092_Drzewa - Szkolnictwo.pl

Werbung
Materiały pochodzą z Platformy
Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl
Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie
w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie
i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania
w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.
Die Bäume.
Drzewa.
Der Olivenbaum ist
ein mittelgroßer, oft knorriger
Baum. Die Rinde junger Zweige,
die Blattstiele und Blattspreite
sind silber-grau oder rostfarben
beschuppt. Der Olivenbaum
benötigt viel Zeit zum Wachsen
und kann mehrere hundert
Jahre alt werden.
Oliwka jest drzewem
średniej wielkości, często
sękatym. Kora młodych gałęzi,
ogonki i blaszki liściowe są szaro
srebrzyste lub mienią się kolorem
rdzawo czerwonym. Oliwka
potrzebuje dużo czasu,
aby urosnąć i może liczyć
sobie kilkaset lat.
Die Farbe der unreifen
Olivenfrüchte ist grün,
die der reifen schwarz oder
violett/braun.
Barwa niedojrzałych owoców
oliwki jest zielona, dojrzałych
czarna lub fioletowo/brązowa.
Die Akazie ist ein
sommergrüner Baum. Ihre
Zweigen haben spitze Dornen.
Die hängenden weißen
Blüten im Frühjahr sind
ein beliebtes Bienenfutter.
Der Baum liefert hartes
Holz, das vor allem für Stiele
verwendet wird.
Akacja jest drzewem
liściastym. Jej gałęzie mają
ostre kolce. Zwisające białe
kwiaty są ulubionym
pożywieniem dla pszczół.
Drzewo to dostarcza twardego
drewna stosowanego przede
wszystkim do produkcji
rękojeści.
Es gibt viele Akazienarten.
Bekannt ist die Akazie
der afrikanischen Steppe.
Jest wiele odmian akacji. Znana
jest akacja afrykańskiego stepu.
Wissenschaftler der
Universität von Umea
haben am Fuluberg in
Zentralschweden ältesten
lebenden Baum entdeckt.
Vor rund 10.000 Jahren
waren die schwedischen
Sommer deutlich kälter
als heutzutage.
Naukowcy Uniwersytetu
Umea odkryli na wzgórzu
Fuluberg w środkowej
Szwecji najstarsze żyjące
drzewo. Przed 10 tys. laty
w szwedzkie lato było
znacznie zimniejsze
niż obecne.
Die Fichte ist 9.550 Jahre alt,
so lange stecken ihre Wurzeln
in der Erde. Świerk ma
ok. 9.550 lat, tak długo tkwią
jego korzenie w ziemi.
Der Blüten-Hartriegel
ist kleiner Baum.
Er stammt aus dem
Nordamerika.
Er kann bis zu zwölf
Meter hoch werden.
Er wächst am Rand von
Wäldern. Die Laubblätter
werden bis zwölf
Zentimeter lang.
Dereń kwiecisty
jest małym drzewem.
Pochodzi z Ameryki
Północnej. Może osiągać
do 12 m wysokości.
Rośnie na obrzeżach lasów.
Liście mają do 12 cm
długości.
Die Blüten sind meist weiß,
gelblich oder grünlich, mit
schönen gelben oder
rosafarbenen Hochblättern
umgeben. Kwiaty są przeważnie
białe lub zielonkawe, otoczone
pięknymi żółtymi lub różowymi
przylistkami.
Wörter und Wendungen. - Słówka i zwroty.
der Olivenbaum - oliwka
knorrig - sękaty
die Rinde - kora
der Zweige, die Zweige - gałąź
der Blattstiel, die Blattstiele - ogonek liścia
er benötigt viel Zeit - potrzebuje dużo czasu
reif - dojrzały
der Dorn, die Dornen - kolec
im Frühjahr - na wiosnę
die Akazie - akacja
hartes Holz - twarde drewno
Die Mammutbäume
Nordamerikas sind die höchsten
und ältesten Bäume der Welt.
Sie sind über 100 Meter hoch
und werden mehr als 1500
Jahre alt. Sie waren einst viel
weiter verbreitet, wurden aber
zur Zeit des Goldrausches
zu Tausenden abgeholzt.
Sekwoje Ameryki Północnej
są najwyższymi i najstarszymi
drzewami świata. Mierzą
ponad 100 m wysokości
i żyją ponad 1500 lat.
Kiedyś były o wiele bardziej
rozpowszechnione, ale
w okresie gorączki złota
tysiące z nich wycięto.
Heute gibt es nur noch
kleine Restbestände,
in den Nationalparks. Obecnie
istnieją niewielkie pozostałości,
w parkach narodowych
Der Judasbaum wächst als
kleiner sommergrüner Baum
und erreicht Wuchshöhen
von 4 bis 8 Meter. Er ist eines
der Gehölze, bei denen
die Blütenstände an älteren
Stammteilen hervortreten. Er
tritt in den Mittelmeerländer,
Südeuropa und Asien auf.
Judaszowiec rośnie jako małe
drzewo liściaste i osiąga
wysokość 4- 8 m. Jest jedną z
roślin drzewiastych, u których
kwiatostany występują na
starszych częściach łodygi.
Występuje w krajach basenu
Morza Śródziemnego, w
Południowej Europie oraz Azji.
Er wächst in den lichten
Wäldern. Sein hartes Holz
wird aufgrund seiner schönen
Struktur als Furnierholz
verwendet. Rośnie w rzadkich
lasach. Jego twarde drewno ze
względu na piękną strukturę
używane jest do forniru.
Die Tränen-Kiefer
stammt aus dem östlichen
Himalaya vor. Das ist ein
immergrüner Baum. Seine
bananenförmigen Zapfen
werden 20 bis 36 cm lang.
Im unreifen Zustand sind
sie dunkelblaugrau und mit
klarem oder weißem Harz
überzogen. Sosna himalajska
pochodzi ze wschodnich
Himalajów. Jest to wiecznie
zielone drzewo. Jego szyszki
w kształcie bananów mają
26- 36 cm długości. Zanim
dojrzeją są ciemnozielone,
pokryte przezroczystą lub
białą żywicą.
Es ist nicht zu empfehlen
die unreifen Zapfen
anzufassen, denn das klebrige
Harz lässt sich nur schwer
wieder von den Händen
entfernen. Nie poleca się
dotykania niedojrzałych
szyszek, ponieważ lepką żywicę
trudno jest potem usunąć z rąk.
Die Glanzmispeln bilden Bäume
mit unregelmäßiger Krone, die
Wuchshöhen von 3 bis 15 Metern
erreichen. Die Zweige sind
dornig. Die kleinen apfelförmigen
Früchte mit einem Umfang
von 4 bis 12 mm werden in großen
Mengen gebildet. Sie reifen im
Herbst und bleiben bis zum
Winter auf dem Baum.
Głogowniki występują w formie
drzew z nieregularną koroną, które
osiągają wysokość 3 - 15 m. Gałęzie
są cierniste. Małe owoce w kształcie
jabłek o średnicy 4 - 12 cm
występują w dużych ilościach.
Dojrzewają jesienią i pozostają
na drzewie aż do zimy.
Das Hauptverbreitungsgebiet ist Asien. Etwa 48
Arten kommen in China
vor. Głównym siedliskiem
jest Azja. Ok.48 gatunków
pochodzi z Chin.
Der Johannisbrotbaum
ist ein äußerst hitze- und
trockenresistenter,
immergrüner Baum,
der Wuchshöhen
von 10 bis 20 m erreicht.
Er wächst auf kalkhaltigen
Böden und toleriert einen
hohen Salzgehalt.
Er stammt aus Arabien.
Chleb świętojański jest bardzo
odpornym na upał i suszę,
wiecznie zielonym drzewem,
osiągającym wysokość
10 - 20 m. Rośnie na
wapiennych podłożach
i toleruje wysokie zasolenie.
Pochodzi z Arabii.
Er bevorzugt die Nähe zur
Küste und ist bis zu 25 km
landeinwärts auf seeseitigen
Hügeln zu finden.
Wybiera miejsca blisko
wybrzeża i można go znaleźć
na wzgórzach od strony morza.
Wörter und Wendungen. - Słówka i zwroty.
sie haben ....entdeckt - odkryli...
die Fichte - świerk
die Wurzeln - korzenie
der Blüten-Hartriegel - dereń kwiecisty
am Rand - na obrzeżach
der Mammutbaum - sekwoja
der Goldrausch - gorączka złota
sie wurden abgeholzt - zostały wycięte
der Judasbaum - judaszowiec
die Tränen-Kiefer - sosna himalajska
der Zapfen - szyszka
Der Mandelbaum
kommt aus
Ostasien. Die
Blütezeit ist von
Ende Januar bis
Mai. Die Mandeln
werden reif etwa
6 Monate nach
dem Blühen.
Migdałowiec
pochodzi ze
wschodniej Azji.
Kwitnie od końca
stycznia do maja.
Migdały są dojrzałe
ok. 6 miesięcy po
kwitnieniu.
Es gibt zwei Arten von Mandeln:
die bitteren und die süßen. Essbar sind
die Süßmandeln, die Bittermandeln
sind giftig, sie enthalten Blausäure.
Są dwa rodzaje migdałów: gorzkie
i słodkie. Jadalne są słodkie, gorzkie
są trujące. Zawierają cyjanek.
Die Kastanienblättrige
Eiche ist im Kaukasus
und im Iran beheimatet.
Das ist 35 m hoher Baum
mit breit kegelförmiger
Krone. Ihre Blätter sind
8-12 cm lang. Auf der
Oberseite sind sie dunkelgrün, unterseits heller.
Dąb kasztanolistny
pochodzi z Kaukazu i Iranu.
Jest to drzewo mające
35 m wysokości, posiada
szeroką, stożkowatą koronę.
Jego liście mają 8-12cm
długości. Na górze są
ciemnozielone, na dole
jaśniejsze.
Die Blätter haben viel
Ähnlichkeit mit dem von
Castanea, länglich-elliptisch
7 - 16 cm lang. Liście są
bardzo podobne do kasztanowców, podłużno-eliptyczne,
o długości 7 - 16 cm.
Der Baobab ist eine tropische
Pflanze, die spontan in
Afrika, Australien und
Madagaskar wächst.
Er lebt über 500 Jahre, es
sollen jedoch wesentlich ältere
Exemplare vorkommen. Sein
Habitat sind trockene und
steinige Gegenden, an der
Grenze
zur Wüste. Baobab jest rośliną
tropikalną, która rośnie dziko
w Afryce, Australii oraz na
Madagaskarze. Żyje ponad
200 lat, chociaż zdarzają się
i starsze okazy. Siedliskiem
jego są suche i skaliste obszary,
na granicy pustyni.
Dieser Riese kann eine Höhe
von 20 Meter und ein Stammdurchmesser von 12 Meter
erreichen. Ten olbrzym może
osiągnąć wysokość 20 m oraz
średnicę pnia 12 m.
Der Holunder ist ein
schnellwachsender Baum.
Früher durfte man keinen
solchen Baum fällen. Man
glaubte, dass dies das Unglück
bringt. Auch die Germanen
verehrten den Holunder und
brachten die Opfer für die
Göttin Holda unter diesem
Baum dar. Dziki bez jest
szybko rozwijającym się
drzewem. Wcześniej nie można
było ściąć żadnego takiego
drzewa. Wierzono, że przyniesie
to nieszczęście. Także Germanie
czcili czarny bez i składali
ofiary bogini Hołda pod tym
drzewem.
Holda war eine milde und
freundliche Göttin, die das
Leben der Pflanzen und der
Tier beschützte. Hołda była miłą
i przyjazną boginką, chroniącą
życie roślin i zwierząt.
Der Ginkgo - Baum hat während
Hunderten von Millionen Jahren
viele Umwälzungen auf der Erde
überdauert. Er gehört heute zu den
am meisten gepflanzten Zierbäumen.
Dabei verwendet man hauptsächlich
die männlichen Bäume, da
die weiblichen Bäume wegen
des unangenehmen Geruches
ihrer Samen, nicht beliebt sind.
Drzewo miłorzębu przetrwało podczas
setek milionów lat wiele przemian na
ziemi. Należy dzisiaj do najczęściej
sadzonych drzew ozdobnych. Stosuje
się jednak głównie drzewa męskie,
ponieważ żeńskie drzewa ze względu
na nieprzyjemną woń ich nasion,
nie są zbyt popularne.
Mit den Stoffen
aus den Blätter stellt man
die Medikamenten her.
Z substancji uzyskanych
z liści produkuje się leki.
Wörter und Wendungen. - Słówka i zwroty.
der Mandelbaum - migdałowiec
bitter - gorzki
süß - słodki
essbar - jadalny
giftig - trujący
die Eiche - dąb
kegelförmig - stożkowaty
eine tropische Pflanze - roślina tropikalna
vorkommen - występować
an der Grenze zur Wüste - na granicy pustyni
der Riese - olbrzym
Den Essigbaum kann man
in vielen Gärten als Zierbaum
finden. Seine Heimat ist
Nordamerika. Die Indianer
benutzten seine Früchte
zur Herstellung eines
limonadenähnlichen
Getränkes. Die Blätter wurden
zur Verfeinerung
des Tabaks verwendet.
Octowiec można spotkać w
wielu ogrodach jako drzewo
ozdobne. Jego ojczyzną jest
Ameryka Północna. Indianie
używają jego owoców do
produkcji napoju podobnego do
lemoniady. Liście są używane
do udoskonalania tytoniu.
Der Essigbaum ist wegen
seiner wunderschönen
Herbstfärbung sehr beliebt.
Octowiec jest bardzo popularny
z powodu swoich cudownych
jesiennych barw.
Es gibt in Europa
mehr als 50
Birkenarten. Zum
Wachsen brauchen
diese Bäume viel Licht.
Sie sind sogar bis zu
25 m hoch. Die Birken
können auf allen
Böden gut gedeihen.
W Europie jest ponad
50 gatunków brzozy.
Do wzrostu potrzebują
te drzewa wiele światła.
Mierzą nawet do 25 m.
Brzozy mogą rozwijać się
dobrze na każdym
gruncie.
Die Birkenblätter enthalten
ätherische Öle, Eisen, Jod und
Calcium, die blutreinigende
Wirkung haben. Liście brzozy
zawierają eteryczne olejki, żelazo, jod
oraz wapń, które oczyszczają krew.
Es gibt ca. 20 verschiedene
Arten von Ulmen.
Sie werden 30 bis 40 m
hoch. Ihre Blätter sind
eiförmig, spitz und am
Rand gezackt. Früher
hat man aus Holz von
Ulmen Waffen oder
Räder gebaut.
Istnieje ok. 20 różnych
gatunków wiązów. Osiągają
one wysokość 30 - 40 m.
Liście są jajowate, spiczaste,
o postrzępionych
krawędziach. Kiedyś
z drewna wiązów
produkowano broń lub koła.
Heute wird das Ulmenholz für
Parkettböden und Möbel
verwendet. Obecnie drewno wiązu
wykorzystywane jest do produkcji
parkietów oraz mebli.
Die Magnolie tritt in 230 Arten
auf, die aus Ostasien und Amerika
stammen. Magnolien sind Bäume,
die ab März durch ihre zahlreichen
großen weißen oder rosafarbenen
Blüten auffallen. Im 18. Jahrhundert
machte der englische Botaniker
Plukenett eine Reise nach Florida,
wo er den Magnolienbaum entdeckte.
Magnolia występuje w 230 gatunkach,
które pochodzą ze wschodniej
Azji oraz Ameryki. Magnolie są
drzewami, które od marca
charakteryzują się dużymi białymi
lub różowymi kwiatami. W XVIII w.
udał się angielski botanik Plukenett
w podróż na Florydę,
gdzie odkrył drzewo magnolii.
Zu Ehren des Botanikers
Magnol, wurde diese
Gattung Magnolie
genannt. Ku czci botanika
Magnola został ten gatunek
nazwany magnolią.
Die Buche ist
der am meisten genutzte
Laubbaum. Sie kommt in
Europa sowie in Teilen
des Balkan vor. Sie hat
ein graues oder
blassbraunes Holz,
das durch Dämpfen eine
rötliche Farbe bekommt.
Buk jest najbardziej
użytkowym drzewem
liściastym. Występuje
w Europie oraz
w części Bałkanów. Posiada
szare lub jasnobrązowe
drewno, które przy zetknięciu
z parą uzyskuje barwę
czerwonawą.
Die Blätter sind oval und haben
einen leicht welligen Rand.
Liście są owalne i mają lekko
falowane krawędzie.
Wörter und Wendungen. - Słówka i zwroty.
der Holunder - dziki bez
ein schnellwachsender Baum - szybko rozwijające się drzewo
die Göttin - bogini
beschützen - chronić
der Ginkgo - Baum - drzewo miłorzębu
die Samen - nasiona
aus den Blätter - z liści
der Essigbaum - octowiec
in vielen Gärten - w wielu ogrodach
die Birke - brzoza
ätherische Öle - olejki eteryczne
Herunterladen