SCENARIUSZ LEKCJI 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Przedmiot: język niemiecki Szkoła: Gimnazjum Nr 1 z OI im. Jana Pawła II w Ozorkowie Klasa: III gimnazjum grupa 15 – osobowa Prowadzący: Agnieszka Wrześkiewicz Data przeprowadzonej lekcji: 17 lutego 2014 r. Dział programu: Kultura Treści z podstawy programowej: Twórcy i ich dzieła Temat lekcji: Muzyka klasyczna na lekcji języka niemieckiego na podstawie życia i twórczości Ryszarda Wagnera. 9. Cele lekcji: Ogólne: doskonalenie umiejętności: • słuchania i czytania ze zrozumieniem oraz mówienia • logicznego myślenia • poszerzenie wiedzy dotyczącej życia i twórczości R. Wagnera Szczegółowe: Uczniowie: • rozumieją i prawidłowo artykułują nowe słowa (15) • wykorzystują poznane słowa w odpowiedziach na pytania i w krótkich wypowiedziach ( 2-3 zdania) • prawidłowo odczytują daty • prezentują swoje rysunki (3 zdania) • prawidłowo wstawiają i uzupełniają luki zdaniowe • streszczają krótko fragmenty opery (2-3 zdania) • stosują prawidłowo przymiotniki określające nastrój muzyki (min. 4 przymiotniki) • prawidłowo stosują przyimki „von” i „aus” w prostej komunikacji językowej • odpowiadają na pytania dotyczące życiorysu Ryszarda Wagnera • rozpoznają i nazywają kompozycje Ryszarda Wagnera (min. 3 utwory) 10. Formy pracy: indywidualna, w plenum, w parach, w grupach 11. Metoda: komunikacyjna 12. Techniki pracy: ćwiczenia aktywizujące 1 13. Środki dydaktyczne: życiorys Ryszarda Wagnera z ilustracjami, komiks, ilustracje z nazwami postaci i rekwizytami występującymi w operze „Złoto Renu” („Das Rheingold”), filmy (3), nagrania utworów muzycznych (3), ćwiczenia autorskie, karty pracy. Przewidywany tok lekcji (ogniwa organizacyjne) 1. Moment organizacyjny. 2. Sprawdzenie pracy domowej , nawiązanie do nowego tematu. Zadaniem uczniów było przetłumaczenie słownictwa w tekście „Życiorys Ryszarda Wagnera”. Każda grupa otrzymuje po 4 obrazki dotyczące życia R. Wagnera i dopasowuje do odpowiednich dat w życiorysie. Następnie życiorys Wagnera jest odczytywany w odpowiedniej kolejności na forum. (zał. 1 i 2) a) Nauczyciel dzieli klasę na 3 grupy, rozdaje załączniki i kredki. b) Nauczyciel zadaje uczniom pytania dotyczące życiorysu R. Wagnera. Welche Opern hat Wagner komponiert? Jakie opery skomponował Ryszard Wagner? Welche Probleme hatte R. Wagner im Leben? Jakie problemy życiowe miał Wagner? (Geldprobleme, Geldschulden, Flucht vor „Gläubigern”, „Das Liebesverbot” war kein groβer Erfolg auf der Bühne im Gegensatz zu „Rienzi”, Liebesabenteuer mit Frauen) R. Wagner miał problemy z pieniędzmi, zaciągał długi, uciekał przed wierzycielami z kraju, nie wszystkie jego opery odnosiły sukces, miał wiele romansów z innymi kobietami. Wer war Cosima von Bülow? Kim była Cosima von Bülow? (die Tochter von Franz Liszt und die zweite Frau von Richard Wagner) Była córką Franza Liszta i drugą żoną R. Wagnera. Wer war Ludwig II? Wobei hat er Richard Wagner geholfen und warum? Kim był Ludwik II? W czym pomógł Wagnerowi i dlaczego? Był on królem bawarskim, zachwyconym muzyką Wagnera. Gdy wstąpił na tron spłacił wszystkie długi Wagnera, wypłacał mu wysoką comiesięczną pensję i sfinansował największe marzenie Wagnera – budowę domu operowego Festspielhaus wg własnego projektu. Wann fand die Uraufführung der Oper “Der Ring des Nibelungen” statt? Kiedy odbyła się premiera opery “Pierścień Nibelunga?” Die Oper „Der Ring des Nibelungen” ist vierteilig. Wie heiβen die Titel? Opera “Pierścień Nibelunga składa się z 4 części. Jak brzmią ich tytuły? I. II. III. IV. Das Rheingold (Złoto Renu) Die Walküre (Walkiria) Siegfried (Zygfyrd) Götterdämmerung (Zmierzch bogów) 2 3. Dominanta lekcji a) Nauczyciel wymienia w języku niemieckim postaci oraz rekwizyty występujące w pierwszej części opery „Pierścień Nibelunga” pt. „Złoto Renu” (Das Rheingold), ćwiczy z uczniami wymowę i przydziela uczniom role. W trakcie pierwszego opowiadania treści opery, postaci, o których mowa mają reagować podnosząc się z miejsca. W trakcie drugiego opowiadania uczniowie wybierają właściwe rekwizyty. Figuren Requisiten die Rheintöchter (córki Renu) Alberich – der König der Nibelungen das Rheingold (złoto Renu) (król Nibelungów) der Ring (pierścień) Wotan – Göttervater (ojciec bogów) der Helm (hełm) Loge – Feuergott (bóg ognia) das Schwert (miecz) Die Kröte – der Frosch (ropucha) der Drachen (smok) Freia – Liebesgöttin (bogini miłości) Walhall - die Götterburg (zamek bogów) Fafner und Fasolt – die Riesen, die Brüder (olbrzymi, bracia) b) Prezentacja fragmentu opery „Das Rheingold” - Vorspiel Nauczyciel prezentuje słowniczek z przymiotnikami, określającymi nastrój muzyki. Do każdego przymiotnika przyporządkowany jest jeden kolor. Każda grupa otrzymuje jeden karton i każdy uczeń wybiera sobie jeden kolor kredki, który znajduje się w legendzie. W trakcie słuchania muzyki uczniowie rysują kredkami własne „obrazy dźwiękowe” na kartonie. Po wysłuchaniu prezentują swoje rysunki i omawiają je za pomocą podanego słownictwa (zał. 3 A) c) Uczniowie otrzymują zdania z lukami i słownictwem dotyczące treści opery „Złoto Renu” Odczytanie poprawnych zdań w plenum. (zał. 3 B). d) Prezentacja inscenizacji wybranych fragmentów opery „Das Rheingold” (z youtube) za pomocą rzutnika. Zadaniem uczniów jest odgadnąć fragment opery i odczytać właściwe zdanie z zał. 3 B. e) Prezentacja fragmentu opery „Walkiria” pt. „Jazda Walkirii” („Der Ritt der Walküre”) Nauczyciel wprowadza nazwy instrumentów muzycznych i ćwiczy z uczniami ich wymowę. Zadaniem uczniów jest wymienić instrumenty, które usłyszą w prezentowanym utworze muzycznym. (zał. 4) f) Prezentacja fragmentu opery „Lohengrin” Wagnera pt. „Wedding March”. Zadaniem uczniów jest odgadnąć na jakich uroczystościach można ten utwór usłyszeć? g) Prezentacja fragmentów filmów z muzyką Ryszarda Wagnera. 3 Zadaniem uczniów jest odgadnąć tytuł opery wykorzystanej w pokazanym filmie i wypełnić tabelę. (zał. 5) 4. Podsumowanie i ocena pracy uczniów. 5. Praca domowa (zindywidualizowana) ustna - opanowanie nowych słów oraz do wyboru: • Znajdź inny film z muzyką Wagnera i zaprezentuj go w klasie. • Przeprowadź wywiad z Ryszardem Wagnerem. • Znajdź podobieństwa opery „Pierścień Nibelunga” i powieści „Władca pierścieni” Tolkiena. Bibliografia: Książka pt. „Wagner” Jean Jaques de Decker, 2013 “Przewodnik Operowy” Józef Kański, 1995 Dwumiesięcznik “Język Niemiecki. Nauczaj lepiej” Nr 4/2013. Pismo wydawane pod patronatem Goethe-Institut w Polsce. Materiały promocyjne z Bayreuth (makiety do samodzielnego złożenia budynku Festspielhaus, materiały dydaktyczne do pracy z operą “Pierścień Nibelunga”, płyty CD z fragmentami oper Wagnera) Adresy stron internetowych: http://www.youtube.com/watch?v=P73Z6291Pt8 Philharmoniker, Daniel Barenboim) (5’06) Richard Wagner: Ritt der Walküre (Berliner Lehrermaterial_Wagner200.pdf Opern für Kinder und Jugendliche.pdf Artykuł w Los Angeles Times pt. “10 films that utilize Wagner's music” (http://articles.latimes.com/2010/jun/17/) Opera pt. “Das Rheingold” http://www.youtube.com/watch?v=phUqKszrK9w 4 Anhang 1 (Załącznik 1) Lies den Lebenslauf von Richard Wagner 1813 Geburt von Richard Wagner in Leipzig (22.05.) und Tod seines Vaters 1831-1835 Chorleiter und Kapellmeister in verschiedenen deutschen Städten. Erste Werke (unter anderem die Oper “Die Feen”) 1836 Die Uraufführung der Oper “Das Liebesverbot” ist kein groβer Erfolg. Geldprobleme. Hochzeit mit Minna Planer in Königsberg. Finanzielle Unterstützung von Minna. 1843 Uraufführung der Oper “Rienzi” mit groβem Erfolg. Die Oper “Der fliegende Holländer” ist für das damalige Publikum “zu neuartig” 1849 Uraufführung des “Lohengrin” in Weimar mit Unterstützung von dem Komponisten Franz Liszt. 1859 Liebesabenteuer mit anderen Frauen; Scheidung mit Minna 1864 Flucht aus Wien vor seinen “Gläubigern”; Treffen mit König Ludwig II. von Bayern in München 1870 Hochzeit mit Cosima von Bülow (die Tochter von Franz Liszt) 1872 Erfüllung des Lebenstraums Wagners mit Hilfe König Ludwigs II – die Bau und Eröffnung des Festspielhauses in Bayreuth; 1876 Uraufführung der vierteiligen Oper “Der Ring des Nibelungen” im Festspielhaus 1883 Wagners Tod (am 13. Februar in Venedig) 5 Anhang 3 (Załącznik 3) Das Wörterbuch und die Legende Die Stimmung (nastrój) A. Wie ist die Stimmung in diesem Musikstück? Zeichnet die Melodiebögen. Do każdego przymiotnika przyporządkowany jest inny kolor. Narysujcie „obraz dźwiękowy” zaprezentowanego fragmentu muzyki. Podane kolory powinny oddawać nastrój utworu. ruhig (spokojny), laut (głośny) munter (wesoły, rzeźki), leise (cichy) dunkel (ciemny, tu: tajemniczy), wild (dziki, tu: przejmujący) Im ersten Teil ist die Musik ………… Im zweiten Teil………………………… Am Ende hört man …………………. das Teil, -e – część B. Uzupełnij luki. Ergänze den Text. 1. 2. 3. 4. Die Rheintöchter ……………………….. das Rheingold. Alberich …………………………… das Rheingold. Alberich ……………………… in den Drachen. Als Wotan den Riesen den Ring gibt, ………………….. sie Freia. befreien - uwolnić bewachen- pilnować, strzec stehlen – kraść verwandeln sich – przemieniać się 6 Anhang 4 (Załącznik 4) Instrumente Welche Instrumente horst du in diesem Musikstück? Das Klavier (fortepian), die Geige (skrzypce), das Cello (wiolonczela), die Trompete (trąbka), der Kontrabass, die Querflöte (flet poprzeczny), die Oboe (obój), die Posaune (puzon), die Trommel (bęben), die Triangel (trójkąt), das Tamburin (tamburyno). Anhang 5 (Załącznik 5) Titel der Opern von Richard Wagner: 1. „Ritt der Walküre” aus “Die Walküre” 2. “Wedding March” aus "Lohengrin” 3. "Das Rheingold" – Vorspiel aus “Der Ring des Nibelungen” Titel des Films 1. 2. 3. Nummer der Oper "The New World" (2005) von Terence Malick "Father of the Bride" (1991) mit Steve Martin "Kill the Wabbit" (1957) mit Bugs Bunny 7 Anhang 6 (załącznik 6) Die Hausaufgabe A. ustna - opanowanie nowych słów B. pisemna – wypełnić tekst z lukami dotyczący treści opery „Das Rheingold” 1. Die Rheintöchter ………………………… das Rheingold. 2. Alberich ……………….. das Rheingold. Der Ring aus diesem Gold hat ……………………………. 3. Fafner und Fasolt bauen für Wotan die Götterburg Walhall. Als die ……………….. wollen sie das Gold und den Ring. Aber den Ring hat Alberich. 4. Fafner und Fasolt nehmen also Freia als …………………….für die Bezahlung. 5. Wotan und Loge gehen in den Nibelheim und treffen Alberich, der ihnen den ……………..aus dem Gold demonstriert. 6. Alberich …………………………… zuerst in einen groβen Drachen. 7. Als sich Alberich in eine kleine Kröte verwandelt, gelingt es Wotan und Loge ihn zu ………………………….. 8. Als Wotan den Riesen Fafner und Fasolt den Ring gibt, ……………………sie Freia. 9. Im Streit um den Ring ………………….Fafner seinen Bruder Fasolt mit dem Schwert. die Bezahlung, stiehlt, befreien, der Helm, die unendliche Macht, bewachen, tötet, fangen, als Pfand, verwandelt sich C. do wyboru: • Znajdź inny film z muzyką Wagnera i zaprezentuj go w klasie. • Napisz wywiad z Ryszardem Wagnerem. • Znajdź podobieństwa opery „Pierścień Nibelunga” i powieści „Władca pierścieni” Tolkiena. 8