein)
diakwlutikÒj (diakælytikós), gr., Adj.: nhd. verhindernd, hinderlich; E.: s. diakwlÚein
(diakæl‹ein)
diakwlÚein (diakæl‹ein), gr., V.: nhd. verhindern, hindern, verbieten; E.: s. di£ (diá),
kwlÚein (kæl‹ein)
dialagc£nein (dialanchánein), gr., V.: nhd. verlosen, in Stücke zerreißen, durchs Los
erlangen; E.: s. di£ (diá), lagc£nein (lanchánein)
dialakt…zein (dialaktízein), gr., V.: nhd. auseinanderstampfen, wegstampfen, in Stücke
zerreißen; E.: s. di£ (diá), lakt…zein (laktízein)
dialale‹n (dialalein), gr., V.: nhd. sprechen, besprechen; E.: s. di£ (diá), lale‹n (lalein)
dialamb£nein (dialambánein), gr., V.: nhd. auseinandernehmen, trennen, zerlegen,
absondern, abstecken, scheiden, teilen; E.: s. di£ (diá), lamb£nein (lambánein)
dial£mpein (dialámpein), gr., V.: nhd. durchleuchten, durchschimmern, hervorleuchten;
E.: s. di£ (diá), l£mpein (lámpein)
dialanq£nein (dialanthánein), gr., V.: nhd. ganz verborgen sein (V.), umbemerkt bleiben,
entgehen; E.: s. di£ (diá), lanq£nein (lanthánein)
248
dialg»j (dialg›s), gr., Adj.: nhd. Schmerzen bringend, Schmerzen leidend; E.: s. di£ (antí),
¢lge‹n (algein)
dialšgein (dialégein), gr., V.: nhd. auslesen, auswählen, sich aussprechen, sich unterreden;
E.: s. di£ (antí), lšgein (légein) (1)
dialšgesqai (dialégesthai), gr., V.: nhd. mit jemandem reden, Gespräch führen; E.: s. di£
(antí), lšgein (légein) (1)
di£leimma (diáleimma), gr., N.: nhd. Zwischenraum, Pause; E.: s. diale…pein
(dialeípein); E.: lat. dialÐmma, N., Zwischenzeit, Pause
diale…pein (dialeípein), gr., V.: nhd. dazwischen lassen, dazwischen liegen; E.: s. di£
(dia), le…pein (leípein)
diale…fein (diaaleíphein), gr., V.: nhd. durchstreichen, auslöschen; E.: s. di£ (dia),
¢le…fein (aleíphein)
dialektik» (dialektik›), gr., F.: nhd. Dialektik; E.: s. di£ (diá), lšgein (légein) (1); W.:
nhd. Dialektik, F., Dialektik
dialektikÒj (dialektikós) (1), gr., Adj.: nhd. dialektisch, zur Dialektik gehörig; E.: s. di£
(diá), lšgein (légein) (1)
dialektikÒj (dialektikós) (2), gr., M.: nhd. Dialektiker; E.: s. di£ (diá), lšgein (légein) (1)
di£lektoj (diálektos), gr., F.: nhd. Unterredung, Mundart; E.: s. di£ (diá), lšgein (légein)
(1); W.: lat. dialectos, F., Mundart, Dialekt; nhd. Dialekt, M., Dialekt, Mundart; W.: s. nhd.
Dialektik, F., Dialektik; L.: Kluge s. u. Dialekt, Dialektik
di£lexij (diálexis), gr., F.: nhd. Unterredung, Gespräch; E.: s. dialšgesqai (dialégesthai)
di£leukoj (diáleukos), gr., Adj.: nhd. mit Weiß untermischt; E.: s. di£ (dia), leukÒj
(leukós
di£lhyij (diálÐpsis), gr., F.: nhd. Auffassung, Ansicht, Meinung; E.: s. dialamb£mein
(dialambánein)
diallag» (diallag›), gr., F.: nhd. Wechsel, Tausch, Versöhnung, Friedensschluss, Vergleich;
E.: s. diall£ssein (diallássein)
diallakt» (diallakt›), gr., F.: nhd. Wechsel, Tausch, Versöhnung, Friedensschluss,
Vergleich; E.: s. diall£ssein (diallássein)
diallakt»j (diallakt›s), gr., M.: nhd. Versöhner, Friedensstifter, Friedensvermittler; E.: s.
diall£ssein (diallássein)
diall£ssein (diallássein), diall£ttein (dialláttein), gr., V.: nhd. verändern, wechseln,
vertauschen, austauschen, versöhnen; Vw.: s. sun-* (syn); E.: s. di£ (dia), ¢ll£ssein
(allássein)
diall£sson (diallásson), gr., N.: nhd. Verschiedenheit, Unterschied; E.: s. diall£ssein
(diallássein)
diall£ttein (dialláttein), gr. (att.), V.: Vw.: s. diall£ssein (diallássein)
dialog…zesqai (dialogízesthai), gr., V.: nhd. überdenken, erwägen; E.: s. di£logoj
(diálogos)
dialogikÒj (dialogikós), gr., Adj.: nhd. dialogisch; E.: s. di£logoj (diálogos)
dialogismÒj (dialogismós), gr., M.: nhd. Überlegung, Gedanke; E.: s. dialog…zesqai
(dialogízesthai)
di£logoj (diálogos), gr., M.: nhd. Gespräch; E.: s. di£ (diá), lšgein (légein); W.: lat.
dialogus, M., Gespräch, Dialog; nhd. Dialog, M., Dialog, Zwiegespräch; L.: Kluge s. u.
Dialog
dialÚein (dial‹ein), gr., V.: nhd. zerstören, beendigen; Vw.: s. sun- (syn); E.: s. di£ (diá),
lÚein (l‹ein)
249
di£lusij (diálysis), gr., F.: nhd. Auflösung, Trennung, Beendigung; E.: s. dialÚein
(dial‹ein)
dialut»j (dialyt›s), gr., F.: nhd. Auflöser, Zerstörer; E.: s. dialÚein (dial‹ein)
dialutikÒj (dialytikós), gr., Adj.: nhd. geeignet zur Auflösung; E.: s. dialÚein (dial‹ein)
dialutÒj (dialytós), gr., Adj.: nhd. auflöslich; E.: s. dialÚein (dial‹ein)
dialwb©n (dialæban), gr., V.: nhd. ganz verstümmeln; E.: s. di£ (diá), lwb©sqai
(læbasthai)
diamal£ssein (diamalássein), gr., V.: nhd. völlig erweichen; E.: s. di£ (diá), mal£ssein
(malássein)
diam©n (diaman), gr., V.: nhd. aufgraben, aufscharren; E.: s. di£ (diá), *¢m©n (aman)
diamanteÚesqai (diamanteúesthai), gr., V.: nhd. sich weissagen, sich weissagen lassen,
durch ein Orakel bestimmen; E.: s. di£ (diá), manteÚesqai (manteúesthai)
diamart£nein (diamartánein), gr., V.: nhd. verfehlen, nicht treffen, daneben treffen,
verlieren, sündigen; E.: s. di£ (diá), ¡mart£nein (hamartánein)
diam£rthma (diamártÐma), gr., F.: nhd. Fehler; E.: s. diamart£nein (diamartánein)
diamartÚresqai (diamart‹resthai), gr., V.: nhd. feierlich bezeugen, beschwören; E.: s.
di£ (diá), m£rtuj (mártys)
diamas©sqai (diamasasthai), gr., V.: nhd. kauen, beißen; E.: s. di£ (dia), mas©sqai
(masasthai); L.: Frisk 2, 179
diam£shma (diamásÐma), gr., M.: nhd. Bissen; E.: s. diamas©sqai (diamasasthai); L.:
Frisk 2, 179
diam£shsij (diamásÐsis), gr., F.: nhd. Bissen; E.: s. diamas©sqai (diamasasthai); L.:
Frisk 2, 179
diamastigoàn (diamastigðn), gr., V.: nhd. durchpeitschen; E.: s. di£ (dia), m£stix
(mástix)
diamast…gwsij (diamastígæsis), gr., F.: nhd. Geißelung; E.: s. diamastigoàn
(diamastigðn); W.: lat. diamastÆgæsis, F., Geißelung
diam£cesqai (diamáchesthai), gr., V.: nhd. durchkämpfen, auf Leben und Tod kämpfen;
E.: s. di£ (diá), m£cesqai (máchesthai)
diame…bein (diameíbein), gr., V.: nhd. vertauschen, eintauschen; E.: s. di£ (diá),
¢me…bein (ameíbein)
diamšllein (diaméllein), gr., V.: nhd. zaudern, zögern; E.: s. di£ (diá), mšllein (méllein)
diamšllhsij (diaméllÐsis), gr., F.: nhd. Zaudern, Verzögerung; E.: s. diamšllein
(diaméllein)
diamšmfesqai (diamémphesthai), gr., V.: nhd. streng tadeln; E.: s. di£ (diá),
mšmfesqai (mémphesthai)
diamšnein (diaménein), gr., V.: nhd. verbleiben, ausharren, fortdauern; Vw.: s. sun(syn); E.: s. di£ (diá), mšnein (ménein)
diamer…zein (diamerízein), gr., V.: nhd. teilen, verteilen, zerteilen; E.: s. di£ (diá),
mer…zein (merízein); L.: Frisk 2, 212
diametrikÒj (diametrikós), gr., Adj.: nhd. diagonal; E.: s. di£ (dia), mštron (métron);
W.: mlat. diametricus, Adj., gerade (Adj.) (2)
di£metroj (diámetros), gr., M.: nhd. Durchmesser, Diagonale; E.: s. di£ (diá), mštron
(métron); W.: lat. diametros, M., Diameter, Durchmesser; s. lat. diametrõlis, Adj., zum
Durchmesser gehörig, diametral; nhd. diametral, Adj., diametral, gegesätzlich,
entgegengesetzt; L.: Kluge s. u. diametral
diamhr…zein (diamÐrízein), gr., V.: nhd. die Schenkel auseinanderhalten; E.: s. di£
(diá), mhr…zein (mÐrízein); L.: Frisk 2, 230
250
diamhrismÒj (diamÐrismós), gr., M.: nhd. Auseinanderhalten der Schenkel; E.: s.
diamhr…zein (diamÐrízein); L.: Frisk 2, 230
diamise‹n (diamisein), gr., V.: nhd. gründlich hassen, bitter hassen; E.: s. di£ (diá),
mise‹n (misein)
diamistÚllein (diamist‹llein), gr., V.: nhd. zerlegen, zerstückeln; E.: s. di£ (diá),
mistÚllein (mist‹llein)
diammoirhd£ (diammoirÐdá), gr., Adv.: nhd. zur Hälfte; E.: s. di£ (diá), mo‹ra
(moira); L.: Frisk 1, 386
diamoir©n (diamoiran), gr., V.: nhd. verteilen, zerteilen; E.: s. di£ (diá), moir©n
(moiran)
diamperšj (diamperés), gr., Adv.: nhd. durch und durch, ununterbrochen; E.: s. di£ (diá),
¢n£ (aná), pe…rein (peírein); L.: Frisk 1, 386
diamper»j (diamper›s), gr., Adv.: nhd. ganz hindurch, durch und durch, ganz und gar,
ununterbrochen; E.: s. di£ (diá), ¢n£ (aná), pe…rein (peírein); L.: Frisk 1, 386
diamwk©sqai (diamækasthai), gr., V.: nhd. spotten, verspotten; E.: s. di£ (diá),
mwk©sqai (mækasthai); L.: Frisk 2, 281
diamèkhsij (diamækÐsis), gr., F.: nhd. Spötterei; E.: s. diamwk©sqai (diamækasthai);
L.: Frisk 2, 281
dianapaÚein (dianapaúein), gr., V.: nhd. ausrufen lassen, dazischen ausruhen, scih
erholen; E.: s. ¢na (ana), paÚein (paúein)
dianek»j (dianek›s), gr., Adj.: Vw.: s. dihnek»j (diÐnek›s)
dianšmein (dianémein), gr., V.: nhd. verteilen, zuteilen, verbreiten; Vw.: s. pros- (pros);
E.: s. di£ (dia), nšmein (némein)
dianeÚein (dianeúein), gr., V.: nhd. zunicken, zuwinken; E.: s. di£ (dia), neÚein
(neúein)
dianq…zein (dianthízein), gr., V.: nhd. sticken, verzieren; E.: s. di£ (dia), ¢nq…zein
(anthízein)
dianoe‹sqai (dianoeisthai), gr., V.: nhd. denken, bedenken, gedenken, beabsichtigen; E.: s.
di£ (diá), noe‹n (noein)
dianÒhma (dianoÐma), gr., N.: nhd. Gedanke, Meinung, Absicht, Entschluss; E.: s.
dianoe‹sqai (dianoeisthai)
dianÒhsij (dianoÐsis), gr., F.: nhd. Denken, Gedanke, Meinung, Absicht, Entschluss; E.: s.
dianoe‹sqai (dianoeisthai)
dianohtikÒj (dianoÐtikós), gr., Adj.: nhd. nachdenkend, denkend; E.: s. dianoe‹sqai
(dianoeisthai)
di£noia (diánoia), gr., F.: nhd. Denken, Denkvermögen, Vorhaben, Absicht; E.: s.
dianoe‹sqai (dianoeisthai)
dianomeÚj (dianomeús), gr., M.: nhd. Verteiler; E.: s. dianšmein (dianémein)
dianom» (dianom›), gr., F.: nhd. Verteilung, Spende; E.: s. dianšmein (dianémein); W.:
lat. dianomÐ, F., Verteilung, Spende
dianÚein (dian‹ein), dianÚtein (dian‹tein), gr., V.: nhd. vollenden, vollbringen; E.: s.
di£ (diá), ¢nÚein (an‹ein)
diaxa…nein (diaxaínein), gr., V.: nhd. aufkrempeln, zerreißen; E.: s. di£ (diá), xa…nein
(xaínein)
dianÚtein (dian‹tein), gr. (att.), V.: Vw.: s. dianÚein (dian‹ein)
diapaidagwge‹n (diapaidagægein), gr., V.: nhd. Kinder führen, führen, leiten, unterhalten
(V.); E.: s. di£ (dia), paidagwge‹n (paidagægein)
251
diapaideÚein (diapaideúein), gr., V.: nhd. die gehörige Zeit hindurch unterrichten; E.: s.
di£ (dia), paideÚein (paideúein)
diapala…ein (diapalaíein), gr., V.: nhd. mit jemandem ringen, mit jemandem kämpfen; E.:
s. di£ (dia), pala…ein (palaíein)
di£pasma (diápasma), gr., N.: nhd. Streupulver?; E.: s. diap£ssein (diapássein); W.: lat.
diapasma, N., wohlriechendes Streupulver
diap£ssein (diapássein), diap£ttein (diapáttein), gr., V.: nhd. dazwischen streuen; E.: s.
di£ (dia), p£ssein (pássein)
diap£ttein (diapáttein), gr., V.: Vw.: s. diap£ssein (diapássein)
di£peira (diápeira), gr., F.: nhd. Probe, Versuch; E.: s. di£ (diá), pe‹ra (peira)
diapeir©sqai (diapeirõsthai), gr., V.: nhd. versuchen, auf die Probe stellen, erforschen,
erfahren (V.); E.: s. di£ (diá), peir©sqai (peirõsthai)
diape…rein (diapeírein), gr., V.: nhd. hindurchbohren, durchbohren; E.: s. di£ (diá),
pe…rein (peírein)
diapšmpein (diapémpein), gr., V.: nhd. hinüberschicken, hinübergehen lassen,
übersenden, zusenden, verschicken; E.: s. di£ (diá), pšmpein (pémpein)
diapeplicÒj (diapeplichós), gr., Adj.: nhd. offenstehend; E.: s. di£ (diá), pl…ssesqai
(plíssesthai)
diaper©n (diaperan), gr., V.: nhd. hinüberfahren, hinübergehen, durchsegeln; E.: s. di£
(diá), per©n (peran)
diapšrqein (diapérthein), gr., V.: nhd. ganz zerstören, völlig vernichten; E.: s. di£ (dia),
pšrqein (pérthein)
diaperon©n (diaperonan), gr., V.: nhd. durchstechen; E.: s. di£ (dia), peron©n
(peronan)
diapštesqai (diapétesthai), gr., V.: nhd. durchfliegen, hindurchfliegen, vorüberfliegen,
verfliegen, vergehen; E.: s. di£ (dia), pštesqai (pétesthai)
diaphgnÚnai (diapÐgn‹nai), gr., V.: nhd. zusammenfügen, zusammenbinden; E.: s. di£
(dia), phgnÚnai (pÐgn‹nai)
diaphd©n (diapÐdan), gr., V.: nhd. über etwas setzen, über etwas pringen, einen Satz
machen; E.: s. di£ (dia), phd©n (pÐdan)
diapimplšnai (diapimplénai), gr., V.: nhd. ganz anfüllen; E.: s. di£ (dia), pimplšnai
(pimplénai)
diap…nein (diapínein), gr., V.: nhd. um die Wette trinken; E.: s. di£ (dia), p…nein
(pínein)
diapipr£skein (diapipráskein), gr., V.: nhd. verkaufen; E.: s. di£ (dia), pipr£skein
(pipráskein)
diap…ptein (diapíptein), gr., V.: nhd. auseinanderfallen, zerfallen (V.), misslingen, sich
durchschlagen, entkommen (V.); E.: s. di£ (dia), p…ptein (píptein)
diapisteÚein (diapisteúein), gr., V.: nhd. vertrauen, anvertrauen; E.: s. di£ (dia),
pisteÚein (pisteúein)
diaplškein (diaplékein), gr., V.: nhd. verflechten, zusammenflechten; E.: s. di£ (dia),
plškein (plékein)
diaple‹n (diaplein), gr., V.: nhd. hindurchschiffen, hinüberschiffen, hinüberfahren,
durchschiffen; E.: s. di£ (dia), ple‹n (plein)
diaplhkt…zesqai (diaplÐktízesthai), gr., V.: nhd. im Faustkampf wettkämpfen, streiten;
E.: s. di£ (dia), plhkt…zesqai (plÐktízesthai)
diapl»ssein (diapl›ssein), gr., V.: nhd. zerschlagen (V.), zerspalten (V.); E.: s. di£ (dia),
pl»ssein (pl›ssein)
252
diapl…ssesqai (diaplíssesthai), gr., V.: nhd. mit gespreizten Beinen einherschreiten; E.: s.
di£ (dia), pl…ssesqai (plíssesthai)
di£plouj (diáplus) (1), gr., Adj.: nhd. durchschiffbar; E.: s. diaple‹n (diaplein)
di£plouj (diáplus) (2), gr., M.: nhd. Durchfahrt, Überfahrt; E.: s. diaple‹n (diaplein)
diapne‹n (diapnein), gr., V.: nhd. hindurchwehen, durchwehen, durchhauchen; E.: s. di£
(dia), pne‹n (pnein)
diapoik…llein (diapoikíllein), gr., V.: nhd. ganz bunt machen, verzieren; E.: s. di£ (dia),
poik…llein (poikíllein)
diapoleme‹n (diapolemein), gr., V.: nhd. den Krieg zu Ende bringen, den Krieg
entscheiden, den Krieg auskämpfen; Vw.: s. sun- (syn); E.: s. di£ (dia), poleme‹n
(polemein)
diapolšmhsij (diapolémÐsis), gr., F.: nhd. Beendigung des Krieges; E.: s. diapoleme‹n
(diapolemein)
diapore‹n (diaporein), gr., V.: nhd. in großer Verlegenheit sein (V.), untersuchen,
zweifelhaft sein (V.); E.: s. di£ (dia), ¢pore‹n (aporein)
diapoliorke‹n (diapoliorkein), gr., V.: nhd. die Belagerung bis zu Ende führen; E.: s. di£
(dia), poliorke‹n (poliorkein), pÒlij (pólis), ›rkoj (hérkos)
diapoliteÚesqai (diapoliteúesthai), gr., V.: nhd. ein politischer Nebenbuhler sein (V.); E.:
s. di£ (dia), politeÚesqai (politeúesthai)
diapone‹n (diaponein), gr., V.: nhd. mit Anstrengung arbeiten, sich anstrengen, eifrig
betreiben; E.: s. di£ (dia), pone‹n (ponein)
diapÒnhsij (diapónÐsis), gr., F.: nhd. Durcharbeitung, Übung; E.: s. diapone‹n
(diaponein)
diaporeÚein (diaporeúein), gr., V.: nhd. hinüberführen, hinüberbringen, passieren lassen;
E.: s. di£ (dia), poreÚein (poreúein)
diaporqmeÚein (diaporthmeúein), gr., V.: nhd. übersetzen, hinüberfahren; E.: s. di£
(dia), porqmeÚein (porthmeúein)
di£praxij (diápraxis), gr., F.: nhd. Ausführung, Erfolg; E.: s. diapr£ssein (diaprássein)
di£prasij (diáprasis), gr., F.: nhd. Ausverkauf; E.: s. diapipr£skein (diapipráskein)
diapr£ssein (diaprássein), diapr£ttein (diapráttein), diapr»ssein (diapr›ssein), gr.,
V.: nhd. vollenden, vollbringen; Vw.: s. sun- (syn); E.: s. di£ (dia), pr£ttein (práttein)
diapr£ttein (diapráttein), gr. (att.), V.: Vw.: s. diapr£ssein (diaprássein)
diapršpein (diaprépein), gr., V.: nhd. hervorstechen, hervorstrahlen; E.: s. di£ (diá),
pršpein (prépein)
diaprep»j (diaprep›s), gr., Adj.: nhd. hervorstechend, ausgezeichnet; E.: s. di£ (diá),
pršpein (prépein)
diapr»ssein (diapr›ssein), gr. (ion.), V.: Vw.: s. diapr£ssein (diaprássein)
diapr…ein (diapríein), gr., V.: nhd. sägen; E.: s. di£ (diá), pr…ein (príein)
diaprÚsion (diapr‹sion), gr., Adv.: nhd. durchdringend, sich weithin erstreckend, weithin
vernehmlich; E.: s. di£ (diá), prÒ (pró); L.: Frisk 1, 386
diaprÚsioj (diapr‹sios), gr., Adj.: nhd. weithin erstreckend, sich weithin vernehmlich; E.:
s. di£ (diá), prÒ (pró); L.: Frisk 1, 386
diarac…zein (diarachízein), gr., V.: nhd. das Rückgrat spalten, zerstückeln; E.: s. di£
(diá), ∙ac…zein (rhachízein)
diarpag» (diarpag›), gr., F.: nhd. Plünderung; E.: s. diarp£zein (diarpázein)
diarp£zein (diarpázein), gr., V.: nhd. zerreißen, zerfleischen; E.: s. di£ (dia), ¡rp£zein
(harpázein)
253
diarraf» (diarrhaph›), gr., F.: nhd. Zusammennähen; E.: s. di£ (dia), ∙£ptein (rháptein)
diarre‹n (diarrein), gr., V.: nhd. durchfließen, hindurchfließen; E.: s. di£ (diá), ∙e‹n
(rhein)
di£¸∙oia (diárrhoia), gr., F.: nhd. Durchfließen, Durchfall; E.: s. diarre‹n (diarrein); W.:
lat. diarrhoea, F., Durchfall; nhd. Diarrhöe, F., Diarrhöe, Durchfall; L.: Kluge s. u. Diarrhöe
dia¸∙oikÒj (diarrhoikós), gr., Adj.: nhd. an Durchfall leidend; E.: s. di£¸∙oia (diárrhoia)
di£rrusij (diárrysis), gr., F.: nhd. Durchfluss; E.: s. diarre‹n (diarrein)
diase…ein (diaseíein), gr., V.: nhd. erschüttern, verwirren, aufregen; E.: s. di£ (dia),
se…ein (seíein)
diashma…nein (diasÐmaínein), gr., V.: nhd. ein Zeichen geben, andeuten, anzeigen,
befehlen; E.: s. di£ (dia), shma…nein (sÐmaínein); L.: Frisk 2, 696
diasilla…nein (diasillaínein), gr., V.: nhd. verhöhnen, verspotten; E.: s. di£ (dia),
silla…nein (sillaínein); L.: Frisk 2, 706
diasiwp©n (diasiæpan), gr., V.: nhd. immerfort schweigen, noch immer schweigen; E.: s.
di£ (dia), siwp©n (siæpan)
diaska…rein (diaskaírein), gr., V.: nhd. hüpfen, springen, tanzen; E.: s. di£ (dia), ska…rein (skaírein); L.: Frisk 2, 714
diask£ptein (skáptein), gr., V.: durchgraben; E.: s. di£ (dia), sk£ptein (skáptein)
diasked£nnunai (diaskedánnynai), gr., V.: nhd. zerstreuen, auseinanderwerfen,
zertrümmern, zerstören, vernichten; E.: s. di£ (dia), sked£nnunai (skedánnynai)
diaskeu£zein (diaskeuázein), gr., V.: zurecht machen, rüsten, ausrüxten, sich in
Bereitschaft setzen; E.: s. di£ (dia), skeu£zein (skeuázein)
diaskeu» (diaskeu›), gr., F.: nhd. Ausrüstung, Ausstattung; E.: s. di£ (dia), skeu» (skeu›)
diaskope‹n (skopein), gr., V.: nhd. genau betrachten, umherblecken, überlegen (V.); E.: s.
di£ (dia), skope‹n (skopein)
diaskorp…zein (diaskorpízein), gr., V.: nhd. zerstreuen; E.: s. di£ (dia), skorp…zein
(skorpízein); L.: Frisk 2, 738
d…asma (díasma), gr., Sb.: nhd. Kettfaden; Hw.: s. d…azesqai (díazesthai); E.: vgl. idg.
*ent-?, *ant-, V., anzetteln?, weben?, Pokorny 322
diasmileÚein (diasmileúein), gr., V.: nhd. mit dem Meißel glätten, abhobeln; E.: s. di£
(diá), *smileÚein (smileúein), sm…lh (smílÐ)
diaspar£ssein (diasparássein), diaspar£ttein (diasparáttein), gr., V.: nhd. zerreißen;
E.: s. di£ (diá), spar£ssein (sparássein)
diaspar£ttein (diasparáttein), gr. (att.), V.: Vw.: s. diaspar£ssein (diasparássein)
diasp©n (diaspan), gr., V.: nhd. auseinanderziehen, auseinanderreißen, zerreißen,
zerstreuen; E.: s. di£ (diá), sp©n (span)
di£spasma (diáspasma), gr., N.: nhd. Trennung, Zerstreuung, Lücke; E.: s. diasp©n
(diaspan)
diaspasmÒj (diaspasmós), gr., M.: nhd. Trennung, Zerstreuung, Lücke; E.: s. diasp©n
(diaspan)
diaspe…rein (diaspeírein), gr., V.: nhd. ausstreuen, aussprengen, verschwenden; Vw.: s.
™n- (en), pro- (pro); E.: s. di£ (diá), spe…rein (speírein)
diaspeÚdein (diaspeúdein), gr., V.: nhd. bei jemandem betreiben, sich dafür verwenden;
E.: s. di£ (diá), speÚdein (speúdein)
diaspode‹n (diaspodein), gr., V.: nhd. zermalmen, beschlafen (V.); E.: s. di£ (diá),
spode‹n (spodein)
254
diaspor£ (diasporá), gr., F.: nhd. Zerstreuung, Austreuung; E.: s. diaspe…rein
(diaspeírein); W.: kirchen-lat. diaspora, F., Diaspora; nhd. Diaspora, F., Diaspora; L.: Frisk 2,
762, Kluge s. u. Diaspora
diaspoud£zein (diaspudázein), gr., V.: nhd. sich Mühe geben, sich anstrengen; E.: s. di£
(dia), spoud£zein (spudázein)
diastaqm©sqai (diastathmasthai), gr., V.: nhd. zumessen, regeln, ordnen; E.: s. di£
(dia), staqm©sqai (stathmasthai)
diastaqm…zein (diastathmízein), gr., V.: nhd. abmessen, erwägen; E.: s. di£ (dia),
staqm…zein (stathmízein)
diastasi£zein (diastasiázein), gr., V.: nhd. in Uneinigkeit leben, aufwiegeln; E.: s. di£
(dia), stasi£zein (stasiázein)
di£stasij (diástasis), gr., F.: nhd. Abstand, Entfernung, Spaltung; E.: s. di£ (dia), ƒst£nai
(histánai)
diaste…cein (diasteíchein), gr., V.: nhd. durchgehen; E.: s. di£ (dia), ste…cein
(steíchein); L.: Frisk 2, 783
diastšllein (diastéllein), gr., V.: nhd. teilen, auseinandertrennen, unterscheiden; E.: s. di£
(dia), stšllein (stéllein)
di£sthma (diástÐma), gr., N.: nhd. Zwischenraum, Intervall, Entfernung; E.: s. di£ (dia),
ƒst£nai (histánai); W.: lat. diastÐma, N., Zwischenraum, Abstand
diasthmatikÒj (diastÐmatikós), gr., Adj.: nhd. zum Intervall gehörig, zum Zwischenraum
gehörig; E.: s. di£sthma (diástÐma); W.: lat. diastÐmaticus, Adj., zum Intervall gehörig
diast…zein (diastízein), gr., V.: nhd. stechen, brandmarken; E.: s. di£ (dia), st…zein
(stízein); L.: Frisk 2, 797
diastoib£zein (diastoibázein), gr., V.: nhd. dazwischenstopfen; E.: s. di£ (dia),
stoib£zein (stoibázein)
diastoleÚj (diastoleús), gr., M.: nhd. Rechnungsrevisor?; E.: s. diastšllein (diastéllein);
W.: lat. diastoleus, M., Rechnungsrevisor
diastol» (diastol›), gr., F.: nhd. Ausdehnung, Trennung, Einschnitt, Unterschied, Intervall;
Vw.: s. Øpo- (hypo); E.: s. diastšllein (diastéllein); W.: lat. diastolÐ, F., Trennung,
Trennungszeichen
diastrebloàn (diastreblðn), gr., V.: nhd. verdrehen; E.: s. di£ (dia), strebloàn
(streblðn); L.: Frisk 2, 806
diastršfein (diastréphein), gr., V.: nhd. verdrehen, verrenken; Vw.: s. sun- (syn); E.: s.
di£ (dia), stršfein (stréphein)
diastrof» (diastroph›), gr., F.: nhd. Verdrehung, Verrenkung; E.: s. diastršfein
(diastréphein)
di£stuloj (diástylos), gr., Adj.: nhd. weitsäulig?; E.: s. di£ (dia), stàloj (stylos)
diasÚnaxij (dias‹naxis), gr., F.: nhd. Gottesdienst?; E.: s. di£ (dia), sÚn (s‹n), ¥gein
(ágein); W.: mlat. diasynaxis, Gottesdienst, fortwährendes Beten
diasÚrein (dias‹rein), gr., V.: nhd. zerreißen, durchhecheln, verspotten; E.: s. di£ (dia),
sÚrein (s‹rein)
diasurmÒj (diasyrmós), gr., M.: nhd. Durchziehen, Verhöhnen; E.: s. diasÚrein
(dias‹rein)
diasfair…zein (diasphairízein), gr., V.: nhd. wie Bälle umherwerfen; E.: s. di£ (diá),
sfair…zein (sphairízein)
diasf£llein (diasphállein), gr., V.: nhd. zu Schanden machen, Unglück haben, sich
gänzlich irren; E.: s. di£ (diá), sf£llein (sphállein)
255
diasf£x (diaspháx), gr., Adj.: nhd. Spalt, Felsenspalte, Schlucht; E.: s. di£ (diá), sf£ttein
(spháttein)
diaschmat…zein (diaschÐmatízein), gr., V.: nhd. durchbilden, ausbilden, gestalten; E.: s.
di£ (diá), schmat…zein (schÐmatízein)
diasc…zein (diaschízein), gr., V.: nhd. zerschneiden, zerreißen; E.: s. di£ (diá), sc…zein
(schízein)
di£scisma (diáschisma), gr., F.: nhd. Hälfte?; E.: s. diasc…zein (diaschízein); W.: lat.
diaschisma, N., Hälfte des Halbtons
diasózein (diasæizein), gr., V.: nhd. gesund machen, retten, schützen, bewahren; Vw.: s.
sun- (syn); E.: s. di£ (diá), sózein (sæizein); L.: Frisk 2, 844
diatag» (diatag›), gr., F.: nhd. Anordnung, Befehl, Auftrag; E.: s. diat£ssein (diatássein)
di£tagma (diátagma), gr., N.: nhd. Anordnung, Befehl, Auftrag; E.: s. diat£ssein
(diatássein)
di£taxij (diátaxis), gr., F.: nhd. Verteilung, Aufstellung, Einrichtung, Anordnung, Befehl,
Auftrag; E.: s. diat£ssein (diatássein)
diatar£ssein (diatarássein), diatar£ttein (diataráttein), gr., V.: nhd. in Bestürzung
setzen, aus der Fassung bringen; E.: s. di£ (diá), tar£ssein (tarássein)
diatar£ttein (diataráttein), gr. (att.), V.: Vw.: s. diatar£ssein (diatarássein)
di£tasij (diátasis), gr., F.: nhd. Anspannung, Anstrengung; E.: s. diate…nein (diateínein)
diat£ssein (diatássein), diat£ttein (diatáttein), gr., V.: nhd. stellen, aufstellen, ordnen;
Vw.: s. ™n- (en); E.: s. di£ (diá), t£ssein (tássein)
diat£ttein (diatáttein), gr., V.: Vw.: s. diat£ssein (diatássein)
diate…nein (diateínein), gr., V.: nhd. spannen, ausspannen; E.: s. di£ (diá), te…nein
(teínein)
diateic…zein (diateichízein), gr., V.: nhd. vermauern, durch eine Mauer absperren,
trennen; E.: s. di£ (diá), teic…zein (teichízein)
diate…cisma (diateíchisma), gr., N.: nhd. Trennungsmauer, Zwischenbollwerk; E.: s.
diateic…zein (diateichízein)
diatekma…resqai (diatekmaíresthai), gr., V.: nhd. durch Zeichen angeben; E.: s. di£
(diá), tekma…resqai (tekmaíresthai); L.: Frisk 2, 866
diatele‹n (diatelein), gr., V.: nhd. zu Ende bringen, beenden, vollenden, bezahlen; Vw.: s.
sun- (syn); E.: s. di£ (diá), tele‹n (telein)
diateleut©n (diateleutan), gr., V.: nhd. ganz vollenden; E.: s. di£ (diá), teleut©n
(teleutan)
diatšmnein (diatémnein), gr., V.: nhd. zerschneiden, zerhauen (V.); E.: s. di£ (diá),
tšmnein (témnein)
diatetra…nein (diatetraínein), gr., V.: nhd. durchbohren, durchlöchern; E.: s. di£ (diá),
tetra…nein (tetraínein)
diat»kein (diat›kein), gr., V.: nhd. zerschmelzen, schmelzen lassen; E.: s. di£ (diá),
t»kein (t›kein)
diathre‹n (diatÐrein), gr., V.: nhd. bewahren, erhalten (V.), überwachen; E.: s. di£ (diá),
thre‹n (tÐrein)
diatiqšnai (diatithénai), gr., V.: nhd. auseinanderlegen, zurechtlegen, anordnen, in einen
Zustand versetzen, verfügen über; Vw.: s. sun- (syn); E.: s. di£ (diá), tiqšnai (tithénai)
diatim©n (diatiman), gr., V.: nhd. hoch ehren; E.: s. di£ (diá), tim©n (timan), tim»
(tim›)
diatin£ssein (diatinássein), gr., V.: nhd. zertrümmern, schütteln, rütteln; E.: s. di£ (diá),
tin£ssein (tinássein)
256
diatm»gein (diatm›gein), gr., V.: nhd. durchschneiden, zerschneiden, trennen; E.: s. di£
(diá), tm»gein (tm›gein)
di£tomoj (diátomos), gr., Adj.: nhd. in zwei Teile gespalten, halbiert, geteilt; E.: s. di£
(dia), tšmnein (témnein); W.: mlat. diatomos, Adj., geteilt, getrennt
diatÒnaion (diatónaion), gr., N.: nhd. Querholz, Spannriegel; E.: s. diate…nein
(diateínein)
diatonqorÚzein (diatonthor‹zein), gr., V.: nhd. murmeln; E.: s. di£ (dia),
tonqorÚzein (tonthor‹zein); L.: Frisk 2, 909
diatonikÒj (diatonikós), gr., Adj.: nhd. diatonisch; E.: s. di£ (dia), tÒnoj (tónos); W.:
lat., diatonicus, Adj., diatonisch; nhd. diatonisch, Adj., diatonisch
di£tonoj (diátonos), gr., Adj.: nhd. heftig, gedehnt; E.: s. di£ (dia), tÒnoj (tónos); W.:
mlat. diatonos, Adj., diatonisch
diatre‹n (diatrein), gr., V.: nhd. auseinanderfliehen, zerstieben; E.: s. di£ (dia), tre‹n
(trein); L.: Frisk 2, 929
diatršpein (diatrépein), gr., V.: nhd. abwenden, seinen Vorsatz ändern; E.: s. di£ (dia),
tršpein (trépein)
diatršfein (diatréphein), gr., V.: nhd. durchfüttern, ernähren, unterhalten (V.); E.: s. di£
(dia), tršfein (tréphein)
diatršcein (diatréchein), gr., V.: nhd. durchlaufen (V.), durchfahren (V.), durchsegeln; E.:
s. di£ (dia), tršcein (tréchein)
di£trhtoj (diátrÐtos), gr., Adj.: nhd. durchbrochen; E.: s. di£ (dia), trhtÒj (trÐtós); W.:
lat. diatrÐtus, Adj., durchbrochen
diatr…bein (diatríbein), gr., V.: nhd. zerreiben, hemmen, hintertreiben, verzögern,
hinbringen, verweilen, zögern; Vw.: s. ™n- (en), pros- (pros), sun- (syn); E.: s. di£ (dia),
tr…bein (tríbein)
diatrib» (diatrib›), gr., F.: nhd. Zerreiben, Zeitverlust, Aufenthalt, Zeitvertreib, Ort des
Zeitvertreibs, Phiosophenschule; Vw.: s. para- (para); E.: s. diatr…bein (diatríbein), di£
(dia), trib» (trib›); W.: lat. diatriba, F., Philosophenschule, Rhetorenschule
diatr…zein (diatrízein), gr., V.: nhd. knarren, knirschen; E.: s. di£ (diá), tr…zein
(trízein); L.: Frisk 2, 932
diatrita‹oj (diatritaios), gr., Adj.: nhd. dreitägig; E.: s. di£ (dia), trita‹oj (tritaios); E.:
lat. diatritaeus, Adj., dreitägig
diatrègein (diatrægein), gr., V.: nhd. durchnagen, zerfressen; E.: s. di£ (dia), trègein
(trægein)
diatt©n (diattan), gr., V.: nhd. sieben (V.); E.: s. di£ (diá); s. idg. *teøý-, *tøõ-, V., sieben
(V.), durchschlagen, Pokorny 1085; L.: Frisk 1, 386
d…attoj (díattos), gr., M.: nhd. Sieb; Hw.: s. diatt©n (diattan); E.: s. idg. *teøý-, *tøõ-,
V., sieben (V.), durchschlagen, Pokorny 1085
diatÚpwsij (diat‹pæsis), gr., F.: nhd. Ausprägung, Gestaltung; E.: s. diatupoàn
(diatypðn)
diatupoàn (diatypðn), gr., V.: nhd. ausprägen, gestalten; E.: s. di£ (dia), tupoàn (typðn)
diatwq£zein (diatætházein), gr., V.: nhd. verhöhnen; E.: s. di£ (dia), twq£zein
(tætházein)
d…auloj (díaulos), gr., M.: nhd. Doppelrennbahn, Doppellauf, Engpass, Meerenge; E.: s.
di- (di), aÙlÒj (aulós)
diaf£dhn (diaphádÐn), gr., Adv.: nhd. offen, unverhohlen; E.: s. diafa…nein
(diaphaínein)
257
diafa…nein (diaphaínein), gr., V.: nhd. durchscheinen lassen, durchscheinen,
durchschimmern; E.: s. di£ (diá), fa…nein (phaínein)
diaf£neia (diapháneia), gr., F.: nhd. Durchsichtigkeit; E.: s. diafa…nein (diaphaínein)
diafan»j (diaphan›s), gr., Adj.: nhd. durchscheinend, durchsichtig, einleuchtend,
ersichtlich, klar; E.: s. diafa…nein (diaphaínein); W.: mhd. diaphan, Adj., durchscheinend
diaf£ssein (diaphássein), gr., V.: nhd. durchscheinen lassen, enthüllen, durchschimmern;
E.: s. di£ (diá); s. idg. *gÝhækÝ-, *gÝhýkÝ-, V., schimmern, leuchten, Pokorny 495
diafaul…zein (diaphaulízein), gr., V.: nhd. für schlecht halten; E.: s. di£ (diá),
faul…zein (phaulízein); L.: Frisk 2, 998
diafšrein (diaphérein), gr., V.: nhd. sich unterscheiden, sich auszeichnen; Vw.: s. sun(syn); E.: s. di£ (diá), fšrein (phérein); R.: diafšrei (diaphérei), gr., V.: nhd. es macht
einen Unterschied, es kommt darauf an
diafšresqai (diaphéresthai), gr., V.: nhd. sich entzweien, sich streiten; E.: s. diafšrein
(diaphérein)
diafeÚgein (diapheúgein), gr., V.: nhd. entfliehen, entkommen (V.); E.: s. di£ (diá),
feÚgein (pheúgein)
diafeuktikÒj (diapheuktikós), gr., Adj.: nhd. leicht entschlüpfend; E.: s. diafeÚgein
(diapheúgein)
di…feuxij (diápheuxis), gr., F.: nhd. Entfliehen, Entkommen; E.: s. diafeÚgein
(diapheúgein)
diafqe…rein (diaphtheírein), gr., V.: nhd. zugrunde richten, vernichten, bestechen; E.: s.
di£ (diá), fqe…rein (phtheírein)
diafqor£ (diaphthorá), gr., F.: nhd. Vernichtung, Ermordung, Zerstörung; E.: s.
diafqe…rein (diaphtheírein)
diafqoreÚj (diaphthoreús), gr., M.: nhd. Verderber, Verführer; E.: s. diafqe…rein
(diaphtheírein)
diaflšgein (diaphlégein), gr., V.: nhd. durchbrennen, entflammen; E.: s. di£ (diá), flšgein
(phlégein)
diafoib£zein (diaphoibázein), gr., V.: nhd. in Raserei versetzen; E.: s. di£ (diá),
foib£zein (phoibázein)
diafoit©n (diaphoitan), gr., V.: nhd. hingehen und hergehen, umherschweifen, sich
verbreiten; E.: s. di£ (diá), foit©n (phoitan)
diafor£ (diaphorá), gr., F.: nhd. Verschiedenheit, Meinungsverschiedenheit, Streit; E.: s.
diafšrein (diaphérein)
diafore‹n (diaphorein), gr., V.: nhd. durchtragen, hinübertragen, fortschleppen, rauben,
zerreißen; E.: s. di£ (dia), fore‹n (phorein)
diafÒrhsij (diaphórÐsis), gr., F.: nhd. Plünderung, Beute; E.: s. diafore‹n (diaphorein);
W.: lat. diaphorÐsis, F., Schwitzen, Auflösung, Schwindung der Kräfte
di£foroj (diáphoros), gr., Adj.: nhd. verschieden, feindlich, uneinig; E.: s. diafšrein
(diaphérein)
di£fragma (diáphragma), gr., N.: nhd. Zwischenwand, Zwerchfeld; E.: s. diafr£gnunai
(diáphragnynai); W.: lat. diaphragma, N., Zwerchfell
diafr£gnunai (diáphragnynai), gr., V.: nhd. verpallisadieren; E.: s. di£ (dia), fr£ssein
(phrássein)
di£fraxij (diáphraxis), gr., F.: nhd. Versperrung; E.: s. diafr£gnunai (diáphragnynai);
L.: Frisk 2, 1039
diafÚesqai (diaph‹esthai), gr., V.: nhd. dazwischen wachsen (V.) (1); E.: s. di£ (dia),
fÚesqai (ph‹esthai)
258
diaful£ssein (diaphylássein), diaful£ttein (diaphyláttein), gr., V.: nhd. sorgfältig
bewachen, bewahren, in Schutz nehmen, retten; Vw.: s. sun-* (syn); E.: s. di£ (dia),
ful£ssein (phylássein)
diaful£ttein (diaphyláttein), gr. (att.), V.: Vw.: s. diaful£ssein (diaphylássein)
diafus©n (diaphysan), gr., V.: nhd. zerblasen (V.), wegblasen, verwehen; E.: s. di£ (diá),
fus©n (physan)
diafÚssein (diaph‹ssein), gr., V.: durchschöpfen, ganz ausschöpfen, herausreißen; E.: s.
di£ (dia), ¢fÚssein (aph‹ssein)
diafwne‹n (diaphænein), gr., V.: nhd. misstönen, nicht stimmen; E.: s. di£ (dia), fwne‹n
(phænein)
diafwn…a (diaphænía), gr., F.: nhd. Missklang, Verschiednheit, Uneinigkeit; E.: s. di£
(dia), fwn» (phæn›); W.: lat. diaphænia, F., Disharmonie
diafèskein (diaphæskein), gr., V.: nhd. zu glänzen beginnen; E.: s. di£ (diá), f£oj (pháos)
diafwt…zein (diaphætízein), gr., V.: nhd. erleuchten, beleuchten; E.: s. di£ (diá),
fwt…zein (phætízein)
diac£zein (diacházein), gr., V.: nhd. auseinanderweichen, sich trennen, sich zurückziehen;
E.: s. di£ (dia), c£zesqai (cházesthai); L.: Frisk 2, 1061
diacal©n (diachalan), gr., V.: nhd. auseinandergehen lassen, nachlassen; E.: s. di£ (dia),
cal©n (chalan)
diac£lasij (diachálasis), gr., F.: nhd. Nachlassen; E.: s. diacal©n (diachalan); L.: Frisk 2,
1066
diacar£ssein (diacharássein), gr., V.: nhd. spitzen, schärfen; E.: s. di£ (dia), car£ssein
(charássein); L.: Frisk 2, 1073
diac£skein (diacháskein), gr., V.: nhd. auseinanderklaffen; E.: s. di£ (dia), c£skein
(cháskein)
diaceim£zein (diacheimázein), gr., V.: nhd. überwintern; Vw.: s. sun- (syn); E.: s. di£
(dia), ceim£zein (cheimázein)
diace‹n (diachein), gr., V.: nhd. auseinandergießen, in Stücke zerlegen; E.: s. di£ (dia),
ce‹n (chein)
diaceir…zein (diacheirízein), gr., V.: nhd. unter den Händen haben; Vw.: s. sun- (syn);
E.: s. di£ (dia), ceir…zein (cheirízein), ce…r (cheír)
diace…risij (diacheírisis), gr., F.: nhd. Handhabung, Führung, Leitung; E.: s.
diaceir…zein (diacheirízein)
diacleu£zein (diachleuázein), gr., V.: nhd. verspotten; E.: s. di£ (dia), cleu£zein
(chleuázein)
diaclid©n (diachlidan), gr., V.: nhd. vor Üppigkeit zerfließen; E.: s. di£ (dia), clid©n
(chlidan)
di£cusij (diáchysis), gr., F.: nhd. Ausgießung, Ausbreitung; E.: s. diace‹n (diachein); W.:
lat. diachysis, F., Zerstreuung
diacutikÒj (diachytikós), gr., Adj.: nhd. fähig zum Ausgießen seiend; E.: s. diace‹n
(diachein)
diacwre‹n (diachærein), gr., V.: nhd. durchgehen, hindurchgehen; E.: s. di£ (dia),
cwre‹n (chærein)
diacwr…zein (diachærízein), gr., V.: nhd. gänzlich absondern, trennen; E.: s. di£ (dia),
cor…zein (chorízein)
diacèrisma (diachærisma), gr., N.: nhd. Absonderung; E.: s. diacwr…zein
(diachærízein)
259
diaya…rein (diapsaírein), gr., V.: nhd. in Schwingung versetzen; E.: s. di£ (dia),
ya…rein (psaírein)
di£yeusij (diápseusis), gr., F.: nhd. falscher Bericht, Trug; E.: s. di£ (dia), yeÚdesqai
(pseúdesthai); L.: Frisk 2, 1133
diayÚcein (diaps‹chein), gr., V.: nhd. durchlüften, trocknen, austrocknen; E.: s. di£ (dia),
yÚcein (ps‹chein) (1)
d…bafoj (díbaphos), gr., Adj.: nhd. zweimal gefärbt; E.: s. di- (di), b£ptein (báptein);
W.: lat. dibaphus, Adj., zweimal eingetaucht, zweimal gefärbt
d…boj (díbos), gr., M.: nhd. ein Feld des Damebrettes; E.: ohne Etymologie?; L.: Frisk 1,
387
d…bracuj (díbrachys), gr., Adj.: nhd. aus zwei kurzen Füßen bestehend; E.: s. di- (di),
bracÚj (brach‹s)
d…gamma (dígamma), gr., F.: nhd. Doppelgamma; E.: s. di- (di), g£mma (gámma); W.:
lat. digamma, N., F., Doppelgamma, Zinsbuch
digam…a (digamía), gr., F.: nhd. zweimaliges Heiraten; E.: s. di- (di), game‹n (gamein)
d…gamoj (dígamos), gr., Adj.: nhd. zum zweiten Mal verheiratet; E.: s. di- (di), game‹n
(gamein); W.: lat. digamus, Adj., zum zweiten Mal verheiratet
d…glwssoj (díglæssos) (1), d…glwttoj (díglættos), gr., Adj.: nhd. zweizüngig, zwei
Sprachen redend; E.: s. di- (di), glîssa (glæssa)
d…glwssoj (díglæssos) (2), d…glwttoj (díglættos), gr., M.: nhd. Dolmetscher; E.: s.
d…glwssoj (díglæssos) (1)
d…glwttoj (díglættos) (1), gr., Adj.: Vw.: s. d…glwssoj (díglæssos) (1)
d…glwttoj (díglættos) (2), gr., M.: Vw.: s. d…glwssoj (díglæssos) (2)
d…dagma (dídagma), gr., N.: nhd. Lehre, Belehrung; E.: s. did£skein (didáskein); L.:
Frisk 1, 387
didagmosÚnh (didagmos‹nÐ), gr., F.: nhd. Lehre, Belehrung; E.: s. did£skein
(didáskein); L.: Frisk 1, 387
didaktÒj (didaktós), gr., Adj.: nhd. gelehrt, lehrbar, zum Lernen geeignet; Vw.: s.
qeo- (theo); E.: s. did£skein (didáskein); W.: nhd. didaktisch, Adj., didaktisch, das Lehren
betreffend; L.: Kluge s. u. didaktisch
d…daxij (dídaxis), gr., F.: nhd. Lehre, Belehrung; E.: s. did£skein (didáskein); L.: Frisk
1, 387
didask£lion (didaskálion), gr., N.: nhd. Kenntnis, Wissenschaft, Lehrgeld, Schulgeld; E.:
s. did£skein (didáskein)
did£skaloj (didáskalos), gr., M., F.: nhd. Lehrer, Lehrerin; E.: s. did£skein (didáskein)
did£skein (didáskein), gr., V.: nhd. lehren, belehren, unterrichten; Vw.: s. ¢nti- (anti),
dia- (dia), ™k- (ek), ™pek- (epek), ™pi- (epi), pro- (pro), pros- (pros); E.: s. idg.
*dens- (1), Sb., V., Geisteskraft, Ratschluss, lehren, lernen, Pokorny 201; L.: Frisk 1, 387
didaskale‹on (didaskaleion), gr., N.: nhd. Schule; E.: s. did£skaloj (didáskalos); L.:
Frisk 1, 387
didaskal…a (didaskalía), gr., F.: nhd. Lehre, Unterricht; E.: s. did£skaloj (didáskalos);
L.: Frisk 1, 387
didaskalik» (didaskalik›), gr., F.: nhd. Didaktik, Lehrkunst; E.: s. didaskalikÒj
(didaskalikós)
didaskalikÒj (didaskalikós), gr., Adj.: nhd. zum Unterricht gehörig; E.: s. did£skaloj
(didáskalos); W.: lat. didascalicus, Adj., den Unterricht betreffend, didaktisch; L.: Frisk 1, 387
didask£lion (didaskálion), gr., N.: nhd. Kenntnis, Wissenschaft; E.: s. did£skaloj
(didáskalos); L.: Frisk 1, 387
260
did£skaloj (didáskalos), gr., M.: nhd. Lehrer; Vw.: s. coro- (choro); E.: s. did£skein
(didáskein)
didac» (didach›), gr., F.: nhd. Lehre, Belehrung; E.: s. did£skein (didáskein); L.: Frisk 1,
387
didšnai (didénai), gr., V.: nhd. binden; Q.: Hom.; E.: idg. *dÐ-, *dý-, V., binden, Pokorny
183
didÒnai (didónai), dÒmeinai (dómeinai), gr., V.: nhd. geben, schenken, zahlen,
entrichten; Vw.: s. ¢na- (ana), ¢po- (apo), dia- (dia), ™k- (ek), ™n- (en), meta- (meta),
para- (para), pro- (pro), pros- (pros), sunek- (synek), sunen- (synen), Øpo- (hypo); E.:
idg. *dæ-, *dý-, *deh3-, V., geben, Pokorny 223; L.: Frisk 1, 388
didr£skein (didráskein), gr., V.: nhd. laufen; Vw.: s. ¢po- (apo), dia- (dia), ™k- (ek); E.:
s. idg. *der- (3), *drõ-, V., laufen, treten, Pokorny 204
d…drachmon (dídrachmon), gr., N.: nhd. Doppeldrachme; E.: s. di- (di), dracm»
(drachm›); W.: lat. didrachmum, N., Doppeldrachme; W.: s. lat. didrachma, N.,
Doppeldrachme
D…duma (Dídyma), gr., N.=ON: nhd. Didyma; E.: Herkunft unklar, vielleicht von
d…dumoj (dídymos)
D…dumai (Dídymai), gr., F. Pl.=ON: nhd. Didymä (zwei kleine Inseln neben Syros); E.: s.
d…dumoj (dídymos)
Diduma‹oj (Didymaios), gr., Adj.: nhd. didymäisch; E.: s. D…duma (Dídyma)
Didume‹on (Didymeion), gr., N.: nhd. Didymeum (Heiligtum des Apollo von Didyma);
E.: s. D…duma (Dídyma)
DidumeÚj (Didymeús), gr., M.: nhd. Didymeer; E.: s. D…duma (Dídyma)
d…dumoj (dídymos), gr., Adj.: nhd. doppelt, zwiefach; E.: s. dÚo (d‹o); L.: Pokorny 218,
Frisk 1, 387
didumÒthj (didymótÐs), gr., F.: nhd. Dualität; E.: s. d…dumoj (dídymos); L.: Frisk 1,
387
didumwtÒj (didymætós), gr., Adj.: nhd. gabelig; E.: s. d…dumoj (dídymos); L.: Frisk 1,
387
d…ein (díein), gr., V.: nhd. fortlaufen, fliehen; E.: idg. *deØý- (2), *dØõ-, *dØý-, *dÆ-, V.,
sich schwingen, herumwirbeln, Pokorny 187; L.: Frisk 1, 389
diekb£llein (diekbállein), gr., V.: nhd. über etwas setzen; E.: s. di£ (dia), ™x (ex),
b£llein (bállein)
diekp…ptein (diekpíptein), gr., V.: nhd. hindurchkommen, durchrennen, durchstürmen,
entkommen (V.); E.: s. di£ (dia), ™x (ex), p…ptein (píptein)
dielaÚnein (dielaúnein), gr., V.: nhd. hindurchtreiben, hindurchjagen, hindurchstoßen; E.:
s. di£ (dia), ™laÚnein (elaúnein)
diempol©n (diempolan), gr., V.: nhd. verkaufen; E.: s. di£ (dia), ™mpol©n (empolan)
d…enoj (díenos), gr., Adj.: nhd. zweijährig; E.: s. di- (di), œnoj (énos)
diexšrcesqai (diexérchesthai), gr., V.: nhd. hindurchgehen, durchschreiten, durchnehmen,
behandeln; E.: s. di£ (diá), ™x (ex), œrcesqai (érchesthai)
dišxodoj (diéxodos), gr., F.: nhd. Ausgang, Durchgang; E.: s. di£ (dia), ™x (ex), ÐdÒj
(hodós)
dišpein (diépein), gr., V.: nhd. durchschreiten, durcheilen, durchmachen; E.: s. di£ (diá),
›pein (hépein)
dier©n (dieran), gr., V.: nhd. durchschütteln, durchseihen; E.: Herkunft ungeklärt,
ägyptischer Einfluss?; L.: Frisk 1, 390
261
diereq…zein (dierethízein), gr., V.: nhd. stark reizen, fortwährend reizen; E.: s. di£ (diá),
™req…zein (erethízein)
diereun©n (diereunan), gr., V.: nhd. durchsuchen, durchforschen; E.: s. di£ (diá),
™reun©n (ereunan)
diereÚnhsij (diereúnÐsis), gr., F.: nhd. Ausforschung; E.: s. diereun©n (diereunan);
L.: Frisk 1, 555
diereunht»j (diereunÐt›s), gr., M.: nhd. Späher, Kundschafter; E.: s. diereun©n
(diereunan); L.: Frisk 1, 555
diermhneÚein (diermÐneúein), gr., V.: nhd. auslegen, übersetzen; E.: s. di£ (diá),
˜rmhneÚein (hermÐneúein)
dierm»neusij (dierm›neusis), gr., F.: nhd. Auslegung; E.: s. diermhneÚein
(diermÐneúein)
diermhneut»j (diermÐneut›s), gr., M.: nhd. Ausleger; E.: s. diermhneÚein
(diermÐneúein)
dierÒj (dierós) (1), gr., Adj.: nhd. zu fürchten seiend; Hw.: s. de…dein (deídein); E.: vgl.
idg. *døei-, V., fürchten, Pokorny 227
dierÒj (dierós) (2), gr., Adj.: nhd. geschwind, rasch, flüchtig; E.: s. d…esqai (díesthai),
d…ein (díein)
dierÒj (dierós) (3), gr., Adj.: nhd. feucht, nass; E.: s. dia…nein (diaínein); L.: Frisk 1, 390
dišrcesqai (diérchesthai), gr., V.: nhd. hindurchgehen, durchschreiten, durchnehmen,
behandeln; E.: s. di£ (diá), œrcesqai (érchesthai)
d…esqai (díesthai), gr., V.: nhd. fortjagen, wegjagen, verfolgen; E.: s. d…ein (díein)
d…esij (díesis), gr., F.: nhd. Durchlassen, Gewähren des Abzugs; E.: s. d…ienai (díienai);
W.: lat. diesis, F., Halbton, Viertelton
dieter…j (dieterís), gr., F.: nhd. Zeitraum von zwei Jahren; E.: s. diet»j (diet›s)
diet»j (diet›s), gr., Adj.: nhd. zweijährig; E.: s. di- (di), œtoj (étos)
dišcein (diéchein), gr., V.: nhd. dazwischenhalten, auseinanderhalten, fernhalten,
hindurchreichen; E.: s. di£ (diá), œcein (échein) (1)
d…zein (dízein), gr., V.: nhd. zweifeln, schwanken; E.: s. d…j (dís); L.: Frisk 1, 398
d…zhsqai (dízÐsthai), gr., V.: nhd. aufsuchen, erstreben, erforschen, untersuchen; E.: s.
idg. *deØý- (2), *dØõ-, *dØý-, *dÆ-, V., sich schwingen, herumwirbeln, Pokorny 187; L.:
Frisk 1, 391
d…zhsij (dízÐsis), gr., F.: nhd. Aufsuchen, Streben (N.); E.: s. d…zhsqai (dízÐsthai); L.:
Frisk 1, 391
dihge‹sqai (diÐgeisthai), gr., V.: nhd. auseinandersetzen, erzählen; E.: s. di£ (dia),
¹ge‹sqai (hÐgeisthai)
di»ghma (di›gÐma), gr., F.: nhd. Erzählung; E.: s. dihgÁsqai (diÐgÐsthai); W.: mlat.
diÐgÐma, N., Umschreibung
di»ghsij (di›gÐsis), gr., F.: nhd. Erzählung, Erörterung; E.: s. dihge‹sqai (diÐgeisthai)
di»konoj (di›konos), gr. (ion.), M.: Vw.: s. di£konoj (diákonos)
dihnek»j (diÐnek›s), dianek»j (dianek›s), gr., Adj.: nhd. durchgängig, weithin reichend,
ununterbrochen; E.: s. di£ (diá), ™negke‹n (enengein) (Inf. Aorist von fšrein (phérein); s.
idg. *ene¨-, *ne¨-, *en¨-, *¤¨-, *h1ne¨-, V., reichen, erreichen, erlangen, Pokorny 316; L.:
Frisk 1, 391
diq£lassoj (dithálassos), gr., Adj.: nhd. an zwei Meeren gelegen; E.: s. di- (di), q£lassa
(thálassa); W.: lat. dÆthalassus, Adj., von beiden Seiten vom Meere berührt
diqÚramboj (dith‹rambos), gr., M.: nhd. Dithyrambus (eine Gattung der lyrischen Poesie
hauptsächlich auf Bacchus bezogen); E.: s. di- (di), ‡amboj (íambos); L.: Frisk 1, 391
262
di…amboj (diíambos), gr., M.: nhd. Doppeljambus; E.: s. di- (di), ‡amboj (íambos); W.:
lat. diiambus, M., Doppeljambus
d…ienai (díienai), gr., V.: nhd. hindurchsenden, hindurchwerfen, hindurchschießen,
auseinandergehen lassen; E.: s. di£ (dia), ƒšnai (hiénai) (1)
di‹pet»j (diipet›s), gr., Adj.: nhd. vom Himmel gefallen (Adj.), himmlisch; E.: s. Frisk 1,
392; L.: Frisk 1, 392
diiscur…zesqai (diischyrízesthai), gr., V.: nhd. sich stüzen, sich fest verlassen (V.); E.: s.
di£ (diá), „scur…zesqai (ischyrízesthai); L.: Frisk 1, 742
dik£zein (dikázein), gr., V.: nhd. Recht sprechen, richten, entscheiden, urteilen; Vw.: s.
di£ (diá), ™pi- (epi), kata- (kata), sun- (syn); Hw.: s. d…kh (díkÐ); E.: s. idg. *dei¨-, V.,
zeigen, weisen, sagen, Pokorny 188; vgl. idg. *dei- (1), *deØý-, *dÆ-, *dØõ-, V., glänzen,
schimmern, scheinen, Pokorny 183; L.: Frisk 1, 393
Dikai£rceia (Dikaiárcheia), gr., F.=ON: nhd. »gerechte Regierung«, Dikäarcheia (Stadt in
Kampanien), Puteoli, Puzzuoli; E.: s. d…kaioj (díkaios), ¥rcein (árchein)
Dika…arcoj (Dikaíarchos), gr., M.=PN: nhd. Dikäarchos; E.: s. d…kaioj (díkaios),
¥rcein (árchein)
dikaikÒj (dikaikós), gr., Adj.: nhd. gerecht; E.: s. d…kh (díkÐ); L.: Frisk 1, 393
dikaiologÁsqai (dikaiologÐsthai), gr., V.: nhd. Rechtsgründe vortragen, sich vor Gericht
verteidigen; E.: s. dikaiolÒgoj (dikaiológos)
dikaiolog…a (dikaiología), gr., F.: nhd. Anwaltschaft; E.: s. dikaiolÒgoj (dikaiológos)
dikaiolÒgoj (dikaiológos), gr., Adj.: nhd. Gerechtsame verteidigend; E.: s. d…kaioj
(díkaios), lšgein (légein)
d…kaioj (díkaios), gr., Adj.: nhd. gerecht, rechtmäßig handelnd, rechtlich, rechtschaffen,
tüchtig; Hw.: s. d…kh (díkÐ); E.: s. idg. *dei¨-, V., zeigen, weisen, sagen, Pokorny 188; vgl.
idg. *dei- (1), *deØý-, *dÆ-, *dØõ-, V., glänzen, schimmern, scheinen, Pokorny 183; L.:
Frisk 1, 393
dikaiosÚnh (dikaios‹nÐ), gr., F.: nhd. Gerechtigkeit; E.: s. d…kaioj (díkaios)); L.: Frisk
1, 393
dikaiÒthj (dikaiótÐs), gr., F.: nhd. Gerechtigkeit; E.: s. d…kaioj (díkaios); L.: Frisk 1,
393
dikaioàn (dikaiun), gr., V.: nhd. für Recht halten, fordern; Vw.: s. dia- (dia); E.: s. d…kh
(díkÐ); L.: Frisk 1, 393
dika…wma (dikaíæma), gr., N.: nhd. Rechtssatzung, Recht; E.: s. dikaioàn (dikaiun),
d…kh (díkÐ); L.: Frisk 1, 393
dika…wsij (dikaíæsis), gr., F.: nhd. gerichtliche Vorladung, gerichtliche Beurteilung; E.: s.
dikaioàn (dikaiun), d…kh (díkÐ)
dikanikÒj (dikanikós) (1), gr., Adj.: nhd. rechtskundig; E.: s. d…kh (díkÐ)
dikanikÒj (dikanikós) (2), gr., M.: nhd. Sachwalter, Gerichtsredner; E.: s. d…kh (díkÐ);
L.: Frisk 1, 393
dikaspÒloj (dikaspólos), gr., M.: nhd. Rechtsverwalter, Richter; E.: Herkunft ungeklärt?;
L.: Frisk 1, 392
dikast»rion (dikast›rion), gr., N.: nhd. Gerichtshof, Gerichtsstätte, Gericht; E.: s.
dikast»j (dikast›s), dik£zein (dikázein); W.: mlat. dicastÐrium, N., Gerichtshof,
Gerichtsstätte, Tribunal, Richterversammlung; L.: Frisk 1, 393
dikast»j (dikast›s), gr., M.: nhd. Richter; E.: s. dik£zein (dikázein); L.: Frisk 1, 393; L.:
Frisk 1, 393
dikastik» (dikastik›), gr., F.: nhd. Rechtspflege; E.: s. dikast»j (dikast›s), dik£zein
(dikázein)
263
dikastikÒn (dikastikón), gr., N.: nhd. Richtersold; E.: s. dikast»j (dikast›s), dik£zein
(dikázein)
dikastikÒj (dikastikós), gr., Adj.: nhd. gerichtlich, richterlich, rechtskundig; E.: s.
dikast»j (dikast›s), dik£zein (dikázein); L.: Frisk 1, 393
dike‹n (dikeÆn), gr., V.: nhd. werfen; Vw.: s. Øper- (hyper); E.: s. deiknÚnai
(deikn‹nai); L.: Frisk 1, 392
d…kella (díkella), gr., F.: nhd. zweizinkige Hacke (F.) (2); E.: s. di- (di); s. idg. *kel- (3),
*kelý-, *klõ-, V., schlagen, hauen, Pokorny 545; L.: Frisk 1, 392
dikšnthton (dikéntÐton), gr., N.: nhd. eine Augensalbe; E.: Herkunft unklar?; W.: lat.
dicentÐtum, N., ein Medikament, eine Augensalbe
dikšfaloj (diképhalos), gr., Adj.: nhd. zweiköpfig; E.: s. di- (di), kefal» (kephal›)
d…kh (díkÐ), gr., F.: nhd. Art und Weise (F.) (2), Brauch, Sitte, Recht, Gerechtigkeit; E.: s.
idg. *dei¨-, V., zeigen, weisen, sagen, Pokorny 188; vgl. idg. *dei- (1), *deØý-, *dÆ-, *dØõ-,
V., glänzen, schimmern, scheinen, Pokorny 183; W.: lat. dica, F., Prozess, Rechtshandel; L.:
Frisk 1, 393
dikl…dhj (diklídes), gr., Adj.: nhd. doppelt angelehnt, zweiflügelig; E.: s. di- (di),
kl…nein (klínein); L.: Frisk 1, 394
d…krooj (díkroos), gr., Adj.: nhd. gabelig; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 394
d…kroton (díkroton), gr., N.: nhd. Zweiruderer; E.: s. d…krotoj (díkrotos); W.: lat.
dicrotum, N., Zweiruderer, zweiruderige Galeere
d…krotoj (díkrotos), gr., Adj.: nhd. doppelt rauschen, zwei Ruderreihen übereinander
habend; E.: s. di- (di), krote‹n (krotein); W.: s. lat. dicrota, F., Zweiruderer, zweiruderige
Galeere; W.: lat. dicrotum, N., Zweiruderer, zweiruderige Galeere
Dikta‹oj (Diktaios), gr., Adj.: nhd. diktäisch, kretisch; E.: s. D…kth (DíktÐ); W.: lat.
Dictaeus, Adj., diktäisch, kretisch
d…ktamnon (díktamnon), gr., N.: nhd. Diptam; Hw.: s. d…ktamnoj (díktamnos); E.:
Herkunft unklar, vielleicht vom Berg D…kth (DíktÐ) in Kreta, Frisk 1, 394; W.: lat.
dictamnum, N., Diptam; L.: Frisk 1, 394
d…ktamnoj (díktamnos), gr., F.: nhd. Diptam; Hw.: s. d…ktamnon (díktamnon); E.:
Herkunft unklar, vielleicht vom Berg D…kth (DíktÐ) in Kreta, Frisk 1, 394; W.: lat.
dictamnus, F., Diptam; L.: Frisk 1, 394
D…kth (DíktÐ), gr., F.=ON: nhd. Dikte (Berg auf Kreta); E.: Herkunft unklar?; W.: lat.
Dicta, F.=ON, Dikte (Berg auf Kreta)
diktue…a (diktyeía), gr., F.: nhd. Fischfang; E.: s. d…ktuon (díktyon); L.: Frisk 1, 394
diktueÚj (diktyeús), gr., M.: nhd. Netzfischer; E.: s. d…ktuon (díktyon); L.: Frisk 1, 394
D…ktunna (Díktynna), gr., F.=PN: nhd. »garnstellende Jägerin«, Diktynna (Beiname der
Artemis); E.: s. d…ktuon (díktyon); L.: Frisk 1, 394
diktuoeid»j (diktyoeid›s), gr., Adj.: nhd. netzartig, netzförmig; E.: s. d…ktuon
(díktyon), e•doj (eidos); W.: mlat. dictyoidÐs, Adj., netzartig, netzförmig
d…ktuon (díktyon), gr., N.: nhd. Fangnetz der Fischer und Jäger; E.: s. dike‹n (dikeÆn);
L.: Frisk 1, 394
d…ktuj (díktys), gr., Sb.: nhd. ein Tier; E.: aus dem Illyr.?; L.: Frisk 1, 395
d…lason (dílason), gr., N.: Vw.: s. d…lasson (dílasson)
d…lasson (dílasson), d…lason (dílason), gr., N.: nhd. ein Kleidungsstück; E.: Herkunft
ungeklärt, vielleicht s. l£sioj (lásios); L.: Frisk 1, 395
d…lhmma (dílÐmma), gr., F.: nhd. Doppelsatz?; E.: s. di- (di), lÁmma (lÐmma); W.: lat.
dilÐmma, N., Doppelsatz; nhd. Dilemma, N., Dilemma, Zwangslage; L.: Kluge s. u. Dilemma
264
dilog…a (dilogía), gr., F.: nhd. Wiederholung; E.: s. di- (di), lÒgoj (lógos); W.: lat.
dilogia, F., Zweideutigkeit
d…lofoj (dílophos), gr., Adj.: nhd. zweigipflig; E.: s. di- (di), lÒfoj (lóphos)
dim£cai (dimáchai), gr., M.: nhd. zu Pferde und zu Fuß kämpfende Reitergattung; E.: s.
di- (di), m£cesqai (máchesthai)
dim£cairoj (dimáchairos), gr., M.: nhd. Kämpfer mit zwei Schwertern; E.: s. di- (di),
m£cesqai (máchesthai); W.: lat. dimachaerus, M., Kämpfer mit zwei Schwertern
dimetr…a (dimetria), gr., F.: nhd. ein Gedicht aus jambischen Dimetern?; E.: s. di- (di),
mštron (métron); W.: lat. dimetria, F., ein Gedicht aus jambischen Dimetern
d…metroj (dímetros) (1), gr., Adj.: nhd. von zwei Maßen seiend; E.: s. di- (di), mštron
(métron); W.: lat. dimeter, Adj., von zwei Maßen seiend
d…metroj (dímetros) (2), gr., M.: nhd. Dimeter; E.: s. di- (di), mštron (métron); W.: lat.
dimetrus, M., Dimeter: W.: s. lat. dimeter, M., Dimeter
dimoir…a (dimoiría), gr., F.: nhd. Doppeltes, zwei Teile; E.: s. d…moiroj (dímoiros)
dimoir…thj (dimoirítÐs), gr., M.: nhd. Doppelsöldner; E.: s. dimoir…a (dimoiría),
d…moiroj (dímoiros)
d…moiroj (dímoiros), gr., Adj.: nhd. doppelt; E.: s. di- (di), mo‹ra (moira)
D…nduma (Díndyma), gr., N.=ON: nhd. Dindymos (Berg in Phrygien); Hw.: s.
D…ndumoj (Díndymos); E.: vgl. idg. vgl. idg. *edont-, *dont-, Sb., Zahn, Pokorny 289?;
vgl. idg. *ed-, *h1ed-, V., essen, Pokorny 287
DindÚmioj (Dind‹mios), gr., Adj.: nhd. dindymisch; E.: s. D…ndumoj (Díndymos)
D…ndumoj (Díndymos), gr., M.=ON: nhd. Dindymos (Berg in Phrygien); Hw.: s.
D…nduma (Díndyma); E.: vgl. idg. vgl. idg. *edont-, *dont-, Sb., Zahn, Pokorny 289?; vgl.
idg. *ed-, *h1ed-, V., essen, Pokorny 287
dine‹n (dinein), gr., V.: nhd. herumwirben, herumschwingen, sich herumdrehen, sich im
Kreis drehen; Vw.: s. ™n- (en); Hw.: s. dineÚein (dineúein), dinnšnai (dinnénai); E.: s.
idg. *deØý- (2), *dØõ-, *dØý-, *dÆ-, V., sich schwingen, herumwirbeln, Pokorny 187
d…nein (dínein), d…nnein (dínnein), gr., V.: nhd. herumwirben, herumschwingen,
dreschen; Hw.: s. dineÚein (dineúein), dinnšnai (dinnénai); E.: s. idg. *deØý- (2), *dØõ-,
*dØý-, *dÆ-, V., sich schwingen, herumwirbeln, Pokorny 187; L.: Frisk 1, 395
dineÚein (dineúein), gr., V.: nhd. herumwirben, herumschwingen, sich herumdrehen, sich
im Kreis drehen; Hw.: s. dine‹n (dinein), dinnšnai (dinnénai); E.: s. idg. *deØý- (2),
*dØõ-, *dØý-, *dÆ-, V., sich schwingen, herumwirbeln, Pokorny 187; L.: Frisk 1, 395
d…nh (dínÐ), d…nna (dínna), gr., F.: nhd. Wirbel, Strudel, Kreisbewegung, Umschwung;
E.: s. idg. *deØý- (2), *dØõ-, *dØý-, *dÆ-, V., sich schwingen, herumwirbeln, Pokorny 187;
L.: Frisk 1, 395
din»eij (din›eis), gr., Adj.: nhd. strudelreich; E.: s. d…nh (dínÐ)
d…nna (dínna), gr. (äol.), F.: Vw.: s. d…nh (dínÐ)
dinn£eij (dinnáeis), gr., Adj.: nhd. wirbelnd, strudelreich; E.: s. d…nh (dínÐ); L.: Frisk 1,
395
d…nnein (dínnein), gr. (äol.), V.: Vw.: s. d…nein (dínein)
dinnšnai (dinnénai), gr. (äol.), V.: nhd. herumwirben, herumschwingen, sich herumdrehen,
sich im Kreis drehen; Hw.: s. dine‹n (dinein), dineÚein (dineúein); E.: s. idg. *deØý- (2),
*dØõ-, *dØý-, *dÆ-, V., sich schwingen, herumwirbeln, Pokorny 187
d‹noj (dinos), gr., M.: nhd. Drehung, Umschwung, Wirbel, Strudel; E.: s. idg. *deØý- (2),
*dØõ-, *dØý-, *dÆ-, V., sich schwingen, herumwirbeln, Pokorny 187; L.: Frisk 1, 395
dinèdhj (dinædÐs), gr., Adj.: nhd. strudelreich; E.: s. d‹noj (dinos), e•doj (eidos); L.:
Frisk 1, 395
265
dixÒj (dixós), gr., Adj.: nhd. doppelt; E.: s. idg. *døæu, *døai, Num. Kard. (M.), zwei,
Pokorny 228; L.: Frisk 1, 398
Diogšnhj (DiogénÐs), gr., M.=PN: nhd. Diogenes; E.: s. idg. *•enõ, F.,
Nachkommenschaft, Pokorny 375; vgl. idg. *•en- (1), *•ený-, *•nÐ-, *•næ-, *•enh1-,
*•¤h1-, V., erzeugen, Pokorny 373
d…odoj (díodos), gr., M.: nhd. Passage, Durchlass; E.: s. di£ (diá), ÐdÒj (hodós); W.:
mlat. diodus, F., Passage, Durchlass, Landzunge
dioike…a (dioikeía), gr., F.: nhd. Diözese, Haushaltung, Verwaltung; E.: s. dioikein
(dioikein); W.: s. mlat. deotia, F., Pfarre, Sprengel
dioike‹n (dioikein), gr., V.: nhd. getrennt wohnen, verwalten, besorgen; Vw.: s. sun(syn); E.: s. di£ (diá), o‹koj (oikos)
dio…khsij (dioíkÐsis), gr., F.: nhd. Diözese, Haushaltung, Verwaltung; E.: s. dioikein
(dioikein); W.: lat. dioecÐsis, F., Diözese, Distrikt; nhd. Diözese, F., Diözese, Amtgebiet
eines katholischen Bischofs; L.: Kluge s. u. Diözese
dioikht»j (dioikÐt›s), gr., M.: nhd. Haushalter, Verwalter; E.: s. dioikein (dioikein)
Diom»deioj (Diom›deios), gr., Adj.: nhd. diomedëisch, Diomedes gehörend; E.: s.
Diom»dhj (Diom›dÐs)
Diom»dhj (Diom›dÐs), gr., M.=PN: nhd. Diomedes; E.: s. d‹oj (dios), m»desqai
(m›desthai)
DionusiakÒj (Dionysiakós), gr., Adj.: nhd. dionysisch; E.: s. DiÒnusoj (Diónysos)
dionusi£j (dionysiás), gr., F.: nhd. ein Edelstein der gegen Trunkenbolde schützen sollte;
E.: s. DiÒnusoj (Diónysos); W.: lat. dion‘sias, F., ein Edelstein der gegen Trunkenbolde
schützen sollte; mhd. djonisÆõ, Sb., »Dionysia« (ein Edelstein)
DionÚsioj (Dion‹sios) (1), gr., Adj.: nhd. dionysisch; E.: s. DiÒnusoj (Diónysos)
DionÚsioj (Dion‹sios) (2), gr., M.=PN: nhd. Dionysios; E.: s. DiÒnusoj (Diónysos)
DiÒnusoj (Diónysos), gr., M.=PN: nhd. Dionysos; E.: s. d‹oj (dios); weitere Herkunft
unklar, Frisk 1, 396; vielleicht zu n©n (nan), naÚein (naúein), V., fließen; vgl. idg. *snõ-,
*sný-, *snõu-, *sneu-, V., Sb., fließen, Feuchtigkeit, Pokorny 971; L.: Frisk 1, 396
diopeÚein (diopeúein), gr., V.: nhd. Befehlshaber sein (V.), ein Schiff führen; E.: s.
d…opoj (díopos); L.: Frisk 1, 396
d…opoj (díopos), gr., M.: nhd. Aufseher, Gebieter, Befehlshaber; E.: s. dišpein (diépein),
di£ (diá), ›pein (hépein)
diopet»j (diopet›s), gr., Adj.: nhd. vom Himmel gefallen (Adj.); E.: s. ZeÚj (Zeús),
p…ptein (píptein); W.: s. lat. diopetÐs, F., Regenfrosch
d…optra (díoptra), gr., F.: nhd. Diopter; E.: s. di- (di), Ôpwpa (ópæpa)
diorqÒein (diorthóein), gr., V.: nhd. gerade machen, berichtigen, in Ordnung bringen;
Vw.: s. ™pi- (epi); E.: s. di£ (dia), ÑrqÒj (orthós)
diÒrqwma (diórthæma), gr., N.: nhd. Verbesserung, Besserung; E.: s. diorqÒein
(diorthóein)
diÒrqwsij (diórthæsis), gr., F.: nhd. Wiederherstellung der Ordnung, Leitung; Vw.: s.
™pi- (epi); E.: s. diorqÒein (diorthóein)
dior…zein (diorízein), gr., V.: nhd. eine Grenze aufrichten, abgrenzen; E.: s. di£ (diá),
Ðr…zein (hórízein)
diÒrisij (diórisis), gr., F.: nhd. Abgrenzung, Unterscheidung; E.: s. dior…zein (diorízein)
diÒrisma (diórisma), gr., N.: nhd. Unterscheidung, Definition; E.: s. dior…zein
(diorízein); W.: mlat. diorisma, N., Definition, Erklärung
diorismÒj (diorismós), gr., M.: nhd. Abgrenzung, Unterscheidung; E.: s. dior…zein
(diorízein)
266
diorÚssein (dior‹ssein), diorÚttein (dior‹ttein), gr., V.: nhd. hindurchgraben, ausgraben,
hindurchziehen, durchgraben, untergraben (V.); E.: s. di£ (diá), ÑrÚssein (or‹ssein)
diorÚttein (dioor‹ttein), gr. (att.), V.: Vw.: s. diorÚssein (dioor‹ssein)
d‹oj (dios), gr., Adj.: nhd. herrlich, edel, erhaben, himmlisch, göttlich; E.: idg. *diøios, Adj.,
himmlisch, göttlich, Pokorny 185; s. idg. *dei- (1), *deØý-, *dÆ-, *dØõ-, V., glänzen,
schimmern, scheinen, Pokorny 183; L.: Frisk 1, 396
Dioskour…dhj (DioskurídÐs), gr., M.=PN: nhd. Dioskurides; E.: s. ZeÚj (Zeús), kÒroj
(kóros) (2)
diÒspuron (dióspyron), gr., N.: nhd. »Zeusweizen«, der Weichsel ähnliche Frucht; E.: s.
ZeÚj (Zeús), purÒj (pyrós); L.: Frisk 1, 397
diÒspuroj (dióspyros), gr., M.: nhd. »Zeusweizen«, der Weichsel ähnliche Frucht; E.: s.
ZeÚj (Zeús), purÒj (pyrós); L.: Frisk 1, 397
dioisteÚein (dioisteúein), gr., V.: nhd. Pfeile schießen; E.: s. di£ (diá), ÑisteÚein
(oisteúein); L.: Frisk 2, 369
diÒti (dióti), gr., Konj.: nhd. weil, da; E.: von di' Ó ti (di' hó ti)
diourhtikÒj (diurÐtikós), gr., Adj.: nhd. Harn treibend, Urin treibend; E.: s. di- (di),
oâron (uron); W.: s. nhd. Diuretikum, N., Diuretikum
d…paltoj (dípaltos), gr., Adj.: nhd. doppelt geschwungen; E.: s. di- (di); s. idg. *pel- (3a),
V., falten, Pokorny 802
d…plax (díplax) (1), gr., Adj.: nhd. zweifach; E.: s. di- (di), plškein (plékein); L.: Frisk 1,
397
d…plax (díplax) (2), gr., F.: nhd. Doppelgewand; E.: s. di- (di), plškein (plékein); L.:
Frisk 1, 397
diplasi£zein (diplasiázein), gr., V.: nhd. verdoppeln; E.: s. dipl£sioj (diplásios); L.:
Frisk 1, 397
diplasiasmÒj (diplasiasmós), gr., M.: nhd. Verdoppelung, Verdoppeln; E.: s.
diplasi£zein (diplasiázein), dipl£sioj (diplásios); L.: Frisk 1, 397
diplas…asij (diplasíasis), gr., F.: nhd. Verdoppelung, Verdoppeln; E.: s. diplasi£zein
(diplasiázein), dipl£sioj (diplásios); L.: Frisk 1, 397
dipl£sion (diplásion), gr., N.: nhd. Doppeltes; E.: s. dipl£sioj (diplásios)
dipl£sioj (diplásios), dipl»sioj (dipl›sios), gr., Adj.: nhd. doppelt, doppelt so groß; E.: s.
di- (di); s. idg. *pel- (3a), V., falten, Pokorny 802; W.: lat. diplasius, Adj., doppelt, doppelt so
groß; L.: Frisk 1, 397
diplÁ (diplÐ), gr., Adv.: nhd. zweimal, dopplt so viel; E.: s. diplÒoj (diplóos)
dipl»sioj (dipl›sios), gr., Adj.: Vw.: s. dipl£sioj (diplásios)
dipl…nqioj (diplínthios), gr., Adj.: nhd. zwei Ziegel dick; E.: s. di- (di), pl…nqoj
(plínthos); W.: lat. diplinthius, Adj., zwei Ziegel dick
diplÒh (diplóÐ), gr., F.: nhd. Doppeltheit, Sprung; E.: s. diplÒoj (diplóos)
diplo•j (diploís), gr., F.: nhd. doppelt umgeschlagenes Obergewand; E.: s. diplÒoj
(diplóos)
diplÒoj (diplóos), diploàj (diplus), gr., Adj.: nhd. doppelt, zweifach, zwiefach; Hw.: s.
diplÒj (diplós); E.: s. idg. *døæu, *døai, Num. Kard. (M.), zwei, Pokorny 228; idg.
*pel- (3a), V., falten, Pokorny 802
diplÒj (diplós), gr., Adj.: nhd. doppelt, zweifach, zwiefach; Hw.: s. diplÒoj (diplóos); E.:
s. idg. *døæu, *døai, Num. Kard. (M.), zwei, Pokorny 228; idg. *pel- (3a), V., falten, Pokorny
802
diploàn (diplðn), gr., V.: nhd. verdoppeln; E.: s. diplÒoj (diplóos)
diploàj (diplus), gr., Adj.: Vw.: s. diplÒoj (diplóos)
267
d…plwma (díplæma), gr., N.: nhd. zusammengelegtes Schreiben, Geleitsbrief, Reisepass;
E.: s. diplÒoj (diplóos); W.: lat. diplæma, N., Urkunde, Handschreiben, Diplom; nhd.
Diplom, N., Diplom, Urkunde; L.: Kluge s. u. Diplom
d…pteroj (dípteros), gr., Adj.: nhd. doppelflügelig; E.: s. di- (di), pterÒn (pterón)
d…ptucoj (díptychos), gr., Adj.: nhd. doppelt zusammengelegt; E.: s. di- (di), ptÚssein
(pt‹ssein); W.: s. lat. diptychum, Doppelschale der Auster, Schreibtafel aus zwei Täfelchen,
Liebesbriefchen
d…ptwtoj (díptætos), gr., Adj.: nhd. mit doppelten Kasusendungen versehen (Adj.); E.: s.
di- (di), ptwtÒj (ptætós)
D…pulon (Dípylon), gr., N.=ON: nhd. »Doppeltor«, Thrakisches Tor in Athen; E.: s.
di- (di), pÚlh (p‹lÐ)
d…puroj (dípyros), gr., Adj.: nhd. zweimal im Feuer gewesen, zweimal im Feuer gebrannt;
E.: s. di- (di), pàr (p‹r)
d…¸∙uqmoj (dírrhythmos), gr., Adj.: nhd. aus zwei Rhythmen bestehend; E.: s. di- (di),
∙uqmÒj (rhythmós)
d…j (dís), gr., Adv.: nhd. zweimal, doppelt; E.: idg. *døis, Adv., zweimal, entzwei, Pokorny
230; vgl. idg. *døæu, *døai, Num. Kard. (M.), zwei, Pokorny 228; L.: Frisk 1, 398
disk£rion (diskárion), gr., N.: nhd. kleine Scheibe; E.: s. d…skoj (dískos); L.: Frisk 1,
399
diske‹n (diskein), gr., V.: nhd. mit dem Diskus werfen; E.: s. d…skoj (dískos); L.: Frisk 1,
399
diskeÚein (diskeúein), gr., V.: nhd. mit dem Diskus werfen; Vw.: s. sun- (syn); E.: s.
d…skoj (dískos); L.: Frisk 1, 399
diskeÚj (diskeús), gr., M.: nhd. ein Komet; E.: s. d…skoj (dískos); L.: Frisk 1, 399
diskeut»j (diskeut›s), gr., M.: nhd. Werfer; E.: s. diskeÚein (diskeúein), d…skoj
(dískos); L.: Frisk 1, 399
d…skhma (dískÐma), gr., N.: nhd. Wurf, Geworfenes; E.: s. diske‹n (diskein), d…skoj
(dískos); L.: Frisk 1, 399
diskobÒloj (diskobólos), gr., M.: nhd. Diskuswerfer; E.: s. d…skoj (dískos), b£llein
(bállein)
diskoeid»j (diskoeid›s), gr., Adj.: nhd. diskusförmig; E.: s. d…skoj (dískos), e•doj
(eidos)
d…skoj (dískos), gr., M.: nhd. Wurfscheibe, Diskus; E.: s. dike‹n (dikeÆn); W.: lat.
discus, M. Teller, Wurfscheibe, Diskus; germ. *disku-, *diskuz, st. M. (u), Tisch, Speisebrett,
Schüssel; got. *disks?, *diskus?, st. M. (u?), Tisch; W.: lat. discus, M. Teller, Wurfscheibe,
Diskus; germ. *disku-, *diskuz, st. M. (u), Tisch, Speisebrett, Schüssel; ae. disc, dix, st. M.
(a), Platte, Schüssel, Napf; ne. disk, N., Platte, Scheibe (F.); s. diskette, N., Diskette; nhd.
Diskette, F., Diskette; W.: lat. discus, M. Teller, Wurfscheibe, Diskus; germ. *disku-,
*diskuz, st. M. (u), Tisch, Speisebrett, Schüssel; ae. disc, dix, st. M. (a), Platte, Schüssel,
Napf; an. diskr, st. M. (a), Teller; W.: lat. discus, M. Teller, Wurfscheibe, Diskus; germ.
*disku-, *diskuz, st. M. (u), Tisch, Speisebrett, Schüssel; as. disk* 3, st. M. (i), Tisch, Gericht
(N.) (2); W.: lat. discus, M. Teller, Wurfscheibe, Diskus; germ. *disku-, *diskuz, st. M. (u),
Tisch, Speisebrett, Schüssel; anfrk. disk, st. M. (a), Tisch; W.: lat. discus, M. Teller,
Wurfscheibe, Diskus; germ. *disku-, *diskuz, st. M. (u), Tisch, Speisebrett, Schüssel; ahd.
tisk* 31, st. M. (i), Tisch, Schüssel, Dreifuß; mhd. tisch, st. M., Tisch, Speisetafel; nhd. Tisch,
M., Tisch, DW 21, 505; W.: lat. discus, M. Teller, Wurfscheibe, Diskus; nhd. Diskus, M.,
Diskus, Wurfscheibe; L.: Frisk 1, 399, Kluge s. u. Diskette, Diskus, Tisch
diskofÒroj (diskophóros), gr., M.: nhd. Schüsselträger; E.: s. d…skoj (dískos), fšrein
(phérein)
268
dismuri£j (dismyriás), gr., F.: nhd. Zahl von zwanzigtausend; E.: s. dismÚrioi
(dism‹rioi)
dismÚrioi (dism‹rioi), gr., Num. Kard., Adj.: nhd. zwanzigtausend; E.: s.. di- (di),
mur…oj (myríos)
dispÒndeioj (dispóndeios), gr., M.: nhd. doppelter Spondeus; E.: s. di- (di), sponde…oj
(spondeios) (2)
dissÒj (dissós), dittÒj (dittós), gr., Adj.: nhd. doppelt, entzweit, verschieden (Adj.) (2); E.:
vgl. idg. *døæu, *døai, Num. Kard. (M.), zwei, Pokorny 228; L.: Frisk 1, 398
dist£zein (distázein), gr., V.: nhd. zweifeln; E.: vgl. idg. *døæu, *døai, Num. Kard. (M.),
zwei, Pokorny 228; idg. *stõ-, *stý-, *steh2-, *stah2-, V., stehen, stellen, Pokorny 1004 (aus
*di-st£j [di-stás], Adj., auf zwei Seiten stehend); L.: Frisk 1, 399
dist£ximoj (distáximos), gr., M.: nhd. Zweifeln; E.: s. dist£zein (distázein); L.: Frisk 1,
399
distasmÒj (distasmós), gr., M.: nhd. Zweifeln; E.: s. dist£zein (distázein); L.: Frisk 1,
399
d…stegoj (dístegos), gr., Adj.: nhd. zweistöckig; E.: s. di- (di), stšgoj (stégos); W.: lat.
distegus, Adj., zweistöckig
d…sticon (dístichon), gr., N.: nhd. Distichon; E.: s. d…sticoj (dístichos); W.: lat.
distichon, N., Distichon; nhd. Distichon, N., Distichon, Verspaar; L.: Kluge s. u. Distichon
d…sticoj (dístichos), gr., Adj.: nhd. zwei Zeilen haben, zweizeilig; E.: s. di- (di), sticÒj
(stichós); W.: lat. distichus, Adj., zwei Reihen haben, zweizeilig
d…stropon (dístropon), gr., N.: nhd. ein Gefäß; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1, 399
disc…lioi (dischílioi), gr., Num. Kard.: nhd. zweitausend; E.: s. d…j (dís), c…lioi
(chílioi)
d…swmoj (dísæmos), gr., Adj.: nhd. zwei Körper enthaltend; E.: s. di- (di), sîma (sæma);
W.: lat. dÆsæmus, Adj., zwei Körper enthaltend
d…tonon (dítonon), gr., N.: nhd. Doppelton; E.: s. di- (di), tÒnoj (tónos); W.: lat.
ditonum, N., Doppelton, große Terz
ditrÒcaioj (ditróchaios), gr., M.: nhd. doppelter Trochäus; E.: s. di- (di), troca‹oj
(trochaios); W.: lat. ditrochaeus, M., doppelter Trochäus
dittÒj (dittós), gr. (att.), Adj.: Vw.: s. dissÒj (dissós)
diugra…nein (diygraínein), gr., V.: nhd. bewässern, benetzen; E.: s. di£ (diá),
Øgra…nein (hygraínein); L.: Frisk 2, 955
difalšoj (diphaléos), gr., Adj.: nhd. nachspürend, scharfsinnig; E.: s. dif©n (diphan); L.:
Frisk 1, 400
dif©n (diphan), gr., V.: nhd. suchen, aufsuchen, durchstöbern; E.: Herkunft ungeklärt; L.:
Frisk 1, 399
dif£sioj (diphásios), gr., Adj.: nhd. doppelt, zweifach, zwei; E.: s. di- (di); L.: Frisk 1, 399
difqšra (diphthéra), gr., F.: nhd. gegerbte Haut, Fell, Leder; Hw.: s. dšyein (dépsein),
dšfein (déphein); E.: vgl. idg. *dep-, *deph-, V., stampfen, stoßen, kneten, Pokorny 203; W.:
s. nhd. Diphtherie, F., Diphtherie, Halsbräune; L.: Frisk 1, 400, Kluge s. u. Diphtherie
difqer£rioj (diphtherários), gr., M.: nhd. Pergamentmacher; E.: s. difqšra (diphthéra);
L.: Frisk 1, 400
difqšrinoj (diphthérinos), gr., Adj.: nhd. aus Leder gemacht, ledern (Adj.); E.: s. difqšra
(diphthéra); L.: Frisk 1, 400
difqer…j (diphtherís), gr., F.: nhd. gegerbte Haut, Fell, Leder; E.: s. difqšra (diphthéra);
L.: Frisk 1, 400
difqeroàsqai (diphtherðsthai), gr., V.: nhd. in Fell gekleidet werden; E.: s. difqšra
(diphthéra); L.: Frisk 1, 400
269
d…fqoggoj (díphthongos) (1), gr., F.: nhd. Doppellaut; E.: s. di- (di), fqÒggoj
(phthóngos); W.: lat. diphthongus, F., Doppellaut, Diphthong; nhd. Diphtong, M., Diphthong,
M., Zwielaut, Doppellaut; L.: Kluge s. u. Diphthong
d…fqoggoj (díphthongos) (2), gr., Adj.: nhd. doppellautend; E.: s. d…fqoggoj
(díphthongos) (1); W.: lat. diphthongus, Adj., doppellautend, mit einem Diphthong
geschrieben
difre…a (diphreía), gr., F.: nhd. Wagenlenken; E.: s. d…froj (díphros); L.: Frisk 1, 401
difreÚein (diphreúein), gr., V.: nhd. in Wagen fahren; Vw.: s. dia- (dia); E.: s. d…froj
(díphros); L.: Frisk 1, 401
difreut»j (diphreut›s), gr., M.: nhd. Wagenlenker; E.: s. difreÚein (diphreúein), d…froj
(díphros); L.: Frisk 1, 401
difreutikÒj (diphreutikós), gr., Adj.: nhd. Wagenlenken betreffend?; E.: s. difreÚein
(diphreúein), d…froj (díphros); L.: Frisk 1, 401
difr…dion (diphrídion), gr., M.: nhd. kleiner Wagenkasten, kleiner Sessel; E.: s. d…froj
(díphros); L.: Frisk 1, 401
difr…on (diphríon), gr., M.: nhd. kleiner Wagenkasten, kleiner Sessel; E.: s. d…froj
(díphros); L.: Frisk 1, 400
difr…skoj (diphrískos), gr., M.: nhd. kleiner Wagenkasten, kleiner Sessel; E.: s. d…froj
(díphros); L.: Frisk 1, 400
d…froj (díphros), gr., M.: nhd. Wagenkasten, oberer Teil des Streitwagens, Streitwagen,
Sessel ohne Lehne; E.: s. di- (di), fšrein (phérein); L.: Frisk 1, 400
difu»j (diphy›s), gr., Adj.: nhd. doppelgestaltig; E.: s. di- (di), fÚein (ph‹ein)
d…ca (dícha), dicÍ (dichÐ), dicoà (dichu), gr., Adv.: nhd. entzwei, getrennt, zweifach, in
zwei Teile geteilt, zweigeteilt; E.: vgl. idg. *døæu, *døai, Num. Kard. (M.), zwei, Pokorny
228; L.: Frisk 1, 398
dic£zein (dicházein), gr., V.: nhd. zerteilen; E.: s. d…ca (dícha); L.: Frisk 1, 398
d…calkon (díchalkon), gr., N.: nhd. Doppelchalkon (eine kleine Münze); E.: s. di- (di),
calkÒj (chalkós); W.: gr.-lat. dichalcon, N., Doppelchalkon (eine kleine Münze)
dic£j (dichás), gr., F.: nhd. Hälfte, Mitte; E.: s. d…ca (dícha); L.: Frisk 1, 398
d…casij (díchasis), gr., F.: nhd. Zerteilen; E.: s. dic£zein (dicházein), d…ca (dícha); L.:
Frisk 1, 398
dicasmÒj (dichasmós), gr., M.: nhd. Zerteilen; E.: s. dic£zein (dicházein), d…ca
(dícha); L.: Frisk 1, 398
dicÍ (dichÐ), gr., Adv.: Vw.: s. d…ca (dícha)
dicq£ (dichthá), gr., Adv.: nhd. in zwei Teile geteilt, zwiefach; E.: s. d…ca (dícha); L.:
Frisk 1, 398
dicq£dioj (dichthádios), gr., Adj.: nhd. zwiefach, doppelt; E.: s. d…ca (dícha); L.: Frisk 1,
398
dicq£j (dichthás), gr., Adj.: nhd. doppelt; E.: s. d…ca (dícha); L.: Frisk 1, 398
dicÒmhnoj (dichómÐnos), gr., Adj.: nhd. den Monat halbierend; E.: s. d…ca (dícha),
m»nh (m›nÐ)
d…cordoj (díchordos), Adj., zweisaitig; E.: s. d…j (dís), cord» (chord›); W.: s. mlat.
dichordum, N., Zweitongruppe
dicÒreioj (dichóreios), gr., M.: nhd. Doppelchorëus; E.: s. d…j (dís), core‹oj (choreios);
W.: lat. dischorÐus, M., Doppelchorëus
dicotÒmhna (dichotómÐna), gr., N.: nhd. Durchgeschnittenes; E.: s. dicÒtomoj
(dichótomos); W.: lat. dichotomÐna, N., Durchgeschnittenes, Hälfte
dicotom…a (dichotomía), gr., F.: nhd. Zweiteilung; E.: s. dicÒtomoj (dichótomos); W.:
nhd. Dichotomie, F., Dichotomie, Zweiteilung, Gegensatz; L.: Kluge s. u. Dichotomie
270
dicÒtomoj (dichótomos), gr., Adj.: nhd. in zwei Teile gespalten, halbiert, geteilt; E.: s.
d…ca (dícha), tšmnein (témnein)
dicoà (dichu), gr. (ion.), Adv.: Vw.: s. d…ca (dícha)
d…cronoj (díchronos), gr., Adj.: nhd. doppelzeitig; E.: s. di- (di), crÒnoj (chrónos); W.:
lat. dichronus, Adj., doppelzeitig
d…crwmoj (díchræmos), gr., Adj.: nhd. zweifarbig?; E.: s. di- (di), crîma (chræma)
d…ya (dípsa), gr., F.: nhd. Durst, Verlangen; E.: Herkunft dunkel, s. Frisk 1, 401; L.: Frisk
1, 401
d…yakoj (dípsakos), gr., M.: nhd. Zuckerkrankheit, eine Pflanze; E.: s. d…ya (dípsa); L.:
Frisk 1, 401
diyalšoj (dipsaléos), gr., Adj.: nhd. durstig, trocken; E.: s. d…ya (dípsa); L.: Frisk 1, 401
diy©n (dipsan), diyÁn (dipsÐn), gr., V.: nhd. dürsten, durstig sein (V.), Durst haben; Vw.:
s. ™k- (ek); E.: s. d…ya (dípsa)
diy£j (dipsás), gr., Adj.: nhd. durstig; E.: s. d…ya (dípsa); L.: Frisk 1, 401
diyÁn (dipsÐn), gr., V.: Vw.: s. diy©n (dipsan)
diyhrÒj (dipsÐrós), gr., Adj.: nhd. durstig; E.: s. d…ya (dípsa); L.: Frisk 1, 401
d…yioj (dípsios), gr., Adj.: nhd. durstig; Vw.: s. polu- (poly); E.: s. d…ya (dípsa); L.:
Frisk 1, 401
diyosÚnh (dipsos‹nÐ), gr., F.: nhd. Durst, Verlangen; E.: s. d…ya (dípsa); L.: Frisk 1, 401
diyuc…a (dipsychía), gr., F.: nhd. Zweifel?; E.: s. d…yucoj (dípsychos)
d…yucoj (dípsychos), gr., Adj.: nhd. zweifelnd, ungewiss; E.: s. di- (di), yÚcein
(ps‹chein) (1)
diyèdhj (dipsædÐs), gr., Adj.: nhd. durstig; E.: s. d…ya (dípsa), e•doj (eidos); L.: Frisk 1,
401
dièbolon (diæbolon), gr., N.: nhd. Abgabe von zwei Groschen?; E.: s. di- (di), ÑbolÒj
(obolós); W.: s. lat. diæbolõria, F., Zweigroschenhure (Titel einer Komödie): W.: s. lat.
diæbolõris, Adj., für zwei Obolen sich preisgebend: W.: s. lat. diæbolus, Adj., für zwei
Obolen sich preisgebend
d…wgma (díægma), gr., N.: nhd. Verfolgen, Verfolgtes; E.: s. dièkein (diækein); L.:
Frisk 1, 402
diwgm…thj (diægmítÐs), gr., M.: nhd. ein Schutzmann; E.: s. dièkein (diækein); L.:
Frisk 1, 402
diwgmÒj (diægmos), gr., M.: nhd. Verfolgung; E.: s. dièkein (diækein); W.: lat.
DiægmÆta, M., eine Art leichter Fußsoldat zur Verfolgung von Räubern; L.: Frisk 1, 402
dièkein (diækein), gr., V.: nhd. in Bewegung setzen, jagen, forttreiben, verfolgen; Vw.: s.
¢po- (apo), ™k- (ek), ™pi- (epi), kata- (kata), meta- (meta), sugkata- (synkata), sun(syn); E.: s. idg. *deØý- (2), *dØõ-, *dØý-, *dÆ-, V., sich schwingen, herumwirbeln,
Pokorny 187; L.: Frisk 1, 402
diwktšoj (diæktéos), gr., Adj.: nhd. zu verfolgen seiend; E.: s. dièkein (diækein)
diwkt»r (diækt›r), gr., M.: nhd. Verfolger; E.: s. dièkein (diækein); L.: Frisk 1, 402
dièkthj (diæktÐs), gr., M.: nhd. Verfolger; Vw.: s. ™rgo- (ergo); E.: s. dièkein
(diækein); L.: Frisk 1, 402
diwktikÒj (diæktikós), gr., Adj.: nhd. verfolgend; E.: s. dièkein (diækein); L.: Frisk 1,
402
diwktÚj (diækt‹s), gr., M.: nhd. Verfolgung; E.: s. dièkein (diækein); L.: Frisk 1, 402
Diwna‹oj (Diænaios), gr., Adj.: nhd. zur Dione gehörig, dionëisch; E.: s. Diènh (DiænÐ)
Diènh (DiænÐ), gr., F.=PN: nhd. Dione; E.: s. d‹oj (dios
diènumoj (diænymos), gr., Adj.: nhd. doppelnamig; E.: s. di- (di), Ônoma (ónoma)
271
d…wxij (díoxis), gr., F.: nhd. Verfolgung, Anklage; E.: s. dièkein (diækein); L.: Frisk 1,
402
Dièrhj (DiærÐs), gr., M.=PN.: nhd. Diores (Führer der Epeier vor Troja); E.: vgl. idg.
*øer- (11), *øerý-, Sb., Freundlichkeit, Pokorny 1165
diîrux (díæryx), gr., F.: nhd. Graben (M.), Kanal; E.: s. di£ (dia), ÑrÚssein (or‹ssein);
W.: lat. diæryx, F., Durchstich, Abzugskanal
diwsmÒj (diæsmós), gr., M.: nhd. Heraustreiben; E.: s. dièkein (diækein)?
diwst»r (diæst›r), gr., M.: nhd. Gerät zum Herausstoßen; E.: s. dièkein (diækein)?
dièth (diætÐ), gr., F.: nhd. zweihenkeliges Weingefäß; E.: s. d…wtoj (díætos)
d…wtoj (díætos), gr., Adj.: nhd. zweiohrig, zweihenklig; E.: s. di- (di), oâj (us)
dmatÒj (dmatós), gr., Adj.: nhd. gebändigt; Hw.: s. d£mnenai (dámnenai); E.: s. idg.
*demý-, *domý-, *domý-, *demh2-, V., zähmen, Pokorny 199; vgl. idg. *dem-, *demý-,
*demh2-, V., bauen, zusammenfügen, Pokorny 198
dmÁsij (dmÐsis), gr., F.: nhd. Zähmung, Bändigung; E.: s. idg. *demý-, *domý-, *domý-,
*demh2-, V., zähmen, Pokorny 199; vgl. idg. *dem-, *demý-, *demh2-, V., bauen,
zusammenfügen, Pokorny 198
dmht»r (dmÐt›r), gr., M.: nhd. Bändiger, Bezwinger; Hw.: s. d£mnenai (dámnenai); E.:
s. idg. *demý-, *domý-, *domý-, *demh2-, V., zähmen, Pokorny 199; vgl. idg. *dem-,
*demý-, *demh2-, V., bauen, zusammenfügen, Pokorny 198; L.: Frisk 1, 346
dmw» (dmæ›), mnóa (mnæia), gr., F.: nhd. Kriegsgefangene (F.), Sklavin, Magd; E.: s.
idg. *dem-, *demý-, *demh2-, V., bauen, zusammenfügen, Pokorny 198; L.: Frisk 2, 247
dmw…j (dmæís), gr., F.: nhd. Kriegsgefangene (F.), Sklavin, Magd; E.: s. dmw» (dmæ›);
L.: Frisk 1, 403
dmèj (dmæs), gr., M.: nhd. Kriegsgefangener, Knecht; E.: s. idg. *dem-, *demý-, *demh2-,
V., bauen, zusammenfügen, Pokorny 198; L.: Frisk 1, 402
dmÁsij (dmÐsis), gr., F.: nhd. Bändigung; E.: s. d£mnenai (dámnenai); L.: Frisk 1, 346
dnopal…zein (dnopalízein), gr., V.: nhd. schütteln; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1,
403
dnop£lixij (dnopálixis), gr., F.: nhd. Schütteln; E.: s. dnopal…zein (dnopalízein); L.:
Frisk 1, 403
dnÒfeoj (dnópheos), gr., Adj.: nhd. dunkel, düster, trüb; Hw.: s. dnÒfoj (dnóphos); L.:
Frisk 1, 403
dnoferÒj (dnopherós), gr., Adj.: nhd. dunkel, düster, trüb; Hw.: s. dnÒfoj (dnóphos); E.:
s. idg. *kÝsep-?, Adj., Sb., dunkel, Dunkel, Pokorny 649; L.: Frisk 1, 403
dnofÒeoj (dnophóeis), gr., Adj.: nhd. dunkel, düster, trüb; Hw.: s. dnÒfoj (dnóphos); L.:
Frisk 1, 403
dnÒfoj (dnóphos), gr., M.: nhd. Finsternis, Dunkelheit; E.: s. idg. *kÝsep-?, Adj., Sb.,
dunkel, Dunkel, Pokorny 649; L.: Frisk 1, 403
dnofèdhj (dnophædÐs), gr., Adj.: nhd. dunkel, düster, trüb; E.: s. dnÒfoj (dnóphos),
e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 403
do£n (doán), gr., Adv.: nhd. lange; E.: s. idg. *deu- (3), *deøý-, *døõ-, *dð-, V., bewegen,
vordringen, sich entfernen, Pokorny 219
dÒgma (dógma), gr., N.: nhd. Meinung, Beschluss, Verordnung; E.: s. dokein (dokein);
W.: lat. dogma, N., Meinung, Lehrsatz; nhd. Dogma, N., Dogma, verbindliche Lehrmeinung;
L.: Frisk 1, 405, Kluge s. u. Dogma
dogmat…zein (dogmatízein), gr., V.: nhd. eine Meinung kundtun, bestimmen; E.: s.
dÒgma (dógma); W.: s. lat. dogmatizõre, V., Lehrsätze vortragen
dogmatikÒj (dogmatikós), gr., Adj.: nhd. dogmatisch; E.: s. dÒgma (dógma); W.: lat.
dogamticus, Adj., philosophische Lehrsätze betreffend, dogmatisch
272
dogmatist»j (dogmatist›s), gr., M.: nhd. Dogmatiker; E.: s. dÒgma (dógma)
doqi»n (dothi›n), gr., M.: nhd. kleines Blutgeschwür, Furunkel; E.: Herkunft ungeklärt; L.:
Frisk 1, 404
doqihnikÒn (dothiÐnikón), gr., N.: nhd. Heilmittel gegen ein Blutgeschwür; E.: s.
doqi»n (dothi›n); L.: Frisk 1, 404
do…dux (doídys), gr., M.: nhd. Mörserkeule; E.: Herkunft unbekannt; L.: Frisk 1, 404
doi» (doi›), gr., F.: nhd. Zweifel; E.: s. doiÒj (doiós); R.: en doiÍ (en doiÐ), gr., Adv.:
nhd. im Zweifel
doi£zein (doiázein), gr., V.: nhd. zögern, sich überlegen (V.); E.: s. doiÒj (doiós); L.:
Frisk 1, 404
doi£j (doiás), gr., F.: nhd. Zweiheit; E.: s. doiÒj (doiós); L.: Frisk 1, 404
doiÒj (doiós), gr., Adj.: nhd. zweifach, doppelt; E.: s. dÚo (d‹o); Son.: nur im Pl. doio…
(doioí) und Dual doiè (doiæ); L.: Frisk 1, 404
doke‹n (dokein), gr., V.: nhd. Meinung annehmen, meinen, glauben, beschließen, gut
scheinen; Vw.: s. eÙ- (eu), kata- (kata), pros- (pros), suneu- (syneu); E.: s. idg. *de¨- (1),
V., nehmen, aufnehmen, begrüßen, sich schicken, ziemen, lehren, lernen, Pokorny 189; R.:
doke‹ (dokei), gr., V.: nhd. es schein gut, man beschließt; R.: dšdoktai (dédoktai), gr., V.:
nhd. es ist beschlossen; L.: Frisk 1, 404
dokeÚein (dokeúein), gr., V.: nhd. beobachten, achtgeben auf, belauern; E.: s. idg.
*de¨- (1), V., nehmen, aufnehmen, begrüßen, sich schicken, ziemen, lehren, lernen, Pokorny
189; L.: Frisk 1, 404
dokeÚj (dokeús), gr., M.: nhd. ein Komet; E.: s. dokÒj (dokós); L.: Frisk 1, 406
dok» (dok›), gr., F.: nhd. Ansicht, Meinung, Ansehen, Ruhm; E.: s. doke‹n (dokein); L.:
Frisk 1, 405
dÒkhma (dókÐma), gr., N.: nhd. Erscheinung, Erwartung, Meinung; E.: s. doke‹n
(dokein); L.: Frisk 1, 405
dÒkhsij (dókÐsis), gr., F.: nhd. Meinung, Vermutung, Erscheinung, guter Ruf; E.: s.
doke‹n (dokein); L.: Frisk 1, 405
dokim£zein (dokimázein), gr., V.: nhd. prüfen, billigen; Vw.: s. ¢po- (apo), dia- (dia),
sun- (syn); E.: s. doke‹n (dokein); L.: Frisk 1, 405
dokimas…a (dokimasía), gr., F.: nhd. Prüfung, Untersuchung, Musterung, Abstimmung;
E.: s. dokim£zein (dokimázein), doke‹n (dokein); L.: Frisk 1, 405
dokimastšoj (dokimastéos), gr., Adj.: nhd. zu prüfen seiend; E.: s. dokim£zein
(dokimázein), doke‹n (dokein); L.: Frisk 1, 405
dokimast»j (dokimast›s), gr., M.: nhd. Prüfender, Prüfer, Untersucher, Billigender; E.: s.
dokim£zein (dokimázein), doke‹n (dokein); L.: Frisk 1, 405
dokim» (dokim›), gr., F.: nhd. Prüfung, Probe, Prüfungsmittel, Bewährung; E.: s.
dÒkimoj (dókimos); L.: Frisk 1, 405
dok…mon (dokímon), gr., N.: nhd. Prüfung, Probe, Prüfungsmittel, Bewährung; E.: s.
dÒkimoj (dókimos)
dÒkimoj (dókimos), gr., Adj.: nhd. annehmbar, bewährt, erprobt; Hw.: s. doke‹n
(dokein); E.: s. idg. *de¨- (1), V., nehmen, aufnehmen, begrüßen, sich schicken, ziemen,
lehren, lernen, Pokorny 189
dokimoàn (dokimðn), gr., V.: nhd. glauben, wähnen; E.: s. doke‹n (dokein); L.: Frisk 1,
405
dok…on (dokíon), gr., N.: nhd. kleiner Balken, Streifen (M.); E.: s. dokÒj (dokós); L.:
Frisk 1, 406
273
dok…j (dokís), gr., F.: nhd. kleiner Balken, Streifen (M.); E.: s. dokÒj (dokós); W.: s. lat.
docis, F., eine Art feuriger Lufterscheinung; L.: Frisk 1, 406
dokÒj (dokós), gr., M.: nhd. Deckbalken, Querbalken; E.: vgl. idg. *de¨- (1), V., nehmen,
aufnehmen, begrüßen, sich schicken, ziemen, lehren, lernen, Pokorny 189; L.: Frisk 1, 373,
Frisk 1, 406
dÒkoj (dókos), gr., M.: nhd. Ansicht, Meinung, Ansehen, Ruhm; E.: s. doke‹n (dokein);
L.: Frisk 1, 405
dokoàsqai (dokðsthai), gr., V.: nhd. mit Balken versehen werden; E.: s. dokÒj (dokós);
L.: Frisk 1, 406
dÒkwsij (dókæsis), gr., F.: nhd. Versehen mit Balken; E.: s. dokoàsqai (dokðsthai),
dokÒj (dokós); L.: Frisk 1, 406
dokè (dokæ), gr., F.: nhd. Ansicht, Meinung, Ansehen, Ruhm; E.: s. doke‹n (dokein); L.:
Frisk 1, 405
dolerÒj (dolerós), gr., Adj.: nhd. schlau, listig; E.: s. dÒloj (dólos); L.: Frisk 1, 407
dolieÚsqai (dolieústhai), gr., V.: nhd. betrügen; E.: s. dÒloj (dólos); L.: Frisk 1, 407
dol…zein (dolízein), gr., V.: nhd. verfälschen; E.: s. dÒloj (dólos); L.: Frisk 1, 407
doliÒpouj (doliópus), gr., Adj.: nhd. listigen Fußes einherschreitend, listigen Fußes nahen;
E.: s. dÒloj (dólos), poÚj (pús)
dÒlioj (dólios), gr., Adj.: nhd. arglistig, trügerisch; E.: s. dÒloj (dólos); L.: Frisk 1, 407
doliÒthj (doliótÐs), gr., F.: nhd. Arglist, Arglistigkeit; E.: s. dÒlioj (dólios), dÒloj
(dólos); L.: Frisk 1, 407
dolioàn (doliðn), gr., V.: nhd. betrügen; E.: s. dÒloj (dólos); L.: Frisk 1, 407
doliceÚein (dolicheúein), gr., V.: nhd. einen Langlauf machen; E.: s. dolicÒj (dolichós);
L.: Frisk 1, 406
doliceÚj (dolicheús), gr., M.: nhd. Langläufer; E.: s. dolicÒj (dolichós); L.: Frisk 1, 406
dolicodrÒmoj (dolichodrómos), gr., M.: nhd. lange Rennbahn; E.: s. dolicÒj (dolichós),
drÒmoj (drómos); W.: lat. dolochodromos, M., lange Rennbahn
dolicÒj (dolichós), gr., Adj.: nhd. lang, langwährend; E.: s. idg. *delÐgh-, *d•ghó-?, Adj.,
V., lang, längen, Pokorny 197; vgl. idg. *del- (5), Adj., V., lang, längen, Pokorny 196; L.:
Frisk 1, 406
dÒlicoj (dólichos), gr., M.: nhd. die sieben bis 27 Stadien lange Rennbahn, Langlauf; Hw.:
s. dolicÒj (dolichós); E.: s. idg. *delÐgh-, *d•ghó-?, Adj., V., lang, längen, Pokorny 197;
vgl. idg. *del- (5), Adj., V., lang, längen, Pokorny 196; L.: Frisk 1, 406
dolicÒskioj (dolichóskios), gr., Adj.: nhd. langschattig; E.: s. dolicÒj (dolichós), ski£
(skiá)
dolÒeij (dolóeis), gr., Adj.: nhd. schlau, listig; E.: s. dÒloj (dólos); L.: Frisk 1, 407
Dolop»ioj (Dolop›ios), gr., Adj.: nhd. dolopëisch; E.: s. DÒloy (Dólops)
Doloph•j (DolopÐís), gr., Adj.: nhd. dolopëisch; E.: s. DÒloy (Dólops)
Dolop…a (Dolopía), gr., F.=ON: nhd. Dolopien, Land der Doloper; E.: s. DÒloy (Dólops)
dÒloj (dólos), gr., M.: nhd. Trugmittel, Lockspeise, Lockmittel, Trug, List, böse Absicht; E.:
s. idg. *del- (1), V., zielen, berechnen, nachstellen, schädigen, zählen, Pokorny 193?; vgl. idg.
*dõ-, *dõi-, *dÂ-, V., teilen, zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175; W.: lat. dolus, M.,
Täuschung, Betrug, List; L.: Frisk 1, 407
DÒloy (Dólops), gr., M.: nhd. Doloper (Angehöriger eines Stammes in Thessalien); E.:
Herkunft unklar?
dÒlwma (dólæma), gr., N.: nhd. Überlisten, Verfälschen; E.: s. dolioàn (doliðn), dÒloj
(dólos); L.: Frisk 1, 407
dÒlwn (dólæn) (1), gr., N.: nhd. Segelstange, ein Vordersegel; E.: s. idg. *del- (3), *delý-,
V., spalten, schnitzen, behauen (V.), Pokorny 194?; vgl. idg. *dõ-, *dõi-, *dÂ-, V., teilen,
274
zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175?; W.: lat. dolo, dolæn, M., Pike, Stilett, Degen (M.) (1),
Stoßdegen; W.: lat. dolo, M., Vordersegel; L.: Frisk 1, 408
dÒlwn (dólæn) (2), gr., M.: nhd. kleiner Dolch, Meuchelmörder; E.: s. idg. *del- (1), V.,
zielen, berechnen, nachstellen, schädigen, zählen, Pokorny 193?; vgl. idg. *dõ-, *dõi-, *dÂ-,
V., teilen, zerschneiden, zerreißen, Pokorny 175
dÒlwsij (dólæsis), gr., F.: nhd. Überlisten, Verfälschen; E.: s. dolioàn (doliðn), dÒloj
(dólos); L.: Frisk 1, 407
dÒmeinai (dómeinai), gr. (hom.), V.: Vw.: s. didÒnai (didónai)
dÒmortij (dómortis), gr. (äol.), F.: nhd. Gattin, Ehefrau, Geliebte; Hw.: s. dÒmoj
(dómos); E.: s. idg. *dem-, *demý-, *demh2-, V., bauen, zusammenfügen, Pokorny 198; idg.
*ar- (1), *h2er-, V., fügen, passen, Pokorny 55
dÒmoj (dómos), gr., M.: nhd. Gebautes, Haus, Gebäude, Geschlecht, Familie; E.: s. idg.
*dem-, *demý-, *demh2-, V., bauen, zusammenfügen, Pokorny 198; L.: Frisk 1, 408
domoàsqai (domðsthai), gr., V.: nhd. mit Wohnung versehen werden; E.: s. dÒmoj
(dómos); L.: Frisk 1, 408
donakeÚesqai (donakeúesthai), gr., V.: nhd. Vögel mit der Leimrute fangen; E.: s.
donakeÚj (donakeús), dÒnax (dónax); L.: Frisk 1, 409
donakeÚj (donakeús), gr., M.: nhd. Röhricht, Vogelfänger; E.: s. dÒnax (dónax); L.:
Frisk 1, 409
donakÒeij (donakóeis), gr., Adj.: nhd. rohrreich; E.: s. dÒnax (dónax); L.: Frisk 1, 409
donakèdhj (donakædÐs), gr., Adj.: nhd. rohrreich; E.: s. dÒnax (dónax), e•doj (eidos);
L.: Frisk 1, 409
donakèn (donakæn), gr., M.: nhd. Röhricht; E.: s. dÒnax (dónax); L.: Frisk 1, 409
dÒnax (dónax), doànax (dðnax), dînax (dænax), gr., F.: nhd. Rohr; E.: s. done‹n
(donein); W.: lat. donõx, M., eine Art Rohr, zyprisches Rohr; L.: Frisk 1, 409
done‹n (donein), gr., V.: nhd. heftig bewegen, schütteln, schwingen; E.: Interativ-intensive
Bildung ohne Etymologie; L.: Pokorny 187, Frisk 1, 409
dÒnhma (dónÐma), gr., N.: nhd. Schütteln; E.: s. done‹n (donein); L.: Frisk 1, 409
Donous…a (Donusía), gr., F.=ON: nhd. Donusa (Insel in der Ägäis); E.: Herkunft unklar?
dÒxa (dóxa), gr., F.: nhd. Meinung, Vorstellung, Erwartung, Ruf, Ruhm; Hw.: s. doke‹n
(dokein); E.: s. idg. *de¨- (1), V., nehmen, aufnehmen, begrüßen, sich schicken, ziemen,
lehren, lernen, Pokorny 189; L.: Frisk 1, 405
dox£zein (doxázein), gr., V.: nhd. meinen; Vw.: s. dia- (dia), kata- (kata), meta- (meta),
sun- (syn), Øper- (hyper); E.: s. doke‹n (dokein); L.: Frisk 1, 410
dox£rion (doxárion), gr., N.: nhd. eitler Ruhm; E.: s. dÒxa (dóxa); L.: Frisk 1, 409
doxas…a (doxasía), gr., F.: nhd. Meinung, Vorstellung, Erwartung, Ruf; E.: s. dÒxa
(dóxa); L.: Frisk 1, 410
dÒxasij (dóxasis), gr., F.: nhd. Meinung, Vorstellung, Erwartung, Ruf; E.: s. dÒxa (dóxa);
L.: Frisk 1, 410
dÒxasma (dóxasma), gr., N.: nhd. Meinung, Vorstellung, Wahn; E.: s. dÒxa (dóxa); L.:
Frisk 1, 410
doxasmÒj (doxasmós), gr., M.: nhd. Meinung, Vorstellung, Erwartung, Ruf; E.: s. dÒxa
(dóxa); L.: Frisk 1, 410
doxast»j (doxast›s), gr., Adj.: nhd. vermutend; E.: s. dÒxa (dóxa); L.: Frisk 1, 410
doxastikÒj (doxastikós), gr., Adj.: nhd. geneigt zu vermuten; E.: s. dÒxa (dóxa); L.: Frisk
1, 410
doxastÒj (doxastós), gr., Adj.: nhd. vorstellbar; E.: s. dÒxa (dóxa); L.: Frisk 1, 410
dÒxij (dóxis), gr., F.: nhd. Meinung, Vorstellung, Erwartung, Ruf, Ruhm; E.: s. doke‹n
(dokein); L.: Frisk 1, 405
275
doxoàsqai (doxðsthai), gr., V.: nhd. in dem Ruf stehen; E.: s. dÒxa (dóxa); L.: Frisk 1,
410
dor£ (dorá), gr. (kret.), Sb.: nhd. Balken; E.: s. idg. *deru-, *dreu-, *drð-, Sb., Baum,
Pokorny 214
dÒra (dóra), gr., F.: nhd. abgezogene Haut, Fell; Hw.: s. dšrein (dérein); E.: s. idg.
*der- (4), V., schinden, spalten, Pokorny 206
dor£tion (dorátion), gr., N.: nhd. kleiner Speer, Wurfspieß; E.: s. dÒru (dóry)
dork£dion (dorkádion), gr., N.: nhd. kleines Reh, Rehlein; E.: s. dork£j (dorkás); L.:
Frisk 1, 410
dorkal…j (dorkalís), gr., F.: nhd. Reh, Gazelle; E.: s. dork£j (dorkás)
dork£j (dorkás), gr., F.: nhd. Reh, Gazelle; E.: s. idg. *Øork-, Sb., Reh, Pokorny 513; L.:
Frisk 1, 410
dÒrkoj (dórkos), gr., M.: nhd. Reh, Gazelle; E.: s. idg. *Øork-, Sb., Reh, Pokorny 513
dÒrkwn (dórkæn), gr., M.: nhd. große Triere; E.: Herkunft unklar, vielleicht von dork£j
(dorkás); W.: lat. durco, M., große Triere
dÒrx (dórx), gr., M.: nhd. Reh, Gazelle; E.: s. idg. *Øork-, Sb., Reh, Pokorny 513; L.: Frisk
1, 410
dorÒj (dorós), gr., M.: nhd. lederner Schlauch, Sack; Hw.: s. dšrein (dérein); E.: s. idg.
*der- (4), V., schinden, spalten, Pokorny 206; L.: Frisk 1, 369
doroàn (dorðn), gr., V.: nhd. bestreichen, überziehen; E.: s. dšrein (dérein); L.: Frisk 1,
369
dorpe‹n (dorpein), gr., V.: nhd. zu Abend essen; E.: s. dÒrpon (dórpon); L.: Frisk 1, 411
dorp»ion (dorp›ion), gr., N.: nhd. Speise, Mahl; E.: s. dÒrpon (dórpon); L.: Frisk 1, 410
dorphstÒj (dorpÐstós), gr., M.: nhd. Zeit des Abendmahls, Abend; E.: s. dÒrpon
(dórpon); vgl. idg. *ed-, *h1ed-, V., essen, Pokorny 287; L.: Frisk 1, 411
dÒrpion (dórpion), gr., N.: nhd. Zeit des Abendessens; E.: s. dÒrpon (dórpon); L.: Frisk
1, 410
dÒrpioj (dórpios), gr., Adj.: nhd. zum Abendessen gehörend; E.: s. dÒrpon (dórpon); L.:
Frisk 1, 410
dÒrpon (dórpon), gr., N.: nhd. Abendessen; Hw.: s. dórpoj (dæirpos); E.: s. idg. *derek-,
V., reißen, ziehen, Pokorny 210; vgl. idg. *der- (4), V., schinden, spalten, Pokorny 206; L.:
Frisk 1, 410
dÒrpoj (dórpos), gr., N.: nhd. Abendessen; Hw.: s. dórpon (dæirpon); E.: s. idg. *derek-,
V., reißen, ziehen, Pokorny 210; vgl. idg. *der- (4), V., schinden, spalten, Pokorny 206
dÒru (dóry), gr., N.: nhd. Baumstamm, Balken, Holz, Speer, Frisk 430; E.: s. idg. *deru-,
*dreu-, *drð-, Sb., Baum, Pokorny 214; L.: Frisk 1, 411
durÚknion (dor‹knion), gr., N.: nhd. eine Pflanze; E.: ohne Etymologie?; L.: Frisk 1, 412
DorÚlaion (Dor‹laion), gr., N.=ON: nhd. Doryläum (Stadt in Phrygien); E.: Herkunft
unklar?
dorufÒroj (doryphóros), gr., M.: nhd. Speerträger, Lanzenträger; E.: s. dÒru (dóry),
fšrein (phérein)
dÒsij (dósis), gr., F.: nhd. Gabe; Vw.: s. ¢n£- (aná), dia- (dia), œk- (ék), œn- (én), par£(pará), prosapÒ- (prosapó); E.: s. idg. *dæ-, *dý-, *deh3-, V., geben, Pokorny 223; W.: lat.
dosis, F., Gabe; nhd. Dosis, F., Dosis, zugemessene Menge; W.: afries. dæse, F., Dose; W.:
nhd. Dose, F., Dose; L.: Frisk 1, 388, Kluge s. u. Dose, Dosis
dot»r (dot›r), gr., M.: nhd. Geber, Ausgeber, Zahlmeister; E.: s. idg. *dæ-, *dý-, *deh3-, V.,
geben, Pokorny 223; L.: Frisk 1, 388
dÒthj (dótÐs), gr., M.: nhd. Geber, Ausgeber, Zahlmeister; Vw.: s. ™rgo- (ergo), pro(pro); E.: s. didÒnai (didónai)
276
dotik» (dotik›), gr., F.: nhd. Dativ; E.: s. dotikÒj (dotikós)
dotikÒj (dotikós), gr., Adj.: nhd. zum Geben geneigt; E.: s. didÒnai (didónai)
doule…a (duleía), gr., F.: nhd. Sklavendienst, Dienst; E.: s. doàloj (dðlos) (1); W.: lat.
dðlÆa, F., Dienst, Anbetung; L.: Frisk 1, 412
doÚleoj (dúleos), gr., Adj.: nhd. sklavisch, knechtisch; E.: s. doàloj (dðlos) (1); L.: Frisk
1, 412
douleÚein (duleúein), gr., V.: nhd. Sklave sein (V.), dienen; E.: s. doàloj (dðlos) (1); L.:
Frisk 1, 412
doÚleuma (dúleuma), gr., N.: nhd. Knechtschaft, Knecht; E.: s. douleÚein (duleúein),
doàloj (dðlos) (1); L.: Frisk 1, 412
doÚlh (dúlÐ), gr., F.: nhd. Sklavin, Magd; E.: s. doàloj (dðlos) (1); L.: Frisk 1, 412
doulikÒj (dulikós), gr., Adj.: nhd. knechtisch, sklavisch; E.: s. doàloj (dðlos) (1); L.: Frisk
1, 412
doulikîj (dulikæs), gr., Adv.: nhd. knechtisch, sklavisch; E.: s. doulikÒj (dulikós),
doàloj (dðlos) (1); W.: s. lat. dðlicÐ, Adv., wie ein dreister Sklave
doÚlioj (dúlios), gr., Adj.: nhd. knechtisch, sklavisch; E.: s. doàloj (dðlos) (1); R.:
doÚlion Ãmar (dúkion Ðmar), gr., N.: nhd. Tag der Knechtschaft; L.: Frisk 1, 412
Doul…cion (Dulíchion), gr., N.=ON: nhd. Dulichium (Insel im Ionischen Meer); E.: s.
dolicÒj (dolichós)
doàloj (dðlos) (1), gr., M.: nhd. Sklave, Knecht; Vw.: s. ƒerÒ- (hieró); E.: Etymologie
unklar, aber wohl Lehnwort, vielleicht karisch-lydischer Herkunft; W.: mlat. dðlus, M.,
Sklave, Knecht, Diener; L.: Frisk 1, 412
doàloj (dðlos) (2), gr., Adj.: nhd. sklavisch; E.: s. doàloj (dðlos) (1)
doulosÚnh (dulos‹nÐ), gr., F.: nhd. Sklavendienst, Dienst; E.: s. doàloj (dðlos) (1); L.:
Frisk 1, 412
douloàn (dulðn), gr., V.: nhd. zum Sklaven machen, unterdrücken, knechten; Vw.: s. kata(kata), sugkata- (synkata); E.: s. douloàn (dulun), doàloj (dðlos); L.: Frisk 1, 412
douloàsqai (dulðsthai), gr., V.: nhd. geknechtet werden; E.: s. doàloj (dðlos) (1); L.:
Frisk 1, 412
doÚlwsij (dulæsis, gr., F.: nhd. Unterjochung, Knechtung; Vw.: s. kata- (kata); E.: s.
doàloj (dðlos) (1); L.: Frisk 1, 412
doàmoj (dðmos), gr., M.: nhd. ein kleinasiatischer Kultverein; E.: aus dem Phryg., vgl. idg.
*dhÐ- (2), *dheh1-, V., setzen, stellen, legen, Pokorny 235; L.: Frisk 1, 412
doàn (dðn), gr. (att.), N.: Vw.: s. dšon (déon)
doànax (dðnax), gr., F.: s. dÒnax (dónax)
doupe‹n (dupein), gr., V.: nhd. laut tönen, dröhnen; Vw.: s. ™n- (en); E.: s. idg. *deup-,
*kteup-, Sb., dumpfer Schall, Pokorny 221; L.: Frisk 1, 412
doàpoj (dupos), gr., M.: nhd. dumpfes Geräusch (N.) (1), Getöse; E.: idg. *deup-, *kteup-,
Sb., dumpfer Schall, Pokorny 221; L.: Frisk 1, 412
dour£teoj (duráteos), gr., Adj.: nhd. hölzern; E.: s. dÒru (dóry); W.: lat. dðrateus, Adj.,
hölzern
doÚreioj (dúreios), gr., Adj.: nhd. hölzern; E.: s. dÒru (dóry); W.: lat. dðrius, dðrÐus,
Adj., hölzern
dourhnek»j (durÐnek›s), gr., Adj.: nhd. vom Speer erreicht, einen Speerwurf weit; E.:
vgl. idg. *ene¨-, *ne¨-, *en¨-, *¤¨-, *h1ne¨-, V., reichen, erreichen, erlangen, Pokorny 316
doce‹on (docheion), gr., N.: nhd. Behälter; E.: s. dšcesqai (déchesthai); W.: mlat.
dochÆum, N., Spital; L.: Frisk 1, 373
277
doc» (doch›), gr., F.: nhd. Gefäß (im Körper); E.: s. idg. *de¨- (1), V., nehmen, aufnehmen,
begrüßen, sich schicken, ziemen, lehren, lernen, Pokorny 189; W.: lat. doga, F., Gefäß; ahd.?
dðga 2, sw. F. (n), Daube, Fassdaube, Fassbrett; mhd. dðge, sw. F., Daube, Fassdaube; s. nhd.
Daube, F., Daube, DW (Neubearb.) 6, 387; L.: Walde/Hofmann 1, 363, Kluge s. Daube
dÒcmh (dóchmÐ), gr., F.: nhd. Handbreit, Spanne; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1, 413
dÒcmioj (dóchmios), gr., Adj.: nhd. schief; E.: idg. *dý•hmós, *dý•hmó-, Adj., schief,
Pokorny 181; W.: lat. dochmius, M., dochmischer Versfuß; L.: Frisk 1, 413
docmÒj (dochmós), gr., Adj.: nhd. schief; E.: idg. *dý•hmós, *dý•hmó-, Adj., schief,
Pokorny 181; L.: Frisk 1, 413
docmoàn (dochmðn), gr., V.: nhd. krümmen; E.: s. docmÒj (dochmós)
docÒj (dochós), gr., M.: nhd. Behälter; E.: s. dšcesqai (déchesthai); L.: Frisk 1, 373
dragateÚein (dragateúein), gr., V.: nhd. Garben zusammenlesen?; E.: Herkunft
ungeklärt?; L.: Frisk 1, 413
Dr£gga (Dránga), gr., M.: nhd. Drangianer (Angehöriger eine Völkerschaft in Persien); E.:
aus dem Pers.?
Draggian» (Drangian›), gr., F.=ON: nhd. Drangiana (Provinz in Persien); E.: vielleicht von
apers. zranka, Sb., Wasserland
dr£gdhn (drágdÐn), gr., Adj.: nhd. ergreifend; Hw.: s. dr£ssesqai (drássesthai); E.: S.
idg. *dergh-, V., fassen, Pokorny 212; L.: Frisk 1, 415
dr£gma (drágma), gr., N.: nhd. Handvoll, Garbe (F.) (1); Hw.: s. dr£ssesqai
(drássesthai); E.: s. idg. *dergh-, V., fassen, Pokorny 212; L.: Frisk 1, 415
dragmeÚein (dragmeúein), gr., V.: nhd. Ähren sammeln, Garben binden; Hw.: s.
dr£ssesqai (drássesthai); E.: S. idg. *dergh-, V., fassen, Pokorny 212; L.: Frisk 1, 415
dragm» (dragm›), gr., F.: nhd. kleine Handvoll; E.: s. dr£gma (drágma); L.: Frisk 1, 415
dragm…j (dragmís), gr., F.: nhd. kleine Handvoll; E.: s. dr£gma (drágma); L.: Frisk 1,
415
draqai (drathai), darqon (darthon), gr., V. (Aor.): nhd. schlummern; E.: s. idg. *drÐ-,
*drý-, V., schlafen, Pokorny 226
dra…nein (draínein), gr., V.: nhd. tun wollen (V.), beabsichtigen; E.: s. dr£n (drán); E.: s.
idg. *derý-, *drõ-, idg., V., arbeiten, Pokorny 212
dr£kaina (drákaina), gr., F.: nhd. »Drachin«, weiblicher Drache; E.: s. dr£kwn (drákæn);
W.: lat dracaena, F., Drachenweibchen, weiblicher Drache; L.: Frisk 1, 414
drakÒnteioj (drakónteios), gr., Adj.: nhd. drachenartig; E.: s. dr£kwn (drákæn); L.:
Frisk 1, 414
drakont…aj (drakontías), gr., F.: nhd. eine Pflanze; E.: s. dr£kwn (drákæn); W.: lat.
dracontia, F., Drachenstein, eine Art Weizen; L.: Frisk 1, 414
drakÒntion (drakóntion), gr., N.: nhd. Drachenwurz; E.: s. dr£kwn (drákæn); W.: lat.
dracontium, N., Drachenwurz; W.: arab. tarhðn, Sb., Erstragon?; frz. estragon, M., Estragon;
nhd. Estragon, M., Estragon; L.: Frisk 1, 414, Kluge s. u. Estragon
drakont…j (drakontís), gr., F.: nhd. ein Vogel; E.: s. dr£kwn (drákæn); L.: Frisk 1, 414
drakont…thj (drakontítÐs), gr., M.: nhd. Drachenstein; E.: s. dr£kwn (drákæn); L.:
Frisk 1, 414
drakontoeid»j (drakontoeid›s), gr., Adj.: nhd. drachenartig, schlangenartig; E.: s.
dr£kwn (drákæn), e•doj (eidos); W.: mlat. drcontoÆdÐs, Adj., drachenartig,
schlangenartig
drakontèdhj (drakontædÐs), gr., Adj.: nhd. drachenartig; E.: s. dr£kwn (drákæn),
e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 414
dr£koj (drákos), gr., N.: nhd. Auge; E.: s. idg. *der¨-, V., blicken, sehen, Pokorny 213; L.:
Frisk 1, 368
278
dr£kwn (drákæn), gr., M.: nhd. Drache (M.) (1); E.: s. idg. *der¨-, V., blicken, sehen,
Pokorny 213; W.: lat. draco, M., Drache (M.) (1); frz. dragon, M., Drache (M.) (1); s. nhd.
Dragoner, M., Dragoner, leichter Reiter (M.) (2); W.: lat. draco, M., Drache (M.) (1); germ.
*drako, Sb., Drache (M.) (1); ae. draca, sw. M. (n), Drache (M.) (1), Teufel; an. dreki, sw. M.
(n), Drache (M.) (1), Drachenschiff; W.: lat. draco, M., Drache (M.) (1); germ. *drako, Sb.,
Drache (M.) (1); ahd. trahho* 14, sw. M. (n), Drache (M.) (1); mhd. trache, sw. M., Drache
(M.) (1); nhd. Drache, M., Drache (M.) (1), DW 2, 1315; W.: lat. draco, M., Drache (M.) (1);
germ. *drako, Sb., Drache (M.) (1); ahd. trakko* 6, sw. M. (n), Drache (M.) (1); mhd. tracke,
drache, sw. M., Drache (M.) (1); s. nhd. Drache, M., Drache (M.) (1), DW 2, 1315; L.: Frisk
1, 414, Kluge s. u. Drache, Dragoner
dr©ma (drama), gr., N.: nhd. Tat, Handlung, Schauspiel; E.: s. dr£n (drán); W.: lat.
drõma, N., Drama; nhd. Drama, N., Drama; L.: Frisk 1, 416, Kluge s. u. Drama
dramatikÒj (dramatikós), gr., Adj.: nhd. dramatisch; E.: s. dr©ma (drama); L.: Frisk 1,
416
dramatopoie‹n (dramatopoiein), gr., V.: nhd. dramatisch darstellen; E.: s.
dramatopoiÒj (dramatopoiós)
dramatopoiÒj (dramatopoiós), gr., M.: nhd. Schauspieldichter; E.: s. dr©ma (drama),
poie‹n (poiein)
drame‹n (dramein), gr., V. (Aor.): nhd. laufen; E.: s. drÒmoj (drómos); L.: Frisk 1, 414
dr£mhma (drámÐma), gr., N.: nhd. Lauf; E.: s. drame‹n (dramein); L.: Frisk 1, 414
dr£mij (drámis), gr., F.: nhd. eine Art Brot; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1, 415
dramosÚnh (dramos‹nÐ), gr., F.: nhd. heiliger Dienst; E.: s. dr©n (dran); L.: Frisk 1,
415
dr©n (dran), gr., V.: nhd. handeln, tun; Vw.: s. ¢nti- (anti), para- (para), Øpo- (hypo); E.:
idg. *derý-, *drõ-, idg., V., arbeiten, Pokorny 212; L.: Frisk 1, 416
dr£noj (drános), gr., M.: nhd. Tat, Handlung; Hw.: s. dr£n (drán); E.: s. idg. *derý-, *drõ-,
idg., V., arbeiten, Pokorny 212
dr£x (dráx), gr., F.: nhd. Handvoll, Hand; Hw.: s. dr£ssesqai (drássesthai); E.: s. idg.
*dergh-, V., fassen, Pokorny 212; L.: Frisk 1, 415
drapeteÚein (drapeteúein), gr., V.: nhd. ausreißen, davonlaufen; Hw.: s. didr£skein
(didráskein); E.: vgl. idg. *der- (3), *drõ-, V., laufen, treten, Pokorny 204
drapšthj (drapétÐs), gr., M.: nhd. Ausreißer, Flüchtling; Hw.: s. didr£skein
(didráskein); E.: vgl. idg. *der- (3), *drõ-, V., laufen, treten, Pokorny 204; W.: lat. drõpeta,
M., Flüchtling, entlaufener Sklave
drase‹n (drasein), gr., V.: nhd. tun wollen (V.), vorhaben; E.: s. dr©n (dran); L.: Frisk 1,
416
dr£simoj (drásimos), gr., Adj.: nhd. was getan werden kann; E.: s. dr©n (dran)
dr©sij (drasis), gr., F.: nhd. Handlung, Stärke; E.: s. dr©n (dran); L.: Frisk 1, 416
drasmÒj (drasmós), drhsmÒj (drÐsmós), gr., M.: nhd. Flucht (F.) (1); Hw.: s.
didr£skein (didráskein); E.: vgl. idg. *der- (3), *drõ-, V., laufen, treten, Pokorny 204
dr£ssesqai (drássesthai), dr£ttesqai (dráttesthai), gr., V.: nhd. fassen, erfassen, greifen,
ergreifen; E.: idg. *dergh-, V., fassen, Pokorny 212; L.: Frisk 1, 415
drast»rioj (drast›rios), gr., Adj.: nhd. tätig, tatkräftig, unternehmend, entschlossen,
wirksam; E.: s. dr©n (dran); L.: Frisk 1, 416
drasthriÒthj (drastÐriótÐs), gr., F.: nhd. Tätigkeit, Tatkraft, Tatkräftigkeit; E.: s.
drast»rioj (drast›rios), dr©n (dran); L.: Frisk 1, 416
drastikÒj (drastikós), gr., Adj.: nhd. wirksam, tatkräftig; E.: s. dr£n (drán); W.: nhd.
drastisch, Adj., drastisch; L.: Frisk 1, 416, Kluge s. u. drastisch
dr£ttesqai (dráttesthai), gr., V.: Vw.: s. dr£ssesqai (drássesthai)
279
dracm£ (drachmá), gr. (ark.), F.: Vw.: s. dracm» (drachm›)
dracma‹oj (drachmaios), gr., Adj.: nhd. eine Drachme wert; E.: s. dracm» (drachm›); L.:
Frisk 1, 415
dracm» (drachm›), dracm£ (drachmá), darkn£ (darkná), gr., F.: nhd. Drachme,
Handvoll; E.: s. dr£ssesqai (drassesthai); W.: lat. drachma, drachuma, F., Drachme; nhd.
Drachme, F., Drachme; W.: got. drakma*, sw. M. (n), Drachme; L.: Frisk 1, 415, Kluge s. u.
Drachme
dracmia‹oj (drachmiaios), gr., Adj.: nhd. eine Drachme wert; E.: s. dracm» (drachm›);
L.: Frisk 1, 415
dracm…on (drachmíon), gr., N.: nhd. kleine Drachme; E.: s. dracm» (drachm›); L.: Frisk
1, 415
drast»r (drast›r), gr., M.: Vw.: s. drhst»r (drÐst›r)
Drškanon (Drékanon), gr., ON: nhd. Drekanon (Name eines Vorgebirges in Kos); Hw.: s.
Dršpanon (Drépanon); E.: idg. *derek-, V., reißen, ziehen, Pokorny 210; s. idg. *der- (4),
V., schinden, spalten, Pokorny 206
drep£nh (drepánÐ), gr., F.: nhd. Sichel; Hw.: s. dršpanon (drépanon); E.: s. idg. *drep-,
*drop-, V., Sb., reißen, Fetzen (M.), Pokorny 211; vgl. idg. *der- (4), V., schinden, spalten,
Pokorny 206; L.: Frisk 1, 417
drepanhfÒroj (drepanÐphóros), gr., Adj.: nhd. sicheltragend; E.: s. drep£nh (drepánÐ),
fšrein (phérein); L.: Frisk 1, 417
drepan…j (drepanís), gr., F.: nhd. Mauerschwalbe; E.: s. dršpein (drépein); L.: Frisk 1,
417
drepanoeid»j (drepanoeid›s), gr., Adj.: nhd. sichelförmig; E.: s. dršpanon (drépanon)
(1), e•doj (eidos)
dršpanon (drépanon) (1), gr., N.: nhd. Sichel; Hw.: s. drep£nh (drepánÐ); E.: s. idg.
*drep-, *drop-, V., Sb., reißen, Fetzen (M.), Pokorny 211; vgl. idg. *der- (4), V., schinden,
spalten, Pokorny 206; L.: Frisk 1, 417
Dršpanon (Drépanon) (2), gr., N.=ON: nhd. Drepanon (Vorgebirge auf Kos und auf
Sizlien); Hw.: s. Drškanon (Drékanon); E.: s. idg. *der- (4), V., schinden, spalten, Pokorny
206
Dršpanon (Drépanon) (3), N.=ON: nhd. Drepanon (Stadt auf Sizilien); E.: s. Dršpanon
(Drépanon) (2)
drepèdhj (drepanædÐs), gr., Adj.: nhd. sichelförmig; E.: s. dršpanon (drépanon) (1),
e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 417
dršpein (drépein), dršptein (dréptein), gr., V.: nhd. abbrechen, abschneiden; Vw.: s.
kata- (kata); E.: idg. *drep-, *drop-, V., Sb., reißen, Fetzen (M.), Pokorny 211; s. idg.
*der- (4), V., schinden, spalten, Pokorny 206; L.: Frisk 1, 417
dršptein (dréptein), gr., V.: Vw.: s. dršpein (drépein)
drhsmÒj (drÐsmós), gr. (ion.), M.: Vw.: s. drasmÒj (drasmós)
drhsmosÚnh (drÐsmos‹nÐ), gr., F.: nhd. heiliger Dienst; E.: s. dr©n (dran); L.: Frisk 1,
415
dr»steira (dr›steira), gr., F.: nhd. Dienst; E.: s. drhst»r (drÐst›r); L.: Frisk 1, 416
drhsteÚein (drÐsteúein), gr., V.: nhd. Diener sein (V.), Diener bei der heiligen Handlung
sein (V.); E.: s. drhst»r (drÐst›r); L.: Frisk 1, 416
drhst»r (drÐst›r), drast»r (drast›r), gr., M.: nhd. Arbeiter, Diener; Hw.: s. dr£n (drán);
E.: vgl. idg. *derý-, *drõ-, idg., V., arbeiten, Pokorny 212; L.: Frisk 1, 416
drhstosÚnh (drÐstos‹nÐ), gr., F.: nhd. Aufwärterkunst, Dienstfertigkeit; E.: s. drhst»r
(drÐst›r); L.: Frisk 1, 416
280
dr‹loj (drilos), gr., M.: nhd. Blutegel, Wurm, Penis; E.: Herkunft unklar, s. Frisk 1, 417; L.:
Pokorny 208, Frisk 1, 417
drimeÚein (drimeúein), gr., V.: nhd. einen beißenden Schmerz verursachen; E.: s.
drimÚj (drim‹s); L.: Frisk 1, 418
drimugmÒj (drimygmós), gr., M.: nhd. beißender Schmerz; E.: s. drimÚssein
(drim‹ssein), drimÚj (drim‹s); L.: Frisk 1, 418
drimÚloj (drim‹los), gr., Adj.: nhd. ein wenig scharf; E.: s. drimÚj (drim‹s); L.: Frisk 1,
418
dr…muxij (drímyxis), gr., F.: nhd. beißender Schmerz; E.: s. drimÚssein (drim‹ssein),
drimÚj (drim‹s); L.: Frisk 1, 418
drimÚj (drim‹s), gr., Adj.: nhd. durchdringend, stechend, scharf; E.: idg. *derÆ-, *drÆ-,
Adj., schneidend, herb, Pokorny 208; s. idg. *der- (4), V., schinden, spalten, Pokorny 206; L.:
Frisk 1, 418
drimÚssein (drim‹ssein), gr., V.: nhd. einen beißenden Schmerz verursachen; E.: s.
drimÚj (drim‹s); L.: Frisk 1, 418
drimÚthj (drim‹tÐs), gr., F.: nhd. schneidende Schärfe, Bitterkeit, Heftigkeit; E.: s.
drimÚj (drim‹s); L.: Frisk 1, 418
drimufag…a (drimyphagía), gr., F.: nhd. Essen scharfer Speisen?; E.: s. drimÚj
(drim‹s), fage‹n (phageÆn); W.: lat. drÆmyphagia, F., Essen scharfer Speisen
dr…oj (dríos), gr., M.: nhd. Gebüsch, Dickicht; E.: s. dràj (drys); L.: Frisk 1, 418
dro…th (droítÐ), gr., F.: nhd. Wanne, Badewanne, Sarg; E.: vgl. idg. *deru-, *dreu-, *drð-,
Sb., Baum, Pokorny 214; L.: Frisk 1, 418
droma‹oj (dromaios), gr., Adj.: nhd. laufend; E.: s. drom£j (dromás) (1); L.: Frisk 1, 419
drom£j (dromás) (1), gr., Adj.: nhd. laufend, gehend; E.: s. tršcein (tréchein); W.: lat.
dromas, Adj., laufend; ahd. dromez 1, Sb., Dromedar; W.: s. lat. dromedõrius, M., Dromedar,
M., Dromedar; nhd. Dromedar, N., Dromedar; L.: Frisk 1, 419, Kluge s. u. Dromedar
drom£j (dromás) (2), gr., F.: nhd. Läuferin; E.: s. drom£j (dromás) (1)
dromeÚj (dromeús) (1), gr., M.: nhd. Läufer; E.: s. drÒmoj (drómos); L.: Frisk 1, 419
dromeÚj (dromeús) (2), gr., Adj.: nhd. laufend; E.: s. drÒmoj (drómos)
drom» (drom›), gr., F.: nhd. Lauf; Vw.: s. kata- (kata); E.: s. drÒmoj (drómos); L.: Frisk
1, 414
dromik£ (dromiká), gr., N.: nhd. Wettlauf; E.: s. drÒmoj (drómos)
dromikÒj (dromikós), gr., Adj.: nhd. zum Laufen tüchtig, schnelllaufend; E.: s. drÒmoj
(drómos); L.: Frisk 1, 419
drÒmoj (drómos), gr., M.: nhd. Lauf, Wettlauf, Laufbahn, Rennbahn; Vw.: s. per…(perí); E.: s. idg. *der- (3), *drõ-, V., laufen, treten, Pokorny 204; L.: Frisk 1, 414, Frisk 1,
419
drÒmwn (drómæn), gr., M.: nhd. Läufer (M.) (1); E.: s. drÒmoj (drómos); W.: lat.
dromæn, dromo, M., Schnellsegler, Läufer (M.) (1); s. ae. dulmunus, dolmanus, Sb.,
Kriegsschiff
drÒximon (dróximon), gr., N.: nhd. ungekochte rohe Frucht; E.: Herkunft ungeklärt?; L.:
Frisk 1, 419
droÒn (droón), gr., N.: nhd. Stärke?; E.: vgl. idg. *deru-, *dreu-, *drð-, Sb., Baum, Pokorny
214; L.: Frisk 1, 419
droserÒj (droserós), gr., Adj.: nhd. tauig, feucht; E.: s. drÒsoj (drósos); L.: Frisk 2, 419
drosinÒj (drosinós), gr., Adj.: nhd. tauig, feucht; E.: s. drÒsoj (drósos); L.: Frisk 2, 419
drosÒeij (drosóeis), gr., Adj.: nhd. tauig, feucht; E.: s. drÒsoj (drósos); L.: Frisk 2, 419
drÒsoj (drósos), gr., F.: nhd. Tau (N.); E.: Herkunft nicht sicher geklärt; L.: Frisk 2, 419
281
Dru£j (Dryás), gr., PN: nhd. Dryas (Baumnymphe), Dryade, Baumnymphe; E.: vgl. idg.
*deru-, *dreu-, *drð-, Sb., Baum, Pokorny 214; L.: Frisk 1, 421
DrÚaj (Dr‹as), gr., M.=PN: nhd. Dryas; E.: s. dràj (drys)
dru•naj (dryínas), gr., F.: nhd. eine Schlange die in Schlangen wohnt; E.: s. dràj (drys);
L.: Frisk 1, 421
drÚinoj (dr‹inos), gr., Adj.: nhd. eichen (Adj.), von der Eiche stammend; E.: s. dràj (drys);
L.: Frisk 1, 421
dru•thj (dryítÐs), gr., M.: nhd. eine Zypresse, ein Edelstein; E.: s. dràj (drys); L.: Frisk 1,
421
drum£ (drymá), gr., N. Pl.: nhd. Wald; E.: s. dràj (drys); L.: Frisk 1, 420
drum£ssein (drymássein), drum£ttein (drymáttein), gr., V.: nhd. zerreißen,
zerschmettern; E.: expressive Bildung von drÚptein (dr‹ptein) und einem anderen Verb; L.:
Frisk 1, 420
drum£ttein (drymáttein), gr. (att.), V.: Vw.: s. drum£ssein (drymássein)
drÚmioj (dr‹mios), gr., Adj.: nhd. im Wald befindlich; E.: s. drumÒj (drymós); L.: Frisk
1, 420
drumÒj (drymós), gr., M.: nhd. Gehölz, Gebüsch, Wald, Eichenwald; E.: s. dràj (drys); L.:
Frisk 1, 420
drumèdhj (drymædÐs), gr., Adj.: nhd. waldig; E.: s. drumÒj (drymós), e•doj (eidos);
L.: Frisk 1, 420
druokol£pthj (dryokoláptÐs), gr., M.: nhd. Specht, Baumhacker; E.: s. dràj (drys),
kol£ptein (koláptein)
DrÚoy (Dr‹ops), gr., M.: nhd. Dryopier (Angehöriger eines pelasgischen Volksstammes);
E.: vielleicht s. dràj (drys)
drupep»j (drypep›s), gr., Adj.: nhd. am Baum gereift, ausgereift, ganz ausgereift; E.: s.
dÒru (dóry), pšssein (péssein)
drup…j (drypís), gr., Sb.: nhd. eine Dornenart; Hw.: s. drÚptein (dr‹ptein); E.: s. idg.
*drup-, V., reißen, schinden, kratzen, Pokorny 211; vgl. idg. *der- (4), V., schinden, spalten,
Pokorny 206
drÚppa (dr‹ppa), gr., F.: nhd. vollreife Olive; E.: s. drupep»j (drypep›s); W.: lat. druppa,
F., vollreife Olive
drÚptein (dr‹ptein), gr., V.: nhd. abreißen, zerkratzen; Vw.: s. ¢po- (apo), peri- (peri); E.:
idg. *drup-, V., reißen, schinden, kratzen, Pokorny 211; s. idg. *der- (4), V., schinden,
spalten, Pokorny 206; L.: Frisk 1, 420
dràj (drys), gr., F.: nhd. Baum, Eiche; Vw.: s. fellÒ- (phellós), cama…- (chamaí); E.: idg.
*deru-, *dreu-, *drð-, Sb., Baum, Pokorny 214; L.: Frisk 1, 421
drutÒmoj (drytómos) (1), gr., Adj.: nhd. holzfällend; E.: s. dràj (drys)
drutÒmoj (drytómos) (2), gr., M.: nhd. Holzhacker; E.: s. dràj (drys)
DrÚtwn (Dr‹tæn), gr., M.=PN: nhd. Dryton; E.: s. idg. *deru-, *dreu-, *drð-, Sb., Baum,
Pokorny 214
drÚfaktoj (dr‹phaktos), gr., M.: nhd. Holzverschlag; Hw.: s. dràj (drys), fr£ssein
(phrássein); W.: s. mlat. dryphactum, N., Balustrade; L.: Frisk 1, 422
drÚfh (dr‹phÐ), gr., F.: nhd. Zerkratzen, Abstreifen; Hw.: s. drÚptein (dr‹ptein); E.: s.
idg. *drup-, V., reißen, schinden, kratzen, Pokorny 211; vgl. idg. *der- (4), V., schinden,
spalten, Pokorny 206
drwp£zein (dræpázein), gr., V.: nhd. sehen; E.: s. idg. *derep-, *der-, V., sehen?, Pokorny
212
282
drwpak…zein (dræpakízein), gr., V.: nhd. Haare ausreißen; E.: s. idg. *drep-, *drop-, V.,
Sb., reißen, Fetzen (M.), Pokorny 211; vgl. idg. *der- (4), V., schinden, spalten, Pokorny 206;
W.: s. lat. dropacõre, V., durch eine Pechmütze die Haare ausziehen
drwpakismÒj (dræpakismós), gr., M.: nhd. Ausreißen der Haare; E.: s. drwpak…zein
(dræpakízein); W.: lat. dropacismus, M., Ausziehen der Haare durch eine Pechmütze
drîpax (dræpax), gr., M.: nhd. Pechmütze; E.: s. idg. *drep-, *drop-, V., Sb., reißen, Fetzen
(M.), Pokorny 211; vgl. idg. *der- (4), V., schinden, spalten, Pokorny 206
drèptein (dræptein), gr., V.: nhd. sehen; E.: idg. *derep-, *der-, V., sehen?, Pokorny 212
drèy (dræps), gr., M.: nhd. Mensch; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 422
du£j (dyás), gr., F.: nhd. Zweiheit, Zweizahl; E.: s. dÚo (d‹o); W.: lat. dyas, F., Zweiheit,
Zweifaltigkeit
dÚein (d‹ein), gr., V.: nhd. eintauchen, einhüllen; Vw.: s. ¢po- (apo), ™k- (ek), ™n- (en),
™pen- (epen), kata- (kata), peri- (peri), Øpo- (hypo); E.: s. idg. *deu- (1), V., einsinken,
eindringen, hineinschlüpfen, Pokorny 217; L.: Frisk 1, 427
duerÒj (dyerós), gr., Adj.: nhd. unglücklich; E.: vgl. idg. *dõu-, V., Adj., brennen,
verletzen, vernichten, feindselig, Pokorny 179?; L.: Frisk 1, 423
dÚh (d‹Ð), gr., F.: nhd. Qual, Elend, Unglück; E.: s. idg. *dõu-, V., Adj., brennen, verletzen,
vernichten, feindselig, Pokorny 179?; L.: Frisk 1, 423
dÚioj (d‹ios), gr., Adj.: nhd. unglücklich, schmerzhaft; E.: s. dÚh (d‹Ð); L.: Frisk 1, 423
dàma (dyma), gr., M.: nhd. Gewand; E.: s. dÚein (d‹ein)
Duma‹oj (Dymaios) (1), gr., Adj.: nhd. dymäisch; E.: s. DÚmh (D‹mÐ)
Duma‹oj (Dymaios) (2), gr., M.: nhd. Dymäer; E.: s. DÚmh (D‹mÐ)
DÚmh (D‹mÐ), gr., F.=ON: nhd. Dyme (Stadt in Achaia); E.: Herkunft unklar
dunamerÒj (dynamerós), gr., Adj.: nhd. kräftig, stark, wirksam; E.: s. dÚnamij
(d‹namis); L.: Frisk 1, 423
dunamik» (dynamik›), gr., F.: nhd. Lehre von der Kraft; E.: s. dunamikÒj (dynamikós)
dunamikÒj (dynamikós), gr., Adj.: nhd. kräftig, stark, wirksam; E.: s. dÚnamij
(d‹namis); L.: Frisk 1, 423
dÚnamij (d‹namis), gr., F.: nhd. Kraft, Gewalt, Macht, Vermögen, Fähigkeit; E.: s.
dÚnasqai (d‹nasthai); W.: lat. dynamis, F., Menge, Quadratzahl, Quadratwurzel; W.: s. nhd.
Dynamit, F., Dynamit; W.: s. nhd. Dynamo-Maschine, M., Dynamo-Maschine; vgl. nhd.
Dynamo, M., Dynamo; W.: vgl. nhd. dynamisch, Adj., dynamisch; L.: Frisk 1, 423, Kluge s.
u. dynamisch, Dynamit, Dynamo
dunamoàn (dynamðn), gr., V.: nhd. stark machen; Vw.: s. ™n- (en); E.: s. dÚnamij
(d‹namis); L.: Frisk 1, 423
dun£mwsij (dynámæsis), gr., F.: nhd. Stärken (N.); E.: s. dunamoàn (dynamðn),
dÚnamij (d‹namis); L.: Frisk 1, 423
dunamwtikÒj (dynamætikós), gr., Adj.: nhd. stärkend; E.: s. dunamoàn (dynamðn),
dÚnamij (d‹namis); L.: Frisk 1, 423
dÚnasqai (d‹nasthai), gr., V.: nhd. können, vermögen, imstande sein (V.), Macht haben;
E.: s. idg. *deu- (2), V., Adj., verehren, gewähren, ehrwürdig, mächtig, Pokorny 218; L.: Frisk
1, 423
dÚnasij (d‹nasis), gr., F.: nhd. Können; E.: s. dÚnasqai (d‹nasthai); L.: Frisk 1, 424
dunaste…a (dynasteía), gr., F.: nhd. Macht, Machtstellung, Herrschaft, Gewaltherrschaft;
E.: s. dunasteÚein (dynasteúein); W.: nhd. Dynastie, F., Dynastie, Herscherhaus,
Herrschergeschlecht; L.: Frisk 1, 424, Kluge s. u. Dynastie
dunasteÚein (dynasteúein), gr., V.: nhd. Machthaber sein (V.), herrschen, viel vermögen;
Vw.: s. ™n- (en), kata- (kata); E.: s. dun£sthj (dynástÐs), dÚnasqai (d‹nasthai); L.:
Frisk 1, 424
283
dun£steuma (dynásteuma), gr., N.: nhd. Herrschen; E.: s. dunasteÚein (dynasteúein);
L.: Frisk 1, 424
dunasteutikÒj (dynasteutikós), gr., Adj.: nhd. herrschend; E.: s. dunasteÚein
(dynasteúein); L.: Frisk 1, 424
dun£sthj (dynástÐs), gr., M.: nhd. Machthaber, Herrscher, Fürst, Vornehmer; E.: s.
dÚnasqai (d‹nasthai); L.: Frisk 1, 424
dunastikÒj (dynastikós), gr., Adj.: nhd. herrschend?; E.: s. dun£sthj (dynástÐs),
dÚnasqai (d‹nasthai); L.: Frisk 1, 424
dun£stij (dynástis), gr., F.: nhd. Machthaberin, Herrscherin, Fürstin, Vornehme (F.); E.: s.
dÚnasqai (d‹nasthai); L.: Frisk 1, 424
dun£stwr (dynástær), gr., M.: nhd. Machthaber, Herrscher, Fürst, Vornehmer; E.: s.
dÚnasqai (d‹nasthai); L.: Frisk 1, 424
dunatÒj (dynatós), gr., Adj.: nhd. mächtig, fähig, möglich; Vw.: s. ¢- (a); E.: s. dÚnasqai
(d‹nasthai)
dÚo (d‹o), dÚw (d‹æ), gr., Num. Kard.: nhd. zwei; E.: idg. *døæu, *døai, Num. Kard. (M.),
zwei, Pokorny 228; L.: Frisk 1, 424
dÚptein (d‹ptein), gr., V.: nhd. eintauchen; E.: Vermischung von b£ptein (báptein) und
dÚein (d‹ein); L.: Frisk 1, 425
dÚpthj (d‹ptÐs), gr., M.: nhd. Taucher; E.: s. dÚptein (d‹ptein); L.: Frisk 1, 425
dÚresqai (d‹resthai), gr., V.: nhd. wehklagen; E.: aus der Kreuzung von ÑdÚresqai
(od‹resthai) und mÚresqai (m‹resthai) entstanden; L.: Frisk 1, 425
duj- (dys), gr., Präf.: nhd. miss..., un..., ...los, schlecht; Vw.: s. -a»j (a›s), -ap£llaktoj
(apállaktos), -baton (baton), -batoj (batos), -boul…a (bulía), -gšneia (géneia), -gen»j
(gen›s), -daimon…a (daimonía), -da…mwn (daímæn), -dšrketoj (dérketos), -eid»j
(eid›s), -e…mwn (dyseímæn), -elpij (elpis), -šlpistoj (élpistos), -enter…a
(entería), -enterikÒj (enterikós), -entšrion (entérion), -ergoj (ergos), -šristoj
(éristos), -ern»j (ern›s), -erwj (eræs), -zhloj (zÐlos), -hleg»j (Ðleg›s), -hc»j
(Ðch›s), -qanate‹n (thanatein), -qeoj (theos), -quma…nein (thymaínein), -qume‹n
(thymein), -qum…a (thymía), -qumoj (thymos), -khd»j (kÐd›s), -kola…nein
(kolaínein), -kol…a (kolía), -koloj (kolos), -kra»j (kra›s), -kras…a (krasía), -kratoj
(kratos), -kritoj (kritos), -mace‹n (machein), -macoj (machos), -men»j (men›s), -noe‹n
(noein), -noia (noia), -numfoj (nymphos), -oistoj (oistos), -osm…a (osmía), -osmoj
(osmos), -oure‹n (urein), -our…a (uría), -ouroàntej (urðntes), -paqe‹n
(pathein),
-paq»j
(path›s),
-parakoloÚqhtoj
(parakolúthÐtos),
-peptoj
(peptos), -pey…a (pepsía), -pin»j (pin›s), -pnoia (pnoia), -pnoikÒj (pnoikós), -tuce‹n
(tychein), -tÚchma (t‹chÐma), -tuc»j (tych›s), -tuc…a (tychía), -fhm…a
(phÐmía), -fhmoj (phÐmos), -forikÒj (phorikós), -foroj (phoros), -cera…nein
(cheraínein),
-cšransij
(chéransis),
-cšrasma
(chérasma),
-cerasmÒj
(cherasmós), -cšreia (chéreia), -cer»j (cher›s), -cimoj (chinos), -cwr…a (chæría), -èdhj
(ædÐs); E.: idg. *dus-, Adj., Präf., übel..., miss..., Pokorny 227; L.: Frisk 1, 425
dusa»j (dysa›s), gr., Adj.: nhd. gefährlich wehend; E.: s. duj- (dys); s. idg. *øÐ- (3), *øý-,
*h2øeh1-, V., blasen, wehen, hauchen, Pokorny 1114; vgl. idg. *aøe-, *aø- (10), *aøÐ-,
*aøÐi-, V., wehen, blasen, hauchen, Pokorny 81; L.: Frisk 1, 426
dusap£llaktoj (dysapállaktos), gr., Adj.: nhd. schwer zu verlassen seiend, fesselnd; E.: s.
duj- (dys), ¢pall£ssein (apallássein)
dÚsbaton (d‹sbaton), gr., N.: nhd. unwegsame Stelle, unwegsame Gegend; E.: s.
duj- (dys), ba…nein (baínein)
dÚsbatoj (d‹sbatos), gr., Adj.: nhd. unwegsam; E.: s. duj- (dys), ba…nein (baínein)
284
dusboul…a (dysboulía), gr., F.: nhd. Unverstand, Torheit; E.: s. duj- (dys), boul» (bul›)
dusgšneia (dysgéneia), gr., F.: nhd. unedle Geburt, niedere Herkunft; E.: s. duj- (dys),
gšnoj (génos)
dusgen»j (dysgen›s), gr., Adj.: nhd. unadelig, unedel, gemein; E.: s. duj- (dys), gšnoj
(génos)
dusdaimon…a (dysdaimonía), gr., F.: nhd. Missgeschick, Unglück; E.: s. dusda…mwn
(dysdaímæn)
dusda…mwn (dysdaímæn), gr., Adj.: nhd. unglücklich, unselig, schlimm; E.: s.
duj- (dys), da…mwn (daímæn)
dusdšrketoj (dysdérketos), gr., Adj.: nhd. schwer zu erblicken seiend; E.: s. duj- (dys),
dšrkesqai (dérkesthai)
duseid»j (dyseid›s), gr., Adj.: nhd. missgestaltet, hässlich; E.: s. duj- (dys), e•doj (eidos)
duse…mwn (dyseímæn), gr., Adj.: nhd. schlecht gekleidet; E.: s. duj- (dys), ˜nnÚnai
(henn‹nai)
dÚselpij (d‹selpis), gr., Adj.: nhd. hoffnungslos; E.: s. duj- (dys), ™lp…j (elpís)
dusšlpistoj (dysélpistos), gr., Adj.: nhd. unverhofft; E.: s. duj- (dys), ™lp…j (elpís)
dusenter…a (dysentería), gr., F.: nhd. Kolik, Ruhr; E.: s. duj- (dys), œnteron (énteron);
W.: lat. dysenteria, F., Schmerz in den Eingeweiden, Dysenterie; nhd. Dysenterie, F.,
Dysenterie, Ruhr
dusenterikÒj (dysenterikós), gr., Adj.: nhd. an Kolik leidend; E.: s. dusenter…a
(dysentería); W.: lat. dysentericus, Adj., zur Dysenterie gehörig, an Dysenterie leidend,
dysenterisch
dusentšrion (dysentérion), gr., N.: nhd. Kolik, Ruhr; E.: s. duj- (dys), œnteron
(énteron)
dÚsergoj (d‹sergos), gr., Adj.: nhd. schwer auszuführen seiend, schwer ausführbar,
schwierig; E.: s. duj- (dys), œrgon (érgon)
dusšristoj (dyséristos), gr., Adj.: nhd. unbezwinglich; E.: s. duj- (dys), ™r…zein
(erízein)
dusern»j (dysern›s), gr., Adj.: nhd. mit schlechten Schösslingen seiend?; E.: s. duj- (dys),
œrnoj (érnos)
dÚserwj (d‹seros), gr., Adj.: nhd, unglücklich liebend, unzärtlich; E.: s. duj- (dys), œrwj
(éræs)
dÚszhloj (d‹szÐlos), gr., Adj.: nhd. jähzornig, aufbrausend, eifersüchtig; E.: s. duj- (dys),
zÁloj (zÐlos)
dushleg»j (dysÐleg›s), gr., Adj.: nhd. schlimm für den Menschen sorgend (= Beiname des
Teufels); E.: s. duj- (dys), ¢lšgein (alégein)
dushc»j (dysÐch›s), gr., Adj.: nhd. schrecklich tosend, widrig tönend; E.: s. duj- (dys),
ºc» (Ðch›)
dusqanate‹n (dysthanatein), gr., V.: nhd. mit dem Tode ringen; E.: s. duj- (dys),
q£natoj (thánatos)
dÚsqeoj (d‹stheos), gr., V.: nhd. gottverhasst, gottlos; E.: s. duj- (dys), qeÒj (theós)
dusquma…nein (dysthymaínein), gr., V.: nhd. missmutig sein (V.), traurig sein (V.),
mutlos sein (V.); E.: s. duj- (dys), quma…nein (thymaínein)
dusqume‹n (dysthymein), gr., V.: nhd. missmutig sein (V.), traurig sein (V.), mutlos sein
(V.); E.: s. duj- (dys), qumÒj (thymós)
dusqum…a (dysthymía), gr., F.: nhd. Missmut, Mutlosigkeit; E.: s. duj- (dys), qumÒj
(thymós)
285
dÚsqumoj (d‹sthymos), gr., Adj.: nhd. missmutig, betrübt, traurig, mutlos; E.: s.
duj- (dys), qumÒj (thymós)
dÚsij (d‹sis), gr., F.: nhd. Untergang, Sonnenuntergang, Westen; Vw.: s. œk- (ék); E.: s.
idg. *deu- (1), V., einsinken, eindringen, hineinschlüpfen, Pokorny 217; L.: Frisk 1, 428
duskhd»j (dyskÐd›s), gr., Adj.: nhd. missgestaltet, hässlich; E.: s. duj- (dys), kÁdoj
(kÐdos)
diskola…nein (duskolaínein), gr., V.: nhd. missvergnüngt, unzufrieden sein (V.); E.: s.
dÚskoloj (d‹skolos)
diskol…a (duskolía), gr., F.: nhd. Unzufriedenheit, mürrisches Wesen; E.: s. dÚskoloj
(d‹skolos); L.: Frisk 1, 426
dÚskoloj (d‹skolos), gr., Adj.: nhd. unzufrieden, missvergnügt, verdrießlich, mürrisch; E.:
s. duj- (dys); vgl. idg. *skel- (4), *kel- (10), V., Adj., Sb.: nhd. biegen, anlehnen, krumm,
Biegung, Gelenk, Pokorny 928; L.: Frisk 1, 426
duskra»j (dyskra›s), gr., Adj.: nhd. schlecht gemischt; E.: s. duj- (dys), kerannÚnai
(kerann‹nai); L.: Frisk 1, 426
duskras…a (dyskrasía), gr., F.: nhd. schlechte Mischung, schlechtes Klima; E.: s.
dÚskratoj (d‹skratos)
dÚskratoj (d‹skratos), gr., Adj.: nhd. schlecht gemischt; E.: s. duj- (dys), kerannÚnai
(kerann‹nai)
dÚskritoj (d‹skritos), gr., Adj.: nhd. verworren, schwer zu unterscheiden seiend, schwer
unterscheidbar; E.: s. duj- (dys), kr…nein (krínein)
dusma… (dysmaí), gr., F. Pl.: nhd. Untergang von Sonne und Gestirnen; E.: s. idg.
*deu- (1), V., einsinken, eindringen, hineinschlüpfen, Pokorny 217
dusmace‹n (dysmachein), gr., V.: nhd. zu seinem Unheil ankämpfen; E.: s. duj- (dys),
m£cesqai (máchesthai)
dÚsmacoj (d‹smachos), gr., Adj.: nhd. schwer zu bekämpfen seiend, schwer bekämpfbar,
unbezwinglich; E.: s. duj- (dys), m£cesqai (máchesthai)
dusmen»j (dysmen›s), gr., Adj.: nhd. übel gesinnt, feindselig; E.: s. duj- (dys), mšnoj
(ménos)
dusmorf…a (dysmorphía), gr., F.: nhd. Missgestalt, Hässlichkeit; E.: s. duj- (dys),
morf» (morph›)
dÚsmorfoj (d‹smorphos), gr., Adj.: nhd. missgestaltet; E.: s. duj- (dys), morf» (morph›)
dusnoe‹n (dysnoein), gr., V.: nhd. feindlich gesinnt sein (V.); E.: s. duj- (dys), noe‹n
(noein)
dÚsnoia (d‹snoia), gr., F.: nhd. Übelwollen, feindliche Gesinnung; E.: s. dusnoe‹n
(dysnoein)
dÚsnumfoj (d‹snymphos), gr., Adj.: nhd. unglücklich verlobt; E.: s. duj- (dys), nÚmfh
(n‹mphÐ)
duso…zein (dysoízein), gr., V.: nhd. jammern, in Angst sein (V.); E.: Herkunft unklar?;
L.: Frisk 1, 426
dÚsoistoj (d‹soistos), gr., Adj.: nhd. schwer zu ertragen seiend; E.: s. duj- (dys), o„stÒj
(oistós); L.: Frisk 2, 370
dusosm…a (dysosmía), gr., F.: nhd. übler Geruch; E.: s. dÚsosmoj (d‹sosmos)
dÚsosmoj (d‹sosmos), gr., Adj.: nhd. übel riechend; E.: s. duj- (dys), Ñdm» (odm›)
dusoure‹n (dysurein), gr., V.: nhd. Harnbeschwerden haben; E.: s. duj- (dys), oâron
(uron)
dusour…a (dysuría), gr., F.: nhd. Harnbeschwerden?; E.: s. duj- (dys), oâron (uron); W.:
lat. dysðria, F., schweres Harnen, Harnstrenge, Harnzwang
286
dusouroàntej (dysurðntes), gr., M.: nhd. schwer Harnender; E.: s. dusoure‹n (dysurein)
duspaqe‹n (dyspathein), gr., V.: nhd. schwer leiden, betrübt sein (V.), unwillig sein (V.);
E.: s. duj- (dys), p£qoj (páthos)
duspaq»j (dyspath›s), gr., Adj.: nhd. unempfindlich, abgehärtet, sehr empfindlich; E.: s.
duj- (dys), p£qoj (páthos)
dusparakoloÚqhtoj (dysparakolúthÐtos), gr., Adj.: nhd. schwer begreiflich; E.: s.
duj- (dys), par£ (pará), ¢kolouqe‹n (akoluthein)
duspšmfeloj (dyspémphelos), gr., Adj.: nhd. stürmisch, aufwallend, rauh, rau; E.:
Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 426
dÚspeptoj (d‹speptos), gr., Adj.: nhd. schwer zu verdauen seiend, schwer verdaulich; E.: s.
duj- (dys), pšssein (péssein)
duspey…a (dyspepsía), gr., F.: nhd. schlechte Verdauung; E.: s. dÚspeptoj (d‹speptos);
W.: lat. dyspepsia, F., schlechte Verdauung
duspin»j (dyspin›s), gr., Adj.: nhd. übel beschmutzt; E.: s. duj- (dys), p…noj (pínos); L.:
Frisk 2, 540
dÚspnoia (d‹spnoia), gr., F.: nhd. Atemnot; E.: s. duj- (dys), pne‹n (pnein); W.: lat.
dyspnoea, F., schweres Atmen, Engbrüstigkeit
duspnoikÒj (dyspnoikós), gr., Adj.: nhd. schwer atmend?; E.: s. dÚspnoia (d‹spnoia);
W.: lat. dyspnoicus, Adj., an Engbrüstigkeit leidend, keuchend
duspÒristoj (dyspóristos), gr., Adj.: nhd. schwer zu beschaffen (Adj.); E.: s. duj- (dys),
por…zein (porízein)
dÚstanoj (d‹stanos), gr., Adj.: Vw.: s. dÚsthnoj (d‹stÐnos)
dusthn…a (dystÐnía), gr., F.: nhd. schlechte Beschaffenheit, Unbrauchbarkeit, Krankheit,
Verworfenheit; E.: s. dÚsthnoj (d‹stÐnos); L.: Frisk 1, 427
dÚsthnoj (d‹stÐnos), dÚstanoj (d‹stanos), gr., Adj.: nhd. »schlimmen Stand habend«,
unglücklich, unselig; E.: s. duj- (dys), ƒst£nai (histánai); L.: Frisk 1, 427
dustuce‹n (dystychein), gr., V.: nhd. unglücklich sein (V.), Unglück haben; Vw.: s. ™n(en), pro- (pro); E.: s. dustuc»j (dystych›s)
dustÚchma (dyst‹chÐma), gr., N.: nhd. schlimmes Schicksal, Unglück, Missgeschick; E.:
s. dustuc»j (dystych›s)
dustuc»j (dystych›s), gr., Adj.: nhd. unglücklich, unselig, unheilvoll, kläglich; E.: s.
duj- (dys), tÚch (t‹chÐ)
dustuc…a (dystychía), gr., F.: nhd. schlimmes Schicksal, Ungklück, Missgeschick; E.: s.
dustuc»j (dystych›s)
dusfhm…a (dysphÐmía), gr., F.: nhd. Worte von übler Vorbedeutung, Schmährede, üble
Nachrede; E.: s. dÚsfhmoj (d‹sphÐmos); W.: lat. dysphÐmia, F., üble Benennung
dÚsfhmoj (d‹sphÐmos), gr., Adj.: nhd. von böser Vorbedeutung seiend, übel klingend,
lästernd; E.: s. duj- (dys), f»mh (ph›mÐ)
dusforikÒj (dysphorikós), gr., Adj.: nhd. unglücklich?; E.: s. duj- (dys), fšrein (phérein);
W.: lat. dysphoricus, Adj., unglücklich
dÚsforoj (d‹sphoros), gr., Adj.: nhd. »schwer zu ertragen seiend«, schwer erträglich,
schwerlastend, lästig, unerträglich; E.: s. duj- (dys), fšrein (phérein)
duscera…nein (dyscheraínein), gr., V.: nhd. unzufrieden sein (V.), Missfallen empfinden;
E.: s. duscer»j (dyscher›s); L.: Frisk 1, 427
duscšransij (dyschéransis), gr., F.: nhd. Unzufriedenheit; E.: s. duscera…nein
(dyscheraínein), duscer»j (dyscher›s); L.: Frisk 1, 427
duscšrasma (dyschérasma), gr., N.: nhd. Unzufriedenheit; E.: s. duscera…nein
(dyscheraínein), duscer»j (dyscher›s); L.: Frisk 1, 427
287
duscerasmÒj (dyscherasmós), gr., M.: nhd. Unzufriedenheit; E.: s. duscera…nein
(dyscheraínein), duscer»j (dyscher›s); L.: Frisk 1, 427
duscšreia (dyschéreia), gr., F.: nhd. Unzufriedenheit, Überdruss; E.: s. duscer»j
(dyscher›s); L.: Frisk 1, 427
duscer»j (dyscher›s), gr., Adj.: nhd. »schwer zu handhaben seiend«, misslich, schwierig,
beschwerlich; E.: s. duj- (dys), ce…r (cheír); L.: Frisk 1, 427
dÚscimoj (d‹schimos), gr., Adj.: nhd. winterlich, grausig; Hw.: s. cièn (chiæn); E.: s.
duj- (dys); s. idg. *•himo-, *•himno-?, Sb., Winter, Schnee, Pokorny 426; vgl. idg. *•hei(2), *•hi-, Sb., Winter, Schnee, Pokorny 425
duscwr…a (dyschæría), gr., F.: nhd. schwieriges ungünstiges Terrain, schwieriges
Gelänge; E.: s. duj- (dys), cîroj (chæros)
dusèdhj (dysædÐs), gr., Adj.: nhd. übelriechend, stinkend; E.: s. duj- (dys), Ôzein (ózein)
duth (dytÐ), gr., F.?: nhd. Schrein?, Stelle die man nicht betreten darf?; E.: s. idg. *deu- (1),
V., einsinken, eindringen, hineinschlüpfen, Pokorny 217?; L.: Pokorny 218, Frisk 1, 427;
Son.: die Akzentsetzung ist unbekannt
dÚthj (d‹tÐs), gr., M.: nhd. Taucher; E.: s. dÚein (d‹ein)
dutikÒj (dytikós), gr., Adj.: nhd. zum Tauchen geeignet, westlich; E.: s. dÚein (d‹ein); L.:
Frisk 1, 428
dut‹noj (dytinos), gr., M.: nhd. ein Wasservogel; E.: s. dÚein (d‹ein); L.: Frisk 1, 428
dÚw (d‹æ), gr., Num. Kard.: Vw.: s. dÚo (d‹o)
duwdek£j (dyædekás), gr., F.: nhd. die Zahl zwölf; E.: s. dèdeka (dædeka)
dèdeka (dædeka), gr., Num. Kard.: nhd. zwölf; E.: s. dÚo (d‹o), dška (déka); L.: Frisk 1,
429
dwdekaether…j (dædekaetÐrís), gr., F.: nhd. Zeitraum von zwölf Jahren; E.: s. dèdeka
(dædeka); W.: lat. dædecaëtÐris, F., Zeitraum von zwölf Jahren
dwdekasÚllaboj (dædekas‹llabos), gr., Adj.: nhd. zwölfsilbig; E.: s. dèdeka sullab»
(syllab›); W.: lat. duodecasyllabus, Adj., zwölfsilbig
dwdekata‹oj (dædekataios), gr., Adj.: nhd. zwölftägig; E.: s. dèdeka (dædeka); L.: Frisk
1, 429
dwdekateÚj (dædekateús), gr., M.: nhd. zwölfter Monat; E.: s. dèdeka (dædeka); L.:
Frisk 1, 429
dwdškatoj (dædékatos), gr., Num. Ord.: nhd. zwölfte; E.: s. dèdeka (dædeka); L.: Frisk
1, 429
Dwdwna‹oj (Dædænaios), gr., Adj.: nhd. dodonäisch; E.: s. Dwdènh (DædænÐ)
Dwdènh (DædænÐ), gr., F.=ON: nhd. Dodona; E.: Herkunft unklar; L.: Frisk 1, 429
Dwdwn…j (Dædænís), gr., Adj.: nhd. dodonisch; E.: s. Dwdènh (DædænÐ)
dèein (dæein), gr. (gort.), V.: Vw.: s. zÁn (zÐn)
dînax (dænax), gr. (dor.), F.: s. dÒnax (dónax)
dîma (dæma), gr., N.: nhd. Dach, Haus, Tempel; E.: s. dšmein (dÐmein); W.: lat. dæma,
N., Dach; frz. dôme, M., Kuppel; nhd. Dom, M., Dom (M.) (1), Dom (M.) (2), gewölbeartige
Struktur; L.: Frisk 1, 429, Kluge s. u. Dom 2
Dwm£thr (DæmatÐr), gr. (äol.), F.=PN: Vw.: s. Dhm»thr (DÐm›tÐr)
dom£tion (domátion), gr., N.: nhd. Häuschen, Gemach, Kapelle; E.: s. dîma (dæma); L.:
Frisk 1, 429
domat…thj (domatítÐs), gr., Adj.: nhd. häuslich, zum Haus gehörig; E.: s. dîma (dæma);
L.: Frisk 1, 429
domatoàsqai (domatðsthai), gr., V.: nhd. mit Häusern versehen werden; E.: s. dîma
(dæma); L.: Frisk 1, 429
288
dwre£ (dæreá), gr., F.: nhd. Gabe, Geschenk; Hw.: s. dèron (dæron) (1); E.: s. didÒnai
(didónai); L.: Frisk 1, 430
dwre‹n (dærein), gr., V.: nhd. schenken, verschenken, beschenken; E.: s. dîron (dæron)
(1); L.: Frisk 1, 430
dèrhma (dærÐma), gr., N.: nhd. Geschenk; E.: s. dwre‹n (dærein), dîron (dæron) (1);
L.: Frisk 1, 430
dwrht»r (dærÐt›r), gr., M.: nhd. Geber, Wohltäter; E.: s. dwre‹n (dærein), dîron
(dæron) (1); L.: Frisk 1, 430
dwrht»j (dærÐt›s), gr., M.: nhd. Geber, Wohltäter; E.: s. dwre‹n (dærein), dîron
(dæron) (1); L.: Frisk 1, 430
dwrhtÒj (dærÐtós), gr., Adj.: nhd. geschenkt, für Gaben empfänglich; E.: s. dwre‹n
(dærein), dîron (dæron) (1); L.: Frisk 1, 430
Dwrišuj (Dæriéus), gr., M.: nhd. Dorer; E.: Herkunft unklar, vielleicht von dÒru (dóry), s.
Dwr…j (Dærís); L.: Frisk 1, 429
DwrikÒj (Dærikós), gr., Adj.: nhd. dorisch; E.: s. Dwrišuj (Dæriéus)
Dwr…macoj (Dærímachos), gr., M.: nhd. »Speerkämpfer«; E.: s. Dwrišuj (Dæriéus),
m£cesqai (máchesthai)
Dèrioj (dærios), gr., Adj.: nhd. dorisch; E.: s. Dwrišuj (Dæriéus); W.: lat. Dærius, Adj.,
dorisch; ahd. dorisk* 1, dorisc*, Adj., dorisch; mhd. dorisch, Adj., dorisch, Duden 2, 559; L.:
Frisk 1, 430
Dwr…j (Dærís) (1), Adj., dorisch; E.: s. Dwrišuj (Dæriéus)
Dwr…j (Dærís) (2), gr., F.=ON: nhd. »Wald«?, Doris (Landschaft in Mittelgriechenland);
E.: Herkunft unklar, vielleicht von dÒru (dóry)
dwrodoke‹n (dærodokein), gr., V.: nhd. Geschenke annehmen; E.: s. dwrodÒkoj
(dærodókos) (1); L.: Frisk 1, 430
dwrodÒkhma (dærodókÐma), gr., N.: nhd. Bestechlichkeit, Bestechung; E.: s.
dwrodoke‹n (dærodokein), dwrodÒkoj (dærodókos) (1); L.: Frisk 1, 430
dwrodok…a (dærodokía), gr., F.: nhd. Bestechlichkeit, Bestechung; E.: s. dwrodoke‹n
(dærodokein), dwrodÒkoj (dærodókos) (1); L.: Frisk 1, 430
dwrodÒkoj (dærodókos) (1), gr., Adj.: nhd. Geschenke annehmend, bestechlich; E.: s. dèj
(dæs), dšcesqai (déchesthai); L.: Frisk 1, 430
dwrodÒkoj (dærodókos) (2), gr., M.: nhd. Geschenkenehmer; E.: s. dèj (dæs), dšcesqai
(déchesthai); L.: Frisk 1, 430
dîron (dæron) (1), gr., N.: nhd. Gabe, Geschenk; Hw.: s. dèj (dæs), didÒnai (didónai); E.:
vgl. idg. *dæ-, *dý-, *deh3-, V., geben, Pokorny 223; W.: mlat., dærum, N., Gabe, Geschenk;
L.: Frisk 1, 430
dîron (dæron) (2), gr., N.: nhd. Handfläche, Spanne der Hand; E.: s. idg. *der- (1), *dær-,
*der-, *dýr-, Sb., Spanne der Hand, Pokorny 203; L.: Frisk 1, 431
dèj (dæs), gr., F.: nhd. Gabe, Geschenk; E.: s. idg. *dæ-, *dý-, *deh3-, V., geben, Pokorny
223; L.: Frisk 1, 388
dwt»r (dæt›r), gr., M.: nhd. Geber, Spender; Hw.: s. dèj (dæs), didÒnai (didónai); E.: vgl.
idg. *dæ-, *dý-, *deh3-, V., geben, Pokorny 223
dwtin£zein (dætinázein), gr., V.: nhd. Gaben einsammeln; E.: s. dwt…nh (dætínÐ); L.:
Frisk 1, 388
dwt…nh (dætínÐ), gr., F.: nhd. Gabe, Geschenk; Hw.: s. dèj (dæs), didÒnai (didónai);
E.: vgl. idg. *dæ-, *dý-, *deh3-, V., geben, Pokorny 223; L.: Frisk 1, 388
dîtij (dætis), gr., F.: nhd. Gabe, Geschenk; E.: s. didÒnai (didónai); L.: Frisk 1, 388
289
dètwr (dætær), gr., M.: nhd. Geber, Spender; Hw.: s. dèj (dæs), didÒnai (didónai); E.:
vgl. idg. *dæ-, *dý-, *deh3-, V., geben, Pokorny 223; L.: Frisk 1, 388
e
™- (e), gr., Augment: nhd. »dann«; E.: idg. *e-, *Ð-, *h2é-, Adv., dann, damals, Pokorny 283;
s. idg. *e- (3), Pron., er, der, Pokorny 281; L.: Frisk 1, 431
›- (hé), ˜š (heé), gr., Refl.-Pron.: nhd. sich; E.: idg. *seøe-, *søe-, Adv., Pron., Adj., abseits,
getrennt, für sich, sich, sein (Pron.), eigen, Pokorny 882; s. idg. *se-, Adv., Pron., abseits,
getrennt, für sich, sich, Pokorny 882; L.: Frisk 1, 431
™£n (eán), gr., Konj.: nhd. wenn, jedesmal wenn; E.: s. e„ (ei), ¥n (án); R.: kaˆ ™£n (kaì
eán), gr., Adv.: nhd. auch wenn; L.: Frisk 1, 432
™©n (ean), gr., V.: nhd. lassen, zulassen, in Ruhe lassen; E.: idg. *seøý-?, *sð-?, V., lassen?,
Pokorny 915; L.: Frisk 1, 434
˜anÒj (heanós) (1), gr., M.: nhd. Frauengewand, Kleid; E.: s. idg. *øes- (5), V., kleiden,
Pokorny 1172; L.: Frisk 1, 432
˜anÒj (heanós) (2), gr., Adj.: nhd. schmiegsam?, gut sitzend?; E.: da Bedeutung ungeklärt
auch Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 432
œar (éar) (1), Ãr (Ðr), Ãroj (Ðros), gšar (géar), gr., N.: nhd. Frühling; E.: idg. *øes¥, Sb.,
Frühling, Pokorny 1174; s. idg. *aøes-, *Àus-, *øes-, *us-, *h2eøs-, *h2aøs-, V., leuchten,
Pokorny 86; L.: Frisk 1, 432
œar (éar) (2), e•ar (eiar), gr., N.: nhd. Blut; E.: idg. *es¥gÝ-, *es¥-, Sb., Blut, Pokorny 343;
L.: Frisk 1, 432
™arinÒj (earinós), gr., Adj.: nhd. zum Frühling gehörig, Frühlings...; E.: s. œar (éar); L.:
Frisk 1, 433
™arÒn (earón)?, gr., N.?: Vw.: s. ™arÒj (earós)?
™arÒj (earós)?, ™arÒn (earón)?, gr., M.?, N.?: nhd. Becken, Wasserbecken; E.: s. idg.
*øes- (3), V., Adj., feuchten, feucht, nass, Pokorny 1171
˜£fqh (heáphthÐ), gr., V. (3. Pers. Sg. Imp.): nhd. sank, fiel; E.: idg. *sengÝ-?, V., fallen,
sinken, Pokorny 906; L.: Frisk 1, 433
›bdemoj (hébdemos), gr., Num. Ord.: Vw.: s. ›bdomoj (hébdomos)
˜bdoma‹on (hebdomaion), gr., N.: nhd. eine Apollonfeier; E.: s. ›bdomoj (hébdomos);
L.: Frisk 1, 435
˜bdoma‹oj (hebdomaios), gr., Adj.: nhd. am siebten Tag geschehend, am siebten Tag
erscheinend; E.: s. ›bdomoj (hébdomos); L.: Frisk 1, 435
˜bdom£j (hebdomás), gr., F.: nhd. Siebenzahl, Zeitraum von sieben Jahren, Zeitraum von
sieben Tagen; E.: s. ›bdomoj (hébdomos)
˜bdomatikÒj (hebdomatikós), gr., Adj.: nhd. hebdomadisch, Siebenzahl betreffend; E.: s.
˜bdom£j (hebdomás)
˜bdÒmatoj (hebdómatos), gr., Num. Ord.: nhd. siebente, siebte; E.: s. idg. *septemos,
*septmos, Num. Ord., siebente, siebte, Pokorny 909
˜bdÒmeioj (hebdómeios), gr., Adj.: nhd. am siebten Tag geehrt; E.: s. ›bdomoj
(hébdomos); L.: Frisk 1, 435
˜bdomeÚesqai (hebdomeúesthai), gr., V.: nhd. seinen Namen am siebten Tag erhaltend;
E.: s. ›bdomoj (hébdomos); L.: Frisk 1, 435
˜bdom»konta (hebom›konta), gr., Num. Kard.: nhd. siebzig; E.: s. ›bdomoj
(hébdomos); L.: Frisk 1, 434
290
›bdomoj (hébdomos), ›bdemoj (hébdemos), gr., Num. Ord.: nhd. siebente, siebte; E.: idg.
*septemos, *septmos, Num. Ord., siebente, siebte, Pokorny 909; L.: Frisk 1, 435
™bšninoj (ebéninos), gr., Adj.: nhd. aus Elfenbein bestehend, aus Ebenholz gemacht; E.: s.
œbenoj (ébenos); L.: Frisk 1, 435
™ben‹tij (ebenitis), gr., F.: nhd. ein Gamander; E.: s. œbenoj (ébenos); L.: Frisk 1, 435
œbenoj (ébenos), gr., F.: nhd. Ebenholz, Ebenholzbaum; E.: vgl. ägypt. hbnj, Sb.,
Ebenholz; W.: lat. ebenus, hebenus, M., Ebenholz, Ebenholzbaum; ahd. ebena* 2, st. F. (æ),
Ebenholz; s. nhd. Ebenholz, N., Ebenholz, DW 3, 15; W.: mhd. ebÐnus, ebenus, st. M.,
Ebenbaum, Ebenholz; L.: Frisk 1, 435, Kluge s. u. Ebenholz
`EbraikÒj (Hebraïkós), gr., Adj.: nhd. hebräisch; Hw.: s. `Ebraioj (Hebraios); E.: aus
dem Hebr., Bezeichung abgeleitet von Heber, M.=PN, Jenseitiger; hebr. `Ðber, F., Land auf
der anderen Seite des Flusses; W.: lat. Hebraicus, Adj., hebräisch; ahd. hebraeisk* 6,
hebraeisc*, Adj., hebräisch; nhd. hebräisch, Adj., Adv., hebräisch, DW 10, 734
`Ebraioj (Hebraios), gr., M.: nhd. Hebräer; E.: aus dem Hebr., Bezeichung abgeleitet von
Heber, M.=PN, Jenseitiger; hebr. `Ðber, F., Land auf der anderen Seite des Flusses; W.: lat.
Hebraeus, M., Hebräer; as. Ebreo* 2, sw. M. (n), Hebräer; W.: got. Haíbraius, st. M. (u/i),
Hebräer
“Ebroj (Hébros), gr., M.=FlN: nhd. Hebros (Hauptstrom in Thrakien); E.: ohne Etymologie;
L.: Frisk 1, 435
œggaion (éngeion), gr., N.: nhd. Erdgewächs, Landpflanze; E.: s. ™n (en), gÁ (gÐ)
œggaioj (éngeios), gr., Adj.: nhd. im Lande befindlich, in der Erde befindlich; E.: s. ™n
(en), gÁ (gÐ)
œggaulij (éngaulis), gr., F.: nhd. eine Art Sardelle; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 436
™gge…swma (engeísæma), gr., N.: nhd. Schädelbruch; E.: Herkunft unklar?
™ggen»j (enge›s), gr., Adj.: nhd. zum Geschlecht gehörig, verwandt; E.: s. ™n (en), gšnoj
(génos)
™gg…gnesqai (engígnesthai), gr., V.: nhd. entstehen, eingepflanzt sein (V.); E.: s. ™n
(en), g…gnesqai (gígnesthai)
™gg…zein (engízein), gr., V.: nhd. sich nähern; E.: s. ™ggÚj (eng‹s); L.: Frisk 1, 437
™gglÚssein (engl‹ssein), gr., V.: nhd. süßlich sein (V.); E.: s. ™n (en), glukÚj (glyk‹s)
œgglufoj (énglyphos), gr., Adj.: nhd. geschnitzt; E.: s. ™n (en), glÚfein (gl‹phein); W.: s.
mlat. englyphinõtus, Adj., geschnitzt, erhaben gearbeitet
™ggual…zein (engyalízein), gr., V.: nhd. einhändigen, verleihen; E.: s. ™n (en), gÚalon
(g‹alon); L.: Frisk 1, 330
™ggu©n (engyan), gr., V.: nhd. seine Hand worauf geben, sich verbürgen, Bürgschaft
leisten; Vw.: s. kat- (kat), par- (par); E.: s. ™n (en); s. idg. *goøý-, *gaøý-?, *gð-, Sb., V.,
Hand, ergreifen, Pokorny 403; L.: Frisk 1, 436
™ggueÚein (engyeúein), gr., V.: nhd. sich verbürgen, Bürgschaft leisten; E.: s. ™ggÚh
(eng‹Ð); L.: Frisk 1, 436
™ggÚh (eng‹Ð), gr., F.: nhd. Bürgschaft, Ehevertrag, Verlobung; E.: s. ™n (en); s. idg.
*goøý-, *gaøý-?, *gð-, Sb., V., Hand, ergreifen, Pokorny 403; L.: Frisk 1, 436
™gguht»j (engyÐt›s), gr., M.: nhd. Bürge; E.: s. ™ggu©n (engyan); L.: Frisk 1, 436
™gguhtikÒj (engyÐtikós), gr., Adj.: nhd. zur Bürgschaft gehörend; E.: s. ™ggu©n
(engyan); L.: Frisk 1, 436
™ggÚqen (eng‹then), gr., Adv.: nhd. aus der Nähe, aus geringer Entfernung; E.: s. ™n (en);
s. idg. *goøý-, *gaøý-?, *gð-, Sb., V., Hand, ergreifen, Pokorny 403
™gguq»kh (engyth›kÐ), gr., F.: nhd. Behältnis zum Aufbewahren; E.: s. ™n (en), q»kh
(th›kÐ); W.: lat. incitÐga, F., Gestell mit Löchern worauf die Amphoren gestellt wurden
™ggÚqen (eng‹then), gr., Adv.: nhd. nahe; E.: s. ™ggÚj (eng‹s); L.: Frisk 1, 437
291
™ggÚqi (eng‹thi), gr., Adv.: nhd. nahe, bald; Hw.: s. ™ggÚj (eng‹s); E.: s. ™n (en); s. idg.
*goøý-, *gaøý-?, *gð-, Sb., V., Hand, ergreifen, Pokorny 403; L.: Frisk 1, 437
œgguoj (éngyos) (1), gr., Adj.: nhd. Bürgschaft leistend, gesichert; E.: s. ™n (en); s. idg.
*goøý-, *gaøý-?, *gð-, Sb., V., Hand, ergreifen, Pokorny 403; L.: Frisk 1, 436
œgguoj (éngyos) (2), gr., M.: nhd. Bürge; E.: s. œgguoj (éngyos) (1); L.: Frisk 1, 436
™ggÚj (eng‹s), gr., Adj.: nhd. nahe, bevorstehend; E.: s. ™n (en); s. idg. *goøý-, *gaøý-?,
*gð-, Sb., V., Hand, ergreifen, Pokorny 403; L.: Frisk 1, 437
™ggÚthj (eng‹tÐs), gr., F.: nhd. Nähe; E.: s. ™ggÚj (eng‹s); L.: Frisk 1, 437
™ge…rein (egeírein), gr., V.: nhd. erwecken, auferwecken; Vw.: s. ™x- (ex), ™p- (ep); E.:
s. idg. *ger- (4), *grÐi-, V., wachsen (V.) (1), wecken, Pokorny 390; L.: Frisk 1, 437
œgersij (égersis), gr., F.: nhd. Erwachen, Erweckung; E.: s. ™ge…rein (egeírein); L.:
Frisk 1, 437
™gšrsimon (egérsimon), gr., N.: nhd. Ermunterungsmittel?; E.: s. ™ge…rein (egeírein)
™gšrsimoj (egérsimos), gr., Adj.: nhd. erweckbar; E.: s. ™ge…rein (egeírein)
œgersij (égersis), gr., F.: nhd. Auferweckung; E.: s. ™ge…rein (egeírein)
™gertikÒj (egertikós), gr., Adj.: nhd. geeignet zu erwecken; Vw.: s. ™p- (ep); E.: s.
™ge…rein (egeírein); L.: Frisk 1, 437
™gkaq…zein (enkathízein), gr., V.: nhd. daraufsetzen, gründen, daraufsitzen; E.: s. ™n
(en), kat£ (katá), †zein (hízein)
™gk£qisma (enkáthisma), gr., N.: nhd. Sitzbad?; E.: s. ™gkaq…zein (enkathízein); W.:
lat. encathisma, N., Sitzbad, warmes Bähmittel
™gka…nia (enkaínia), gr., N. Pl.: nhd. Erneuerung, Einweihung; E.: s. ™n (en), kainÒj
(kainós); W.: lat. encaenia, N. Pl., Erneuerungsfest, Einweihungsfest
™gkanq…j (enkanthís), gr., F.: nhd. Geschwulst im Augenwinkel?; E.: s. ™n (en),
kanqÒj (kanthós); W.: lat. encanthis, F., Geschwulst im Augenwinkel
™gk£ptein (enkáptein), gr., V.: nhd. verschlingen; E.: s. ™n (en), k£ptein (káptein)
™gk£rdioj (enkárdios), gr., Adj.: nhd. im Inneren befindlich; E.: s. ™n (en), kard…a
(kardía); W.: mlat. incardium, N., Mark (N.), Kernholz
œgkaroj (énkaros), gr., M.: nhd. Gehirn; E.: Herkunft unbekannt; L.: Frisk 1, 438
œgkarpoj (énkarpos), gr., Adj.: nhd. fruchtbringend, fruchtbar; E.: s. ™n (en), karpÒj
(karpós) (2)
™gk£rsioj (enkársios), gr., Adj.: nhd. in die Quere gerichtet, schräg; E.: s. ™n (en); s. idg.
*skerts-, *kerts-, Adv., Präp., quer, durch, Pokorny 949; vgl. idg. *sker- (4), *ker- (11),
*skerý-, *kerý-, *skrÐ-, *krÐ-, V., schneiden, Pokorny 938
™gk£j (enkás), gr., Adj.: nhd. tief unten befindlich; E.: s. œgkata (énkata); L.: Frisk 1, 438
œgkata (énkata), gr., N. Pl.: nhd. Eingeweide; E.: Herkunft nicht geklärt; L.: Frisk 1, 438
™gkatalamb£nein (enkatalambánein), gr., V.: nhd. ertappen, ergreifen; E.: s. ™n (en),
kat£ (katá), lamb£nein (lambánein)
™gkat£lhyij (enkatálÐpsis), gr., F.: nhd. Gefangennahme; E.: s. ™gkatalamb£nein
(enkatalambánein)
™gkatÒeij (engkatóeis), gr., Adj.: nhd. Eingeweide enthaltend; E.: s. œgkata (énkata); L.:
Frisk 1, 438
™gkaustikÒj (enkaustikós), gr., Adj.: nhd. das Einbrennen betreffend; E.: s. ™n (en),
ka…ein (kaíein); W.: lat. encausticus, Adj., das Einbrennen betreffend
œgkauston (énkauston), gr., N.: nhd. Einbrennen?; E.: s. ™n (en), ka…ein (kaíein); W.:
lat. encaustum, N., purpurote Tinte
œgkaustoj (énkaustos), gr., Adj.: nhd. eingebrannt?; E.: s. ™n (en), ka…ein (kaíein); W.:
lat. encaustus, Adj., eingebrannt
292
™gkauc©sqai (enkauchasthai), gr., V.: nhd. prahlen; E.: s. ™n (en), kauc©sqai
(kauchasthai)
'Egkšladoj (Enkélados), gr., M.=PN: nhd. Enkelados; E.: s. ™gkeleÚein (enkeleúein)
™gkeleÚein (enkeleúein), gr., V.: nhd. ermuntern, anfeuern; E.: s. ™n (en), keleÚein
(keleúein)
™gkerannÚnai (enkerann‹nai), gr., V.: nhd. dareinmischen, hineinmischen; E.: s. ™n
(en), kerannÚnai (kerann‹nai)
™gkšfaloj (enképhalos), gr., Adj.: nhd. im Kopf befindlich; E.: s. ™n (en), kefal»
(kephal›)
œgklima (énklima), gr., N.: nhd. Abdachung, Zurückweichen; E.: s. ™gkl…nein
(enklínein); W.: lat. enclima, N., Polhöhe
™gkl…nein (enklínein), gr., V.: nhd. neigen, wenden, kehren (V.) (1), sinken; Vw.: s. par(par); E.: s. ™n (en), kl…nein (klínein)
œgklisij (énklisis), gr., F.: nhd. Neigung; Vw.: s. par- (par); E.: s. ™gkl…nein
(enklínein)
™gklitikÒj (enklitikós), gr., Adj.: nhd. enklitisch, sich anlehnend; E.: s. ™gkl…nein
(enklínein); W.: lat. encliticus, Adj., enklitisch
™gkoiwta… (enkoiætaí), gr., F. Pl.: nhd. hinterlegtes Geld; E.: s. ™n (en), ko‹oj (koios);
L.: Frisk 1, 439
™gkolp…zein (enkolpízein), gr., V.: nhd. eine Bucht formen; E.: s. ™n (en), kÒlpoj
(kólpos)
™gkolpismÒj (enkolpismós), gr., M.: nhd. Scheidenspülung; E.: s. ™gkolp…zein
(enkolpízein); W.: lat. encolpismus, M.,
™gkombÒesqai (enkombóesthai), gr., V.: nhd. anbinden, fest zu eigen machen; E.: s. ™n
(en), kÒmboj (kómbos)
™gkÒmbwma (enkómbæma), gr., N.: nhd. eine Art Schurz?; E.: s. ™gkombÒesqai
(enkombóesthai); W.: lat. emcombæma, N., eine Art Schurz
œgkomma (énkomma), gr., N.: nhd. Hemmnis, Einschnitt; E.: s. ™n (en), kÒmma
(kómma); W.: lat. incomma, encomma, F., N., Rekrutenmaß; L.: Walde/Hofmann 1, 691
™gkone‹n (enkonein), gr., V.: nhd. eilen, geschäftig sein (V.); E.: s. ™n (en); s. idg. *ken(4), V., sich mühen, streben, sich sputen, Pokorny 564; L.: Frisk 1, 439
™gkonht… (enkonÐtí), gr., Adv.: nhd. eilends, emsig; E.: s. ™gkone‹n (enkonein); L.:
Frisk 1, 439
™gkon…j (enkonís), gr., F.: nhd. Dienerin; Hw.: s. ™gkone‹n (enkonein); E.: s. ™n (en);
s. idg. *ken- (4), V., sich mühen, streben, sich sputen, Pokorny 564; L.: Frisk 1, 439
™gkr£teia (enkréteia), gr., F.: nhd. Selbstbeherrschung, Enthaltsamkeit; E.: s. ™gkrat»j
(enkrat›s)
™gkrat»j (enkrat›s), gr., Adj.: nhd. haltend, fest, in seiner Gewalt haltend, sich selbst
beherrschend; E.: s. ™n (en), kr£toj (krátos)
™gkratikÒj (enkratikós), gr., Adj.: nhd. enthaltsam?; E.: s. ™gkrat»j (enkrat›s); W.:
mlat. encraticus, Adj., enthaltsam
™gkr…nein (enkrínein), gr., V.: nhd. dareinwählen, zulassen, beizählen, rechnen unter; E.:
s. ™n (en), kr…nein (krínein)
™gkr…j (enkrís), gr., F.: nhd. Kuchen aus Öl und Honig; E.: s. ™gkerannÚnai
(enkerann‹nai); L.: Frisk 1, 439
™gkrÚptein (enkr‹ptein), gr., V.: nhd. in etwas verbergen; E.: s. ™n (en), krÚptein
(kr‹ptein)
™gkrufi£zein (enkryphiázein), gr., V.: nhd. heimlich Ränke schmieden; E.: s. ™n (en),
krÚptein (kr‹ptein)
293
™gkruf…aj (enkryphías), gr., M.: nhd. unter heißer Asche gebackenes Brot; E.: s. ™n
(en), krÚptein (kr‹ptein)
œgktasij (énktasis), gr., F.: Vw.: s. œgkthsij (énktÐsis)
œgkthsij (énktÐsis), œgktasij (énktasis), gr., F.: nhd. Erwerb von Grundeigentum in
einem fremden Land; E.: s. ™n (en), kt£esqai (ktáesthai)
™gkue‹n (enkyein), gr., V.: nhd. schwellen, schwanger werden; E.: s. ™n (en), kue‹n
(kyein)
™gkÚklioj (enk‹klios), gr., Adj.: nhd. kreisförmig, im Kreise herumgehend, Kreis...,
allgemein; E.: s. ™n (en), kÚkloj (k‹klos); W.: spätlat. encyclios, Adj., einen Kreis bildend;
s. neo-kl. encyclica, F., Enzyklika, päpstliches Rundschreiben; nhd. Enzyklika, F., Enzyklika,
päpstliches Rundschreiben; L.: Kluge s. u. Enzyklika
™gkuklopaide…a (enkyklopaideía), gr., F.: nhd. Enzyklopädie, Grundlehre der
Wissenschaften und Künste; E.: s. ™gkÚklioj (enk‹klios), pa‹j (pais)?; W.: lat.
encyclopaedia, F., Enzyklopädie, Grundlehre der Wissenschaften und Künste; frz.
encyclopédie, F., Enzyklopädie, umfassendes Nachschlagewerk; nhd. Enzyklopädie, F.,
Enzyklopädie, umfassendes Nachschlagewerk; L.: Kluge s. u. Enzyklopädie
™gkÚmwn (enk‹mæn), gr., Adj.: nhd. schwanger; E.: s. ™gkue‹n (enkyein)
œgkuoj (enkyos), gr., Adj.: nhd. schwanger, angefüllt; E.: s. ™n (en), kuein (kyein)
™gkut… (enkytí), gr., Adv.: nhd. bis auf die Haut; E.: s. ™n (en), kÚtoj (k‹tos) (2); L.:
Frisk 1, 439
™gkut…j (enkytís), gr., Adv.: nhd. bis auf die Haut; E.: s. ™n (en), kÚtoj (k‹tos) (2)
™gkwmi£zein (enkæmiázein), gr., V.: nhd. loben, preisen; E.: s. ™gkèmion
(enkæmion)
™gkwmiogr£foj (enkæmiográphos), gr., M.: nhd. Lobredner?; E.: s. ™gkèmioj
(enkæmios), gr£fein (gráphein); W.: lat. encæmiographus, M., Lobredner
™gkèmion (enkæmion), gr., N.: nhd. Lobgesang, Lob; E.: s. ™nkèmioj (enkæmios)
™gkèmioj (enkæmios), gr., Adj.: nhd. dörflich, festlich; E.: s. ™n (en), kèmh (kæmÐ)
™grhgorikÒj (egrÐgotikós), gr., Adj.: nhd. wach, rege; E.: vom Perf. ™grhgoršnai
(egrÐgorénai) von ™ge…rein (egeírein); L.: Frisk 1, 437
™gr»goroj (egr›goros), gr., Adj.: nhd. wach, rege; E.: vom Perf. ™grhgoršnai
(egrÐgorénai) von ™ge…rein (egeírein); L.: Frisk 1, 437
™grhgorÒtwj (egrÐgorótæs), gr., Adv.: nhd. wach, rege; E.: vom Perf. ™grhgoršnai
(egrÐgorénai) von ™ge…rein (egeírein); L.: Frisk 1, 437
™gr»gorsij (egr›gorsis), gr., F.: nhd. Wache; E.: vom Perf. ™grhgoršnai (egrÐgorénai)
von ™ge…rein (egeírein); L.: Frisk 1, 437
™grhgort… (egrÐgortí), gr., Adv.: nhd. wach, rege; E.: vom Perf. ™grhgoršnai
(egrÐgorénai) von ™ge…rein (egeírein)
™gr»ssein (egr›ssein), gr., V.: nhd. wachen; E.: s. ™ge…rein (egeírein); L.: Frisk 1, 438
™gcar£ssein (encharássein), ™gcar£ttein (encharáttein), gr., V.: nhd. einritzen,
eingraben; E.: s. ™n (en), car£ssein (charássein); W.: lat. incharaxõre, V., einen Einschnitt
in etwas machen, aufschlitzen
™gcar£ttein (encharáttein), gr., V.: Vw.: s. ™gcar£ssein (encharássein)
™gcšzein (enchézein), gr., V.: nhd. sich einmachen, sich anmachen; E.: s. ™n (en), cšzein
(chézein); L.: Frisk 2, 1078
™gcšleioj (enchéleios), gr., Adj.: nhd. zum Aal gehörig; E.: s. œgceluj (enchelys); L.:
Frisk 1, 439
™gceleèn (encheleæn), gr., M.: nhd. Aalfang; E.: s. œgceluj (enchelys); L.: Frisk 1, 439
294
™gcelÚdion (enchel‹dion), gr., N.: nhd. kleiner Aal; E.: s. œgceluj (enchelys); L.: Frisk
1, 439
œgceluj (enchelys), gr., F., M.: nhd. Aal; E.: Herkunft unbekannt, vielleicht verwandt mit
lat. anguÆlla; L.: Pokorny 44, Frisk 1, 439
™gcraÚein (enchraúein), gr., V.: nhd. hineinschlagen, hineinstoßen; E.: s. ™n (en),
craÚein (chraúein)
™gces…mwroj (enchesímæros), gr., Adj.: nhd. speerberühmt?; E.: s. œgcoj (éngchos); s.
idg. *mÐros, *mæros, Adj., groß, ansehnlich, Pokorny 704; s. idg. *mÐ- (4), *mæ-, Adj.,
groß, ansehnlich, Pokorny 704; L.: Frisk 1, 440
™gcesifÒfoj (enchesiphóros), gr., Adj.: nhd. speertragend; E.: s. œgcoj (éngchos),
fšrein (phérein); L.: Frisk 1, 440
™gcondr…zein (egchondrízein), gr., V.: nhd. körnig machen, Körner einstreuen; E.: s.
œgcondroj (égchondros); L.: Frisk 2, 1111
œgcondroj (égchondros), gr., Adj.: nhd. körnig; E.: s. ™n (en), cÒndroj (chóndros); L.:
Frisk 2, 1111
œgcoj (éngchos), gr., N.: nhd. Speer, Lanze, Waffe, Schwert; E.: Herkunft ungeklärt; L.:
Frisk 1, 440
™gcr…ein (énchríein), gr., V.: nhd. einsalben, eindringen; E.: s. ™n (en), cr…ein
(chríein)
œgcristoj (énchristos), gr., Adj.: nhd. eingerieben; E.: s. ™gcr…ein (énchríein)
™gcumat…zein (enchymatízein), gr., V.: nhd. hineingießen?; E.: s. œgcumoj
(énchymos); W.: lat. enchymatizõre, V., hineingießen, eingießen, hineinschütten
œgcumoj (énchymos), gr., Adj.: nhd. schmackhaft; E.: s. ™n (en), cumÒj (chymós)
™gcèrioj (enchærios), gr., Adj.: nhd. einheimisch, vaterländisch, ländlich; Hw.: s.
œgcwroj (énchæros); E.: s. ™n (en), cèra (chæra); W.: lat. enchærius, Adj., inländisch,
einheimisch; W.: s. lat. inchæris, Adj., einheimisch
œgcwroj (énchæros), gr., Adj.: nhd. einheimisch, vaterländisch, ländlisch; Hw.: s.
™gcèrioj (enchærios); E.: s. ™n (en), cèra (chæra)
™gè (egæ), ™gèn (egæn), „w (iæ), „èn (iæn), gr., Pers.-Pron.: nhd. ich; E.: idg. *e•-,
Pron., ich, Pokorny 291; L.: Frisk 1, 441
œgwge (égæge), gr., Pron.: nhd. ich meinerseits; E.: s. ™gè (egæ); s. idg. *•he-, *•e-,
Verstärkungspartikel, Pokorny 418
™gèn (egæn), gr., Pers.-Pron.: Vw.: s. ™gè (egæ)
™danÒn (édanón), gr., N.: nhd. Essen (N.), Speise; Hw.: s. œdein (édein); E.: s. idg. *ed-,
*h1ed-, V., essen, Pokorny 287
™danÒj (édanós) (1), gr., Adj.: nhd. lieblich duftend; E.: s. idg. *øed-, V., duften?, Pokorny
82?; vgl. idg. *aøe-, *aø- (10), *aøÐ-, *aøÐi-, V., blasen, wehen, hauchen, Pokorny 81?
™danÒj (édanós) (2), gr., Adj.: nhd. essbar; E.: s. œdein (édein)
™dafia‹oj (edaphiaios), gr., Adj.: nhd. zum Grund gehörig; E.: s. œdafÒj (édaphos)
™daf…zein (edaphízein), gr., V.: nhd. dem Erdboden gleichmachen; E.: s. œdafÒj
(édaphos); L.: Frisk 1, 441
™dafikÒj (edaphikós), gr., Adj.: nhd. zum Grund gehörig; E.: s. œdafÒj (édaphos)
™daf…on (edaphíon), gr., N.: nhd. Grundtext; E.: s. œdafÒj (édaphos)
œdafÒj (édaphos), gr., N.: nhd. Erdboden, Boden, Grund, Erdboden; E.: Herkunft unklar,
vielleicht von ›doj (hédos); L.: Frisk 1, 441
™dšatroj (edéatros), gr., M.: nhd. Truchsess am persischen Hof; E.: Umbildung von
™lšatroj (eléatros); L.: Frisk 1, 442
295
œdeqlon (édethlon), gr., N.: nhd. Grund, Boden, Fundament; E.: Herkunft unklar, vgl. idg.
*sed- (A), V., sitzen, Pokorny 884; L.: Frisk 1, 442
œdein (édein), gr., V.: nhd. essen, fressen, verprassen; Vw.: s. kat- (kat); E.: idg. *ed-,
*h1ed-, V., essen, Pokorny 287; L.: Frisk 1, 446
œdesma (édesma), gr., N.: nhd. Essen (N.), Speise; Hw.: s. œdein (édein); E.: s. idg. *ed-,
*h1ed-, V., essen, Pokorny 287; L.: Frisk 1, 444
”Edessa (Edessa), gr., F.=ON: nhd. Edessa; E.: aus dem Phryg., »Schloss im Wasser«,
»Stadt auf dem Wasser«, phryg. bedu-?; vgl. idg. *aøe-, *aø- (9), V., benetzen, befeuchten,
fließen, Pokorny 78
”Edessaioj (Edessaios) (1), gr., Adj.: nhd. aus Edessa stammend; E.: s. ”Edessa (Edessa)
”Edessaioj (Edessaios) (2), gr., M.: nhd. Einwohner von Edessa; E.: s. ”Edessa (Edessa)
'EdesshnÒj (EdessÐnós), gr., Adj.: nhd. zu Edessa gehörend; E.: s. ”Edessa (Edessa)
™dest»j (édest›s), gr., M.: nhd. Esser; E.: s. œdein (édein); L.: Frisk 1, 444
™destÒj (édestós), gr., Adj.: nhd. verzehrt, gegessen, gefressen; E.: s. œdein (édein)
™dhtÚj (édÐt‹s), gr., F.: nhd. Essen (N.), Speise; Hw.: s. œdein (édein); E.: s. idg. *ed-,
*h1ed-, V., essen, Pokorny 287; L.: Frisk 1, 444
›dnon (hédnon), œednon (éednon), gr., N.: nhd. Brautgabe; E.: idg. *øedmno-, Sb.,
Brautkaufpreis, Pokorny 1116; s. idg. *øedh- (2), *øed-, V., führen, heiraten, Pokorny 1115;
L.: Frisk 1, 442
˜dnoàn (hednun), ™ednoàn (eednun), gr., V.: nhd. ausstatten; Hw.: s. ›dnon (hédnon);
E.: s. idg. *øedmno-, Sb., Brautkaufpreis, Pokorny 1116; vgl. idg. *øedh- (2), *øed-, V.,
führen, heiraten, Pokorny 1115; L.: Frisk 1, 442
›doj (hédos), gr., N.: nhd. Sitz, Wohnsitz; E.: s. idg. *sed- (A), V., sitzen, Pokorny 884; L.:
Frisk 1, 443
›dra (hédra), gr., F.: nhd. Sitz, Sessel; Vw.: s. ™x- (ex); E.: s. idg. *sed- (A), V., sitzen,
Pokorny 884; L.: Frisk 1, 443
˜dr£zein (hedrázein), gr., V.: nhd. setzen, feststellen; E.: s. ›dra (hédra), ›dra (hédra); L.:
Frisk 1, 443
˜dra‹oj (hedraios), gr., Adj.: nhd. sitzend, sesshaft, unbeweglich, fest; E.: s. ›dra (hédra);
L.: Frisk 1, 443
˜draiÒthj (hedraiótÐs), gr., F.: nhd. Sesshaftigkeit; E.: s. ˜dra‹oj (hedraios), ›dra
(hédra); L.: Frisk 1, 443
˜draioàn (hedraiðn), gr., V.: nhd. fest machen, befestigen; E.: s. ˜dra‹oj (hedraios), ›dra
(hédra); L.: Frisk 1, 443
˜dra…wma (hedraíæma), gr., N.: nhd. Grundfeste, Stütze; E.: s. ˜draioàn (hedraiðn),
›dra (hédra); L.: Frisk 1, 443
˜dra…wsij (hedraíæsis), gr., F.: nhd. Grundfeste, Stütze; E.: s. ˜draioàn (hedraiðn),
›dra (hédra); L.: Frisk 1, 443
›drasma (hédrasma), gr., N.: nhd. Sitz, Sessel; E.: s. ˜dr£zein (hedrázein), ›dra (hédra);
L.: Frisk 1, 443
˜drasmÒj (hedrasmós), gr., M.: nhd. Feststellung; E.: s. ˜dr£zein (hedrázein), ›dra
(hédra); L.: Frisk 1, 443
˜dri©n (hedrian), gr., V.: nhd. sitzen; E.: s. ›dra (hédra); L.: Frisk 1, 443
˜dri©sqai (hedriasthai), gr., V.: nhd. sich setzen; E.: s. ›dra (hédra); L.: Frisk 1, 443
˜drikÒj (hedrikós), gr., Adj.: nhd. zum Gesäß gehörig, zum Anus gehörig; E.: s. ›dra
(hédra); L.: Frisk 1, 443
˜dr…thj (hedrítÐs), gr., M.: nhd. Schutzflehender; E.: s. ›dra (hédra); L.: Frisk 1, 443
œduna (édyna), gr. (äol.), F.: Vw.: s. ÑdÚnh (od‹nÐ)
296
™dwd» (édæd›), gr., F.: nhd. Speise, Futter (N.) (1), Köder; Hw.: s. œdein (édein); E.: s.
idg. *Ðdes-, Sb., Essen (N.), Speise, Pokorny 288; vgl. idg. *ed-, *h1ed-, V., essen, Pokorny
287; L.: Frisk 1, 444
™dèdimoj (edædimos), gr., Adj.: nhd. essbar; E.: s. ™dwd» (édæd›); L.: Frisk 1, 444
™dwdÒj (edædós), gr., Adj.: nhd. zur Speise geeignet; E.: s. ™dwd» (édæd›); L.: Frisk 1,
444
™dwli£zein (edæliázein), gr., V.: nhd. mit Sitzen versehen (V.); E.: s. ™dèlion
(edælion); L.: Frisk 1, 445
™dèlion (edælion), gr., N.: nhd. Sitz bei dem der Ruderer auf dem Sitz saß, Ruderbank,
Wohnsitz; E.: vgl. idg. *sed- (A), V., sitzen, Pokorny 884; L.: Frisk 1, 445
˜š (heé), gr. (hom.), Pron.: Vw.: s. › (hé)
™ednàn (eednun), gr. (hom.), V.: Vw.: s. ˜dnoàn (hednun)
œednon (éednon), gr., N.: Vw.: s. ›dnon (hédnon)
œednèthj (éednætÐs), gr., M.: nhd. Vater der Braut; E.: s. ›dnon (hédnon)
™e…kosi (eeíkosi), gr. (hom.), Num. Kard.: Vw.: s. e‡kosi (eíkosi)
™šldesqai (eéldesthai), gr. (hom.), V.: Vw.: s. œldesqai (éldesthai)
™šldwr (eéldær), gr., N.: nhd. Wunsch, Verlangen; Hw.: s. œldesqai (éldesthai); E.: s.
idg. *øel- (2), *ølei-, *ølÐi-, *ølÐ-, V., wollen (V.), wählen, Pokorny 1137; L.: Frisk 1, 485
™šlpesqai (eélpesthai), gr., V.: Vw.: s. œlpesqai (élpesthai)
™šrgein (eérgein), gr., V.: Vw.: s. e‡rgein (eírgein)
™šrsh (eérsÐ), gr., F.: Vw.: s. ›rsh (hérsÐ) (1)
›zesqai (hézesthai), gr., V.: nhd. sich setzen; Vw.: s. kaq- (kath), metakaq- (metakath);
E.: s. idg. *sed- (A), V., sitzen, Pokorny 884; L.: Frisk 1, 445
™q£j (ethás), gr., Adj.: nhd. gewohnt; E.: s. œqoj (éthos); L.: Frisk 1, 449
œqeira (étheira), gr., F.: nhd. Haar (N.), Haupthaar; E.: s. idg. *øedh- (1), V., stoßen,
schlagen, Pokorny 1115; L.: Frisk 1, 446
™qeir£zein (etheirázein), gr., V.: nhd. langes Haar tragen; E.: s. œqeira (étheira); L.:
Frisk 1, 446
™qeirolÒgoj (etheirológos), gr., M.: nhd. Pinzette; E.: s. œqeira (étheira), lšgein
(légein); W.: s. etherologus?, M., Pinzette?
™qšlein (ethélein), gr., V.: nhd. entschlossen sein (V.), bereit sein (V.), wollen (V.); Vw.: s.
sun- (syn); Hw.: s. qšlein (thélein); E.: s. idg. *Á (1), *Å (1), Partikel, Adv., Präp., zu, mit,
nahe, bei, zusammen, unter, weg, Pokorny 280; idg. *gÝhel-, V., wollen (V.), Pokorny 489;
L.: Frisk 1, 447
™qelhmÒj (ethelÐmós), gr., Adj.: nhd. freiwillig; E.: s. ™qšlein (ethélein); L.: Frisk 1,
447
™qel»mwn (ethel›mæn), gr., Adj.: nhd. freiwillig; E.: s. ™qšlein (ethélein); L.: Frisk 1,
447
™qelont»j (ethelont›s), gr., F.: nhd. Freiwilliger; E.: s. ™qšlein (ethélein); L.: Frisk 1,
447
™qeloÚsioj (ethelúsios), gr., Adj.: nhd. freiwillig; E.: s. ™qšlein (ethélein); L.: Frisk 1,
447
™q»mwn (eth›mæn), gr., Adj.: nhd. gewohnt, gewöhnlich; E.: s. œqoj (éthos); L.: Frisk 1,
449
™q…zein (ethízein), gr., V.: nhd. gewöhnen; Vw.: s. pro- (pro), sun- (syn); E.: s. idg.
*søÁdh-, Sb., Eigenart, Gewohnheit, Sitte, Pokorny 883; vgl. idg. *se-, Adv., Pron., abseits,
getrennt, für sich, sich, Pokorny 882; L.: Frisk 1, 449
™qikÒj (ethikós), gr., Adj.: nhd. gewohnheitsmäßig; E.: s. œqoj (éthos); L.: Frisk 1, 449
297
œqimoj (éthimos), gr., Adj.: nhd. gewöhnlich, gebräuchlich; E.: s. œqoj (éthos); L.: Frisk
1, 449
™qismÒj (ethismós), gr., M.: nhd. Gewohnheit, Herkommen; E.: s. ™q…zein (ethízein);
L.: Frisk 1, 449
™qn£rchj (ethnárchÐs), gr., M.: nhd. Ethnarch, ein Herrschertitel; E.: s. œqnoj (éthnos),
¥rcein (árchein); W.: mlat. ethnarcha, M., Ethnarch, ein Herrschertitel
™qnikÒj (ethnikós), gr., Adj.: nhd. volkstümlich, ausländisch; E.: s. œqnoj (éthnos); W.:
lat. ethnicus, Adj., heidnisch; W.: nhd. ethnisch, Adj., ethnisch, die Kultur einer Volksgruppe
betreffend; L.: Frisk 1, 448, Kluge s. u. ethnisch
œqnoj (éthnos), gr., N.: nhd. Schar (F.) (1), Haufe, Haufen, Volk, Volksstamm, Klasse,
Stand; E.: s. idg. *kaito-, Sb., Wald, Wildnis, Pokorny 521?; oder von idg. *søÁdh-, Sb.,
Eigenart, Gewohnheit, Sitte, Pokorny 883; vgl. idg. *se-, Adv., Pron., abseits, getrennt, für
sich, sich, Pokorny 882; R.: t¦ œqnh (tà éthnÐ), gr., N. Pl.: nhd. Völker; germ. *haiþna-,
*haiþnaz, *haiþina-, *haiþinaz, Adj., heidnisch; got. *haiþns?, Adj., heidnisch; ahd. heidan*
(1), Adj., heidnisch, ungläubig, barbarisch; ae. hÚþen (1), Adj., heidnisch; an. heiŒinn, Adj.,
heidnisch; L.: Frisk 1, 448
œqoj (éthos), gr., N.: nhd. Gewohnheit, Sitte, Brauch; E.: s. idg. *søÁdh-, Sb., Eigenart,
Gewohnheit, Sitte, Pokorny 883; vgl. idg. *se-, Adv., Pron., abseits, getrennt, für sich, sich,
Pokorny 882; W.: nhd. Ethos, N., Ethos; L.: Frisk 1, 449
œqwn (éthæn) (1), gr., Adj.: nhd. schädigend, plagend, stoßend; E.: s. idg. *øedh- (1), V.,
stoßen, schlagen, Pokorny 1115
œqwn (éthæn) (2), gr., Adj.: nhd. gewohnt; E.: s. idg. *søÁdh-, Sb., Eigenart, Gewohnheit,
Sitte, Pokorny 883; vgl. idg. *se-, Adv., Pron., abseits, getrennt, für sich, sich, Pokorny 882
™qr…j (ethrís), ‡qrij (íthris), ¥qrij (áthris), gr., Adj.: nhd. verschnitten?; E.: s. idg.
*øedh- (1), V., stoßen, schlagen, Pokorny 1115; L.: Frisk 1, 449
e„ (ei), gr., Konj.: nhd. wenn, falls, so; E.: s. idg. *e- (3), *ei-, *i-, Pron., der, er, Pokorny
281; L.: Frisk 1, 450
e•a (eia), gr., Interj.: nhd. wohlan!; E.: idg. *Ái (2), Interj., ei, ach, Pokorny 297; L.: Frisk 1,
450
eƒamen» (heiamen›), gr., N.: nhd. Niederung, feuchte Wiese; E.: Herkunft ungeklärt; L.:
Frisk 1, 450
e•ar (eiar), gr., N.: Vw.: s. œar (éar) (2)
e‡bein (eíbein), gr., V.: nhd. träufeln, vergießen; Vw.: s. kat- (kat); E.: Herkunft ungeklärt;
L.: Frisk 1, 450
e„d£limoj (eidálimos), gr., Adj.: nhd. stattlich, ansehnlich, schön; E.: s. idg. *øeid- (2),
*øedi-, *udi-, V., sehen, erblicken, finden, Pokorny 1125; vgl. idg. *aø- (8), *aøÐi-, V.,
sinnlich wahrnehmen, auffassen, Pokorny 78
e„d£llesqai (eidállesthai), gr., V.: nhd. erscheinen, scheinen; E.: s. idg. *øeid- (2), *øedi-,
*udi-, V., sehen, erblicken, finden, Pokorny 1125; vgl. idg. *aø- (8), *aøÐi-, V., sinnlich
wahrnehmen, auffassen, Pokorny 78
e•dar (eidar), gr., N.: nhd. Essen (N.), Speise, Futter (N.) (1); Hw.: s. œdein (édein); E.: s.
idg. *ed-, *h1ed-, V., essen, Pokorny 287; L.: Frisk 1, 444
e‡dein (eídein), gr., V.: nhd. wissen, verstehen; Hw.: s. e‡desqai (eídesthai); E.: idg.
*øeid- (2), *øedi-, *udi-, V., sehen, erblicken, finden, Pokorny 1125; s. idg. *aø- (8), *aøÐi-,
V., sinnlich wahrnehmen, auffassen, Pokorny 78; L.: Frisk 2, 357
e‡desqai (eídesthai), gr., V.: nhd. gesehen werden, erscheinen; Hw.: s. e‡dein (eídein); E.:
idg. *øeid- (2), *øedi-, *udi-, V., sehen, erblicken, finden, Pokorny 1125; s. idg. *aø- (8),
*aøÐi-, V., sinnlich wahrnehmen, auffassen, Pokorny 78; L.: Frisk 1, 451
e„d…ein (eidíein), gr., V.: Vw.: s. „d…ein (idíein)
298
e„dikÒj (eidikós), gr., Adj.: nhd. zum Äußeren gehörig; E.: s. e•doj (eidos) (1); L.: Frisk 1,
451
e•doj (eidos) (1), gr., N.: nhd. Äußeres, Aussehen, Gestalt; E.: s. idg. *øeid- (2), *øedi-,
*udi-, V., sehen, erblicken, finden, Pokorny 1125; vgl. idg. *aø- (8), *aøÐi-, V., sinnlich
wahrnehmen, auffassen, Pokorny 78; L.: Frisk 1, 451
e•doj (eidos) (2), gr., N.: Vw.: s. •doj (idos)
e„dÚllion (eid‹llion), gr., N.: nhd. Bildchen, Bildlein, Bildchen mit Darstellung von
Szenen aus der Hirtenwelt, Hirtengedicht; E.: s. „de‹n (idein); W.: lat. Ædyllium, N., Idyll,
Hirtengedicht; nhd. Idylle, F., Idyll, N., Idylle, Idyll, paradiesische Landschaft, friedliche
Abgeschiedenheit; L.: Kluge s. u. Idylle
e„dwle‹on (eidæloleion), gr., N.: nhd. Götzentempel; E.: s. e‡dwlon (eídælon); W.: lat.
ÆdælÐum, N., Götzentempel
e„dwlikÒj (eidælikós), gr., Adj.: nhd. zu den Götzen gehörig, Götzen...; E.: s. e‡dwlon
(eídælon); W.: lat. Ædælicus, Adj., zu den Götzen gehörig, Götzen...; L.: Frisk 1, 452
e„dwlÒqutoj (eidælóthytos), gr., Adj.: nhd. den Götzen geopfert; E.: s. e‡dwlon
(eídælon), qÚein (th‹ein); W.: lat. Ædælothytus, Adj., einem Götzenbild geopfert, einem
Götzenbild dargebracht
e„dwlolatre…a (eidælolatreía), gr., F.: nhd. Götzendienst; E.: s. e‡dwlon (eídælon),
latreÚein (latreúein); W.: lat. ÆdælolatrÆa, F., Götzendienst; L.: Frisk 1, 452
e„dwlol£trhj (eidælolátrÐs), gr., M.: nhd. Götzendiener; E.: s. e‡dwlon (eídælon),
latreÚein (latreúein); W.: lat. ÆdælolatrÐs, M., Götzendiener; W.: lat. Ædælolatra, M.,
Götzendiener; L.: Frisk 1, 452
e‡dwlon (eídælon), gr., N.: nhd. Gestalt, Bild, Nachbildung, Götzenbild; E.: s. idg.
*øeid- (2), *øedi-, *udi-, V., sehen, erblicken, finden, Pokorny 1125; vgl. idg. *aø- (8),
*aøÐi-, V., sinnlich wahrnehmen, auffassen, Pokorny 78; W.: lat. Ædælum, N., Bild; ae.
Ædol, st. N. (a), Götzenbild; W.: lat. Ædælum, N., Bild; nhd. Idol, N., Idol, vergöttertes
Vorbild; L.: Frisk 1, 452, Kluge s. u. Idol
e„dwlopoie‹n (eidælopoiein), gr., V.: nhd. ein Bild machen; E.: s. e‡dwlon (eídælon),
poie‹n (poiein); L.: Frisk 1, 452
e•en (eien), gr., Interj.: nhd. nun gut, sei es; E.: s. idg. *Ái (2), Interj., ei, ach, Pokorny 297;
L.: Frisk 1, 452
e‡qar (eíthar), gr., Adv.: nhd. sofort, stracks; E.: s. idg. *sÐidh-, *sÐdh-, *sÂdh-, V.,
geradeaus gehen, Pokorny 892; L.: Frisk 1, 452
e‡qe (eíthe), gr., Adv.: nhd. wenn doch; E.: s. idg. *e- (3), *ei-, *i-, Pron., der, er, Pokorny
281; L.: Frisk 1, 452
e„k£zein (eikázein), gr., V.: nhd. ähnlich machen, abbilden, nachbilden, vergleichen,
vermuten; Vw.: s. ™x- (ex), ™p- (ep), kat- (kat), pro- (pro), pros- (pros); Hw.: s. e‡kein
(eíkein) (1); E.: s. idg. *øeik- (3), V., zutreffen?, gleichkommen?, Pokorny 1129; L.: Frisk 1,
452
e„k£j (eikás), gr., F.: nhd. zwanzigster Tag des Monats; E.: s. e‡kosi (eíkosi)
e„kas…a (eikasía), gr., F.: nhd. Abbildung, Vergleichung, Gleichnis, Vermutung; E.: s.
e„k£zein (eikázein); L.: Frisk 1, 452
eik£simoj (eikásimos), gr., Adj.: nhd. vergleichbar; E.: s. e„k£zein (eikázein); L.: Frisk
1, 452
e‡kasma (eíkasma), gr., N.: nhd. Abbild, Bild; E.: s. e„k£zein (eikázein); L.: Frisk 1, 452
eikasmÒj (eikasmós), gr., M.: nhd. Vermutung; E.: s. e„k£zein (eikázein); L.: Frisk 1,
452
e„kast»j (eikast›s), gr., M.: nhd. Errater, Berechner; E.: s. e„k£zein (eikázein); L.: Frisk
1, 452
299
e„kastikÒj (eikastikós), gr., Adj.: nhd. zum Abbilden gehörig; E.: s. e„k£zein (eikázein);
L.: Frisk 1, 452
e„kastÒj (eikastós), gr., Adj.: nhd. vergleichbar, ähnlich; E.: s. e„k£zein (eikázein); L.:
Frisk 1, 452
e‡kein (eíkein) (1), gr., V.: nhd. ähnlich sein (V.), sich ziemen; E.: idg. *øeik- (3), V.,
zutreffen?, gleichkommen?, Pokorny 1129; L.: Frisk 1, 530
e‡kein (eíkein) (2), gr., V.: nhd. weichen (V.) (2), zurückweichen, nachstehen; Vw.: s. par(par), sun- (syn), Øp- (hyp); E.: Herkunft unbekannt, vielleicht von idg. *øeik- (4), *øeig-,
V., Sb., biegen, winden, sich wenden, weichen (V.) (2), Wechsel, Abwechslung, Pokorny
1130?; L.: Frisk 1, 454
e†kein (heíkein), gr. (dor.), V.: Vw.: s. †kein (híkein)
e‡keloj (eíkelos), gr., Adj.: nhd. ähnlich, vergleichbar; Hw.: s. e‡kein (eíkein); E.: s. idg.
*øeik- (3), V., zutreffen?, gleichkommen?, Pokorny 1129
e„kÍ (eikÐi), gr., Adv.: nhd. aufs Geradewohl, unüberlegt; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk
1, 453
e„kon…zein (eikonízein), gr., V.: nhd. nachbilden, kopieren; Vw.: s. ™x- (ex); E.: s.
e„kèn (eikæn); L.: Frisk 1, 454
e„konikÒj (eikonikós), gr., Adj.: nhd. porträtähnlich; E.: s. e„kèn (eikæn); W.: lat.
Æconicus, Adj., nach dem Leben dargestellt; L.: Frisk 1, 454
e„kÒnisma (eikónisma), gr., N.: nhd. Bild, Abbild; E.: s. e„kon…zein (eikonízein),
e„kèn (eikæn); L.: Frisk 1, 454
e„konismÒj (eikonismós), gr., M.: nhd. Abbildung, Personalbeschreibung; E.: s.
e„kon…zein (eikonízein), e„kèn (eikæn); L.: Frisk 1, 454
e„konograf…a (eikonographía), gr., F.: nhd. Darstellung im Gemälde; E.: s.
e„kon…zein (eikonízein), gr£fein (gráphein); W.: lat. Æconographia, F., Darstellung im
Gemälde; nhd. Ikonographie, F., Ikonographie
e„konolog…a (eikonología), gr., F.: nhd. Reden in Bildern; E.: s. e„kèn (eikæn), lšgein
(légein); L.: Frisk 1, 454
e„konèdhj (eikonædÐs), gr., Adj.: nhd. porträtähnlich; E.: s. e„kèn (eikæn), e•doj
(eidos); L.: Frisk 1, 454
e„kÒj (eikós), gr., N.: nhd. Wahrscheinliches, Wahrscheinlichkeit, Schickliches; E.: s.
e„kèn (eikæn)
e„kos£edron (eikosáedron), gr., N.: nhd. Zwanzigflach, von zwanzig Flächen begrenzter
Körper; E.: s. e‡kosi (eíkosi), ›dra (hédra); W.: lat. Æcosahedrum, N., Zwanzigflach, von
zwanzig Flächen begrenzter Körper
e„kos£kij (eikosákis), gr., Adj.: nhd. zwanzig mal; E.: s. e‡kosi (eíkosi); L.: Frisk 1, 453
e„kos£prwtoi (eikosáprætoi), gr., M. Pl.: nhd. zwanzig Erste; E.: s. e‡kosi (eíkosi),
prîtoj (prætos)
e‡kosi (eíkosi), ™e…kosi (eeíkosi), gr., Num. Kard.: nhd. zwanzig; E.: idg. *øƨ£tÆ,
*øih1¨£tih2, *døih1¨£tih2, Num. Kard., zwanzig, Pokorny 1177; vgl. idg. *øÂ- (1), Adv., Num.
Kard., auseinander, entzwei, zwei, Pokorny 1175; idg. *de¨£, *de¨£t, *de¨u-, Num. Kard.,
zehn, Pokorny 191; L.: Frisk 1, 453
e„kÒsoroj (eikósoros), gr., Adj.: nhd. zwanzigrudrig; E.: s. e‡kosi (eíkosi); vgl. idg.
*erý- (1), *rÐ- (3), V., Sb., rudern, Ruder, Pokorny 338
e„kosta‹oj (eikostaios), gr., Adj.: nhd. zum zwanzigsten Jahr gehörig; E.: s. e‡kosi
(eíkosi); L.: Frisk 1, 453
e„kèn (eikæn), gr., F.: nhd. Bild, Bildnis, Ebenbild, Abbild, Vergleichung, Gleichnis; Hw.:
s. e‡kein (eíkein); E.: s. idg. *øeik- (3), V., zutreffen?, gleichkommen?, Pokorny 1129; W.:
300
byz. eikóna, F., Ikone; russ. ikóna, F., Ikone, Kultbild; nhd. Ikone, F., Ikone, Kultbild; L.:
Frisk 1, 454, Kluge s. u. Ikone
e„kèj (eikæs), gr., Adv.: nhd. ähnlich; Hw.: s. e‡kein (eíkein); E.: s. idg. *øeik- (3), V.,
zutreffen?, gleichkommen?, Pokorny 1129
e„lam…dhj (eilamídÐs), gr., F. Pl.: nhd. zwei Gehirnhäute; E.: s. e„le‹n (eilein) (1); L.:
Frisk 1, 455
e„lapin£zein (eilapinázein), gr., V.: nhd. schmausen; E.: s. e„lap…nh (eilapínÐ); L.:
Frisk 1, 455
e„lapinast»j (eilapinast›s), gr., F.: nhd. Gast, Tischgenosse; E.: s. e„lapin£zein
(eilapinázein), e„lap…nh (eilapínÐ); L.: Frisk 1, 455
e„lap…nh (eilapínÐ), ™llap…na (ellapína), gr., F.: nhd. Festschmaus, Trinkgelage; E.: s.
idg. *øel- (2), *ølei-, *ølÐi-, *ølÐ-, V., wollen (V.), wählen, Pokorny 1137?; L.: Frisk 1, 455
e•lar (eilar), gr., N.: nhd. Schutzwehr; Q.: Hom.; E.: s. idg. *øel- (7), *øelý-, *ølÐ-, V.,
drehen, winden, wälzen, Pokorny 1140; L.: Frisk 1, 455
e„l£tinoj (eilátinos), ™l£tinoj (elátinos), gr., Adj.: nhd. aus Fichtenholz bestehend,
Fichten...; E.: s. ™l£th (elátÐ
E„le…quia (Eileíthyia), gr., F.=PN: nhd. Eileithya, Göttin der Kreißenden; E.: Herkunft
unsicher; L.: Frisk 1, 455
e„le‹n (eilein) (1), gr., V.: nhd. drehen, winden; Vw.: s. ™n- (en), ™x- (ex), kat- (kat),
peri- (peri); E.: s. idg. *øel- (7), *øelý-, *ølÐ-, V., drehen, winden, wälzen, Pokorny 1140;
L.: Frisk 1, 457
e„le‹n (eilein) (2), gr., V.: nhd. Vw.: s. e‡llein (eíllein) (1)
e‡lein (eilein), gr. (hom.), V.: nhd. Vw.: s. e‡llein (eíllein) (1)
e„leÒj (eileós), gr., M.: nhd. Darmverschlingung, Schlupfwinkel; E.: s. e‡llein (eíllein);
W.: lat. Æleum, Ælium, N., Unterleib, Weiche (F.) (1); L.: Frisk 1, 456
e„let…aj (eiletías), gr., M.: nhd. Art Rohr; E.: s. e„le‹n (eilein) (1); L.: Frisk 1, 458
e„leèdhj (eileædÐs), gr., Adj.: nhd. auf Darmverschlingungen bezüglich; E.: s. e„leÒj
(eileós); L.: Frisk 1, 456
e‡lh (eílÐ) (1), gr., F.: nhd. Schar (F.) (1); Hw.: s. ‡lh (ílÐ); E.: s. idg. *øel- (3), V.,
drängen, pressen, einschließen, Pokorny 1138
e‡lh (eílÐ) (2), gr., F.: Vw.: s. e†lh (heílÐ)
e†lh (heílÐ), e‡lh (eílÐ), ›lh (hélÐ), gr., F.: nhd. Sonnenlicht, Sonnenwärme; E.: s. idg.
*søel- (2), V., schwelen, brennen, Pokorny 1045; L.: Frisk 1, 458
e„lhdÒn (eilÐdón), gr., Adv.: nhd. in Windungen; E.: s. e„le‹n (eilein) (1); L.: Frisk 1,
458
e‡lhma (eílÐma), gr., N.: nhd. Windung; E.: s. e„le‹n (eilein) (1); L.: Frisk 1, 458
e‡lhsij (eílÐsis), gr., F.: nhd. Windung; Vw.: s. ™x- (ex); E.: s. e„le‹n (eilein) (1); L.:
Frisk 1, 457
e†lhsij (heílÐsis), gr., F.: nhd. Sonnenbrand; E.: s. e†lh (heílÐ)
e„lht£rion (eilÐtárion), gr., N.: nhd. Umwindung, Rolle; E.: s. e„le‹n (eilein) (1); L.:
Frisk 1, 458
e„liggi©n (eilingian), gr., V.: nhd. vom Schwindel befallen werden, schwindlig werden;
E.: s. e‡liggoj (eílingos); L.: Frisk 1, 459
e„liggièdhj (eilingiædÐs), gr., Adj.: nhd. schwindlig; E.: s. e‡liggoj (eílingos), e•doj
(eidos); L.: Frisk 1, 459
e‡liggoj (eílingos), gr., M.: nhd. Wirbel, Drehen, Schwindel; Hw.: s. ‡llein (íllein) (1); E.:
vgl. idg. *øel- (7), *øelý-, *ølÐ-, V., drehen, winden, wälzen, Pokorny 1140; L.: Frisk 1, 459
e•ligx (eilinx), gr., F.: nhd. Wirbel, Drehen, Schwindel; Hw.: s. ‡llein (íllein) (1); E.: vgl.
idg. *øel- (7), *øelý-, *ølÐ-, V., drehen, winden, wälzen, Pokorny 1140; L.: Frisk 1, 459
301
e„likrine‹n (eilikrinein), gr., V.: nhd. reinigen; E.: s. e„likrin»j (eilikrin›s); L.: Frisk 1,
459
e„likrin»j (eilikrin›s), gr., Adj.: nhd. rein, lauter, absolut, echt; E.: Herkunft ungeklärt; L.:
Frisk 1, 459
e„l…onej (eilíones), gr., M.: nhd. Schwäger die Schwestern zur Frau haben; Hw.: s. ¢šlioi
(aélioi); E.: idg. *søelo-?, *søeliØon-, *søeliØo-, M., Schwager (über Schwestern), Pokorny
1046; vgl. idg. *se-, Adv., Pron., abseits, getrennt, für sich, sich, Pokorny 882
e„l…pouj (eilípus), gr., Adj.: nhd. schleppfüßig; E.: s. idg. *sel- (5), V., schleichen,
kriechen, Pokorny 900; s. gr. poàj (pus); L.: Frisk 1, 460
e„l…ssein (eilíssein), gr., V.: Vw.: s. ˜l…ssein (helíssein)
e„liten»j (eiliten›s), gr., Adj.: nhd. wuchernd; E.: vgl. idg. *sel- (5), V., schleichen,
kriechen, Pokorny 900; L.: Frisk 1, 460
e‡llein (eíllein) (1), ‡llein (íllein), e„le‹n (eilein), e‡lein (eílein), gr., V.: nhd. drängen,
zusammendrängen; Vw.: s. ™x- (ex); Hw.: s. sšlinon (sélinon); E.: s. idg. *øel- (7), *øelý-,
*ølÐ-, V., drehen, winden, wälzen, Pokorny 1140; L.: Frisk 1, 456
e‡llein (eíllein) (2), gr. (att.), V.: Vw.: s. ‡llein (íllein) (1)
e„lÚein (eil‹ein), gr., V.: nhd. umhüllen, bedecken, umwinden; Vw.: s. kat- (kat); E.: idg.
*øel- (7), *øelý-, *ølÐ-, V., drehen, winden, wälzen, Pokorny 1140; L.: Frisk 1, 461
e„lÚesqai (eil‹esthai), gr., V.: nhd. sich winden und krümmen; E.: idg. *øel- (7), *øelý-,
*ølÐ-, V., drehen, winden, wälzen, Pokorny 1140; L.: Frisk 1, 461
e„luqmÒj (eilythmós), gr., M.: nhd. Schlupfwinkel; Hw.: s. e„lÚein (eil‹ein); E.: s. idg.
*øel- (7), *øelý-, *ølÐ-, V., drehen, winden, wälzen, Pokorny 1140; L.: Frisk 1, 461
e‡luma (eílyma), gr., N.: nhd. Hülle, Umhüllung, Gewand; Hw.: s. e„lÚein (eil‹ein); E.: s.
idg. *øel- (7), *øelý-, *ølÐ-, V., drehen, winden, wälzen, Pokorny 1140; L.: Frisk 1, 461
e„lumšnoj (eilyménos), gr., (Part. Perf.=)Adj.: nhd. verhüllt; Hw.: s. e„lÚein (eil‹ein);
E.: s. idg. *øel- (7), *øelý-, *ølÐ-, V., drehen, winden, wälzen, Pokorny 1140
e„lusp©sqai (eilyspasthai), gr., V.: nhd. wie eine Schlange kriechen, wie ein Wurm
kriechen; E.: s. e„lÚesqai (eil‹esthai); L.: Frisk 1, 460
e„lÚoj (eil‹os), gr., M.: nhd. Schlupfwinkel; Hw.: s. e„lÚein (eil‹ein); E.: s. idg. *øel- (7),
*øelý-, *ølÐ-, V., drehen, winden, wälzen, Pokorny 1140
e„lÚtaj (eil‹tas), gr., Sb.: Vw.: s. ™lÚthj (el‹tÐs)
e„luf©n (eilyphan), gr., V.: nhd. drehend bewegen, wirbelnd bewegen; Hw.: s. e„lÚein
(eil‹ein), e„luf£zein (eilypházein); E.: s. idg. *øel- (7), *øelý-, *ølÐ-, V., drehen, winden,
wälzen, Pokorny 1140; L.: Frisk 1, 461
e„luf£zein (eilypházein), gr., V.: nhd. drehend bewegen, wirbelnd bewegen; Hw.: s.
e„lÚein (eil‹ein), e„luf©n (eilyphan); E.: s. idg. *øel- (7), *øelý-, *ølÐ-, V., drehen,
winden, wälzen, Pokorny 1140; L.: Frisk 1, 461
eƒlwte…a (heilæteía), gr., F.: nhd. Helotenstand; E.: s. eƒlwteÚein (heilæteúein), e†lwj
(heílos); L.: Frisk 1, 462
eƒlwteÚein (heilæteúein), gr., V.: nhd. Helot sein (V.), als Leibeigener dienen; E.: s.
e†lwj (heílos); L.: Frisk 1, 462
eƒlwtikÒj (heilætikós), gr., Adj.: nhd. helotisch, Heloten...; E.: s. e†lwj (heílos); L.: Frisk
1, 462
e†lwj (heílos), gr., M.: nhd. Helot; E.: s. idg. *øel- (8), V., Sb., reißen, rauben, verwunden,
töten, Wunde, Verderben, Blut, Leiche, Pokorny 1144; L.: Frisk 1, 462
eŒma (heima), gr., N.: nhd. Kleid, Gewand, Decke; E.: s. idg. *øes- (5), V., kleiden,
Pokorny 1172
e„marmšnh (heimarménÐ), gr., F.: nhd. Schicksal; Hw.: s. me…resqai (meíresthai); E.:
s. idg. *smer-, *mer-, V., gedenken, sich erinnern, sorgen, versorgen, zögern, Pokorny 969
302
e„n£etej (eináetes), gr., Adv.: nhd. neun Jahre lang; E.: s. ™nnša (ennéa), œtoj (étos)
e•nai (einai), gr., V.: nhd. sein (V.); Vw.: s. ¥p- (áp), ™x- (éx), ™pip£r- (epipár), p£r(pár), per…- (peri), sÚn- (s‹n); E.: idg. *es-, *h1es-, V., sein (V.), Pokorny 340; R.: œstin
(éstin), gr., V.: nhd. es gibt; R.: œstin (éstin), gr., Pron.: nhd. mancher; L.: Frisk 1, 463
e„nakÒsioi (eínakósioi), gr. (ion.), Num. Kard.: Vw.: s. ™nakÒsioi (enakósioi)
e„n£nucej (einányches), gr., Adv.: nhd. neun Nächte lang; E.: s. ™nnša (ennéa), nÚx
(n‹x)
e„n£thr (eináter), gr., F.: Vw.: s. ™n£thr (enátÐr)
e‡natoj (eínatos), gr., Num. Ord.: Vw.: s. œnatoj (énatos)
e†neka (heíneka), gr. (hom.), Präp.: Vw.: s. ›neka (héneka)
e„nos…fulloj (einosíphyllos), gr., Adj.: nhd. blätterschüttelnd, waldig; E.: s. ™n (en),
çqe‹n (æthein), fÚllon (ph‹llon)
eƒnÚnai (ein‹nai), gr. (ion), V.: Vw.: s. ˜nnÚnai (henn‹nai)
e„pe‹n (eipein), gr., V.: nhd. sagen; Vw.: s. ™p- (ep), ™x- (ex), pro- (pro); E.: idg.
*øekÝ-, V., sprechen, Pokorny 1135; L.: Frisk 1, 464
e‡per (eíper), gr., Konj.: nhd. wenn wirklich, wenn also, wenn auch; E.: s. e„ (ei)
e‡rgein (eírgein), ™šrgein (eérgein), œrgein (érgein), gr., V.: nhd. drängen, absondern,
einschließen, abhalten, hindern; Vw.: s. ™x- (ex), kat- (kat), peri- (peri), sun- (syn); E.: s.
idg. *øer•- (1), *øre•-, V., Sb., schließen, Hürde, Pokorny 1168; vgl. idg. *øer- (5), V.,
schließen, decken, schützen, retten, wehren, abwehren, Pokorny 1160; L.: Frisk 1, 465
eƒrgmÒj (heirgmós), gr., M.: nhd. Einsperrung, Gefängnis; Hw.: s. e‡rgein (eírgein); E.:
s. idg. *øer•- (1), *øre•-, V., Sb., schließen, Hürde, Pokorny 1168; vgl. idg. *øer- (5), V.,
schließen, decken, schützen, retten, wehren, abwehren, Pokorny 1160; L.: Frisk 1, 465
e‡rein (eírein) (1), gr., V.: nhd. aneinanderreihen, zusammenknüpfen; Vw.: s. ™n- (en),
sun- (syn); E.: s. idg. *ser- (4), V., reihen, knüpfen, beschlafen (V.)?, Pokorny 911; L.: Frisk
1, 469
e‡rein (eírein) (2), gr., V.: nhd. reden, sagen; Vw.: s. ™x- (ex); E.: idg. *øer- (6), V., sagen,
sprechen, Pokorny 1162; L.: Frisk 1, 469
e‡reron (eíreron), gr., Adv.: nhd. in Gefangenschaft; E.: s. e‡rein (eírein) (1)?; L.: Frisk 1,
466
e„res…h (eiresíÐ), gr., F.: nhd. Rudern; Q.: Hom.; E.: s. ™ršssein (eréssein)
e„resiènh (eiresiænÐ), gr., F.: nhd. ein mit roten und weißen Binden geschmückter und
mit Früchten behangener Zweig, Ehrenkranz, Kranz; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1, 466
e„r»n (eir›n), gr., M.: nhd. ein Jüngling in Sparte; Vw.: s. mell- (mell); E.: Herkunft
ungeklärt; L.: Frisk 1, 466
e„rhna‹oj (eirÐnaios), gr., Adj.: nhd. friedlich; E.: s. e„r»nh (eir›nÐ); L.: Frisk 1, 467
e„rhn£rchj (eirÐnárchÐs), gr., M.: nhd. Friedensrichter?; E.: s. e„r»nh (eir›nÐ), ¥rcein
(árchein)
e„rhne‹n (eirÐnein), gr., V.: nhd. Frieden halten, im Frieden leben; E.: s. e„r»nh
(eir›nÐ); L.: Frisk 1, 467
e„rhneÚein (eirÐneúein), gr., V.: nhd. Frieden halten, im Frieden leben; E.: s. e„r»nh
(eir›nÐ); L.: Frisk 1, 467
e„r»neusij (eir›neusis), gr., F.: nhd. Friedenhalten; E.: s. e„rhneÚein (eirÐneúein),
e„r»nh (eir›nÐ); L.: Frisk 1, 467
e„r»nh (eir›nÐ), gr., F.: nhd. Friede; E.: Etymologie ungeklärt, wohl vorgriechischer
Herkunft; L.: Frisk 1, 467
e„r…neoj (eiríneos), gr. (ion.), Adj.: Vw.: s. ™r…neoj (eríneos)
303
e„rhnikÒj (eirÐnikós), gr., Adj.: nhd. friedlich, heilsam; E.: s. e„r»nh (eir›nÐ); L.: Frisk
1, 467
e„rhnikîj (eirÐnikæs), gr., Adv.: nhd. friedlich, heilsam; E.: s. e„r»nh (eir›nÐ)
e„rhnopoie‹n (eirÐnopoiein), gr., V.: nhd. Frieden machen; E.: s. e„rhnopoiÒj
(eirÐnopoiós) (1)
e„rhnopoiÒj (eirÐnopoiós) (1), gr., Adj.: nhd. friedfertig, Frieden stiftend; E.: s. e„r»nh
(eir›nÐ), poie‹n (poiein)
e„rhnopoiÒj (eirÐnopoiós) (2), gr., M.: nhd. Friedensvermittler; E.: s. e„rhnopoiÒj
(eirÐnopoiós) (1)
e„r…neoj (eiríneos), gr., Adj.: nhd. von Wolle gemacht; E.: s. e•roj (eiros); L.: Frisk 1,
468
e‡rion (eírion), gr. (ion.), N.: Vw.: s. œrion (érion)
E•rij (Eiris), ’Irij (³ris), gr., F.=PN: nhd. Iris (Götterbotin); Hw.: s. •rij (Æris); E.: s. idg.
*øei- (1), *øeØý-, *øÂ-, V., drehen, biegen, Pokorny 1120, Seebold 547; vgl. idg. *aø- (5),
*aøÐ-, V., flechten, weben, Pokorny 75
eƒrkt» (heirkt›), ™rkt» (erkt›), gr., F.: nhd. Verschluss, abgeschlossener Raum, Gefängnis,
Frauengemach; Hw.: s. e‡rgein (eírgein); E.: s. idg. *øer•- (1), *øre•-, V., Sb., schließen,
Hürde, Pokorny 1168; vgl. idg. *øer- (5), V., schließen, decken, schützen, retten, wehren,
abwehren, Pokorny 1160; L.: Frisk 1, 465
eƒrmÒj (heirmós), gr., M.: nhd. Verknüpfung, Reihe, Sequenz; E.: s. e‡rein (eírein); W.: ?
s. mlat. yrmos, M., ein Satzzeichen
eŒrxij (heirxis), gr., F.: nhd. Einschließen; E.: s. e‡rgein (eírgein); L.: Frisk 1, 465
e„rokÒmoj (eirokómos), gr., Adj.: nhd. Wolle bearbeitend, Wolle spinnend; E.: s. e•roj
(eiros), k£mnein (kámnein)
e‡resqai (eíresthai), gr., V.: nhd. œresqai (eresthai)
e•roj (eiros), gr., N.: nhd. Wolle, Wollfließ; E.: idg. *erøo-, *erøos, Sb., Wolle, Pokorny
1170; Verwandtschaft mit idg. *øeren-, Sb., Widder, Schaf, Lamm, Pokorny 1170 ist möglich;
L.: Pokorny 1170, Frisk 1, 469
e„rÚmenai (eir‹menai), gr., V.: nhd. ziehen, schleppen, schleifen, entreißen; E.: Herkunft
unklar; L.: Frisk 1, 571
e‡rwn (eíræn), gr., M.: nhd. sich unwissend Stellender; E.: Herkunft ungeklärt, vielleicht
von e‡rein (eírein) (2); L.: Frisk 1, 471
e„rwne…a (eiræneía), gr., F.: nhd. Verstellung, Schalkheit; E.: s. e‡rwn (eíræn); W.: lat.
ÆrænÆa, F., feiner Spott, Ironie; nhd. Ironie, F., Ironie, feiner Spott; L.: Frisk 1, 471, Kluge
s. u. Ironie
e„rwneÚesqai (eiræneúesthai), gr., V.: nhd. sich unwissend stellen, sich verstellen; E.: s.
e‡rwn (eíræn); L.: Frisk 1, 471
e„rwneut»j (eiræneut›s), gr., M.: nhd. sich unwissend Stellender; E.: s. e‡rwn (eíræn);
L.: Frisk 1, 471
e„rwn…zein (eirænízein), gr., V.: nhd. sich unwissend stellen, sich verstellen; E.: s.
e‡rwn (eíræn); L.: Frisk 1, 471
e„rwnikÒj (eirænikós), gr., Adj.: nhd. verstellt, ironisch; E.: s. e‡rwn (eíræn); W.: lat.
Ærænicus, Adj., ironisch; nhd. ironisch, Adj., ironisch; L.: Frisk 1, 471, Kluge s. u. Ironie
e„rwt©n (eirætan), gr. (hom.), V.: Vw.: s. ™rwt©n (erætan)
e„j (eis), gr., Präp.: nhd. in, in ... hinein, zu, auf, nach, bis, gegen, in Bezug auf; Vw.:
s. -£gein (ágein), -agqg» (agæg›), -ba…nein (baínein), -b£llein (bállein), -basij
(basis), -batÒj (batós), -bib£zein (bibázein), -blšpein (blépein), -bol» (bol›), -gr£fein
(gráphein), -dšcesqai (déchesthai), -elaÚnein (elaúnein), -šrpein (érpein), -erÚein
304
(er‹ein), -šrcesqai (érchesthai), -qe‹n (thein), -qróskein (thræiskein), -išnai
(iénai), -…qmh (íthmÐ), -kale‹n (kalein), -kataba…nein (katabaínein), -kšllein
(kéllein),
-kom…zein
(komízein),
-kr…nein
(krínein),
-krÚptein
(kr‹ptein), -kul…ndein (kylíndein), -leÚssein (leússein), -noe‹n (noein), -oikeioàn
(oikeiðn), -pšmpein (pémpein), -p…ptein (píptein), -ple‹n (plein), -plouj
(plus), -poie‹n (poiein), -po…hsij (poíÐsis), -poihtÒj (poiÐtós), -poreÚesqai
(poreúesthai), -pr£ssein (prássein), -tele‹n (telein), -toxeÚein (toxeúein), -tršcein
(tréchein), -fšrein (phérein), -for£ (phorá), -fore‹n (phorein), -ceir…zein (cheirízein);
E.: s. ™n (en), -se (se); R.: e„j ¢e… (eis aeí), gr., Adv.: nhd. für immer; L.: Frisk 1, 471
eŒj (eis), m…a (mía), ›n (hén), gr., Num. Kard., Adj.: nhd. eins, ein; E.: idg. *sem- (2),
Num. Kard., Adv., Präp., eins, ein, zusammen, samt, Pokorny 902; L.: Frisk 1, 471
e„s£gein (eiságein), gr., V.: nhd. hineinführen, vor Gericht bringen, anklagen; Vw.: s. ™p(ep), par- (par), pro- (pro), sun- (syn); E.: s. e„j (eis), ¥gein (ágein)
e„sagwg» (eisagæg›), gr., F.: nhd. Einführung, Einleitung, Herbeileitung; Vw.: s. ™p(ep); E.: s. e„j (eis), ¢gwg» (agæg›); W.: lat. ÆsagægÐ, F., Einleitung
e„sagwgikÒj (eisagægikós), gr., Adj.: nhd. zur Einleitung gehörig; E.: s. e„sagwg»
(eisagæg›)
e„sba…nein (eisbaínein), gr., V.: nhd. hineingehen, an Bord gehen; Vw.: s. ™p- (ep),
sun- (syn); E.: s. e„j (eis), ba…nein (baínein)
e„sb£llein (eisbállein), gr., V.: nhd. hineinwerfen, einfallen; Vw.: s. ™p- (ep), sun- (syn);
E.: s. e„j (eis), b£llein (bállein)
e‡sbasij (eísbasis), gr., F.: nhd. Hineingehen, Eingang; E.: s. e„sba…nein (eisbaínein)
e„sbatÒj (eisbatós), gr., Adj.: nhd. betretbar, zugänglich; E.: s. e„sba…nein (eisbaínein)
e„sbib£zein (eisbibázein), gr., V.: nhd. hineinbringen, einsteigen lassen, einschiffen; E.: s.
e„j (eis), bib£zein (bibázein)
e„sblšpein (eisblépein), gr., V.: nhd. hinblicken; E.: s. e„j (eis), blšpein (blépein)
e„sbol» (eisbol›), gr., F.: nhd. Einfall, Angriff; E.: s. e„sb£llein (eisbállein)
e„sgr£fein (eisgráphein), gr., V.: nhd. einschreiben; E.: s. e„j (eis), gr£fein (gráphein)
e„sdšcesqai (eisdéchesthai), gr., V.: nhd. annehmen, aufnehmen; E.: s. e„j (eis),
dšcesqai (déchesthai)
e„selaÚnein (eiselaúnein), gr., V.: nhd. hineintreiben, einziehen; E.: s. e„j (eis),
™laÚnein (elaúnein)
e„sšrpein (eisérpein), gr., V.: nhd. hineinkriechen; E.: s. e„j (eis), ›rpein (hérpein)
e„serÚein (eiser‹ein), gr., V.: nhd. hineinziehen; E.: s. e„j (eis), ™rÚein (er‹ein)
e„sšrcesqai (eisérchesthai), gr., V.: nhd. hineingehen; Vw.: s. ™p- (ep), sun- (syn); E.: s.
e„j (eis), œrcesqai (érchesthai)
e„sesqai (eísethai), gr., V.: nhd. sich beeilen, sich in Bewegung setzen; E.: Herkunft
unklar?; L.: Frisk 1, 472
e„sqe‹n (eisthein), gr., V.: nhd. hineinlaufen; E.: s. e„j (eis), qe‹n (thein) (1)
e„sqróskein (eisthræiskein), gr., V.: nhd. hineinspringen; E.: s. e„j (eis), qróskein
(thræiskein)
e„sišnai (eisiénai), gr., V.: nhd. hineingehen, hineinkommen; E.: s. e„j (eis), „šnai (iénai)
e„s…qmh (eisíthmÐ), gr., F.: nhd. Zugang; E.: s. e„sišnai (eisiénai)
e„sit»ria (eisit›ria), gr., N.: nhd. Opfer beim Antritt eines Amtes; E.: s. e„sišnai
(eisiénai)
e„skale‹n (eiskalein), gr., V.: nhd. hineinrufen, vorladen; Vw.: s. ™p- (ep); E.: s. e„j (eis),
kale‹n (kalein)
305
e„skataba…nein (eiskatabaínein), gr., V.: nhd. hinabsteigen, eintreten, hineintreten; E.:
s. e„j (eis), kat£ (katá), ba…nein (baínein)
™…skein (eískein), gr., V.: nhd. gleich machen, vergleichen; Hw.: s. ‡skein (ískein); Q.:
Hom.; E.: s. idg. *øeik- (3), V., zutreffen?, gleichkommen?, Pokorny 1129
e„skšllein (eiskéllein), gr., V.: nhd. hineintreiben, anlaufen; E.: s. e„j (eis), kšllein
(kéllein)
e„skom…zein (eiskomízein), gr., V.: nhd. hineintragen, hineinbringen, hineinschaffen,
herbeischaffen; E.: s. e„j (eis), kom…zein (komízein)
e„skr…nein (eiskrínein), gr., V.: nhd. hineinbringen, einführen; E.: s. e„j (eis), kr…nein
(krínein)
e„skrÚptein (eiskr‹ptein), gr., V.: nhd. in etwas verbergen; E.: s. e„j (eis), krÚptein
(kr‹ptein)
e„skul…ndein (eiskylíndein), gr., V.: nhd. hineinwälzen; E.: s. e„j (eis), kul…ndein
(kylíndein)
e„sleÚssein (eisleússein), gr., V.: nhd. ansehen, betrachten; E.: s. e„j (eis), leÚssein
(leússein)
e„snoe‹n (eisnoein), gr., V.: nhd. wahrnehmen, bemerken, erkennen; E.: s. e„j (eis),
noe‹n (noein)
e„soikeioàn (eisoikeiðn), gr., V.: nhd. vertraut machen, zum Vertrauten machen; E.: s. e„j
(eis), o„keioàn (oikeiðn)
e„spšmpein (eispémpein), gr., V.: nhd. hineinschicken, hineinbringen; E.: s. e„j (eis),
pšmpein (pémpein)
e„sp…ptein (eispíptein), gr., V.: nhd. eindringen, einfallen; Vw.: s. ™p- (ep), par- (par),
sun- (syn); E.: s. e„j (eis), p…ptein (píptein)
e„sple‹n (eisplein), gr., V.: nhd. hineinsegeln; Vw.: s. ™p- (ep), sun- (syn); E.: s. e„j
(eis), ple‹n (plein)
e‡splouj (eísplus), gr., M.: nhd. Einfahrt, Einfahren, Einlaufen der Schiffe; E.: s. e„sple‹n
(eisplein)
e„spoie‹n (eispoiein), gr., V.: nhd. hineintun, hineinbringen, einführen, adoptieren; E.: s.
e„j (eis), poie‹n (poiein)
e„spo…hsij (eispoíÐsis), gr., F.: nhd. Adoption; E.: s. e„spoie‹n (eispoiein)
e„spoihtÒj (eispoiÐtós), gr., Adj.: nhd. adoptiert; E.: s. e„spoie‹n (eispoiein)
e„sporeÚesqai (eisporeúesthai), gr., V.: nhd. hineingehen, hinkommen, kommen; E.: s.
e„j (eis), poreÚesqai (poreúesthai)
e„spr£ssein (eisprássein), e„spr£ttein (eispráttein), gr., V.: nhd. einfordern, eintreiben;
E.: s. e„j (eis), pr£ssein (prássein)
e„spr£ttein (eispráttein), gr. (att.), V.: Vw.: s. e„spr£ssein (eisprássein)
e„stele‹n (eistelein), gr., V.: nhd. hinzuzählen, hinzurechnen; E.: s. e„j (eis), tele‹n
(telein)
e„stoxeÚein (eistoxeúein), gr., V.: nhd. hineinschießen; E.: s. e„j (eis), toxeÚein
(toxeúein)
e„stršcein (eistréchein), gr., V.: nhd. hineinlaufen, eindringen; E.: s. e„j (eis), tršcein
(tréchein)
e„sfšrein (eisphérein), gr., V.: nhd. hineintragen, beantragen; Vw.: s. ™p- (ep), par- (par),
sun- (syn); E.: s. e„j (eis), fšrein (phérein)
e„sfor£ (eisphorá), gr., F.: nhd. Beitrag, Beisteuer, Tribut; E.: s. e„sfšrein (eisphérein)
e„sfore‹n (eisphérein), gr., V.: nhd. hineintragen, beantragen; E.: s. e„j (eis), fore‹n
(phorein)
306
e„sceir…zein (eischeirízein), gr., V.: nhd. einhändigen, anvertrauen; E.: s. e„j (eis),
ceir…zein (cheirízein)
e‡sw (eísæ), gr., Adv.: nhd. hinein, nach innen; E.: s. ™n (en) (aus *œn-tjw)
e•ta (eita), gr., Adv.: nhd. dann, hernach, danach, darauf, ferner; E.: s. idg. *e- (3), *ei-, *i-,
Pron., der, er, Pokorny 281; L.: Frisk 1, 472
e‡cesqai (eíchesthai), gr., V.: nhd. sich rasch aufmachen, weggehen, abziehen, fortsegeln,
umkommen; Hw.: s. o‡cesqai (oíchesthai); E.: s. idg. *ei- (1), *h1ei-, V., gehen, Pokorny
293
e„èqein (eiæthein)?, gr., V.: nhd. gewohnt sein (V.); E.: Herkunft unklar?; L.: Frisk 1, 472
`Ek£bh (HekábÐ), gr., F.=PN: nhd. Hekabe; E.: vgl. idg. *øe¨-, V., wollen (V.), wünschen,
Pokorny 1135; s. gr. b£llein (bállein); L.: Frisk 1, 472
˜k£ergoj (hekáergos), gr., Adj.: nhd. nach seinem Willen treffend, nach Belieben wirkend;
E.: s. ˜kèn (hekæn), œrgon (érgon); L.: Frisk 1, 473
›kaqen (hékathen), gr., Adv.: nhd. von fern, aus der Ferne; E.: s. ˜k£j (hekás); L.: Frisk 1,
473
›kaloj (hékalos), gr., Adj.: Vw.: s. ›khloj (hékÐlos)
˜k£j (hekás), bek£j (bekás), gr., Adv.: nhd. fern, fern von; E.: s. idg. *søÁdh-, Sb., Eigenart,
Gewohnheit, Sitte, Pokorny 883; vgl. idg. *se-, Adv., Pron., abseits, getrennt, für sich, sich,
Pokorny 882; L.: Frisk 1, 473
˜kast£kij (hekastákis), gr., Adv.: nhd. bei jeder Gelegenheit; E.: s. ›kastoj (hékastos); L.:
Frisk 1, 473
›kastoj (hékastos), gr., Adv.: nhd. jeder einzelne, ein jeder; Vw.: s. aÙq- (auth); E.: s. idg.
*søÁdh-, Sb., Eigenart, Gewohnheit, Sitte, Pokorny 883; vgl. idg. *se-, Adv., Pron., abseits,
getrennt, für sich, sich, Pokorny 882; L.: Frisk 1, 473
˜k£stoqi (hekástothi), gr., Adv.: nhd. an jeder Stelle; E.: s. ›kastoj (hékastos); L.: Frisk 1,
473
˜k£stote (hekástote), gr., Adv.: nhd. jedesmal; E.: s. ›kastoj (hékastos); L.: Frisk 1, 473
`Ekata‹oj (Hekataios), gr., M.=PN: nhd. Hekataios; E.: s. `Ek£th (HekátÐ), ˜kathbÒloj
(hekatÐbólos)
˜k£teroj (hekáteros), gr., Adv.: nhd. jeder von zweien, jeder von beiden, beide; E.: s. idg.
*søÁdh-, Sb., Eigenart, Gewohnheit, Sitte, Pokorny 883; vgl. idg. *se-, Adv., Pron., abseits,
getrennt, für sich, sich, Pokorny 882
`Ek£th (HekátÐ), gr., F.=PN: nhd. Hekate; E.: s. ˜kathbÒloj (hekatÐbólos); L.: Frisk 1,
473
˜kathbelšthj (hekatÐbelétes), gr., Adj.: nhd. nach seinem Willen treffend (Beiname des
Apollon), treffsicher; E.: s. ˜kèn (hekæn), b£llein (bállein); L.: Frisk 1, 474
˜kathbÒloj (hekatÐbólos), gr., Adj.: nhd. nach seinem Willen treffend (Beiname des
Apollon), treffsicher; E.: s. ˜kèn (hekæn), b£llein (bállein); L.: Frisk 1, 474
›kati (hékati), gr., Präp.: Vw.: s. ›khti (hékÐti)
˜katÒgkranoj (hekatónkranos), gr., Adj.: nhd. hundertköpfig; E.: s. ˜katÒn (hekatón),
kr©n…on (kraníon)
˜katÒmbh (hekatómbÐ), gr., F.: nhd. Opfer von hundert Rindern, Anzahl zum Opfern
bestimmter Tiere; E.: s. ˜katÒn (hekatón), boàj (bðs); L.: Frisk 1, 474
˜katÒmpedoj (hekatómpedos), gr., Adj.: nhd. hundert Fuß lang; E.: s. ˜katÒn (hekatón),
poàj (pus)
˜katÒmpolij (hekatómpolis), gr., Adj.: nhd. hundertstädtig; E.: s. ˜katÒn (hekatón),
pÒlij (pólis)
307
˜katÒmpuloj (hekatómpylos), gr., Adj.: nhd. hunderttorig; E.: s. ˜katÒn (hekatón),
pÚlh (p‹lÐ)
˜katÒn (hekatón), ˜kotÒn (hekotón), gr., Num. Kard.: nhd. hundert; Hw.: s. eŒj (eis); E.:
idg. *sem- (2), Num. Kard., Adv., Präp., eins, ein, zusammen, samt, Pokorny 902; idg.
*¨£tóm, *d¨£to-, *h1¨£to-, Num. Kard., hundert, Pokorny 192; vgl. idg. *de¨£, *de¨£t, *de¨u-,
Num. Kard., zehn, Pokorny 191; W.: über franz. Entlehnungen s. nhd. hekto-, Präf., hekto...,
hundertfach, vielfach; L.: Frisk 1, 475, Kluge s. u. hekto˜katÒnstuloj (hekatónstylos), gr., Adj.: nhd. hundertsäulig; E.: s. ˜katÒn (hekatón),
stàloj (stylos)
˜katÒntarcoj (hekatóntarchos), gr., M.: nhd. Anführer von hundert Mann, Hauptmann; E.:
s. ˜katÒn (hekatón), ¥rcein (árchein)
˜katont£j (hekatontás), gr., F.: nhd. Hundertzahl, Hundert; E.: s. ˜katÒn (hekatón)
˜katostÒj (hekatostós), gr., Num. Ord.: nhd. hunderste; E.: s. ˜katÒn (hekatón); L.: Frisk
1, 475
˜katostÚj (hekatost‹s), gr., F.: nhd. Hundert; E.: s. ˜katÒn (hekatón); L.: Frisk 1, 475
™kb£zein (ekbázein), gr., V.: nhd. heraussagen, verkünden; E.: s. ™x (ex), b£zein
(bázein)
™kba…nein (ekbaínein), gr., V.: nhd. weggehen, absteigen, landen; Vw.: s. ™p- (ep),
sun- (syn); E.: s. ™x (ex), ba…nein (baínein); R.: ™kba…nei (ekbaínei), gr., V.: nhd. es
geht gut aus
™kb£llein (ekbállein), gr., V.: nhd. herauswerfen, hinauswerfen; Vw.: s. di- (di), sun(syn); E.: s. ™x (ex), b£llein (bállein)
œkbasij (ékbasis), gr., F.: nhd. Aussteigen, Entkommen, Gebirgspass, Ausgang, Ende,
Erfolg; E.: s. ™kba…nein (ekbaínein); W.: lat. ecbasis, F., Abschweifen vom Thema
™kbi£zesqai (ekbiázesthai), gr., V.: nhd. mit Gewalt verdrängen, durchbrechen,
durchschlagen; E.: s. ™x (ex), bi£zesqai (biázesthai)
™kbibrèskein (ekbibræskein), gr., V.: nhd. ausfressen; E.: s. ™x (ex), bibrèskein
(bibræskein)
™kblÚzein (ekbl‹zein), gr., V.: nhd. heraussprudeln, hervorsprudeln; E.: s. ™x (ex),
blÚzein (bl‹zein)
™kblèskein (ekblæskein), gr., V.: nhd. herausgehen; E.: s. ™x (ex), blèskein (blæskein)
™kbol» (ekbol›), gr., F.: nhd. Auswerfen, Vertreibung, Ausbrechen, Schlacke beim
Metallschmelzen; E.: s. ™kb£llein (ekbállein); W.: lat. exbola, F., Schlacke beim
Metallschmelzen
œkboloj (ékbolos), gr., M.: nhd. Ausgeworfenens, Ausgestoßenes; E.: s. ™kb£llein
(ekbállein); W.: lat. exbolus, M., Ausschussware, Abfallware
™kbr£ssein (ekbrássein), ™kbr£ttein (ekbráttein), ™kbr»ssein (ekbr›ssein), gr., V.:
nhd. vollenden, einfordern, sieden, aufbrausen; E.: s. ™x (ex), br£ssein (brássein)
™kbr£ttein (ekbráttein), gr. (att.), V.: Vw.: s. ™kbr£ssein (ekbrássein)
™kbr»ssein (ekbr›ssein), gr. (ion.), V.: Vw.: s. ™kbr£ssein (ekbrássein)
™kgam…zein (ekgamízein), gr., V.: nhd. sich verheiraten, sich verheiraten lassen; E.: s.
™x (ex), gam…zein (gamízein)
™kgel©n (ekgelan), gr., V.: nhd. laut auflachen, hervorsprudeln; E.: s. ™x (ex), gel©n
(gelan)
™kg…gnesqai (ekgígnesthai), gr., V.: nhd. entstehen, abstammen; E.: s. ™x (ex),
g…gnesqai (gígnesthai)
™kglÚfein (ekgl‹phein), gr., V.: nhd. aushöhlen, ausmeißeln; E.: s. ™x (ex), glÚfein
(gl‹phein)
308
œkgonoj (ékgonos), gr., M.: nhd. Nachkomme; E.: s. ™kg…gnesqai (ekgígnesthai)
™kdakrÚein (ekdakr‹ein), gr., V.: nhd. in Tränen ausbrechen; E.: s. ™x (ex), dakrÚein
(dakr‹ein)
™kde‹n (ekdein), gr., V.: nhd. anbinden, festbinden; E.: s. ™x (ex), de‹n (dein) (2)
œkdexij (ékdexis), gr., F.: nhd. Nachfolge; E.: s. ™kdšcesqai (ekdéchesthai)
™kdšrein (ekdérein), gr., V.: ndd. abhäuten, schinden; E.: s. ™x (ex), dšrein (dérein)
™kdšcesqai (ekdéchesthai), gr., V.: nhd. abnehmen, aufnehmen, übernehmen, auf sich
nehmen; E.: s. ™x (ex), dšcesqai (déchesthai)
™kdid£skein (ekdidáskein), gr., V.: nhd. vollständig unterrichten, gründlich lehren; Vw.:
s. ™p- (ep); E.: s. ™x (ex), did£skein (didáskein)
™kdidÒnai (ekdidónai), gr., V.: nhd. herausgeben, ausliefern, preisgeben; Vw.: s. sun(syn); E.: s. ™x (ex), didÒnai (didónai)
™kdidr£skein (ekdidráskein), gr., V.: nhd. entlaufen (V.), entfliehen; E.: s. ™x (ex),
didr£skein (didráskein)
œkdikoj (ékdikos) (1), gr., Adj.: nhd. gesetzlos, widerrechtlich, ungerecht, rächend; E.: s.
™x (ex), d…kh (díkÐ)
œkdikoj (ékdikos) (2), gr., M.: nhd. Rächer, Staatsanwalt; E.: s. ™x (ex), d…kh (díkÐ);
W.: lat. ecdicus, M., Staatsanwalt
™kdiy©n (ekdipsan), gr., V.: nhd. sehr dürsten; E.: s. ™x (ex), diy©n (dipsan)
™kdièkein (ekdiækein), gr., V.: nhd. hinausjagen, aufschrecken, vertreiben; E.: s. ™x (ex),
dièkein (diækein)
œkdosij (ekdosis), gr., F.: nhd. Herausgabe, Auslieferung, Übergabe, Verheiratung; E.: s.
™kdidÒnai (ekdidónai)
œkdotoj (ekdotos), gr., Adj.: nhd. ausgeliefert, preisgegeben, verraten (Adj.); E.: s.
™kdidÒnai (ekdidónai)
™kdoc» (ekdoch›), gr., F.: nhd. Aufnahme, Übernahme, Ablösung, Folge; E.: s.
™kdšcesqai (ekdéchesthai)
™kdÚein (ekd‹ein), gr., V.: nhd. ausziehen, entkleiden; E.: s. ™x (ex), dÚein (d‹ein)
œkdusij (ékdysis), gr., F.: nhd. Herauskriechen, Entkommen, Ausgang, Ausweg; E.: s.
™kdÚein (ekd‹ein)
™ke‹ (ekei), ke‹ (kei), gr., Adv.: nhd. dort, daselbst, damals, in jenem Fall; E.: s. idg. *e-,
*Ð-, *h2é-, Adv., dann, damals, Pokorny 283; vgl. idg. *e- (3), Pron., er, der, Pokorny 281;
idg. *¨o-, *¨e-, *¨ei-, *¨i-, *¨iØo-, *¨Øo-, Pron., dieser, Pokorny 609; L.: Frisk 1, 475
™ke‹qen (ekeithen), ke‹qen (keithen), gr., Adv.: nhd. von dort; E.: s. ™ke‹ (ekei); L.:
Frisk 1, 475
™ke‹qi (ekeithi), ke‹qi (keithi), gr., Adv.: nhd. dort, daselbst; Hw.: s. ™ke‹ (ekei); E.: s.
idg. *e-, *Ð-, *h2é-, Adv., dann, damals, Pokorny 283; vgl. idg. *e- (3), Pron., er, der,
Pokorny 281; idg. *¨o-, *¨e-, *¨ei-, *¨i-, *¨iØo-, *¨Øo-, Pron., dieser, Pokorny 609; L.: Frisk 1,
475
™ke‹noj (ekeinos), ke‹noj (keinos), gr., Demon.-Pron.: nhd. der, der dort, jener; E.: s. idg.
*e-, *Ð-, *h2é-, Adv., dann, damals, Pokorny 283; vgl. idg. *eno-, *ono-, *no-, *ne- (2),
*h2no-, Pron., jener, Pokorny 319; L.: Frisk 1, 476
™keinos… (ekeinosi), gr., Demon.-Pron. (verstärkt): nhd. jener dort; E.: s. ™ke‹noj
(ekeinos)
™ke‹se (ekeise), ke‹se (keise), gr., Adv.: nhd. dorthin, dahin, darauf; E.: s. ™ke‹ (ekei);
L.: Frisk 1, 475
™keceir…a (ekecheiría), gr., F.: nhd. Waffenstillstand, Ferienzeit; E.: s. œcein (échein)
(1), ce…r (cheír); L.: Frisk 1, 476
309
™kšceiron (ekécheiron), gr., N.: nhd. Reiseerstattung bei Überbringung eines
Waffenstillstandes; E.: s. ™keceir…a (ececheiría); L.: Frisk 1, 476
™keceirofÒroj (ekecheirophóros), gr., M.: nhd. Übermittler des Waffenstillstandes; E.: s.
™keceir…a (ececheiría), fšrein (phérein); L.: Frisk 1, 476
™kze‹n (ekzein), gr., V.: nhd. aufschwellen, schwellen, wimmeln, aufkochen, aufregen; E.:
s. ™x (ex), ze‹n (zein)
œkzema (ékzema), gr., N.: nhd. Ausschlag, Schwellung; E.: s. ™kze‹n (ekzein); W.: nhd.
Ekzem, N., Ekzem, Hautausschlag; L.: Kluge s. u. Ekzem
œkzesij (ékzesis), gr., F.: nhd. Schwellen (N.), Aufkochen; E.: s. ™kze‹n (ekzein); L.:
Frisk 1, 612
œkzestoj (ékzestos), gr., Adj.: nhd. gesotten, siedend, heiß; E.: s. ™kze‹n (ekzein); L.:
Frisk 1, 612
™kzhte‹n (ekzÐtein), gr., V.: nhd. eifrig suchen, aufsuchen, untersuchen; E.: s. ™x (ex),
zhte‹n (zÐtein)
™kz»thsij (ekz›tÐsis), gr., F.: nhd. Streitfrage, Grübelei; E.: s. ™kzhte‹n (ekzÐtein)
˜k»boloj (hek›bolos), gr., Adj.: nhd. nach belieben treffend; E.: s. idg. *øe¨-, V., wollen
(V.), wünschen, Pokorny 1135; s. gr. b£llein (bállein); L.: Frisk 1, 476
›khloj (hékÐlos), ›kaloj (hékalos), eÜkhloj (eúkÐlos), gr., Adj.: nhd. ruhig, ungestört,
behaglich; E.: s. idg. *euk-, V., sich gewöhnen, vertraut sein (V.), Pokorny 347; L.: Frisk 1,
477
›khti (hékÐti), ›kati (hékati), gr., Präp.: nhd. nach seinem Willen, wegen; Hw.: s. ˜kèn
(hekæn); E.: s. idg. *øe¨-, V., wollen (V.), wünschen, Pokorny 1135; L.: Frisk 1, 477
™kqamn…zein (ekthamnízein), gr., V.: nhd. mit dem Stamm ausrotten; E.: s. ™x (ex),
q£mnoj (thámnos)
™kqaum£zein (ekthaumázein), gr., V.: nhd. sich sehr verwundern; E.: s. ™x (ex),
qaum£zein (thaumázein)
™kqe©sqai (ektheõsthai), gr., V.: nhd. genau betrachten; E.: s. ™x (ex), qe©sqai
(theõsthai)
™kqe‹n (ekthein), gr., V.: nhd. herauslaufen, einen Ausfall machen; E.: s. ™x (ex), qe‹n
(thein) (1)
™kqerapeÚein (ektherapeúein), gr., V.: nhd. durch Freundlichkeit für sich gewinnen; E.:
s. ™x (ex), qerapeÚein (therapeúein)
™kqer…zein (ektherízein), gr., V.: nhd. abernten, abmähen; E.: s. ™x (ex), qer…zein
(therízein)
™kqerma…nein (ekthermaínein), gr., V.: nhd. erwärmen, erhitzen, entflammen; E.: s.
™x (ex), qerma…nein (thermaínein)
œkqesij (ékthesis), gr., F.: nhd. Aussetzung eines Kindes, Auseinandersetzung; Vw.: s.
pro- (pro); E.: s. ™ktiqšnai (ektithénai)
œkqesmÒj (ékthesmos), gr., Adj.: nhd. gesetzlos, greulich, gräulich; E.: s. ™ktiqšnai
(ektithénai)
œkqetoj (ékthetos), gr., Adj.: nhd. ausgesetzt; E.: s. ™ktiqšnai (ektithénai)
™kqhreÚein (ekthÐreúein), gr., V.: nhd. aufjagen, wegfangen; E.: s. ™x (ex), qhreÚein
(thÐreúein)
™kqlib» (ekthlib›), gr., F.: nhd. Drückung; E.: s. ™kql…bein (ekthlíbein)
™kql…bein (ekthlíbein), gr., V.: nhd. wegdrücken, wegdrängen; E.: s. ™x (ex), ql…bein
(thlíbein)
™kqnÇskein (ekthn›iskein), gr., V.: nhd. sterben, ersterben, im Sterben liegen; E.: s. ™x
(ex), qnÇskein (thn›iskein)
310
™kqróskein (ekthræiskein), gr., V.: nhd. herausspringen, herabspringen, hervorspringen;
E.: s. ™x (ex), qróskein (thræiskein)
™kqÚein (ekth‹ein), gr., V.: nhd. zur Sühne opfern; E.: s. ™x (ex), qÚein (th‹ein)
™kqumi©n (ekth‘mian), gr., V.: nhd. verdampfen lassen; E.: s. ™x (ex), qumi©n
(th‘mian)
™kkaqeÚdein (ekkatheudein), gr., V.: nhd. draußen schlafen, draußen übernachten; E.: s.
›x (héx), kaqeÚdein (katheudein)
˜kka…deka (hekkaídeka), gr., Num. Kard.: nhd. sechzehn; E.: s. ›x (héx), ka… (kaí),
dška (déka)
˜kkaidek£dwroj (hekkaidekádæros), gr., Adj.: nhd. sechzehn Handbreiten lang; E.: s.
˜kka…deka (hekkaídeka), dîron (dæron) (2)
˜kkaidekasÚllaboj (hekkaidekas‹llabos), gr., Adj.: nhd. sechszehnsilbig; E.: s.
˜kka…deka (hekkaídeka), sullab» (syllab›)
™kka…ein (ekkaíein), gr., V.: nhd. ausbrennen, versengen; Vw.: s. sun- (syn); E.: s. ™x
(ex), ka…ein (kaíein)
™kkale‹n (ekkalein), gr., V.: nhd. herausrufen, aufregen; E.: s. ™x (ex), kale‹n (kalein)
™kkalÚptein (ekkal‹ptein), gr., V.: nhd. enthüllen, aufdecken; E.: s. ™x (ex), kalÚptein
(kal‹ptein)
™kk£mnein (ekkámnein), gr., V.: nhd. ermatten, ermüden, müde werden; E.: s. ™x (ex),
k£mnein (kámnein)
™kkarp…zesqai (ekkarpízesthai), gr., V.: nhd. als Frucht treiben; E.: s. ™x (ex),
karp…zesqai (karpízesthai)
™kkauc©sqai (ekkauchasthai), gr., V.: nhd. prahlen; E.: s. ™x (ex), kauc©sqai
(kauchasthai)
™kkenoàn (ekkenðn), gr., V.: nhd. entleeren, ausladen, entvölkern; E.: s. ™x (ex),
kenoàn (kenðn)
œkkentroj (ékkentros), gr., Adj.: nhd. aus dem Mittelpunkt gerückt; E.: s. ™x (ex),
kšntron (kéntron); W.: lat. eccentros, Adj., außerhalb des Mittelpunktes befindlich,
exzentrisch; nhd. exzentrisch, Adj., exzentrisch, ungewöhnlich, abweichend; L.: Kluge s. u.
exzentrisch
™kkine‹n (ekkinein), gr., V.: nhd. herausbewegen, aufscheuchen; E.: s. ™x (ex), kine‹n
(kinein)
™kkl£zein (ekklázein), gr., V.: nhd. ertönen lassen; E.: s. ™x (ex), kl£zein (klázein)
™kkl©n (ekklan), gr., V.: nhd. ausbrechen, abbrechen; E.: s. ™x (ex), kl©n (klan) (1)
™kkle…ein (ekkleíein), gr., V.: nhd. ausschließen, verhindern; E.: s. ™x (ex), kle…ein
(kleíein) (2)
™kklšptein (ekkléptein), gr., V.: nhd. wegstehlen, heimlich entführen; Vw.: s. Øp- (hyp);
E.: s. ™x (ex), klšptein (kléptein)
™kklhs…a (ekklÐsía), gr., F.: nhd. Volksversammlung, christliche Gemeinde, Kirche; E.:
s. ™kkalein (ekkalein); W.: lat. ecclÐsia, F., Volksversammlung, christliche Gemeinde,
Kirche; W.: got. aíkklesjæ, sw. F. (n), Kirche, Gotteshaus, Gemeinde
™kklhsi£zein (ekklÐsiázein), gr., V.: nhd. eine Volksversammlung berufen (V.), eine
Heeresversammlung berufen (V.), an Volksversammlungen teilnehmen; Vw.: s. sun- (syn);
E.: s. ™kklhs…a (ekklÐsía)
™kklhsiast»j (ekklÐsiast›s), gr., M.: nhd. Teilnehmer an einer Volksversammlung; E.: s.
™kkalein (ekkalein)
™kklhsiastikÒj (ekklÐsiastikós), gr., Adj.: nhd. für die Teilnehmer an einer
Volksversammlung bestimmt; E.: s. ™kklhs…a (ekklÐsía)
311
™kklhsiškdikoj (ekklÐsiékdikos), gr., M.: nhd. Anwalt der Volksversammlung?; E.: s.
lat. ™kklhs…a (ekklÐsía), œkdikoj (ékdikos)
™kkl…nein (ekklínein), gr., V.: nhd. abbiegen, abbeugen, wegwenden; Vw.: s. par- (par);
E.: s. ™x (ex), kl…nein (klínein)
™kklÚzein (ekkl‹zein), gr., V.: nhd. ausspülen, wegschwemmen; E.: s. ™x (ex), klÚzein
(kl‹zein)
™kkna…ein (ekknaíein), gr., V.: nhd. aufreiben, töten; E.: s. ™x (ex); vgl. idg. *keni-,
*kenýi-, V., kratzen, schaben, reiben, Pokorny 561; idg. *ken- (2), V., kratzen, schaben,
reiben?, Pokorny 559
™kkn©n (ekknan), gr., V.: nhd. herauskratzen, abkratzen; E.: s. ™x (ex), kn©n (knan)
™kkoila…nein (ekkoilaínein), gr., V.: nhd. aushöhlen; E.: s. ™x (ex), koila…nein
(koilaínein)
™kkol£ptein (ekkoláptein), gr., V.: nhd. ausmeißeln, wegtilgen; E.: s. ™x (ex),
kol£ptein (koláptein)
™kkolumb©n (ekkolymban), gr., V.: nhd. herausschwimmen; E.: s. ™x (ex),
kolumb©n (kolymban)
™kkom…zein (ekkomízein), gr., V.: nhd. heraustragen, hinausschaffen, fortbringen; Vw.:
s. pro- (pro), sun- (syn), Øp- (hyp); E.: s. ™x (ex), kom…zein (komízein)
™kkomp£zein (ekkompázein), gr., V.: nhd. sich rühmen; E.: s. ™x (ex), komp£zein
(kompázein)
™kkopeÚj (ekkopeús), gr., F.: nhd. ein Messer zum Ausschneiden; E.: s. ™kkÒptein
(ekkóptein); W.: s. mlat. eccopetis?, Sb., Schneidemeißel
™kkop» (ekkop›), gr., F.: nhd. Ausschneiden, Abtragung, Hindernis; E.: s. ™kkÒptein
(ekkóptein)
™kkÒptein (ekkóptein), gr., V.: nhd. herausschlagen, herausstoßen, umhauen, abhauen,
vertreiben; Vw.: s. sun- (syn); E.: s. ™x (ex), kÒptein (kóptein)
™kkore‹n (ekkorein), gr., V.: nhd. ausfegen; E.: s. ™x (ex), kore‹n (korein)
™kkr£zein (ekkrázein), gr., V.: nhd. aufschreien; E.: s. ™x (ex), kr£zein (krázein)
™kkremannÚnai (ekkremann‹nai), gr., V.: nhd. anhängen; E.: s. ™x (ex),
kremannÚnai (kremann‹nai)
™kkr…nein (ekkrínein), gr., V.: nhd. aussondern, auswählen, auslesen; Vw.: s. sun(syn); E.: s. ™x (ex), kr…nein (krínein)
œkkritoj (ekkritos), gr., Adj.: nhd. auserlesen (Adj.), vorzüglich; E.: s. ™kkr…nein
(ekkrínein)
™kkroÚein (ekkrúein), gr., V.: nhd. herausschlagen, hinausstoßen; Vw.: s. sun- (syn); E.:
s. ™x (ex), kroÚein (krúein)
œkkrousij (ékkrusis), gr., F.: nhd. Herausschlagen, Herausstoßen; E.: s. ™kkroÚein
(ekkrúein)
œkkroutoj (ékkrutos), gr., Adj.: nhd. in getriebener Arbeit gemacht, erzgetrieben; E.: s.
™kkroÚein (ekkrúein)
™klale‹n (eklalein), gr., V.: nhd. ausschwatzen, ausplaudern; E.: s. ™x (ex), lale‹n
(lalein)
™klamb£nein (eklambánein), gr., V.: nhd. herausnehmen, auswählen, übernehmen; E.: s.
™x (ex), lamb£nein (lambánein)
™kl£mpein (eklámpein), gr., V.: nhd. hervorleuchten, hervorstrahlen, aufflammen; E.: s.
™x (ex), l£mpein (lámpein)
™klanq£nein (eklanthánein), gr., V.: nhd. ganz vergessen machen, ganz vergessen lassen;
E.: s. ™x (ex), lanq£nein (lanthánein)
312
™klap£zein (eklapázein), gr., V.: nhd. herausrauben, herauswerfen, vertreiben; E.: s. ™x
(ex), lap£zein (lapázein)
™kl£ptein (ekláptein), gr., V.: nhd. auslecken; E.: s. ™x (ex), l£ptein (láptein)
™klea…nein (ekleaínein), gr., V.: nhd. glätten, ausglätten; E.: s. ™x (ex), lea…nein
(leaínein)
™klšgein (eklégein), gr., V.: nhd. auslesen, auswählen, herausnehmen; Vw.: s. pro- (pro);
E.: s. ™x (ex), lšgein (légein)
œkleigma (ékleigma), gr., N.: nhd. Arznei die man aufleckt, Medizin die man im Mund
zergehen lässt, Medizin die man auf der Zunge zergehen lässt; E.: s. ™x (ex), le…cein
(leíchein); W.: lat. eclÆgma, N., Latwerge, Medizin die man im Mund zergehen lässt,
Medizin die man auf der Zunge zergehen lässt
™kleiktÒn (ekleiktón), gr., N.: nhd. Arznei die man aufleckt, Medizin die man im Mund
zergehen lässt; E.: s. ™x (ex), le…cein (leíchein); W.: lat. Ðlectõrium, N., Latwerge; mhd.
latwõrje, F., Latwerge, Dicksaft; nhd. Latwerge, F., Latwerge, Dicksaft; L.: Kluge s. u.
Latwerge
™kle…pein (ekleípein), gr., V.: nhd. verlassen (V.), zurücklassen, übrig lassen, fehlen,
zurückbleiben, nachlassen, schwinden; E.: s. ™x (ex), le…pein (leípein)
™kleiptikÒj (ekleiptikós), gr., Adj.: nhd. zur Sonnenfinsternis gehörig, zur Mondfinsternis
gehörig; E.: s. œkleiysij (ékleipsis)
œkleiysij (ékleipsis), gr., F.: nhd. Verlassen, Aufgeben, Ausbleiben, Verschwinden; E.: s.
™kle…pein (ekleípein); W.: lat. eclÆpsis, F,. Ausbleiben, Verschwinden; nhd. Eklipse, F.,
Eklipse, Sonnenfinsternis, Mondfinsternis; L.: Kluge s. u. Eklipse
™klektikÒj (eklektikós), gr., Adj.: nhd. auswählend; E.: s. ™klšgein (eklégein); W.: s.
nhd. eklektisch, Adj., eklektisch, unsystematisch auswählend; L.: Kluge s. u. eklektisch
™klšpein (eklépein), gr., V.: nhd. ausbrüten; E.: s. ™x (ex), lšpein (lépein)
™kleuka…nein (ekleukaínein), gr., V.: nhd. weiß machen; E.: s. ™x (ex), leuka…nein
(leukaínein)
™kl»gein (ekl›gein), gr., V.: nhd. aufhören; E.: s. ™x (ex), l»gein (l›gein)
™klhq£nein (eklÐthánein), gr., V.: nhd. ganz vergessen machen; E.: s. ™x (ex),
lhq£nein (lÐthánein)
œklhsij (éklÐsis), gr., F.: nhd. völliges Vergessen; E.: s. ™klhq£nein (eklÐthánein)
™klog» (eklog›), gr., F.: nhd. Wahl, Auswahl, Erwählung, Auszug; E.: s. ™klšgein
(eklégein); W.: lat. ecloga, F., Ausgewähltes, Ekloge
™klog…zesqai (eklogízesthai), gr., V.: nhd. reiflich überlegen (V.); E.: s. ™x (ex),
log…zesqai (logízesthai)
™klogismÒj (eklogismós), gr., M.: nhd. Nachrechnen, Aufsuchen, Erkennen; E.: s.
™klog…zesqai (eklogízesthai)
™kloceÚein (eklocheúein), gr., V.: nhd. gebären; E.: s. ™x (ex), loceÚein (locheúein)
™klÚein (eklúein), gr., V.: nhd. abwaschen, abspülen; E.: s. ™x (ex), lÚein (lúein); L.:
Frisk 2, 138
™klÚein (ekl‹ein), gr., V.: nhd. auslösen, befreien; E.: s. ™x (ex), lÚein (l‹ein)
œklusij (éklysis), gr., F.: nhd. Erlösung, Befreiung, Entkräftung; E.: s. ™klÚein (eklúein)
™klut»rion (eklyt›rion), gr., N.: nhd. Reinigungsmittel; E.: s. ™klÚein (eklúein)
™klut»rioj (eklyt›rios), gr., Adj.: nhd. zur Erlösung dienend; E.: s. ™klÚein (eklúein)
œklutoj (éklytos), gr., Adj.: nhd. ausgelöst, lose, leicht; E.: s. ™klÚein (eklúein)
™klÚtwj (ekl‹tæs), gr., Adv.: nhd. ausgelöst, lose, leicht; E.: s. ™klÚein (eklúein)
™klwb©sqai (eklæbasthai), gr., V.: nhd. sehr gekränkt werden; E.: s. ™x (ex),
lwb©sqai (læbasthai)
313
™kmage‹on (ekmageion), gr., N.: nhd. Masse in die Abdrücke gemacht werden; E.: s.
™km£ssein (ekmássein); W.: mlat. ecmagium, N., Siegel; L.: Frisk 2, 180
œkmagma (ékmagma), gr., N.: nhd. Abdruck; E.: s. ™km£ssein (ekmássein); L.: Frisk
2, 180
™kma…nein (ekmaínein), gr., V.: nhd. rasend machen, in Wut versetzen; E.: s. ™x (ex),
ma…nein (maínein)
™kma…esqai (ekmaíesthai), gr., V.: nhd. erfinden, ersinnen; E.: s. ™x (ex), ma…esqai
(maíesthai)
™kmanq£nein (ekmanthánein), gr., V.: nhd. gründlich lernen, gründlich kennen lernen,
genau erfahren (V.); E.: s. ™x (ex), manq£nein (manthánein)
œkmasij (ékmaxis), gr., F.: nhd. Abwischen; E.: s. ™km£ssein (ekmássein); L.: Frisk 2,
180
™kmara…nein (ekmaraínein), gr., V.: nhd. trocknen, austrocknen, verwelken lassen; E.:
s. ™x (ex), mara…nein (maraínein)
™kmarture‹n (ekmartyrein), gr., V.: nhd. als Zeuge aussagen, bezeugen; E.: s. ™x (ex),
marture‹n (martyrein)
™kmartur…a (ekmartyria), gr., F.: nhd. Zeugnis eines Abwesenden oder Kranken; E.: s.
™kmarture‹n (ekmartyrein)
™km£ssein (ekmássein), ™km£ttein (ekmáttein), gr., V.: nhd. auswischen, abwischen,
wegwischen; E.: s. ™x (ex), m£ssein (mássein)
™kmasteÚein (ekmasteúein), gr., V.: nhd. ausspähen; E.: s. ™x (ex), masteÚein
(masteúein)
™km£ttein (ekmáttein), gr. (att.), V.: Vw.: s. ™km£ssein (ekmássein)
™kmelet©n (ekmeletan), gr., V.: nhd. gründlich üben, sorgfältig betreiben; E.: s. ™x (ex),
melet©n (meletan)
™kmel»j (ekmel›s), gr., Adj.: nhd. unharmonisch, übertrieben; E.: s. ™x (ex), mšloj
(mélos)
™kmetre‹n (ekmetrein), gr., V.: nhd. ausmessen, bemessen (V.); E.: s. ™x (ex), metre‹n
(metrein)
›kmhnoj (héxmÐnos), gr., Adj.: nhd. sechsmonatlich, halbjährlich; E.: s. ›x (héx), m»n
(m›n) (1)
™kmhnÚein (ekmÐn‹ein), gr., V.: nhd. anzeigen, verraten (V.); E.: s. ™x (ex),
mhnÚein (mÐn‹ein)
™kmise‹n (ekmisein), gr., V.: nhd. bitter hassen; E.: s. ™x (ex), mise‹n (misein)
™kmisqoàn (ekmisthðn), gr., V.: nhd. vermieten, verpachten; E.: s. ™x (ex), misqoàn
(misthðn)
™kmole‹n (ekmolein), gr., V.: nhd. hinausgehen; E.: s. ™x (ex), mole‹n (misein)
™kmousoàn (ekmusðn), gr., V.: nhd. gründlich unterrichten; E.: s. ™x (ex), mousoàn
(musðn)
™kmocqe‹n (ekmochthein), gr., V.: nhd. auskämpfen, durchkämpfen; E.: s. mocqe‹n
(mochthein)
™kmocleÚein (ekmochleúein), gr., V.: nhd. heraushebeln, mit Gewalt entfernen; E.: s. ™x
(ex), mocleÚein (mochleúein); L.: Frisk 2, 263
™kmuz©n (ekmyzan), gr., V.: nhd. aussaugen; E.: s. ™x (ex), muz©n (myzan)
™kmukthr…zein (ekmykterízein), gr., V.: nhd. verhöhnen; E.: s. ™x (ex),
mukthr…zein (mykterízein)
™kne£zein (ekneázein), gr., V.: nhd. erneuern; E.: s. ™x (ex), ne£zein (neázein); L.:
Frisk 2, 306
314
™kneasmÒj (neasmós), gr., M.: nhd. Erneuerung; E.: s. ™kne£zein (ekneázein); L.:
Frisk 2, 306
™knšmein (eknémein), gr., V.: nhd. hinaussetzen; E.: s. ™x (ex), nšmein (némein)
™kneÚein (ekneúein), gr., V.: nhd. wegwinken, sich seitwärts neigen; E.: s. ™x (ex),
neÚein (neúein)
™kneur…zein (ekneurízein), gr., V.: nhd. entnerven, erschlaffen, lähmen; E.: s. ™x (ex),
neàron (neuron)
™kn»fein (ekn›phein), gr., V.: nhd. nüchtern werden, wieder nüchtern werden; E.: s. ™x
(ex), n»fein (n›phein)
™kn…zein (eknízein), gr., V.: nhd. abwaschen, reinwaschen; E.: s. ™x (ex), n…zein
(nízein)
™knik©n (eknikan), gr., V.: nhd. völlig besiegen; E.: s. ™x (ex), nik©n (nikan)
œkniyij (eknipsis), gr., F.: nhd. Abwaschen; E.: s. ™kn…zein (eknízein); L.: Frisk 2, 319
™knÒmioj (eknómios), gr., Adj.: nhd. ungewöhlich; E.: s. ™x (ex), nÒmoj (nómos)
œknomoj (éknomos), gr., Adj.: nhd. ungesetzlich, ungerecht, frevelhaft; E.: s. ™x (ex),
nÒmoj (nómos)
™knoste‹n (eknostein), gr., V.: nhd. vieder zurückkehren; E.: s. ™x (ex), nÒstoj (nóstos)
™kxÚein (ekx‹ein), gr., V.: nhd. ganz zerkratzen; E.: s. ™x (ex), xÚein (x‹ein)
˜kotÒn (hekotón), gr. (arkad.), Num. Kard.: Vw.: s. ˜katÒn (hekatón)
˜koureÚein (hekureúein), gr., V.: nhd. Schwiegervater sein (V.); E.: s. ˜kurÒj (hekyrós);
L.: Frisk 1, 478
˜kousi£zesqai (hekusiázesthai), gr., V.: nhd. freiwillig opfern; E.: s. ˜kèn (hÐkæn); L.:
Frisk 1, 479
˜kousiasmÒj (hekusiasmós), gr., M.: nhd. freiwilliges Opfer; E.: s. ˜kousi£zesqai
(hekusiázesthai), ˜kèn (hÐkæn); L.: Frisk 1, 479
˜koÚsioj (hekúsios), gr., Adj.: nhd. zu einem Wollenden in Beziehung stehend, aus freien
Stücken handelnd, freiwillig; E.: s. ˜kèn (hÐkæn); L.: Frisk 1, 479
™kpagle‹sqai (ekpagleisthai), gr., V.: nhd. staunen, sich sehr verwundern; E.: s.
œkpagloj (ékpaglos)
œkpagloj (ékpaglos), gr., Adj.: nhd. schrecklich, erstaunlich, gewaltig; E.: s. ™x (ex),
pl»ssein (pl›ssein); L.: Frisk 1, 477
œkpaglwj (ékpaglæs), gr., Adv.: nhd. schrecklich, erstaunlich, gewaltig; E.: s. œkpagloj
(ékpaglos); L.: Frisk 1, 477
™kpaideÚein (ekpaideúein), gr., V.: nhd. ausbilden, erziehen; E.: s. ™x (ex), paideÚein
(paideúein)
™kpat£ssein (ekpatássein), gr., V.: nhd. herausschlagen; E.: s. ™x (ex), pat£ssein
(patássein)
™kpe…qein (ekpeíthein), gr., V.: nhd. überreden, veranlassen; E.: s. ™x (ex), pe…qein
(peíthein)
™kpeir£zein (ekpeirázein), gr., V.: nhd. versuchen, auf die Probe stellen; E.: s. ™x (ex),
peir£zein (peirázein)
™kpeir©sqai (ekpeirõsthai), gr., V.: nhd. versuchen, auf die Probe stellen; E.: s. ™x (ex),
peir©sqai (peirõsthai)
™kpšmpein (ekpémpein), gr., V.: nhd. herausschicken, wegschicken, abschicken,
entsenden; Vw.: s. sun- (syn), Øp- (hyp); E.: s. ™x (ex), pšmpein (pémpein)
œkpemyij (ékpempsis), gr., F.: nhd. Aussendung, Absendung; E.: s. ™kpšmpein
(ekpémpein)
315
™kpetannÚnai (ekpetann‹nai), gr., V.: nhd. ausbreiten, austrecken; E.: s. ™x (ex),
petannÚnai (petann‹nai)
™kpštasij (ekpétasis), gr., F.: nhd. Ausbreitung, Öffnung; E.: s. ™kpetannÚnai
(ekpetann‹nai)
™kpštesqai (ekpétesthai), gr., V.: nhd. herausfliegen; E.: s. ™x (ex), pštesqai (pétesthai)
™kpet»simoj (ekpet›simos), gr., Adj.: nhd. flügge; E.: s. ™kpštesqai (ekpétesthai)
™kpišzein (ekpiézein), gr., V.: nhd. herausdrücken; E.: s. ™x (ex), pišzein (piézein)
™kp…esma (ekpíesma), gr., N.: nhd. Herausgedrücktes, Herausgequetschtes, Saft; E.: s.
™kpišzein (ekpiézein); W.: mlat. ecpiesma, Sb., durch Eindrücken verursachter
Hirnschalenbruch
™kpiesmÒj (ekpiesmós), gr., M.: nhd. Herausdrücken, Herausquetschen; E.: s.
™kpišzein (ekpiézein); W.: mlat. ecpiesmus, M., Hervorstehen, Herausdringen
™kp…nein (ekpínein), gr., V.: nhd. austrinken, aussaugen, vertrinken; Vw.: s. sun- (syn);
E.: s. ™x (ex), p…nein (pínein)
™kp…ptein (ekpíptein), gr., V.: nhd. herausfallen, vertrieben werden; Vw.: s. di- (di),
sun- (syn); E.: s. ™x (ex), p…ptein (píptein)
™kple‹n (ekplein), gr., V.: nhd. absegeln, heraussegeln, auslaufen, ausfahren; Vw.: s. sun(syn), Øp- (hyp); E.: s. ™x (ex), ple‹n (plein)
›kplhxij (ékplÐxis), gr., F.: nhd. Erschütterung, Bestürzung, Staunen, Ehrfurcht; E.: s.
™kpl»ssein (ekpl›ssein); W.: mlat. explÐxis, F., Bestürzung
™kpl»ssein (ekpl›ssein), gr., V.: nhd. herausschlagen, vertreiben, betäuben, verwirren; E.:
s. ™x (ex), pl»ssein (pl›ssein)
™kpl»ssesqai (ekpl›ssesthai), ™kpl»ttesqai (ekpl›ttesthai), gr., V.: nhd. erschrecken;
E.: s. ™x (ex), pl»ssein (pl›ssein)
™kpl»ttesqai (ekpl›ttesthai), gr., V.: Vw.: s. ™kpl»ssesqai (ekpl›ssesthai)
™kpl…ssesqai (ekplíssesthai), gr., V.: nhd. auseinanderklaffen; E.: s. ™x (ex),
pl…ssesqai (plíssesthai)
™kpodèn (ekpodæn), gr., Adv.: nhd. aus dem Weg, fern; E.: s. ™x (ex), poÚj (pús); L.:
Frisk 1, 477
™kpoleme‹n (ekpolemein), gr., V.: nhd. von woher Krieg führen, von woher Krieg
beginnen, zum Krieg reizen, verfeinden; E.: s. ™x (ex), poleme‹n (polemein)
™kpone‹n (ekponein), gr., V.: nhd. ausarbeiten, verfertigen, herstellen, durcharbeiten; Vw.:
s. sun- (syn); E.: s. ™x (ex), pone‹n (ponein)
™kporqe‹n (ekporthein), gr., V.: nhd. gänzlich zerstören, plündern, ausplündern; E.: s. ™x
(ex), porqe‹n (porthein)
™kpor…zein (ekporízein), gr., V.: nhd. ermitteln, ausfindig machen, verschaffen,
herbeischaffen; Vw.: s. sun- (syn); E.: s. ™x (ex), por…zein (porízein)
™kpr£ssein (ekprássein), ™kpr£ttein (ekpráttein), gr., V.: nhd. vollbringen, vollführen,
vollenden; E.: s. ™x (ex), pr£ttein (práttein)
™kpr£ttein (ekpráttein), gr. (att.), V.: Vw.: s. ™kpr£ssein (ekprássein)
™kprep»j (ekprep›s), gr., Adj.: nhd. hervorstechend; E.: s. ™x (ex), pršpein (prépein)
™kpr…ein (ekpríein), gr., V.: nhd. heraussägen, ausschneiden; E.: s. ™x (ex), pr…ein
(príein)
œkprisij (ékprisis), gr., F.: nhd. Heraussägen; E.: s. ™kpr…ein (ekpríein); W.: mlat.,
exprisis, Sb., Durchsägen
™kprole…pein (ekproleípin), gr., V.: nhd. verlassen (V.); E.: s. ™x (ex), prÒ (pró),
le…pein (leípein)
™kptÚein (ekpt‹ein), gr., V.: nhd. ausspeien; E.: s. ™x (ex), ptÚssein (pt‹ein)
316
™kpuroàn (ekpyrðn), gr., V.: nhd. ausbrennen, verbrennen; E.: s. ™x (ex), pàr (p‹r)
™kpÚrwsij (ekp‹ræsis), gr., F.: nhd. Verbrennung; E.: s. ™kpuroàn (ekpyrðn); W.: lat.
ecp‘ræsis, F., Weltbrand
™krhgnÚnai (ekrÐgn‹nai), gr., V.: nhd. herausbrechen, ausbrechen, ausreißen, losreißen;
E.: s. ™x (ex), ∙hgnÚnai (rhÐgn‹nai)
™krizoàn (ekrizðn), gr., V.: nhd. entwurzeln, ausrotten; E.: s. ™x (ex), ∙izoàn (rhizðn)
™krip…zein (ekripízein), gr., V.: nhd. anfachen, entflammen; E.: s. ™x (ex), ∙ip…zein
(rhipízein)
™kr…ptein (ekríptein), gr., V.: nhd. hinauswerfen, über Bord werfen; Vw.: s. Øpek(hypek); E.: s. ™x (ex), ∙…ptein (rhíptein)
™kse…ein (ekseíein), gr., V.: nhd. herausschütteln, abwerfen, ausschütteln; E.: s. ™x (ex),
se…ein (seíein)
™kshma…nein (eksÐmaínein), gr., V.: nhd. bezeichnen, andeuten; E.: s. ™x (ex),
shma…nein (sÐmaínein)
™ksiwp©n (eksiæpan), gr., V.: nhd. stillschweigen, still sein (V.); E.: s. ™x (ex),
siwp©n (siæpan)
™ksked£nnunai (ekskedánnynai), gr., V.: nhd. verscheuchen, verjagen; E.: s. ™x (ex),
sked£nnunai (skedánnynai)
™ksp©n (ekspan), gr., V.: nhd. herausziehen, herausreißen; E.: s. ™x (ex), sp©n (span)
œkstasij (ékstatis), gr., F.: nhd. Außersichgeraten, Verzückung; E.: s. ™xƒst£nai
(exhistánai); W.: lat. exstasis, F., Außersichsein, Verzückung, Bestürzung; W.: nhd. Ekstase,
F., Ekstase, Verzückung; L.: Kluge s. u. Ekstase
™kstšllein (ekstéllein), gr., V.: nhd. ausrüsten, schmücken; E.: s. ™x (ex), stšllein
(stéllein)
™kstšfein (ekstéphein), gr., V.: nhd. bekränzen, schmücken; E.: s. ™x (ex), stšfein
(stéphein)
™kstragg…zein (ekstrangízein), gr., V.: nhd. tropfenweise auspressen; E.: s. ™x (ex),
stragg…zein (strangízein); L.: Frisk 2, 805
™kstrate…a (ekstrateía), gr., F.: nhd. Ausmarsch, Abmarsch; E.: s. ™ktrateÚein
(ekstrateúein)
™kstrateÚein (ekstrateúein), gr., V.: nhd. ausrücken, ins Feld ziehen, den Felzug
beendigen; E.: s. ™x (ex), strateÚein (strateúein)
™kstršfein (ekstréphein), gr., V.: nhd. herausdrehen, herausreißen, umwenden; E.: s. ™x
(ex), stršfein (stréphein)
™ksózein (eksæizein), gr., V.: nhd. erretten; Vw.: s. sun- (syn); E.: s. ™x (ex), sózein
(sæizein); L.: Frisk 2, 844
™kswreÚein (eksæreúein), gr., V.: nhd. aufhäufen; E.: s. ™x (ex), swreÚein
(særeúein); L.: Frisk 2, 843
™ktapeinoàn (ektapeinðn), gr., V.: nhd. schwach machen, kleinmütig machen; E.: s. ™x
(ex), tapeinoàn (tapeinðn)
™ktar£ssein (ektarássein), ™ktar£ttein (ektaráttein), gr., V.: nhd. verwirren,
beunruhigen; E.: s. ™x (ex), tar£ssein (tarássein)
™ktar£ttein (ektaráttein), gr. (att.), V.: Vw.: s. ™ktar£ssein (ektarássein)
™ktarbe‹n (ektarbein), gr., V.: nhd. erschrecken, scheuen; E.: s. ™x (ex), tarbe‹n
(tarbein); L.: Frisk 2, 855
œktasij (éktasis), gr., F.: nhd. Ausdehnung; E.: s. ™kte…nein (ekteínein); W.: lat.
ectasis, F., Dehnung
317
™kt£ssein (ektássein), ™kt£ttein (ektáttein), gr., V.: nhd. ausrücken lassen,
herausführen; Vw.: s. sun- (syn); E.: s. ™x (ex), t£ssein (tássein)
™kt£ttein (ektáttein), gr. (att.), V.: Vw.: s. ™kt£ssein (ektássein)
™kte…nein (ekteínein), gr., V.: nhd. ausdehnen, ausstrecken; Vw.: s. par- (par), Øper(hyper); E.: s. ™x (ex), te…nein (teínein)
™kteic…zein (ekteichízein), gr., V.: nhd. fertig bauen; E.: s. ™x (ex), teic…zein
(teichízein)
™kteicismÒj (ekteichismós), gr., M.: nhd. Befestigung durch Mauern; E.: s.
™kteic…zein (ekteichízein)
™ktele‹n (ektelein), gr., V.: nhd. vollenden, zu Ende führen, zustande bringen, ausführen;
E.: s. ™x (ex), tele‹n (telein)
™ktel»j (ektel›s), gr., Adj.: nhd. vollendet, erfüllt, vollkommen, völlig, reif; E.: s.
™ktele‹n (ektelein)
™kteleut©n (ekteleutan), gr., V.: nhd. ganz beendigen; E.: s. ™x (ex), teleut©n
(teleutan); L.: Frisk 2, 869
™ktšmnein (ektémnein), gr., V.: nhd. herausschneiden; E.: s. ™x (ex), tšmnein
(témnein)
™ktšneia (ekténeia), gr., F.: nhd. Eifer, Dienstfertigkeit, Inbrunst; E.: s. ™kten»j
(ekten›s), ™kte…nein (ekteínein)
™kten»j (ekten›s), gr., Adj.: nhd. angespannt, heftig, innig, inbrünstig; E.: s. ™kte…nein
(ekteínein)
™kt»kein (ekt›kein), gr., V.: nhd. herausschmelzen, zerschmelzen; E.: s. ™x (ex), t»kein
(t›kein); L.: Frisk 2, 891
™ktiqaseÚein (ektithaseúein), gr., V.: nhd. verdedeln, zähmen; E.: s. ™x (ex),
tiqaseÚein (tithaseúein); L.: Frisk 2, 897
™ktiqšnai (ektithénai), gr., V.: nhd. aussetzen, hinaussetzen; Vw.: s. Øp- (hyp); E.: s. ™x
(ex), tiqšnai (tithénai)
™ktikÒj (hektikós), gr., Adj.: nhd. gewohnt, gewohnheitsmäßig, anhaltend, leidend; Hw.: s.
œcein (échein) (1), ›ktoj (héktos); E.: vgl. idg. *se•h-, *se•hi-, *se•hu-, V., Sb., halten,
überwältigen, Sieg, Pokorny 888; W.: nhd. hektisch, Adj., hektisch; L.: Frisk 1, 477, Kluge s.
u. hektisch
™kt…ktein (ektíktein), gr., V.: nhd. gebären; E.: s. ™x (ex), t…ktein (tíktein)
™ktim©n (ektiman), gr., V.: nhd. sehr ehren, hochschätzen; E.: s. ™x (ex), tim©n
(timan)
œktimoj (éktimos), gr., Adj.: nhd. nicht ehrend, ohne zu ehren handelnd; E.: s. ™x (ex),
tim» (tim›)
™ktin£ssein (ektinássein), gr., V.: nhd. herausstoßen, ausschütteln, abschütteln; E.: s. ™x
(ex), tin£ssein (tinássein)
™kt…nein (ektínein), gr., V.: nhd. bezahlen, entrichten; Vw.: s. pros- (pros), Øper(hyper); E.: s. ™x (ex), t…nein (tínein)
œktisij (éktisis), gr., F.: nhd. Büßung, Bezahlung; E.: s. ™kt…nein (ektínein)
œktisma (éktisma), gr., N.: nhd. Buße, Strafe; E.: s. ™kt…nein (ektínein)
™ktitrèskein (ektitræskein), gr., V.: nhd. eine Fehlgeburt tun; E.: s. ™x (ex), titrèskein
(titræskein)
œktoqi (éktothi), gr., Adv.: nhd. außen, außerhalb; E.: s. ™ktÒj (ektós); L.: Frisk 1, 478
™ktolupeÚein (ektolypeuein), gr., V.: nhd. abwickeln, ausführen, vollenden; E.: s. ™x
(ex), tolupeÚein (tolypeuein)
318
™ktoxeÚein (ektoxeúein), gr., V.: nhd. mit Pfeilen von einem Ort aus schießen, schießen,
verschießen; E.: s. ™x (ex), toxeÚein (toxeúein)
™ktop…zein (ektopízein), gr., V.: nhd. entfernen, verlegen (V.); E.: s. ™x (ex),
top…zein (topízein)
™ktopismÒj (ektopismós), gr., M.: nhd. ferne Lage, weite Entfernung; E.: s.
™ktop…zein (ektopízein)
`EktÒreoj (Hektóreos), gr., Adj.: nhd. hektorëisch; E.: s. “Ektwr (Héktær)
™ktÒj (ektós), ™cqÒj (echthós), gr., Adv.: nhd. außen, außerhalb; Hw.: s. ™x (ex); E.: s.
idg. *e•hs, *e•hz, Präp., aus, Pokorny 292; L.: Frisk 1, 478
›ktoj (héktos) (1), gr., Num. Ord.: nhd. sechste; E.: idg. *søe¨tos, *se¨tos, Num. Ord.,
sechste, Pokorny 1044; L.: Frisk 1, 527
›ktoj (héktos) (2), gr., Adj.: nhd. anhaltend; Hw.: s. œcein (échein) (1); E.: vgl. idg.
*se•h-, *se•hi-, *se•hu-, V., Sb., halten, überwältigen, Sieg, Pokorny 888; W.: s. nhd.
hektisch, Adj., hektisch
™ktrachl…zein (ektrachÐlízein), gr., V.: nhd. über den Nacken abwerfen, vornüber
abwerfen, kopfüber ins Unglück stürzen; E.: s. ™x (ex), trachl…zein (trachÐlízein)
™ktršpein (ektrépein), gr., V.: nhd. wegwenden, abbiegen, abschwenken, umschlagen,
sich hinwenden; Vw.: s. Øp- (hyp); E.: s. ™x (ex), tršpein (trépein)
™ktršfein (ektréphein), gr., V.: nhd. ernähren, aufziehen; Vw.: s. sun- (syn); E.: s. ™x
(ex), tršfein (tréphein)
™ktršcein (ektréchein), gr., V.: nhd. herauslaufen, einen Ausfall machen, ausschweifen,
ausarten; Vw.: s. sun- (syn), Øp- (hyp); E.: s. ™x (ex), tršcein (tréchein)
œktrhsij (éktrÐsis), gr., F.: nhd. Bohren; E.: s. ™x (ex), trÁsij (trÐsis); W.: mlat.
ectrÐsis, Sb., kräftiges Bohren
™ktrop» (ektrop›), gr., F.: nhd. Abwendung, Ableitung, Abweichung, Seitenweg; E.: s.
™ktršpein (ektrépein); W.: lat. ectropa, F., Einkehr, Herberge
™ktrÒpion (ektrópion), gr., N.: nhd. umgestülptes Augenlid; E.: s. ™ktršpein
(ektrépein); W.: mlat. ectropium, N., umgestülptes Augenlid
™ktruf©n (ektryphan), gr., V.: nhd. in Schwelgerei verfallen (V.); E.: s. ™x (ex), truf©n
(tryphan)
œktrwma (éktræma), gr., N.: nhd. Fehlgeburt; E.: s. ™ktitrèskein (ektitræskein); W.:
lat. ectræma, N., Frühgeburt
™ktupoàn (ektypðn), gr., V.: nhd. ausprägen, abprägen, abbilden; E.: s. ™x (ex), tupoàn
(typðn)
›ktwr (héktær) (1), gr. (lesb.), M.: nhd. Zurückhalter; E.: s. œcein (échein) (1)
“Ektwr (Héktær) (2), gr., M.=PN: nhd. Hektor; E.: s. œcein (échein) (1); L.: Frisk 1, 478
˜kur£ (hekyrá), gr., F.: nhd. Schwiegermutter; Hw.: s. ˜kurÒj (hekyrós), ˜kur» (hekyr›);
E.: idg. *søekrðs, *søe¨ruh2-, F., Mutter des Ehemannes, (Schwiegermutter), Pokorny 1043;
L.: Frisk 1, 478
˜kur» (hekyr›), gr., F.: nhd. Schwiegermutter; Hw.: s. ˜kurÒj (hekyrós), ˜kur£ (hekyrá);
E.: idg. *søekrðs, *søe¨ruh2-, F., Mutter des Ehemannes, (Schwiegermutter), Pokorny 1043
˜kurÒj (hekyrós), gr., M.: nhd. Schwiegervater; Hw.: s. ˜kur£ (hekyrá); E.: idg. *søékuro-,
M., Vater des Ehemannes, (Schwiegervater), Pokorny 1043; L.: Frisk 1, 478
™kfa…nein (ekphaínein), gr., V.: nhd. zeigen, vorzeigen, offenbaren; E.: s. ™x (ex),
fa…nein (phaínein)
™kfan»j (ekphan›s), gr., Adj.: nhd. sichtbar, offenbar, deutlich; E.: s. ™kfa…nein
(ekphaínein)
319
™kfaul…zein (ekphaulízein), gr., V.: nhd. schlecht machen, verkleinern, heruntersetzen;
E.: s. ™x (ex), faul…zein (phaulízein); L.: Frisk 2, 998
™kfaulismÒj (ekphaulismós), gr., M.: nhd. Geringschätzung; E.: s. ™kfaul…zein
(ekphaulízein); L.: Frisk 2, 998
™kfšrein (ekphérein), gr., V.: nhd. heraustragen, einen Toten hinaustragen, beerdigen, zum
Vorschein kommen; Vw.: s. ™p- (ep), sun- (syn), Øp- (hyp); E.: s. ™x (ex),
fšrein (phérein)
™kfeÚgein (ekpheúgein), gr., V.: nhd. entfliehen, entfliegen, entgehen; Vw.: s. ¢p- (hyp);
E.: s. ™x (ex), feÚgein (pheúgein)
™kfq…nein (ekphthínein), gr., V.: nhd. gänzlich vernichten, auszehren; E.: s. ™x (ex),
fq…nein (phthínein)
™kflegma…nein (ekphlegmaínein), gr., V.: nhd. entzündet sein (V.); E.: s. ™x (ex),
flegma…nein (phlegmaínein); L.: Frisk 2, 1022
™kflÁnai (ekphlÐnai), gr., V.: nhd. hervorsprudeln, hervorquellen; E.: s. ™x (ex), fle‹n
(phlein); L.: Frisk 1, 479
™kflud©n (ekphlydan), gr., V.: nhd. aufbrechen, aufbrechen von Geschwüren; E.: s. ™x
(ex), flud©n (phlydan)
™kflund£nein (ekphlyndánein), gr., V.: nhd. hervorbrechen, sprießen; E.: s. ™x (ex),
flud©n (phlydan)
™kfobe‹n (ekphobein), gr., V.: nhd. erschrecken, in Furcht setzen; E.: s. ™x (ex), fobe‹n
(phobein)
™kfoit©n (ekphoitan), gr., V.: nhd. hinausgehen, weggehen; E.: s. ™x (ex), foit©n
(phoitan)
™kfor£ (ekphorá), gr., F.: nhd. Heraustragen, Bestattung; E.: s. ™kfšrein (ekphérein); W.:
lat. ecphora, F., Ausladung, Auslauf, Vorsprung an Gebäuden
™kfr£zein (ekphrázein), gr., V.: nhd. genau erzählen, genau beschreiben; E.: s. ™x (ex),
fr£zein (phrázein)
™kfraktikÒj (ekphraktikós), gr., Adj.: nhd. Hindernisse entfernend, entstopfend, öffnend;
E.: s. ™kfr£ssein (ekphrássein); W.: mlat. exfrakticus, Adj., öffnend, entstopfend
œkfraxij (ékphraxis), gr., F.: nhd. Entfernung von Hinternissen; E.: s. ™kfr£ssein
™kfr£ssein (ekphrássein), gr., V.: nhd. wegbewegen; E.: s ™x (ex), fr£ssein (phrássein)
™kfront…zein (ekphrontízein), gr., V.: nhd. aussinnen, ersinnen, genau erwägen; E.: s.
™x (ex), front…zein (phrontízein)
œkfrwn (ékphræn), gr., Adj.: nhd. von Sinnen seiend, sinnlos, erschrocken, unvernünftig;
E.: s. ™x (ex), fr»n (phr›n)
™kful£ssein (ekphylássein), gr., V.: nhd. sorgfältig hüten; E.: s. ™x (ex), ful£ssein
(phylássein)
™kfwne‹n (ekphænein), gr., V.: nhd. ausrufen; E.: s. ™x (ex), fwn» (phæn›)
™kfènhsij (ekphænÐsis), gr., F.: nhd. Ausrufung?; E.: s. ™kfwne‹n (ekphænein)
™kcšzein (ekchézein), gr., V.: nhd. scheißen; E.: s. ™x (ex), cšzein (chézein); L.: Frisk 2,
1078
™kce‹n (ekchein), gr., V.: nhd. ausgießen, vergießen, über Bord werfen; E.: s. ™x (ex),
ce‹n (chein)
™kcleu£zein (ekchleuázein), gr., V.: nhd. scherzen, spotten; E.: s. ™x (ex), cleu£zein
(chleuázein); L.: Frisk 2, 1103
™kyÚcein (ekps‹chein), gr., V.: nhd. aushauchen, sterben; E.: s. ™x (ex), yÚcein
(ps‹chein) (1); L.: Frisk 2, 1141
320
˜kèn (hekæn), gr., Adj.: nhd. wollend, freiwillig, absichtlich; E.: s. idg. *øe¨-, V., wollen
(V.), wünschen, Pokorny 1135; L.: Frisk 1, 479
™l®dion (eláidion), gr., N.: nhd. kleiner Ölbaum, Ölbäumlein; E.: s. ™la…a (elaía) (1); L.:
Frisk 1, 480
™la…a (elaía) (1), gr., F.: nhd. Ölbaum; E.: Lehnwort aus unbekannter mediterraner Quelle;
W.: lat. olea, F., Olive; L.: Frisk 1, 480
'Ela…a (Elaía) (2), gr., F.=ON: nhd. Elaia (Stadt in Äolis); E.: vielleicht s. ™la…a (elaía)
(1)
™la…agnoj (elaágnos), gr., M.: nhd. ein Strauch; E.: Herkunft ungeklärt?; L.: Frisk 1, 480
™laieÚj (elaieús), gr., M.: nhd. Olivenhain, Ölberg; E.: s. œlaion (élaion); L.: Frisk 1, 480
™la…zein (elaízein), gr., V.: nhd. Oliven bauen, Oliven anbauen; E.: s. œlaion (élaion);
L.: Frisk 1, 480
™laihrÒj (elaiÐrós), gr., Adj.: nhd. Öl betreffend; E.: s. œlaion (élaion); L.: Frisk 1, 480
™laikÒj (elaikós), gr., Adj.: nhd. vom Ölbaum stammend, Olivenöl betreffend; E.: s.
œlaion (élaion); L.: Frisk 1, 480
™la•neoj (elaíneos), gr., Adj.: nhd. aus Olivenholz gemacht; E.: s. ™la…a (elaía) (1)
™l£inoj (eláinos), gr., Adj.: nhd. aus Olivenholz gemacht; E.: s. ™la…a (elaía) (1)
™laiÒgaron (elaiógaron), gr., N.: nhd. eine mit Öl angemachte Sauce; E.: s. œlaion
(élaion), g£ron (gáron); W.: lat. elÐogarum, N., eine mit Öl angemachte Sauce
™laioqšsion (elaiothésion), gr., N.: nhd. Salbzimmer im Bad?; E.: s. œlaion (élaion),
tiqšnai (tithénai); W.: lat. elaeothesium, N., Salbzimmer im Bad
™laiÒmeli (elaiómeli), gr., N.: nhd. Ölhonig; E.: s. œlaion (élaion), mšli (méli); W.: lat.
elaeomeli, N., Ölhonig
œlaion (élaion), gr., N.: nhd. Olivenöl, Öl; Vw.: s. ¢nhq- (anÐth), Ñx- (ox), piss- (piss);
E.: Lehnwort aus unbekannter mediterraner Quelle; W.: lat. oelum, N., Öl; germ. *olei, oli,
N., Öl; ae. ãle, M., Öl; W.: lat. oelum, N., Öl; germ. *olei, oli, N., Öl; ae. ole, M., Öl; W.: lat.
oelum, N., Öl; germ. *olei, oli, N., Öl; afries. ele, N., Öl; W.: lat. oelum, N., Öl; germ. *olei,
oli, N., Öl; mnd. olie, M., N., Öl; an. olea, olia, F., Öl; W.: lat. oelum, N., Öl; germ. *olei, oli,
N., Öl; anfrk. olig* 1, st. N. (a), Öl; W.: lat. oelum, N., Öl; germ. *olei, oli, N., Öl; ahd. olei 8,
st. N. (ja), Öl; mhd. olei, st. N., Öl; nhd. Öl, N., Öl, DW 13, 1269; WW.: lat. oelum, N., Öl;
germ. *olei, oli, N., Öl; ahd. oli 29, ole, st. N. (ja), Öl; mhd. oli, st. N., Öl; nhd. Öl, N., Öl,
DW 13, 1269; L.: Frisk 1, 480, Kluge s. u. Öl
œlaioj (élaios), gr., M.: nhd. wilder Ölbaum; E.: s. ™la…a (elaía) (1)
™laioàsqai (elaiðsthai), gr., V.: nhd. geölt werden; E.: s. œlaion (élaion); L.: Frisk 1, 480
™la•j (elaís), gr., F.: nhd. Ölbaum; E.: s. ™la…a (elaía) (1); L.: Frisk 1, 480
™laist»r (elaist›r), gr., M.: nhd. Olivensammler; E.: s. ™la…zein (elaízein), ™la…a
(elaía) (1); L.: Frisk 1, 480
™laist»rion (elaist›rion), gr., N.: nhd. Olivenpresse; E.: s. ™la…zein (elaízein), ™la…a
(elaía) (1); L.: Frisk 1, 480
'Ela•thj (ElaítÐs), gr., M.: nhd. aus Elaia Stammender, Elaïte; E.: s. 'Ela…a (Elaía) (2)
™laièdhj (elaiædÐs), gr., Adj.: nhd. ölig; E.: s. œlaion (élaion), e•doj (eidos); L.: Frisk
1, 480
™laièn (elaiæn), gr., M.: nhd. Olivenhain, Ölberg; E.: s. œlaion (élaion); L.: Frisk 1, 480
™laiwn…dion (elaiænídion), gr., N.: nhd. kleiner Olivenhain, kleiner Ölberg; E.: s.
™laièn (elaiæn), œlaion (élaion); L.: Frisk 1, 480
™la…wsij (elaíæsis), gr., F.: nhd. Ölen; E.: s. ™laioàsqai (elaiðsthai), œlaion (élaion);
L.: Frisk 1, 480
™l©n (elan), gr., V.: nhd. treiben, wegtreiben; Hw.: s. ™laÚnein (elaúnein); E.: s. idg. *el(6), *elý-, *lõ-, V., treiben, bewegen, sich bewegen, gehen, Pokorny 306
321
˜l£nh (helánÐ), ˜lšnh (helénÐ), gr., F.: nhd. Fackel; E.: s. idg. *søel- (2), V., schwelen,
brennen, Pokorny 1045; L.: Frisk 1, 481
™las©j (elasas), gr., M.: nhd. Treiber, ein Vogel; E.: Herkunft ungeklärt?, oder s. idg. *el-,
*ol-, Sb., Wasservogel, Pokorny 304; vgl. idg. *el- (1), Adj., rot, braun, Pokorny 302; L.:
Frisk 1, 481
™las…a (elasía), gr., F.: nhd. Ritt, Marsch; E.: s. ™laÚnein (elaúnein); L.: Frisk 1, 482
œlasij (élasis), gr., F.: nhd. Zug, Heerzug, Ritt; Vw.: s. ™x- (ex), ™p- (ep); E.: s.
™laÚnein (elaúnein); L.: Frisk 1, 482
œlasma (élasma), gr., N.: nhd. getriebenes Metall, Blech, Sonde; Vw.: s. ™x- (ex), ™p(ep); E.: s. ™laÚnein (elaúnein); L.: Frisk 1, 482
™lassoàn (elassðn), gr., V.: nhd. kleiner machen, verkleinern, verringern, im Wert sinken;
E.: s. ™l£sswn (elássæn); L.: Frisk 1, 484
™lassoàsqai (elassðsthai), ™lattoàsqai (elattðsthai), gr., V.: nhd. kleiner werden; E.: s.
™l£sswn (elássæn); L.: Frisk 1, 484
™l£sswma (elássæma), gr., N.: nhd. Verringerung, Verlust, Nachteil; E.: s. ™lassoàn
(elassðn), ™l£sswn (elássæn); L.: Frisk 1, 485
™l£sswn (elássæn), ™l£ttwn (eláttæn), gr., Adj. (Komp.): nhd. kleinere, geringere,
weniger; E.: s. ™lacÚj (elach‹s); L.: Frisk 1, 484
™l£sswsij (elássæsis), ™l£ttwsij (eláttæsis), gr., F.: nhd. Verringerung, Verlust,
Nachteil, Gebrechen; E.: s. ™lassoàn (elassðn), ™l£sswn (elássæn)
™l£tinoj (elátinos), gr., Adj.: Vw.: s. e„l£tinoj (eilátinos)
™l£th (elátÐ), gr., F.: nhd. Fichte, Tanne, Ruder aus Fichtenholz; E.: s. idg. *eleu-, Sb.,
Wacholder, Nadelbaum, Pokorny 303?; vgl. idg. *el- (1), Adj., rot, braun, Pokorny 302?; L.:
Frisk 1, 481
™lath•j (elatÐís), gr., Adj.: nhd. fichtenähnlich; E.: s. ™l£th (elátÐ); L.: Frisk 1, 481
™lat»r (elat›r), gr., M.: nhd. Treiber, Lenker, Vertreiber; E.: s. ™l©n (elan); L.: Frisk 1,
482
™lat»rioj (elat›rios), gr., Adj.: nhd. vertreibend, treibend; E.: s. ™l©n (elan); L.: Frisk 1,
482
™l£tinoj (elátinos), gr., Adj.: nhd. fichten, vom Tannenholz stammend; E.: s. ™l£th
(elátÐ); L.: Frisk 1, 481
™lattoàsqai (elattðsthai), gr. (att.), V.: Vw.: s. ™lassoàsqai (elassðsthai)
™l£ttwn (eláttæn), gr. (att.), Adj. (Komp.): Vw.: s. ™l£sswn (elássæn)
™l£ttwsij (eláttæsis), gr. (att.), F.: Vw.: s. ™l£sswsij (elássæsis)
™laÚnein (elaúnein), gr., V.: nhd. treiben, wegtreiben, vertreiben, ziehen, schlagen, stoßen,
reiten, marschieren; Vw.: s. di- (di), e„s- (eis), ™x- (ex), ™p- (ep), par- (par), peri- (peri),
pro- (pro), pros- (pros), sun- (syn), sunex- (synex), Øp- (hyp), Øpex- (hypex); Hw.: s.
™l©n (elan); E.: s. idg. *el- (6), *elý-, *lõ-, V., treiben, bewegen, sich bewegen, gehen,
Pokorny 306; W.: s. neoklassisch elasticus, Adj., treibend; nhd. elastisch, Adj., elastisch; L.:
Frisk 1, 482, Kluge s. u. elastisch
™l£feion (elapheion), gr., N.: nhd. eine Pflanze; E.: s. œlafoj (élaphos); L.: Frisk 1, 483
™l£feioj (elapheios), gr., Adj.: nhd. vom Hirsch stammend, Hirsch...; E.: s. œlafoj
(élaphos); R.: ™l£feioj krša (elapheios kréa), N., Hirschwildbret; L.: Frisk 1, 483
'Elafhbolièn (ElaphÐboliæn), gr., M.: nhd. neunter attischer Monat; E.: s. œlafoj
(élaphos)?
™laf…nhj (elaphínÐs), gr., M.: nhd. junger Hirsch, Hirschkalb; E.: s. œlafoj (élaphos);
L.: Frisk 1, 483
322
™lafÒboskon (Ðlaphóboskon), gr., N.: nhd. Hirschfutter; E.: s. œlafoj (élaphos), bosk»
(bosk›)
œlafoj (élaphos), gr., M., F.: nhd. Hirsch, Hindin; Vw.: s. trag- (trag); E.: s. idg. *el-, Sb.,
Hirsch, Pokorny 303; vgl. idg. *el- (1), Adj., rot, braun, Pokorny 302; L.: Frisk 1, 483
™lafr…a (elaphría), gr., F.: nhd. Leichtigkeit, Leichtsinn; E.: s. ™lafrÒj (elaphrós); L.:
Frisk 1, 484
™lafr…zein (elaphrízein), gr., V.: nhd. erleichtern; E.: s. ™lafrÒj (elaphrós); L.: Frisk 1,
484
™lafrÒj (elaphrós), gr., Adj.: nhd. leicht, behende, schnell, gering; E.: s. idg. *lengÝh-,
*lengÝho-, Adj., V., leicht, flink, sich bewegen, Pokorny 660; vgl. idg. *legÝh-, Adj., V.,
leicht, flink, sich bewegen, Pokorny 660; L.: Frisk 1, 484
™lafrÒthj (elaphrótÐs), gr., F.: nhd. Leichtigkeit, Schnelligkeit; E.: s. ™lafrÒj (elaphrós);
L.: Frisk 1, 484
™l£cistoj (eláchistos), gr., Adj. (Superl.): nhd. kleinste, geringste; E.: s. ™lacÚj (elach‹s)
™lacÚj (elach‹s), gr., Adj.: nhd. klein, gering; E.: s. idg. *legÝh-, Adj., V., leicht, flink, sich
bewegen, Pokorny 660; L.: Frisk 1, 484
œldesqai (éldesthai), ™šldesqai (eéldesthai), gr., V.: nhd. wünschen, verlangen; E.: idg.
*øel- (2), *ølei-, *ølÐi-, *ølÐ-, V., wollen (V.), wählen, Pokorny 1137; L.: Frisk 1, 485
™lša (eléa), gr., F.: nhd. kleiner Sumpfvogel; E.: s. idg. *el-, *ol-, Sb., Wasservogel,
Pokorny 304; vgl. idg. *el- (1), Adj., rot, braun, Pokorny 302; L.: Frisk 1, 485
™lšatroj (eléatros), gr., M.: nhd. Truchsess; E.: s. ™leÒn (eleón); L.: Frisk 1, 489
™lege…a (elegeía), gr., F.: nhd. Gedicht in Distichen, Elegie; Hw.: s. œlegoj (élegos); E.:
wohl kleinasiatischer Herkunft, s. Frisk 1, 486; vielleicht zu *el- (4), *ol-, Sb., Lärm, Pokorny
306?; W.: lat. ÐlegÆa, F., elegisches Gedicht, Elegie; nhd. Elegie, F., Elegie, Klagelied; L.:
Walde/Hofmann 1, 399, Kluge s. u. Elegie
™lege…dion (elegeídion), gr., N.: nhd. kleine Elegie; E.: s. ™lege‹on (elegeion)
™lege‹on (elegeion), gr., N.: nhd. Distichon, poetische Inschrift; E.: s. œlegoj (élegos);
W.: lat. ÐlegÐon, N., elegische Inschrift; W.: lat. ÐlegÆon, N., elegische Inschrift; W.: s. lat.
Ðlogium, N., Aussage, Ausspruch, Spruch, Inschrift, Zusatz, Klausel; L.: Frisk 1, 486
™lege‹oj (elegeios), gr., Adj.: nhd. zur Elegie gehörig, elegisch; E.: s. œlegoj (élegos);
W.: lat. ÐlegÐus, ÐlegÆus, Adj., zur Elegie gehörig, elegisch
™legkt»r (elenkt›r), gr., M.: nhd. zu Überführender; E.: s. ™lšgcein (elénchein); L.: Frisk
1, 487
™legktikÒj (elenktikós), gr., Adj.: nhd. zum Überführen geschickt, zum Widerlegen
geschickt; E.: s. ™lšgcein (elénchein); W.: lat. elencticus, Adj., in Form einer Überführung
seiend; L.: Frisk 1, 487
™legmÒj (elegmós), gr., M.: nhd. Überführung, Zurechtweisung, Tadel; E.: s. ™lšgcein
(elénchein); L.: Frisk 1, 487
œlegoj (élegos), gr., M.: nhd. Klagelied; E.: wohl kleinasiatischer Herkunft, s. Frisk 1, 486;
vielleicht zu *el- (4), *ol-, Sb., Lärm, Pokorny 306?; W.: lat. Ðlegus, M., elegischer Vers; L.:
Frisk 1, 486
œlegxij (élenxis), gr., F.: nhd. Überführung, Zurechtweisung, Tadel; E.: s. ™lšgcein
(elénchein); L.: Frisk 1, 487
™legce…h (elencheíÐ), gr., F.: nhd. Schimpf, Beschimpfung, Vorwurf; E.: s. œlegcoj
(élenchos) (1); L.: Frisk 1, 487
™lšgcein (elénchein), gr., V.: nhd. beschimpfen, schmähen, tadeln, untersuchen,
überführen, Schuld nachweisen, widerlegen; Vw.: s. ™x- (ex), kat- (kat), sun- (syn); E.: idg.
*lengh-?, V., schmähen, Pokorny 676; vgl. idg. *lek- (1)?, *lok-?, V., tadeln, schmähen,
Pokorny 673; L.: Frisk 1, 486
323
œlegcoj (élenchos) (1), gr., M.: nhd. Schimpf, Beschimpfung, Vorwurf; Hw.: s. ™lšgcein
(elénchein); E.: vgl. idg. *lengh-?, V., schmähen, Pokorny 676; idg. *lek- (1)?, *lok-?, V.,
tadeln, schmähen, Pokorny 673; L.: Frisk 1, 486
œlegcoj (élenchos) (2), gr., M.: nhd. Beweismittel, Beweis, Überführung; E.: s. ™lšgcein
(elénchein)
˜ledènh (eledænÐ), gr., F.: nhd. eine Art Tintenfisch; E.: Herkunft dunkel, wohl aus dem
Mittelmeerraum; L.: Frisk 1, 487
™lee‹n (eleein), gr., V.: nhd. bemitleiden, Mitleid haben, sich erbarmen; Vw.: s. kat- (kat);
E.: s. œleoj (éleos); R.: kÚrie ™le‹son (k‹rie eleÆson), gr., Interj.: Herr erbarme Dich;
W.: ae. carriol, Sb., Kyrie eleison; W.: afries. leisa, *lais, Sb., Gesang; L.: Frisk 1, 490
™leeinÒj (eleeinós), gr., Adj.: nhd. mitleiderregend, bemitleidenswert, kläglich; E.: s.
œleoj (éleos); L.: Frisk 1, 490
™lehmosÚnh (eleÐmos‹nÐ), gr., F.: nhd. Mitleid; E.: s. œleoj (éleos); W.: s. lat.-gr.
eleÐmosyna, F., Almosen; ae. Ïlmes, Ïlmys, st. F. (æ), Almosen; an. almusa, F., Almosen; W.:
s. lat.-gr. eleÐmosyna, F., Almosen; ae. Ïlmesse, Ïlmysse, sw. F. (n), Almosen; W.: s. lat.-gr.
eleÐmosyna, F., Almosen; ahd. alemæsa* 2, st. F. (æ), sw. F. (n)?, Almosen; mnd. õlmose;
W.: s. lat.-gr. eleÐmosyna, F., Almosen; as. alamæsna 3, alemæsna*, allamæsa*, elimæsina*,
st. F. (æ), Almosen; mnd. õlmose; W.: s. lat.-gr. eleÐmosyna, F., Almosen; ahd. alamuosa* 2,
st. F. (æ), sw. F. (n), Almosen, Opfer; mhd. almuose, almðsene, st. F., sw. F., Almosen; W.: s.
lat.-gr. eleÐmosyna, F., Almosen; ahd. alamuosan* 9, st. N. (a), Almosen, Opfer; mhd.
almuosen, st. N., Almosen; nhd. Almosen, N., Almosen, DW 1, 244; W.: s. lat.-gr.
eleÐmosyna, F., Almosen; ahd. elimuosina 3, st. F. (æ), almosen, Mildtätigkeit,
Barmherzigkeit; mhd. almðsene, st. F., sw. F., Almosen; W.: s. lat.-gr. eleÐmosyna, F.,
Almosen; ahd. elimuosun* 1, st. N. (a), Almosen; mhd. almuosen, st. N., Almosen; nhd.
Almosen, N., Almosen, DW 1, 244; L.: Frisk 2, 490, Kluge s. u. Almosen
™le»mwn (ele›mæn), gr., Adj.: nhd. mitleidig; E.: s. œleoj (éleos); W.: s. lat.-gr.
eleÐmosyna, F., Almosen; ae. Ïlmes, Ïlmys, st. F. (æ), Almosen; an. almusa, F., Almosen; W.:
s. lat.-gr. eleÐmosyna, F., Almosen; ae. Ïlmesse, Ïlmysse, sw. F. (n), Almosen; W.: s. lat.-gr.
eleÐmosyna, F., Almosen; ahd. alemæsa* 2, st. F. (æ), sw. F. (n)?, Almosen; mnd. õlmose;
W.: s. lat.-gr. eleÐmosyna, F., Almosen; as. alamæsna 3, alemæsna*, allamæsa*, elimæsina*,
st. F. (æ), Almosen; mnd. õlmose; W.: s. lat.-gr. eleÐmosyna, F., Almosen; ahd. alamuosa* 2,
st. F. (æ), sw. F. (n), Almosen, Opfer; mhd. almuose, almðsene, st. F., sw. F., Almosen; W.: s.
lat.-gr. eleÐmosyna, F., Almosen; ahd. alamuosan* 9, st. N. (a), Almosen, Opfer; mhd.
almuosen, st. N., Almosen; nhd. Almosen, N., Almosen, DW 1, 244; W.: s. lat.-gr.
eleÐmosyna, F., Almosen; ahd. elimuosina 3, st. F. (æ), almosen, Mildtätigkeit,
Barmherzigkeit; mhd. almðsene, st. F., sw. F., Almosen; W.: s. lat.-gr. eleÐmosyna, F.,
Almosen; ahd. elimuosun* 1, st. N. (a), Almosen; mhd. almuosen, st. N., Almosen; nhd.
Almosen, N., Almosen, DW 1, 244; L.: Kluge s. u. Almosen
˜le‹n (helein), gr., V.: nhd. nehmen, in die Gewalt bekommen; E.: idg. *sel- (3), V., nehmen,
ergreifen, Pokorny 899; L.: Frisk 1, 487
™leiÒj (eleiós), gr., M.: nhd. Art Siebenschläfer, Haselmaus; E.: Herkunft unbekannt; L.:
Frisk 1, 488
›leioj (éleios), gr., Adj.: nhd. zum Sumpf gehörig, sumpfig, im Sumpf lebend, Sumpf...;
Hw.: s. ›loj (hélos); E.: s. idg. *selos, N., Sumpf, See (M.), Pokorny 901
™leiosšlinon (heleiosélinon), gr., N.: nhd. Sumpfeppich?; E.: s. ›loj (hélos), sšlinon
(sélinon)
˜le…thj (heleítÐs), gr., Adj.: nhd. in Sümpfen wachsend; E.: s. ›loj (hélos); L.: Frisk 1,
502
™leleà (eleleu), gr., F., Interj.: nhd. Schlachtruf, Wehrruf; E.: onomatopoetischer Herkunft,
vielleicht mit s. ¢lal£ (alalá) verwandt?; L.: Pokorny 29, Frisk 1, 488
324
™lel…zein (elelízein) (1), gr., V.: nhd. Kriegsruf erheben, Schlachtruf ausstoßen; E.: s.
™leleà (eleleu); L.: Frisk 1, 488
™lel…zein (elelízein) (2), gr., V.: nhd. erschüttern, in Bewegung setzen; E.: s. idg.
*leig- (3), *loig-, V., hüpfen, beben, beben machen, Pokorny 667; L.: Frisk 1, 488
™lel…sfakoj (elelísphakos), gr., M.: nhd. eine Art Salbei; E.: s. ™lel…zein (elelízein)
(2); L.: Frisk 1, 489
™lel…cqon (elelíchthæn), gr., M.: nhd. Erderschütterer; E.: s. ™lel…zein (elelízein) (2)
™lel…sfakoj (elelísphakos), gr., M.: nhd. eine Art Salbei; E.: Herkunft unklar?, s. fakÒj
(phakós); L.: Frisk 1, 489
™lelÚsdein (elel‹sdein), gr., V.: nhd. Kriegsruf erheben, Schlachtruf ausstoßen; E.: s.
™leleà (eleleu); L.: Frisk 1, 488
˜lšnh (helénÐ) (1), gr., F.: nhd. geflochtener Korb; Hw.: s. e„le‹n (eilein); E.: vgl. idg.
*øel- (7), *øelý-, *ølÐ-, V., drehen, winden, wälzen, Pokorny 1140
˜lšnh (helénÐ) (2), gr., F.: Vw.: s. ˜l£nh (helánÐ)
`Elšnh (HelénÐ), gr., F.=PN: nhd. Helena, Helene; E.: s. ˜l£nh (helánÐ); L.: Frisk 1, 489
˜lšnion (helénion), gr., N.: nhd. Alant (M.) (2); E.: vielleicht von gr. `Elšnh (HelénÐ),
oder von gr. ›loj (hélos); W.: lat. helenium, N., eine Pflanze, Gamander?; W.: lat. inula, F.,
Alant (M.) (2); ae. eolone, elene, sw. F. (n), Alant (M.) (2); L.: Frisk 1, 489
“Elenoj (HelénÐ), gr., M.=PN: nhd. Helenos; E.: s. ˜l£nh (helánÐ)
™leÒn (eleón), gr., N.: nhd. Tisch auf dem das gebratene Fleisch zerlegt wurde; E.:
technisches Wort ohne Etymologie; L.: Frisk 1, 489
™leÒn (eleón), gr., Adv.: nhd. erbärmlich; E.: s. œleoj (éleos); L.: Frisk 1, 490
™leÒj (eleós), gr., M.: nhd. eine Art Eule; E.: Herkunft ungeklärt; L.: Frisk 1, 490
œleoj (éleos), gr., M.: nhd. Mitleid, Erbarmen, Jammer, Klage; E.: s. idg. *el- (4), *ol-, Sb.,
Lärm, Pokorny 306; L.: Frisk 1, 490
˜lesp…j (helespís), gr., Sb.: nhd. Sumpffläche; E.: vgl. idg. *spÐi- (3), *spÐ-, *spÆ-, V.,
sich dehnen, gedeihen, gelingen, Pokorny 983; L.: Frisk 1, 490
˜letÒj (heletós), gr., Adj.: nhd. einzufangen seiend, greifbar; E.: s. ˜le‹n (helein)
™leuqer…a (eleuthería), gr., F.: nhd. Freiheit; E.: s. ™leÚqeroj (eleútheros); L.: Frisk 1,
491
™leuqeri£zein (eleutheriázein), gr., V.: nhd. nach Art eines Freien reden und handeln; E.:
s. ™leÚqeroj (eleútheros); L.: Frisk 1, 491
™leuq»rioj (eleuthérios), gr., Adj.: nhd. eines Freien würdig, edel, anständig; E.: s.
™leÚqeroj (eleútheros); W.: lat. eleutherius, Adj., eines Freien würdig, edel, anständig; L.:
Frisk 1, 491
™leuqerikÒj (eleutherikós), gr., Adj.: nhd. zum Freien gehörig; E.: s. ™leuq»rioj
(eleuthérios); L.: Frisk 1, 491
™leuqeriÒthj (eleutheriótÐs), gr., F.: nhd. edles Wesen, Edelmut, Freigiebigkeit; E.: s.
™leuq»rioj (eleuthérios)
™leuqeriwtikÒj (eleutheriætikós), gr., Adj.: nhd. freiheitsverkündend; E.: s.
™leuq»rioj (eleuthérios); L.: Frisk 1, 491
'EleuqeropÒlij (Eleutheropólis), gr., F.=ON: nhd. Eleutheropolis (Stadt in Palästina); E.:
s. ™leÚqeroj (eleútheros), pÒlij (pólis)
™leÚqeroj (eleútheros), gr., Adj.: nhd. unabhängig, frei; E.: s. idg. *leudh- (1), *h1leudh-,
V., wachsen (V.) (1), hochkommen, Pokorny 684; L.: Frisk 1, 490
™leuqeroàn (eleutherðn), gr., V.: nhd. befreien, frei machen; Vw.: s. sun- (syn); E.: s.
™leÚqeroj (eleútheros); L.: Frisk 1, 491
325
™leuqšrwma (eleuthéræma), gr., N.: nhd. Befreiung, Freilassung; E.: s. ™leuqeroàn
(eleutherun), ™leÚqeroj (eleútheros); L.: Frisk 1, 491
™leuqšrwsij (eleuthéræsis), gr., F.: nhd. Befreiung, Freilassung; E.: s. ™leuqeroàn
(eleutherun), ™leÚqeroj (eleútheros); L.: Frisk 1, 491
™leÚsesqai (eleúsesthai), gr., V. (Fut.): nhd. kommen werden; Vw.: s. ™x- (ex); E.: s. idg.
*el- (6), *elý-, *lõ-, V., treiben, bewegen, sich bewegen, gehen, Pokorny 306; Son.:
Präsenstamm ist œrcesqai (érchesthai); L.: Frisk 1, 492
'Eleus…n (Eleusín), gr., F.=PN: Vw.: s. 'Eleus…j (Eleusís)
'Eleus…nioj (Eleusínios), gr., Adj.: nhd. eleusinisch; E.: s. 'Eleus…j (Eleusís); L.: Frisk
1, 492
'Eleus…j (Eleusís), 'Eleus…n (Eleusín), gr., F.=PN: nhd. Eleusis; E.: Herkunft unklar,
wohl vorgr.; L.: Frisk 1, 492
œleusij (éleusis), gr., F.: nhd. Ankunft; E.: s. ™leÚsesqai (eleúsesthai); L.: Frisk 1, 492
™lefa…resqai (elephaíresthai), gr., V.: nhd. schädigen, betrügen; E.: s. idg. *øel- (5),
*øelý-, V., täuschen?, Pokorny 1140; L.: Frisk 1, 493
™lef£nteioj (elephánteios), gr., Adj.: nhd. zum Elefanten gehörig, Elefanten...; E.: s.
™lšfaj (eléphas); L.: Frisk 1, 493
™lefanteÚj (elephanteús), gr., M.: nhd. Elfenbeinarbeiter; E.: s. ™lšfaj (eléphas); L.:
Frisk 1, 493
™lefanti©n (elephantian), gr., V.: nhd. an Elefantenkrankheit leiden; E.: s. ™lšfaj
(eléphas); L.: Frisk 1, 493
™lefant…asij (elephantíasis), gr., F.: nhd. eine Art Aussatz, Elefantiasis; E.: s.
™lefanti©n (elephantian), ™lšfaj (eléphas); W.: lat. elephantiasis, F., eine Art Aussatz,
Elefantiasis; L.: Frisk 1, 493
™lefantiasmÒj (elephantiasmós), gr., M.: nhd. eine Art Aussatz, Elefantiasis; E.: s.
™lefanti©n (elephantian), ™lšfaj (eléphas)
™lefant…neoj (elephantíneos), gr., Adj.: nhd. elfenbeinern, Elfenbein...; E.: s. ™lšfaj
(eléphas); L.: Frisk 1, 493
™lef£ntinoj (elephántinos), gr., Adj.: nhd. elfenbeinern, Elfenbein...; E.: s. ™lšfaj
(eléphas); L.: Frisk 1, 493
™lefantist»j (elephantist›s), gr., M.: nhd. Elefantentreiber; E.: s. ™lšfaj (eléphas); L.:
Frisk 1, 493
™lefantÒpouj (elephantópus), gr., Adj.: nhd. mit elfeneinernen Füßen seiend; E.: s.
™lšfaj (eléphas), poÚj (pús); L.: Frisk 1, 493
™lefantoàn (elephantðn), gr., V.: nhd. mit Elfenbeinarbeiten versehen (V.); E.: s. ™lšfaj
(eléphas); L.: Frisk 1, 493
™lefantèdhj (elephantædÐs), gr., Adj.: nhd. elefantenartig; E.: s. ™lšfaj (eléphas),
e•doj (eidos); L.: Frisk 1, 493
™lefantwtÒj (elephantætós), gr., Adj.: nhd. mit Elfenbeinarbeiten versehen (Adj.); E.: s.
™lefantoàn (elephantðn), ™lšfaj (eléphas); L.: Frisk 1, 493
™lšfaj (eléphas), gr., M.: nhd. Elefant; Vw.: s. taur- (taur); E.: Etymologie unklar, wohl
Fremdwort; W.: lat. elephantus, M., Elefant; nhd. Elefant, M., Elefant; L.: Frisk 1, 493
›lh (hélÐ), gr., F.: Vw.: s. e†lh (heílÐ)
™lqe‹n (elthein), gr., V. (Aor.): nhd. kam; E.: s. idg. *el- (6), *elý-, *lõ-, V., treiben,
bewegen, sich bewegen, gehen, Pokorny 306; Son.: Präsenstamm ist œrcesqai (érchesthai);
L.: Frisk 1, 494
œligma (éligma), gr., N.: nhd. Gewundenes, Vermischtes; E.: s. ˜l…ssein (helíssein); L.:
Frisk 1, 496
326
™ligmÒj (eligmós), gr., M.: nhd. Windung, Krümmung, Umweg, Wirbel; Vw.: s. ™x- (ex);
E.: s. ˜l…ssein (helíssein); L.: Frisk 1, 496
˜l…kh (helíkÐ) (1), gr., F.: nhd. Weide (F.) (1), Weidenbaum; E.: s. idg. *øel- (7), *øelý-,
*ølÐ-, V., drehen, winden, wälzen, Pokorny 1140; L.: Frisk 1, 494
`El…kh (HelíkÐ) (2), gr., F.=ON: nhd. Helike; E.: s. ˜l…kh (helíkÐ) (1)
˜l…kh (helíkÐ) (3), gr., F.: nhd. Spirale, Schnecke, großer Bär; E.: s. ›lix (hélix); L.: Frisk
1, 494
™likoeid»j (elikoeid›s), gr., Adj.: nhd. gewunden, schraubenförmig; E.: s. ˜l…ssein
(helíssein), e•doj (eidos)
™likÒeij (elikóeis), gr., Adj.: nhd. mit Windungen versehen (Adj.); E.: s. ›lix (hélix) (2);
L.: Frisk 1, 495
˜likt»r (helikt›r), gr., M.: nhd. Ohrgehänge; E.: s. ›lix (hélix) (1); L.: Frisk 1, 496
™liktÒj (eliktós), gr., Adj.: nhd. gewunden, gebunden, gekrümmt, unumwunden; E.: s.
˜l…ssein (helíssein)
`Elikèn (Helikæn), gr., N.=ON: nhd. »Weidenberg«, Helikon (Gebirge in Böotien), Elikon
(Stadt in Achaia); Hw.: s. ˜l…kh (helíkÐ); E.: vgl. idg. *øel- (7), *øelý-, *ølÐ-, V., drehen,
winden, wälzen, Pokorny 1140; L.: Frisk 1, 494
`Elikwni£j (Helikæniás), gr., F.: nhd. Bewohnerin des Helikon, Muse; E.: s. `Elikèn
(Helikæn)
`Elikènioj (Helikænios), gr., Adj., helikonisch; E.: s. `Elikèn (Helikæn)
`Elikwn…j (Helikænís), gr., Adj.: nhd. helikonisch; E.: s. `Elikèn (Helikæn)
˜l…kwy (helikæps), gr., Adj.:. nhd. mit gewundenen gebogenen Augen; E.: s. ›lix (hélix)
(1), Ôy (óps); L.: Frisk 1, 494
›linoj (hélinos), gr., M.: nhd. Weinranke; E.: s. idg. *øel- (7), *øelý-, *ølÐ-, V., drehen,
winden, wälzen, Pokorny 1140; L.: Frisk 1, 495
™linÚein (elin‹ein), gr., V.: nhd. rasten, stehen bleiben, aufhören; E.: s. idg. *lÐi- (3), *lÐ(3), V., lassen, nachlassen, Pokorny 665?; L.: Frisk 1, 495
›lix (hélix) (1), gr., Adj.: nhd. gewunden; E.: s. idg. *øel- (7), *øelý-, *ølÐ-, V., drehen,
winden, wälzen, Pokorny 1140
›lix (hélix) (2), gr., F.: nhd. Windung, Armband; E.: s. idg. *øel- (7), *øelý-, *ølÐ-, V.,
drehen, winden, wälzen, Pokorny 1140; W.: nhd. Helix, F., Helix; L.: Frisk 1, 49
Herunterladen